Bài giảng Kinh tế chính trị - Chương 5: Kinh tế thị trường định hướng XHCN & quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam (Phần 2) - Ngô Quế Lân

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế chính trị - Chương 5: Kinh tế thị trường định hướng XHCN & quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam (Phần 2) - Ngô Quế Lân

1. 28/09/2020 CHƯƠNG 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM HỌC PHẦN KINH TẾ CHÍNH TRỊ Giảng viên: Ngô Quế Lân lan.ngoque@hust.edu.vn Năm học 2019 - 2020 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.1 Lợi ích kinh tế o Khái niệm Lợi ích kinh tế - Là sự đáp ứng, sự thỏa mãn về các nhu cầu mà con người muốn đạt được khi thực hiện các hoạt động kinh tế - Thực chất, lợi ích kinh tế phản ánh các quan hệ kinh tế của xã hội trong một giai đoạn lịch sử nhất định Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.1 Lợi ích kinh tế o Tính chất của Lợi ích kinh tế - Tính lịch sử - Tính xã hội - Tính khách quan Lưu ý rằng: Lợi ích kinh tế chịu ảnh hưởng từ các quan điểm chủ quan, nhưng căn bản là do những điều kiện khách quan của kinh tế, xã hội và lịch sử tạo ra Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 1
2. 28/09/2020 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.1 Lợi ích kinh tế o Vai trò của Lợi ích kinh tế - Là mục tiêu của các hoạt động kinh tế - xã hội - Là yếu tố tạo nên động lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội - Là cơ sở để thực hiện lợi ích chính trị, văn hóa, xã hội Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Khái niệm quan hệ lợi ích kinh tế - Là mối quan hệ tương tác giữa các chủ thể kinh tế để xác lập lợi ích kinh tế của mình, trong mối liên hệ với Lực lượng sản xuất và Kiến trúc thượng tầng - Lưu ý rằng: Quan hệ lợi ích kinh tế nằm trong cả 03 mặt của quan hệ sản xuất là: Sở hữu, Quản lý, Phân phối - Các chủ thể có quan hệ lợi ích kinh tế: Các giai cấp, các nhóm xã hội, các Nhà nước, quốc gia, dân tộc Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Các nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ lợi ích kinh tế - Trình độ phát triển của Lực lượng sản xuất - Vị trí của chủ thể trong hệ thống Quan hệ sản xuất của Xã hội - Thể chế, chính sách của Nhà nước về phân phối lợi ích kinh tế - Các quan hệ hội nhập kinh tế quốc tế Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 2
3. 28/09/2020 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Một số kiểu quan hệ lợi ích kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường Xét theo chiều ngang, với các giai tầng trong xã hội thì có: -Quan hệ lợi ích giữa Người lao động và Doanh nghiệp (tức là giữa giai cấp Công nhân và giai cấp Tư sản) -Quan hệ lợi ích giữa DN với nhau (tức là nội bộ giai cấp Tư sản, tiểu Tư sản) -Quan hệ lợi ích giữa Người lao động với nhau (tức là nội bộ giai cấp CN, NDLĐ) Xét theo chiều dọc, với các cấp độ thì có: -Quan hệ giữa Lợi ích cá nhân, Lợi ích nhóm, Lợi ích xã hội Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Một số kiểu quan hệ lợi ích kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường NLĐ - NLĐ Lợi ích xã hội Lợi ích nhóm Lợi ích cá nhân Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Phương thức chủ yếu để thực hiện và điều tiết quan hệ lợi ích kinh tế - Phương thức cạnh tranh - Phương thức hợp tác, thống nhất - Phương thức áp đặt Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 3
4. 28/09/2020 3. Các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam 3.2 Quan hệ lợi ích kinh tế o Vai trò của Nhà nước là chủ thể điều hòa các quan hệ lợi ích kinh tế Xây dựng và bảo vệ môi Kiểm soát, ngăn chặn các trường thuận lợi cho hoạt hoạt động tìm kiếm lợi ích động tìm kiếm lợi ích hợp phi pháp, gây tác động tiêu pháp của các chủ thể kinh tế cực cho sự phát triển xã hội NHÀ NƯỚC Giải quyết các xung đột Điều hòa lợi ích cá nhân, lợi trong quan hệ lợi ích kinh tế, ích nhóm, lợi ích xã hội và theo các chuẩn mực pháp lý phân phối lại thu nhập minh bạch, khách quan thông qua thuế và phúc lợi Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ - SSH 1121 KẾT THÚC CHƯƠNG 5 “KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN VÀ CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ” SINH VIÊN LƯU Ý, TÌM HIỂU TRƯỚC BÀI TIẾP THEO LÀ CHƯƠNG 6 “CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA VÀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA VIỆT NAM” 4