Giáo trình Điều dưỡng cơ sở I

Nội dung text: Giáo trình Điều dưỡng cơ sở I

1. UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI GIÁO TRÌNH MÔN HỌC/MÔ ĐUN: ĐIỀU DƯỠNG CƠ SỞ I NGÀNH/NGHỀ: ĐIỀU DƯỠNG TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Lào Cai, năm 2019 1
2. TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. LỜI GIỚI THIỆU Giáo trình Điều dưỡng cơ sở I do tập thể giáo viên tổ môn điều dưỡng khoa Y- Dược trường cao đẳng Lào cai biên soạn, giáo trình được biên soạn dựa vào các tài liệu theo Quy định của Bộ lao động thương binh và xã hội,Vụ Khoa học và đào tạo, Bộ Y tế, dựa trên những mục tiêu và nội dung trong khung chương trình đã được thống nhất, được cập nhật những thông tin kiến thức mới về lĩnh vực điều dưỡng, có đổi mới phương pháp biên soạn tạo tiền đề để giáo viên và học sinh áp dụng các phương pháp dạy – học hiệu Quả, giúp cho học sinh nâng cao kiến thức cũng như thực hành và tự lượng giá. Giáo trình Điều dưỡng cơ sở I là những vấn đề cơ bản về điều dưỡng và các kỹ thuật điều dưỡng cơ bản trong chăm sóc người bệnh gồm 2 chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về điều dưỡng Chương 2: Các kỹ thuật điều dưỡng cơ sở I Tuy nhiên, trong Quá trình biên soạn, không thể tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp ý kiến của các bạn đồng nghiệp, các thầy cô giáo và học sinh nhà trường để giáo trình môn học ngày càng hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn sự nhận xét đánh giá và góp ý của hội đồng thẩm định giáo trình để đưa tập giáo trình Điều dưỡng cơ sở I vào sử dụng giảng dậy chính thức trong nhà trường. 2
3. MỤC LỤC GIÁO TRÌNH................................................................................................................................................ 1 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN............................................................................................................................ 2 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG......................................................................9 1. LỊCH SỬ ĐIỀU DƯỠNG.......................................................................................................................... 9 1.1. LỊCH SỬ ĐIỀU DƯỠNG THẾ GIỚI............................................................................................9 1.2. LỊCH SỬ ĐIỀU DƯỠNG VIỆT NAM........................................................................................14 2. NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI VÀ MỐI LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC ĐIỀU DƯỠNG........19 2.1. GIỚI THIỆU.....................................................................................................................19 2.2. HỌC THUYẾT CỦA ABRAHAM H. MASLOW (1908-1970) VỀ NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI......19 2.3. NHU CẦU CƠ BẢN CỦA NGƯỜI BỆNH VÀ CHĂM SÓC.................................................................22 2.4. SỰ LIÊN QUAN GIỮA NHU CẦU VÀ NGUYÊN TẮC ĐIỀU DƯỠNG....................................................23 2.5. KẾT LUẬN.......................................................................................................................24 3. NHỮNG NGUYÊN TẮC ĐIỀU DƯỠNG CƠ BẢN.................................................................................24 3.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN.....................................................................................................24 3.2. CÁC ĐỊNH NGHĨA VỀ ĐIỀU DƯỠNG.......................................................................................25 3.3. CÁC HỌC THUYẾT VÀ NGUYÊN LÝ CƠ BẢN..............................................................................26 3 . VAI TRÒ, CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA NGƯỜI ĐIỀU DƯỠNG......................................................29 3.1. VAI TRÒ CỦA NGƯỜI ĐIỀU DƯỠNG.......................................................................................29 3.2.CHỨC NĂNG CỦA NGƯỜI ĐIỀU DƯỠNG..................................................................................31 4. CHUẨN ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA NGƯỜI ĐIỀU DƯỠNG VIỆT NAM VÀ QUY ĐỊNH VỀ QUY TẮC ỨNG XỬ CỦA CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC, NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀM VIỆC TẠI CÁC CƠ SỞ Y TẾ ................................................................................................................................................................... 40 4.1. GIỚI THIỆU.....................................................................................................................40 4.2. NỘI DUNG CỦA CHUẨN ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA ĐIỀU DƯỠNG VIÊN......................................41 4.3. NỘI DUNG ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA ĐIỀU DƯỠNG DƯỠNG VIÊN............................................42 4.4. QUY TẮC ỨNG XỬ CỦA NVYT THEO QUY ĐỊNH THÔNG TƯ 07/2014/TT-BYT..............................49 5. QUY TRÌNH ĐIỀU DƯỠNG..................................................................................................................51 5.1. GIỚI THIỆU.....................................................................................................................51 5.2. CÁC THÀNH PHẦN CỦA QUY TRÌNH ĐIỀU DƯỠNG.....................................................................53 6. HỒ SƠ NGƯỜI BỆNH VÀ CÁCH GHI CHÉP.......................................................................................60 6.1. GIỚI THIỆU.....................................................................................................................60 6.2. MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC GHI CHÉP HỒ SƠ..................................................................................60 6.3. NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG, GHI CHÉP VÀ BẢO QUẢN HỒ SƠ..........................................................60 6.4. QUY ĐỊNH VỀ SẮP XẾP VÀ DÁN HỒ SƠ NGƯỜI BỆNH................................................................86 7. TIẾP NHẬN NGƯỜI BỆNH ĐẾN KHÁM, NHẬP VIỆN VÀ CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI BỆNH CHUYỂN KHOA, CHUYỂN VIỆN VÀ RA VIỆN.........................................................................................................86 7.1. GIỚI THIỆU.....................................................................................................................86 7.2. XU HƯỚNG THỰC HÀNH DỰA TRÊN CHỨNG CỨ......................................................................86 7.3. TIẾP NHẬN NGƯỜI BỆNH ĐẾN KHÁM, VÀO VIỆN.......................................................................87 7.4. CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI BỆNH CHUYỂN KHOA, CHUYỂN VIỆN.......................................................92 3
4. 7.5. CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI BỆNH RA VIỆN...................................................................................95 7.6. ĐO CHIỀU CAO – CÂN NẶNG..............................................................................................98 7. 7. ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH.........................................102 7.8. TÓM TẮT KỸ NĂNG..........................................................................................................102 CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG I................................................................................................................104 CHƯƠNG 2. CÁC KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG CƠ SỞ I..........................................................................105 8.1. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC BẢO QUẢN CÁC DỤNG CỤ Y TẾ THƯỜNG DÙNG...............................105 8.2. PHÂN LOẠI CÁC DỤNG CỤ Y TẾ THƯỜNG DÙNG:....................................................................106 8.3. XỬ LÝ VÀ BẢO QUẢN CÁC DỤNG CỤ Y TẾ THƯỜNG DÙNG:......................................................106 8.4. NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý:................................................................................................113 9. CÁC TƯ THẾ NGHỈ NGƠI TRỊ LIỆU THÔNG THƯỜNG....................................................................114 9.1. MỤC ĐÍCH....................................................................................................................114 9.2. CÁC TƯ THẾ NGHỈ NGƠI TRỊ LIỆU THÔNG THƯỜNG................................................................114 9.3. QUY TRÌNH KỸ THUẬT......................................................................................................115 9.4. NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý.................................................................................................120 10.TRỢ GIÚP THẦY THUỐC KHÁM BỆNH............................................................................................120 10.1.MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC TRỢ GIÚP THẦY THUỐC KHÁM BỆNH.......................................................120 10.2. CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI TRỢ GIÚP THẦY THUỐC KHÁM BỆNH....................................................120 10.3. CÁC TƯ THẾ KHÁM BỆNH...............................................................................................121 11. CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH...............................................................................................................123 11.1. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH.........................................................123 11.2. GIƯỜNG VÀ CÁC DỤNG CỤ DÙNG KHI CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH..............................................123 11.3. NUYÊN TẮC CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH...............................................................................125 11.4. PHÂN LOẠI CÁC CÁCH CHUẨN BỊ GIƯỜNG...............................................................125 11.5. QUY TRÌNH KỸ THUẬT CỦA CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỊ GIƯỜNG BỆNH.............................................126 12. CHĂM SÓC HÀNG NGÀY VÀ VỆ SINH CHO NGƯỜI BỆNH..........................................................135 12.1. MỤC ĐÍCH CỦA CHĂM SÓC HÀNG NGÀY VÀ VỆ SINH CHO NGƯỜI BỆNH....................................135 12.2. CHĂM SÓC RĂNG MIỆNG................................................................................................135 12.3. RỬA MẶT....................................................................................................................137 12.4. CHẢI ĐẦU VÀ GỘI ĐẦU..................................................................................................138 12.5. TẮM CHO NGƯỜI BỆNH TẠI GIƯỜNG.................................................................................140 13. ĐO MẠCH, NHIỆT ĐỘ, HUYẾT ÁP, ĐẾM NHỊP THỞ.......................................................................146 13.1. ĐẠI CƯƠNG................................................................................................................146 13.2. THEO DÕI MẠCH..........................................................................................................146 13.3. THEO DÕI NHIỆT ĐỘ CƠ THỂ..........................................................................................150 13.4. THEO DÕI HUYẾT ÁP.....................................................................................................157 13.5. ĐẾM TẦN SÓ THỞ.......................................................................................................164 13.6. NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý KHI ĐO DẤU HIỆU SINH TỒN..........................................................167 14. KỸ THUẬT DÙNG THUỐC: ĐƯỜNG TIÊM, ĐƯỜNG UỐNG, NHỎ THUỐC...................................170 14.1. NHỮNG YÊU CẦU CẦN THIẾT CHO VIỆC DÙNG THUỐC...........................................................170 14.2. NGUYÊN TẮC CHUNG KHI CHO NGƯỜI BỆNH DÙNG THUỐC....................................................172 A. KỸ THUẬT DÙNG THUỐC BẰNG ĐƯỜNG TIÊM..............................................................................172 14.1. ĐẠI CƯƠNG................................................................................................................172 4
5. 14.2. KỸ THUẬT TIÊM TRONG DA......................................................................................180 14.3. KỸ THUẬT TIÊM DƯỚI DA...............................................................................................184 14.4. KỸ THUẬT TIÊM BẮP......................................................................................................186 14.5. KỸ THUẬT TIÊM TĨNH MẠCH............................................................................................191 14.6. KỸ THUẬT ĐƯA THUỐC VÀO CƠ THỂ BẰNG ĐƯỜNG MIỆNG....................................................193 14.7. THUỐC DÙNG NGOÀI DA, NIÊM MẠC.................................................................................196 QUY TRÌNH KỸ THUẬT TIÊM TĨNH MẠCH............................................................................................209 QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHO NGƯỜI BỆNH UỐNG THUỐC................................................................210 15. TRUYỀN DỊCH................................................................................................................................... 211 15.1. KHÁI NIỆM...................................................................................................................................... 211 15.6. NGUYÊN TẮC TRUYỀN TĨNH MẠCH:...................................................................................211 15.7. QUY TRÌNH KỸ THUẬT....................................................................................................212 15.7.1. CHUẨN BỊ NGƯỜI BỆNH..............................................................................................212 QUY TRÌNH KỸ THUẬT TRUYỀN DỊCH.................................................................................................217 16. CÁCH LẤY BỆNH PHẨM LÀM XÉT NGHIỆM..................................................................................219 16.1. MỤC ĐÍCH....................................................................................................................................... 219 16.3. CÁCH LẤY ĐỜM, PHẦN, MỦ ĐỂ XÉT NGHIỆM:......................................................................222 16.3.1. CHUẨN BỊ NGƯỜI BỆNH:.............................................................................................222 16.4. CÁCH LẤY NƯỚC TIỂU XÉT NGHIỆM:.................................................................................224 17. LIỆU PHÁP ÔXY................................................................................................................................ 226 17.1. ĐẠI CƯƠNG................................................................................................................................... 226 17.5. HỆ THỐNG VÀ DỤNG CỤ CUNG CẤP OXY............................................................................227 QUY TRÌNH KỸ THUẬT THỞ OXY.........................................................................................................235 18.2. CÁC KIỂU BĂNG CƠ BẢN:...............................................................................................237 18.3. ỨNG DỤNG CÁC KIỂU BĂNG CƠ BẢN ĐÊ BĂNG CÁC VẾT THƯƠNG TRÊN CƠ THỂ........................240 18.4. BĂNG TAM GIÁC...........................................................................................................247 18.5.BĂNG DẢI....................................................................................................................249 18.6. CÁCH CỐ ĐỊNH BĂNG TRƯỚC KHI KẾT THÚC.......................................................................251 18.7. THEO DÕI BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN SAU KHI BĂNG..................................................................251 QUY TRÌNH KỸ THUẬT BĂNG BẰNG BĂNG CUỘN VÙNG ĐẦU MẶT CỔ.........................................253 QUY TRÌNH KỸ THUẬT BĂNG BẰNG BĂNG CUỘN VÙNG CHI TRÊN...............................................255 19. THỤT THÁO - THỤT GIỮ..................................................................................................................259 19.1. THỤT GIÁO.................................................................................................................259 19.2. THỤT GIỮ...................................................................................................................262 19.2.1. MỤC ĐÍCH:..............................................................................................................262 QUY TRÌNH KỸ THUẬT THỤT THÁO.....................................................................................................264 BẢNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT THỤT THÁO.........................................................................................265 20. ĐO LƯỢNG DỊCH VÀO RA...............................................................................................................266 20.1. ÐẠI CƯƠNG................................................................................................................266 20.2. XÁC ĐỊNH NGUỒN DỊCH VÀO, DỊCH RA..............................................................................266 20.3. QUY TRÌNH KỸ THUẬT....................................................................................................267 5
6. 21. CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH HẤP HỐI TỬ VONG..............................................................................270 21.1. ĐẠI CƯƠNG................................................................................................................270 21.2. NĂM GIAI ĐOẠN CUỐI CÙNG CỦA CUỘC ĐỜI NGƯỜI BỆNH.....................................................270 21.3. CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH Ở GIAI ĐOẠN CUỐI.......................................................................270 21.4. NHẬN BIẾT NHỮNG DẤU HIỆU DẪN ĐẾN SỰ CHẾT................................................................272 21.5. QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH TỬ VONG......................................................273 CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG II...............................................................................................................274 TÀI LIỆU THAM KHẢO ĐỂ DẠY VÀ HỌC..............................................................................................275 6
7. Tên môn học: ĐIỀU DƯỠNG CƠ SỞ I Mã môn học: MH 10 Vị trí tính chất môn học - Vị trí: Sinh viên được học sau môn: Giải phẫu Sinh lý; Dược lý. - Tính chất: là môn học lý thuyết cơ sở bắt buộc Mục tiêu của môn học * Kiến thức Trình bày được lịch sử điều dưỡng,các học thuyết cơ bản, tổ chức ngành điều dưỡng, những nguyên tắc cơ bản của điều dưỡng. Trình bày được chuẩn năng lực, chuẩn đạo đức và quy tắc ứng xử của người điều dưỡng. Mô tả được vai trò, nhiệm vụ, chức năng của người điều dưỡng Trình bày định nghĩa, mục đích và các bước của quy trình điều dưỡng Phân biệt sự khác nhau giữa chẩn đoán điều dưỡng và chẩn đoán điều trị Trình bày mục đích, nguyên tắc sử dụng, ghi chép và bảo quản hồ sơ bệnh án Trình bày các thủ tục cần thiết khi đến khám, vào viên, chuyển khoa, chuyển viện Trình bày đánh giá tình trạng dinh dưỡng cho người bệnh qua chiều cao, cân nặng, chỉ số BMI. * Kỹ năng Vận dụng được kiến thức vào việc học tập , học các môn học khác và công tác chăm sóc người bệnh. * Năng lực tự chủ và trách nhiệm Rèn luyện thái độ và tác phong nghiêm túc, thận trọng, chính xác, khoa học trong thực hành nghề nghiệp. Nội dung môn học: Thời gian (giờ) Số Thực hành, Tên chương, mục Tổng Lý Kiểm TT thảo luận, số thuyết tra bài tập 1 Lịch sử Điều dưỡng 1 1 2 Nhu cầu cơ bản của con người và mối liên 1 1 Quan đến công tác điều dưỡng 3 Những nguyên tắc điều dưỡng cơ bản 2 2 4 Vai trò, chức năng , nhiệm vụ của người 1 1 điều dưỡng 7
8. 5 Chuẩn đạo đức nghề nghiệp của người điều dưỡng Việt nam và Quy định về Quy tắc ứng 2 2 xử của công chức viên chức, người lao động làm việc tại các cơ sở y tế 5 Quy trình điều dưỡng 6 2 4 6 Hồ sơ người bệnh và cách ghi chép 2 1 1 7 Tiếp nhận người bệnh vào viện, ra viện, 1 1 chuyển viện 8 Sử dụng, bảo Quản dụng cụ y tế trong buồng 2 1 1 bệnh. 9 Các tư thế nghỉ ngơi trị liệu thông thường 3 1 2 10 Trợ giúp thầy thuốc khám bệnh 1 1 11 Chuẩn bị giường bệnh 5 1 4 12 Chăm sóc hàng ngày, vệ sinh cho người 5 1 4 bệnh 13 Dấu hiệu sinh tồn - cách chăm sóc 8 2 6 14 Kỹ thuật dùng thuốc: đường tiêm, uống 1 20 4 15 thuốc, nhỏ thuốc 15 Truyền dịch 6 2 4 16 Kỹ thuật lấy bệnh phẩm xét nghiệm 5 2 3 17 Liệu pháp Oxy 5 1 4 18 Kỹ thuật băng 6 2 4 19 Thụt tháo - thụt giữ 5 1 3 1 20 Đo lượng dịch vào ra 2 1 1 21 Chăm sóc người bệnh hấp hối tử vong 1 1 Tổng 90 30 58 2 8
9. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG Mục tiêu: * Kiến thức: Trình bày được lịch sử điều dưỡng,các học thuyết cơ bản, tổ chức, khái niệm ngành điều dưỡng, những nguyên tắc cơ bản của điều dưỡng. Trình bày được chương trình hành động quốc gia về tăng cường công tác điều dưỡng. Trình bày được chuẩn năng lực, chuẩn đạo đức và quy tắc ứng xử của người điều dưỡng. Mô tả được vai trò, nhiệm vụ, chức năng của người điều dưỡng. Phân tích được 5 nhu cầu cơ bản của con người theo bậc thang nhu cầu của Maslow. Trình bày được 14 nhu cầu cơ bản của người bệnh theo Virginnia Henderson. Trình bày được mục đích ghi chép hồ sơ, nguyên tắc sử dụng,cách ghi chép và bảo quản hồ sơ. Trình bày được mục đích và các thủ tục cần thiết khi người bệnh đến khám, nhập viện, chuyển khoa, chuyển viện và ra viện. * Kỹ năng Áp dụng kiến thức đã học để ghi chép được các biểu mẫu theo dõi,tiếp nhận người bệnh đến khám, vào viện, chuyển khoa, chuyển viện và ra viện an toàn, chăm sóc đúng quy định và chính xác * Năng lực tự chủ và trách nhiệm Rèn luyện đức tính cẩn thận, chính xác khi ghi chép các biểu mẫu theo dõi, chăm sóc người bệnh. Thể hiện được sự tự hào nghề nghiệp,ân cần, niềm nở và cảm thông với người bệnh khi người bệnh đến khám, vào viện, chuyển khoa, chuyển viện và ra viện. 1. LỊCH SỬ ĐIỀU DƯỠNG 1.1. Lịch sử điều dưỡng thế giới. Điều dưỡng khởi nguồn từ chức năng thiên bẩm làm mẹ. Từ thời hoang sơ cho đến thế giới văn minh hiện đại ngày nay, điều dưỡng đã tồn tại và phát triển với tư cách là nền tảng cho sự nghiệp chăm sóc bảo vệ loài người. Về mặt thuật ngữ: Điều dưỡng mang ý nghĩa nuôi nấng. Thuật ngữ nurse lưu hành và mở rộng qua nhiều thế kỷ đã bao hàm cả nghĩa săn sóc người ốm 9
10. 1.1.1. Thời kỳ nguyên thuỷ với điều dưỡng sơ khai. Thời hoang sơ người nguyên thuỷ cho rằng linh hồn tội lỗi cũng như tà ma yêu quái gây ra ốm đau, bệnh tật và người ta chữa bệnh bằng các hình thức cũng rất nguyên kĩy: - Đập mạnh vào thân thể người ốm để đánh đuổi linh hồn tội lỗi ra ngoài - Để trục xuất linh hồn tội lỗi ra khỏi đường tiêu hoá, người ta dùng các loại thảo dược với công dụng khác nhau: thuốc xổ (Purgatives), thuốc gây nôn (Emetics) - Tiếng ồn khủng khiếp cũng được sử dụng để tống khứ tà ma yêu quái trú ngụ trong đầu, dồn nó thoát ra qua các lỗ hổng trên hộp sọ. - Hình tượng Shama: các thầy thuốc (Medicine man) hoặc thầy mo (Witch doctor) là các chuyên gia thực hiện các nghi lễ chữa bệnh bao gồm cả nhảy múa, ca hát và chơi nhạc cụ, thường kéo dài nhiều giờ, nhiều ngày. 1.1.2. Thời kỳ văn minh cổ đại. Người Hy Lạp và La Mã cho rằng bệnh chính là sự nguyền rủa và trừng phạt được trút lên đầu kẻ loạn nghịch báng bổ thần thánh, bởi vậy: Những nơi đền thờ trở thành nơi cầu nguyện chữa bệnh. Các nhà lãnh đạo tôn giáo đảm nhiệm việc chữa bệnh gọi là pháp sư. Người bệnh cầu nguyện kết hợp dùng một vài thứ thuốc kết hợp với nhau. Thời kỳ này đã hình thành mối liên kết y tế - tôn giáo. Về hoạt động điều dưỡng nổi lên hai tấm gương tiêu biểu: + Năm 60 sau công nguyên bà Phoebe (Hy lạp) đã đến từng gia đình có người ốm để giúp đỡ chăm sóc. Bà được tôn vinh là nữ điều dưỡng đầu tiên của thế giới. + Thế kỷ thứ IV, bà Fabiola (La Mã) đã tự nguyện biến căn nhà sang trọng của mình thành bệnh viện đón những người nghèo khổ, đau ốm về để nuôi dưỡng chăm sóc. Điều dưỡng trong thế giới cơ đốc giáo việc chăm sóc người ốm và người có hoàn cảnh đáng thương được gắn kết một ý nghĩa tinh thần là lòng kính Chúa. Cơ đốc giáo đã góp phần tôn vinh hình tượng điều dưỡng như một vị thánh: Chăm sóc người ốm trở thành việc làm cao quý. Tu viện trở thành nơi nương tựa cho người nghèo và người ốm. Thầy dòng và tăng đồ gánh vác các dịch vụ điều dưỡng và chăm sóc người bệnh. Đội ngũ nữ điều dưỡng đầu tiên là các bà trợ tế của nhà thờ về sau họ trở thành nicô. Thánh Paula là một bà goá giàu có đã cải tâm theo đạo cơ đốc và dành cả quãng đời còn lại để chăm sóc những người đau ốm. Cơ đốc giáo có một sự tác động lớn lao đối với việc thực hành điều dưỡng. Khi đạo cơ đốc phát triển, nhà thờ đã xây các bệnh viện để chăm sóc người ốm người mất trí và các người bệnh phong. Năm 717 sau công nguyên, một bệnh viện có tên là Santo Spirito Hospital đã được xây dựng ở Roma theo lệnh của đức giáo hoàng (Pope). Người ta đã quan tâm đến sự sạch sẽ, tráng lệ nội thất của các bệnh viện. 1.1.3. Thời kỳ thập tự chinh (Thánh chiến) Quãng thời gian giữa 1096 đến 1291 sau công nguyên, nhiều cuộc viễn chinh quân sự (thập tử chinh) của các quốc gia Thiên chúa giáo châu Âu chinh phục Jerusalem, giành lại đất thánh từ tay những người đạo Hồi thời trung cổ. 10