Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 12: Hô hấp ở thực vật - Nguyễn Thị Nhàn

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 12: Hô hấp ở thực vật - Nguyễn Thị Nhàn

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN  SINH HỌC 11 – CƠ BẢN Tổ: HÓA - SINH Thực hiện: Nguyễn Thị Nhàn Lạng sơn, tháng 11 năm 2009
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Trình bày các biện pháp ? tăng năng suất cây trồng thông qua sự điều chỉnh quang hợp? -Bón phân, tưới nước hợp lí, Chăm -Tăng diện tích lá: sóc phù hợp với loài, giống, với sản phẩm thu hoạch -Tăng cường độ quang hợp: -Tuyển chon và tạo giống mới có cường độ QH cao, Tăng hệ số kinh tế: có sự phân bố sản phẩm QH vào các bộ phận có giá trị kinh tế như: hạt, quả, củ NLAS 6CO2 + 12H2O C6H 12O6 + 6O2 + 6H2O Diệp lục Trong quá trình quang hợp các chất hữu cơ được tạo thành là nguồn vật chất và nguồn năng lượng cơ bản cho sự sống của Tất cả thế giới hữu cơ, tuy nhiên đó chỉ là nguồn dự trữ và không đặc trưng, tế bào không thể sử dụng trực tiếp nguồn năng lượng này cho hoạt động sống mà chỉ qua quá trình hô hấp các chất hữu cơ được tạo thành trong quang hợp mới được phân giải tạo nguồn năng lượng dễ sử dụng trong ATP sử dụng cho các hoạt động sống của cơ thể sống
3. Lịch sử nghiên cứu hô hấp 1779 – 1780: Ingenhousz chỉ ra rằng tùy vào điều kiện chiếu sáng cây xanh không chỉ hấp thụ khí cacbonic, thải oxi mà còn xảy ra quá trình ngược lại. 1842: Liebig đã phủ nhận sự tồn tại của quá trình hô hấp trong cây xanh. Cuối TK 19 – đầu TK 20: nghiên cứu thực nghiệm đã chứng minh sự tồn tại của quá trình hô hấp ở cây xanh.
4. Thí nghiệm: Hình 12.1 2.Tại1.3. TạiVì saosao sao giọt nướcnhiệt vôikế trong ốngbình maochỉnghiệm nhiệt dẫn diđộbên chuyểncao phải vềhơnbình phía không chứa tráikhíhạt ?bênnảy ngoàimầm ? (hình A) bị vẩn đục khi bơm hút hoạt Phát hiện sự thải khí CO 2 động? Phát hiện sự hấp thụ O2 Phát hiện sự tăng nhiệt độ
5. I.KHÁI QUÁT VỀ HÔ HẤP Ở BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT THỰC VẬT 1, Khái *Phương trình tổng quát của quá trình Hô hấp niêm hô C6H1206 +602 →6CO2 +6H20 +N.lượng (nhiệt +ATP) hấp ở thực vật *Nguyên liệu và Sản phẩm của hô hấp Nghiên H 1, Viết -Nguyên liệu: Cacbohidrat, ôxi cứu hình H2.phương Nguyên - Sản phẩm: Cacbonic, nước, NL 12.1,SGK trình tổng - TN về Hliệu 3. vàHô Sản quát của *Hô hấp ở thực vật là quá trình oxi hóa hô hấp ở Hhấpphẩm 4. Vailà của gì? trò quá trình sinh học các hợp chất hữu cơ (chủ yếu là thực vật củahô hấp? quá hô hấp? Glucose) thành CO2 và H2O, đồng thời và kiến trình hô giải phóng một phần năng lượng cần thức đã hấp ? thiết cho hoạt động sống của cơ thể được học ở lớp tích lũy trong ATP. 6 trả lời các câu hỏi sau?
6. I.KHÁI QUÁT VỀ HÔ HẤP Ở BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT THỰC VẬT 1, Khái *Giải phóng Năng lượng : niêm hô + Nhiệt năng: duy trì nhiệt độ thuận lợi cho các hấp ở thực hoạt động sống. vật + Hóa năng (ATP): sử dụng cho nhiều hoạt động 2. Vai trò sống của cơ thể: TĐC, hấp thụ và vận chuyển chủ của hô hấp động các chất, vận động sinh trưởng, sửa chữa đối với cơ những hư hại của tế bào thể thực vật *Hô hấp tạo ra các sản phẩm trung gian là nguyên liệu cho các quá trình tổng hợp các chất khác trong cơ thể. Tóm lại: Từ phương trình tổng quát xác đinh được . -Nguyên liệụ và sản phẩm của quá trình hô hấp - Khái niệm về hô hấp - Vai trò của quá trình hô hấp
7. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Phân giải kị khí A. Hô hấp kị khí Rượu H O 2 (Lên men) etilic(C H OH) Tế bào 2ATP 2CO 2 5 Tế bào 2 hoặc axit lactic chất chất Đường (C3H6O) Glucôz phân Axit piruvic (C H O ) 2CH COCOOH) Chu trình Crebs 6 12 6 3 Ti thể +O2 H 5. Quan 6CO2 sát H 12.2 và B. Hô hấp hiếu khí 36ATP Chuỗi chuyền e cho biết hô (trong ti thể) hấp ở TV 6H2O gồm mấy Phân giải hiếu khí con đường? Hình 12.2Con đường hô hấp ở thực vật
8. I.KHÁI QUÁT VỀ HÔ HẤP Ở BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT THỰC VẬT II .CON ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở * Phân giải kị khí có thể xảy ra: - Trong rễ cây khi bị ngập úng THỰC VẬT - Trong hạt khi ngâm vào nước 1, Phân - Trong những trường hợp cây ở giải kị khí điều kiện thiếu ô xi * Phân giải kị khí gồm 2 giai đoạn: -> Đường phân -> Lên men - Đường phân: - Là quá trình phân giải glucô thành A.Piruvic - Diễn ra trong tế bào chất H 7. khái C H 0 2ATP + H 0 + A.Piruvic (CH C0C00H) niệm,H 6. Phân nơi 6 12 6 2 3 H 8. Sản - Lên men: xảygiải rakị khí phẩm tạo A.Piruvic(CH3C0C00H) CO2 + rượu Etilic ( C2H50H) đườngxảy ra ở cơ thành của hoặc A.Lactic ( C3H603) phânquan sảnnào quá trình phẩmcủa TV? tạo lên men? thànhGồm mấy ? giai đoạn?
9. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT I.KHÁI QUÁT VỀ HÔ HẤP Ở *Phân giải hiếu khí : Diễn ra mạnh trong các mô, các THỰC VẬT cơ quan đang hoạt động sinh lí mạnh như hạt đang nảy II .CON ĐƯỜNG mầm, hoa đang nở tạo năng lượng cho cơ thể và tế bàogồm HÔ HẤP Ở THỰC VẬT 2 giai đoạn: 1, Phân -> Đường phân giải kị khí -> Hô hấp hiếu khí - Hô hấp ti thể gồm: Chu trình Crebs và chuỗi chuyền e xảy ra trong Ti thể. 2. Phân giải hiếu khí O2 A.Piruvic 6CO2 + 6H20 + 36ATP (CH3COCOOH) Ti thể H 10. Quan Chu trình Crép Chuỗi chuyền e sátH 9. hình Nơi 12.2xảy (Chất nền ti thể): ( Màng ti thể): vàra hôkiến hấp thức Khi có Ôxi H2 tách ra từ ởhiếu mục khí, II. sản A.Piruvic đi vào ty A.Piruvic được Phânphẩm biệttạo hô thể, chuyển hóa chuyển đến chuỗi hấpthành kị ?khí và theo chu trình truyền e đến 02 hôGồm hấp mấy hiếu Creps và bị ô xi để tạo ra H20 và khígiai? đoạn? hóa hoàn toàn tích lũy 36 ATP
10. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Phân giải kị khí A.Hô hấp kị khí Rượu H O ( Lên men) 2 etilic(C H OH) Tế bào 2ATP 2CO 2 5 Tế bào 2 hoặc axit lactic chất chất Đường (C3H6O) Glucôz phân Axit piruvic (C H O ) 2CH COCOOH) Chu trình Crebs 6 12 6 3 Ti thể H 10. Quan +O2 sát hình 12.2 6CO2 và kiến thức B. Hô hấp hiếu khí 36ATP Chuỗi chuyền e ở mục II. (trong ti thể) 6H O Phân biệt hô 2 hấp kị khí và Phân giải hiếu khí hô hấp hiếu khí? Hình 12.2Con đường hô hấp ở thực vật
11. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Thời gian 5 Phút Phân biệt hô hấp kị khí và hô hấp hiếu khí Điểm so sánh Hô hấp kị khí Hô hấp hiếu khí Oxi Không cần Cần Nơi xảy ra Tế bào chất Ty thể Đường phân: Piruvat CO2, H2O Sản phẩm Lên men: CO2, rượu êtilic hoặc axit lactic Lên men không tích lũy Năng lượng năng lượng ngoài 2 ATP Tích lũy 36 ATP tích lũy được hình thành ở giai đoạn đường phân
12. II – CON ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Lên men Tạo ra rượu Êtylic Tạo ra Axit Lactic
13. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT II – CON ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Đường phân Chu trình creps Glucose (6 cacbon) 2 Axetyl – CoA (2 cacbon) ATP ATP 6NAD+ ADP ADP 6NADH NAD+ NAD+ NADH NADH CREP 2ATP 2ATP 2ADP 2FAD+ Axit pyruvic Axit pyruvic 2ATP 2FADH2 (3 cacbon) (3 cacbon) Sơ đồ tóm tắt quá trình đường 4CO2 phân Sơ đồ tóm tắt chu trình Crep
14. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Tóm tắt quá trình hô hấp tế bào 6 NADH 2NADH 2 FADH2 2NADH Đường phân Chu Chuỗi truyền electron 1Glucose → 2Piruvat trình 2 Axetyl CREP CoA Bào tương Ti thể 2ATP 2ATP 34ATP Lưu ý: Phân biệt quá trình đường phân, chu trình Crép, chuỗi truyền điện tử trong hô hấp hiếu khí.
15. BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT II – HÔ HẤP SÁNG hυ O2 APG CO2 (C ) RiDP 3 Glicolat Glicolat Glioxilat Glixin Glixin Serin (CH OHCOOH) (CHOCOOH) (C ) 2 (NH2CH2COOH) (NH2CH2COOH) 2 Lục lạp Peroxixom Ti thể Sơ đồ hô hấp sáng ở thực vật C3 -Hô hấp sáng là quá trình hô hấp xảy ra ở 1. Hô hấp sáng là gì? ngoài sáng.( Hấp thụ O2, giải phóng CO2) -> ôxi hóaRiDP 2. Hô hấp sáng xảy ra -Xảy ra ở thực vật C3 với sự tham gia của 3 như thế nào? bào quan: lục lạp, Peroxixom và ti thể. -Không tạo ra năng lượng ATP,nhưng tiêu tốn 3. Đặc điểm của hô hấp 30 – 50% sản phẩm Q hợp nên gây lãng phí sáng đối với cơ thể sản phẩm quang hợp thực vật?
16. I.KHÁI QUÁT VỀ BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT HÔ HẤP Ở THỰC VẬT *So sánh Quang hợp và hô hấp ở thực vật C3 II .CON ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở Điểm so sánh Quang hợp TV Hô hấp TV THỰC VẬT Lục lạp TBC, Ty thể III. HÔ HẤP 1.Bàoquan thựchiện SÁNG 2. Nguyên liệu H2O , CO2 C6H12O6 , O2 IV. QUAN HỆ GIỮA HÔ H2O , CO2 HẤP VỚI 3. Sản phẩm C6H12O6 , 02 QUANG HỢP VÀ MÔI 4. Phương trình 6CO2 + 12H2O DL, AS C H O 0 ,Tithể TRƯƠNG C H O + 6O + 6H O 6 12 6 2 tổng quát 6 12 6 2 2 H O , CO 1. Mối quan 2 2 QN thành hóa năng hệ giữa hô HNtrongC6H12O6 5. Sự chuyển hóa (HN) trong Liên kết thành HN trong hấp và năng lượng hóa học của C6H12O6 ATP và NADPH quang hợp So sánh Là quá trình ôxi hóa Là quá trình ôxi Quang hợp khử -> Quá trình ôxi hóa các hợp chất và hô hấp ở 6, Bản chất hóa thuộc Pha sáng hữu cơ để giải phóng N.Lượng thực vật C , -> Quá trình khử 3 Thời gian cung cấp cho các điền vào phiếu thuộc Pha tối 7 Phút hoạt động sống học tập ?
17. I.KHÁI QUÁT . BÀI 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT VỀ HÔ HẤP Ở THỰC VẬT II .CON ĐƯỜNG a •Nước và cường độ hô hấp HÔ HẤP Ở THỰC VẬT •Nhiệt độ và cường độ hô hấp b III. HÔ HẤP Môi trường Định luật Van-Hop SÁNG III. QUAN HỆ c •Vai trò của Oxy đối với hô hấp GIỮA QUANG HỢP VÀ HÔ d •. Sự ức chế hô hấp của CO HẤP Lưu ý: 2 1. Mối quan 1- vai trò của các yếu tố môi trường hệ giữa hô Mất * Tómnước lạilàm: giảmMối quancường hêđộ giữaHH ( MuốnHH và hạt QH nảy chính mầm cần là mối hấp và đảmquan bảo hệ đủ tương nước) tác gắn bó giữa quá trình chuyển hóa Nhiệt độ tăng, cường độ hô hấp cũng tăng quang hợp vật chất rất quan trọng trong cơ thể TV. Ô xi cần thiết cho HH hiếu khí vì nó phân giải hoàn toàn 2. Mối quan nguyên liệu- Sản HH, phẩm tích lũy của nhiều QH năng ( C 6lượngH12O hơn6) là HH nguyên kị khí liệu hệ giữa hô Nồngcủa hôđộ CO2hấp caovà làsẽ chấtức chế ôxi hô hóa hấp trong HH hấp và môi 1- Liên -hệ Sản với phẩmviệc bảo của quản HH( nông CO sản2,H sau2O) thulà nguyên hoạch liệu trường để tổng hợpHô hấp C6H chịu12O ảnh6 và hưởng giải phóng của những ôxi trong yếu tố QH nào trong môi trường?Vai trò của những yếu tố đó
18. • Phương trình tổng quát của HH 1.Hô hấp thực vật •Nguyên liệu và sản phẩm I •Khái niệm • Các dạng năng lượng tạo ra của hô hấp 2.Vai trò • Các sản phẩm trung gian .Đường phân 1. Phân giải kị khí . Lên men . Sản phẩm phân giải kỵ khí BÀI 12: HÔ II HẤP 2.Phân giải hiếu khí . Đường phân Ở THỰC VẬT • Chu trình Crep • Chuỗi truyền electron III . Hô hấp sáng 1. Quan hệ giữa hô hấp và quang hợp IV •Nước và cường độ hô hấp • Nhiệt độ và cường độ hô hấp 2.Quan hệ giữa • Định luật Van-Hop HH và MT • Vai trò của Oxy đối với hô hấp • Sự ức chế hô hấp của CO2
19. BÀI 12:HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Câu hỏi trắc nghiệm Câu 1. Vai trò quan trọng nhất của hô hấp đối với cây trồng là gì? a.Cung cấp năng lượng chống chịu b.Tăng khả năng chống chịu c.Tạo ra các sản phẩm trung gian d.Miễn dịch cho cây Đáp án
20. Bài 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Câu hỏi trắc nghiệm Câu 2. Giai đoạn nào chung cho quá trình lên men và hô hấp hiếu khí? a. Chu trình Crep b.Chuỗi chuyền điện tử electron c.Đường phân d.Tổng hợp axetyl – CoA e.Khử piruvat thành axit lactic Đáp án
21. Bài 12: HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Câu hỏi trắc nghiệm Câu 4. Nhận định nào sau đây là đúng nhất? a.Hàm lượng nước tỉ lệ nghịch với cường độ hô hấp b.Cường độ hô hấp và nhiệt độ tỉ lệ thuận với nhau c. Nồng độ CO2 cao sẽ ức chế hô hấp d.Cả 3 phương án trên đều đúng Đáp án
22. Bài tập về nhà: Bài 1: Phân biệt quá trình đường phân, chu trình Crép, chuỗi truyền điện tử trong hô hấp hiếu khí Điểm phân biệt Đường phân Chu trình Crep Chuỗi truyền điện tử 1. Vị trí 2. Nguyên liệu 3.Sản phẩm 4. Năng lượng Bài 2: Dựa vào kiến thức về hô hấp, mối quan hệ giữa hô hấp và môi trường, em hãy đóng vai là một kĩ sư nông nghiệp của sở tài nguyên và môi trường đề xuất biện pháp và hướng dẫn bà con nông dân bảo quản nông sản sau khi thu hoạch và bảo vệ môi trường.