Bài giảng Bảo dưỡng sửa chữa đường ô tô - Nguyễn Văn Du

143 trang hoanguyen 2971

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Bảo dưỡng sửa chữa đường ô tô - Nguyễn Văn Du", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_bao_duong_sua_chua_duong_o_to_nguyen_van_du.pdf

Nội dung text: Bài giảng Bảo dưỡng sửa chữa đường ô tô - Nguyễn Văn Du

B¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« o0o ThS. NguyÔn V¨n Du Bé m«n §−êng bé §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i C¬ së 2
C¸c vÊn ®Ò chung BiÕn d¹ng - H− háng cña ®−êng Bao §iÒu tra - §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng gåm 7 HÖ thèng tæ chøc – qu¶n lý phÇn ThiÕtbÞcña®−êng B¶o d−ìng th−êng xuyªn §iÒu kiÖn ®−êng - ATGT
Ch−¬ng 1 C¸c vÊn ®Ò chung
1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« Khèi l−îng vËn chuyÓn hμng hãa kh«ng ngõng t¨ng lªn, l−îng xe ch¹y cμng nhiÒu, tØ lÖ xe nÆng Khi ®−a cμng lín ®−êng vμo sö dông sẽ chÞu t¸c C¸c yÕu tè khÝ hËu th−êng xuyªn ®éng t¸c dông lªn c«ng tr×nh ®−êng s¸ lμm cho chÊt l−îng ®−êng kh«ng æn ®Þnh theo c¸c mïa trong n¨m. Â T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t sinh c¸c hiÖn t−îng biÕn d¹ng, h− háng trªn ®−êng
1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« Mét vÊn ®Ò c¬ b¶n cÇn l−uý lμ kh«ng cã mét con ®−êng nμo tån t¹i tèt ®−îc vÜnh viÔn dï ®· ®−îc x©y dùng ®¹t chÊt l−îng cao, kÕt cÊu mÆt ®−êng ë cÊp h¹ng cao. Cã thÓ nãi r»ng, tÊt c¶ mäi con ®−êng võa míi lμm xong ®· b¾t ®Çu suy gi¶m chÊt l−îng. Â ViÖc xem nhÑ vai trß cña c«ng t¸c BDSC « t« sÏ sím hay muén ph¶i tr¶ gi¸ b»ng nh÷ng chi phÝ lín h¬n rÊt nhiÒu v× ph¶i söa ch÷a lín hoÆc x©y dùng l¹i.
1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« WB: ®· −íc tÝnh ph¶i cÇn 90 tû USD lμ Ýt nhÊt ®Ó ®ñ chi phÝ cho söach÷avμ gi÷ g×n ®−îc hÖ thèng ®−êng « t« cña 85 n−íc ®· vay nî cña WB ®Ó lμm®−êng (1.000.000 km ®−êng nhùa vμ 800.000 km ®−êng ch−a ®−îc xö lý b»ng nhùa - 1985). Trong ®ã: ¾ 1/4 c¸c tuyÕn ®−êng nhùa vμ 1/3 c¸c tuyÕn ®−êng ch−a ®−îc xö lý b»ng nhùa ph¶i x©y dùng l¹i cÇn 45 tû USD trong khi ®ã nÕu ®−îc ch¨m sãc ®Þnh kú chu ®¸o sÏ ph¶i chi Ýt ®i tõ 3-5 lÇn (kho¶ng12 tû USD) mμ l¹i cßn ng¨n chÆn ®−îc sù lªn gi¸ cña viÖc khai th¸c xe cé; ¾ 30% c¸c tuyÕn ®−êng nhùa cña c¸c n−íc kÓ trªn cÇn ph¶i ®−îc t¨ng c−êng ngay hoÆc trong vßng nh÷ng n¨m rÊt gÇn ®©y. Chi phÝ tÝch dån l¹i lμ 40 ®Õn 45 tû USD. Â NÕu lμm tèt c«ng t¸c BDSC sÏ gi¶m ®−îc chi phÝ, ngoμiranÕu kh«ng c¶i tiÕn c¸ch qu¶n lý nh÷ng hÖ thèng ®−êng th× cuèi cïng chi phÝ kh«i phôc l¹i sÏ t¨ng lªn gÊp 2-3lÇn, vμ chi phÝ mμ nh÷ng ng−êi sö dông ®−êng ph¶i tr¶ cã thÓ t¨ng thªm h¬n nhiÒu.
1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« Nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý, BDSC ®−êng « t« cã nh÷ng t¸c h¹i nghiªm träng h¬n nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c¸c lÜnh vùckh¸cv× balýdo: Tèn phÝ vμ nhu cÇu vÒ tμi chÝnh rÊt lín. Ngoμi ra, nh÷ng tæn phÝ mμ ngμnh qu¶n lý ®−êng s¸ ph¶i g¸nh chÞu kh«ng thÊm vμo®©u so víitæn thÊt chung tæng céng. Sù suy gi¶m chÊt l−îng cña ®−êng « t« t¨ng tèc ®é theo thêi gian. HiÖn t−îng nμylμmchong−êi ta ch−a kÞp nhËn thøc ®−îc sù cÇn thiÕt cña mét ®ît b¶o d−ìng söa ch÷a th× t×nh tr¹ng chÊt l−îng ®· suy gi¶m râ rÖt tíi møc ®ßi hái ph¶i kh«i phôc l¹i hoÆc lμml¹i ®−êng víi tæn phÝ lín h¬n nhiÒu. Nh÷ng ®¬n vÞ qu¶n lý ®−êng « t« th−êng kh«ng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶ cña viÖc BDSC lμm cßn thiÕu sãt do kh«ng ph¶i chÞu søc Ðp tõ phÝa c¸c tæ chøc x· héi ®ßi hái ph¶i c¶i thiÖn t×nh h×nh ®−êng s¸. Cho nªn ë nhiÒu n−íc nhiÖm vô DTBD kh«ng ®−îc chiÕm mét thø bËc cao trong c¸c môc tiªu cña ng©n s¸ch.
1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« C«ng tr×nh nghiªn cøu nμycñaWB chothÊymétbøctranh bi th¶m vÒ nh÷ng hËu qu¶ cña viÖc xem nhÑ vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý, BDSC ®−êng« t«. ë métsèn−íc ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay ®ang t¸i diÔn c¸i vßng luÈn quÈn sau: Nhê vèn vay n−íc ngoμi®Ó lμm míi; §Ó chÊt l−îng suy gi¶m ®Õn møc h− háng trÇm träng v× thiÕu sù b¶o d−ìng söa ch÷a cÇn thiÕt; L¹i ph¶i lμm l¹i hÕt søc tèn kÐm nhê vμovènn−íc ngoμi. Â Nh− vËy, ®iÒu quan träng ®−îc ®óc rót ra lμ cÇn ph¶i ph¸ vì c¸i vßng luÈn quÈn nguy h¹i nμy vμ ph¶i dμnh nh÷ng sù quan t©m, nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó BDSC hÖ thèng ®−êng « t« cña m×nh mét c¸ch ®óng ®¾n.
1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam 1. KÕt cÊu h¹ tÇng ®−êng bé: V M¹ng l−íi ®−êng bé: Tæng chiÒu dμilμ 224.482km, ®−îc ph©n bè t−¬ng ®èi hîp lý trªn toμn l·nh thæ. MËt ®é so víi diÖn tÝch vμ d©n sè xÊp xØ 24,06km/100km2 vμ 1,00km/1000d©n (kh«ng kÓ hÖ thèng ®−êng x· vμ ®−êng chuyªn dïng); mËt ®é hÖ thèng quèc lé kho¶ng 4,78km/100km2 vμ 0,20km/1000d©n. M¹ng l−íi giao th«ng ®−êngbéchiathμnh 6 hÖ thèng: -Quèclé 17.295km chiÕm tû lÖ 7,70% - Đ−êng tØnh 21.840km chiÕm tû lÖ 9,73% - Đ−êng huyÖn 45.250km chiÕm tû lÖ 20,16% - Đ−êng x· 124.994km chiÕm tû lÖ 55,68% - Đ−êng®«thÞ 7.476km chiÕm tû lÖ 3,33% - Đ−êng chuyªn dïng 7.627km chiÕm tû lÖ 3,40%
1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam 2. Qu¶n lý, b¶o tr× ®−êng bé: §Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng hÖ thèng quèc lé kh«ng bÞ xuèng cÊp, hμng n¨m nhu cÇu vèn cÇn ®Çu t− cho qu¶n lý, b¶o tr× kho¶ng 1300 ®Õn 1500 tû VN§. Thùc tÕ, trong nh÷ng n¨m qua nguån vèn dμnh cho c«ng t¸c nμy rÊt h¹n chÕ, so víi nhu cÇu chØ ®¹t trung b×nh kho¶ng 40%. Vèn söa chữa®−êng bé Tæng Trong ®ã Năm Tæng vèn so víi chiÒu dμi KH ®−êng bé Söa chữa®−êng bé QL,km X©y dùng Tæng sè vèn Nhu cÇu c¬ bản Thùc tÕ cÊp Nhu cÇu vèn ®−êng bé, % vèn, % 1996 13.510 2.336,8 1.877,1 459,7 950 19,7 48,4 1997 14.651 3.640,8 3.161,5 479,3 1000 13,2 47,9 1998 14.920 3.311,5 2.796,5 515 1300 15,6 40 1999 15.250 4796,8 3.316,8 480 1400 10 34,3 2000 15.425 7.361,8 6.896,8 465 1400 6,3 33 2001 15.425 8.614,2 8.104,2 510 1400 5,9 36,4 2002 15.824 599,6 1420 42,2
1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam 3. HiÖn tr¹ng m¹ng l−íi ®−êng bé: Ph©n lo¹i ®−êng theo tiªu chÝ kÕt cÊu mÆt ®−êng: KÕtcÊumÆt®−êng Tªn Bªt«ng Bªt«ng nhùa CÊp phèi, ®¸ T hÖ xi măng Đ¸dăm nhùa dăm Đ−êng ®Êt T ChiÒu thèng dμi,km Km % Km % Km % Km % Km % 1 QL 17295 78 0,45 5369 31,04 7783 45 2999 17,34 1066 6,16 2 ĐT 21840 141 0,65 2204 10,09 11505 52,68 4345 19,89 3645 16,69 3 ĐH 45250 1146 2,53 1328 2,93 6742 14,90 20057 44,32 15977 35,31 4 ĐX 124994 8185 6,55 611 0,49 6244 5,00 2007 1,61 107947 86,36 5 Đ ĐT 7476 342 4,57 2241 29,98 3647 48,78 1246 16,67 0 0,00 6 ĐCD 7627 848 11,12 342 4,48 2357 30,90 3600 47,20 480 6,31 224482 10740 4,78 12095 5,39 38278 17,05 34254 15,26 129115 57,52 Céng
1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam 3. HiÖn tr¹ng m¹ng l−íi ®−êng bé: Ph©n lo¹i theo cÊp kü thuËt : + §−êng cao tèc: §ang cã kÕ ho¹ch x©y dùng. + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp I, II: 2,17% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp III: 30,4% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp IV: 20,3% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp V: 30,8% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp VI: 16,3%
1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam 4. VËn t¶i ®−êng bé: KL vËn chuyÓn: hμnh kh¸ch chiÕm kho¶ng 80%, hμng hãa chiÕm kho¶ng 60% so víi c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c. Khèi l−îng vËn chuyÓn hμnh kh¸ch: Trong ®ã Tæng sè Năm (triệuHK) Đ−êng s¾t Đ−êng bé Đ−êng s«ng Khèi l−îng % Khèi l−îng % Khèi l−îng % 1996 607,4 8,5 1,40 482,6 79,45 116,3 19,15 1997 652,7 9,3 1,42 519,3 79,56 124,1 19,01 1998 691,3 9,7 1,40 554,5 80,21 127,1 18,39 1999 727,4 9,3 1,28 592,4 81,44 125,7 17,28 2000 761,7 9,8 1,29 625,4 82,11 126,5 16,61 2001 805,2 10,6 1,32 660,7 82,05 133,9 16,63 2002 833,9 10,8 1,30 689,1 82,64 134 16,07
1.3. Ph©n lo¹i c«ng t¸c b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« BDSC th−êng xuyªn: ch¨m sãc, gi÷ g×n ®Ò phßng h− háng vμ söach÷ac¸ch− háng nhá nh»m duy tr× t×nh tr¹ng tèt s½n cña con ®−êng, lo¹i c«ng t¸c nμy ph¶i lμm C¸ch thø mét hoÆc nhiÒu lÇn trong mét n¨m. nhÊt BDSC ®Þnh kú: gåm nh÷ng nhiÖm vô quan träng h¬n ph¶i lμm víi nh÷ng kho¶ng c¸ch thêi gian 4, 5 n¨m hay h¬n n÷a. BDDP: lμ nh÷ng sù can thiÖp dù phßng cã môc ®Ých, mét Bao mÆt tr¸nh sù ph¸ háng chÊt l−îng KCM§, ®Ó chuÈn bÞ dù gåm phßng cho M§ ph¶i chÞu mét c−êng ®é vËn chuyÓn cao h¬n cã thÓ dù ®o¸n tr−íc ®−îc, mÆt kh¸c ®Ó duy tr× mét c¸ch hÇu nh− liªn tôc mét tr×nh ®é phôc vô ªm thuËn C¸ch thø nhÊt ®Þnh. hai BDSC: lμ nh÷ng sù can thiÖp söa ch÷a cã môc ®Ých kh¾c phôc mét t×nh tr¹ng thiÕu kÐm vÒ kÕt cÊu hay vÒ bÒ mÆt, sau khi ®· thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng h− háng quan träng. V¸ æ gμ lμ lo¹i c«ng viÖc ®iÓn h×nh cho c«ng t¸c b¶o d−ìng söa ch÷a.
VÒ ®Çu ch−¬ng
Ch−¬ng 2
2.1. Nh÷ng nh©n tè g©y ra sù suy gi¶m chÊt l−îng ®−êng « t«. 3 nhãm yÕu tè C¸c nh©n tè khÝ hËu: M−a khÝ quyÓn, ¸nh n¾ng mÆt trêi, giã. M«i tr−êng vËt chÊt ®−êng « t« ChÊt l−îng cña ®Êt vμ c¸c lo¹i vËt liÖu. ChÊt l−îng kü thuËt cña ChÊt l−îng cña ®å ¸n thiÕt kÕ. ®å ¸n thiÕt kÕ vμ cña thi ChÊt l−îng cña c«ng t¸c thi c«ng. c«ng HiÖn t−îng mμimßn. HiÖn t−îng mái. ¶nh h−ëng cña c−êng ®é vËn chuyÓn vμ t¶i T¸c ®éng cña t¶i träng xe tíi ®é bÒn cña kÕt cÊu nÒn - mÆt ®−êng träng xe DiÔn biÕn cña c¸c hiÖn t−îng suy gi¶m chÊt l−îng.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra Bao gåm 11 lo¹i h− háng: ¾ Cãc gÆm; ¾ æ gμ s©u; MÆt ®−êng ¾ Nøt lín; ¾ Lón vÖt b¸nh; mÒm ¾ Nøt l−íi ¾ Lón lâm; ¾ Bong trãc; ¾ Lón s©u; ¾ æ gμ n«ng; ¾ MiÕng v¸; 3 nhãm ¾ Cao su mÆt ®−êng. MÆt ®−êng Bao gåm 3 nhãm h− háng: -C¸c d¹ng vÕt nøt BTXM -MiÕngvìgãcc¹nh -TÊm BTXM bÞ lón-chuyÓn vÞ C¸c bé phËn chung cho Bao gåm 3 nhãm h− háng: -H− háng c¸c bé phËn phô cña ®−êng; mäi lo¹i -H− háng c¸c thiÕt bÞ vμ cäc tiªu biÓn b¸o; ®−êng -H− háng c¸c c«ng tr×nh tiªu n−íc, tho¸t n−íc;
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.1. MÆt ®−êng mÒm: n Cãc gÆm: - Vì mÐp mÆt ®−êng: Nguyªn nh©n: ¾ §Çm kh«ng kü ë hai bªn lÒ cña mÆt ¾ LÒ ®−êng bÞ xãi mßn, ®Æc biÖt lμ khi ®−êng nhùa. lÒ thÊp h¬n mÆt ®−êng t¹o thμnh nÊc. ¾ §−êng qu¸ hÑp do vËy ph−¬ng tiÖn ¾ Do n−íc g©y ra. giao th«ng th−êng ph¶i ®i lÊn lªn lÒ.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra oNøt lín (bÒ réng vÕt nøt > 5 mm) Nguyªn nh©n: ¾ ChÊt l−îng vËt liÖu kÐm; ¾ Tr×nh ®é tay nghÒ kÐm; ¾ §é dμymÆt®−êng thiÕu; ¾ Hçn hîp nhiÒu chÊt kÕt dÝnh, mÒm hoÆc do ®é liªn kÕt kÐm gi÷a líp mÆt vμ líp mãng.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra p Nøt l−íi - (Nøt da c¸ sÊu, nøt nèi tiÕp hoÆc liªn kÕt, nøt h×nh ch÷ nhËt) Nguyªn nh©n: ¾ ChÊt l−îng vËt liÖu kÐm. ¾ Tr×nh ®é tay nghÒ kÐm. ¾ §é dμymÆt®−êng kh«ng ®ñ. ¾ C¸c vÕt nøt lín kh«ng ®−îc söa ch÷a Nøt l−íi kÞp thêi.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra qBong trãc - Bong bËt: Nguyªn nh©n: ¾ §é liªn kÕt kÐm gi÷a líp l¸ng vμ líp mÆt ®−êng phÝa d−íi. ¾ Dïng ®¸ bÈn ®Ó l¸ng mÆt. ¾ §¸ nhá ch−a ®−îc lÌn s©u xuèng mÆt ®−êng. ¾ ChÊt l−îng trén hoÆc tay nghÒ kÐm. ¾ ChÊt kÕt dÝnh kh«ng ®ñ hoÆc t−íi kh«ng ®Òu.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra r ægμ n«ng (chiÒu s©u < 50 mm): Nguyªn nh©n: ¾ ChÊt l−îng vËt liÖu mÆt ®−êng kÐm. ¾ ThÊm n−íc. ¾ MÊt vËt liÖu h¹t do giao th«ng g©y ra. ¾ Nøt l−íi hoÆc c¸c ®iÓm lón kh«ng ®−îc söa ch÷a kÞp thêi.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra s ægμ s©u (chiÒu s©u > 50 mm): Nguyªn nh©n: ¾ ChÊt l−îng vËt liÖu mÆt ®−êng kÐm. ¾ ThÊm n−íc. ¾ MÊt vËt liÖu h¹t do giao th«ng g©y ra. ¾ C¸c æ gμ n«ng kh«ng ®−îc söa ch÷a kÞp thêi. ¾ Nøt l−íi hoÆc c¸c ®iÓm lón kh«ng ®−îc söa ch÷a kÞp thêi.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra t Lón vÖt b¸nh: Nguyªn nh©n: ¾ C−êng ®é mÆt ®−êng kh«ng thÝch hîp víi l−u l−îng giao th«ng ch¹y trªn ®−êng. ¾ TÝnh kh«ng æn ®Þnh cña líp mÆt nhùa. ¾ T¶i träng trïng phôc cña xe cé.NhiÖt ®é trªn mÆt ®−êng qu¸ cao.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra u Lón lâm (30 mm ®Õn 120 mm): Nguyªn nh©n: ¾ Do vËt liÖu líp mãng, mÆt ®−êng hoÆc nÒn ®¾p kh«ng ®−îc ®Çm chÆt theo yªu cÇu vμ cã sù lÌn xÕp l¹i vËt liÖu trong qu¸ tr×nh xe ch¹y. ¾ C−êng ®é kÕt cÊu mÆt ®−êng kh«ng thÝch hîp. ¾ TÝnh kh«ng æn ®Þnh cña líp mÆt nhùa.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra v Lón s©u (chiÒu s©u > 120 mm): Nguyªn nh©n: ¾ C−êng ®é kÕt cÊu mÆt ®−êng kh«ng thÝch hîp. ¾ TÝnh kh«ng æn ®Þnh cña líp mÆt nhùa.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra w MiÕng v¸: Tªn gäi kh¸c: V¸ æ gμ/ cao su/ nøt l−íi/ lón vÖt b¸nh/ cãc gÆm/ bong trãc; xö lý n−íc ®äng ë mÆt ®−êng, söach÷anhá.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 11. Cao su mÆt ®−êng: Nguyªn nh©n: ¾ §Êt nÒn ®−êng yÕu do tr−íc ®©y ®Çm lÌn kh«ng ®¹t ®é chÆt yªu cÇu. ¾ N−íc ngÇm ho¹t ®éng cao. ¾ KÕt cÊu ¸o ®−êng máng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng chÞu lùc d−íi t¸c dông cña t¶i träng xe (nhÊt lμ xe nÆng), qua qu¸ tr×nh trïng phôc dÉn ®Õn kÕt cÊu bÞ ph¸ ho¹i.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2. MÆt ®−êng Bª t«ng xi m¨ng: 2.2.2.1. C¸c d¹ng vÕt nøt: n VÕt nøt ngang: Nguyªn nh©n: ¾ ChiÒu dμi phÇn kh«ng cã cèt gia c−êng qu¸ lín. ¾ ThiÕu bè trÝ vËt liÖu cèt gia c−êng. ¾ Mèi nèi kh«ng dÞch chuyÓn tù do ®−îc. ¾ C¾t mèi nèi qu¸ muén. ¾ Møc ®é c¶n trë cao t¹i mÆt tiÕp gi¸p tÊm b¶n vμ ®¸y mãng. ¾ ¨n mßn cèt thÐp do n−íc muèi x©m nhËp vμ c¸c mèi nèi trung b×nh ®Õn réng ch−a ®−îc lÊp kÝn. ¾ T¶i träng kh«ng ®−îc ph©n bè t¹i c¸c mèi nèi.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra oVÕt nøt däc: Nguyªn nh©n: ¾ ChiÒu réng tÊm b¶n qu¸ lín. ¾ VÞ trÝ khe nøt ®¸y kh«ng chÝnh x¸c: VÞ trÝ khe t¹o nøt ®¸y ®Æt kh«ng ®óng chç sÏ g©y ra nøt uèn khóc ë l©n cËn mèi nèi däc. ¾ Mãng ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng theo chiÒu däc do ®iÒu kiÖn tho¸t n−íc kh«ng tèt g©y nªn sù biÕn ®æi qu¸ lín ®é Èm cña líp nÒn ®Êt phÝa d−íi. ¾ Kh«ng cã c¸c mèi nèi d·n nì vμ co ngãt th× do c¸c cèt liÖu nhá mÊt liªn kÕt g©y ra tÝch lòy øng suÊt nÐn mμ g©y ra øng suÊt kÐo vμ vÕt nøt däc xuÊt hiÖn.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra p VÕt nøt chÐo: Nguyªn nh©n: Ýt khi xuÊt hiÖn vμ nguyªn nh©n chñ yÕu cña nã lμ do chÊt l−îng cña líp mãng kh«ng ®ång ®Òu, t¹i mét vÞ trÝ nμo®ã ®−îc x©y dùng b»ng vËt liÖu tèt h¬n xung quanh. q VÕt nøt dÎo: Hoμntoμn kh¸c víi c¸c vÕt nøt nªu trªn, nã cã thÓ xuÊt hiÖn rÊt sím ngay sau khi ®Çm nÐn bªt«ng, ®«i khi d−íi 1 giê, vÕt nøt dÎo th−êng xuÊt hiÖn thμnh tõng nhãm ng¾n gÇn nh− song song víi nhau vμ chÕch víi c¹nh tÊm. Nguyªn nh©n: do sù mÊt m¸t nhanh chãng ®é Èm trªn bÒ mÆt tÊm b¶n vμ phÇn lín xuÊt hiÖn trong nh÷ng ngμy n¾ng kÕt hîp víi giã hanh kh«. ViÖc b¶o d−ìng tèt bªt«ng sau khi ®Çm nÐn sÏ kh¾c phôc ®−îc hiÖn t−îng nμy. r VÕt nøt hçn hîp: §©y lμ d¹ng vÕt nøt kh¸c víi 4 lo¹i trªn, nã cã thÓ xuÊt hiÖn ë c¸c vÞ trÝ c¸ biÖt, phæ biÕn lμ xung quanh c¸c tÊm ®an ®Ëy c¸c hè ga trªn mÆt ®−êng. Nguyªn nh©n: do cÊu t¹o ®¬n gi¶n hoÆc do tÊm chÞu US côc bé.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2.2. MiÕng vì gãc c¹nh: n MiÕngvìn«ng: Nguyªn nh©n: ¾ C¸c khe co ngãt thi c«ng −ít t¹o khe. ¾ §Æt b»ng c¸c thanh gç ch−a qua xö lý th× nã sÏ hót n−íc tõ bªt«ng vμ g©y ra øng suÊt ë l©n cËn khe. ¾ T¹o khe l¹i ®Ó thanh chÌn bÞ nghiªng theo ph−¬ng th¼ng ®øng tõ 100 trë lªn còng g©y nªn h− háng lo¹i nμy.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra o MiÕng vì s©u: Lo¹i vÕt vì nμy ph¸t triÓn bªn d−íi chiÒu s©u cña khe co ngãt, thËm chÝ cßn d−íi c¶ thanh truyÒn lùc Nguyªn nh©n: ¾ Khe gi¶m yÕu ë ®¸y bÞ lÖch so víi khe trªn mÆt ®−êng. ¾ ThanhtruyÒnlùcbÞlÖch.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2.3. TÊm b¶n bÞ lón vμ chuyÓn vÞ: Nguyªn nh©n: ¾ §èi víi c¸c tÊm b¶n kh«ng cã thanh truyÒn lùc x©y dùng trªn líp mãng v« h¹n cã thÓ sinh ra c¸c “bËc” t¹i mèi nèi, nguyªn nh©n chÝnh lμ do chuyÓn vÞ cña líp mãng d−íi, khi «t« ch¹y qua mèi nèi phÇn tÊm ë phÝa tiÕp cËn sÏ bÞ vâng xuèng vμ khi b¸nh xe rêi khái vÞ trÝ ®ã th× nã nhanh chãng vång vÒ phÝa trªn t¹o ra mét vïng ¸p lùc thÊp gi÷a tÊm b¶n vμ líp mãng d−íi khiÕn cho vËt liÖu n»m d−íi tÊm b¶n chuyÓn ®Õn vÞ trÝ kh¸c cña mèi nèi. Sau nhiÒu lÇn xe qua l¹i, mét khèi l−îng ®¸ng kÓ vËt liÖu chuyÓn vÞ ngang qua mèi nèi lμm “t¹o bËc”.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2. C¸c bé phËn dïng chung cho mäi lo¹i ®−êng: ¾ H− háng c¸c bé phËn phô cña ®−êng; - C©y cèi lÊn ®−êng; -C¸tlÊn; -Ta luy®−êng ®¾p bÞ xãi mßn; - Ta luy nÒn ®−êng bÞ sôt lë; - Nh÷ng t¸c nh©n ph¸ ho¹i kh¸c vμ nh÷ng trë ng¹i giao th«ng. ¾ H− háng c¸c thiÕt bÞ vμ cäc tiªu biÓn b¸o; - C¸c tÝn hiÖu däc (cäc tiªu, biÓn b¸o hiÖu); - C¸c thiÕt bÞ phßng hé. ¾ H− háng c¸c c«ng tr×nh tiªu n−íc vμ tho¸t n−íc; - Xãi lïi dÇn c¸c r·nh tiªu n−íc; - L¾ng ®äng ®Êt c¸t trong r·nh; -H− háng c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2. C¸c bé phËn dïng chung cho mäi lo¹i ®−êng: Ta luy ®−êng ®¾p bÞ xãi mßn Ta luy ®−êng ®μo bÞ s¹t lë Cäc tiªu, biÓn b¸o bÞ mê, bÈn dot¸c ®éng cña xe ch¹y. H− háng thiÕt bÞ gê tr−ît kim lo¹i.
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2. C¸c bé phËn dïng chung cho mäi lo¹i ®−êng: HiÖn t−îng xãi lïi dÇn r·nh tho¸t n−íc Xãi s©n cèng h¹ l−u Mét h×nh thøc gia cè chèng xãi cho r·nh
2.2.C¸c h− háng th−êng gÆp trªn ®−êng vμ nguyªn nh©n g©y ra 2.2.2. C¸c bé phËn dïng chung cho mäi lo¹i ®−êng: H− háng do mãng cèng bÞ lón, mèi nèi T¾c cèng cèng xö lý kh«ng tèt
VÒ ®Çu ch−¬ng
Ch−¬ng 3 ®IÒU TRA, ®¸Nh GI¸ T×NH TR¹NG MÆT ®−êNG
3.1. Kh¸i niÖm chung Â Trong qu¸ tr×nh sö dông, do t¸c dông trïng phôc cña xe ch¹y vμ cña c¸c nh©n tè tù nhiªn nªn tÝnh n¨ng sö dông cña nã bÞ xÊu ®i liªn tôc, kÕt cÊu mÆt ®−êng dÇn dÇn xuÊt hiÖn c¸c hiÖn t−îng biÕn d¹ng vμ cuèi cïng ®i tíi tr¹ng th¸i h− háng. §Ó cã c¨n cø quyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p b¶o d−ìng söa ch÷a vμ tiÕn hμnh thiÕt kÕ t¨ng c−êng hoÆc c¶i t¹o, cÇn ph¶i tiÕn hμnh ®iÒu tra ph©n tÝch t×nh tr¹ng mÆt ®−êng hiÖn cã. ChÊt l−îng ch¹y xe cña TÝnh n¨ng sö mÆt ®−êng dông cña mÆt N¨ng lùc chèng tr¬n ®−êng bao gåm tr−ît ba mÆt N¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng n N¨ng lùc phôc vô cña mÆt ®−êng: ¾ ChÊt l−îng ch¹y xe hoÆc møc ®é ªm thuËn do mÆt ®−êng t¹o ra ®−îc gäi lμ n¨ng lùc phôc vô cña mÆt ®−êng. ¾ Cã thÓ tæ chøc mét nhãm cho ®iÓm ®¸nh gi¸. + Tæng hîp ®iÓm ®¸nh gi¸ thu ®−îc mét ®iÓm cho TB ®−îc gäi lμ cÊp ®¸nh gi¸ n¨ng lùc phôc vô PSR (Present Serviceability Rating). + Ngoμi viÖc cho ®iÓm, c¸c ng−êi nhËn xÐt ®¸nh gi¸ cßn cÇn cho c©u tr¶ lêi ®èi víi c©u hái: mÆt ®−êng víi tr¹ng th¸i nh− vËy cã thÓ chÊp nhËn ®−îc kh«ng? Â Qua ph©n tÝch, ng−êi ta thÊy: nh©n tè chñ yÕu vÒ t×nh tr¹ng ®−êng s¸ cã ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng lùc phôc vô cña mÆt ®−êng lμ ®é b»ng ph¼ng (95%); do ®ã, ®é b»ng ph¼ng trë thμnh yÕu tè quan träng nhÊt dïng ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc phôc vô cña mÆt ®−êng vμ viÖc ®o ®é b»ng ph¼ng cña còng trë thμnh néi dung chñ yÕu.
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng o §o ®é b»ng ph¼ng cña mÆt ®−êng: 2.1. Lo¹i thiÕt bÞ ®o mÆt c¾t: 2.1.1. ThiÕt bÞ ®o mÆt c¾t GMR (General Motor Roadmeter). ¾ Hai b¸nh xe nhá chØ l¨n theo khi chóng tiÕp xóc víi mÆt ®Êt; dïng chuyÓn vÞ kÕ tuyÕntÝnh®Ó ®o chuyÓnvÞt−¬ng ®èi gi÷a khung xe vμ mÆt ®−êng W - Z, ®ång thêi ®o gia tèc Z" cña chuyÓn vÞ nμyb»nggia tèc kÕ; tõ ®ã tÝch ph©n 2 lÇn ®èi víi c¸c tÝn hiÖu thu ®−îc sÏ biÕt ®−îc chuyÓn vÞ Z cña khung xe. ¾ Tõ chuyÓn vÞ cña khung xe cïng víi chuyÓn vÞ t−¬ng ®èi, sau khi xö lý sÏ cã chuyÓn vÞ th¼ng ®øng W cña b¸nh xe nhá, ®ã còng chÝnh lμ mÆt c¾t bÒ m®. ¾ Do lo¹i thiÕt bÞ nμy cã sö dông b¸nh xe nhá. V× vËy, V®o cña GMR th−êng kh«ng v−ît qu¸ 65 Km/h, thÝch hîp víi viÖc ®o ®èi víi mÆt ®−êng t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng hoÆc sö dông khi nghiÖm thu c«ng tr×nh võa míi hoμnthμnh.
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.1.2. ThiÕt bÞ ph©n tÝch tr¾c däc cña mÆt ®−êng APL (Analyseur de profil en long). ¾ Gåm c¸c bé phËn sau: b¸nh xe l¨n theo ®é låi lâm cña bÒ mÆt ®−êng, cμng ®ì b¸nh xe, khung gi¸ cã l¾p lß so vμ con l¾c dao ®éng qu¸n tÝnh víi tÇn sè thÊp. R¬ moãc ®−îc kÐo theo ë nh÷ng tèc ®é kh¸c nhau, th«ng th−êng tõ 20km/h ®Õn 70km/h tïy theo lo¹i mÆt ®−êng. ¾ Con l¾c qu¸n tÝnh ®Ó t¹o ra mét hÖ n»m ngang chuÈn; th«ng qua viÖc ®o chuyÓn vÞ gãc cña cμng ®ì b¸nh xe so víi con l¾c qu¸n tÝnh n»m ngang b»ng m¸y tÝnh vμ xö lý theo tèc ®é ®o, sÏ tÝnh ra ®−îc chuyÓn vÞ th¼ng ®øng cña b¸nh xe l¨n trªn bÒ mÆt ®−êng. ¾ ThiÕt bÞ APL cã thÓ dïng cho mÆt ®−êng cã ®é b»ng ph¼ng kh¸c nhau.
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.1.3. ThiÕt bÞ ®o mÆt c¾t kiÓu kh«ng tiÕp xóc: ¾ HiÖn ®· xuÊt hiÖn mét sè ph−¬ng ¸n èng c¶m quang 2 cùc thiÕt bÞ ®o ®é b»ng Nguån s¸ng ph¼ng mμ kh«ng cÇn ThÊu kÝnh tiÕp b¸nh l¨n theo kiÓu nhËn tiÕp xóc. Ch¼ng h¹n ¶nh cña vïng chiÕu ThÊu kÝnh chiÕu s¸ng x¹ nh− c¸c ph−¬ng ¸n dïng ¸nh s¸ng, vi ba, VÞ trÝ bÒ mÆt ©m thanh, hång ngo¹i ®−êng tuyÕn v.v ¾ C¸c lo¹i thiÕt bÞ nμy C¸c vÞ trÝ xuÊt hiÖn t¸n x¹ hiÖn cßn ®ang ®−îc S¬ ®å thiÕt bÞ truyÒn c¶m di ®éng theo ph−¬ng thøc kÝch nghiªn cøu. quang kiÓu TRRL (Transport and Road Research Laboratory)
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.1.4. Dïng th−íc th¼ng dμi 3,0 m (22 TCN 16-79): < 0,5 mm ¾ Th−íc dμi3,0 m ph¶i®¶m b¶o th¼ng, nhÑ vμ ®ñ cøng. §é vâng ë 3,0 m gi÷a th−íc do träng l−îng b¶n th©n g©y ra kh«ng ®−îc lín h¬n 0,5 mm. ¾ Th−íc b»ng hîp kim nh«m hay cã thÓ dïng lo¹i gç tèt (ch¾c , kh« , kh«ng cong , kh«ng vªnh). ¾ T¹i tr¾c ngang cÇn kiÓm tra, ®Æt th−íc dμi 3,0 m song song víi trôc ®−êng ë 3 vÞ trÝ: tim ®−êng, 2 bªn mÐp c¸ch mÐp ®−êng 1 m ®Ó ®o ®é b»ng ph¼ng. Däc theo th−íc, cø c¸ch mçi kho¶ng 0,5 m kÓ tõ ®Çu th−íc, ®o khe hë gi÷a c¹nh d−íi th−íc víi mÆt ®−êngb»ngc¸ch®ÈynhÑ nhμng nªm vμo khe hë ®Ó ®äc trÞ sè khe hë. C¸c khe hë nμy®−îc lÊy trßn theo c¸c trÞ sè 3, 5, 7, 10, 15 mm. ¾ Víi mçi Km ®−êng so s¸nh c¸c tæng sè khe ®· ®o víi tiªu chuÈn ®· quy ®Þnh ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng vÒ ®é b»ng ph¼ng.
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.2. ThiÕt bÞ ®o thuéc lo¹i t¹o ph¶n øng: ¾ Lo¹i thiÕt bÞ ®o ®o ®é b»ng ph¼ng nμy sÏ ghi l¹i ®−îc ph¶n øng ë tr¹ng th¸i ®éng cña hÖ thèng m¸y mãc « t« khi xe ch¹y trªn mÆt ®−êng kh«ng b»ng ph¼ng víi mét tèc ®é nhÊt ®Þnh nμo ®ã. §ã lμ mét c¸ch ®¸nh gi¸ gi¸n tiÕp, kÕt qu¶ ®o sÏ thay ®æi tuú theo ®Æc tÝnh cña hÖ thèng m¸y mãc vμ tïy theo tèc ®é xe ch¹y. ¾ C¸c lo¹i hiÖn ®−îc sö dông réng r·i gåm cã c¸c thiÕt bÞ ®o ®é b»ng ph¼ng ®−êng « t« víi c¸c thiÕt bÞ tÝch luü ®é xãc. C¸c lo¹i nμysÏ ®o tæng chuyÓn dÞch th¼ng ®øng tÝch luü gi÷a trôc sau cña « t« (hoÆc gi÷a b¸nh cña mét xe mét b¸nh kÐo theo) ®èi víi th©n xe hoÆc khung xe; trÞ sè ®o ®−îc biÓu thÞ b»ng m/Km hoÆc sè lÇn xãc trªn 1 Km.
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.2. ThiÕt bÞ ®o thuéc lo¹i t¹o ph¶n øng: ¾ M¸y ®o ®é b»ng ph¼ng BUMP INTEGRATOR cña Anh lμ mét xe r¬ moãc mét b¸nh còng nh− m¸y APL nh−ng kh«ng cã con l¾c qu¸n tÝnh. Nh÷ng b−íc ®Ëp cña b¸nh xe, so víi khung xe lÊy lμm chuÈn, ®−îc céng dån bëi mét m¸y ®Õm cho nh÷ng cù ly tõ 200 m ®Õn 1000m. ¾ Lμm nh− vËy ng−êi ta ®−îc mét trÞ sè Rough Index (chØ sè ®é gå ghÒ), th−êng ®−îc biÓu thÞ b»ng mm céng dån cho 1 km. Tèc ®é ®o tiªu chuÈn lμ 32 km/h vμ sè liÖu tiªu chuÈn ®o ®−îc gäi lμ RBI/32. ChØsè®égåghÒ ChÊt l−îng b»ng ph¼ng cña mÆt ®−êng RBI/32 (mm/km) 4500 XÊu
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.3. ChØ sè ®é gå ghÒ quèc tÕ IRI: ¾ IRI lμ mét sè ®o ®−îc tÝnh b»ng m/km cña mÆt c¾t däc ®−êng trªn mét vÖt b¸nh xe (®· ®−îc x¸c ®Þnh biÕn d¹ng däc), biÓu thÞ ph¶n øng xãc cña «t« chuÈn “Golden car” khi xe ch¹y víi tèc ®é 80km/h (50 mph) víi viÖc sö dông m« h×nh m« pháng 1/4 xe (Quarter - Car). ¾ ¦u ®iÓm næi bËt cña chØ sè IRI ë chç nã lμ mét sè ®o æn ®Þnh theo thêi gian vμ cã thÓ chuyÓn ®æi ®−îc víi sè ®o tr¾c däc tuyÖt ®èi cña ®−êng trªn mét vÖt b¸nh xe. ViÖc sö dông IRI trªn toμn thÕ giíi lμm cho yÕu tè hßa nhËp gi÷a c¸c n−íc ch©u ¢u, ch©u Mü vμ ch©u ¸ trë nªn dÔ dμng. ¾ §¬n vÞ ®o cña IRI lμ inch/mile hay m/Km. ¾ IRI cã thÓ ®o b»ng pp ®o trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. HiÖn nay, viÖc ®o IRI trªn ®−êng th−êng ®−îc thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p ®o gi¸n tiÕp
3.2. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch¹y xe cña mÆt ®−êng 2.3. ChØ sè ®é gå ghÒ quèc tÕ IRI: IRI (m/km = mm/m) Tèc ®é ®¹t ®−îc 16 14 H»nvÖtb¸nhxev×xãivμ biÕn d¹ng s©u 50 km/h 12 MÆt ®−êng BiÕn d¹ng liªn tôc th−êng lμ nhÑ ®Êt nh−ng còng cã khi s©u 10 60 km/h MÆt ®−êng 8 BiÕn d¹ng liªn tôc nhÑ xuèng cÊp MÆt ®−êng 6 kh«ng r¶i 80 km/h Mét vμi gîn sãng nhùa, b¶o trªnbÒmÆt d−ìng tèt 4 MÆt ®−êng cò 100 km/h 2 MÆt ®−êng míi 0 §−êng s©n bay, xa lé
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng n §é nh¸m: §é nh¸m §é nh¸m §é nh¸m vi m« vÜ m«
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng o C¸c ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm : 2.1. C¸c pp thÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ cÊu tróc nh¸m mÆt ®−êng 2.1.1. Ph−¬ng ph¸p ″R¾c c¸t″: Mét l−îng c¸t cã thÓ tÝch V = 25cm3, cì h¹t 0,15 ~ 0,30mm kh« s¹ch ®ùng trong mét hép h×nh trô kim lo¹i cã ®¸y ®−îc ®æ ra trªn mÆt ®−êng. Dïng mét bμn xoa d¹ng ®Üa dÑt h×nh trßn ®¸y b»ng cao su xoa c¸t theo mét chiÒu d¹ng vßng trßn, sao cho t¹o thμnh mét vÖt h×nh trßn ®Ó lÊp ®Çy c¸t vμo c¸c lç cña bÒ mÆt ®−êng ®Õn møc ngang b»ng víi ®¸. §o ®−êng kÝnh vÖt c¸t vu«ng. §é nh¸m bÒ mÆt biÓu thÞ b»ng gi¸ trÞ chiÒu s©u trung b×nh c¸t H: 40×V H = Πd ×2 ¾ ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, thiÐt bÞ kh«ng phøc t¹p ¾ Nh−îc ®iÓm: N¨ng suÊt thÊp, kÕt qu¶ phô thuéc vμo thao t¸c cña ng−êi thÝ nghiÖm, khã lμm ®èi víi mÆt ®−êng Ýt nh¸m.
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng 2.1.2. ThiÕt bÞ ®o cÊu tróc bÒ mÆt MTM (Mini Texture Meter): ¾ Chïm tia Laser mÇu ®á ®−îc phãng ra trªn mÆt ®−êng vμ sù ph¶n håi cña c¸c tia ®−îc thu nhËn bëi c¸c ®i-èt nh¹y c¶m, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh ®−îc kho¶ng c¸ch tõ bé nh¹y ®Õn mÆt ®−êng vμ “chiÒu s©u” líp mÆt ®−êng ®−îc tÝnh to¸n tõ hμng lo¹t c¸c l−ît ®o nh− vËy. ¾ M¸y MTM ®−îc vËn hμnh b»ng tay bëi mét thiÕt bÞ mini víi tÇn sè laser kho¶ng 500Hz ®−îc kiÓm tra bëi mét m¸y tÝnh nhá vμ m¸y tÝnh nμy cho ta cÊu tróc trung b×nh cña mçi 10 m di chuyÓn cïng víi gi¸ trÞ trung b×nh toμn bé cho tõng 50m ®· hoμn thiÖn. ¾ §é chÝnh x¸c cña MTM lμ tèt h¬n ®¸ng kÓ so víi thÝ nghiÖm “R¾c c¸t”. H¬n n÷a MTM cã d¶i réng h¬n thÝ nghiÖm r¾c c¸t vμ dÔ dμng sö dông.
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng 2.2. ThÝ nghiÖm x¸c ®Þnh hÖ sè b¸m: 2.2.1. Ph−¬ng ph¸p ®o cù ly h·m xe: ¾ Khi b¸nh xe bÞ phanh h·m hoμn toμn, tiÕn hμnh ®o x¸c ®Þnh tèc ®é V1 vμ V2 t¹i 2 ®iÓm b¸nh xe tr−ît qua, ®o cù ly x vμ sö dông nguyªn lý b¶o toμn c«ng sÏ cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc hÖ sè søc c¶n ma s¸t trung b×nh fd trong kho¶ng cù ly ®ã. VV2 − 2 f = 1 2 d 2g . x ¾ Ph−¬ng ph¸p ®o nμy cã nh−îc ®iÓm lμ khi ®o g©y ¶nh h−ëng ®Õn giao th«ng trªn ®−êng vμ kh«ng an toμn. 2.2.2. Ph−¬ng ph¸p h·m b¸nh xe r¬ moãc kÐo theo: ¾ Mét r¬ moãc cã l¾p mét b¸nh lèp tiªu chuÈn do mét xe kÐo kÐo theo; cho xe nμy ch¹y víi mét tèc ®é nhÊt ®Þnh vμ h·m b¸nh xe r¬ moãc, råi ®o lùc Fb cÇn thiÕt ®Ó lμm chuyÓn ®éng r¬ moãc khi b¸nh cña nã bÞ h·m chÆt hoμn toμn. Chia Fb cho t¶i träng h÷u hiÖu trªn b¸nh P sÏ t×m ®−îc trÞ sè hÖ sè søc c¶n ma s¸t f : F b f = b b P
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng 2.2.3. P.ph¸p dïng r¬ moãc kÐo theo cã b¸nh chuyÓn ®éng lÖch: ¾ R¬ moãc cã l¾p hai b¸nh thÝ nghiÖm. MÆt b»ng cña lèp lÖch mét gãc α = 7,50 ~ 200 so víi ph−¬ng chuyÓn ®éng cña xe. Khi xe ch¹y vÒ phÝa tr−íc, b¸nh xe thÝ nghiÖm sÏ theo xe chuyÓn dÞch tr−ît vÒ phÝa tr−íc, trªn b¸nh sÏ chÞu t¸c dông mét lùc bªn FL. Cho gãc chuyÓn ®éng lÖch thay ®æi sÏ ®o ®−îc c¸c lùc bªn kh¸c nhau vμ sÏ cã 1 trÞ sè lùc bªn lín nhÊt. HÖ sè søc c¶n ma s¸t theo h−íng bªn fL: F L Phun nöôùc Löïc beân f L = Baùnh xe thí nghieäm P chuyeån ñoäng ¾PP ®o nμy kh«ng Löïc keùo phaùt sinh Thieát bò ghi cöï ly cÇn phanh b¸nh xe, Choã keùo Löïc keùo khi ®o kh«ng ¶nh 15 Thieát bò ghi Baùnh ghi h−ëng ®Õn giao th«ng taûi troïng trªn ®−êng, ®ång thêi Löïc keùo phaùt sinh cã thÓ ®o liªn tôc, tèc Baùnh xe thí nghieäm coá ñònh Löïc beân ®é kh¸ nhanh. Phun nöôùc
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng 2.2.4. Ph−¬ng ph¸p “Con l¾c Anh” (British pendulum tester): ¾ Mét con l¾c cã khèi l−îng P = 1500 ± 30 g, mÆt d−íi cã g¾n mét tÊm tr−ît b»ng cao su tiªu chuÈn (kÝch th−íc 6,35 x 25,4 x 76,2 mm) r¬i tõ mét ®é cao x¸c ®Þnh H = 411 ± 5 mm vμ tr−ît trªn bÒ mÆt ®−êng Èm −ít víi chiÒu dμi tr−ît kh«ng ®æi L = 125 ± 2 mm, sau ®ã con l¾c sÏ v¨ng lªn tíi mét ®é cao h. ¾ Tïy thuéc vμo t×nh tr¹ng nh¸m bÒ G mÆt kh¸c nhau mμ tæn thÊt n¨ng l−îng A cña con l¾c còng kh¸c nhau, dÉn tíi Q chiÒu cao v¨ng lªn h thay ®æi. Mét chiÕc kim ®o kÐo theo nh»m x¸c ®Þnh chiÒu cao v¨ng h cña con l¾c. Sè ®äc cña kim ®o trªn b¶ng chia ®é ®−îc ký hiÖu lμ chØ sè SRT (Skid Resistance Tester). ¾ ThÝ nghiÖm nh»m x¸c ®Þnh søc kh¸ng tr−ît t−¬ng øng víi ®iÒu kiÖn xe ch¹y trªn ®−êng Èm −ít víi tèc ®é 50 M Km/h.
3.3. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chèng tr¬n tr−ît cña mÆt ®−êng 2.3. ChØ sè søc kh¸ng tr−ît quèc tÕ IFI (Intemational Friction Index). ¾ IFI lμ th−íc ®o chuÈn trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îngsøckh¸ngtr−ît mÆt ®uêng. IFI lμ hÖ sè tæng hîp liªn quan ®Õn cÊu tróc nh¸m th« mÆt ®−êng, søc kh¸ng tr−ît mÆt ®−êng vμ tèc ®é thÝ nghiÖm. IFI cho phÐp ®iÒu chØnh viÖc ®o søc kh¸ng tr−ît b»ng c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau vÒ cïng mét chØ sè chung. ¾ ChØ sè IFI(F60, Sp) bao gåm 2 thμnh phÇn: + F60: HÖ sè ma s¸t- Friction Number lμ gi¸ trÞ søc kh¸ng tr−ît cña b¸nh xe h·m cøng t¹i tèc ®é 60 km/h. S −60 F60 = A + B ×FRS×e S P + C×TX + Sp: ®−îc tÝnh to¸n tõ chiÒu s©u cÊu t¹o nh¸m vÜ m« trung b×nh mÆt ®−êng: Sp (km/h) = a + b ×TX ¾ ViÖc ®¸nh gi¸ chÊt l−îng mÆt ®−êng th«ng qua chØ sè IFI nh− sau: + T−¬ng øng víi mçi cÊp ®−êng sÏ cã gi¸ trÞ søc kh¸ng tr−ît yªu cÇu vμ gi¸ trÞ tèc ®é xe ch¹y khai th¸c cô thÓ , hay nãi mét c¸ch kh¸c, cã gi¸ trÞ F60* vμ Sp* yªu cÇu, tøc lμ chØ sè IFI* (F60*, Sp*) yªu cÇu. + TiÕn hμnh ®o x¸c ®Þnh gi¸ trÞ IFI (F60, Sp) thùc tÕ cña ®o¹n ®−êng. So s¸nh IFI (F60, Sp) thùc tÕ vμ IFI* (F60*, Sp*) yªu cÇu ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hiÖn cã cña ®−êng vÒ IFI vμ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc nÕu kh«ng ®ñ.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i Ph¸ ho¹i Kh«ng ph¸ kÕt cÊu ho¹i kÕt cÊu TruyÒn t¶i TruyÒn t¶i träng tÜnh träng ®éng CÇn Benkenman TÊm Ðp cøng ThiÕtbÞFWD
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng n Dïng cÇn Benkenman : 375 cm 150 cm CÇn ®o Ch©n kÐp cã Ch©n ®¬n cã vÝt vÝt ®iÒu chØnh Thiªn ph©n kÕ ®iÒu chØnh 1/100mm §iÓm ®o ®é vâng VÞ trÝ ban ®Çu cña b¸nh xe Khíp quay §Õ cè ®Þnh vÞ trÝ ban ®Çu cña (thö ®éng) cña cÇn b¸nh xe (thö tÜnh)
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 1.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ: - §iÓm ®o. - ChuÈn bÞ cÇn ®o vâng. - ChuÈn bÞ xe ®o. 1.2. §o ®é vâng mÆt ®−êng däc tuyÕn: - Cho xe ®o tiÕn vμo vÞ trÝ ®o vâng; l¾p ®Æt cÇn; - §é vâng æn ®Þnh ghi lÊy trÞ sè ®äc ban ®Çu ë chuyÓn vÞ kÕ n0. - Cho xe ®o ch¹y lªn phÝa tr−íc ®Õn khi trôc sau cña xe ®o c¸ch ®iÓm ®o Ýt nhÊt 5m; khi ®é vâng æn ®Þnh, ghi lÊy trÞ sè ®äc cuèi ë chuyÓn vÞ kÕ nS. - §é vâng ®μn håi cña mÆt ®−êng t¹i ®iÓm ®o: Li = n0 -ns Ph¶i ghi râ lý tr×nh ®iÓm ®o, ®iÒu kiÖn g©y Èm, t×nh tr¹ng mÆt ®−êng t¹i ®iÓm ®o. Kh«ng ®o t¹i c¸c ®iÓm qu¸ xÊu. Kh«ng nªn ®o vâng vμo kho¶ng thêi gian nhiÖt ®é mÆt ®−êng lín h¬n 400C. §o nhiÖt ®é cña mÆt ®−êng: kho¶ng 1 giê mét lÇn trong suèt thêi gian ®o vâng däc tuyÕn. ViÖc ®o nhiÖt ®é mÆt ®−êng chØ yªu cÇu thùc hiÖn ®èi víi ®−êng cã líp mÆt phñ nhùa chiÒu dÇy ≥ 5cm.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 1.3. Xö lý kÕt qu¶ ®o ®é vâng: ¾ §é vâng tÝnh to¸n t¹i vÞ trÝ thö nghiÖm thø i: TT L i = Kq. Km .Kt . Li Li -§é vâng ®μn håi cña mÆt ®−êng ®o ®−îc t¹i vÞ trÝ thø i, mm. Kq - HÖ sè hiÖu chØnh t¶i träng kÕt qu¶ ®o theo c¸c th«ng sè trôc sau xe ®o vâng vÒ kÕt qu¶ cña trôc sau xe «t« tiªu chuÈn. Km - HÖ sè hiÖu chØnh ®é vâng ®μn håi vÒ mïa bÊt lîi nhÊt trong n¨m. KT - HÖ sè hiÖu chØnh ®é vâng ®μn håi ë nhiÖt ®é ®o vÒ ®é vâng ë nhiÖt ®é tt. 1.4. X¸c ®Þnh ®é vâng ®μn håi ®Æc tr−ng vμ m«®un ®μn håi ®Æc tr−ng cho mçi ®o¹n ®−êng thÝ nghiÖm: ¾ TrÞ sè ®é vâng ®μn håi ®Æc tr−ng cña tõng ®o¹n ®−êng thö nghiÖm: L§T = LTB + K.δ LTB -§é vâng ®μn håi trung b×nh cña ®o¹n thö nghiÖm, mm. δ -§é lÖch b×nh ph−¬ng trung b×nh cña ®o¹n thö nghiÖm. K - HÖ sè x¸c suÊt b¶o ®¶m, lÊy tïy thuéc vμo cÊp h¹ng ®−êng. ¾ TrÞ sè m«®un ®μn håi ®Æc tr−ng cña tõng ®o¹n ®−êng thö nghiÖm: p. . D( 1− μ 2 ) E0đh = , 693 Lđt
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng o ThÝ nghiÖm FWD: 2.1. Néi dung thÝ nghiÖm: ¾ Mét khèi t¶i träng (Q) r¬i tõ ®é cao (H) xuèng mét tÊm Ðp (D), th«ng qua bé phËn gi¶m chÊn g©y ra mét xung lùc x¸c ®Þnh t¸c dông lªn mÆt ®−êng. BiÕn d¹ng (®é vâng) cña mÆt ®−êng ë t©m tÊm Ðp vμ ë c¸c vÞ trÝ c¸ch tÊm Ðp mét kho¶ng quy ®Þnh sÏ ®−îc c¸c ®Çu c¶m biÕn ®o vâng ghi l¹i. C¸c sè liÖu ®o ®−îc nh−: xung lùc t¸c dông lªn mÆt ®−êng, ¸p lùc t¸c dông lªn mÆt ®−êng, ®é vâng mÆt ®−êng x¸c ®Þnh ®−îc c−êng®é kÕtcÊumÆt®−êng. ¾ ThiÕt bÞ FWD ®−îc l¾p ®Æt trªn mét chiÕc moãc vμ ®−îc mét xe « t« t¶i nhÑ kÐo ®i trong qu¸ tr×nh di chuyÕn vμ ®o ®¹c. ViÖc ®iÒu khiÓnqu¸ tr×nh®o vμ thu thËp sè liÖu ®−îc tù ®éng th«ng qua phÇn mÒm chuyªn dông.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.2. C¸c bé phËn chÝnh cña thiÕt bÞ ®o: 2.2.1. Bé phËn t¹o xung lùc: ¾ Khèi t¶i Q, H. ¾ Thêi gian t¸c dông cña xung lùc lªn mÆt ®−êng (0,02 - 0,06 gi©y). 2.2.2. TÊm Ðp: ¾ TÊm Ðp truyÒn t¸c dông cña t¶i träng lªn mÆt ®−êng cã ®−êng kÝnh 30cm. ¾ TÊm Ðp chÕ t¹o b»ng hîp kim, mÆt ®¸y tÊm Ðp cã d¸n mét líp cao su máng. ¾ Gi÷a t©m cña tÊm Ðp cã lç rçng ®Ó ®Æt c¶m biÕn. 2.2.3. C¸c c¶m biÕn ®o vâng: ¾ Sè l−îng ®Çu ®o vâng th«ng th−êng lμ 7 ®Çu ®o, tèi thiÓu lμ 5 ®Çu ®o . ¾ Cã mét ®Çu ®o ®Æt t¹i t©m tÊm Ðp, c¸c ®Çu ®o kh¸c c¸ch t©m mét kho¶ng theo thøtùlμ: 30, 60, 90, 120, 150, 180 mm ). ¾ Khi tiÕn hμnh ®o ®é vâng ®Ó x¸c ®Þnh m« ®un ®μn håi cña ®Êt nÒn ®−êng, kho¶ng c¸ch r tõ chiÕc c¶m biÕn ®o vâng kÒ chiÕc c¶m biÕn ®o vâng cuèi cïng ®Õn t©m tÊm Ðp ph¶i tho¶ m·n ®iÒn kiÖn sau: 2 ⎡ ⎛ ⎞ ⎤ 2 E P ae = ⎢ a + ⎜ D3 ⎟ ⎥ r ≥ 0,7ae ⎢ ⎜ M ⎟ ⎥ ⎣ ⎝ r ⎠ ⎦ ¾ Kho¶ng c¸ch r nμy theo kinh nghiÖm, lÊy tõ 0,9m ®Õn 1,2 m.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.2.4. C¶m biÕn ®o lùc: ¾ §é lín cña xung lùc phô thuéc kh«ng nh÷ng vμoträngl−îng qu¶ r¬i, ®é cao r¬i, mμ cßn cßn phô thuéc vμoc¸cyÕutèkh¸c(ma s¸tgi÷a qu¶ nÆng víi thanh dÉn h−íng, kh¶ n¨ng tiÕp xóc gi÷a tÊm Ðp vμ mÆt ®−êng ). ¾ Bé phËn c¶m biÕn ®o lùc (load-cell) cã kh¶ n¨ng ®o ®−îc gi¸ trÞ xung lùc lín nhÊt t¸c dông lªn mÆt ®−êng t¹i mçi lÇn khèi t¶i träng r¬i. 2.2.5. HÖ thèng ghi, l−utr÷ vμ xö lý sè liÖu: ¾ C¸c d÷ liÖu nh− ®é lín t¶i träng (xung lùc) t¸c dông, ¸p lùc t¸c dông lªn mÆt ®−êng, trÞ sè ®é vâng cña mÆt ®−êng ®o ®−îc vv, ®−îc phÇn mÒm chuyªn dông ghi l¹i vμo m¸y tÝnh. C¸c th«ng tin hç trî kh¸c nh− nhiÖt ®é kh«ng khÝ, nhiÖt ®é mÆt ®−êng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vÞ trÝ ®o, lý tr×nh vÞ trÝ ®o ®−îc l−u l¹i b»ng phÇn mÒm hoÆc ghi l¹i vμosætay.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.3. C«ng t¸c chuÈn bÞ: 2.3.1. VÒ thiÕt bÞ ®o: ¾ ThiÕt bÞ ®o ®éng FWD: theo h−íng dÉn sö dông kÌm theo. ¾ C¸c dông cô thÝ nghiÖm kh¸c: nhiÖt kÕ, n−íc hoÆc glycerin, bóa, ®ôc. ¾ C¸c dông cô ®¶m b¶o ATGT: cê hiÖu, biÓn b¸o, ®Ìn nhÊp nh¸y. 2.3.2. §iÓm ®o: MËt ®é ®iÓm ®o: ¾ Chia thμnh c¸c ®o¹n ®ång nhÊt: §o ®o¹n ®¹i diÖn (500-1000m): ®o 20 ®iÓm. ¾ NÕu kh«ng chia ®−îc c¸c ®o¹n ®ång nhÊt: -§èivíidù¸n lËpb¸oc¸o®Çut− vμ qu¶n lý khai th¸c ®−êng «t«: mËt ®é ®o tõ 5 - 10 ®iÓm ®o/1 km. - §èi víi dù ¸n ®Çu t− (thiÕt kÕ c¬ së vμ thiÕtkÕküthuËt): ®o r¶i ®Òu trªn toμn tuyÕn víi mËt ®é 20 ®iÓm ®o/1km. Chän vÞ trÝ c¸c ®iÓm ®o: c¸c ®iÓm ®o vâng th−êng ®−îc bè trÝ ë vÖt b¸nh xe phÝa ngoμi(c¸chmÐpmđ 0,6 - 1,2 mÐt). Víi ®−êng nhiÒu lμn xe, ph¶i ®o vâng cña lμn yÕu nhÊt.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.4. §o ®é vâng däc tuyÕn ®−êng: ¾ KÐo thiÕt bÞ FWD ®Õn vÞ trÝ cÇn ®o ®é vâng. L¾p ®Æt thiÕt bÞ. ¾ §o ®é vâng: - B−íc 1: ®−a khèi t¶i träng lªn ®é cao quy ®Þnh vμ th¶ khèi t¶i träng r¬i ®Ëp vμo tÊm Ðp ®Ó truyÒn mét xung lùc xuèng mÆt ®−êng. §Çu c¶m biÕn ®o lùc, c¶m biÕn ®o vâng sÏ x¸c ®Þnh xung lùc, ®é vâng cña mÆt ®−êng. CÇn chó ý ®iÒu chØnh ®é cao r¬i hoÆc träng l−îng qu¶ nÆng ®Ó xung lùc t¸c dông xuèng mÆt ®−êng lμ 40kN. - B−íc 2: lÆp l¹i B.1. So s¸nh kÕt qu¶ ®o vâng ë vÞ trÝ t©m tÊm Ðp gi÷a 2 lÇn ®o. NÕu hai kÕt qu¶ ®o vâng kh¸c nhau d−íi 5% th× kÕt thóc ®o. Sö dông kÕt qu¶ ®o ë lÇn 2 lμm c¬ së tÝnh to¸n. - B−íc 3: nÕu B.2 kh«ng tho¶ m·n th× ph¶i lÆp l¹i B.1 cho ®Õn khi ®é vâng cña 2 lÇn ®o liªn tiÕp kh«ng kh¸c nhau qu¸ 5%. Sö dông kq ®o lÇn cuèi. - B−íc 4: nÕu viÖc ®o lÆp nh− b−íc 1 ®Õn lÇn thø 5 mμ vÉn kh«ng ®¹t th× cÇn thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c nh− sau: + KiÓm tra l¹i hÖ thèng thiÕt bÞ thÝ nghiÖm; + Xem xÐt t×nh tr¹ng tiÕp xóc gi÷a tÊm Ðp, c¸c ®Çu ®o vâng víi mđ; + Di chuyÓn thiÕt bÞ ®Õn vÞ trÝ míi c¸ch vÞ trÝ cò 1~2m vμ ®o l¹i.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.5. Xö lý kÕt qu¶ ®o vâng: 2.5.1. X¸c ®Þnh M«dun ®μn håi cña nÒn ®−êng: 4,2 P M« ®un ®μnhåicñanÒn®−êng t¹i 1 vÞ trÝ ®o: M ri = (MPa) dri . r -P: lμ t¶i träng t¸c dông (xung lùc), KN ; -r: lμ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®o ®é vâng ®Õn t©m tÊm Ðp truyÒn t¶i träng cm; -dr: lμ ®é vâng cña mÆt ®−êng (kh«ng ®iÒu chØnh ®é vÒ nhiÖt ®é tÝnh to¸n cña mÆt ®−êng) t¹i ®iÓm c¸ch t©m tÊm Ðp mét kho¶ng lμ r , cm. n M« ®un ®μn håi ®Æc tr−ng cña nÒn ®−êng: ∑()M ri M = 1 (MPa) r n -Mri:lμ m« ®un ®μn håi cña ®Êt nÒn t¹i vÞ trÝ thö nghiÖm thø i, Mpa; - n: sè ®iÓm ®o trªn mçi ®o¹n ®−êng ®ång nhÊt hoÆc trªn ®o¹n ®−êng thÝ nghiÖm M« ®un ®μn håi h÷u hiÖu cña nÒn ®−êng dïng trong thiÕt kÕ: tkÕ Mr = 0,33. Mr (MPa) -Mr: lμ m« ®un ®μn håi ®Æc tr−ng cña nÒn ®−êng MPa.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng 2.5.2. X¸c ®Þnh m« ®un ®μn håi h÷u hiÖu Ep cña kÕt cÊu mÆt ®−êng: M« ®un ®μn håi h÷u hiÖu cña kÕt cÊu mÆt ®−êng t¹i 1 vÞ trÝ ®o: d0:lμ ®é vâng ë t©m cña tÊm Ðp truyÒn t¶i ⎧ ⎡ 1 ⎤⎫ 1− ⎪ ⎢ 2 ⎥⎪ träng (®· ®−îc ®iÒu chØnh vÒ nhiÖt ®é ⎪ ⎛ D ⎞ ⎪ ⎢ 1+ ⎜ ⎟ ⎥ chuÈn tÝnh to¸n cña mÆt ®−êng nhùa ë ⎪ ⎢ a ⎥⎪ ⎪ 1 ⎝ ⎠ ⎪ o d10 = , 5 p .⎨ a. . + ⎢ ⎥⎬; 2 E 30 C ), cm. ⎪ ⎛ ⎞ ⎢ pi ⎥⎪ D E p ⎪M 1+ ⎜ 3 ⎟ ⎢ ⎥⎪ p: lμ ¸p lùctruyÒnqua tÊmÐp, MPa; r ⎜ a M ⎟ ⎪ ⎝ r ⎠ ⎢ ⎥⎪ ⎩⎪ ⎣⎢ ⎦⎥⎭⎪ Epi: lμ m« ®un ®μn håi h÷u hiÖu cña kÕt cÊu mÆt ®−êng t¹i vÞ trÝ ®o, MPa; Mr: lμ m®®h cña líp ®Êt nÒn ®−êng, MPa. M« ®un ®μn håi h÷u hiÖu ®Æc tr−ng cña kÕt cÊu mÆt ®−êng: n ∑()E pi E = 1 P n Epi: lμ m« ®un ®μn håi h÷u hiÖu cña kÕt cÊu mÆt ®−êng t¹i vÞ trÝ thø i, Mpa; n: lμ sè ®iÓm ®o trªn mçi ®o¹n ®−êng.
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng o ThÝ nghiÖm FWD: ThiÕt bÞ FWD ®−îc mét « t« kÐo ®i khi di chuyÓn Bé phËn t¹o xung lùc: vμ ®o ®¹c Khèi t¶i träng + Thanh dÉn + Bé phËn gi¶m chÊn
3.4. §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng o ThÝ nghiÖm FWD: TÊm Ðp truyÒn t¶i träng t¸c dông C¸c ®Çu c¶m biÕn ®o ®é vâng xuèng mÆt ®−êng
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng n Qu¶n lý mÆt ®−êng vμ hÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng: 1.1. Qu¶n lý mÆt ®−êng: theo nghÜa réng ®· bao gåm c¶ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn viÖc t¹o ra vμ duy tr× mÆt ®−êng. C¸c ho¹t ®éng nμy bao gåm c¸c c«ng viÖc quy ho¹ch, thiÕt kÕ, thi c«ng, duy tu b¶o d−ìng, quan s¸t ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ®−êng vμ nghiªn cøu. Néi dung chñ yÕu vμ quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn nμy ®−îc biÓu diÔn:
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng 1.2. HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng nh− trªn nh»m t¹o ra c«ng cô vμ ph−¬ng ph¸p ®Ó trî gióp cho c¸c c¸n bé cã tr¸ch nhiÖm trong c¸c c¬ quan qu¶n lý, gióp hä t×m ®−îc ph−¬ng ¸n tèt nhÊt vÒ chi phÝ – hiÖu qu¶ ®Ó t¹o ra vμ duy tr× ®−îc mÆt ®−êng cã ®ñ møc phôc vô trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. T¸c dông cña hÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng lμ ë chç: C¶i thiÖn ®−îc hiÖu qu¶ cña c¸c quyÕt ®Þnh, ®ång thêi t¹o ra t¸c dông trë l¹i b¶o ®¶m cho c¸c quyÕt ®Þnh ®ã ®¹t ®−îc sù nhÊt trÝ cao. o Ph©n cÊp hÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng: ph©n lμm2 cÊp: CÊpm¹ng l−íi vμ cÊp h¹ng môc. 2.1. CÊp m¹ng l−íi: HÖ thèng qu¶n lý cÊp m¹ng l−íi th−êng bao gåm mét khu vùc, nh− m¹ng l−íi ®−êng trong mét tØnh, mét thμnh phè v.v hoÆc mét lo¹t nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh. NhiÖm vô chñ yÕu cña nã lμ cung cÊp c¸c c¸ch gi¶i quyÕt cho c¸c c¬ quan qu¶n lý khi ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh hμnh chÝnh vμ c¸c quyÕt ®Þnh then chèt, quan träng. NhiÖm vô nμy gåm cã: ¾ Quy ho¹ch l−íi ®−êng. ¾ Bè trÝ kÕ ho¹ch. ¾ Dù to¸n. ¾ Ph©n phèi vËt t−, tiÒn vèn.
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng 2.2. CÊp h¹ng môc: HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng cÊp h¹ng môc cã môc tiªu lμ mét h¹ng môc c«ng tr×nh. NhiÖm vô chñ yÕu cña nã lμ ®−a ra c¸c c¸ch gi¶i quyÕt khi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÇn ph¶i cã c¸c quyÕt ®Þnh kü thuËt ®èi víi mét c«ng tr×nh nμo ®ã nh»m chän ph−¬ng ¸n tèi −u vÒ chi phÝ hiÖu qu¶.
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng p C¬ cÊu vμ c¸c bé phËn hîp thμnh cña hÖ thèng qu¶n lý m®: Mét hÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng hoμn chØnh cÇn cã 3 hÖ thèng con hîp thμnh 3.1. HÖ thèng qu¶n lý sè liÖu: HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng cÇn ph¶i ®−îc lËp ra trªn c¬ së cã rÊt nhiÒu th«ng tin, tøc lμ cÇn ph¶i lÊy hÖ thèng sè liÖu lμm chç dùa míi cã thÓ ®¶m b¶o cho c¸c ®èi s¸ch do hÖ thèng ®Ò xuÊt cã tÝnh kh¸ch quan. HÖ thèng qu¶n lý sè liÖu th−êng bao gåm 4 lo¹i th«ng tin sau: ¾ Sè liÖu vÒ thiÕt kÕ vμ thi c«ng: sè liÖu vÒ giao th«ng, cÊp h¹ng ®−êng, sè liÖu vÒ c¸c kÝch th−íc h×nh häc, vÒ chiÒu dμy kÕt cÊu mÆt ®−êng, vËt liÖu ®· dïng vμ c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ tÝnh chÊt cña chóng, tÝnh chÊt ®Êt nÒn ®−êng vμ c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm v.v ¾ Sè liÖu vÒ duy tu, söa ch÷a vμ c¶i t¹o: c«ng t¸c duy tu söa ch÷a vμ c¶i t¹o ®· tiÕn hμnh, ngμy th¸ng n¨m thùc hiÖn vμ chi phÝ thùc hiÖn v.v ¾ Sè liÖu vÒ tÝnh n¨ng sö dông chñ yÕu: ChÊt l−îng ch¹y xe (®é b»ng ph¼ng hay chØ sè n¨ng lùc phôc vô); T×nh h×nh h− háng mÆt ®−êng; N¨ng lùc chÞu t¶i cña kÕt cÊu mÆt ®−êng vμ sè liÖu vÒ an toμn. C¸c sè liÖu nμy cã ®−îc nhê thu thËp ®Þnh kú. ¾ C¸c sè liÖu kh¸c: m«i tr−êng (m−a, nhiÖt ®é, ®ãng b¨ng), vÒ ®¬n gi¸ vËt liÖu v.v
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng 3.2. HÖ thèng qu¶n lý cÊp m¹ng l−íi: do c¸c bé phËn sau hîp thμnh. ¾ §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ®−êng. ¾ M« h×nh dù tÝnh tÝnh n¨ng sö dông. ¾ C¸c tiªu chuÈn vÒ tÝnh n¨ng sö dông vμ c¸c ®èi s¸ch söa ch÷a, c¶i t¹o. ¾ M« h×nh c¸c chi phÝ. ¾ Thø tù −u tiªn hoÆc tèi −u hãa. 3.3. HÖ thèng qu¶n lý cÊp h¹ng môc: C¸c bé phËn hîp thμnh hÖ thèng qu¶n lý cÊp h¹ng môc vÒ c¬ b¶n gièng nh− hÖ thèng qu¶n lý cÊp m¹ng l−íi. Do nhiÖm vô chñ yÕu cña hÖ thèng qu¶n lý cÊp h¹ng môc lμ nh»m cung cÊp nh÷ng ph−¬ng ¸n c¶i t¹o tèi −u vÒ chi phÝ – hiÖu qu¶ trong thêi kú ph©n tÝch ®· cho ®èi víi c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh ®· ®−îc hÖ thèng qu¶n lý cÊp m¹ng l−íi x¸c ®Þnh, nªn nã cÇn ph¶i thu thËp ®−îc c¸c sè liÖu tû mû h¬n vμ kÕt hîp chÆt chÏ h¬n víi t×nh h×nh t¹i ®Þa ph−¬ng, ®ång thêi cμng cÇn ph¶i tiÕn hμnh ph©n tÝch c¸c kÕt cÊu vμ n¨ng lùc phôc vô mét c¸ch cô thÓ h¬n.
3.5 HÖ thèng qu¶n lý mÆt ®−êng q Lîi Ých cña viÖc lËp hÖ thèng qu¶n lý‎ mÆt ®−êng: ¾ Cã thÓ dïng c¸c sè liÖu kh¸ch quan thu thËp ®−îc nhê hÖ thèng quan tr¾c ®¸nh gi¸ ®Ó thuyÕt minh râ hiÖn tr¹ng ®−êng. ¾ Cã thÓ dïng m« h×nh dù b¸o tÝnh n¨ng sö dông víi ®é tin cËy nhÊt ®Þnh ®Ó dù ®o¸n hiÖu qu¶ cña c¸c gi¶i ph¸p söa ch÷a vμ c¶i t¹o ¸p dông. ¾ Cã thÓ dùa vμo c¸c sè liÖu kh¸ch quan kh«ng mang tÝnh chñ quan ®Ó lμm c¨n cø xin vèn ®Çu t−, ®ång thêi cã thÓ luËn chøng ¶nh h−ëng cña c¸c møc ®Çu t− kh¸c nhau ®èi víi møc ®é phôc vô cña l−íi ®−êng vμ t×nh tr¹ng ®−êng. ¾ Cã thÓ cung cÊp c¸c ph−¬ng ¸n tèi −u vÒ chi phÝ hiÖu qu¶ nh»m ph©n phèi vèn vμ vËt t− mét c¸ch hîp l‎ý vμ cã hiÖu qu¶. ¾ Cã thÓ ®¸nh gi¸ c¸c ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ mét c¸ch hîp l‎ý, chän ph−¬ng ¸n tèi −u vÒ chi phÝ hiÖu qu¶. ¾ Cã thÓ dïng c¸c sè liÖu do hÖ thèng quan tr¾c ®¸nh gi¸ thu thËp ®−îc ®Ó kh¶o s¸t vμ ®¸nh gi¸ c¸c ph−¬ng ph¸p thiÕt kÕ, thi c«ng, söa ch÷a; ®ång thêi dïng chóng lμm c¨n cø ®Ó söa ®æi, so¹n th¶o quy ph¹m.
VÒ ®Çu Ch−¬ng
Ch−¬ng 4 hÖ thèng tæ chøc vμ nhiÖm vô qu¶n l‎ý ngμnh giao th«ng ®−êng bé
4.1. HÖ thèng tæ chøc:
4.2. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý 1. NhiÖm vô vμ quyÒn h¹n cña Côc §−êng bé ViÖt Nam: 2. NhiÖm vô, quyÒn h¹n chñ yÕu cña c¸c Khu qu¶n lý ®−êng bé: 3. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c Së GTVT: 4. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c C«ng ty qu¶n lý söa ch÷a ®−êng bé ho¹t ®éng c«ng Ých: 5. NhiÖm vô cña c¸c §éi qu¶n lý ®−êng bé (H¹t QL§B) vμ c¸c Tæ qu¶n lý ®−êng : Xem Gi¸o tr×nh
4.3. C«ng t¸c qu¶n lý ®−êng «t« n Qu¶n lý hå s¬ tμiliÖu: o Qu¶n lý hμnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh giao th«ng: p KiÓm tra, theo dâi t×nh tr¹ng kü thuËt cña c«ng tr×nh: 3.1. KiÓm tra th−êng xuyªn: 3.2. KiÓm tra ®Þnh kú: KiÓm tra ®Þnh kú hμng th¸ng: KiÓm tra ®Þnh kú hμng quÝ: 3.3. KiÓm tra ®ét xuÊt: 3.4. KiÓm tra ®Æc biÖt: q Ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸: r §Õm xe vμ theo dâi l−u l−îng xe: s Thèngkª theodâi, ph©ntÝchnguyªnnh©nc¸cvôTNGT: t §¨ng ký ®−êng: u Trùc ®¶m b¶o giao th«ng: v G¸c cÇu:
VÒ ®Çu Ch−¬ng
Ch−¬ng 6 C¤NG T¸C B¶O d−ìng th−êng xuyªn ®−êng « t«
6.1. NÒn ®−êng n BDTX nÒn ®−êng kh«ng gia cè: §¾p phô nÒn ®−êng. Hãt ®Êt sôt. Ph¸t c©y, r·y cá, tØa cμnh. o B¶o d−ìng th−êng xuyªn nÒn ®−êng cã gia cè: Ch©n khay nÕu bÞ xãi, h− háng cÇn x©y l¹i hoÆc ®¾p phô b»ng ®¸ héc. Nh÷ng vÞ trÝ bÞ khuyÕt, vì ph¶i chÝt tr¸t b»ng v÷a xim¨ng c¸t vμng m¸c 100#, chªm chÌn ®¸ héc vμonh÷ngvÞtrÝbÞmÊt®¸.
6.2. R·nh tho¸t n−íc n VÐt r·nh: Nh»m môc ®Ých n¹o vÐt bïn ®Êt, cá r¸c trong lßng r·nh, tr¶ l¹i kÝch th−íc h×nh häc vμ ®é dèc däc tho¸t n−íc ban ®Çu cña r·nh, kh«ng ®Ó ®äng n−íc trong lßng r·nh lμm suy yÕu nÒn, lÒ ®−êng. o Kh¬i r·nh khi m−a: Khi m−a to ph¶i kh¬i r·nh, lo¹i bá ®Êt ®¸, c©y cá r¬i vμo trong lßng r·nh g©y t¾c dßng ch¶y, lμm cho n−íc ch¶y trμntrªnlÒ®−êng, däc theo mÆt ®−êng hoÆc trμnqua ®−êng sÏ lμmxãilÒ, xãimÆt®−êng, g©y s¹t lë taluy ©m nÒn ®−êng. p §μo r·nh: Víi c¸c ®o¹n r·nh ®Êt, hμng n¨m th−êng hay bÞ ®Êt båi lÊp ®Çy, g©y nªn hiÖn t−îng “R·nh treo” lμm®ängn−íc trong lßng r·nh (®Æc biÖt ®èi víi c¸c r·nh ®Ønh). CÇn ®μo tr¶ l¹i kÝch th−íc h×nh häc cña r·nh nh− cò. q Söa ch÷a r·nh x©y (hoÆc r·nh BTXM) bÞ vì, tÊm ®an bÞ h− háng hoÆc mÊt: C«ng viÖc bao gåm: söa ch÷a l¹i, x©y l¹i b»ng kÕt cÊu nh− ban ®Çu. Kª kÝch, chÌn v÷a ®¶m b¶o tÊm ®an kh«ng bÞ “cËp kªnh”. Thay thÕ c¸c tÊm ®an bÞ h− háng.
6.3. Cèng tho¸t n−íc: n §èi víi c¸c c«ng x©y dùng vÜnh cöu b»ng BTCT hay ®¸ x©y (cèng trßn, cèng b¶n, cèng hép, cèng vßm): 1.1. Th«ng cèng: N¹o vÐt ®Êt ®¸ l¾ng ®äng trong hè thu n−íc th−îng l−u, trong lßng cèng vμ h¹ l−u cèng ®Ó th«ng tho¸t n−íc cho cèng. 1.2. Söa ch÷a lÆt vÆt b»ng v÷a xim¨ng c¸t vμng m¸c 100#: C¸c khe nèi cèng, t−êng ®Çu, t−êng c¸nh, s©n th−îng h¹ l−u, m¸i vßm cèng b»ng ®¸ x©y bÞ bong, nøt. Dïng v÷a XM c¸t vμng m¸c 100# tr¸t chÝt l¹i. NÕu bÞ vì cÇn x©y l¹i (hoÆc ®æ bªt«ng) nh− ban ®Çu. 1.3. Thanh th¶i dßng ch¶y th−îng vμ h¹ l−u cèng: ¾ N¹o vÐt ®Êt, c¸t l¾ng ®äng trong dßng ch¶y. ¾ Ph¸t quang c©y cá ë hai bªn dßng ch¶y, hai ®Çu cèng ®¶m b¶o tho¸t n−íc tèt. 1.4. QuÐt v«i t−êng ®Çu cèng: quÐt 2 n−íc v«i tr¾ng quanh t−êng ®Çu cèng. o §èi víi c¸c cèng t¹m b»ng t«n cuèn hoÆc ®¸ xÕp khan: C«ng t¸c BDTX lo¹i cèng nμy chñ yÕu lμ kh¬i th«ng dßng ch¶y th−îng h¹ l−u cèng vμ kh«ng ®Ó bïn ®Êt lÊp bÞt vμo c¸c khe hë gi÷a c¸c viªn ®¸ xÕp khan hay trong lßng cèng t«n ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tho¸t n−íc tèi ®a cña cèng.
6.4. B¶o d−ìng th−êng xuyªn hÖ thèng b¸o hiÖu ®−êng bé n BDTX ®−êng cøu n¹n: ¾ S¬n vμ d¸n l¹i líp ph¶n quang c¸c biÓn b¸o hiÖu lu«n s¸ng sña, râ rμng gióp cho l¸i xe b×nh tÜnh ®−a xe vμo ®−êng cøu n¹n dÔ dμng khi gÆp sù cè. ¾ Dän s¹ch c¸c ch−íng ng¹i vËt (®Êt bïn, ®¸ r¬i ). ¾ Kh¬i th«ng r·nh tho¸t n−íc ¾ Bæ sung ®Çy ®ñ c¸t, ®¸, sái vμo ®−êng cøu n¹n. ¾ X¸o xíi l¹i mÆt ®−êng cøu n¹n b¶o ®¶m ®ñ ma s¸t l¨n cÇn thiÕt cho xe. o BDTX t−êng hé lan: 2.1. C«ng t¸c BDTX t−êng hé lan b»ng bªt«ng hoÆc ®¸ x©y gåm cã: ¾ QuÐt v«i. ¾ V¸, söa nh÷ng t−êng hé lan bÞ søt, vì b»ng ®¸ héc x©y v÷a XMCV m¸c100 hoÆc BTXM200#. ¾ Ph¸t quang kh«ng ®Ó c©y cá mäc che lÊp 2.2.C«ng t¸c BDTX t−êng hé lan b»ng t«n l−în sãng gåm cã: ¾ S¬n l¹i c¸c ®o¹n t«n l−în sãng bÞ mê bÈn. ¾ N¾n söa, thay thÕ c¸c ®o¹n t«n l−în sãng bÞ h− háng do xe va ch¹m. ¾ Lau chïi s¹ch sÏ c¸c m¾t ph¶n quang cho s¸ng ®Ó ph¶n quang tèt. ¾ Thay thÕ c¸c m¾t ph¶n quang bÞ mÊt, háng. ¾ XiÕt l¹i c¸c bul«ng bÞ láng hoÆc bæ sung bul«ng, ªcu bÞ mÊt.
6.4. B¶o d−ìng th−êng xuyªn hÖ thèng b¸o hiÖu ®−êng bé o BDTX t−êng hé lan:
6.4. B¶o d−ìng th−êng xuyªn hÖ thèng b¸o hiÖu ®−êng bé p BDTX d¶i ph©n c¸ch mÒm: D¶i ph©n c¸ch mÒm ®−îc t¹o bëi c¸c trô BT cao 0,8m cã c¸c èng thÐp Φ40-50mm xuyªn qua. ¾ S¬n kÎ l¹i c¸c trô BT vμ èng thÐp. 2 n¨m/lÇn. ¾ Thay thÕ c¸c trô bªt«ng bÞ vì, èng thÐp bÞ cong vªnh . ¾ N¾n, chØnh l¹i c¸c ®o¹n d¶i ph©n c¸ch mÒm bÞ x« lÖch. q BDTX d¶i ph©n c¸ch cøng b»ng BTXM: D¶i ph©n c¸ch cøng b»ng BTXM ®−îc bè trÝ cè ®Þnh trªn mÆt ®−êng ®Ó ph©n chia lμn xe ®i theo 2 h−íng. ¾ S¬n kÎ l¹i b»ng s¬n tr¾ng - ®á ë c¸c ®Çu d¶i ph©n c¸ch. §Þnh kú 2 n¨m/lÇn. ¾ Lau chïi s¹ch sÏ c¸c m¾t ph¶n quang (nÕu cã) cho s¸ng ®Ó ph¶n quang tèt. r BDTX Cäc tiªu, cäc mèc lé giíi, cäc H: ¾ N¾n söa cho ngay ng¾n: B»ng thñ c«ng ¾ S¬n : 1 lÇn/n¨m. ¾ Bæ sung thay thÕ nh÷ng cäc bÞ g·y, mÊt: ¾ QuÐt v«i: 2 lÇn/n¨m. ¾ Ph¸t quang kh«ng ®Ó c©y cá che lÊp. sBDTX Cét Km: ¾ S¬n cét Km: 1 lÇn/n¨m. ¾ Thay thÕ cét Km bÞ g·y háng. ¾ Ph¸t quang kh«ng ®Ó c©y cá che lÊp.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng n Víi mÆt ®−êng BTXM: 1.1. Söa ch÷a khe co d·n: ¾ Dïng chæi rÔ hoÆc h¬i Ðp lμm s¹ch ®Êt c¸t lÊp trong khe co d·n vμ x× kh« ®¶m b¶o kh«, s¹ch. ¾ TrÐt hçn hîp matÝt nhùa ë nhiÖt ®é thÝch hîp theo h−íng dÉn cña nhμ s¶n xuÊt vμo khe co d·n, miÕt chÆt ®¶m b¶o hçn hîp dÝnh b¸m tèt víi tÊm bª t«ng. ChiÒu cao phÇn matic b»ng víi tÊm bªt«ng. 1.2. Söa ch÷a c¸c vÕt nøt: 1.2.1. Söa ch÷a c¸c vÕt nøt ngang: ¾ NÕu vÕt nøt nhá & nhiÒu, bÒ réng vÕt nøt ≤ 5 mm: th× dïng nhùa ®Æc ®un nãng pha dÇu ho¶ (tû lÖ dÇu/nhùa = 25/85 theo träng l−îng, dïng ë nhiÖt ®é 70-800C (22TCN 249 - 98) hoÆc dïng nhùa nhò t−¬ng a xÝt ph©n tÝch võa (22 TCN 250-98 ) ®æ vμo vÕt nøt, sau ®ã r¶i c¸t vμng, ®¸ m¹t vμo. ¾ NÕu vÕt nøt cã bÒ réng > 5mm: th× lμm s¹ch, sau ®ã trÐt matit nhùa vμo t−¬ng tù nh− phÇn nªu trªn. ¾ NÕu tÊm BTXM bÞ søt, vì víi diÖn tÝch nhá: th× tr¸m l¹i c¸c vÞ trÝ søt vì b»ng hçn hîp matÝt nhùa hoÆc hçn hîp bªt«ng nhùa nguéi h¹t mÞn
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.2.2. Söa ch÷a c¸c vÕt nøt däc: Dïng m¸y c¾t bªt«ng c¾t c¸c khe ngang vu«ng gãc víi vÕt nøt cã kÝch th−íc chiÒu réng khe 2,5 ÷ 3,0cm, chiÒu dμi 47cm, chiÒu s©u b»ng 1/2 chiÒu dμytÊm b¶n, t¹i 2 ®Çu mçi khe khoan lç th¼ng ®øng s©u h¬n ®¸y vÕt c¾t 5cm, c¸c khe ngang c¸ch ®Òu nhau 60cm däc theo vÕt nøt vμ kÐo dμi h¬n 1,0 ÷ 1,5m vÒ hai ®Çu cña vÕt nÕt nøt. Dän dÑp s¹ch sÏ c¸c khe míi c¾t b»ng m¸y nÐn khÝ. L¸ng mét líp chÊt dÎo máng lªn ®¸y khe vμ lç khoan hai ®Çu. §Æt thanh thÐp gai Φ16 cã uèn mãchai®Çuvμokhe, sau®ãphñ mét líp v÷a tæng hîp epoxy lªn trªn. LÊp tr¶ khe b»ng v÷a bªt«ng mÞn ®Õn cao ®é mÆt ®−êng vμ b¶o d−ìng. M¸y c¾t vÕt nøt bªt«ng xi m¨ng.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.2.2. Söa ch÷a c¸c vÕt nøt däc: MÆtb»ngv¸ vÕtnøtdäc MÆt c¾t v¸ mÆt ®−êng
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.2.3. §èi víi vÕt nøt dÎo: BÞtc¸cvÕtnøtdÎob»ngnhòt−¬ng vμ ph¶i thùc hiÖn ngay sau khi ph¸t hiÖn, nÕu kh«ng nã sÏ bÞ c¸c vËt liÖu nhá lÊp vμo c¶n trë t¸c dông cña nhò t−¬ng. 1.2.4. Söa ch÷a c¸c vÕt nøt hçn hîp: XuÊt hiÖn t¹i gãc nhän tÊm b¶n: tr−íc tiªn dïng m¸y c¾t rêi toμnbéchiÒu s©u phÇn bªt«ng bÞ nøt, dän s¹ch c¸c m¶nh vì, khoan c¸c lç ngang vμogi÷a chiÒu dμytÊmb¶nphÇnmÆt®−êng chÝnh ®Ó ®Æt c¸c thanh nèi b»ng thÐp gai c−êng ®é cao Φ20 c¸ch nhau 50cm, c¸c thanh nèi liªn kÕt víi tÊm b¶n chÝnh b»ng v÷a tæng hîp epoxy. Tr−íc khi ®æ bªt«ng tÊm b¶n míi ®Ó v¸, cÇn ®Æt v¸n khu«n r·nh s¸t víi tÊm b¶n chÝnh.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng NÕu vÕt nøt gãc do viÖc truyÒn t¶i träng g©y ra: PhÇn tÊm b¶n ë phÝa bÞ nøt sÏ ®−îc ph¸ bá b»ng c¸c vÖt c¾t , c¸ch mèi nèi 1,0m, gi÷ l¹i cèt thÐp phÇn bªt«ng bÞ ph¸ vì. C¾t c¸c thanh truyÒn lùc ®Õn s¸t mÐp bªt«ng, khoan c¸c lç ngang vμogi÷achiÒu dμytÊmb¶nsaochocãthÓ®−a vμo Söa ch÷a liªn kÕt däc c¸c thanh thÐp Φ20 ~25mm, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lç khoan lμ 30cm vμ tr¸nh c¸c thanh truyÒn lùc cò. C¸c lç khoan nμy cã chiÒu s©u 20cm ®Ó ®Æt thanh truyÒn lùc b»ng thÐp tr¬n dμi 40cm, lμm s¹ch lç khoan vμ ®Æt thanh truyÒn lùc cïng víi v÷a tæng hîp epxy. Sau ®ã ®iÒu chØnh thanh truyÒn lùc ®óng h−íng tr−íc khi Chi tiÕt chèt nèi co gi·n v÷a®«ngcøngvμ ®æ bªt«ng khi thanh truyÒn lùc ®· æn ®Þnh.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.3. Söa ch÷a c¸c miÕng vì gãc c¹nh trªn tÊm b¶n: 1.3.1. Söa l¹i c¸c mèi nèi vì n«ng: BiÖn ph¸p ®¬n gi¶n vμ hiÖu qu¶ ®Ó kh¾c phôc lμ t¨ng chiÒu réng r·nh b»ng c¸ch c¾t miÕng më réng. NÕu biÖn ph¸p trªn kh«ng thùc hiÖn ®−îc do ph¶i c¾t r·nh míi qu¸ réng, hay do chiÒu dμi vÕt vì qu¸ ng¾n th× lμm theo c¸ch : c¾t bá phÇn bªt«ng bÞ vì c¸ch mèi nèi Ýt nhÊt 10cm khi dïng chÊt dÎo söa ch÷a vμ Ýt nhÊt 15cm khi dïng vËt liÖu xim¨ng, cÇn c¾t ®Õn phÇn s©u nhÊt cña vÕt vì vμ t¹o thμnh mét ®¸y ph¼ng, tiÕn hμnh l¾p ®Æt khu«n mèi nèi. 1.3.2. Söa ch÷a mèi nèi vì s©u: Söa ch÷a gièng thay thÕ thanh truyÒn lùc bÞ háng ë vÕt nøt hèn hîp.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.4. Kh¾c phôc hiÖn t−îng chuyÓn vÞ tÊm b¶n vμ biÖn ph¸p æn ®Þnh: Tr−íc tiªn, cÇn ®¸nh gi¸ ph¹m vi lç hæng bªn d−íi tÊm b¶n; Khoan c¸c lç th¼ng ®øng cã ®−êng kÝnh d = 5cm qua tÊm b¶n theo s¬ ®å l−íi « vu«ng kho¶ng c¸ch 1,0m, b¾t ®Çu tõ vÞ trÝ c¸ch mÐp tÊm 0,50m vμ kÐo dμi qua vïng bÞ hæng ®¸y; §Æt èng dÉn khÝ ®Õn lç cã vÞ trÝ cao nhÊt råi thæi khÝ lμms¹ch n−íc d−íi tÊm b¶n, qu¸ tr×nh nμy lÆp l¹i víi tõng vÞ trÝ lç khoan theo chiÒu ngang, däc ®Õn ®iÓm thÊp nhÊt, trong qu¸ tr×nh nμyn−íc sÏ trμnrangoμi c¸c lç khoan vμ c¶ mèi nèi (nÕu mèi nèi ®· xuèng cÊp). Ngay sau khi lμm kh« líp nÒn mãng, phun v÷a vμo lç cao nhÊt víi ¸p lùc 3 ~ 4 bar vμ gi¸m s¸t kh«ng ®Ó tÊm b¶n bÞ n©ng lªn. Sau khi c¸c lç khoan ®· lÊp ®Çy v÷a th× cã thÓ rót èng phun vμ dïng thñ c«ng tr¸t ph¼ng mÆt ®−êng.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 1.4. Kh¾c phôc hiÖn t−îng chuyÓn vÞ tÊm b¶n vμ biÖnph¸pæn®Þnh: ThiÕt bÞ phun v÷a tÊm b¶n
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng o Víi mÆt ®−êng nhùa: 2.1. Chèng ch¶y nhùa mÆt ®−êng: ¾ Sö dông sái 5-10mm hoÆc ®¸ m¹t, c¸t vμng (hμm l−îng bét Ýt) ®Ó tÐ ra mÆt ®−êng. Thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt ®Ó tÐ ®¸ lμ vμo kho¶ng thêi gian tõ 11h – 15h nh÷ng ngμy n¾ng nãng ¾ Lu«n lu«n quÐt vun l−îng ®¸ bÞ b¾n ra hai bªn mÐp ®−êng khi xe ch¹y, dån thμnh ®èng ®Ó tÐ trë l¹i mÆt ®−êng khi cÇn. 2.2. V¸ æ gμ, cãc gÆm: ¾ V¸ æ gμ: dïng hçn hîp ®¸ trén nhùa hoÆc hçn hîp (BTNN), l¸ng nhùa. ¾ V¸ æ gμ b»ng hçn hîp ®¸ ®en hoÆc BTN nguéi: ¸p dông cho mÆt ®−êng cò lμ mÆt ®−êng th¶m bªt«ng nhùa (BTN) hoÆc ®¸ d¨m l¸ng nhùa (§DN). V Víi mÆt ®−êng BTN: ChiÒu s©u æ gμ th«ng th−êng 6 cm: ®μo s©u tèi thiÓu 10cm råi v¸. V V¸ æ gμ b»ng nhùa nãng: ChØ ¸p dông cho mÆt ®−êng cò §DN (Khi sè l−îng æ gμ nhiÒu, diÖn tÝch lín) - r¶i ®¸ 4x6 hoÆc 2x4, l¸ng nhùa 3 líp 4,5kg/m2.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 2.3. L¸ng nhùa mÆt ®−êng r¹n ch©n chim: Xö lý b»ng c¸ch l¸ng 2 líp b»ng nhùa nãng, tiªu chuÈn nhùa 2,7-3,0kg/m2 tuú theo møc ®é r¹n nøt cña mÆt ®−êng hoÆc l¸ng 2 líp b»ng nhùa nhò t−¬ng a xÝt. VÖ sinh mÆt ®−êng cò T−íi nhùa ra ®¸.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 2.4. Söa ch÷a c¸c khe nøt mÆt ®−êng (chØ víi mÆt ®−êng th¶m BTN): 2 c¸ch C¸ch thø nhÊt: §ôc më réng vÕt nøt t¹o thμnh d¹ng h×nh nªm. N¹o vÐt s¹ch vËt liÖu rêi . T−íi nhùa ®−êng láng, nhò t−¬ng hoÆc nhùa ®Æc ®· ®un nãng ch¶y vμokhenøt. ChÐt chÆt hçn hîp BTNN h¹t nhá vμo khe nøt. C¸ch thø hai: §ôc më réng vÕt nøt t¹o thμnh d¹ng h×nh nªm. N¹o vÐt s¹ch vËt liÖu rêi . T−íi nhùa nãng vμo khe nøt. R¾c c¸t vμo khe nøt, thÊp h¬n mÆt ®−êng cò xung quanh 3-5mm T−íi nhùa lÇn thø hai vμo khe nøt R¾c c¸t vμo khe nøt cho ®Çy vμ ch−êm ra 2 bªn khe nøt 5-10cm
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 2.5. Xö lý lón lâm côc bé: Víi mÆt ®−êng §DN: Tr−êng hîp chiÒu s©u lón lâm ≤ 2 cm: Ch−a xö lý Tr−êng hîp chiÒu s©u lón lâm tõ 3-6cm: Xö lý t−¬ng tù nh− tr−êng hîp v¸ æ gμ b»ng hçn hîp ®¸ ®en (hoÆc nhùa nãng), nh−ng bá thao t¸c ®μo cuèc söa chç háng. Tr−êng hîp chiÒu s©u lón lâm tõ >6cm: Bï lón lâm b»ng ®¸ d¨m tiªu chuÈn (20/40;15/20;10/15; 5/10 mm), t−íi nhùa 3 líp tiªu chuÈn nhùa 4,5 kg/m2. Tr−êng hîp chiÒu s©u lón lâm >16cm ph¶i chia lμm 2 líp ®Ó lu lÌn ®¶m b¶o ®é chÆt y/c. Víi mÆt ®−êng th¶m BTN: sö dông BTNN ®Ó söa.
6.5. B¶o d−ìng th−êng xuyªn mÆt ®−êng 2.6. Söa ch÷a mÆt ®−êng nhùa bÞ bong trãc (chØ víi mÆt ®−êng §DN): Xö lý b»ng c¸ch: L¸ng nhùa 2 líp tiªu chuÈn nhùa 2,7kg/m2. 2.7. Söa ch÷a mÆt ®−êng nhùa bÞ b¹c ®Çu: L¸ng 1 líp b»ng nhùa nãng tiªu chuÈn nhùa 1,5kg/m2 hoÆc l¸ng 2 líp b»ng nhùa nhò t−¬ng a xÝt. 2.8. Xö lý mÆt ®−êng bÞ cao su, s×nh lón côc bé: §μo bá phÇn mÆt, mãng vμ nÒn bÞ cao su ®Õn nÒn ®Êt cøng vμ ®Çm chÆt ®Êt nÒn ®¶m b¶o K ≥ 95 Tuú thuéc kÕt cÊu ¸o ®−êng cò, l−u l−îng vμ t¶i träng xe, ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thuû v¨n ®Ó quyÕt ®Þnh kÕt cÊu phÇn thay thÕ. ¾ NÕu thêi tiÕt kh« hanh th× cã thÓ hoμn tr¶ phÇn ®Êt nÒn phÝa d−íi b»ng líp ®Êt cã chän läc. (L−u ý chia tõng líp dμy ≤ 30cm ®Ó ®Çm K ≥ 95). ¾ NÕu khu vùc Èm −ít hoÆc mïa m−a th× dïng c¸t, tèt nhÊt lμ c¸t h¹t th« ®Ó thay thÕ. Líp mãng d−íi cña mÆt ®−êng cã thÓ dïng ®¸ th¶i víi hμm l−îng ®Êt dÝnh < 10% chia líp ®Çm chÆt. Hoμn tr¶ líp mãng trªn vμ líp mÆt ®−êng nh− kÕt cÊu cña mÆt ®−êng cò.
6.6. Ph©n lo¹i ®−êng vÒ mÆt qu¶n lý vμ xÕp lo¹i ®−êng ®Ó tÝnh gi¸ c−íc vËn t¶i nPh©n lo¹i ®−êng vÒ mÆt qu¶n lý: Môc ®Ých: §Ó lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a ®−êng. §èi víi ®−êng: c¨n cø vμo møc ®é h− háng cña mÆt ®−êng, c−êng ®é mÆt ®−êng, ®é nh¸m, ®é b»ng ph¼ng ®Ó ph©n lo¹i theo b¶ng sau: KÕtcÊumÆt®−êng T Ph©n lo¹i ®−êng T BTXM + Đá Đádăm + BTN nhựa CÊp phèi 1 1.Lo¹i ®Æc biÖt Lo¹i ®−êng cÊp cao, lμmmíi, míicải t¹o n©ng cÊp, cã s¬n kÎ v¹ch lμn, cã dảiph©n c¸ch, cã ®iÖn chiÕu s¸ng tõng ®o¹n cÇn thiÕt. -ægμ, cãc gÆm tèi ®a 0% - ChØ sè IRI (m/km) 0,8 2 2.Lo¹i tèt Lμ những ®−êng cã nÒn ®−êng æn ®Þnh, kh«ng sôt lë, bÒ réng nh− ban ®Çu, cèng r·nh th«ng suèt kh«ng h− háng. MÆt ®−êng cßn nguyªn mui luyÖn, kh«ng r¹n nøt, kh«ng cã cao su. 0% 0,1% 0,5% -æ gμ, cãc gÆm tèi ®a 0,45 99% - Đé nh¸m (chiÒu s©u vÖt c¸t, mm)
6.6. Ph©n lo¹i ®−êng vÒ mÆt qu¶n lý vμ xÕp lo¹i ®−êng ®Ó tÝnh gi¸ c−íc vËn t¶i KÕtcÊumÆt®−êng T Đá Ph©n lo¹i ®−êng BTXM+ dăm + T Đánhựa BTN CÊp phèi 3 3.Lo¹i trung bình NÒn ®−êng æn ®Þnh, kh«ng s¹t lë, cßn nguyªn bÒ réng, cèng r·nh th«ng suèt kh«ng h− háng. MÆt ®−êng cßn nguyªn mui luyÖn, kh«ng r¹n nøt lín, ®· xuÊt hiÖn cao su sình lón nh−ng diÖn tÝch kh«ng qu¸ 0,5% chØ r¹n nøt d¨m (bÒ réng vÕt nøt ≤ 0,3mm) vμ chØ nøt trªn tõng vïng 2-3m2 -ægμ, cãc gÆm tèi ®a 0.01% 0,3% 1% - ChØ sè IRI (m/km) 3mm. Víi mÆt ®−êng l¸ng nhùa, ®¸ dăm, cÊp phèi b¾t ®Çu bong bËt tõng vïng. -ægμ, cãc gÆm tèi ®a 0,5% >1% >3% - ChØ sè IRI (m/km) >6,0 >8,0 >12,0 -C−êng ®é (so víi EycÇu) <80% <80%
6.6. Ph©n lo¹i ®−êng vÒ mÆt qu¶n lý vμ xÕp lo¹i ®−êng ®Ó tÝnh gi¸ c−íc vËn t¶i o XÕp lo¹i ®−êng ®Ó tÝnh gi¸ c−íc vËn t¶i: Môc ®Ých: ®Ó tÝnh gi¸ c−íc vËn t¶i. C¨n cø: Tr−íc hÕt xem xÐt ®Õn c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña con ®−êng bao gåm b¸n kÝnh ®−êng cong, ®é dèc, bÒ réng nÒn mÆt ®−êng sau ®ã kÕt hîp víi lo¹i kÕt cÊu mÆt ®−êng, t×nh tr¹ng mÆt ®−êng ®Ó xÕp lo¹i ®−êng. + C¨n cø vμo c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña ®−êng: chia lμm 4 cÊp A, B, C, D. + C¨n cø vμo t×nh tr¹ng ®−êng: chia lμm 3 bËc 1, 2, 3. XÕp lo¹i ®−êng: Sau khi xÕp thμnh cÊp bËc (A1 – A2 – B1 – C1 ) th× xÕp lo¹i theo nguyªn t¾c: §−êng bËc 1 cÊp d−íi xÕp cïng lo¹i víi ®−êng bËc 2 cÊp liÒn bªn trªn nghÜa lμ C1 = B2, B1 = A2. Riªng lo¹i ®Æc biÖt tèt A0 xÕp trªn A1 vμ C3 xÕp t−¬ng ®−¬ng víi cÊp D, vμo lo¹i ®−êng ®Æc biÖt xÊu. ViÖc xÕp lo¹i ®−êng theo b¶ng sau: Lo¹i 1 Lo¹i 2 Lo¹i 3 Lo¹i 4 Lo¹i 5 Lo¹i ®Æc biÖt xÊu A0 A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 D Vμ c¸c ®−êngcãm/®xÊuh¬nbËc3
Ch−¬ng 7 §IÒU KIÖN §¦êng vμ an toμn giao th«ng
7.1. Më ®Çu: n Tổng quan về tình hình tai nạn giao thông ở Việt Nam và Thế giới: 1.1. Tình hình tai nạn giao thông ở thế giới: N¨m 1896, sau 10 ngμyxuÊtx−ëng, 1 chiÕc «t« ë Anh ch¹y thö ®· c¸n chÕt 2 ng−êi. §Õn n¨m 1899, tøc lμ 3 n¨m sau ë Mü míi l¹i cã 1 ng−êi bÞ «t« c¸n chÕt. §ã lμ nh÷ng tai n¹n ®Çu tiªn. Nh−ng chØ sang thÓ kû nμy, tai n¹n giao th«ng, ®Æc biÖt lμ tai n¹n giao th«ng ®−êng bé ®· trë thμnh mét tai häa cña loμing−êi. Đánh giá của WB cho thấy, hàng năm, trên thế giới có khoảng 1,2 triệu người chết và hơn 50 triệu người bị thương hoặc tàn tật vĩnh viễn vì TNGT đường bộ. Các vụ TNGT là nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở trẻ em và thanh, thiếu niên trong độ tuổi từ 10 - 24 tuổi. Chi phí chữa trị và thiệt hại trực tiếp do TNGT gây ra ước tính chiếm từ 1 - 3% GDP toàn cầu 1.2. Tình hình tai nạngiaothôngở ViệtNam: Ở Việt Nam, tình hình TNGT trong 10 năm qua là rất đáng báo động. Chỉ tính riêng trong năm 2007, số ngườichếtvìTNGT lênđến 13.150 người, tương đương gần 15 ca tử vong/100.000 dân và cứ 10.000 phương tiện đăng ký mới thì có 8,3 ngườitử vong; 10,7 ngườibị thương; 12 vụ TNGT.
7.1. Më ®Çu: 1.2. Tình hình tai nạngiaothôngở Việt Nam: Năm Sèvôtai n¹n ChÕt BÞ th−¬ng 1995 15376 5430 16920 1996 19075 5581 21556 1997 19159 5680 21905 1998 19975 6067 22723 1999 20733 6670 23991 2000 22486 7510 25400 2001 25040 10477 29118 9 th¸ng 2002 20153 9457 23442 KÕt qu¶ nghiªn cøu, sè vô TNGT phô thuéc ®ång thêi vμo3 yÕutè: YÕu tè m«i tr−êng ®−êng bé, bao gåm ®iÒu kiÖn ®−êng s¸, ®Þa h×nh, m«i tr−êng bªn ngoμi. YÕutè®iÒukiÖnch¹y xetrªn®−êng. YÕu tè con ng−êi. Â §èi víi kü s− ®−êng «t«, nh÷ng yÕu tè cña ®−êng s¸ ¶nh h−ëng ®Õn tai n¹n giao th«ng trªn ®−êng cÇn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c ®Ó cã thÓ ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt thÝch hîp trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ, qu¶n lý, khai th¸c vμ DTBD nh»m ng¨n ngõa vμ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn phôc vô cña ®−êng gãp phÇn lμmgi¶mTNGT trªn®−êng.
7.1. Më ®Çu: o Các phương pháp đánh giá mức độ an toàn chạyxecủa đường: 2.1. Phương pháp hệ số an toàn: Hệ số an toàn là tỉ số giữavậntốc nhỏ nhấtcủaô tôVcp chạytrênmột đoạn đường đang xét chia cho vậntốc nhỏ nhấtcủa ô tô Vv có thể thựchiện đượctrênđoạnkề trước đó. Vcp Kat = Vv Mức độ an toàn chạyxecủa các đoạn đường được đánh giá theo trị số củahệ số an toàn Kat như sau: Trị số củahệ số an toàn 0.8 Kat Tình trạng của đường Rất nguy Nguy Ít nguy Thựctế không hiểm hiểm hiểm nguy hiểm Theo quy định, khi thiếtkế đường mớihệ số an toàn củatất cả các đoạn đường trên tuyến không nhỏ hơn 0.8, khi cảitạovà đạituđường đang sử dụng hệ số an toàn không đượcnhỏ hơn0.6.
7.1. Më ®Çu: 2.2. Phương pháp hệ số tai nạn: Hệ số tai nạn là tỉ số giữasố tai nạngiaothông có thể xảyraZ trênđoạn đường đang xét chia cho số tai nạn giao thông trung bình Zch xảyratrênmột đoạn đường chuẩn: Ktn =K1. K2 K15 K1: Hệ số xét đến lưu lượng xe chạy. K2: Bề rộng phần xe chạy. K3: Bề rộng lề đường. K4: Độ dốc dọc. K5: Bán kính cong nằm. K6: Tầm nhìn mặt đường. K7: Bề rộng phần xe chạy trên cầu so với bề rộng phần xe chạy trên đường. K8: Chiều dài đoạn đường thẳng. K9: Loại giao nhau có đường nhánh. K10: Giao nhau cùng mức khi lưu lượng xe trên đường chính. K11: Tầm nhìn chỗ giao nhau cùng mức có đường nhánh. K12: Số làn xe trên phần xe chạy. K13: Khoảng cách từ phần xe chạy đến nhà cửa bên đường. K14: Khoảng cách đến điểm dân cư. K15: Hệ số bám của mặt đường.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 1. YÕu tè l−ul−îng vμ thμnh phÇn xe ch¹y: 2,5 ¬ng 2,0 ®èi n¹n − t Sè tai 1,5 1,0 0,5 0 500 1000 1500 2000 L−u l−îng xe ch¹y, ¤t«/ngμy ®ªm Sùgiat¨ngsètai n¹n khil−ul−îng xe ch¹y nhá. 1- Sè liÖu cña A.E. Benski (Liªn X« cò) 2- Sè liÖu cña S.Goldberg (Ph¸p)
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 1. YÕu tè l−ul−îng vμ thμnh phÇn xe ch¹y: 0,5 0,4 ¬ng ®èi / 1 triÖu «t«-km 0,3 − 0,20 Sè tai n¹n t 0,1 00 200 400 600 L−u l−îng xe ch¹y, xe/h Sù gia t¨ng sè tai n¹n khi xe cé v−ît nhau theo sù t¨ng cña l−ul−îng xe ch¹y
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 1. YÕu tè l−ul−îng vμ thμnh phÇn xe ch¹y: C¸c sè liÖu nghiªn cøu cña gi¸o s− F.Bitzl (CHLB §øc) vÒ sè tai n¹n trªn 1 triÖu «t«-km phô thuéc vμotûlÖxet¶itrongdßngxenh− sau: L−îng xe tảitrong thμnh phÇn dßng xe, 13 21 22,6 24,3 27 28,5 32,5 44,5 % Sè tai n¹n trªn 1 0,43 0,97 1,02 1,18 1,45 1,84 1,95 2,00 triÖu «t«-km Th«ng qua c¸c nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶, cã thÓ ®i tíi nh÷ng kÕt luËn sau ®©y vÒ ¶nh h−ëng cña l−ul−îng xe ch¹y ®Õn an toμngiaoth«ng: Sè tai n¹n giao th«ng t¨ng chËm vμ tû lÖ víi l−ul−îng xe ch¹y cho ®Õn khi l−ul−îng xe ®¹t tíi gi¸ trÞ kh¶ n¨ng th«ng xe b×nh th−êng cña ®−êng. Khi l−u l−îng xe tiÕp tôc t¨ng lªn th× sè tai n¹n giao th«ng còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Khi kho¶ng tèc ®é xe ch¹y trong dßng xe cμng më réng th× sè tai n¹n cμng lín. Bëi vËy, khi giao th«ng cã thμnh phÇn hçn hîp th× sè tai n¹n lín h¬n so víi tr−êng hîp cã thμnh phÇn thuÇn nhÊt.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 2.YÕu tè sè lμnxech¹y vμ viÖc t¸ch c¸c dßng xe ng−îc chiÒu theo tõng h−íng: Khi nghiªn cøu sè TNGT theo sè lμnxekh¸cnhautrongc¸c®iÒukiÖnxe ch¹y kh¸c nhau so víi ®−êng 2 lμnxevμ giao nhau ®ång møc, c¸c sè liÖu thèng kª cho thÊy gi¸ trÞ trung b×nh cña c¸c hÖ sè ¶nh h−ëng bëi sè lμnxenh− sau: Hai lμnxe 1 Ba lμnxe 1,50 Bèn lμnxevμ kh«ng cã dảiph©nc¸ch 0,80 C¸c trÞ sè nμy øng víi l−ul−îng xe ch¹y b×nh th−êng ®èi víi mçi lo¹i ®−êng nãi trªn. Trªn ®−êng nhiÒu lμnxe, khil−ul−îng xe ch¹y thÊp, nghÜa lμ, khi ®−êng ch−a hoμntoμn ®Çy xe th× sè tai n¹n sÏ gi¶m. NhiÒu sè liÖu thèng kª chøng tá hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ khi t¸ch chuyÓn ®éng theo c¸c h−íngb»ngc¸chx©ydùngd¶iph©nc¸chgi÷aphÇnxech¹y. An toμn ch¹y xe trªn c¸c tuyÕn ®−êng kh«ng chØ liªn quan ®Õn viÖc t¸ch chuyÓn ®éng theo c¸c h−íng. ViÖc x©y dùng c¸c d¶i mÐp (d¶i an toμn), c¸c c«ng tr×nh phßng hé 2 bªn ®−êng, c¸c d¶i phô cho xe ®ç vμ xe ch¹y lªn dèc v.v còng cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn an toμnch¹y xe.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 3. YÕu tè bÒ réng phÇn xe ch¹y: Trªn c¸c mÆt ®−êng hÑp th× TNGT t¨ng. Sè liÖu thèng kª ë CHLB §øc cho thÊy BÒ réng phÇn xe ch¹y, m 4,5 – 5,5 5,5 – 6,5 6,5 – 7,5 7,5 – 8,5 > 8,5 Sè tai n¹n 7,40 5,97 4,84 3,80 2,45 Quan hÖ gi÷a gi¸ trÞ TB cña hÖ sè ¶nh h−ëng bëi bÒ réng phÇn xe ch¹y víi bÒ réng phÇn xe ch¹y nh− sau: BÒ réng phÇn xe ch¹y. m 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 9,0 HÖ sè ảnh h−ëng t−¬ng ®èi. 2,2 1,7 1,4 1,3 1,1 1,05 1,0 0,9 0,8 Ảnh h−ëng cña bÒ réng phÇn xe ch¹y ®Õn tai n¹n cña c¸c xe t¶i BÒ réng phÇn xe ch¹y, m 6,20 6,80 7,10 7,30 8,0 Đégiatăng, % 12 7,40 2,40 2,50 1,0 Â Sù ph©n tÝch c¸c sè liÖu ®iÒu tra : khi bÒ réng phÇn xe ch¹y cña ®−êng 2 lμn xe lμ 7,50m vμ khi cã lÒ ®−êng v÷ng ch¾c th× ®iÒu kiÖn ch¹y xe cña xe con vμ xe t¶i lμ nh− nhau. BÒ réng chän nh− vËy lμ dùatrªnquan®iÓman toμnch¹y xe.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 4. YÕu tè d¶i mÐp vμ bã vØa. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ng−êi ta ®· sö dông réng r·i c¸c d¶i mÐp chuyÓn tiÕp gi÷a mÆt ®−êng vμ lÒ ®−êng däc theo phÇn xe ch¹y. D¶i mÐp ®−îcx©ydùngb»ngc¸cvËtliÖucãmμu s¾c kh¸c víi mÆt ®−êng vμ lÒ ®−êng. Khi xe ch¹y, kh«ng cho phÐp b¸nh xe ®i ra d¶i mÐp, nh−ng d¶i mÐp t¹o kh¶ n¨ng sö dông tèt h¬n phÇn xe ch¹y, cho phÐp ng−êi l¸i xe ®−a b¸nh xe s¸t gÇn víi mÐp mÆt ®−êng. Ng−êi ta cho r»ng, x©y dùng c¸c d¶i mÐp cã hiÖu qu¶ tèt lμ do t¸c dông dÉn h−íng cña d¶i t−¬ng ph¶n mμu tr¾ng viÒn däc theo mÆt ®−êngbªt«ngasphalt mμu thÉm. §Ó t¹o ®−îc sù t−¬ng ph¶n tèt víi mÆt ®−êng ë c¸c ®iÒu kiÖn thêi tiÕt bÊt kú, vμ ®Ó c¶nh b¸o cho ng−êi l¸i khi xe ch¹y ra phÇn d¶i mÐp, ng−êi ta th−êng cÊu t¹o bÒ mÆt d¶i mÐp d¹ng næi gê (s¬n dÎo cao 0,3 ~ 0,5cm xen kÏ nhau). Bã vØa ®−îc x©y dùng cao h¬n phÇn xe ch¹y 15 ~ 18cm lμmchoquü®¹o xedÞch vÒ phÝa trôc phÇn xe ch¹y vμ gi¶m tèc ®é xe ch¹y khi v−ît tõ 7 ~ 11km/h so víi ®−êng kh«ng bè trÝ bã vØa. Trªn c¸c ®−êng cã d¶i ph©n c¸ch víi bã vØa cao, xe v−ît hay bÞ lËt khi b¸nh xe va ch¹m vμobãvØavμ lμ nguyªn nh©n cña 12% tai n¹n giao th«ng. Khi x©y dùng bã vØa cao cÇn ph¶i t¸ch xa chóng khái phÇn xe ch¹y b»ng d¶i mÐp réng 0,5 ~ 0,75m.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 5. YÕu tè bÒ réng vμ tr¹ng th¸i cña lÒ ®−êng: BÒ réng cña lÒ ®−êng kh«ng ®ñ sÏ lμm 5 TNGT t¨ng v× nh÷ng nguyªn nh©n: 4 O.A. Divoskin §a sè c¸c tr−ênghîp, khibÒrénglÒnhá, xe (Liªnx«cò) ¬ng ®èi ®· ch¹y ra lÒ víi tèc ®é lín sÏ kh«ng thÓ dõng − Bang New l¹i trong ph¹m vi nÒn ®Êt. 3 York (Mü) C¸c «t« ®ç trªn lÒ hÑp chiÕm mét phÇn Na Sèt tai n¹n Uy ®−êng lμmgi¶mbÒrénghiÖuqu¶ cñanã. Khi 2 William vμ v−ît qua xe ®ç trªn lÒ, ng−êi l¸i xe th−êng cho Fritts (Mü) xe ®i vμolμnxecñac¸c«t« v−ît hay lμnxecña 1 «t« ng−îc chiÒu, do ®ã th−êng dÉn ®Õn va quÖt xe. 0 12 34 C¸c sè liÖu thèng kª chøng tá r»ng, lÒ réng BÒ réng lÒ ®−êng, m 2,5 – 3m th× ¶nh h−ëng cña bÒ réng lÒ ®Õn sè Sù phô thuéc cña sè tai n¹n t−¬ng ®èi vμo tai n¹n b¾t ®Çu kh«ng cßn thÊy mét c¸ch râ rÖt. bÒ réng lÒ ®−êng §iÒu ®ã t−¬ng øng víi thêi ®iÓm lóc ®ã c¸c «t« (BÒ réng lÒ 3m lμ chuÈn ®Ó so s¸nh) ®øng trªn lÒ ®−êng vμ «t« ®i qua cßn cã mét kho¶ng hë b»ng kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt th«ng th−êng ®Ó v−ît khi chªnh lÖch tèc ®é t−¬ng ®èi b»ng tèc ®é cña mét xe ®¬n chiÕc.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 5. YÕu tè bÒ réng vμ tr¹ng th¸i cña lÒ ®−êng: T×nh tr¹ng lÒ ®−êngcòng¶nhh−ëng nhiÒu ®Õn TNGT. Quan s¸t cña O.A.Divotski vμ A.P.Seviakov (Liªn X« cò) ®· chøng tá ®iÒu ®ã: kho¶ng c¸ch trung b×nh tõ b¸nh xe sau cña «t« ®Õn mÐp phÇn xe ch¹y khi lÒ ë c¸c tr¹ng th¸i kh¸c nhau nh− sau: LÒ tr¬n lÇy 92cm Rải c¸t 80cm Đ¸ vØa cao 15cm 80cm Dải mÐp b»ng ph¼ng, réng 0,2m 44cm Dải mÐp b»ng ph¼ng, réng 0,6m 36cm LÒ gia cè hçn hîp c¸t sái 30cm LÒ cã dải mÐp réng 0,75m 20cm. Â C¸c sè liÖu trªn chøng tá mét ®iÒu, sù kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn ch¹y xe gi÷a phÇn xe ch¹y vμ d¶i tiÕp xóc víi nã trªn lÒ cμng lín th× nguy hiÓm do TNGT cμng cao vμ chÊt l−îng giao th«ng t−¬ng øng cña ®−êng cμng thÊp. Theo c¸c sè liÖu cña O.A.Divotski th× trªn c¸c ®o¹n ®−êng cã t×nh tr¹ng lÒ kh«ng tháa m·n ®· cã gÇn 6% sè tai n¹n ®−êng do xe bÞ tr−ît ngang khi ®i vμolÒtr¬nlÇy.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 6. YÕu tè bÒ réng d¶i ph©n c¸ch: T¸ch chuyÓn ®éng theo c¸c h−íng nhê x©y dùng c¸c d¶i ph©n c¸ch trªn c¸c ®−êng trôc lμm tai n¹n giao th«ng gi¶m ®i râ rÖt. Tuy nhiªn, ®iÒu ®ã kh«ng lo¹i trõ ®−îc c¸c tai n¹n x¶y ra do ng−êi l¸i xe mÊt ®Þnh h−íng, do xe bÞ tr−ît trªn mÆt ®−êng tr¬n ë lμn xe cña «t« ®i ng−îc chiÒu, hay do ng−êil¸ixebÞchãi m¾t v× ®Ìn pha cña xe ®i ng−îc chiÒu vÒ ban ®ªm. Khi t¨ng bÒ réng d¶i ph©n c¸ch, sè va ch¹m gi¶m ®¸ng kÓ. Khi bÒ réng d¶i ph©n c¸ch lín h¬n 12m th× chØ cã 15% sè xe ®i vμo phÇn xe ch¹y cña «t« ng−îc chiÒu. Khi d¶i ph©n c¸ch réng 15m th× sè va ch¹m gi¶m tõ 12% tæng sè tai n¹n trªn ®−êng khi kh«ng t¸ch dßng xe ng−îc chiÒu xuèng cßn 2%. Sè tai n¹n ®−îc quan s¸t gi¶m xuèng râ rÖt khi bÒ réng d¶i ph©n c¸ch lμ 5m vμ lín h¬n. Trong thiÕt kÕ c¸c tuyÕn ®−êng trôc «t« hiÖn ®¹i cã xu h−íng lμ t¨ng ®¸ng kÓ bÒ réng d¶i ph©n c¸ch. Trªn m¹ng l−íi ®−êng trôc ®· x©y dùng ë Mü, ng−êi ta x©y dùng c¸c d¶i ph©n c¸ch cã chiÒu réng kh«ng nhá h¬n 11m vμ gi¶m ®Õn 6m ë vïng nói vμ vïng gÇn thμnh phè. Ngoμira, khix©ydùng®−êng bèn lμn xe, viÖc bè trÝ d¶i ph©n c¸ch réng cßn liªn quan ý ®Þnh dù tr÷ ®Êt ®Ó sau nμy më réng phÇn xe ch¹y tíi s¸u lμnxe.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 6. YÕu tè bÒ réng d¶i ph©n c¸ch: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Ó n©ng cao an toμn ch¹y xe, trªn c¸c ®−êng trôc ng−êi ta ®· x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phßng hé lo¹i cã t¸c dông ®Èy b¸nh xe ra, th−êng thÊy ë gÇn c¸c trô cÇu v−ît, trªn c¸c ®−êng cong viÖc bè trÝ c¸c thiÕt bÞ lo¹i nμy kh«ng nh÷ng lμmgi¶msètai n¹n, mμ cßn gi¶m ®−îc møc ®é nghiªm träng cña tai n¹n. Víi quan ®iÓm an toμn ch¹y xe, ®«i khi ng−êi ta chia d¶i ph©n c¸ch ra lμm ba lo¹i sau: - Lo¹i cho xe ch¹y qua tù do. -Lo¹i ®i qua ®−îc nh−ng khã kh¨n. - Lo¹i xe kh«ng qua ®−îc. Hμng rμo trªn d¶i ph©n c¸ch chØ cã hiÖu qu¶ khi l−ul−îng xe ch¹y ®ñ lín, khi x¸c suÊt xung ®ét cña «t« c¾t qua d¶i ph©n c¸ch víi «t« ng−îc chiÒu lμ ®¸ng kÓ. Më réng c¸c d¶i ph©n c¸ch cã t¸c dông lμmchong−êi l¸i xe vμo ban ®ªm ®ì lo¸ m¾t nhiÒu do pha ®Ìn cña xe ®i ng−îc chiÒu. Tuy nhiªn, gi¶i ph¸p nμytrªn thùc tÕ ®«i khi khã thùc hiÖn.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 7. YÕu tè kho¶ng c¸ch tÇm nh×n: TÇm nh×n lμ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt ®¶m b¶o sù an toμn ch¹y xe trªn ®−êng. TÇm nh×n kh«ng ®ñ th−êng g©y tai n¹n giao th«ng khi xe v−ît nhau trªn c¸c ®−êng cong ®øng vμ ®−êng cong n»m. Sè tai n¹n giao th«ng kh«ng nh÷ng phô thuéc vμoc¸c®o¹n v−ît nhau cã tÇm nh×n kh«ng ®ñ mμ cßn phô thuéc vμo tÇn sè ph©n bè c¸c ®o¹n cã t×nh tr¹ng nh− vËy. ¶nh h−ëng cña tÇm nh×n thùc tÕ ®Õn an toμn ch¹y xe lμ rÊt lín. ë Liªn X« cò cã 8% ~ 10% tai n¹n giao th«ng lμ do tÇm nh×n kh«ng ®ñ. ë CHLB §øc, ng−êi ta tÝnh r»ng 44% tai n¹n g©y ra do ®iÒu kiÖn ®−êng bÊt lîi ®−îc gi¶i thÝch b»ng nguyªn nh©n tÇm nh×n bÞ h¹n chÕ. TÇm nh×n h¹n chÕ trªn tõng ®o¹n ®−êng ¶nh h−ëng kh«ng nh÷ng lμmt¨ng sè tai n¹n giao th«ng, mμ cßn lμmgi¶mchÊtl−îng khai th¸c vËn chuyÓn cña ®−êng. Theo sè liÖu quan s¸t ë bang UTah (Mü) Sè vÞ trÝ cã tÇm nh×n h¹n chÕ /1km < 0,5 1 1,5 2 ~ 2,95 3 Sè tai n¹n/1 triÖu «t«.Km 2,19 2,56 2,37 2 1,75
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 7. YÕu tè kho¶ng c¸ch tÇm nh×n: 120 6 3 5 100 1 B×nh ®å 4 80 2 Tr¾c ¬ng ®èi − däc t HÖ sè tai n¹n Km/h 3 60 Tèc ®é , 3 Tèc ®é, 2 Km/h 2 40 1 1 20 0 100 200 300 400 500 600 700 Kho¶ng c¸ch tÇm nh×n, m ¶ H×nh 7-4: Anh h−ëng cña kho¶ng c¸ch tÇm nh×n ®Õn tèc ®é xe ch¹y vμ sè tai n¹n giao th«ng t−¬ng ®èi.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 8. YÕu tè ®é dèc däc: ë c¸c ®o¹n ®−êng lªn dèc vμ xuèng dèc g¾t th−êng x¶y ra c¸c TNGT: Tai n¹n g©y ra do «t« ch¹y ra khái nÒn ®−êng khi xuèng dèc hay do ®©m vμo«t« phÝatr−íc khi v−ît xe trªn ®o¹n lªn dèc. Do l¸i xe c¸ biÖt cho xe ch¹y víi tèc ®é qu¸ møc trªn c¸c ®o¹n xuèng dèc dμi. Do ®©m vμo c¸c xe ®ç khi vßng tr¸nh hay khi v−ît c¸c «t« t¶i cã tèc ®é xe ch¹y thÊp ®ang ch¹y trªn ®o¹n lªn dèc. Theo sè liÖu cña Bé m«n thiÕt kÕ ®−êng Tr−êng §¹i häc ®−êng «t« Matxc¬va thu thËp ®−îc khi ®iÒu tra trªn c¸c ®o¹n ®−êng cã ®é dèc däc lín th× lo¹i tai n¹n thø nhÊt lμ 24%, lo¹i tai n¹n thø hai lμ 40% vμ lo¹i tai n¹n thø ba lμ 18% so víi tæng sè tai n¹n giao th«ng. Còng theo c¸c sè liÖu ®ã, khi xuèng dèc sè tai n¹n gÊp 2 ~ 2,5 lÇn so víi khi lªn dèc: Xe ch¹y xuèng dèc nguy hiÓm h¬n so víi khi lªn dèc, mét phÇn lμ do t¨ng chªnh lÖch tèc ®é gi÷a «t« ch¹y nhanh nhÊt vμ chËm nhÊt ë chç xuèng dèc vμ còng do ¶nh h−ëng cña ®é dèc däc lμm t¨ng chiÒu dμi h·m xe trªn dèc khi cÇn ph¶i h·m xe gÊp.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 8. YÕu tè ®é dèc däc: Sè tai n¹n ®−êng t¨ng ®¸ng kÓ khi cã sù trïng hîp cña c¸c ®o¹n cã ®é dèc däc lín l¹i n»m ë c¸c ®−êng cong trªn b×nh ®å. Theo sè liÖu cña CHLB §øc, sè tai n¹n giao th«ng/1 triÖu «t«-km khi kÕt hîp trªn cïng mét ®o¹n cã ®é dèc däc vμ c¸c b¸n kÝnh cong kh¸c nhau nh− sau: B¸nkÝnh®−êng cong, m Đédèc däc, % > 4000 3000 - 2000 - 1000 - 400 - 1000 4000 3000 2000 Sè tai n¹n / 1 triÖu «t« - km 0 - 2 0,28 0,42 0,1 0,50 0,73 2 - 4 0,20 0,25 0,20 0,70 1,06 4 - 6 1,05 1,30 1,50 1,85 1,92 6 - 8 1,32 1,55 1,70 2,00 2,33
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 9. YÕu tè b¸n kÝnh ®−êng cong trªn b×nh ®å: C¸c ®−êng cong trªn b×nh ®å lμ n¬i tËp trung 10 ~ 12% TNGT, sè tai n¹n cμng lín khi b¸n kÝnh cμng nhá. Theo sè liÖu ®iÒu tra cña A.P.Vaxiiliev (Liªn X« cò) khi ph©n tÝch c¸c TNGT trªn c¸c ®−êng «t« ë khu vùc nói cao cho thÊy mèi quan hÖ gi÷a sè TNGT/1 triÖu «t«-Km nh− sau: B¸nkÝnh®−êng cong, m 50 150 200 250 500 1000 Sè tai n¹n / 1 triÖu «t«-km 3,2 2,8 1,0 0,9 0,8 0,4 Thùc tÕ nghiªn cøu cho thÊy khi b¸n kÝnh ®−êng cong tõ 600m trë lªn th× ®iÒu kiÖn xe ch¹y kh«ng kh¸c mÊy so víi ®iÒu kiÖn xe ch¹y trªn ®−êng th¼ng. ë c¸c b¸n kÝnh nhá h¬n, tèc ®é xe ch¹y trªn ®−êng cong gi¶m vμ ng−êi l¸i xe b¾t ®Çu muèn c¾t ®−êng cong ®Ó cã quü ®¹o ch¹y xe ng¾n h¬n. Mét vÊn ®Ò kh¸c cÇn quan t©m khi ®Ò cËp tíi ¶nh h−ëng cña ®−êng cong ®Õn an toμn giao th«ng lμ khi ®i vμo®−êng cong, ®Ó yªn t©m, ng−êi l¸i xe cÇn ph¶i tr«ng thÊy ®−êng vμ lμnxedμnh cho m×nh tõ mét l kho¶ng c¸ch ®ñ ®Ó h·m xe khi gÆp ch−íng ng¹i bÊt ngê. Ng−êi l¸i xe th−êng tËp trung quan s¸t trong ph¹m vi mét gãc kh«ng gian t−¬ng ®èi nhá, tõ vÞ trÝ ngåi cña ng−êi l¸i xe tia nh×n cña anh ta kh«ng ra khái “ ch÷ nhËt tÇm nh×n râ nÐt”.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 9. YÕu tè b¸n kÝnh ®−êng cong trªn b×nh ®å: a/ §iÒu kiÖn tÇm nh×n tèt b/ §iÒu kiÖn tÇm nh×n xÊu ¶nh h−ëng cña ®−êng cong
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 9. YÕu tè b¸n kÝnh ®−êng cong trªn b×nh ®å: a/ b/ ¶ nh h−ëng cña gãc ngoÆt ®Õn kho¶ng c¸ch tÇmnh×ntrªn®−êng cong b¸n kÝnh R = 170m a/ Gãc ngoÆt 17° , ®−êng cong b¶o ®¶m tÇm nh×n trong ph¹m vi gãc nh×n nhän 20° ë kho¶ng c¸ch 250m° b/ Gãc ngoÆt 29° , ®−êng cong b¶o ®¶m tÇm nh×n trong ph¹m vi gãc nh×n nhän 20° ë kho¶ng c¸ch 150m° ¶nh h−ëng cña gãc ngoÆt ®Õn kho¶ng c¸ch tÇm nh×n trªn ®−êng cong b¸n kÝnh R = 170m
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 9. YÕu tè b¸n kÝnh ®−êng cong trªn b×nh ®å: Trong tμiliÖuh−íng dÉn thiÕt kÕ ®−êng ë Mü, ng−êi ta ®· ®−a ra b¶ng c¸c b¸n kÝnh ®−êng cong, sè l−îng cña chóng trªn 1km vμ sè tai n¹n nh− sau: B¸nkÝnh®−êng Sè ®−êng cong Sè tai n¹n / 1 triÖu cong, m trªn 1km «t«-km 0,3 1,6 > 580 0,6 - 1,0 1,87 2,5 - 3,0 1,5 0,3 3,06 580 - 290 0,6 - 1,0 2,62 2,5 - 3,0 1,00 0,3 8,20 < 175 0,6 - 1,0 3,70 2,5 - 3,0 2,20
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 10. YÕu tè khu«n khæ cña c¸c c«ng tr×nh trªn ®−êng vμ c¸c ch−íng ng¹i vËt trªn lÒ ®−êng: Lan can vμ vØa hÌ cña c¸c c«ng tr×nh nh©n t¹o ®Æt ë gÇn mÐp ®−êng xe ch¹y, bã hÑp ®−êng lμm cho ng−êi l¸i xe lo ng¹i sî va vμoch−íng ng¹i, ®Æc biÖt khi xe ch¹y víi tèc ®é cao, buéc ng−êi l¸i ph¶i cho xe ®i vμogÇntrôc®−êng xe ch¹y, ®«i khi dÉn ®Õn «t« bÞ va quÖt vμ trong ®a sè c¸c tr−êng hîp th−êng hay gÆp lμ xe ph¶i gi¶m tèc ®é. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña t¸c gi¶ Divotskin cho thÊy sù thay ®æi chÕ ®é ch¹y xe trªn cÇu vμ c¸c ®o¹n ®−êng gÇn cÇu sau khi c¶i t¹o b»ng c¸ch t¨ng kÝch th−íc cÇu tõ 7m lªn 12,8m víi bÒ réng phÇn xe ch¹y cña ®−êng lμ 7m nh− sau: Tèc ®é xe ch¹y, Km/h Tèc ®é trªn Tr−íc khi Sau khi cải Møc tăng tèc ĐiÒu kiÖn xe ch¹y c¸c ®o¹n cảit¹o t¹o ®é ®−êng liÒn kÒ Xe con cïng lo¹i 53,8 62,7 8,9 (11,7%) 65 Xe tải cïng lo¹i 48,0 55,0 7,8 (14,0%) 58 GÆp nhau trªn cÇu 45,0 55,0 10,5 (23,4%) 59
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 10. YÕu tè khu«n khæ cña c¸c c«ng tr×nh trªn ®−êng vμ c¸c ch−íng ng¹i vËt 12 trªn lÒ ®−êng: Sè liÖu cña V.F. C¸c tai n¹n phæ biÕn cã 10 Babkov (LX cò) nguyªn nh©n lμ do «t« Sè liÖu cña O.A. ®©m ph¶i c¸c cäc tiªu trªn 8 Divotskin (LX cò) c¸c ®−êng dÉn h×nh Sè liÖu cña ¬ng AASHO (Mü) − miÖng phÔu khi vμocÇu, 6 ®èi Sè liÖu cña do lan can vμ ®−êng bé M.Raff (Mü) hμnh trªn cÇu gÇn s¸t Sè tai n¹n t 4 phÇn xe ch¹y nªn lμm 2 gi¶m hiÖu qu¶ cña bÒ réng mÆt ®−êng. 0 KÕt qu¶ nghiªn cøu 56 78 9 10 cña AASHO vμ M.Raff (Mü) còng cho thÊy sù BÒ réng phÇn xe ch¹y cña cÇu khi phï hîp nμy (h×nh bªn). bÒ réng phÇn xe ch¹y cña lμ 7m SùSù phô phô thuéc thuéc cña sè tai n¹n giao cña th«ng sè gÇn cÇu tai víi bÒn¹n giao th«ng gÇn cÇu víi réng phÇnbÒ xe ch¹y réng cña cÇu. phÇn xe ch¹y cña cÇu.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 11. YÕu tè c©y trång bªn ®−êng vμ c¸c ®èi t−îng bè trÝ trªn lÒ ®−êng: ViÖc trång mét c¸ch phæ biÕn c¸c hμng c©y hai bªn ®−êng, dùng c¸c biÓn b¸o, c¸c ¸p phÝch cæ ®éng, c¸c b¶ng ®Þnh ranh giíi ®Þa ph−¬ng, c¸c cæng trμovμ c¸c ®μi kû niÖm trªn lÒ ®−êng ë trong nh÷ng khu d©n c− lμ tr−êng hîp th−êng thÊy, lμm h¹n chÕ bÒ réng phÇn xe ch¹y gièng nh− trªn c¸c cÇu hÑp. C¸c hμng c©y nμylμm t¨ng nguy hiÓm tai n¹n giao th«ng do c¸c «t« tõ phÇn xe ch¹y ®i lÊn ra ngoμilÒ. Ngoμira, c¸chμng c©y cßn lμm h¹n chÕ tÇm nh×n hai bªn vμ vμo buæi chiÒu d−íi ¸nh n¾ng mÆt trêi t¹o thμnh c¸c bãng r©m trªn ®−êng xen kÏ víi nh÷ng ®o¹n ®−êng ®−îc chiÕu s¸ng. Sù tho¸ng hiÖn c¸c chç s¸ng vμ chç tèi lμmng−êi l¸i xe mÖt mái vμ khã ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ®−êng. Khi «t« ®©m vμohμng c©y trång bªn lÒ sÏ g©y ra c¸c tai n¹n nghiªm träng. Møc ®é nghiªm träng cña tai n¹n cßn phô thuéc vμo®−êng kÝnh c¸c c©y trång. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña c©y trång trªn lÒ ®−êng Bourg - Lyon (Ph¸p), ng−êi ta ®· lùa chän nh÷ng ®o¹n ®−êng t−¬ng tù nhau vÒ b×nh ®å vμ tr¾c däc, nh−ng kh¸c nhau theo vÞ trÝ trång c¸c hμng c©y. Tïy thuéc vμo kho¶ng c¸ch tõ c©y ®Õn ®−êng, ®· x¸c lËp ®−îc c¸c trÞ sè tai n¹n giao th«ng t−¬ng ®èi sau:
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 11. YÕu tè c©y trång bªn ®−êng vμ c¸c ®èi t−îng bè trÝ trªn lÒ ®−êng: VÞ trÝ cña c©y ®Õn phÇn xe ch¹y. Kh«ng cã c©y 1m Sè tai n¹n /1 triÖu «t«-km. 1,05 1,75 0,51 C©y trång trªn lÒ ¶nh h−ëng tíi c¸c ®Æc tr−ng vËn t¶i cña ®−êng. C©y mäc cμng gÇn mÐp phÇn xe ch¹y th× tèc ®é xe ch¹y trªn ®−êng cμng gi¶m vμ xe cμng ®i xa mÐp mÆt ®−êng. Khoảng c¸ch cña c¸c c©y trªn Khoảng c¸ch tõ mÐp mÆt ®−êng Tèc ®é lÒ ®Õn mÐp mÆt ®−êng, m ®Õn vÞ trÝ b¸nh xe ®i qua. Km/h 0,65 1,3 50 1,0 1,25 51 1,5 1,15 54,5 2,5 1,03 61 Â Do vËy, cÇn thiÕt ph¶i t¸ch xa hμng c©y khái lÒ ®−êng v× yªu cÇu n©ng cao an toμnch¹y xevμ chÊt l−îng vËn t¶i cña ®−êng.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 11. YÕu tè c©y trång bªn ®−êng vμ c¸c ®èi t−îng bè trÝ trªn lÒ ®−êng: Lo¹i ®èi t−îngnguyhiÓmthøhaitrªnlÒ®−êng lμ c¸c cét ®Ìn chiÕu s¸ng, c¸c tr¹m ®ç xe buýt. C¸c biÓn b¸o vμ c¸c trô ®Æc, cøng vμ nÆng nÒ sÏ g©y h− háng «t« khi xe va quÖt vμochóngvμ buéc ng−êi l¸i ph¶i cho xe rêi khái quü ®¹o chuyÓn ®éng ban ®Çu, lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông cña phÇn xe ch¹y. ë ®©y, ng−êi l¸i xe ®· tu©n theo “kho¶ng hë an toμn” – kho¶ng hë cÇn thiÕt ®Ó ng−êi l¸i xe yªn t©m ®i gÇn c¸c ch−íng ng¹i vËt. Kho¶ng hë nμy phô thuéc vμocùly®Õnch−íng ng¹i vËt, h×nh d¹ng vμ kÝch th−íc cña nã. KhinghiªncøutrÞsèkho¶nghëphôthuécvμolo¹i ch−íng ng¹i vËt, t¸c gi¶ Bruen ®· x¸c ®Þnh c¸c b¸nh xe cña «t« con ®i qua nh÷ng kho¶ng c¸ch sau ®©y: C¸ch vØa hÌ 1,20m C¸ch t−êng cao 1,65m C¸ch c¸c c©y trång 1,85m Qua ®ã thÊy r»ng, ®èi víi c¸c ch−íng ng¹i vËt c¸ biÖt yªu cÇu c¸ch mÐp phÇn xe ch¹y kh«ng nhá h¬n 1,80m.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 12. YÕutègiaonhaucïngmøc: ë nh÷ng n¬i giao nhau cña ®−êng, ®¸nh gi¸ an toμn xe ch¹y phøc t¹p h¬n so víi nh÷ng ®o¹n ®−êng kh¸c, bëi v× sù giao c¾t cña c¸c dßng xe vμ sù thay ®æi h−íng cña chóng lμm t¨ng x¸c suÊt TNGT. T¹i chç giao nhau, c¸c ®o¹n ®−êng ph¶i lμmviÖcvíil−ul−îng xe ch¹y cao v× bao gåm l−ul−îng c¸c dßng xe tõ mäi tuyÕn hîp l¹i. T¹i chç giao nhau, mét phÇn xe rÏ ngoÆt g©y khã kh¨n cho c¸c «t« ®i theo h−íng th¼ng. ChÕ ®é chuyÓn ®éng cña dßng xe khi qua chç giao nhau bÞ thay ®æi. §èi víi ng−êi l¸i, ®iÒu khiÓn xe ch¹y ë chç giao nhau kh«ng ph¶i lu«n lu«n cã thÓ thÊy râ ý ®Þnh cña nh÷ng l¸i xe kh¸c, trong ®ã cã nh÷ng ng−êicßnthùchiÖnkh«ngkÞpthêivμ kh«ng râ rμng sù chuyÓn h−íng hoÆc nh÷ng yªu cÇu chuyÓn tÝn hiÖu ®Ó chuÈn bÞ rÏ. ë nh÷ng ®o¹n ®−êng dÉn tíi chç giao nhau th«ng th−êng cã tÇm nh×n nhá h¬n so víi tÇm nh×n trªn ®−êng chÝnh. ChÝnh v× vËy nªn vÞ trÝ chç giao nhau trªn tr¾c däc cã ý nghÜa rÊt lín. C¸c ®Æc ®iÓm ch¹y xe ë chç giao nhau nãi trªn dÉn tíi viÖc gia t¨ng sè tai n¹n giao th«ng phô thuéc vμol−ul−îng xe ch¹y vμ tÇmnh×ntrªnc¸c®−êng giao nhau.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 12. YÕutègiaonhaucïngmøc: Trªn mét trong nh÷ng n¬i giao nhau mμ hÇu nh− tai n¹n x¶y ra hμng n¨m, theo sè liÖu ®iÒu tra cña Bé m«n ThiÕt kÕ ®−êng – Tr−êng §¹i häc §−êng «t« Matxc¬va ®· x¸c lËp ®−îc mèi quan hÖ sau: L−u l−îng xe ch¹y trªn < 1600 1600 ~ 3500 3500 ~ 5000 5000 ~ 7000 ®−êng chÝnh, «t« /ngμy®ªm. Sè tai n¹n t−¬ng ®èi 0,40 0,67 1,00 1,30 An toμn xe ch¹y ë chç giao nhau cïng møc phô thuéc ®¸ng kÓ vμosù®¶m b¶o tÇm nh×n cña c¸c nh¸nh ®−êng giao tõ phÝa «t« ®i tíi. Xö lý thang hÖ sè ®Æc tr−ng tai n¹n cña Na Uy, gi¸o s− V.F.Babkov ®· x¸c lËp ®−îc hÖ sè t−¬ng ®èi phô thuéc vμo kho¶ng c¸ch tÇm nh×n b¶o ®¶m ®−îc ë chç giao nhau nh− sau: TÇm nhìn, m 60 60 - 40 40 - 30 30 - 20 20 HÖ sè K 1,0 1,1 1,65 2,5 10
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 12. YÕutègiaonhaucïngmøc: Nghiªn cøu chi tiÕt ®Æc ®iÓm xe ch¹y ë chç giao nhau cïng møc víi c¸c mÆt b»ng kh¸c nhau, ng−êi ta thÊy trÞ sè gãc giao cña c¸c dßng xe ¶nh h−ëng lín ®Õn an toμn ch¹y xe. Khi giao hay tiÕp cËn c¸c ®−êng d−íi mét gãc nhá h¬n 250 th× th«ng th−êng x¶y ra nhiÒu tai n¹n, vμ d−íi mét gãc nhá h¬n 100 th× rÊt nguy hiÓm. Së dÜ nh− vËy v× khi ®ã «t« muèn rÏ ph¶i th× kh«ng vμongay®−îc lμnxe cña m×nh mμ buéc ph¶i ®i sang lμn xe cña xe ®i ng−îc chiÒu vμ «t« rÏ tr¸i ph¶i ®i víi ®−êng cong b¸n kÝnh lín. Quy ho¹ch mÆt b»ng nh− vËy th× sè tai n¹n sÏ lín nhÊt vμ x¶y ra hμng lo¹t c¸ct×nhhuèngsau: Khi xe rÏ tr¸i víi tèc ®é cao, ng−êi l¸i xe sÏ khã ®¸nh gi¸ ®−îc tèc ®é cña «t« ®i ng−îc chiÒu vμ do ®ã cã thÓ c¾t qua tuyÕn ®i cña xe ng−îc chiÒu ®ã. C¾t dßng xe ng−îc chiÒu trong ph¹m vi ®−êng giao nhau khi rÏ ph¶i; Ng−êil¸ixekhãx¸c®Þnhailμ ng−êi trong sè hä ®−îc quyÒn −u tiªn ®i tr−íc.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 12. YÕutègiaonhaucïngmøc: b/ a/ α > 90° α = 90° c/ - Giao c¾t α < 90° S¬ ®å nhËp dßng cïng møc
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 12. YÕutègiaonhaucïngmøc: C¾t nhau vu«ng gãc (h×nh b) Ýt nguy hiÓm h¬n, nh−ng sè tai n¹n giao th«ng còng vÉn lín v× v−íng buång l¸i cña xe nªn khã quan s¸t toμnc¶nhcña®−êng. Giao nhau an toμn nhÊt ®−îcnªuratrªnh×nhc. X©y dùng giao nhau lo¹i vßng xuyÕn lμ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cã kh¶ n¨ng gi¶m tai n¹n giao th«ng ë n¬i giao nhau cïng møc, ®Æc biÖt khi cã nhiÒu nh¸nh ®−êng giao nhau. Lo¹i nμy ¸p dông phæ biÕn ë Anh, CHLB §øc vμ nhiÒu n−íc kh¸c. Giao nhau lo¹i vßng xuyÕn
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 13. YÕu tè ®o¹n tuyÕn th¼ng dμi: Mét thêi gian dμi, ng−êi ta cho r»ng ë nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thuËn lîi tuyÕn ®i th¼ng lμ tèt nhÊt, chiÒu dμi tuyÕn ng¾n nhÊt. Theo dâi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ng−êi ta thÊy trªn c¸c ®o¹n tuyÕn th¼ng dÔ sinh ®¬n ®iÖu, nh÷ng ng−êi l¸i xe t¶i dÔ sinh buån ngñ, nhiÒu khi ngñ mμ kh«ng biÕt, nh÷ng ng−êi l¸i xe con l¹i dÔ chñ quan kh«ng lμm chñ tay l¸i, rÊt dÔ sinh tai n¹n. Theo nghiªn cøu cña Iu.M. Sitnhik«v, ®o¹n th¼ng cμng dμi th× tèc ®é xe ë ®o¹n cuèi tuyÕn cμng lín: ChiÒu dμi ®o¹n th¼ng, km. 1 4 6,5 9 Tèc ®é dßng xe trung bình t−¬ng ®èi. 1 1 1,06 1,15 Trong ®ªm, c¸c ®o¹n th¼ng lμm cho ng−êi l¸i bÞ chãi m¾t v× xe ng−îc chiÒu nªn cμng dÔ sinh tai n¹n. Do vËy, trong quy tr×nh thiÕt kÕ cña nhiÒu n−íc cã quy ®Þnh h¹n chÕ chiÒu dμi cña c¸c ®o¹n th¼ng. XÐt c¸c ®iÒu kiÖn ¶nh h−ëng nh− tèc ®é xe, sè tai n¹n t−¬ng ®èi th× trong ®iÒu kiÖn dÔ dμng vÒ ®Þa h×nh kh«ng nªn lμm ®o¹n th¼ng dμi qu¸ 4 – 6 km hoÆc trªn ®ã th−êi gian xe ch¹y kh«ng qu¸ 2 – 4 phót.
7.2. Ảnh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn ®−êng ®Õn an toμn ch¹y xe. 14. ¶nh h−ëng cña yÕu tè tuyÕn ®−êng qua khu d©n c−: Khi ®−êng «t« xuyªn qua c¸c khu vùc d©n c− tËp trung, ®−êng sÏ chia c¾t khuvùcd©nc− ra lμmtõngkhu, sùliªnhÖgi÷ac¸ckhu®ãtrënªnkhãkh¨n do cã c¸c dßng xe ch¹y qua. VÞ trÝ cña c¸c tßa nhμ vμ c«ng tr×nh ë gÇn mÐp phÇn xe ch¹y, c¸c xe cé ®ç trªn lÒ ®−êng, sù ®i l¹i cña ng−êi ®i bé, xe ®¹p vμ giao th«ng ®Þa ph−¬ng sÏ g©y trë ng¹i cho giao th«ng qu¸ c¶nh. Do vËy, sè tai n¹n t¹i c¸c ®o¹n ®−êng ®i qua c¸c ®iÓm d©n c− lín h¬n so víi c¸c ®o¹n ®−êng ë ngo¹i «. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lμm t¨ng sè tai n¹n giao th«ng ë c¸c ®iÓm d©n c− vïng n«ng nghiÖp lμ ®−êng kh«ng ®ñ tiÖn nghi, do kh«ng cã hÌ ®−êng buéc ng−êi ®i bé ph¶i ®i xuèng phÇn xe ch¹y. MÆt ®−êng bªt«ng asphalt ®−îc x©y dùng trªn c¸c ®o¹n ®−êng qua c¸c lμng, thÞ trÊn, thÞ tø th−êng trë thμnh n¬i d¹o ch¬i cña thanh, thiÕu niªn vμo c¸c buæi chiÒu tèi. Khi kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc viÖc bè trÝ ®−êng qua c¸c ®iÓm d©n c−, nªn bè trÝ hÌ ®−êng ®ñ réng, ®−êng dμnh riªng cho xe ®¹p vμ b·i ®ç xe bªn ®−êng ë gÇn c¸c cöa hμng lín, c¸c c©u l¹c bé, c¸c c¬ quan hμnh chÝnh.