Bài giảng Phương pháp nghiên cứu - Chương 2: Chọn Đề tài và xác đc định vấn đề nghiên cứu - Nguyễn Minh Hà

Nội dung text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu - Chương 2: Chọn Đề tài và xác đc định vấn đề nghiên cứu - Nguyễn Minh Hà

1. 1/19/2012 CHƯƠNG 22:: CHỌCHỌNN ĐỀ TÀTÀII VÀ XÁXÁCC ĐĐỊỊNHNH VVẤẤNN ĐỀ NGHIÊN CCỨỨUU TS. NGUYỄN MINH HA ̀ TR Ư NG ðH M TPHCM 1 NNỘỘII DUNG
   Điều kiện để chọn đề tài
   Quá trình chọn đề tài
   Xác định vấn đề NC
   Xác định câu hỏi NC
   Xác định mục tiêu NC
   Giả thuyết NC / Tiên đề NC
   Đánh giá vấn đề NC GIỚI THIỆU CÁC ĐỀ TÀI CỦA CÁC KHĨA TRƯỚC 2 1
2. 1/19/2012 II ĐĐIIỀỀUU KIKIỆỆNN CHỌCHỌNN ĐỀ TÀTÀII 1. Thích thú và liên quan 2. Tính lâu bền: Thời gian thực hiện đề tài bao lâu? Đề tài dễ bị lạc hậu? Sớ liệu cĩ lạc hậu khơng? 3. Đợ rộng (đợ lớn) của các câu hỏi NC 4. Sự tương xứng (đầy đủ) của đề tài 5. Tiếp cận: Đối tượng NC, dữ liệu, 6. Cĩ ảnh hưởng chính trị nào khơng? Đề tài cĩ gây xung động trong tở chức khơng? Hay cĩ liên quan đến vấn đề tranh cải gì mà ảnh hưởng đến NC của bạn khơng? 7. Rủi ro và an tồn 8. Nguồn lực: thư viện, phần mềm sử dụng, kỹ năng, 3 IIII QUÁ TRÌTRÌNHNH CHỌCHỌNN ĐỀ TÀTÀII Quá trình 6 bước như sau: 1. XĐ chủ đề rộng 2. Quyết định phạm vi NC 3. Suy nghĩ để tìm cách giải quyết các vấn đề, câu hỏi nan giải. 4. Vẽ sơ đồ và cấu trúc các vấn đề 5. Thực hiện 1 sự thăm dị/khảo sát trước 6. Trình bày/hình thành câu hỏi NC 4 2
3. 1/19/2012 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH VVẤẤNN ĐỀ NNCC Vấn đề NC (research problem) là gì? Một vấn đề NC nĩi chung là đề cập đến vài khó khăn mà người NC phải trãi qua về mặt lý thuyết lẫn thực tế, và muốn đạt được 1 giải pháp/lời giải cho vấn đề đó. Chúng ta cĩ thể trình bày các thành phần của 1 vấn đề NC như: Phải cĩ cá nhân/nhĩm/tở chức mà cĩ khó khăn hay cĩ vấn đề Phải cĩ 1/vài mục tiêu cần đạt được Cĩ nhiều cách khác nhau để đạt được mục tiêu Vẫn cịn nghi vấn đối với người NC liên quan đến lựa chọn giải pháp Phải cĩ mơi trường mà vấn đế đó liên quan đến. Vì vậy, 1 vấn đề NC là vấn đề mà địi hỏi người NC phải tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề đó và phải tìm ra cách/hành động để đạt được mục tiêu tối ưu trong mơi trường của vấn đề đó. 5 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH VVẤẤNN ĐỀ NNCC Lưu ý khi lựa chọn vấn đề NC (chọn đề tài) Thích thú với vấn đề đĩ Khĩ tìm ra lời giải cho vấn đề NC/ vấn đề đang cịn tranh cải. Phải cĩ ý nghĩa thực tiễn/cĩ đĩng gĩp Vấn đề phải cụ thể Cĩ thể thu thập được số liệu Cĩ thể rút ra được bài học từ NC của mình Trình bày vấn đề 1 cách rõ ràng, ngắn gọn và chính xác. 6 3
4. 1/19/2012 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH VVẤẤNN ĐỀ NNCC Các kỹ thuật để XĐ vấn đề NC Trình bày vấn đề trong nghĩa rộng: Quan sát/NC sơ bợ/cĩ thể làm pilot survey/tìm các guideline/ tìm hiểu qua cơ quan nhà nước/ Hiểu bản chất của vấn đề NC: trao đổi chuyên gia/bạn bè/ Tìm kiếm cơ sở lý thuyết sẳn cĩ: để tìm ra các gaps (khoản cách) trong lý thuyết, thực tế, Và những hạn chế trong các NC trước. Từ đó, đề ra cách tiếp cận mới, các NC mới, giải pháp mới để giải quyết vấn đề NC. Phát triển ý tưởng thơng qua thảo luận: bạn bè/đồng nghiệp/chuyên gia/ Đây gọi là experience survey về vấn đề NC, các kỹ thuật giải quyết, giải pháp, Cuối cùng, là nĩi lại (XĐ) vấn đề NC cho phù hợp với NC của mình. 7 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH VVẤẤNN ĐỀ NNCC Ví dụ về kỹ thuật xác định vấn đề NC: Vấn đề NC theo nghĩa rộng: “Vì sao năng suất lao động ở Nhật cao hơn ở Ấn Độ ?” “Các nhân tố nào làm năng suất lao động trong các ngành cơng nghiệp sản xuất của Nhật trong giai đoạn 19711980 cao hơn năng suất lao động trong các ngành cơng nghiệp sản xuất của Ấn Độ ?” “Năng suất lao động trong giai đoạn 19711980 ở Nhật cao hơn mức nào so với ở Ấn Độ trong 15 ngành sản xuất cơng nghiệp? Các nhân tố nào làm cho sự khác biệt năng suất lao động trong các ngành giữa 2 quốc gia?” 8 4
5. 1/19/2012 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC • NC 1 vấn đề là tìm ra câu hỏi cho vấn đề đĩ. Do đĩ, đặt câu hỏi là cách tốt nhất để xác định vấn đề NC • Câu hỏi cĩ thể rút ra trực tiếp từ vấn đề NC. • Cĩ nhiều câu hỏi cho 1 vấn đề NC • Từ câu hỏi NC, cụ thể hĩa và chi tiết hĩa thành câu hỏi điều tra (lấy dữ liệu). • Để cĩ được thơng tin, số liệu cụ thể, cần cĩ các câu hỏi đo lường. 9 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC Bư c Nợi dung 1 Vấn đê ̀ NC Ca ć vấn đê ̀ gi ̀ quan tâm, lo nga i?̣ 2 Mu ctiêuNC̣ La m̀ sao đê ̉ gia ̉m thiêủ ca ́c ta ć đơng̣ xấu cu ả vâń đê ?̀ La m̀ sao đê ̉ ta ọ ra ca ́c cơ hơị mi? 3 Câu ho iNC̉ Ca ć ha nh̀ đợng na ò co ́ thể giu ṕ chi nh̉ sa ca ć vấn đê ̀ hoăc̣ khai tha ć đư c ca ć cơ hơi,̣ ha nh̀ đợng na ò nên đư c cân nhăc?́ 4 Câu ho ỉ điều tra Vấn đê ̀ cần biêt́ đê ̉ la cho ṇ ca ć ha nh̀ đợng tơt́ nhât́ từ ca ć ha nh̀ đợng co ́ thể aṕ du ng?̣ 5 Câu ho ỉ đo lư ng Vấn đê ̀ na ò cần ho ỉ hoăc̣ quan sa ́t đê ̉ đư c thơng tin câǹ biêt?́ 6 Quyết đinḥ gia ̉i pha ṕ Ha nh̀ đơng̣ na ò đư c kiến nghi ̣ da trên ca ́c kha ḿ pha ́ từ NC? 10 5
6. 1/19/2012 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC Vi ́ du ̣ 1: 1 Vâń đê ̀ NC Tăng tr ư ng doanh nghiêp̣ VN 2 Mu c̣ tiêu Ca ć yêú tớ ta ć đơng̣ đê ń tăng tr ư ng doanh nghiêp̣ NC VN ðề xuât́ ca ć gia ỉ pha ṕ đê ̉ thu ć đâỷ tăng tr ư ng DN VN 3 Câu ho ỉ DN VN co ́ tăng tr ư ng hay khơng trong th i gian NC va qua? Ca ć yêú tớ bên trong DN (quy mơ, nga nh̀ nghề hoa ṭ đơng,̣ hi nh̀ th c sở hu DN, li nhuân,̣ năng suất lao đơng,̣ ) va ̀ ca ć yêú tớ bên ngoa ì (la ṃ pha t,́ ty ̉ gia ,́ la ̃i suât,́ ) anh̉ hư ng nh ư thế na ò đê ń tăng tr ư ng DN VN? Ca ć yêú tớ na ỳ ta ć đơng̣ nh ư thế na ò đê ń tăng tr ư ng DN 11 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC Vi ́ du ̣ 2: 1 Vâń đê ̀ ðoǹ cân nợ va ̀ gia ́ tri ̣ doanh nghiêp̣ VN NC 2 Mu c̣ tiêu NC ta ́c đơng̣ cu ả đòn cân nợ đê ń gia ́ tri ̣ doanh NC nghiêp̣ VN ðề xuât́ ca ć gia ỉ pha ṕ về đoǹ cân nợ đê ̉ tăng gia ́ tri ̣ DN VN 3 Câu ho ỉ Ti nh̀ hi nh̀ đoǹ cân nợ cu ả ca ć DN VN nh ư thế NC na o?̀ ðoǹ cân nợ ta ć đơng̣ nh ư thế na ò đê ń gia ́ tri ̣ DN? Mc đợ ta ć đơng̣ cu ả đoǹ cân nợ đê ń gia ́ tri ̣ DN? 12 6
7. 1/19/2012 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC Vi ́ du ̣ 3: 1 Vâń đê ̀ Ca ć yêú tớ ta ć đơng̣ đê ń gia ́ cở phiêú doanh NC nghiêp̣ ta ị th i điêm̉ IPO 2 Mu c̣ tiêu Xa ć đinḥ ca ć yêú tớ ta ć đơng̣ đê ń gia ́ cở phiêú NC ta ị th i điêm̉ IPO ðề xuât́ ca ć gia ỉ pha ṕ liên quan đê ń gia ́ cở phiêú DN 3 Câu ho ỉ Ti nh̀ hi nh̀ IPO VN nh ư thế na o?̀ NC Ca ć yêú tớ na ò ta ć đơng̣ đê ń gia ́ cở phiêú ta ị th i điêm̉ IPO? Mc đợ ta ć đơng̣ cu ả ca ć yêú tớ đo?́ 13 IIIIII XXÁÁCC ĐĐỊỊNHNH CÂU HHỎỎII NC Vi ́ du ̣ 4: 1 Vâń đê ̀ Mơí quan hệ gi a li nhuâṇ va ̀ tăng tr ư ng doanh NC nghiêp̣ VN. 2 Mu c̣ tiêu Xa ć đinḥ mới quan hệ qua la ị gi a li nhuâṇ va ̀ NC tăng tr ư ng doanh nghiêp̣ VN ðề xuât́ ca ć gia ỉ pha ṕ liên quan đê ń ta ć đơng̣ cu ả li nhuâṇ đê ń tăng tr ư ng va ̀ ng ư c la i.̣ 3 Câu ho ỉ Li nhuâṇ ta ć đợng đê ń tăng tr ư ng DN nh ư NC thế na o?̀ Tăng tr ư ng ta ć đơng̣ đê ń li nhuâṇ nh ư thế na o?̀ Mc đợ ta ć đơng̣ qua la ị cu ả chu nǵ nh ư thế na o?̀ 14 7
8. 1/19/2012 IIVV MMỤỤCC TIÊU NC Mục tiêu NC để giúp người đọc biết chính xác mục tiêu NC bạn muốn đạt được. Tránh viết mục tiêu này nhưng giải quyết vấn đề khác. Mục tiêu được viết chính xác và sẽ dẫn tới nhưng kết quả cĩ thể quan sát được. Tránh viết chung chung (tổng quát) khơng hơn gì phát biểu về ý định NC. Từ câu hỏi NC chúng ta cĩ thể đạt ra mục tiêu NC hoặc ngược lại. Do đó, mục tiêu NC phải: Cụ thể (specific) Cĩ thể đo lường (measureable) Cĩ thể đạt được (Achievable) Thực tế (realistic): phù hợp với thời gian, khả năng và thực tế đề hồn thành NC đúng hạn khơng? Đúng lúc (timely): Cĩ thể đạt được tất cả các mục tiêu NC trong khung thời gian bạn đã đạt ra khơng? 15 VV GIẢ THUYTHUYẾẾTT NCNC// TIÊN ĐỀ NNCC//NCNC TTÌÌMM HHIIỂỂUU VVẤẤNN ĐĐỀỀ 1. GIẢ THUYẾT NC: Đưa ra giả thuyết NC, dựa vào Kiểm định giả thuyết (chấp nhận hay bác bỏ), dựa vào các thơng tin, dữ liệu. Giả thuyết cĩ thể rút ra từ câu hỏi NC, nên: Là 1 câu khẳng định Phạm vi giới hạn Là một câu phát biểu về mối quan hệ giữa các biến sớ Cĩ ý nghĩa rõ ràng Phù hợp với giả thuyết Được diễn tả một cách thích hợp với các thuật ngữ chính xác. Ví dụ: 16 8
9. 1/19/2012 VV GIẢ THUYTHUYẾẾTT NCNC// TIÊN ĐỀ NNCC//NCNC TTÌÌMM HHIIỂỂUU VVẤẤNN ĐĐỀỀ 2. TIÊN ĐỀ NC: Thay vì đưa ra giả thuyết NC, chúng ta tập trung vào tiên đề NC. NC xoay quanh tiên đề NC và đưa ra giải pháp kiến nghị. Ví dụ: Vấn đề NC: Cung cấp tín dụng cho nơng dân nghèo Tiên đề NC: Nhà nước đưa ra các chương trình cung cấp tín dụng cho nơng dân nghèo Việc cung cấp tín dụng khơng đúng đối tượng là nơng dân nghèo Do đó, chương trình cung cấp tín dụng của nhà nước thực hiện khơng đúng đối tượng. NC của chúng ta là tìm ra các nguyên nhân vì sao chương trình khơng cung cấp tín dụng đúng đối tượng và tìm ra giải pháp khắc phục. 17 VV GIẢ THUYTHUYẾẾTT NCNC// TIÊN ĐỀ NNCC//NCNC TTÌÌMM HHIIỂỂUU VVẤẤNN ĐĐỀỀ 3. NC TÌM HIỄU VẤN ĐỀ: Thay vì đưa ra giả thuyết NC, hay tiên đề NC, NC của chúng ta cĩ thể tìm hiểu 1 vấn đề nào đĩ. Ví dụ: Mục đích của NC là xem xét và đánh giá hệ thống kế tốn ở Mỹ và cĩ thể áp dụng ở VN hay khơng? Mục đích của NC là tìm hiểu thị trường chứng khốn Nhật bản để tìm ra các khía cạnh cĩ thể áp dụng cho thị trường chứng khốn ở VN. 18 9
10. 1/19/2012 VVII ĐĐÁÁNHNH GIÁ VVẤẤNN ĐỀ NNCC Việc đánh giá vấn đề NC để quyết định tiếp tục hay khơng. Các câu hỏi đặt ra 1. Tính khả thi của đề tài • Cĩ phù hợp với kiến thức khơng? • Cĩ phù hợp với nguồn tài liệu/sớ liệu mà cĩ thể cĩ hoặc thu thập khơng? • Cĩ thể được XD trên lý thuyết/kiến thức/kinh nghiệm • Cĩ thể tiến hành trong điều kiện cĩ các hạn chế: Thời gian, nguồn lực và tiền bạc. 2. Tầm quan trọng của đề tài: • Vấn đề cĩ quan trọng khơng? Cụ thể khơng? • Cĩ ý nghĩa về chính sách/lý thuyết/phương pháp khơng? • Cĩ phù hợp với chuyên ngành đang học khơng? 3. Sở thich cá nhân: • Cĩ quan tâm/thích thú với đề tài khơng? • Cĩ giúp thăng tiến trong học tập/nghề nghiệp khơng? • Cĩ thu hút sự quan tâm của người đọc khơng? • Cĩ được chấp nhận trong lĩnh vực mà chúng ta đang học tập/nghiên cứu khơng? 19 BBààiittậậpp:: MMỗỗiihhọọccviênviênphảiissuuyynghi phả nghĩ̃ 1 đêđề̀ tàtàii,, ggồồmm:: 11 Tên đêđế ́ tàtàii 22 VVấấnnđêđề ̀ nghiên ccứứuu 33 Câu hhỏỏiinghiênnghiên ccứứuu 44 MMụụcctiêutiêunghiên ccứứuu 55 CCáácchhttiiếếppccậậnnddưữ ̃ lliiệệuunghiênnghiên ccứứuu Thank you 20 10