Ảnh hưởng của nổ mìn đến cường độ của kết cấu bê tông đang đông cứng - Nguyễn Quang Cường

Nội dung text: Ảnh hưởng của nổ mìn đến cường độ của kết cấu bê tông đang đông cứng - Nguyễn Quang Cường

1. ẢNH HƯỞNG CỦA NỔ MÌN ĐẾN CƯỜNG ĐỘ CỦA KẾT CẤU BÊ TÔNG ĐANG ĐÔNG CỨNG ts. NguyÔn Quang Cưêng Bộ môn Công nghệ và Quản lý xây dựng – Trường ĐHTL Tóm tắt: Tại Việt Nam, việc thi công nổ mìn gần công trình bê tông đang trong giai đoạn đông cứng được xem là kỹ thuật phức tạp và chưa có những hướng dẫn cụ thể. Nghiên cứu tác động của tải trọng nổ đến bê tông đang đông cứng là một trong các vấn đề quan trọng và có ý nghĩa thực tiễn. Bài báo giới thiệu các kết quả thí nghiệm trên các mẫu thử chịu chấn động và tải trọng nổ. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ phát triển của các quá trình hoá - lý của sự hình Trong quá trình thi công tại các công trường thành của kết cấu kết tinh. Tại những thời điểm lớn, đặc biệt là các công trình thủy lợi, thủy điện, đầu của giai đoạn này, khả năng khôi phục các nhiều hạng mục công trình thường tiến hành thi mối liên kết đã bị phá huỷ giữa các phần tử vẫn công song song và trong số đó có công tác nổ còn. Tiếp sau sự đông cứng thì độ bền nén đạt mìn. Do yêu cầu về tiến độ nên một số trường hợp tới 10KG/cm2 và bắt đầu tăng lên; còn hệ số không thể chờ cho bê tông đủ tuổi thiết kế mới Poát-xông giảm từ 0,25 đến 0,3. Tuổi của bê tiến hành nổ mìn mà phải tiến hành thi công song tông trong giai đoạn này là từ 0,5 đến 4 ngày song. Một vấn đề quan trọng là nghiên cứu tác đêm. động của nổ mìn đến chất lượng của kết cấu bê - Trong giai đoạn thứ ba, độ bền tăng lên tông đang trong giai đoạn đông cứng. mạnh mẽ trong một khoảng thời gian là 10 ÷ 14 2. QUÁ TRÌNH ĐÔNG KẾT CỦA BÊ TÔNG ngày đêm. Bê tông là một môi trường gồm nhiều thành - Cuối cùng, trong giai đoạn thứ tư (sau 10 ÷ phần: chất dính kết (xi-măng), nước và cốt liệu 14 ngày đêm), xảy ra sự cộng sinh kết tinh của (cát, đá dăm hoặc sỏi). Trong các trường hợp các hợp phần mới si-li-cát, tốc độ của các sóng cần thiết, trong bê tông có các chất độn đặc biệt. đàn hồi sẽ được tăng lên ở một mức độ nhỏ hơn Sự hình thành của kết cấu và động học của các so với giai đoạn trước, độ bền của bê tông sẽ thuộc tính bê tông là những quá trình có tính tiếp tục tăng lên. chất giai đoạn. Người ta có thể chia ra làm 4 Trong các giai đoạn thứ ba và thứ tư, độ bền giai đoạn: và mô đun đàn hồi tăng lên, đồng thời hệ số - Giai đoạn thứ nhất của sự đông cứng của bê Poát-xông giảm xuống còn 0,15. tông là sự tác động tương hỗ vật lý giữa các σi (Mpa) thành phần, độ bền nén của bê tông khi đó là rất nhỏ, độ lớn của hệ số Poát-xông xấp xỉ 0,5. Tác 20 1 2 động rung đối với bê tông trong giai đoạn này, 15 lúc đầu gây ra phá huỷ tạm thời tính liên kết cấu 4 10 trúc của vữa xi măng; sau đó kích hoạt các tính 3 chất lý hóa của xi măng giúp cho quá trình lèn 5 chặt xi măng hiệu quả hơn; cuối cùng là cải 0 thiện các tính chất của bê tông và tăng tốc độ 1 2 3 4 5 6 7 10 20 30 40 t, ng.dem lan truyền của các sóng đàn hồi trong nó. Thời Hình 1. Ảnh hưởng của tuổi bê tông đối với độ bền kỳ này diễn ra trong khoảng 1/2 ngày đêm. của các mẫu thử - Giai đoạn thứ hai được đặc trưng bởi sự Từ các đồ thị thu được trên hàng loạt các 108
2. công trình thuỷ lợi (hình 1) người ta thấy rằng khuyết tật. Trên cơ sở các lý thuyết này, người độ bền phụ thuộc tuyến tính vào lôgarit của tuổi ta đã chứng minh rằng: Khi vật liệu phải chịu tải của bê tông trong thời kỳ đông cứng. thì do sự tồn tại của các khuyết tật trong nó, một Đối với các tính toán gần đúng thì độ bền của trường thứ cấp của các ứng suất được tập trung bê tông ở tuổi khác nhau, có thể được tính theo tại các biên giới của các khuyết tật và tại các công thức: Cp (m/s) biên giới của các hợp phần có các tính chất khác 5,0 4 biệt nhau. Ở các vị trí có sự tập trung của các 1 ứng suất thì các vi thể tích có cấu trúc nở rời sẽ 4,5 2 3 được tạo ra và cùng với sự tăng lên của ứng suất 4,0 hoặc cùng với sự tăng lên của thời gian tác dụng 3,5 của nó. Khi có sự tăng lên hơn nữa của tải trọng 3,0 thì các vi khe nứt sẽ được tăng lên, được hợp 1 2 3 4 5 6 7 10 20 30 40 50 70 t, ng.dem nhất lại và được chuyển thành các khe nứt lớn. Hình 2. Ảnh hưởng của tuổi bê tông đối với đối Hiện tượng phát sinh của các khe nứt lớn khi với tốc độ lan truyền của các sóng đàn hồi có các ứng suất nhỏ hơn giới hạn độ bền là phù hợp với các tài liệu thực nghiệm về sự giảm 1- Bê tông mác M90200 (Nhà máy thuỷ điện Khôtgikenxkaia) xuống của độ bền, cũng như của tốc độ lan truyền của các sóng đàn hồi đối với các mẫu thử 2- Bê tông mác M180200 (Nhà máy thuỷ điện Đơnhep) bê tông mà chúng phải chịu các ứng suất như thế. Nghiên cứu trên các mẫu thử có tuổi khác 3- Bê tông mác M180200 (Nhà máy thuỷ điện Curpxaixkaia) nhau cho thấy độ bền tương đối của bê tông và tốc độ lan truyền trong bê tông của các sóng đàn 4- Bê tông mác M180250 (Nhà máy thuỷ điện Curpxaixkaia) hồi phụ thuộc vào giá trị ứng suất có trước của vật liệu do các ứng suất tĩnh thể hiện trên hình σi = σM.Ft (1) Trong đó : 3. Đồ thị hình 2 chỉ ra rằng, sự giảm xuống của độ bền và của tốc độ lan truyền của các sóng σM – Độ bền theo mác của bê tông; được bộc lộ trong bê tông khi các ứng suất lớn Ft - Hệ số hiệu chỉnh về tuổi của bê tông đối với bê tông đang đông cứng, phụ thuộc vào tỷ hơn 0,4 giới hạn bền. Khi ứng suất đạt 80% ứng số của tuổi thực tế (t) với tuổi định mức tương suất giới hạn thì sự tổn thất của độ bền sẽ đạt tới 40%. Như vậy, hiện tượng tổn thất của độ bền, ứng với độ bền theo mác (TM). Các trị số của Ft có thể lấy theo bảng 1. khi có sự vượt quá hạn mức nào đó của các ứng suất nhưng vẫn nhỏ hơn ứng suất tới hạn, chính Bảng 1. Hệ số Ft t là cơ sở vật lý của sự tác động nguy hiểm của 0,005 0,01 0,015 0,025 0,04 0,08 các tải trọng nổ lên bê tông đang đông cứng. T M Mối quan hệ giữa độ bền của bê tông với tốc Ft 0,1 0,25 0,35 0,45 0,55 0,70 độ đặt tải đã được chứng minh bằng các thực nghiệm. Người ta nhận thấy rằng sự giảm xuống 3. TÁC ĐỘNG CỦA TẢI TRỌNG NỔ LÊN BÊ 3 bậc của thời gian đặt tải sẽ dẫn tới sự tăng lên TÔNG ĐANG TRONG GIAI ĐOẠN ĐÔNG CỨNG của hệ số gia cố động Kđ đối với sự nén ép, kéo 3.1. Lý luận cơ bản và uốn tới 60%. Những kết quả thu được của O.Ia.Berg rất Đối với độ bền nén, trong phạm vi thời gian phù hợp với lý thuyết của A.Gritfit và các lý đặt tải H = 1 ÷ 2000(s), theo các số liệu thực thuyết về những bất thường và những cấu trúc nghiệm thì: 109
3. 2 Kđ = 1,58 - 0,35.lgH+ 0,07.(lgH) (2) đang đông cứng dưới sự tác động của các tải Khi có sự đặt tải động nhiều lần thì độ lớn trọng chấn động nổ đã được nghiên cứu trên của giới hạn độ bền sẽ giảm đi cùng với sự tăng hàng loạt các công trường xây dựng thủy lợi. lên của số lượng chu kỳ đặt tải. Người ta lấy Tại công trường xây dựng thuỷ điện tiêu chuẩn của độ bền bê tông khi có sự đặt tải Kraxnôrekaia (LB Nga) người ta đã tiến hành 3 nhiều lần chính là giới hạn của độ bền mỏi của loại các thí nghiệm với việc đánh giá sự thay đổi nó mà khi có một số lượng rất lớn lần đặt tải (cỡ của độ bền các mẫu thử - các khối lập phương hàng trăm nghìn lần) thì nó bằng 40 ÷ 60% giới có cạnh 20cm, bê tông M180200, mà các mẫu hạn tĩnh của độ bền khi có sự đặt tải một lần. thử ấy đã phải chịu sự tác động có tính chất 3.2. Những số liệu thực nghiệm động trên sàn rung hoặc trực tiếp từ các vụ nổ. Chấn động do nổ mìn tác động lên công trình Trong giai đoạn thứ nhất, người ta đã rung bê tông với tải trọng tốc độ cao, có tính chất chu các mẫu thử có tuổi khác nhau từ 1 ÷ 31 ngày kỳ và đổi dấu của các tải trọng. đêm. Tốc độ rung đạt tới 120cm/s, tần số đã Cp/Cpk, [σ] /[σ]K được thay đổi từ 10 đến 60Hz. Một nhóm các 1,0 mẫu thử đã phải chịu sự rung nhiều lần ở tuổi khác nhau. Sau khi rung, người ta đã xác định 0,8 và so sánh độ bền nén với các chỉ tiêu so với các I II mẫu thử kiểm tra. Sự giảm xuống rõ rệt của độ 0,6 bền (10%) đã được ghi nhận đối với các mẫu thử mà chúng chịu sự tác động của sự rung 0,4 nhiều lần và đã được kiểm tra về độ bền ở trong - 1 tuổi 28 ngày đêm. 0,2 - 2 Kết quả này đã được khẳng định trong loạt - 3 thí nghiệm thứ hai, khi có sự tác động của sự 0 0,2 0,4 0,6 0,8 rung nhiều lần của các mẫu thử ở tuổi khác σ /[σ]K nhau. Những thử nghiệm về nén của mẫu thử ở Hình 3. Mối quan hệ giữa tốc độ tương đối và độ tuổi 28 ngày đêm đã chỉ ra sự giảm đi thực sự bền tương đối với ứng suất có trước của các mẫu của độ bền các mẫu thử chịu tác dụng của sự thử (σ/[σ]K) rung ở tuổi 2 ngày đêm. Ngay cả ở các thời kỳ - Đường cong I - tốc độ tương đối của sự lan muộn hơn (trước 14 ngày đêm), tác động rung truyền của các sóng đàn hồi Cp/Cpk nhiều lần với tốc dộ 120m/s đã dẫn tới độ bền - Đường cong II: độ bền tương đối [σ] /[σ]K giảm 15 ÷ 20%. 1- Bê tông M180300 (Xaiano-Susenxkaia) Trong loạt thí nghiệm thứ ba, người ta đã gắn 2- Bê tông M180200 (Đơnhep) chặt các mẫu thử vào một khối bê tông và người 3- Bê tông M180200 (Cupxaiano) ta đã quan sát chúng trước sự tác động của các Việc nghiên cứu trạng thái của bê tông khi có vụ nổ mìn mà chúng phá vỡ khối bê tông ấy. sự đặt tải chấn động là một việc có thể làm được Người ta đã hoàn thành các vụ nổ này bằng cách bằng con đường thử nghiệm trên các sàn rung thức: Đa số các nhóm các mẫu thử ở tuổi khác trong các điều kiện phòng thí nghiệm. nhau (trước 28 ngày đêm) sẽ phải chịu một lần 3.2.1. Các kết quả nghiên cứu tiêu biểu trong sự tác động của tải trọng nổ; còn một nhóm phòng thí nghiệm ở một số công trường xây riêng khác thì phải chịu đến 8 lần. Tốc độ dịch dựng thuỷ điện chuyển của các mẫu thử là 21 ÷ 30cm/s. Người Sự thay đổi của các tính chất của bê tông ta đã nhận thấy sự giảm xuống rõ rệt (45%) của 110
4. độ bền các mẫu thử khi mà chúng phải chịu sự có người ta có thể hiểu tốc độ 50cm/s là tốc độ tải động nhiều lần của vụ nổ. tới hạn đối với bê tông ở tuổi 10 ÷ 12 ngày đêm Bằng các cuộc thí nghiệm, trong các điều với độ bền nén 11MPa. kiện của công trường Nhà máy thuỷ điện [σ] /[σ]K Toctogulxkaia người ta đã xác lập được tốc độ cho phép tối đa của sự dịch chuyển đối với khối 1,0 1 bê tông M180200 ở tuổi 35 ngày đêm, khi có tác 2 động nổ một lần. Người ta đo được nó bằng 0,8 1,3m/s. 0,6 Trong các điều kiện của công trường Nhà T, ng.dem máy thuỷ điện Khôtgikentxkaia, người ta đã cho 1 2 4 7 10 12 15 30 90 Hình 4. Quan hệ giữa độ bền tương đối của các các khối lập phương bằng bê tông M90200 có cạnh 20 cm phải chịu sự tác động rung với các mẫu thử chịu sự tác động có tính chất động với tốc độ khác nhau. Việc rung của loạt thứ nhất tuổi của bê tông. của các mẫu thử đã được thực hiện khi độ lớn Đường cong 1: Rung với tốc độ 15cm/s của thành phần thẳng đứng của tốc độ 15cm/s Đường cong 2: Rung với tốc độ 50cm/s và bê tông ở các tuổi 1; 2; 4; 7 và 10 ngày đêm; trong loạt thứ hai - khi tốc độ 50cm/s và ở các Việc kiểm tra bằng siêu âm trạng thái các tuổi 1; 2; 5; 7 và 12 ngày đêm. Sau mỗi lần tác mẫu thử trước và sau khi có sự tác động rung đã động, một nhóm các mẫu thử được đem ra thử cho phép chi tiết hoá theo thời gian các đặc nghiệm về nén; và các mẫu thử còn lại khác thì đã trưng của quá trình tổn thất độ bền khi có sự tác được đem ra thử trước sự tác động của các lần động có tính chất động lên bê tông. Đặc trưng rung lặp lại (số lượng lớn nhất các lần rung là 5). ấy đã được chỉ ra trên các đồ thị của mối phụ Những lần thí nghiệm về nén các mẫu sau cùng thuộc của đại lượng Cp vào tuổi của bê tông thì đã được hoàn thành ở tuổi 90 ngày đêm. Việc (hình 5). Việc rung làm cho tốc độ lan truyền khảo sát bằng siêu âm các mẫu thử đã được hoàn sóng siêu âm Cp và độ bền của các mẫu thử thành ngay trong những ngày đầu của quá trình giảm đột biến (đặc biệt là khi tuổi của bê tông đông cứng của bê tông (trước và sau khi có tác tới 7 ngày đêm). Đại lượng Cp trong các mẫu động rung), còn trong những thời hạn muộn hơn - thử sau sự tác động của sự rung với tốc độ chỉ sau sự tác động của nó mà thôi. 15cm/s là nhỏ hơn trong các mẫu thử kiểm tra, Sự thay đổi theo thời gian của độ bền của các nhưng là lớn hơn so với sau khi rung với tốc độ mẫu thử mà chúng chịu sự tác động của sự rung, 50cm/s. Sự giảm xuống lớn nhất của các trị số đã được chỉ ra trên hình 3. Độ bền đã được nêu Cp đã được nhận thấy trong các mẫu thử ở tuổi ra ở đây là các độ lớn tương đối (so với độ bền từ 2 - 7 ngày đêm, sau sự tác động của sự rung các mẫu kiểm tra). Các đồ thị chỉ ra rằng, tác với tốc độ 50cm/s. Ở tuổi muộn hơn, sự tổn thất động rung lên bê tông ở tuổi 1 - 2 ngày đêm đã tương đối của độ bền sẽ giảm xuống - là điều không ảnh hưởng đến độ bền của bê tông. Sự cũng đã được ghi nhận cả khi căn cứ theo các đồ giảm đi của độ bền chỉ được quan sát thấy khi thị trên hình 3 kể trên khi mà bê tông có thể rung ở tuổi từ 2 - 12 ngày đêm. Tiếp sau đó, “hàn gắn lại” từng phần các khuyết tật. 3 hiển nhiên là sẽ xảy ra “sự hàn gắn lại” từng Cp .10m /s phần các vi khe nứt. Ở tuổi 90 ngày đêm, sự tổn thất của độ bền là 4% khi tốc độ 15cm/s và là 14% khi tốc độ 50cm/s. Từ đồ thị tổng hợp đã 111
5. Bảng 2. Độ bền tương đối của bê tông (1) 2 Tuổi của Tốc độtrung Độ bền tương đối 1 bê tông bình của sự Tốc độ sự lan Độ bền 3 (ngày dịch chuyển truyền của các nén đêm) (cm/s) sóng đàn hồi 1 17 - - 2 17 - - 7 17 - - 10 17 - - 90 - 0,98 0,945 1 52 - - 2 52 - - 1 2 3 4 5 7 1 0 2 0 30 40 5 0 60 T, n g.d em 7 52 - - Hình 5. Quan hệ giữa tốc độ lan truyền của các 10 52 - - 90 - 0,975 0,92 sóng đàn hồi với tuổi của bê tông đối với các mẫu 2 220 - - thử chịu sự tác động có biến động với tốc độ 15cm/s 90 - 0,97 0,88 (đường cong 1), 50 cm/s (đường cong 2) và đối với 10 220 - - các mẫu thử kiểm tra (đường cong 3). 90 - 0,985 0,97 (1) Độ bền tương đối (so với mẫu kiểm tra) Khi rung có tốc độ không đổi thì mức độ của mẫu thử sau 28 ngày, đêm. Những kết quả thí nghiệm với các mẫu thử giảm xuống tương đối của Cp, cùng với sự tăng lên của tuổi bê tông, sẽ được giảm xuống. Đồ chịu tác động nổ, xét về toàn bộ trùng hợp với các số liệu của các thí nghiệm về sự rung. thị trên hình 5 chỉ ra rằng: 50cm/s là tốc độ cho Người ta đã ghi nhận được sự thay đổi của tốc phép tới hạn của sự dịch chuyển đối với bê tông độ tương đối của sự lan truyền các sóng đàn hồi ở tuổi 10 ÷ 12 ngày đêm. (2 - 3)% khi có sự giảm xuống lớn thực sự của 3.2.2. Các nghiên cứu thực nghiệm khi chịu độ bền các mẫu thử (đến 12%). Mối phụ thuộc tải trọng nổ của sự giảm xuống của độ bền bê tông vào mức Đã có bốn nhóm các mẫu thử bê tông có độ đặt tải và độ bền của nó đã được bộc lộ một cùng thành phần và kích thước như vậy được cách rõ rệt. Chẳng hạn, khi có sự tác động nổ 4 đem ra thử nghiệm chịu đựng các tải trọng nổ. lần với tốc độ 17 và 52 m/s thì độ bền bê tông Các mẫu thử này đã được bố trí trong các hố có bị giảm xuống tương ứng là 5,5% và 8% ; sự tác chiều sâu 50cm mà trong đó người ta gắn chặt động với tốc độ 220cm/s lên các mẫu thử ở tuổi chúng bằng thạch cao mịn và đổ đá lấp kín từ 2 ngày đêm đã gây ra sự giảm xuống của độ bền trên xuống. Bên cạnh các mẫu thử, người ta còn 12%, ở tuổi 10 ngày đêm (khi bê tông đã xác lập bố trí các máy đo chấn động để ghi tốc độ của lại một phần độ bền) - chỉ 3%. các dao động khi có các vụ nổ. Có hai nhóm các Cp/ Cp mẫu thử đã được đem ra thử nghiệm chịu đặt tải 1 .0 0 4 lần ở tuổi trước 10 ngày đêm; còn hai nhóm 0 .9 9 khác thì đã được đặt tải một lần, nhưng với các tốc độ dịch chuyển lớn (bảng 2). Việc khảo sát 0 .9 8 bằng siêu âm và các cuộc thử nghiệm về độ bền 0 .9 7 2 5 7 1 0 T , n g .d e m các mẫu thử phải chịu tải giống như đối với 1 trường hợp các mẫu thử kiểm tra, thì cũng được Hình 6. Quan hệ giữa tỷ số của tốc độ lan tiến hành ở tuổi 90 ngày đêm. truyền sóng đàn hồi Cp/ Cp với tuổi của bê tông 112
6. (Cp , Cp:lần lượt là tốc độ lan truyền sóng đàn Những kết quả thí nghiệm (bảng 3) đã chỉ ra hồi sau khi rung với tốc độ 50cm/s và trước đó) rằng: Khi tốc độ dịch chuyển là 15cm/s, số lần 3.2.3. Nghiên cứu sự ảnh hưởng của số lần đặt tải không ảnh hưởng đối với độ bền của bê chịu tải động tông. Khi tốc độ dịch chuyển là 30cm/s, nếu số Tiến hành thí nghiệm trong điều kiện rung lần đặt tải tăng lên thì độ bền của bê tông bị với các mẫu thử khối lập phương có cạnh 15 cm giảm. Hơn nữa trong những trường hợp tốc độ có tuổi khác nhau. Mục đích thí nghiệm này dịch chuyển là 30cm/s, độ bền của bê tông còn nhằm xác lập ảnh hưởng của số lần đặt tải động bị giảm xuống tới mức mức nhỏ nhất khi tuổi bê có cường độ xác định ở những ngày đầu tiên của tông là 1 ngày đêm; ở mức lớn đối với tuổi 3 quá trình đông cứng của bê tông, cũng như ảnh ngày đêm và ở mức độ lớn nhất đối với tuổi 7 hưởng của “mác“ (tức là của độ bền) bê tông ngày đêm. đến trạng thái của nó. Việc kiểm tra trạng thái [σ]/[σ]K các mẫu thử trong quá trình đông cứng, đã diễn M180200 M180300 M28200 ra một cách theo định kỳ bằng phương pháp siêu 1 âm và bằng sự đánh giá độ bền nén ở tuổi 28 2 ngày đêm. 0,9 Bảng 3. Độ bền tương đối của bê tông Số hiệu Mác bê Tuổi Số chu Tốc độ Độ bền 0,8 nhóm tông của bê kỳ tác dao tương mẫu tông động động đối (1) (ngđ) (m/s) 1 M180200 1 1 15 1,05 20 24 [σ]K Mpa 2 1 50 15 0,97 Hình 7. Quan hệ giữa độ bền tương đối của bê 1 M180200 3 1 15 0,99 tông [σ]/[σ]K (khi có sự tác động chấn động với tốc 2 3 50 15 0,99 độ dịch chuyển 30cm/s) với độ bền của các mẫu 1 M180200 1 1 30 1,03 kiểm tra [σ]K ở tuổi 28 ngày đêm 2 1 15 30 0,93 - Đường cong 1: Sự tác động một lần lên các 1 3 1 30 0,99 mẫu thử ở tuổi 3 ngày đêm; 2 M180200 3 15 30 0,86 - Đường cong 2: Khi có 50 lần tác động lên 3 3 50 30 0,9 các mẫu thử ở tuổi 3 ngày đêm. 1 M180200 7 15 30 0,86 - 2 7 50 30 0,66 3.2.4. Nghiên cứu sự ảnh hưởng của hiệu 1 M28200 1 1 30 1,1 ứng “quy mô“ 2 1 50 30 0,94 Tại công trường nhà máy thuỷ điện 1 M28200 3 1 30 1,06 Curpxaixkaia, người ta đánh giá hiệu ứng quy 2 3 50 30 0,95 mô khả dĩ khi có sự tăng lên của thể tích bê tông 1 M180300 1 1 30 1,0 phải chịu tải bởi vụ nổ. Những cuộc thí nghiệm 2 1 50 30 0,88 đã được thực hiện trên các khối bê tông lập 1 M180300 3 1 30 0,97 phương với cạnh 0,2m; 0,5m và 1m và các dầm 2 3 50 30 0,92 bê tông có kích thước 1m x 0,3m x 0,3m, những mẫu thử đã được đặt trong buồng nổ thử nổ sao 113
7. cho các các mặt chính diện của chúng nằm cách Curpxaixkaia, người ta đã xác định được bằng xa như nhau, kể từ tâm ngoài của vụ nổ. Các thực nghiệm tốc dộ cho phép của sự dịch khối bê tông lập phương có cạnh 0,2m đã được chuyển đối với các mẫu (các khối lập phương gắn chặt với nền bằng thạnh cao mịn, bê tông bằng bê tông M180200 có cạnh 0,2m). Những của các mẫu thử còn lại được đặt vào cốp pha mẫu thử ở tuổi 4 và 30 ngày đêm đã được đặt tại trên bề mặt cứng đã được làm sạch. Các mẫu khoảng cách khác nhau (3,5 - 100m) kể từ các thử kiểm tra đã được người ta bố trí ở bên ngoài lượng thuốc, cùng với các máy đo chấn động đới ảnh hưởng của các vụ nổ. ghi lại tốc độ dịch chuyển của chúng. Việc khảo Khi nổ các vụ nổ thì các lượng thuốc đã được sát bằng siêu âm và các cuộc thực nghiệm về sự phân bố trong 3 lỗ khoan lớn nghiêng hội tụ nén đã cho phép rút ra một kết luận rằng: 0 (dưới góc nghiêng 30 so với phương nằm a - C p /C p k ngang), có chiều sâu 3m - 4m. Tổng khối lượng 1 ,0 của các lượng thuốc trong mỗi một vụ nổ là 0 ,8 0,75kg Amônit 6ЖB. Những vụ nổ đã được 0 ,2 0 ,6 1 ,0 1 ,4 1 ,8 2 ,2 2 ,6 B ,m thực hiện khi bê tông ở tuổi 1; 3; 6 (2 lần) và 80 b - C m , m /s 1 ngày đêm (2 lần). 2 ,0 Tốc độ của các dao động do các vụ nổ đã 1 ,2 2 được người ta đo bằng các máy đo chấn động 0 ,4 0 ,2 0 ,6 1 ,0 1 ,4 1 ,8 2 ,2 2 ,6 B ,m mà chúng đã được đặt trực tiếp trên các mẫu thử và nền của chúng. Người ta đã kiểm tra trạng Hình 8. Quan hệ giữa tốc độ tương đối của các thái của bê tông bằng các phép đo siêu âm, còn sóng đàn hồi dọc Cp/Cpk (hình a) và tốc độ dịch đối với các mẫu thử có cạnh 0,2m bằng việc xác chuyển Cm (hình b) với kích thước các cạnh của định độ bền nén. mẫu thử (B) Mặc dù có cường độ đặt tải đủ cao, một sự - Đường cong 1: tốc độ dịch chuyển ở đáy xấu đi rõ rệt của trạng thái bê tông, sau các vụ các mẫu thử. nổ đã được xác nhận là chỉ đối với các mẫu thử - Đường cong 2: tốc độ dịch chuyển trên các có cạnh 0,2m. Một trong số các hố ấy người ta mẫu thử. đã thấy được một khe nứt ngang trên mặt bên Những dấu hiệu ban đầu của sự phá huỷ cấu sườn. Tuy vậy sự nghiên cứu siêu âm sau vụ nổ trúc bê tông tương ứng với một tốc độ tới hạn theo các mặt này đã không chỉ ra được sự phát của sự dịch chuyển là 0,3m/s đối với các mẫu triển của khe nứt về phía sâu. Những hình ảnh thử ở tuổi 4 ngày đêm với độ bền nén là khe nứt mà các nghiên cứu này thu được trên 6,5MPa; là 0,5m/s- đối với các mẫu thử ở tuổi các hố, trong mọi trường hợp đều có dạng tuyến 30 ngày đêm có độ bền là 11,5 MPa. tính. Tại công trường nhà máy thuỷ điện Xaiano- Độ lớn của tốc độ sóng đàn hồi đo được sau Susenxkaia, trên các công trình bê tông khối các vụ nổ trên các mẫu thử không có gì khác lớn, bằng phương pháp siêu âm, người ta đã xác biệt thực sự so với các trị số đối với các mẫu thử lập được tốc độ cho phép của sự dịch chuyển, kiểm tra. Khi có các tốc độ xấp xỉ của sự dịch tương ứng đối với bê tông M180300 ở tuổi 1 - 2; chuyển của nền thì các tốc độ trung bình của sự 7 và 15 ngày đêm là 0,15m/s; 0,8m/s và dịch chuyển của các mẫu thử được giảm xuống 1,05m/s. một cách có quy luật, cùng với sự tăng lên của 4. KẾT LUẬN chiều dài cạnh của chúng (hình 8). Những kết quả nghiên cứu sự tác động của Tại công trường nhà máy thuỷ điện tải trọng lên bê tông trong giai đoạn đông cứng 114
8. cần được xem như là một trong những cơ sở thất tới 40%. Ngoài ra, số lần tác động của tải quan trọng để xây dựng các phương pháp tính trọng tác dụng và hiệu ứng quy mô cũng là toán các thông số khoan nổ. Sự tác động của các những yếu tố gây nhứng ảnh hưởng đáng kể đến tải trọng nổ sẽ gây ra ảnh hưởng tiêu cực nhất kết quả tác dụng của vụ nổ. đến bê tông khi đang ở độ tuổi từ 4h đến 12h. Tác động của tải trọng nổ đối với bê tông đang Điều này rất đáng chú ý vì ở bê tông mới đổ có trong giai đoạn đông cứng là một vấn đề kỹ thuật hiện tượng tổn thất độ bền rất đáng kể khi sớm phức tạp; nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố và chi phải chịu một tải trọng nào đó (có thể nhỏ hơn phối đến chất lượng, tiến độ và giá thành xây rất nhiều so với tải trọng giới hạn). Các nghiên dựng công trình. Đây là một vấn đề quan trọng cứu đã cho thấy khi có các ứng suất 80% ứng cần phải được nghiên cứu tỉ mỉ kể cả lý thuyết và suất giới hạn thì độ bền của bê tông đã bị tổn thí nghiệm trong điều kiện thực tiễn ở Việt Nam. Tài liệu tham khảo: 1. Bản hướng dẫn xác định thông số và tiến hành công tác khoan nổ tại đường viền hố móng những công trình kỹ thuật thuỷ lợi quan trọng, Trung tâm thông tin KHKT Năng lượng và điện khí hoá Liên Xô, Matxcơva 1982. 2. Взывные работы вблизи охраняемых обчектов - м. недра -1984. Abstract: IMPACT OF BLASTING TO CONCRETE STRUCTURE HARDENING PHASE Nguyen Quang Cuong Blasting work, which is adjacent to hardening concrete, requine sophistreated tech. To the present time, in Vietnam a specification of Blasting has yet to be developed. Therefore, the study about Blasting impact to concrete structure which are still in hardening phase is nescessary. This paper decibes some results of experiments on concrete samples under the impact of blasting vibration. 115