Bài giảng Thiết kế đường ô tô - Chương 17: Công tác khảo sát thiết kế đường ô tô trong giai đoạn Khảo sát thiết kế kỹ thuật hoặc TKKT-TC

Nội dung text: Bài giảng Thiết kế đường ô tô - Chương 17: Công tác khảo sát thiết kế đường ô tô trong giai đoạn Khảo sát thiết kế kỹ thuật hoặc TKKT-TC

1. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ ch−¬ng 17 c«ng t¸c kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®−êng «t« trong giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ kü thuËt hoÆc tkkttc §1. c«ng t¸c kh¶o s¸t ®Ó lËp thiÕt kÕ kü thuËt hoÆc tkkttkkt tcttcctc I. C«ng t¸c kh¶o s¸t tuyÕn NhiÖm vô kh¶o s¸t kü thuËt: TiÕn hnh tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc ®o ®¹c v ®iÒu tra b»ng dông cô m¸y mãc, thu thËp c¸c sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp thiÕt kÕ kü thuËt v dù to¸n. Khi tiÕn hnh kh¶o s¸t kü thuËt ph¶i c¨n cø vo hå s¬ DA§T ® ®−îc phª chuÈn. Nh÷ng c«ng viÖc tiÕn hnh trong b−íc ny gåm: + C«ng t¸c chuÈn bÞ. + C«ng t¸c kh¶o s¸t tuyÕn. + Kh¶o s¸t tuyÕn qua c¸c khu vùc ®Æc biÖt. + Kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh liªn quan ®Õn tuyÕn. + Kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá. + Thu thËp c¸c sè liÖu ®Ó lËp thiÕt kÕ TCTC v dù to¸n. + LËp c¸c v¨n b¶n tho¶ thuËn cÇn thiÕt. + LËp hå s¬, ti liÖu kh¶o s¸t. 1. C«ng t¸c chuÈn bÞ: C«ng t¸c chuÈn bÞ bao gåm: Nghiªn cøu kü DA§T ® ®−îc duyÖt v quyÕt ®Þnh phª duyÖt nhiÖm vô ®Çu t− cña dù ¸n. T×m hiÓu v n¾m l¹i c¸c ti liÖu vÒ hÖ to¹ ®é, hÖ cao ®é, vÒ khÝ t−îng, thñy v¨n, ®Þa chÊt, vÒ cÊp s«ng v t×nh h×nh c«ng tr×nh cò (nÕu cã). LËp kÕ ho¹ch kh¶o s¸t, ®Ò c−¬ng kh¶o s¸t, tiÕn ®é v dù to¸n kh¶o s¸t. Tæ chøc ®éi kh¶o s¸t v ®Þnh biªn c¸n bé kü thuËt. 2. C«ng t¸c kh¶o s¸t tuyÕn. Khi kh¶o s¸t kü thuËt cÇn: Nghiªn cøu kü tuyÕn ® ®−îc duyÖt ë b−íc DA§T, chØnh lý nh÷ng ®o¹n xÐt thÊy cÇn thiÕt. §o ®¹c bæ sung l−íi täa ®é h¹ng IV v ®−êng chuyÒn cÊp 2 theo ph−¬ng ¸n tuyÕn ®−îc duyÖt (®èi víi ®−êng cã tèc ®é tÝnh to¸n tõ 60 Km/h trë lªn). a) C¸c ph−¬ng ph¸p ®Þnh tuyÕn ngoi thùc ®Þa: Tr−íc khi tiÕn hnh c¸c c«ng t¸c thùc ®Þa, ®éi tr−ëng cÇn ph¶i thÞ s¸t ngoi thùc ®Þa khu vùc ®Þnh tuyÕn cïng víi c¸c c¸n bé ®Þa chÊt, thñy v¨n. ViÖc thÞ s¸t tiÕn hnh víi c¸c néi dung sau: Trang 1
2. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Quan s¸t c¸c ®iÓm khèng chÕ, c¸c ®o¹n tuyÕn khã kh¨n, ®¸nh gi¸ v ph−¬ng h−íng gi¶i quyÕt. T×m hiÓu ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thæ nh−ìng, ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn thiÕt kÕ nÒn ®−êng v c¸c c«ng tr×nh. Dù kiÕn nh÷ng ®o¹n ®−êng cò cã thÓ tËn dông. KiÓm tra l¹i c¸c mèc cao ®é xem cßn hay mÊt. Th«ng b¸o cho c¸c c¬ quan ®Þa ph−¬ng vÒ c¸c c«ng viÖc sÏ tiÕn hnh vÒ h−íng tuyÕn, c¸c n¬i tiÕp gi¸p víi c¸c thÞ trÊn, thnh phè v tiÕp nhËn nguyÖn väng cña c¸c c¬ quan ®Þa ph−¬ng vÒ vÞ trÝ tuyÕn ®−êng. Dù kiÕn vÞ trÝ ®ãng qu©n cña ®éi kh¶o s¸t. Khi ®Þnh tuyÕn ngoi thùc ®Þa cÇn ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c sau: ThiÕt kÕ nÒn ®−êng ph¶i ®¶m b¶o cho giao th«ng thuËn lîi, ®ång thêi ph¶i tu©n theo mäi quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn kü thuËt cña tuyÕn. Tr−êng hîp tuyÕn kh«ng theo quy tr×nh ph¶i cã lý do x¸c ®¸ng. §Þnh tuyÕn ph¶i b¸m s¸t ®−êng chim bay gi÷a 2 ®iÓm khèng chÕ. VÞ trÝ tuyÕn cè g¾ng ®i qua vïng ®Þa chÊt æn ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho nÒn ®−êng ®−îc v÷ng ch¾c. Kh«ng nªn ®Þnh tuyÕn qua khu ®Êt ®ai ®Æc biÖt quÝ, ®Êt ®ai cña vïng kinh tÕ ®Æc biÖt, cè g¾ng Ýt lm ¶nh h−ëng ®Õn quyÒn lîi cña nh÷ng ng−êi sö dông ®Êt. Khi tuyÕn giao nhau víi ®−êng s¾t hoÆc ®i song song víi ®−êng s¾t cÇn ph¶i tu©n theo quy tr×nh cña Bé GTVT vÒ quan hÖ gi÷a ®−êng «t« v ®−êng s¾t (vÞ trÝ giao ph¶i ë ngoi ph¹m vi ga, ®−êng dån tu, cöa hÇm ®−êng s¾t, ghi cæ häng, c¸c cét tÝn hiÖu vo ga, gãc giao ≥ 45 0) . §Þnh tuyÕn ë vïng ®Þa h×nh khã kh¨n v bÞ che khuÊt cã thÓ tiÕn hnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p sau: 1. V¹ch ®−êng s−ên thö, ®o ®¹c v lªn tr¾c däc, nÕu thÊy ch−a tháa mn th× v¹ch ®−êng s−ên thø hai theo h−íng kh¸c ®i mét Ýt v cø nh− vËy ®Õn khi ®¹t ®−îc yªu cÇu. §©y l c¸ch lm mß mÉm, may th× ®−îc tuyÕn tèt. 2. LËp b×nh ®å cã ®−êng ®ång møc ë khu vùc ®Þnh tuyÕn v c¨n cø vo ®ã v¹ch tuyÕn, sau ®ã ®em ra c¾m ngoi thùc ®Þa. 3. V¹ch ®−êng s−ên tuyÕn trªn thùc ®Þa, ®o chiÒu di, cao ®¹c v ®o tr¾c ngang cña ®−êng s−ên ®ã. C¨n cø vo sè liÖu ®o, vÏ b×nh ®å ®−êng s−ên. C¨n cø vo b×nh ®å ®ã v¹ch tuyÕn cô thÓ, sau ®ã ®em ra c¾m ngoi thùc ®Þa. T×m vÞ trÝ tuyÕn tèt nhÊt ë vïng nói ®ßi hái nhiÒu c«ng viÖc tû mû v l©u di. §èi víi nh÷ng ®o¹n qua ®Ìo th× cã thÓ dïng m¸y kinh vÜ hoÆc m¸y ®o ®é dèc ®Ó ®i ®−êng s−ên thö víi ®é dèc ® cho. Khi th¶ dèc cÇn ph¶i b¾t ®Çu th¶ tõ ®Ønh ®Ìo xuèng ch©n ®Ìo. §é dèc b×nh qu©n cña ®−êng s−ên thö nªn lÊy nhá h¬n ®é dèc giíi h¹n cña cÊp ®−êng kho¶ng 2% ®Ó dù phßng nh÷ng ®o¹n cã dèc côc bé lín. TuyÕn ®−îc chän cuèi cïng sÏ ®−îc c¾m trªn thùc ®Þa v cè ®Þnh vÒ b×nh ®å v cao ®é. Trang 2
3. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ b) Phãng tuyÕn v ®o gãc: C«ng t¸c phãng tuyÕn ngoi thùc ®Þa do ®éi tr−ëng hoÆc chñ nhiÖm ®å ¸n tiÕn hnh, vÞ trÝ cña tuyÕn sÏ ®−îc ®Æt trªn thùc ®Þa b»ng c¸ch c¾m c¸c so tiªu. Ph¶i c¾m cho mét ®−êng ng¾m Ýt nhÊt l 3 so tiªu ®Ó cã thÓ ng¾m tõ hai ®Çu l¹i. Trªn ®−êng th¼ng di, cø 2Km ph¶i thö l¹i gãc hai ph−¬ng (gãc hai ph−¬ng l gãc b»ng hîp bëi h−íng B¾c hay Nam kinh tuyÕn gi÷a hoÆc ®−êng song song víi kinh tuyÕn ®ã víi h−íng ®−êng th¼ng trªn h×nh chiÕu, gãc hai ph−¬ng cã gi¸ trÞ tõ 0 0 ®Õn 90 0 v ký hiÖu l r). Khi phãng tuyÕn qua c¸c c«ng tr×nh x©y dùng hay c¸c vËt thÓ kh¸c th× dÉn tuyÕn theo h×nh tam gi¸c hoÆc h×nh ch÷ nhËt. §Ó t¹m thêi cè ®Þnh ®−êng th¼ng, ng−êi ta sö dông c¸c cäc cao 1,5m 2,0m c¾m thay thÕ chç c¸c so tiªu phãng th¼ng. Gãc th× ®o theo phÝa ph¶i cña h−íng ®i v qua ®ã tÝnh ra gãc chuyÓn h−íng. Gãc ®−îc ®o b»ng c¸c lo¹i m¸y ®o gãc. C¸c ®Ønh cña tuyÕn ®−îc ®ãng b»ng c¸c cäc gç tèt cã ®−êng kÝnh 4 5cm v di 20 25cm hoÆc b»ng cäc bª t«ng kÝch th−íc 12 ×12 ×12cm di 35 40 cm, m¸y ®o gãc ph¶i ®Æt ®óng t©m cña c¸c cäc ®ã. T¹i ®iÓm ®Çu v ®iÓm cuèi tuyÕn ph¶i ®o gãc ph−¬ng vÞ tõ, v ph¶i ®o gãc hai ph−¬ng khi tuyÕn giao nhau víi c¸c tuyÕn kh¸c. Sau khi ®o gãc, trÞ sè cña b¸n kÝnh dïng ®ãng cong dùa theo sè liÖu thiÕt kÕ trªn ti liÖu b×nh ®å cña b−íc DA§T, tr−êng hîp cÇn thiÕt cã thÓ thay ®æi cho phï hîp víi ®Þa h×nh, nh−ng ph¶i theo tiªu chuÈn quy ®Þnh cña cÊp ®−êng. §Ó kiÓm tra ®o gãc, cuèi mçi ngy c«ng t¸c ph¶i ®o mét gãc ph−¬ng vÞ tõ. Khi ®o gãc, ®èi víi mçi gãc ph¶i ghi râ sè thø tù, h−íng ngoÆt tr¸i hay ph¶i, trÞ sè gãc, c¸c trÞ sè ® kiÓm tra khi ®o gãc, b¸n kÝnh ® chän, tiÕp tuyÕn, ph©n cù, chiÒu di ®−êng cong. c) §ãng cong, ®o di, r¶i cäc chi tiÕt, ®o cao v ®o tr¾c ngang. 1 C«ng t¸c ®ãng cong: Bao gåm viÖc ®ãng c¸c ®iÓm chñ yÕu nh− ®iÓm nèi ®Çu N§ , ®iÓm nèi cuèi NC cña ®−êng cong chuyÓn tiÕp, tiÕp ®Çu T§, tiÕp cuèi TC, ®iÓm gi÷a P cña ®−êng cong trßn v c¸c ®iÓm trong ®−êng cong. Tªn ®Ønh, tªn c¸c cäc T§, TC, P ph¶i thèng nhÊt vÒ sè liÖu. C¸c sè liÖu ny ®¸nh sè theo thø tù tõ 1 ®Õn 100 v sau ®ã l¹i tiÕp tôc tõ 1 ®Õn 100 kh¸c. 2 C«ng t¸c ®o di: C«ng t¸c ®o di ph¶i tiÕn hnh ®o tæng qu¸t riªng, ®o di tæng qu¸t ®Ó ®ãng cäc 100m (cäc H). §o tæng qu¸t ph¶i tiÕn hnh ®o 2 lÇn, sai sè gi÷a 2 lÇn ®o kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sai sè cho phÐp sau ®©y: 1 L ≤ L §èi víi vïng ®ång b»ng. 1000 1 L ≤ L §èi víi vïng nói. 500 Trong ®ã : L Sai sè gi÷a 2 lÇn ®o, (m); Trang 3
4. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ L ChiÒu di ®o¹n ®o, (m); C«ng t¸c ®o di chi tiÕt ®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c cäc chi tiÕt, ®o di chi tiÕt chØ ®o 1 lÇn v khÐp vo cäc 100m (cäc H). Khi ®o di chi tiÕt lÊy trßn sè ®Õn 5cm v sai sè gi÷a lÇn ®o di chi tiÕt v tæng qu¸t kh«ng ®−äc v−ît qu¸ sai sè cho phÐp d−íi ®©y: 1 L ≤ L ; 200 Trong ®ã : L Sai sè gi÷a lÇn ®o chi tiÕt v tæng qu¸t trong cäc H, (m); Khi ®o di vïng cã dèc ph¶i tiÕn hnh ®o trªn mÆt ph¼ng n»m ngang, ®Ó thuËn tiÖn v ®¬n gi¶n trong thùc tÕ kh¶o s¸t chi tiÕt cho phÐp ®o nh− sau: Khi ®é dèc mÆt ®Êt nhá h¬n 2 0 cho phÐp ®o di theo s¸t mÆt ®Êt. Khi ®é dèc tõ 2 0 ®Õn 20 0 dïng m¾t −íc l−îng kÐo th−íc theo ph−¬ng ngang. Khi ®é dèc h¬n 20 0 ph¶i ®o b»ng th−íc ch÷ A. Khi tuyÕn giao nhau víi dßng n−íc lín v c¸c ch−íng ng¹i kh¸c th× tiÕn hnh ®o theo c¸c ph−¬ng ph¸p cÇn thiÕt. Khi ®o dïng th−íc thÐp ®Ó ®o di. 3 C«ng t¸c ®ãng cäc v r¶i cäc chi tiÕt: C¸c cäc chi tiÕt, cäc H, cäc KM, cäc ®−êng cong dïng cäc gç vu«ng hoÆc trßn cã c¾t khÊc ®Ó viÕt ch÷. C¸c cäc ®Ønh, cäc dÉn ®−êng th¼ng, cäc ®Çu tuyÕn, cäc cuèi tuyÕn ph¶i dèng b»ng cäc bª t«ng hay gç tø thiÕt, nÕu l cäc bª t«ng cã thÓ ®óc theo h×nh tam gi¸c ®Òu c¹nh 12cm di 40cm, nÕu l cäc gç lm vu«ng 12x12cm di 40 cm. C¸c cäc mèc cao ®¹c ®ãng theo quy c¸ch cäc ®Ønh. C¸c ®Çu cäc ®Ønh v cäc mèc ph¶i cã ®inh ®Ó ®o gãc v ®Æt mia. ViÖc r¶i cäc chi tiÕt cã thÓ r¶i theo sù thay ®æi cña ®Þa h×nh, hoÆc cã thÓ kh«ng r¶i theo ®Þa h×nh m cø 20m r¶i 1 cäc. C¸c vÞ trÝ buéc ph¶i ®ãng nh− cäc trong ®−êng cong, n¬i giao nhau víi c¸c dßng n−íc, c¸c vÞ trÝ c«ng tr×nh hai bªn tuyÕn nh− èng dÉn n−íc, ®Ëp, cÇu, cèng hiÖn cã, cét ®iÖn, c¸c vÞ trÝ giao nhau víi ®−êng s¾t v ®−êng «t« kh¸c ®−îc coi l c¸c cäc phô v cÇn ph¶i khÐp vo c¸c cäc chi tiÕt chÝnh l cäc 20 m. Cäc ph¶i ®ãng ®óng c¬ tuyÕn, trªn ®−êng th¼ng ph¶i ng¾m theo cäc ®−êng th¼ng, trong ®−êng cong ph¶i lîi dông cäc ®−êng cong, cäc chi tiÕt ph¶i ®ãng sao cho kh«ng lÖch khái c¬ tuyÕn qu¸ 10cm. 4 C«ng t¸c ®o cao: Trong ®o cao sö dông m¸y thñy b×nh, khi cao ®¹c tiÕn hnh cao ®¹c tæng qu¸t riªng v cao ®¹c chi tiÕt riªng. *) Cao ®¹c tæng qu¸t l ®o cao ®é c¸c mèc , ph¶i ®o 2 lÇn v sai sè gi÷a 2 lÇn ®o kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sai sè cho phÐp sau ®©y: h ≤ ± 30 L , mm ®èi víi vïng ®ång b»ng. h ≤ ± 40 L , mm ®èi víi vïng nói. Trang 4
5. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Trong ®ã : h sai sè gi÷a hai lÇn ®o cao tæng qu¸t, mm; L chiÒu di ®o¹n ®o¹n ®o cao, Km; Trong ®o cao tæng qu¸t cÇn ph¶i ®Æt c¸c mèc cao ®¹c, vïng ®ång b»ng cø kho¶ng 2Km ®Æt 1 mèc, vïng nói kho¶ng 1Km ®Æt 1 mèc, v ®Æt mèc ë nh÷ng vÞ trÝ c«ng tr×nh nh− cÇu trung, cÇu lín, kÌ lín, Mèc cao ®¹c ph¶i ®−îc ®Æt ë n¬i ch¾c ch¾n, tr¸nh bÞ rung ®éng v ®Æt ngoi ph¹m vi tuyÕn ®Ó sau khi thi c«ng vÉn cßn mèc, v cÇn ph¶i s¬ häa vÞ trÝ ®Æt mèc ®Ó dÔ t×m. *) Cao ®¹c chi tiÕt: l ®o cao ®é tÊt c¶ c¸c cäc trªn tuyÕn v nh÷ng vÞ trÝ cÇn thiÕt. §o cao chi tiÕt chØ cÇn ®o mét lÇn v khíp vo c¸c mèc cao ®¹c tæng qu¸t, sai sè ®o cao chi tiÕt so víi mèc cao ®¹c kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sai sè cho phÐp sau: h ≤ ± 50 L , mm ; (c¸c ký hiÖu nh− trªn). C¸c vÞ trÝ cÇn ®o cao ®é kh¸c l : ®iÓm ®Çu v ®iÓm cuèi mÆt cÇu hiÖn cã, ®¸y s«ng, c¸c møc n−íc, cao ®é cña ®−êng s¾t v c¸c ®−êng «t« kh¸c giao nhau hoÆc nèi tiÕp víi tuyÕn. Chó ý: Cao ®é cña tuyÕn cã thÓ lÊy theo mèc cao ®¹c quèc gia, hoÆc lÊy theo cao ®é tù gi¶ ®Þnh v trªn tuyÕn chØ ®−îc gi¶ ®Þnh mét cao ®é. 5 C«ng t¸c ®o tr¾c ngang: C«ng t¸c ®o tr¾c ngang cã thÓ thùc hiÖn b»ng th−íc ch÷ A hoÆc b»ng m¸y thñy b×nh. Ph¹m vi ®o ®¹c tèi thiÓu ph¶i ®¶m b¶o giíi h¹n thiÕt kÕ khu«n nÒn ®−êng (®o hoÆc ®¾p) v c¸c c«ng tr×nh liªn quan ®Õn ®−êng còng nh− giíi h¹n gi¶i phãng mÆt b»ng. Tr¾c ngang ph¶i ®o vu«ng gãc víi trôc ®−êng, trong ®−êng cong ®o theo ®−êng h−íng t©m. Khi ®o ph¶i quay l−ng vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t v bªn ph¶i cña h−íng ®i l bªn ph¶i cña h×nh c¾t ngang, bªn tr¸i còng nh− vËy. d) Cè ®Þnh tuyÕn trªn thùc ®Þa: TuyÕn ph¶i ®−îc cè ®Þnh trªn thùc ®Þa vÒ b×nh ®å v cao ®é. VÒ b×nh ®å sÏ cè ®Þnh ®Ønh, c¸c ®o¹n th¼ng di, ®iÓm ®Çu v ®iÓm cuèi. VÒ mÆt cao ®é, tuyÕn ®−îc cè ®Þnh b»ng c¸c mèc cao ®¹c t¹m thêi v vÜnh cöu. Mèc t¹m thêi ® m« t¶ trªn, cßn mèc vÜnh cöu sÏ ®Æt khi no ë ngoi thùc ®Þa kh«ng cã c¸c mèc vÜnh cöu cña c¸c c¬ quan kh¸c, c¸c mèc cao ®¹c vÜnh cöu ny sÏ ®Æt c¸ch nhau kh«ng qu¸ 15 Km, ë vïng hÎo l¸nh Ýt d©n th× kh«ng qu¸ 30Km. §Ó ®Æt mèc vÜnh cöu cÇn chän n¬i ch¾c ch¾n, kh«ng bÞ ngËp n−íc, kh«ng bÞ xª dÞch vÞ trÝ do ®Êt di chuyÓn (cã thÓ ë t−êng nh, bÖ ®¸ cña ng«i nh, mè cÇu, c¸c t¶ng ®¸ lín). Tr−êng hîp cã thiÕt lËp ®−êng chuyÒn cÊp 2 th× c¸c cäc cè ®Þnh tuyÕn ph¶i ®−îc mãc nèi víi ®−êng chuyÒn ® cã trªn däc tuyÕn. e) §o ®¹c lËp b×nh ®å cao ®é: ë tÊt c¶ nh÷ng n¬i phøc t¹p cña tuyÕn cÇn ph¶i thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh, ®Òu ph¶i ®o ®¹c ®Ó lËp b×nh ®å cao ®é ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÞ trÝ cña tuyÕn. §ã l nh÷ng n¬i giao nhau víi dßng n−íc lín, vùc s©u, khu vùc d©n c−, n¬i giao nhau víi ®−êng s¾t v Trang 5
6. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ ®−êng «t« kh¸c, c¸c ®o¹n s−ên nói cã ®Þa h×nh phøc t¹p, vïng cã khe xãi, ®Êt sôt, ®¸ l¨n, §Ó lËp b×nh ®å cao ®é cã thÓ dïng nh÷ng ph−¬ng ph¸p sau: 1 §−êng s−ên kinh vÜ víi c¸c tr¾c ngang: V¹ch trªn thùc ®Þa ®−êng s−ên, ®o ®¹c c¸c yÕu tè cña ®−êng s−ên (chiÒu di, gãc, cao ®é), ®Þnh vÞ mét sè ®iÓm sÏ ®o tr¾c ngang ë trªn ®−êng s−ên (kho¶ng c¸ch, cao ®é). H−íng ®o cña c¸c tr¾c ngang sÏ hîp víi ®−êng s−ên chÝnh mét gãc thÕ no ®ã ®Ó biÓu thÞ ®−îc ®Þa h×nh ®Çy ®ñ nhÊt, gãc ny sÏ ®−îc ®o b»ng m¸y kinh vÜ. Ph−¬ng ph¸p ny th−êng ¸p dông ë nh÷ng khu vùc nhiÒu bôi c©y v rõng, khi gi¶i ®Êt cÇn ®o hÑp, cßn khi ®Þa h×nh nói non hiÓm trë th× ph−¬ng ph¸p ny tèn rÊt nhiÒu thêi gian. 2 Ph−¬ng ph¸p ton ®¹c: Trªn thùc ®Þa cÇn c¾m tuyÕn v ®o b»ng th−íc thÐp ®−êng s−ên chÝnh hoÆc cã thÓ dïng ngay tuyÕn lm ®−êng s−ên chÝnh. Trªn ®−êng s−ên chÝnh sÏ lÇn l−ît ®Æt m¸y kinh vÜ ë nh÷ng ®iÓm m tõ ®ã cã thÓ thÊy ®Þa h×nh xung quanh ®−îc râ rng. Ng−êi ®øng m¸y cã thÓ dïng m¾t th−êng quan s¸t ®Þa h×nh v ra hiÖu cho ng−êi cÇm mia ®Æt ë nh÷ng chç cÇn thiÕt, khi ®o sÏ ®äc trªn m¸y trÞ sè gãc b»ng cña ®iÓm ®o hîp víi ®−êng ng¾m chuÈn, gãc ®øng v cù ly, tõ gãc ®øng v cù ly sÏ tÝnh ®−îc cao ®é ®iÓm ®o. Ph−¬ng ph¸p ny phï hîp ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh hiÓm trë v quang ®ng. 3 Ph−¬ng ph¸p bn ®¹c: Ph−¬ng ph¸p ny cho phÐp vÏ ngay b×nh ®å t¹i thùc ®Þa. Ng−êi ®øng m¸y quan s¸t thùc ®Þa v h−íng m¸y ®Õn nh÷ng ®iÓm ®Æc tr−ng ®Ó ®o, ®o kho¶ng c¸ch v cao ®é, ®ång thêi vÏ c¸c ®−êng ®ång møc ngay t¹i hiÖn tr−êng. Ph−¬ng ph¸p ny th−êng ®−îc dïng trong viÖc lËp b×nh ®å qua s«ng, nã kh«ng dïng ®−îc ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh bÞ che khuÊt. 3. Kh¶o s¸t tuyÕn qua khu vùc ®Æc biÖt: ë nh÷ng n¬i cÇn thiÕt kÕ c«ng tr×nh ®Æc biÖt ph¶i lËp b×nh ®å cao ®é tû lÖ 1:200 1:500, ®−êng ®ång møc 0,50 1,00 m. Tû lÖ b×nh ®å lín, nhá tïy thuéc møc ®é phøc t¹p cña ®Þa h×nh v yªu cÇu cña c«ng tr×nh thiÕt kÕ. Nh÷ng n¬i cÇn lËp b×nh ®å cao ®é: + ®o¹n sôt tr−ît. + ®o¹n bÞ xãi lë. + ®o¹n dèc nÆng cã b¸n kÝnh tèi thiÓu. + ®o¹n cÇn thiÕt kÕ rnh ®Ønh. + khu vùc tuyÕn thiÕt kÕ giao c¾t (hoÆc nhËp) víi c¸c ®−êng kh¸c. + khu vùc khe xãi ®ang ho¹t ®éng. + khu vùc cã nãn phãng vËt (tøc khu vùc t¹o bïn ®¸ tr«i). + ®o¹n ph¶i thiÕt kÕ ®−êng cong con r¾n. Trang 6
7. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ + ®o¹n qua vïng Kast¬ (hang ®éng). + ®o¹n qua vïng ®Çm lÇy cÇn thiÕt kÕ ®Æc biÖt. Víi khu vùc sôt, tr−ît, lë: X¸c ®Þnh nguyªn nh©n g©y mÊt æn ®Þnh v gi¶i ph¸p vßng tr¸nh hîp lý. Víi khu vùc tuyÕn c¾t qua dßng bïn ®¸, cã thÓ chän mét trong c¸c gi¶i ph¸p: + ®Æt tuyÕn phÝa trªn nãn phãng vËt. + chän phÇn t−¬ng ®èi tho¶i cña nãn ®Ó ®Æt tuyÕn phÝa d−íi. + ®i b»ng hÇm d−íi nãn phãng vËt. Víi khu vùc Kast¬: tèt nhÊt nªn tr¸nh, tr−êng hîp b¾t buéc ph¶i ®i qua th× ph¶i m« t¶ kü v kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p kü thuËt cÇn thiÕt. Víi khu vùc ®Êt cã chøa muèi ph¶i lÊy mÉu ®Ó thÝ nghiÖm, xem xÐt kh¶ n¨ng ¨n mßn ®èi víi mÆt ®−êng dïng chÊt liªn kÕt h÷u c¬ ®Ó kÕt luËn cã dïng ®−îc hay kh«ng. Víi khu vùc ®Êt mÒm yÕu cÇn m« t¶ lo¹i bïn v khoan th¨m dß. Lùa chän vÞ trÝ v−ît qua hîp lý nhÊt, ®ång thêi ®Ò xuÊt ®−îc nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt kÕ kh¶ thi. Tr−êng hîp kh¶o s¸t tuyÕn qua thnh phè, thÞ x: CÇn chän ®−êng c¬ së lm chç dùa cho c«ng t¸c ®o ®¹c, kh¶o s¸t (mÐp vØa hÌ, d¶i ph©n c¸ch, mÐp mÆt ®−êng). Trªn ®−êng c¬ së ®ãng c¸c cäc ®−êng s−ên cù ly 20m, 50m, 100m tïy tÝnh phøc t¹p cña ®Þa h×nh. T¹i mçi cäc ®−êng s−ên ®o tr¾c ngang. §Ó thuËn lîi cho thiÕt kÕ, cÇn cung cÊp mét sè b¶n vÏ víi tû lÖ sau: B×nh ®å tû lÖ 1/500 cã thÓ hiÖn ®Çy ®ñ: ®−êng c¬ së. h×nh d¹ng ®−êng hiÖn h÷u (mÆt ®−êng, bã vØa, hÌ phè, d¶i ph©n c¸ch). chØ giíi x©y dùng v nh cöa hiÖn cã däc ®−êng. c¸c ®−êng giao. hÖ thèng giÕng thu, giÕng th¨m. vÞ trÝ v cao ®é mèc cao ®é hiÖn cã. c¸c hng c©y xanh. c¸c lç khoan v hè ®o. cét ®iÖn tho¹i, cét ®Ìn chiÕu s¸ng, cét ®iÖn cao thÕ. B×nh ®å tû lÖ 1:200 – 1:500 thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¸c lo¹i c«ng tr×nh ngÇm (c¸p th«ng tin, c¸p ®iÖn lùc, tuyÕn èng cÊp n−íc, ) vÒ: vÞ trÝ, ®é s©u, mÆt c¾t, t×nh tr¹ng. Tr¾c däc tuyÕn ®−êng hiÖn h÷u tû lÖ cao 1:100 , di 1:1.000. 4. Kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh liªn quan ®Õn tuyÕn: Trang 7
8. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ C¸c c«ng tr×nh liªn quan ®Õn tuyÕn bao gåm: nh cöa trong ph¹m vi thi c«ng, c¸c lo¹i cét ®iÖn, c¸c lo¹i ®−êng èng (cÊp, tho¸t n−íc, dÉn dÇu, khÝ ®èt, ), má vËt liÖu, c«ng tr×nh phôc vô ®−êng v vËn t¶i (bÕn xe, nh cung h¹t, tr¹m cÊp x¨ng dÇu, ). ViÖc ®iÒu tra ph¶i thÓ hiÖn ®−îc trªn b×nh ®å v thèng kª theo c¸c mÉu b¶ng quy ®Þnh: B¶ng 1 B¶ng thèng kª nh cöa hai bªn tuyÕn Bªn tr¸i Bªn ph¶i Lý tr×nh DiÖn tÝch DiÖn tÝch Lo¹i nh Chñ nh Lo¹i nh Chñ nh (m 2) (m 2) Km2+100 nh g¹ch 45.0 ¤ng A nh tranh B¶ng 2 B¶ng thèng kª cét ®iÖn v c¸c lo¹i cét kh¸c Kho¶ng c¸ch ®Õn tuyÕn Lý tr×nh Lo¹i cét C¬ quan qu¶n lý Tr¸i ( m ) Ph¶i ( m ) Së ®iÖn lùc Km2+400 §iÖn cao thÕ 20 10 thnh phè §−êng èng dÉn dÇu, khÝ ®èt trong ph¹m vi 300m ®Òu ph¶i thÓ hiÖn trªn b×nh ®å v thèng kª theo b¶ng 3: B¶ng 3 Thèng kª c¸c ®−êng èng KÝch cì Kho¶ng Lý tr×nh Lo¹i èng §−êng kÝnh ¸p suÊt Ghi chó c¸ch (m) (mm) daN/cm 2 ®i // víi Km6+150 dÉn dÇu 200 25 100 tuyÕn. C«ng tr×nh ngÇm bao gåm: cèng ngÇm, ®−êng c¸p ngÇm, ®−êng d©y ®iÖn tho¹i ngÇm, n»m trong ph¹m vi thi c«ng ph¶i ®iÒu tra v thèng kª theo b¶ng 4. B¶ng 4 Thèng kª c¸c c«ng tr×nh ngÇm Lo¹i c«ng Kho¶ng c¸ch ®Õn tuyÕn ChiÒu s©u C¬ quan Lý tr×nh tr×nh Tr¸i (m) Ph¶i (m) (m) qu¶n lý Km2+500 cèng n−íc 20 1.50 Së qu¶n lý CT§T Km3+400 c¸p th«ng 5 1.20 Së ®Ön tin HN §iÒu tra ruéng ®Êt, v−ên t−îc, c©y cá hai bªn tuyÕn tÝnh tõ tim ®−êng ra mçi bªn 50 m ë vïng thÞ x, thÞ trÊn v 100m ë c¸c vïng kh¸c, theo thèng kª ë b¶ng 5. B¶ng 5 Thèng kª diÖn chiÕm dông Lý tr×nh Bªn tr¸i Bªn ph¶i Ghi chó Trang 8
9. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Kho¶ng Kho¶ng Lo¹i Lo¹i c¸ch c¸ch Km1+400 0~50 m Ruéng 2 vô 0~50 m ruéng Km2+500 15~50 m §åi trång c©y lÊy gç 5. Kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá. C¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá bao gåm: cèng c¸c lo¹i, cÇu cã chiÒu di ton bé nhá h¬n 25m, nÒn ®−êng thÊm, ®−êng trn, NhiÖm vô cña kh¶o s¸t c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá l: x¸c ®Þnh vÞ trÝ c«ng tr×nh, dù kiÕn lo¹i c«ng tr×nh v thu thËp c¸c sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó tÝnh to¸n thñy v¨n, thñy lùc. Khi chän cÇu hay cèng sÏ tïy thuéc c¸c yÕu tè sau: + l−u l−îng cÇn tho¸t. + ®Æc ®iÓm dßng ch¶y. + chiÒu cao nÒn ®¾p. v cã sù so s¸nh kinh tÕ kü thuËt gi÷a c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau. Cèng cã thÓ chän lo¹i kh«ng ¸p, b¸n ¸p hay cã ¸p. Lo¹i cã ¸p cã thÓ ¸p dông nh÷ng tr−êng hîp sau: + nÒn ®¾p ®ñ chiÒu cao cÇn thiÕt theo mùc n−íc TK cña cèng cã ¸p. + cho phÐp tÝch n−íc ë th−îng l−u cèng. + nÒn ®−êng ph¶i ®ñ réng ®Ó n−íc kh«ng thÊm qua nÒn ®−êng. + mèi nèi cèng ®−îc xö lý rÊt cÈn thËn. + ph¶i gia cè th−îng l−u cèng. KhÈu ®é v chÕ ®é n−íc ch¶y trong cèng x¸c ®Þnh theo tÝnh to¸n thñy lùc. 6. Thu thËp c¸c sè liÖu ®Ó lËp ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng v dù to¸n. Trong thuyÕt minh sÏ ph¶i tr×nh by vÒ ®¨c ®iÓm cña vïng kh¶o s¸t v nh÷ng ph−¬ng ph¸p hîp lý tæ chøc thi c«ng ®−êng. C¸c vÊn ®Ò cÇn t×m hiÓu l: + Cã thÓ x©y dùng c«ng tr×nh trong thêi gian no , v trong bao l©u. + Dù kiÕn thêi h¹n kÕt thóc nh÷ng c«ng tr×nh chÝnh. + X¸c ®Þnh sè ngy lm viÖc v thêi gian t¾c ®−êng. + X¸c ®Þnh c¸c ®o¹n thi c«ng v cung h¹t qu¶n lý ®Ó x©y dùng l¸n tr¹i v lm nh cung h¹t. + T×m hiÓu ®¬n gi¸ ®Þa ph−¬ng, c¸c phô cÊp khu vùc. + Dù kiÕn c¸c nguån cung cÊp vËt liÖu x©y dùng (vÞ trÝ, tr÷ l−îng, chÊt l−îng). + X¸c ®Þnh chiÒu di ®−êng c«ng vô cã −íc tÝnh khèi l−îng. Trang 9
10. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ 7. LËp c¸c v¨n b¶n tháa thuËn cÇn thiÕt. ViÖc lËp c¸c v¨n b¶n tháa thuËn nh»m chøng minh thªm cho ph−¬ng ¸n tuyÕn chän l hîp lý, c¸c gi¶i ph¸p thi c«ng l thÝch hîp, nguån vËt liÖu dù kiÕn khai th¸c l chÊp nhËn ®−îc. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®−îc tháa thuËn b»ng v¨n b¶n cña ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng v C¬ quan liªn quan l: + VÞ trÝ tuyÕn ®−êng trong ph¹m vi ®Þa ph−¬ng. + VÞ trÝ giao c¾t víi ®−êng s¾t v c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®−êng s¾t: > giÊy phÐp ®−îc c¾t qua ®−êng s¾t. > nh÷ng thay ®æi trong t−¬ng lai cña ®−êng s¾t hiÖn h÷u. + Sù c«ng nhËn cña chÝnh quyÒn vÒ gi¶i ph¸p tuyÕn ®i chung víi ®−êng phè. + Sù ®ång ý cña c¸c c¬ quan qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh ngÇm cã liªn quan. + Sù ®ång ý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®èi víi má vËt liÖu dù kiÕn khai th¸c vÒ: > mÆt b»ng khai th¸c. > quyÒn lîi v tr¸ch nhiÖm mçi bªn. 8. Hå s¬, ti liÖu ph¶i cung cÊp. KÕt thóc b−íc kh¶o s¸t ®Ó TKKT, cÇn cung cÊp nh÷ng ti liÖu sau: + ThuyÕt minh chung vÒ c«ng t¸c kh¶o s¸t tuyÕn (trong ®ã chó ý ®Õn nh÷ng ®o¹n khã kh¨n, nh÷ng côc bé phøc t¹p). + ThuyÕt minh vÒ kh¶o s¸t §CCT. + ThuyÕt minh vÒ kh¶o s¸t thñy v¨n. + ThuyÕt minh vÒ c¸c má VLXD. + B×nh ®å cao ®é tuyÕn tû lÖ 1:1.000 1:2.000 (cã ®Çy ®ñ ®Þa h×nh, ®Þa vËt, vÞ trÝ c¸c mèc cao ®é, ). + Tr¾c däc tuyÕn tû lÖ 1:100 1:1.000 hoÆc 1:200 1:2.000 cã mÆt c¾t ®Þa chÊt, cã c¸c møc n−íc ®iÒu tra v mùc n−íc tÝnh to¸n theo tÇn suÊt quy ®Þnh. + Tr¾c ngang tû lÖ 1/200. + B¶n ®å tæng hîp c¸c khu tô n−íc. + B¶n tÝnh c¸c l−u l−îng, khÈu ®é c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá. + Thèng kª c¸c cäc giÊu. + B×nh ®å duçi th¼ng c¸c vÞ trÝ c¸c má VLXD. + Thèng kª ruéng ®Êt bÞ chiÕm dông. + Thèng kª nh cöa v c¸c lo¹i c«ng tr×nh ph¶i di chuyÓn. + Thèng kª khèi l−îng chÆt c©y, dÉy cá. + Thèng kª mèc cao ®é. + Thèng kª c¸c ®−êng giao. Trang 10
11. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ + Thèng kª c¸c lo¹i c«ng tr×nh tho¸t n−íc. + Thèng kª c¸c vÞ trÝ dù kiÕn lm nh phôc vô khai th¸c. II. C«ng t¸c kh¶o s¸t thñy v¨n. 1. §èi víi tuyÕn ®−êng: Néi dung chñ yÕu cña c«ng t¸c kh¶o s¸t thñy v¨n trong b−íc ny l: ®o ®¹c, thu thËp c¸c sè liÖu, ti liÖu thñy v¨n cã liªn quan tíi viÖc quy ®Þnh cao ®é khèng chÕ cña ®−êng ®á trªn tr¾c däc, biÖn ph¸p gia cè chèng xãi, chèng tr−ît nh−: + møc n−íc cao nhÊt. + møc n−íc ®äng th−êng xuyªn. + thêi gian ®äng n−íc th−êng xuyªn. Néi dung, ph−¬ng ph¸p tiÕn hnh, yªu cÇu hå s¬ nh− b−íc DA§T. 2. §èi víi c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá: Tèt nhÊt tiÕn hnh sau khi ® kh¶o s¸t ®o ®¹c b×nh ®å v tr¾c däc ®−êng theo yªu cÇu cña TKKT v vÞ trÝ c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc ® ®−îc x¸c ®Þnh (v× ë b−íc DA§T míi chØ x¸c ®Þnh s¬ bé). §èi chiÕu c¸c ®Æc tr−ng l−u vùc x¸c ®Þnh ®−îc trªn b¶n ®å (tû lÖ 1:10.000 – 1:25.000) víi kÕt qu¶ thÞ s¸t trªn thùc ®Þa v tiÕn hnh hiÖu chØnh. Néi dung v ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t, ®iÒu tra c¸c ®Æc tr−ng ®Þa m¹o lßng suèi, ®Æc tr−ng ®Þa m¹o l−u vùc, cÊu t¹o ®Êt, c©y cá phñ l−u vùc ®−îc quy ®Þnh nh− b−íc DA§T. §o ®¹c ®Þa h×nh t¹i tõng c«ng tr×nh tho¸t n−íc nhá: B−íc kh¶o s¸t ny nh»m bè trÝ c«ng tr×nh phï hîp víi ®Þa h×nh v tÝnh to¸n thñy v¨n chÝnh x¸c. Néi dung ®o ®¹c ®Þa h×nh bao gåm: * §o vÏ b×nh ®å khu vùc: + tû lÖ b×nh ®å: 1/200 ~ 1/500. + ph¹m vi ®o vÏ: theo chiÒu di suèi 20 m vÒ mçi phÝa theo chiÒu ngang suèi Ýt nhÊt 5 10m chiÒu réng suèi vÒ mïa lò. * MÆt c¾t ngang suèi t¹i c«ng tr×nh tho¸t n−íc: + Ph¹m vi ®o vÏ: th«ng th−êng ®o cao h¬n mùc n−íc lò cao nhÊt tõ 1 2m, phÇn cßn l¹i sÏ dùa vo tr¾c däc ®−êng ®Ó x¸c ®Þnh ph¹m vi n−íc ngËp. + Trªn mÆt c¾t ngang ny ph¶i thÓ hiÖn: c¸c cäc chi tiÕt, cäc lý tr×nh thèng nhÊt víi tr¾c däc tuyÕn, c¸c cao ®é møc n−íc ®iÒu tra, ®Þa chÊt cÊu t¹o lßng suèi, * §o vÏ tr¾c däc suèi: + Tû lÖ: cao 1:50 – 1:100; di 1/100 – 1:200. + Ph¹m vi ®o vÏ: b»ng chiÒu di ®o vÏ b×nh ®å khu vùc c«ng tr×nh, chó ý khi ®o ph¶i ®o theo l¹ch s©u nhÊt cña suèi. + Trªn tr¾c däc ny ph¶i thÓ hiÖn: vÞ trÝ tim c«ng tr×nh tho¸t n−íc, ®−êng mÆt n−íc v h−íng n−íc ch¶y. Trang 11
12. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ §iÒu tra mùc n−íc: quy ®Þnh nh− DA§T. III. C«ng t¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh. 1. ChuÈn bÞ kh¶o s¸t: Nghiªn cøu c¸c v¨n b¶n phª duyÖt DA§T. HÖ thèng ho¸ c¸c ti liÖu thu thËp, kh¶o s¸t ë giai ®o¹n tr−íc. Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i cña giai ®o¹n tr−íc. LËp kÕ ho¹ch kh¶o s¸t, Ên ®Þnh khèi l−îng kh¶o s¸t. 2. Kh¶o s¸t §CCT c¸c lo¹i nÒn ®−êng: a) NÒn ®−êng th«ng th−êng: Ph¹m vi ®o vÏ: trªn d¶i b¨ng réng 100m. Th¨m dß b»ng c¸c lç khoan, th«ng th−êng cø 1Km bè trÝ 2 lç xen kÏ vo c¸c lç khoan ë giai ®o¹n tr−íc, chiÒu s©u 5 7 m (tr−êng hîp di chuyÓn khã kh¨n cã thÓ thay thÕ b»ng hè ®o). b) NÒn ®−êng ®Æc biÖt (®Êt yÕu): Sau khi khoanh vïng, cÇn tiÕn hnh ®iÒu tra: th¨m dß b»ng c¸c lç khoan bè trÝ c¸ch nhau 50 100 m trªn tim tuyÕn (tr−êng hîp ®Æc biÖt cã thÓ ng¾n h¬n). Cø 200 m tiÕn hnh 1 mÆt c¾t §CCT trªn ®ã cã 3 lç khoan. §é s©u lç khoan ph¶i s©u hÕt líp ®Êt yÕu. Khi cã ®iÒu kiÖn cã thÓ tiÕn hnh thÝ nghÖm c¾t c¸nh hiÖn tr−êng. ViÖc lÊy mÉu ®Êt v thÝ nghiÖm c¸c chØ tiªu c¬ lý cña ®Êt yÕu ph¶i thËn träng b¶o vÖ tÝnh nguyªn d¹ng cña mÉu v chän s¬ ®å thÝ nghiÖm c¾t cho phï hîp. c) NÒn ®−êng ngËp n−íc v ®−êng qua bi s«ng: TiÕn hnh nh− nÒn ®−êng ®¾p th«ng th−êng, nh−ng cÇn chó ý c¸c vÊn ®Ò sau: + X¸c ®Þnh ®é bÒn v÷ng cña ®Êt nÒn. + X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè thñy v¨n cã ¶nh h−ëng tíi sù æn ®Þnh cña m¸i dèc. + T×m kiÕm c¸c ®Êt ®¾p cã chÊt l−îng thÝch hîp khi ng©m n−íc, còng nh− c¸c gi¶i ph¸p kÌ, c«ng tr×nh phßng hé. d) NÒn ®−êng ®o s©u: NÒn ®o s©u l nÒn khi thi c«ng m¸i dèc cã chiÒu cao h¬n 12m ® ®−îc chØ ra trong giai ®o¹n DA§T. Môc ®Ých cña kh¶o s¸t: ph¸t hiÖn xem ph¶i thi c«ng trong tÇng ®Êt ®¸ cã ®é æn ®Þnh nh− thÕ no? C¸c néi dung cÇn lm s¸ng tá: §èi víi vïng ®¸ cøng æn ®Þnh: x¸c ®Þnh bÒ dy tÇng phñ, tÝnh chÊt æn ®Þnh cña tÇng phñ, ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thñy v¨n. §èi víi nh÷ng vïng ®¸ cøng v nöa cøng nøt nÎ, vì vôn: x¸c ®Þnh thÕ n»m cña ®¸, møc ®é nøt nÎ v h−íng ph¸t triÓn cña nøt nÎ, Trang 12
13. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ §èi víi nh÷ng ®o¹n ®Êt lo¹i sÐt kh«ng æn ®Þnh: xem xÐt c¸c yÕu tè ®Þa m¹o, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt thñy v¨n, tÝnh æn ®Þnh víi n−íc v ®Æc biÖt quan t©m tíi tÝnh chÊt tr−¬ng në cña ®Êt (ph¶i lÊy mÉu ph©n tÝch). C«ng t¸c th¨m dß ®−îc tiÕn hnh ®Æc biÖt víi c¸c lç khoan c¸ch nhau tõ 50 100m. C¸ch 100m bè trÝ 1 mÆt c¾t §CCT víi 3 lç khoan. ChiÒu s©u lç khoan tïy thuéc vo bÒ dy tÇng phñ. Kh«ng cÇn thiÕt ph¶i khoan s©u tíi cao ®é ®−êng ®á. e) NÒn ®−êng ®¾p cao: NÒn ®¾p cao l nÒn cã chiÒu cao ®¾p trªn 12m. C«ng t¸c ®o vÏ §CCT nh− víi nÒn th«ng th−êng, viÖc th¨m dß b»ng c¸c lç khoan trªn tim tuyÕn víi cù ly 50 100 m. Môc ®Ých chñ yÕu cña c«ng t¸c khoan l ph¸t hiÖn tÇng ®Êt yÕu. f) §o¹n ®−êng dù kiÕn x©y dùng t−êng ch¾n v t−êng phßng hé: Môc ®Ých: + X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña nÒn thiªn nhiªn. + X¸c ®Þnh chiÒu s©u ®¸ gèc v ®é s©u ®Æt mãng c«ng tr×nh. C«ng t¸c th¨m dß ®−îc tiÕn hnh b»ng nh÷ng lç khoan trªn tim c«ng tr×nh dù kiÕn v trªn c¸c mÆt c¾t ngang §CCT. Cù ly gi÷a c¸c lç khoan (kÕt hîp víi SPT) tõ 10 15m trªn tim c«ng tr×nh. Trªn mÆt c¾t ngang, cù ly lç khoan tõ 5 10m. §é s©u lç khoan ph¶i tíi ®¸ gèc hoÆc vo tÇng chÞu lùc 5m. 3. Kh¶o s¸t §CCT cho cèng: C«ng t¸c ny cÇn ®−îc kÕt hîp víi kh¶o s¸t nÒn ®−êng. ChØ ®Æt vÊn ®Ò kh¶o s¸t khi ë ®ã cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt ®Æc biÖt, cã thÓ khoan nh−ng kh«ng qu¸ 2 lç cho mét vÞ trÝ cèng. C«ng t¸c lÊy mÉu theo quy ®Þnh th«ng th−êng. 4. Kh¶o s¸t §CCT cho cÇu nhá: CÇn tËn dông c¸c lç khoan ® tiÕn hnh trong giai ®o¹n tr−íc nÕu cã sù trïng vÞ trÝ, hoÆc kh«ng ®óng vÞ trÝ nh−ng xÐt vÉn sö dông ®−îc th× kh«ng cÇn bæ sung lç khoan. Tr−êng hîp kh«ng cã sè liÖu th× cÇn bè trÝ 2 lç khoan t¹i vÞ trÝ mè cÇu, ®é s©u lç khoan 15 20 m v ®iÒu kiÖn kÕt thóc lç khoan gièng nh− giai ®o¹n tr−íc. C«ng t¸c lÊy mÉu theo ®óng quy ®Þnh th«ng th−êng. 5. Kh¶o s¸t §CCT cho cÇu trung v cÇu lín: C«ng t¸c khoan th¨m dß ®−îc tiÕn hnh nh− sau: §èi víi cÇu trung: bè trÝ mçi vÞ trÝ trô v mè mét lç khoan (kÕt hîp SPT). §é s©u lç khoan tõ 25 30m, ®Æc biÖt cã thÓ tíi 40m. §iÒu kiÖn kÕt thóc lç khoan t−¬ng tù b−íc DA§T. §èi víi cÇu lín: bè trÝ mçi vÞ trÝ mè v trô mét lç khoan (kÕt hîp SPT). Tr−êng hîp ®iÒu kiÖn §CCT phøc t¹p, ®Þa tÇng kh«ng ®ång nhÊt, cã hiÖn t−îng Kast¬, cã ph©n bè ®¸ v«i th× cã thÓ bè trÝ 2 lç khoan cho mçi vÞ trÝ mè hoÆc trô cÇu. C¸c vÞ trÝ Trang 13
14. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ ny ®−îc bè trÝ so le nhau so víi tim cÇu. §iÒu kiÖn kÕt thóc lç khoan nh− b−íc DA§T. Ton bé kÕt qu¶ khoan ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc ®é s©u ®Æt mãng v chØ tiªu c¬ lý cña c¸c líp. C«ng t¸c lÊy mÉu theo ®óng quy ®Þnh, nh−ng ph¶i ®¶m b¶o ®ñ sè l−îng mÉu ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh vÒ chØnh lý chØ tiªu cña ®Êt. Hå s¬ kh¶o s¸t §CCT cho cÇu trung v cÇu lín ph¶i ®−îc lËp riªng. 6. Kh¶o s¸t c¸c má VLXD: Gi¸ thnh x©y dùng ®−êng dïng vËt liÖu t¹i chç sÏ gi¶m ®i rÊt nhiÒu so víi dïng vËt liÖu chë tõ xa ®Õn. ViÖc kh¶o s¸t, th¨m dß c¸c má vËt liÖu gÇn tuyÕn ®−îc tiÕn hnh ®ång thêi víi viÖc ®iÒu tra ®Þa chÊt. C¸c giai ®o¹n kh¶o s¸t má ph©n ra: a) T×m kiÕm, tiÕn hnh ®ång thêi víi kh¶o s¸t s¬ bé tuyÕn. Môc ®Ých: nh»m thu thËp ti liÖu vÒ chÊt l−îng, tr÷ l−îng, kh¶ n¨ng khai th¸c. b ) Th¨m dß s¬ bé, tiÕn hnh ®ång thêi víi kh¶o s¸t kü thuËt. Môc ®Ých: x¸c lËp c¸c tho¶ thuËn víi c¸c c¬ quan ®Þa ph−¬ng trong viÖc dnh ®Êt ®Ó khai th¸c má, ®o ®¹c ®Þa h×nh, lËp b×nh ®å má v m« t¶ nh÷ng chç th¨m dß v c¸c vÕt lé tù nhiªn. Trong b−íc ny cÇn lÊy mÉu ®Êt ®¸ ®Ó thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh chÊt l−îng xem cã ®ñ tiªu chuÈn sö dông hay kh«ng. ViÖc x¸c ®Þnh tr÷ l−îng cña má cã thÓ tiÕn hnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p: * Trung b×nh sè häc : lÊy bÒ dy trung b×nh cña líp vËt liÖu ®o ®−îc ë lç khoan nh©n víi diÖn tÝch cña nã. * MÆt c¾t song song : chia má b»ng c¸c c¸c mÆt c¾t song song, ë mçi mÆt c¾t cã bè trÝ c¸c hè ®o, khèi l−îng c¸c líp b»ng diÖn tÝch h÷u Ých ë mçi mÆt c¾t nh©n víi kho¶ng c¸ch gi÷a chóng. * Ph−¬ng ph¸p ®a gi¸c : diÖn tÝch má ®−îc chia thnh c¸c tam gi¸c cã c¸c ®Ønh n»m trªn c¸c lç khoan, thÓ tÝch mçi khèi má tam gi¸c ®−îc x¸c ®Þnh b»ng diÖn tÝch cña tam gi¸c nh©n víi bÒ dy trung b×nh cña líp h÷u Ých . c) Th¨m dß chi tiÕt, tiÕn hnh trong thêi kú thiÕt kÕ thi c«ng. Néi dung: x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn khai th¸c v vËn chuyÓn, vÞ trÝ b¾t ®Çu khai th¸c, diÖn tÝch c«ng t¸c h÷u Ých, khu vùc ®æ líp phñ, thêi gian cã thÓ khai th¸c trong n¨m, cù ly vËn chuyÓn ®Õn tuyÕn, kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cña ®−êng v c¸c ®o¹n ®−êng vËn chuyÓn cÇn gia cè. §2 . c«ng t¸c thiÕt kÕ kü thuËt hoÆc tkkttkkttcttcctc Trang 14
15. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Sau khi ®o ®¹c v ®iÒu tra ®Çy ®ñ ti liÖu thùc ®Þa cã thÓ tiÕn hnh thiÕt kÕ kü thuËt, tøc l tÝnh to¸n, quyÕt ®Þnh cÊu t¹o c¸c yÕu tè cña tuyÕn, nÒn, mÆt ®−êng v c¸c c«ng tr×nh nh©n t¹o trªn ®−êng kÌm theo khèi l−îng thi c«ng t−¬ng øng. ThËt ra, ngay trong qu¸ tr×nh c¾m tuyÕn trªn thùc ®Þa ®ång thêi còng ® ph¶i quyÕt ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt v ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò thiÕt kÕ nãi trªn, do ®ã c«ng viÖc lóc ny tr−íc hÕt l ®i s©u vo tÝnh to¸n chÝnh x¸c hãa c¸c cÊu t¹o bé phËn cña ®−êng, cè g¾ng vËn dông c¸c thnh tùu míi, c¸c tiÕn bé kü thuËt. Ph¶i xem viÖc thiÕt kÕ l mét qu¸ tr×nh s¸ng t¹o v ng−êi thiÕt kÕ ph¶i ®Æt vÞ m×nh trªn c−¬ng vÞ ng−êi sö dông ®−êng ®Ó cè g¾ng s¸ng t¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho viÖc ch¹y xe, ®ång thêi còng ph¶i chó ý t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc khai th¸c, duy tu söa ch÷a sau ny. Khi thiÕt kÕ ph¶i xÐt tíi ®iÒu kiÖn thi c«ng, kh¶ n¨ng vÒ kü thuËt v tæ chøc, còng nh− trang thiÕt bÞ cña ®¬n vÞ thi c«ng. §ång thêi ph¶i ®Æt vÊn ®Ò tËn dông vËt liÖu t¹i chç. Mçi b¶n thiÕt kÕ v mçi v¨n kiÖn trong hå s¬ thiÕt kÕ ph¶i ®Çy ®ñ, chi tiÕt, cã tÊt c¶ c¸c sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn b¶n thiÕt kÕ ®ã mét c¸ch thuËn lîi, ®ång thêi ph¶i ®óng víi c¸c hå s¬ mÉu v c¸c quy ®Þnh kh¸c. B¶n vÏ ph¶i tr×nh by râ rng, s¸ng sña. Néi dung c«ng viÖc thiÕt kÕ kü thuËt gåm cã c¸c viÖc d−íi ®©y: i. ThiÕt kÕ b×nh ®å tr¾c däc v tr¾c ngang §Ó ®¶m b¶o ®−îc c¸c yªu cÇu nãi trªn cÇn lu«n lu«n thiÕt kÕ phèi hîp b×nh ®å, tr¾c däc v tr¾c ngang. Th−êng tr−íc hÕt ph¶i xem xÐt tõng tr¾c ngang t−¬ng øng víi tÊt c¶ c¸c cäc chi tiÕt, c¸c cäc cã dù kiÕn ®Æt c«ng tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh ®é cao khèng chÕ hoÆc ®é cao mong muèn ®Æt nÒn ®−êng t¹i mçi chç tr¾c ngang ®ã. Sau ®Êy ®¸nh dÊu ®é cao khèng chÕ v ®é cao mong muèn nãi trªn lªn tr¾c däc. NÕu ®−êng ®á thiÕt kÕ cã thÓ ®i s¸t c¸c ®é cao nãi trªn ®ång thêi vÉn b¶o ®¶m c¸c chØ tiªu kh¸c vÒ ®é dèc däc, vÒ chiÒu di dèc, vÒ c¸c ®iÒu kiÖn ®Æt ®−êng cong ®øng v kÕt hîp tèt víi c¸c yÕu tè b×nh ®å ®Ó b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn an ton xe ch¹y v ®é ®Òu ®Æn thÞ gi¸c trong kh«ng gian th× xem nh− ph−¬ng ¸n tuyÕn ® c¾m l cã thÓ phèi hîp tèt gi÷a c¸c b×nh ®å, tr¾c däc, tr¾c ngang, v cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc b¶o ®¶m thiÕt kÕ tèi −u v× r»ng c¸c ®é cao khèng chÕ v ®é cao mong muèn x¸c ®Þnh trªn tr¾c ngang nãi trªn râ rng thÓ hiÖn c¸c yªu cÇu kü thuËt v kinh tÕ ®èi víi mçi vÞ trÝ trªn tuyÕn. C¸c ®é cao khèng chÕ cã thÓ l møc n−íc khèng chÕ ë c¸c s«ng suèi, c¸c thung lòng, c¸c c¸nh ®ång, møc n−íc thñy triÒu ë biÓn, møc n−íc d©ng ë c¸c vÞ trÝ cÇu, cèng; còng cã thÓ l c¸c khèng chÕ do c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt (cao hoÆc thÊp h¬n sÏ gÆp v¸ch ®øng, gÆp khu tr−ît s−ên, ), ®Þa vËt (qua vïng d©n c−, qua ®−êng s¾t, m−¬ng m¸ng, thuû lîi, ) hoÆc khèng chÕ do yªu cÇu sö dông ®−êng cò, C¸c ®é cao mong muèn cã thÓ x¸c ®Þnh trªn mçi tr¾c ngang xuÊt ph¸t tõ nh÷ng c©n nh¾c vÒ kinh tÕ kü thuËt b¶o ®¶m cho gi¶i ph¸p kü thuËt ®èi víi nÒn ®−êng ë mçi cäc l hîp lý v rÎ nhÊt. VÝ dô: víi ®−êng trªn s−ên nói th× ®©y chÝnh l ®é cao ®o, ®¾p ®Ó gi¸ thnh rÎ nhÊt, ®ång thêi b¶o ®¶m chiÒu cao taluy ®ñ æn ®Þnh; víi ®−êng vïng ®ång b»ng th× ®©y cã thÓ l chiÒu cao ®¾p rÎ nhÊt x¸c ®Þnh theo quan ®iÓm thiÕt kÕ tæng thÓ nÒn, mÆt ®−êng trªn møc n−íc ngËp v møc n−íc ngÇm, Trang 15
16. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Trong tr−êng hîp thiÕt kÕ tr¾c däc kh«ng tháa mn c¸c yªu cÇu phèi hîp gi÷a b×nh ®å, tr¾c däc v tr¾c ngang nh− trªn ® nªu (gÆp nh÷ng m©u thuÉn kh«ng kh¾c phôc ®−îc gi÷a c¸c yªu cÇu kh¸c nhau) th× nªn ®Æt vÊn ®Ò xem xÐt l¹i tuyÕn ® c¾m v nghiªn cøu chØnh l¹i tuyÕn ®Ó gi¶m bít møc ®é c¸c m©u thuÉn (trªn thùc tÕ mét ph−¬ng ¸n tèi −u còng kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc sù tån t¹i c¸c m©u thuÉn gi÷a nh÷ng yªu cÇu kinh tÕ kü thuËt kh¸c nhau). NÕu cã cÇn chØnh l¹i tuyÕn th× cÇn tiÕn hnh so s¸nh kinh tÕ kü thuËt gi÷a ph−¬ng ¸n ® c¾m v ph−¬ng ¸n chØnh l¹i, qua ®ã cã thÓ thÊy ®−îc hiÖu qu¶ cña viÖc chØnh tuyÕn (tøc l hiÖu qu¶ cña viÖc gi¶m bít c¸c m©u thuÉn). VÒ nguyªn t¾c b»ng c¸ch lm nh− trªn nhiÒu lÇn, ta cã thÓ ®¹t tíi mét ph−¬ng ¸n tuyÕn tèi −u vÒ kinh tÕ kü thuËt. ViÖc thiÕt kÕ b×nh ®å, tr¾c däc, tr¾c ngang nh− trªn tèt nhÊt nªn tiÕn hnh ngay trong thêi gian c¾m tuyÕn ë thùc ®Þa, (nhÊt l ®èi víi ®o¹n tuyÕn khã, cã nhiÒu c«ng tr×nh dÔ ph¶i chØnh tuyÕn nhiÒu lÇn, ) ®Ó tiÖn cho viÖc thu thËp bæ sung sè liÖu t¹i thùc ®Þa. C«ng viÖc ny còng l kh©u quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ chi tiÕt lËp b¶n vÏ thi c«ng, v× thËt ra muèn thiÕt kÕ b×nh ®å, tr¾c däc, tr¾c ngang hîp lý, tèi −u th× còng ph¶i gi¶i quyÕt ®−îc c¸c vÊn ®Ò vÒ thiÕt kÕ nÒn ®−êng v c¸c c«ng tr×nh trªn ®−êng mét c¸ch hîp lý v tèi −u. II. ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc C¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc bao gåm cÇu, cèng, c¸c rnh tho¸t n−íc, rnh ch¾n n−íc (rnh ®Ønh), c¸c c«ng tr×nh c¶i dßng n−íc, §Ó thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh ny tr−íc hÕt ph¶i tiÕn hnh lËp quy ho¹ch tho¸t n−íc (n−íc mÆt v n−íc ngÇm) víi môc tiªu l kh«ng ®Ó cho n−íc tõ hai bªn ch¶y tù do vo khu vùc nÒn ®−êng g©y ph¸ ho¹i nÒn ®−êng, v t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n−íc ë trong khu vùc nÒn ®−êng tho¸t ®−îc hÕt ra ngoi. Gi¶i quyÕt xong viÖc quy ho¹ch tho¸t n−íc th× c«ng viÖc thiÕt kÕ b¾t ®Çu tiÕn hnh ®èi víi tõng c«ng tr×nh cô thÓ víi néi dung: chän kiÓu c«ng tr×nh v quyÕt ®Þnh khÈu ®é (hay tiÕt diÖn tho¸t n−íc cÇn thiÕt). Khi chän kiÓu c«ng tr×nh th−êng ph¶i quan t©m tr−íc hÕt ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vËt liÖu x©y dùng t¹i chç, vÒ ®iÒu kiÖn v kh¶ n¨ng thi c«ng còng nh− c¸c yªu cÇu vÒ cÊu t¹o cña b¶n th©n kÕt cÊu c«ng tr×nh (vÝ dô c¸c cèng trßn ®ßi hái ph¶i ®¾p ®Êt ë bªn trªn cèng tèi thiÓu 0,5m, c¸c cèng b¶n næi th× cho phÐp t¶i träng trùc tiÕp th«ng qua, ). Còng cã thÓ dùa vo viÖc so s¸nh khèi l−îng c«ng tr×nh v gi¸ thnh x©y dùng ®Ó chän kiÓu c«ng tr×nh. Cã thÓ ph©n tÝch, so s¸nh nhanh th«ng qua c¸c b¶n thiÕt kÕ ®Þnh h×nh cho c¸c kiÓu c«ng tr×nh kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc thi c«ng v lËp c¸c xÝ nghiÖp phô s¶n xuÊt cÊu kiÖn x©y dùng th× trªn mét tuyÕn ®−êng kh«ng nªn dïng qu¸ nhiÒu kiÓu c«ng tr×nh. III. ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh chèng ®ì Th−êng ph¶i sö dông c¸c c«ng tr×nh chèng ®ì ë c¸c ®o¹n nÒn ®−êng nÒn s−ên dèc ngang cã ®é dèc lín h¬n 50%, ë ®o¹n ®−êng ®i ven s«ng, suèi trong c¸c thung lòng hÑp ph¶i ®¾p lÊn nÒn ®−êng ra phÝa dßng n−íc hoÆc ë c¸c chç ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt xÊu, Khi thiÕt kÕ c«ng tr×nh chèng ®ì ph¶i quyÕt ®inh ®Æt c«ng tr×nh trªn mÆt c¾t ngang, ph¹m vi ®Æt c«ng tr×nh theo chiÒu däc tuyÕn v kiÓu c«ng tr×nh. Trang 16
17. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ VÒ kiÓu c«ng tr×nh chèng ®ì ta cã thÓ dùa vo c¸c ®Þnh h×nh ®Ó so s¸nh quyÕt ®Þnh trªn c¬ së khèi l−îng c«ng tr×nh, yªu cÇu vÒ lo¹i vËt liÖu, ®iÒu kiÖn thi c«ng v gi¸ thnh x©y dùng. IV. ThiÕt kÕ mÆt ®−êng NhiÖm vô chÝnh cña thiÕt kÕ kü thuËt lóc ny l: ®i s©u vo tÝnh to¸n, thiÕt kÕ cô thÓ kÕt cÊu ¸o ®−êng cho tõng ®o¹n tuyÕn cã c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thuû v¨n, chÕ ®é thñy nhiÖt v vËt liÖu t¹i chç kh¸c nhau. Nh− vËy tr×nh tù thiÕt kÕ mÆt ®−êng trong thiÕt kÕ chi tiÕt l: Dùa vo c¸c ti liÖu ®iÒu tra thùc ®Þa còng nh− c¸c kÕt qu¶ vÒ thiÕt kÕ tuyÕn, vÒ nÒn ®−êng ®Ó ph©n ®o¹n tuyÕn theo c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nãi trªn. Trong mäi tr−êng hîp ®Òu ph¶i tiÕn hnh c¸c thÝ nghiÖm ë hiÖn tr−êng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè tÝnh to¸n ®èi víi nÒn ®Êt (E, C, ϕ), v ®èi víi c¸c kÕt cÊu ¸o ®−êng cò tËn dông. Dùa vo kÕt qu¶ so s¸nh chän kÕt cÊu mÆt ®−êng, c¸c nguyªn t¾c ® ®Þnh trong thiÕt kÕ s¬ bé v dùa vo c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ®o¹n tuyÕn ®Ó quyÕt ®Þnh cÊu t¹o kÕt cÊu mÆt ®−êng t−¬ng øng víi mçi ®o¹n ®ã. (NÕu ®iÒu kiÖn vËt liÖu t¹i chç nh− nhau th× lo¹i mÆt v lo¹i mãng cã thÓ chän nh− ® chän ë thiÕt kÕ DA§T, nÕu cã vËt liÖu t¹i chç kh¸c nhau th× chØ thay mãng b»ng lo¹i cã s½n, thuËn lîi h¬n). §i s©u vo tÝnh to¸n v quyÕt ®Þnh bÒ dy cña c¸c líp; ®−a ra c¸c yªu cÇu ®Þnh l−îng ®èi víi mçi thnh phÇn vËt liÖu dïng ®Ó lm c¸c líp kÕt cÊu ®ã v quy ®Þnh râ c¸c chØ tiªu c¸c líp ®ã ph¶i ®¹t ®−îc vÒ c−êng ®é, vÒ ®é chÆt, vÒ ®é b»ng ph¼ng, ®é nh¸m (riªng ®èi víi líp mÆt). V. ThiÕt kÕ vÒ mÆt ®¶m b¶o an ton giao th«ng v vÒ tæ chøc giao th«ng Nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y tai n¹n giao th«ng trªn ®−êng l do ®iÒu kiÖn ®−êng thiÕt kÕ kh«ng tèt v vi ph¹m quy t¾c giao th«ng cña ng−êi l¸i xe, cña c¸c ph−¬ng tiÖn th« s¬ v bé hnh (®i tr¸i ®−êng, ®i qu¸ tèc ®é, v−ît Èu kh«ng chÞu xÕp hng, ). §iÒu kiÖn ®−êng ë ®©y bao gåm ¶nh h−ëng cña yÕu tè h×nh häc cña ®−êng thiÕt kÕ trªn b×nh ®å, tr¾c däc, tr¾c ngang; ®é b»ng ph¼ng v ®é nh¸m mÆt ®−êng; cña ®iÒu kiÖn vÒ tÇm nh×n, chiÕu s¸ng còng nh− ®iÒu kiÖn trang thiÕt bÞ v tæ chøc ®iÒu chØnh giao th«ng. ThiÕt kÕ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®−êng vÒ mÆt ®¶m b¶o an ton giao th«ng th−êng dùa vo c¸ch ®¸nh gi¸ møc ®é an ton ch¹y xe ®èi víi tõng ®o¹n cña ph−¬ng ¸n tuyÕn thiÕt kÕ trªn c¬ së tÝnh to¸n hÖ sè tai n¹n v hÖ sè an ton cña c¸c ®o¹n ®ã. VÝ dô : NÕu ®¸nh gi¸ theo hÖ sè tai n¹n tæng hîp K tn th×: Khi K tn =10 20 nªn v¹ch ph©n luång xe ch¹y Khi K tn >20 40 ph¶i cÊm v−ît v h¹n chÕ tèc ®é (c¾m c¸c biÓn t−¬ng øng) NÕu ®¸nh gi¸ theo hÖ sè an ton K at th×: Khi K at < 0.4 l rÊt nguy hiÓm ph¶i ®Æt c¸c biÓn b¸o cÊm v−ît, cÊm ®ç, ph©n ln xe, Trang 17
18. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Khi K at = 0.4 0.6 l nguy hiÓm, ph¶i ®Æt c¸c thiÕt bÞ phßng hé, biÓn b¸o, C¸c lo¹i biÓn b¸o theo HÖ thèng b¸o hiÖu ®−êng bé (22TCN 23701). ViÖc thiÕt kÕ tæ chøc giao th«ng cßn nh»m lm t¨ng n¨ng lùc th«ng xe cña ®−êng v chèng ïn t¾c giao th«ng. ThiÕt kÕ TCGT bao gåm: Thay ®æi c¬ cÊu dßng xe. Tæ chøc c¸c dßng xe mét chiÒu hoÆc tæ chøc ph©n ln xe. C¸c quy ®Þnh t¹i nót giao, ë cÇu, ph, VI. ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh phôc vô viÖc khai th¸c ®−êng ThiÕt kÕ c¸c c¬ quan ®o¹n b¶o d−ìng, h¹t b¶o d−ìng, bÕn xe, khu nghØ ng¬i v phôc vô hnh kh¸ch, ®iÖn tho¹i, tr¹m thu phÝ, tr¹m cÊp x¨ng dÇu, tr¹m s¬ cøu tai n¹n, VII. §¸nh gi¸ chi tiÕt t¸c ®éng m«i tr−êng, c¸c biÖn ph¸p thiÕt kÕ gi¶m thiÓu 1. Néi dung ®¸nh gi¸ §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña viÖc lm ®−êng ®Õn ®éng vËt v thùc vËt hoang d. §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng xãi tr«i ®Êt m¸i dèc. §¸nh gi¸ vÒ sù biÕn ®æi dßng ch¶y v dù thay ®æi møc n−íc ngÇm. §¸nh gi¸ dù b¸o ¶nh h−ëng cña khÝ th¶i v bôi. §¸nh gi¸ « nhiÔm tiÕng ån. §¸nh gi¸, dù b¸o g©y « nhiÔm nguån n−íc mÆt, 2. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ xãi lë m«i tr−êng ®Êt. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t¸c ®éng lm thay ®æi møc n−íc mÆt, møc n−íc ngÇm v lm « nhiÔm m«i tr−êng n−íc. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng céng ®ång v c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn m«i tr−êng thÈm mü v c¶nh quan. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t¸c ®éng m«i tr−êng sinh th¸i. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t¸c ®éng g©y ån v rung. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ « nhiÔm chÊt l−îng kh«ng khÝ. IIX. TÝnh to¸n khèi l−îng thi c«ng TÝnh to¸n c¸c khèi l−îng nÒn mÆt ®−êng, c«ng tr×nh tho¸t n−íc, c«ng tr×nh chèng ®ì, c«ng tr×nh phßng hé, c«ng tr×nh phôc vô khai th¸c trong ph¹m vi ton tuyÕn. C¸c khèi l−îng ny ph¶i ®ñ ®Ó lËp dù to¸n chi tiÕt. IX. ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o Trang 18
19. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Môc ®Ých chÝnh cña viÖc thiÕt kÕ TCTC chØ ®¹o ë ®©y l nh»m cã sè liÖu ®Ó tr×nh duyÖt vÒ c¸c biÖn ph¸p thi c«ng, h−íng thi c«ng, thêi gian thi c«ng vÒ c¸c nhu cÇu nh©n lùc, m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng , nhu cÇu nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, nhu cÇu vËn chuyÓn, ®Ó phôc vô cho viÖc x©y dùng tuyÕn ®−êng thiÕt kÕ. ThiÕt kÕ biÖn ph¸p thi c«ng lm c¬ së ®Ó lËp tæng dù to¸n. X. LËp tæng dù to¸n chi tiÕt LËp tæng dù to¸n chi tiÕt cho tõng lo¹i khèi l−îng, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh trªn c¬ së thiÕt kÕ kü thuËt c¸c khèi l−îng, biÖn ph¸p tæ chøc thi c«ng v gi¸ thnh nguyªn vËt liÖu, ngy c«ng, v c¸c quy ®Þnh hiÖn hnh. Ph−¬ng ph¸p lËp tæng dù to¸n x©y dùng l “ ph©n tÝch ®¬n gi¸ ” (víi c¸c nguån vèn trung −¬ng) hoÆc “ ®¬n gi¸ tæng hîp cña TØnh v tÝnh chªnh vËt liÖu” víi c¸c nguån vèn ®Þa ph−¬ng. Tæng dù to¸n c«ng tr×nh kh«ng ®ù¬c v−ît qu¸ tæng møc ®Çu t− ® ®−îc duyÖt trong DA§T, tr−êng hîp v−ît qu¸ th× ph¶i cã thuyÕt minh v xin tr×nh duyÖt l¹i DA§T. §3 . Yªu cÇu v thnthnhh phÇn hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt I. Nh÷ng yªu cÇu chung ®èi víi thiÕt kÕ kü thuËt ThiÕt kÕ ph¶i hon chØnh. TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh cÇn ®−îc thiÕt kÕ hîp lý víi l−u l−îng v thnh phÇn xe ch¹y, víi t¶i träng t¸c dông v ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Þa ph−¬ng. Tõng phÇn v ton bé ®å ¸n ph¶i cã lËp luËn v phï hîp víi DA§T ® ®−îc phª chuÈn. Nh÷ng ti liÖu cña ®å ¸n cÇn ph¶i chÝnh x¸c, ®óng quy c¸ch, ®ñ ch÷ ký theo quy ®Þnh. ThuyÕt minh viÕt râ rng, c« ®äng. II. thnh phÇn hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt 1. Tæng luËn: Nªu nh÷ng c¨n cø lËp hå s¬, c¸c nguyªn t¾c ® ®−îc duyÖt trong thiÕt kÕ s¬ bé nh− h−íng tuyÕn, tiªu chuÈn kü thuËt, c¸c biÖn ph¸p xö lý c«ng tr×nh ®Æc biÖt, 2. §¸nh gi¸ kinh tÕ kü thuËt: nªu c¸c ®iÓm ® ®¹t ®−îc trong thiÕt kÕ, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thiÕt kÕ vÒ c¸c mÆt chÊt l−îng, khèi l−îng v gi¸ thnh. Nªu c¸c yªu cÇu chÝnh vÒ chÊt l−îng vËt liÖu, vÒ ®é ®Çm nÐn nÒn ®−êng, mÆt ®−êng, yªu cÇu vÒ b¶o vÖ di tÝch lÞch sö, v¨n hãa, Nªu c¶ nh÷ng vÊn ®Ò thiÕt kÕ ch−a ®¹t ®−îc. 3. Hå s¬ thiÕt kÕ nÒn ®−êng bao gåm: ThuyÕt minh thiÕt kÕ nÒn ®−êng. B×nh ®å tuyÕn ®−êng. Trang 19
20. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Tr¾c däc tuyÕn. Tr¾c ngang. B¶n tÝnh khèi l−îng nÒn ®−êng tõng cäc v tõng Km. B¶n tÝnh khèi l−îng rnh däc. B¶n tÝnh khèi l−îng ph¸t c©y rÉy cá. B¶n tÝnh khèi l−îng trång cá, vç m¸i ta luy. 4. Hå s¬ thiÕt kÕ mÆt ®−êng gåm: ThuyÕt minh thiÕt kÕ mÆt ®−êng. B¶n tÝnh diÖn tÝch r¶i mÆt ®−êng. B¶n tÝnh khèi l−îng vËt liÖu r¶i mÆt ®−êng. 5. Hå s¬ c«ng tr×nh tho¸t n−íc gåm: ThuyÕt minh thiÕt kÕ cèng, cÇu nhá. B×nh ®å vÞ trÝ cÇu. Bè trÝ chung ton cÇu. B¶n vÏ c¸c cÊu t¹o ®Æc biÖt (kh«ng cã trong ®Þnh h×nh). 6. Hå s¬ c¸c c«ng tr×nh kh¸c: Gåm nhiÒu lo¹i: c¸c ng ba, ng t− cã yªu cÇu ®Æc biÖt, bÕn xe, nh chê xe, nh cung, h¹t , c¸c c«ng tr×nh phßng hé, cäc tiªu, biÓn b¸o. 7. LËp tæng dù to¸n. III. c¸c b¶n vÏ 1. B¶n ®å tæng hîp vÞ trÝ tuyÕn v h−íng tuyÕn 1:10.000 – 1: 50.000. 2. Tr¾c däc tæng hîp víi tû lÖ nh− b×nh ®å trong ®ã thèng kª tæng hîp c¸c chØ tiªu kü thuËt v khèi l−îng c«ng tr×nh tõng KM. 3. BiÓu thèng kª khèi l−îng tæng hîp v thèng kª khèi l−îng tõng h¹ng môc c«ng tr×nh ton tuyÕn v tõng KM. 4. B×nh ®å tuyÕn tû lÖ 1:1.000 hoÆc 1:2.000 cã c¸c cäc v ghi c¸c cao ®é tù nhiªn tim tuyÕn, c¸c b¶ng c¾m ®−êng cong, vÏ cho tõng KM. 5. Tr¾c däc tû lÖ nh− b×nh ®å cã mÆt c¾t ®Þa chÊt vÏ cho tõng KM. 6. Tr¾c ngang: ®ãng tõng KM víi tû lÖ 1:100 hoÆc 1:200. 7. C¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh. 8. C¸c b¶n vÏ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o. VÒ khèi l−îng: c¸c ti liÖu cña thiÕt kÕ kü thuËt rÊt lín, nªn ng−êi ta chia tÊt c¶ c¸c ti liÖu cña ®å ¸n lm ba nhãm: C¸c ti liÖu tr×nh cÊp trªn duyÖt. C¸c ti liÖu kh«ng cÇn duyÖt, chuyÓn trùc tiÕp cho thi c«ng. Trang 20
21. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ C¸c ti liÖu phô ®Ó l−u ë c¬ quan thiÕt kÕ. §4 . thnh phÇn hå s¬ mêi thÇu Hå s¬ mêi thÇu th−êng do Chñ ®Çu t− l c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n (PMU Project Management Unit) lËp. Néi dung cña hå s¬ mêi thÇu th−êng cã c¸c phÇn chñ yÕu sau ®©y: PhÇn 1. C¸c chØ dÉn cho c¸c øng thÇu Trong phÇn ny giíi thiÖu chung vÒ dù ¸n, vÒ nguån vèn, vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thÓ lÖ, thñ tôc, tr×nh tù tham gia ®Êu thÇu, c¸c mÉu biÓu, ®¬n, nh thÇu ph¶i lm khi muèn tham gia ®Êu thÇu v b¶n khèi l−îng thi c«ng chi tiÕt. PhÇn 2. C¸c ®iÒu kiÖn chung cña hîp ®ång Trong phÇn ny nªu lªn tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn dïng lm c¬ së ®Ó triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n tõ khi khëi c«ng ®Õn khi hon thnh c«ng tr×nh ®−êng; trong ®ã ®Æc biÖt chó ý ®Õn tr¸ch nhiÖm v quyÒn lîi cña c¸c bªn h÷u quan; c¸c thñ tôc kiÓm tra nghiÖm thu, thanh to¸n; c¸c c¸ch xö lý trong trong mäi t×nh huèng bÊt th−êng; chÕ ®é b¶o hnh; c¸c ®iÒu kiÖn vÒ sö dông lao ®éng; nguyªn vËt liÖu; thuÕ v c¸c lo¹i phÝ, PhÇn 3. C¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång ¸p dông riªng cho dù ¸n C¸c ®iÒu kiÖn nh− phÇn 2 nh−ng cã thay ®æi ®Ó ¸p dông riªng cho phï hîp víi luËt lÖ, phong tôc, tËp qu¸n v hon c¶nh kinh tÕ ®Æc thï, PhÇn 4. C¸c quy ®Þnh (tiªu chuÈn) kü thuËt Néi dung cña phÇn ny chÝnh l so¹n mét quy tr×nh thi c«ng võa bao gåm c¸c tiªu chuÈn, yªu cÇu võa mang tÝnh h−íng dÉn thùc hiÖn t−¬ng ®èi tû mû, cô thÓ ®Ó ¸p dông riªng cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. C¸c quy tr×nh ny kh«ng ®−îc phÐp sö dông c¸c tiªu chuÈn hoÆc yªu cÇu thÊp h¬n so víi c¸c quy ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn ngnh hoÆc TCVN. PhÇn 5. C¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ v c¸c b¶ng, biÓu khèi l−îng cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh PhÇn ny tËp hîp ton bé c¸c b¶n vÏ v khèi l−îng c«ng tr×nh. Ton bé 5 phÇn trªn ®−îc ph©n chia ®ãng thnh c¸c tËp hå s¬ mêi thÇu. PhÇn 4 ®−îc ®ãng riªng 1 tËp. PhÇn 5 ®ãng thnh 1 tËp nhiÒu quyÓn. PhÇn 1, 2, 3 cã thÓ ®ãng chung thnh mét hoÆc chia nhá thnh c¸c tËp nhá tuú theo c¬ quan lËp HSMT. §5 . Tæ CHøC TIÕN HNH C¤NG T¸C KSTK V §¶M B¶O AN TTOONN LAO §éng khi kh¶o s¸t thiÕt kÕ I. tæ chøc tiÕn hnh c«ng t¸c kh¶o s¸t thiÕt kÕ Trang 21
22. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Ph−¬ng ph¸p tæ chøc tiÕn hnh c«ng t¸c KSTK l thnh lËp c¸c tæ c«ng t¸c chuyªn nghiÖp, mçi tæ ®¶m nhËn mét sè c«ng viÖc chuyªn m«n nhÊt ®Þnh tiÕn hnh theo tr×nh tù d©y chuyÒn chÆt chÏ. Chñ nhiÖm ®å ¸n hoÆc ®éi tr−ëng l ng−êi phô tr¸ch chung v ®iÒu hnh c¸c c«ng t¸c KSTK. 1. C«ng t¸c kh¶o s¸t: Tïy tõng giai ®o¹n KSTK, ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh, cÊp h¹ng kü thuËt cña tuyÕn ®−êng v t×nh h×nh cô thÓ mét ®¬n vÞ kh¶o s¸t cã thÓ chia thnh c¸c tæ c«ng t¸c chuyªn nghiÖp sau: Chän tuyÕn, ®Þnh ®Ønh. Ph¸t tuyÕn, cuèc ®−êng, phãng th¼ng. §o gãc c¸c ®Ønh. TÝnh to¸n c¾m ®−êng cong v ®o¹n nèi ®−êng cong. R¶i cäc v c¾m cäc chi tiÕt. §o di (tæng qu¸t v chi tiÕt). §o cao (tæng qu¸t v chi tiÕt). §o tr¾c ngang. §o ®¹c lËp b×nh ®å chi tiÕt c¸c vÞ trÝ v khu vùc cÇn thiÕt. Kh¶o s¸t ®Þa chÊt v thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng. §iÒu tra thñy v¨n. §iÒu tra ®Þa m¹o, ruéng ®Êt, c©y cá. §iÒu tra vËt liÖu x©y dùng. C«ng t¸c v¨n phßng: tÝnh sæ ®o ®¹c, kiÓm tra ®èi chiÕu ti liÖu víi thùc ®Þa, lªn b¶n vÏ méc, thiÕt kÕ thö. S¶n xuÊt cäc: ®Ønh ®−êng chuyÒn, cäc gç, cäc bª t«ng v ®inh s¾t. Cè ®Þnh cäc v mèc cao ®¹c. 2. C«ng t¸c thiÕt kÕ: C«ng t¸c thiÕt kÕ do bé phËn thiÕt kÕ ®¶m nhËn, chñ nhiÖm ®å ¸n hoÆc ®éi tr−ëng ph¶i trùc tiÕp kh¶o s¸t thùc ®Þa. Bé phËn thiÕt kÕ còng cã thÓ chia thnh c¸c tæ chuyªn nghiÖp sau: Tæ thiÕt kÕ tuyÕn. Tæ thiÕt kÕ nÒn mÆt ®−êng. Tæ thiÕt kÕ c«ng tr×nh tho¸t n−íc. Tæ thiÕt kÕ c«ng tr×nh chèng ®ì v phßng hé. Tæ tæng hîp. Tæ can vÏ, ®ãng gãi hå s¬, Trang 22
23. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ II. trang thiÕt bÞ cho mét ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ Trang thiÕt bÞ cho mét ®¬n vÞ kh¶o s¸t bao gåm: 1. M¸y mãc v dông cô ®o ®¹c: m¸y tÝnh x¸ch tay, m¸y ton ®¹c, bé ®m, m¸y kinh vÜ, m¸y thñy b×nh, mia c¸c lo¹i, th−íc thÐp hoÆc th−íc v¶i, th−íc ch÷ A, 2. Trang thiÕt bÞ ®iÒu tra ®Þa chÊt thuû v¨n: m¸y khoan, m¸y ®o l−u tèc, dông cô thÝ nghiÖm ®Þa chÊt, 3. Trang thiÕt bÞ phßng hé, trang thiÕt bÞ phôc vô sinh ho¹t, y tÕ v cÊp cøu. 4. M¸y mãc v dông cô v¨n phßng. 5. C¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn v th«ng tin liªn l¹c, ph−¬ng tiÖn chôp ¶nh. III. c¸c quy t¾c ®¶m b¶o an ton lao ®éng Phßng bÖnh, gi÷ g×n søc kháe v tæ chøc s¬ cÊp cøu cho ng−êi bÖnh hoÆc bÞ tai n¹n khi KSTK ë vïng xa x«i hÎo l¸nh. ChÕ ®é phßng hé lao ®éng. §iÒu kiÖn x©y dùng l¸n tr¹i. H−íng dÉn c¸c quy t¾c an ton khi lm viÖc trªn s−ên nói dèc. H−íng dÉn c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an ton v chèng thÊt l¹c khi lm viÖc ë vïng kh«ng cã d©n c−, vïng s©u hÎo l¸nh. H−íng dÉn c¸ch lm viÖc trªn vïng ®Çm lÇy ®Ó chèng bÞ sôt. H−íng dÉn c¸ch lm viÖc trªn s«ng khi kh¶o s¸t v−ît s«ng v ®iÒu tra chÕ ®é dßng ch¶y. An ton phßng chèng ch¸y næ. Quy ®Þnh vÒ c¸ch hnh qu©n ®−êng rõng. §¶m b¶o an ton giao th«ng khi kh¶o s¸t trªn c¸c ®−êng cã xe ch¹y. C¸c quy t¾c an ton khi ®o hè ®Þa chÊt, khoan th¨m dß v sö dông c¸c biÖn ph¸p ®Þa vËt lý. An ton di chuyÓn, HiÖn nay, ë n−íc ta ch−a cã mét v¨n b¶n riªng vÒ quy t¾c kü thuËt an ton khi KSTK ®−êng « t« nh−ng cã thÓ tham kh¶o c¸c néi dung trªn ë c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ chÕ ®é b¶o hé lao ®éng chung cña Nh n−íc. §6 . sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö v tù ®éng ho¸ KSTK ®−êng « t« ViÖc sö dông MT§T sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®å ¸n thiÕt kÕ v× nã cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®−îc c¸c vÊn ®Ò sau: Cho phÐp t¨ng sè ph−¬ng ¸n ®−a ra so s¸nh vÒ tuyÕn, nÒn mÆt ®−êng, c¸c c«ng tr×nh, mét c¸ch tïy ý khiÕn cho ph−¬ng ¸n ®−îc lùa chän cng gÇn víi ph−¬ng ¸n tèi −u h¬n. Trang 23
24. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Cho phÐp dïng c¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n chÝnh x¸c, cã c¬ së lý thuyÕt v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ®Ó thay thÕ c¸c ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n, kinh nghiÖm; nhê vËy cã thÓ ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Cho phÐp gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thiÕt kÕ tuyÕn, nÒn mÆt v c«ng tr×nh mét c¸ch tæng hîp, tæng thÓ, nghÜa l khi thiÕt kÕ sÏ xÐt tíi ®ång thêi c¸c mèi quan hÖ ¶nh h−ëng lÉn nhau gi÷a c¸c yÕu tè, c¸c bé phËn cña ®−êng « t« khi chóng cïng lm viÖc d−íi t¸c dông cña xe ch¹y v cña c¸c nh©n tè thiªn nhiªn. Phèi hîp c¸c m¸y mãc ®o ®¹c hiÖn ®¹i (m¸y ton ®¹c ®iÖn tö), c¸c ph−¬ng tiÖn l−u gi÷, xö lý, c¸c thiÕt bÞ in vÏ, quÐt, v MT§T ta cã thÓ tù ®éng hãa hon ton c«ng viÖc KSTK ®−êng « t«. I. C¸c ch−¬ng tr×nh thiÕt kÕ, vÏ v tÝnh to¸n khèi l−îng tuyÕn ®−êng hiÖn ®ang ®−îc sö dông ë ViÖt Nam 1. C¸c ch−¬ng tr×nh n−íc ngoi C¸c ch−¬ng tr×nh n−íc ngoi th−êng ®−îc sö dông ë n−íc ta bao gåm: a) Chương trình Softdesk : Bản phổ biến nhất là 8.0 (hiện đã có bản 2004) được phát triển bởi công ty Autodesk (Mỹ). Đây chính là công ty làm ra các sản phẩm về CAD nổi tiếng nhất thế giới. Sản phẩm của công ty phổ biến tại Việt Nam bao gồm: AutoCAD; Softdesk, STAAD, 3D studio MAX, chi tiết về các sản phẩm của công ty có thể tham khảo tại địa chỉ: www.autodesk.com. Riêng đối với chương trình Softdesk 8.0, nó hoạt động trên nền AutoCAD R14 và có khả năng trợ giúp rất đa dạng trong các lĩnh vực thiết kế về đường giao thông, về các công trình liên quan đến đào đắp (như kênh mương, hồ chứa, đê đập, ). Đối với ngành giao thông chương trình có thể trợ giúp thiết kế hệ thống mạng đường giao thông và các công trình trên tuyến (như cầu cống, nút giao ). Kết quả thiết kế là hệ thống bản vẽ và bảng biểu được trình bày dưới dạng bản vẽ của AutoCAD. Các bản vẽ bao gồm các bản chuẩn (trắc dọc, cắt ngang, bình đồ) và các bản vẽ minh hoạ ba chiều rất trực quan nhằm giúp cho kết quả thiết kế là tốt nhất cho quá trình khai thác công trình. Thông thường hiện nay ta dùng Softdesk để thiết kế làm DA§T là chủ yếu, còn thiết kế kỹ thuật thì thường dùng các phần mềm khác. b) Ch−¬ng tr×nh NovaCAD (NAUY): §©y l ch−¬ng tr×nh ®−îc qu¶ng c¸o rÇm ré vo cuèi n¨m 1996 v ®−îc mét sè c«ng ty t− vÊn sö dông. HiÖn nay, ®¹i diÖn cña hng l c«ng ty Hi Hßa ® ph¸t triÓn phÇn mÒm riªng cña m×nh. c) Ch−¬ng tr×nh MOSS (Anh): Hng kh«ng cßn ®¹i diÖn ë ViÖt Nam v ch−¬ng tr×nh ® hÕt thêi h¹n sö dông tõ n¨m 1999. Gi¸ thnh cao kho¶ng 6.000 USD mét b¶n, kh¶ n¨ng thÝch øng víi ®Æc thï KSTK ë ViÖt Nam cßn h¹n chÕ. 2. C¸c ch−¬ng tr×nh trong n−íc Trang 24
25. Baøi giaûng moân hoïc: Thieát keá ñöôøng oâ toâ Cã rÊt nhiÒu c¬ quan, c¸ nh©n ph¸t triÓn c¸c phÇn mÒm thiÕt kÕ ®−êng nh−ng chñ yÕu sö dông c¸c ch−¬ng tr×nh sau: a) Ch−¬ng tr×nh Nova – TDN : Do c«ng ty tin häc Hi Hßa ph¸t triÓn, hiÖn ® ®−îc phæ cËp víi gi¸ thnh hîp lý 400 500 USD/1 b¶n víi sù hç trî kü thuËt l©u di cho kh¸ch hng. Ch−¬ng tr×nh ny ® ®−îc hÇu hÕt c¸c c«ng ty TVTK c¸c tØnh sö dông. Nh−îc ®iÓm cña ch−¬ng tr×nh ny l thiÕt kÕ ®−êng cÊp cao rÊt yÕu. b) Ch−¬ng tr×nh cña TEDI. c) Ch−¬ng tr×nh TK§ cña §¹i häc GTVT H Néi. d) Ch−¬ng tr×nh cña Côc §−êng bé. e) Ch−¬ng tr×nh Alpha Group cña §¹i häc B¸ch khoa Tp Hå ChÝ Minh, Nãi chung c¸c ch−¬ng tr×nh ny ®Òu nhá lÎ, ph¹m vi ¸p dông kh«ng réng v phÇn thiÕt kÕ b×nh ®å cã ®−êng ®ång møc cßn dùa vo c¸c ch−¬ng tr×nh n−íc ngoi kh¸c. CÇn chuÈn hãa d÷ liÖu ®Çu vo v khèi l−îng tÝnh to¸n ®Ó cã thÓ sö dông phèi hîp gi÷a c¸c ch−¬ng tr×nh. II. C¸c ch−¬ng tr×nh thiÕt kÕ kÕt cÊu, tiÖn Ých kh¸c 1. Ch−¬ng tr×nh SAP2000: tÝnh kÕt cÊu cÇu, d©n dông v cã thÓ kh¶o s¸t tÝnh kÕt cÊu nÒn mÆt ®−êng theo ph−¬ng ph¸p PTHH. 2. Ch−¬ng tr×nh SLOPE/W: tÝnh æn ®Þnh m¸i dèc nÒn ®−êng, tÝnh æn ®Þnh cña nÒn ®−êng ®¾p trªn ®Êt yÕu, 3. C¸c ch−¬ng tr×nh tÝnh kÕt cÊu ¸o ®−êng mÒm, ¸o ®−êng cøng. 4. C¸c ch−¬ng tr×nh tÝnh dù to¸n : Dutoan97, CE, Dutoan2000. 5. V c¸c ch−¬ng tr×nh tiÖn Ých kh¸c. Trang 25