Bài giảng Quản lý công - Bài 14: Tiếp cận hệ thống và phức hợp trong quản lý công

Nội dung text: Bài giảng Quản lý công - Bài 14: Tiếp cận hệ thống và phức hợp trong quản lý công

1. Quản Lý Công Bài 14: Tiếp cận Hệ thống và Phức hợp trong Quản lý công
2. Nội dung Những vấn đề phức hợp (complex) trong quản lý công Tiếp cận hệ thống và phức hợp trong giải quyết những vấn đề công Thảo luận: Phòng, tránh sạt lở, lũ quét – cuộc chiến cấp bách
3. Khái niệm vấn đề phức hợp (complex) Những vấn đề So sánh với vấn đề phức tạp (complicated) phức hợp và nan giải (wicked) trong quản lý công So sánh với hỗn loạn (chaos)
4. • Từ đầu thế kỷ 21 đến nay, nhiều nhà lý thuyết và thực hành quản lý công đã bắt đầu nhìn nhận nhiều vấn đề công (kinh tế, quy hoạch, giao thông, y tế, môi trường), theo góc độ hệ thống, liên ngành, biến động và khó lường thay vì cục bộ, đơn ngành, ổn định và tiên lượng. • “Stop pretending that an economy can Giới thiệu be controlled”, Angel Gurría, OECD Secretary-General • Tư duy/ tiếp cận hệ thống (systems thinking/approach) và lý thuyết phức hợp (complexity theory): cách tiếp cận mới trong chính sách và quản lý công hiện đại để giải quyết những vấn đề trên.
5. Complex issues • Newton world: predictable, deterministic, stable, order, rules, principles E.g. factory, bureaucracy, engineering, transportation, machinery, mechanics, construction ket-xe-coi-chung-pha-san-565774.ldo • Complicated world: ultimately predictable with sufficient analysis and modelling E.g. banking regulation, trade treaties and healthcare systems • Complex world: unpredictable, uncertain, unstable, emergent, interactive, adaptive E.g. society, economy, urban development, traffic, biology, jungle, weather; COVID pandemic
6. Complex vs. Simple Problems Unpredictable COMPLEX Predictable SIMPLE
7. Complex vs. Wicked Problems Unpredictable COMPLEX WICKED TAME Predictable Solvable Unsolvable
8. Complex vs. Complicated: A Common View Unpredictable COMPLEX (climate change, society, economy) COMPLICATED (car, airplane, factory, SIMPLE banking, trade) Predictable Single Many elements/ element/actor actors
9. Simple vs. Complicated vs. Complex vs. Chaos
10. COMPLEX VS. COMPLICATED vs. CHAOS Unstable CHAOS (weather) COMPLEX Unpredictable (climate change, economy) COMPLICATED (car, SIMPLE airplane, factory) Predictable Clear cause and Hidden cause and No cause and effect effect effect
11. From complexity to chaos: Edward Lorenz’s “The Butterfly’s Effect”
12. Tư duy/tiếp cận hệ thống Tiếp cận hệ thống và phức Tiếp cận vấn đề công: truyền thống - hệ hợp trong giải thống - phức hợp quyết những vấn đề công Giải quyết vấn đề nan giải và phức hợp
13. • System: • elements joined together by dynamics that produce an effect, create a whole or influence other elements and systems. Tư duy/tiếp cận • Systems exist on a spectrum of comprehensibility – from those easily observed hệ thống and analysed to those that are highly complex or (systems novel requiring postulation. approaches/thi • A system always exceeds the sum of its parts.” nking) (OECD, 2017) • Complex adaptive system: “a system often involving human activities and dynamics that make it continuously emergent and with only limited predictability.” (OECD, 2017)
14. Tư duy/tiếp cận hệ thống Traditional System • “ceteris • All other things paribus” change • Dependent, • Interdependent independent, actors controlled variables
15. Tiếp cận vấn đề công: Truyền thống - hệ thống - phức hợp Truyền Hệ Phức thống thống hợp
16. So sánh các cách tiếp cận vấn đề công • Discipline • Complicated • Complex • Vertical • Predictable • Unpredictable • Stable • Connection plexity • Interactive Traditional • Rules-based • Goals-based Com • Emergent • Effective • Optimal/efficient • Adaptive • Linear approach System • Rational choice • Dynamic • Reductionist • System analysis • Evolving • Process/cycle • Governance • Complex Networks Adaptive System
17. Four patterns and responses
18. Giải quyết vấn đề nan giải và phức hợp • Solving wicked/complex problems by • complexity theory and governance networks as useful analytical tools • “situational awareness” for negotiating the complex systems (B&L). • Public Private Partnership (PPP) • Collaborative governance: multiple stakeholders (resources, sources of knowledge) • Complex networks of actors: complex adaptive system (CAS) adaptive-systems-approach/F6F59CA8879515E3178770111717455A/core-reader
19. Types of complexity (B&L) Substantive Strategic complexity: Institutional complexity complexity Information The complex set •Network actors: from different cultures and shortage of actors diverse backgrounds. Ambiguity With their •Collaboration between actors from public and different private domains may be problematic. perceptions and •Networks embedded in a larger environment interests. with many other networks: actors in various networks at different levels.
20. How to respond to complexity Managing substantive Managing strategic Managing institutional complexity within complexity complexity governance networks • Learning about “frames” • Bonding through • Network formation and and consensus building facilitation change by boundary • Win–win situations and • Bonding through spanning enhancing variety negotiation • Enhancing and changing • Enhancing the institutional rules authoritativeness of • Managing internal and experts and research external feedback mechanisms.
21. Complex Adaptive System (CAS) • Complexity theory: economics, weather, computer science, biology, society • CAS: “systems that have a large number of components, often called agents, that interact and adapt or learn” (Holland, in B &L); “robust patterns of organization and activity in systems that have no central control or authority.” • CAS: used to analyze social, biological and natural systems. • CAS characteristics: • Emergent • Dynamic • Interactive • Interdependent Source: Vietnam (exemplars.health)
22. Thảo luận: “Phòng, tránh sạt lở, lũ quét” 1. Ưu/nhược điểm của tư duy hệ thống và phức hợp trong quản lý công. 2. Có áp dụng cách tiếp cận hệ thống và phức hợp với những vấn đề công ở Việt Nam được không? Nếu không, tại sao? Nếu được, như thế nào? 3. Tình trạng sạt lở, lũ quét ở miền Trung năm 2020 là vấn đề đơn giản, phức tạp, nan giải, phức hợp? Tại sao? Thử áp dụng tư duy hệ thống và phức hợp để nhìn nhận và phân tích vấn đề này.