Bài giảng Hướng dẫn cách lấy mẫu xét nghiệm hóa sinh

Nội dung text: Bài giảng Hướng dẫn cách lấy mẫu xét nghiệm hóa sinh

1. 06/12/2012 O1 HƯỚNG DẪN CÁCH LẤY MẪU XÉT NGHI ỆM HÓA SINH BCV: TR ẦN PHÚC LOAN ĐƠ N V Ị L ẤY MẪU:
   
   Bệnh nhân n ội trú : điều d ưỡ ng khoa lâm sàng s ẽ l ấy máu theo nh ư h ướ ng d ẫn và mang đế n khoa xét nghi ệm.
   
   Bệnh nhân ngo ại trú : B ệnh nhân đế n phphòngòng xét nghi ệm c ủa khoa khám b ệnhnh,, nhân viên xét nghi ệm s ẽ l ấy m ẫu theo hướ ng d ẫn và mang đế n Khoa xét nghi ệm. 1
2. Slide 1 O1 Owner; 16/05/2011
3. 06/12/2012 MẪU MÁU :
   
   Máu t ĩnh m ạch: L ấy máu lúc đói ( bu ổi sáng s ớm, ch ưa ăn) VV Tr ườ ng h ợp th ật c ần thi ết nh ư: c ấp c ứu, ch ẩn đoán để nh ập vi ện có th ể l ấy máu ngay, nh ưng ph ải ghi trên phi ếu XN gi ờ b ệnh nhân đã ăn, uống. VV Nhóm m ỡ (Cholesterol, Triglycerides, HDL, LDL) ph ải tuân th ủ tuy ệt đố i đúng qui đị nh, l ấy máu lúc đói, sau b ữa ăn ít nh ất 12 gi ờ. CÁCH L ẤY MÁU:
   
   Lấy máu t ĩnh m ạch.
   
   TTránhránh l ấy máu ở phía trên ch ỗỗ tiêm truy ềnn..
   
   Lấy máu nhanh sau khi bu ộc garrot, không nên th ắt m ạch lâu quá 2 phút.
   
   Sau khi l ấy máu xong tháo đầ u kim ra b ơm nh ẹ máu vào thành ống nghi ệm để tránh tán huy ết, b ơm đủ th ể tích máu theo yêu c ầu XN.
   
   Bơm theo trình t ự máu đông (tube nút đỏ ) → máu ch ống đông heparin (tube nút đen) → tube EDTA (tube xanh d ươ ng) → tube Citrat (tube xanh lá) → tube chimigly (tube nút xám). 2
4. 06/12/2012 LƯU Ý:
   
   TUY ỆT ĐỐ I KHÔNG ĐƯỢ C CHI ẾT MÁU T Ừ TUBE CH ỨA MÁU CH ỐNG ĐÔNG SANG TUBE MÁU ĐÔNG (DÙ CH Ỉ 1 CHÚT)
   
   ĐỐ I V ỚI M ẪU MÁU CH ỐNG ĐÔNG SAU KHI CHO MÁU VÀO TUBE THÌ LĂN TRÒN NH Ẹ NHI ỀU L ẦN. KHÔNG NÊN L ẮC ĐỂ TRÁNH TÁN HUY ẾT. 3
5. 06/12/2012 Lo ại xétxét nghi ệm ––ssố lượ ng mẫu ––tubetube đự ng mẫu LO ẠI XN TH Ể T ÍÍCHCH TUBE ĐỰ NG M ẪU MẪU MÁU CH ỐNG ĐÔNG: Đườ ng huy ết, Lactat 1ml máu tube Chimigly (nút xám) XN sinh hóa, mi ễn 2ml máu tube Heparin lithium ((nútnút dịch đenen)) XN HCO3 -- 0.5ml máu tube Heparin lithium ((nútnút đenen)) cócó ph ủ dầu parafin Tacrolimus, 2ml máu tube EDTA (nút xanh Cyclosporin, điện di dươ ng) HbHb MÁU ĐÔNG: Điện di đạ m 2 ml máu tube nút đỏ Lưu ý: VV Th ể tích: 2 ml n ếu có ch ỉ đị nh d ướ i 5 xét nghi ệm 3 ml n ếu trên 5 xét nghi ệm VV Bảo qu ản và v ận chuy ển: Đậ y ch ặt nút và mang đế n Khoa xét nghi ệm càng s ớm càng t ốt trong vòng 1 gi ờ. 4
6. 06/12/2012 Xét nghi ệm Khí máumáu::
   
   Dụng cụ lấy mẫuu:: comfortsampler ho ặc ống tiêm 1ml cócó tráng Heparin lithium.
   
   Cách lấyy:: VV Lấy máu độ ng mạchch,, nên ch ọn độ ng mạch nôngnông,, dễ ti ếp cậnn,, cócó vị trítrí gi ải ph ẫu saosao cho tu ần hoàn bên cócó th ể bùbù tr ừ trong tr ườ ng hợp cócó sự cố. VV Sau khi lấy đủđủ kho ảng 0.5 ml máumáu,, băng épép ch ặt nơi lấy máumáu.. Ống tiêmtiêm 1cc1cc comfortsampler 5
7. 06/12/2012 Đẩ y b ọt khí ra kh ỏi ống tiêm và đậ y kín ống tiêm, tr ộn đề u máu b ằng cách l ăn ống tiêm gi ữa 2 lòng bàn tay và đư a lên xu ống nh ẹ nhàng để đả m b ảo cho máu đượ c tr ộn đề u v ới heparin có trong ống tiêm. Tr ườ ng h ợp l ấy máu b ằng d ụng c ụ comfortsampler thì để máu vào đầ y 2 ống mao d ẫn ho ặc ít nh ất 1.5 c ủa ống mao d ẫn, đậ y ống sau khi l ấy xong. BẢO QU ẢN và V ẬN CHUY ỂN MẨU KHÍ MÁU: Mẫu máu lấy xong cho vào túitúi cột kínkín ngâm vào đá vàvà lập tức mang đế n khoa Sinh hóa kèm với Phi ếu xét nghi ệm Khí máu điền đầ y đủđủ các thông số nhi ệt độđộ , HbHb,, FIO 22 của bệnh nhân lúclúc lấy mẫuu.. 6
8. 06/12/2012 MẪU D ỊCH ( d ịch não t ủy, d ịch màng ph ổi, d ịch màng b ụng, d ịch màng tim, dịch d ưỡ ng ch ấp) VV Th ể tíchtích:: 3 --55 ml VV Vật ch ứaa:: Lọ nh ựa hay th ủy tinh sạchch.. VV Bảo qu ản vàvà vận chuy ểnn:: Đậ y ch ặt lọ vàvà mang đế n Khoa xét nghi ệm trong vòng 1 gi ờ.. LL Chú ýý: khi lấy tránh đểđể ch ạm mạch sẽ làmlàm ảnh hưở ng đế n kết qu ả.. MẪU N ƯỚ C TI ỂU : Nướ c ti ểu tươ ii:: > 5 ml đự ng trong lọ sạch Nướ c ti ểu 24 gi ờ 7
9. 06/12/2012 CÁCH L ẤY MẪU N ƯỚ C TI ỂU 24 GI Ờ: VV Chu ẩn b ị bình ch ứa khô, s ạch có th ể tích kho ảng 5 lít và có ch ất b ảo qu ản. VV Đúng gi ờ A (ví d ụ 7 gi ờ sáng) l ần đầ u đi ti ểu và b ỏ n ướ c ti ểu này sau đó thu l ấy t ất c ả n ướ c ti ểu t ừ sau gi ờ A (7 gi ờ) tr ở đi cho đế n gi ờ A (7 gi ờ sáng) ngày hôm sau, ch ứa t ất c ả vào bình có ch ất b ảo qu ản (k ể c ả n ướ c ti ểu lúc đi cầu) m ỗi lần ti ểu. Đúng gi ờ A (7 gi ờ sáng) ngày hôm sau, ti ểu l ần cu ối vào bình ch ứa. MẪU PHÂN : VV Vật ch ứa: L ọ nh ựa n ắp vàng, có mái chèo bên trong dùng để l ấy m ẫu. VV Cách l ấy m ẫu t ừ trong bô: Cho b ệnh nhân đi ngoài, trong 1 cái bô s ạch (khô và không ch ứa ch ất sát trùng, tráng n ướ c sôi). Dùng mái chèo có trong l ọ để l ấy phân, t ốt nh ất là ch ọn vùng nh ầy, m ủ, máu, cho vào l ọ, đậ y n ắp ch ặt. 8
10. 06/12/2012 CẢM ƠN S Ự CHÚ Ý L ẮNG NGHE 9