Module mầm non 21: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển thể chất - Đặng Hồng Phương

Nội dung text: Module mầm non 21: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển thể chất - Đặng Hồng Phương

1. ĐẶNG HỒNG PHƯƠNG MODULE MN 21 øNG DôNG PH¦¥NG PH¸P D¹Y HäC TÝCH CùC TRONG LÜNH VùC PH¸T TRIÓN thÓ chÊt | 115
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Hin nay, trng mm non ã coi trng vic phi hp s dng các phng pháp dy hc trong quá trình t chc hot ng hc có ch ích cho tr. Tuy nhiên, vn ng dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr còn cha c chú ý nhiu. nâng cao cht lng phát trin th cht cho tr mm non, Module MN 21 s giúp giáo viên nm c ni dung phát trin th cht, la chn phng pháp dy hc tích cc thích hp vi ni dung phát trin th cht và thc hành phng pháp dy hc tích cc thích hp vi ni dung phát trin th cht cho tr mm non. Module này gm nhng ni dung chính sau: — Ni dung 1: Phát trin th cht cho tr mm non. — Ni dung 2: Các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. — Ni dung 3: Thc hành phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. B. MỤC TIÊU I. VỀ KIẾN THỨC — Hiu sâu sc (phân tích và so sánh i chiu) ni dung phát trin th cht cho tr mm non phù hp vi mc ích giáo dc theo tng tui. — Nêu c nhng phng pháp dy hc tích cc thích hp vi ni dung phát trin th cht cho tr mm non. II. VỀ KĨ NĂNG — La chn và thc hành vic s dng phng pháp dy hc tích cc thích hp vi ni dung phát trin th cht cho tr theo tng tui. — Vn dng c phng pháp dy hc tích cc vào t chc các hot ng giáo dc phát trin th cht cho tr theo tng tui. — Chn la và s dng tt dùng dy hc phát huy tính tích cc ca tr trong hot ng giáo dc phát trin th cht. — ánh giá kt qu giáo dc phát trin th cht cho tr theo phng pháp dy hc tích cc. 116 | MODULE MN 21
3. III. VỀ MẶT THÁI ĐỘ — Có ý thc và thái úng n i vi vic vn dng phng pháp dy hc tích cc vào t chc các hot ng phát trin th cht cho tr mm non. — Th hin c s sáng to trong vic vn dng phng pháp dy hc tích cc trong t chc các hot ng giáo dc phát trin th cht cho tr theo tng tui. C. NỘI DUNG Nội dung 1 PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CHO TRẺ MẦM NON 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức — Nm c ni dung phát trin th cht cho tr la tui nhà tr. — Nm c ni dung phát trin th cht cho tr la tui mu giáo. 1.2. Kĩ năng — Vn dng ni dung phát trin th cht cho tr la tui nhà tr trong quá trình phát trin ca chúng. — Vn dng ni dung phát trin th cht cho tr la tui mu giáo trong quá trình phát trin ca chúng. 1.3. Thái độ T nghiên cu v lí thuyt và thc hành, lp k hoch phát trin th cht cho tr phù hp vi mc phát trin ca chúng. 2. KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Câu hi 1: phát trin th cht cho tr mm non cn có nhng iu kin gì? — Câu hi 2: Nêu vai trò ca vn ng thô trong vic phát trin th cht cho tr mm non. — Câu hi 3: Nêu vai trò ca vn ng tinh trong vic phát trin th cht cho tr mm non. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 117
4. 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1: Tìm hiểu nội dung phát triển thể chất cho trẻ lứa tuổi nhà trẻ. Da vào s hiu bit và kinh nghim ca bn thân, bn hãy vit ra suy ngh ca mình v: — Mc ích phát trin th cht cho tr la tui nhà tr. — Lit kê nhng ni dung phát trin vn ng cho tr tui nhà tr. — Lit kê nhng ni dung giáo dc dinh dng cho tr tui nhà tr. 118 | MODULE MN 21
5. — Nhim v ca giáo viên trong phát trin th cht cho tr tui nhà tr. Bn hãy c nhng thông tin di ây có thêm hiu bit v ni dung phát trin th cht cho tr tui nhà tr. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Vic phát trin th cht cho tr la tui nhà tr xut phát t mc ích hình thành và phát trin tr: — Kh nng thích nghi vi ch sinh hot. — Mt s thói quen tt trong n ung, v sinh cá nhân, gi gìn sc kho và an toàn. — Các vn ng: ly, trn, bò, i, chy, nhy, thng bng úng theo các tui và kh nng ca tr. Bc u bit phi hp vn ng cùng tr khác, phn khi và hào hng vn ng. — Các c ng khéo léo ca bàn tay, ngón tay và kh nng phi hp th giác, thính giác vi vn ng. — Kh nng làm mt s công vic n gin t phc v trong n, ng và v sinh cá nhân. * Ni dung phát trin vn ng cho tr la tui nhà tr: 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni 25 — 36 tháng dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 tháng tháng tháng tháng 1. Tp Tp th Tp th Tp th Hô hp: Hô hp: tp hít ng: phát ng: ng: tp hít th: vào, th ra: trin — Tay: co, — Tay: co, — Tay gi — Tay: gi — Tay: gi cao, dui tay. dui, a cao, a cao, a a ra phía ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 119
6. 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni 25 — 36 tháng dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 tháng tháng tháng tháng các lên cao, bt phía trc, phía trc, trc, a sang nhóm chéo tay a sang a sang ngang, a ra trc ngc. ngang. ngang, a sau kt hp vi c và ra sau. lc bàn tay. hô hp — Chân: co, — Chân: co — Chân: dng — Chân: dng — Chân: ngi dui chân. dui chân, sang 2 bên, ngang sang xung, ng nâng 2 nhc cao 2 bên, ngi lên, co dui chân dui tng chân, 2 xung, tng chân. thng. chân. ng lên. — Lng, — Lng, bng, ln: bng, ln: — Lng, bng, cúi v phía cúi v phía ln: cúi v phía trc, trc, trc, nghiêng nghiêng nghiêng ngi sang 2 ngi sang ngi sang bên, vn ngi 2 bên. 2 bên. sang 2 bên. 2. Tp Tp ly. — Tp trn, — Tp trn, Tp bò, Tp bò, trn: các vn Tp trn xoay ngi bò qua vt trn: — Bò thng theo các cn. ng — Bò, trn hng và có hng. c bn — Tp i. ti ích. vt trên lng. — Tp bò. và phát Ngi ln, — Bò chui — Bò chui qua trin tung bóng. (di cng. dây/gy kê t cht — Bò, trn qua cao). vn vt cn. ng — Tp ngi. Tp i. Tp i, chy: Tp i, chy: ban — Tp ng, Ngi ln, — i theo — i theo hiu u i. tung bóng. hng lnh, i trong thng. ng hp. 120 | MODULE MN 21
7. 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni 25 — 36 tháng dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 tháng tháng tháng tháng — i trong — i có mang ng hp. vt trên tay. — i bc — Chy theo qua vt cn. hng thng. — ng co 1 chân. — Tp bc — Tp nhún bt: lên, xung + Bt ti ch. bc thang. + Bt qua vch k. — Tp tung, — Tp tung, ném: ném, bt: + Ngi ln + Tung, bt bóng. bóng cùng cô. + ng ném, + Ném bóng v tung bóng. phía trc. + Ném bóng vào ích. 3. Tp — Xoè và — Vy tay, — Xoay bàn — Co, dui — Xoa tay, chm các c nm bàn c ng các tay và c ngón tay, các u ngón tay. ngón tay. ng các an ngón tay vi nhau, ng — Cm, nm, — Cm, nm ngón tay. tay. rót, nhào, khuy, ca lc vt, lc, p. — Gõ, p, — Cm, bóp, o, vò xé. bàn chi. — Cm b cm, bóp. gõ, óng. — óng cc bàn tay, vào, ly ra, — óng m — óng m g. ngón buông th, np không np có ren. — Nhón, nht tay nht vt. ren. — Tháo lp, vt. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 121
8. 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni 25 — 36 tháng dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 tháng tháng tháng tháng — Chuyn — Tháo lp, lng hp — Tp xâu, lun vt t tay lng hp tròn, vuông. dây, cài ci này sang tròn. cúc, buc dây. — Xp chng tay kia. — Xp khi tr, — Chp ghép chng các khi vuông. hình. khi — Vch các — Chng, xp vuông. nét nguch vt. ngoc bng — Tp cm bút ngón tay. tô, v. — Lt m trang sách. * Ni dung giáo dc dinh dng sc kho cho tr la tui nhà tr 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 25 — 36 tháng tháng tháng tháng tháng 1. Tp Tp ung Làm quen Làm quen Làm quen — Làm quen ch luyn bng thìa. ch n ch n vi ch n cm vi bt nu cháo nu n cm nát các loi thc n nn np, vi các loi vi các có thc n khác nhau. thói quen thc phm thc phm khác nhau. — Tp luyn n tt trong khác nhau. khác nhau. np thói quen tt sinh hot trong n ung. Làm quen ch ng Làm quen Làm quen Luyn thói quen 3 gic. ch ng ch ng ng 1 gic. 2 gic. 1 gic. 122 | MODULE MN 21
9. 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 25 — 36 tháng tháng tháng tháng tháng Tp mt s thói quen v Luyn thói quen sinh tt: tt trong v sinh — Ra tay trc khi n, cá nhân, v sinh sau khi i v sinh. n ung: n chín, ung chín; — Gi gìn v sinh sch s ra tay trc khi khi n ung. n; lau mt, lau — Gi cô khi b t, b bn. ming, ung nc sau khi n; vt rác úng ni quy nh. 2. Làm — Tp t xúc n bng thìa, — Tp t phc v: ung nc bng cc. quen vi + Xúc cm, mt s — Tp ngi vào bàn n. ung nc. vic t — Tp th hin khi có nhu + Mc qun áo, phc v, cu n, ng, v sinh. i dép, i v sinh, ci qun gi gìn áo khi b bn, sc kho b t. + Chun b ch ng. — Tp th hin bng li nói khi có nhu cu n, ng, v sinh. Tp ngi Tp ra ngi bô khi có Tp i v sinh bô khi i nhu cu v sinh. úng ni quy v sinh. nh. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 123
10. 3 — 12 tháng 13 — 24 tháng Ni dung 3 — 6 7 — 12 13 — 18 19 — 24 25 — 36 tháng tháng tháng tháng tháng Làm quen vi ra tay, Tp mt s lau mt. thao tác n gin trong ra tay, lau mt. 3. Nhn — Nhn bit mt s vt dng nguy him, bit và nhng ni nguy him không c phép s vào hoc n gn. tránh mt — Nhn bit mt s hành ng nguy him s nguy và phòng tránh. c không an toàn * Nhim v ca giáo viên: — T chc ch sinh hot hp lí, kiên trì tp cho tr thích nghi vi ch sinh hot. — Hng dn và t chc cho tr thc hành mt s hành vi tt trong n ung, v sinh cá nhân, gi gìn sc kho, k nng t phc v, gi gìn v sinh môi trng trong các hot ng sinh hot hng ngày. — T chc các hình thc hot ng khác nhau phát trin th lc, sc kho cho tr. Tn dng các yu t thiên nhiên (nc, ánh sáng, không khí) và các iu kin t nhiên (khúc g, mô t, bãi c, cát) cho tr rèn luyn. — To môi trng an toàn và bu không khí vui v, ng viên khích l tr t tin và tích cc hot ng. — Theo dõi sát sao tr trong quá trình luyn tp, m bo an toàn, không xy ra tai nn. — Quan tâm và có k hoch giáo dc i vi các tr có khó khn v vn ng. 124 | MODULE MN 21
11. Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung phát triển thể chất cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Da vào s hiu bit và kinh nghim ca bn thân, bn hãy vit ra suy ngh ca mình v: — Mc ích phát trin th cht cho tr mu giáo: — Lit kê nhng ni dung phát trin vn ng cho tr mu giáo: — Lit kê nhng ni dung giáo dc dinh dng cho tr mu giáo: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 125
12. — Nêu vai trò ca giáo viên trong phát trin th cht cho tr mu giáo: Bn hãy c nhng thông tin di ây có thêm hiu bit v ni dung phát trin th cht cho tr mu giáo. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Xut phát t mc ích giáo dc phát trin th cht cho tr la tui mu giáo, ó là hình thành và phát trin tr: — Kh nng nhn bit, phân bit mt s thc phm thông thng. — Mt s hiu bit v ích li ca thc phm và tác dng ca vic n ung i vi sc kho. — Cách bo v và gi gìn v sinh thân th. — Kh nng thc hin mt s công vic t phc v trong sinh hot hng ngày. — Mt s nn np, thói quen tt trong n ung, phòng bnh, gi gìn v sinh môi trng. — Kh nng nhn bit và tránh ni nguy him. — Mt s hiu bit v ích li ca vic luyn tp vn ng i vi s phát trin c th và bo v sc kho. — Kh nng thc hin các vn ng mt cách t tin và khéo léo. — Bit phi hp vn ng cùng tr khác, hào hng tham gia vào hot ng phát trin th lc. — Kh nng s dng mt s dùng trong vui chi, hc tp, sinh hot. 126 | MODULE MN 21
13. * Ni dung phát trin vn ng cho tr la tui mu giáo: Ni 3 — 4 tui 4 — 5 tui 5 — 6 tui dung 1. Tp Hô hp: Hít vào, th ra. các — Tay: — Tay: — Tay: ng + a 2 tay lên + a 2 tay lên cao, + a 2 tay lên cao, ra tác phát cao, ra phía ra phía trc, sang 2 phía trc, sang 2 bên trin trc, sang 2 bên (kt hp vi vy (kt hp vi vy bàn tay, các bên. bàn tay). quay c tay, king chân). nhóm + Co và dui tay, + Co và dui tay, + Co và dui tng tay, kt c và hô bt chéo 2 tay v 2 tay vào nhau hp king chân. Hai tay trc ngc. (phía trc, phía sau, ánh xoay tròn trc hp trên u). ngc, a lên cao. — Lng, bng, ln: — Lng, bng, ln: — Lng, bng, ln: + Cúi v phía + Cúi v phía trc, + Nga ngi ra sau kt trc. nga ngi ra sau. hp tay gi lên cao, chân + Quay sang trái, + Quay sang trái, bc sang phi, sang trái. sang phi. sang phi. + Quay sang trái, sang + Nghiêng ngi + Nghiêng ngi sang phi kt hp tay chng sang trái, sang trái, sang phi. hông hoc hai tay dang phi. ngang, chân bc sang phi, sang trái. + Nghiêng ngi sang hai bên, kt hp tay chng hông, chân bc sang phi, sang trái. — Chân: — Chân: — Chân: + Bc lên phía + Nhún chân. + a chân ra phía trc, trc, bc sang + Ngi xm, ng a sang ngang, a v ngang; ngi xm; lên, bt ti ch. phía sau. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 127
14. Ni 3 — 4 tui 4 — 5 tui 5 — 6 tui dung ng lên; bt ti + ng, ln lt tng + Nhy lên, a 2 chân ch. chân co cao u gi. sang ngang; nhy lên a + Co dui chân. mt chân v phía trc, mt chân v phía sau. 2. Tp — i và chy: — i và chy: — i và chy: luyn + i king gót + i king gót, i + i king gót, i bng gót các k + i, chy thay bng gót chân, i chân, i bng mép ngoài khuu gi. bàn chân, i khuu gi. nng i tc theo hiu lnh. + i trong ng hp; + i trên dây (dây t vn i trên gh th dc. trên sàn). ng c + i, chy thay i tc + i ni bàn chân tin, lùi. bn và + i, chy thay i hng theo theo hiu lnh, + i, chy thay i tc phát ng dích dc. dích dc (i hng) , hng, dích dc theo trin theo vt chun. + i trong ng hiu lnh. các t hp. + Chy 15m. + Chy 18m. cht + Chy chm 60m. + Chy chm 80m. trong — Bò, trn, trèo: — Bò, trn, trèo: — Bò, trn, trèo: vn + Bò, trn theo + Bò bng bàn tay và + Bò bng bàn tay và bàn ng hng thng, bàn chân 3 — 4m. chân 4 — 5m. dích dc. + Bò dích dc qua 5 + Bò dích dc qua 7 im. + Bò chui qua im. + Bò chui qua ng dài cng. + Bò chui qua cng, 1,5 × 0,6m. + Trn, trèo qua ng dài 1,2 × 0,6m. + Trn, trèo qua gh dài vt cn. + Trn, trèo qua gh 1,5 × 30cm. + Bc lên, xung dài 1,5 × 30cm. + Trèo lên, xung 7 gióng bc cao 30cm. + Trèo lên, xung 5 thang. gióng thang. 128 | MODULE MN 21
15. Ni 3 — 4 tui 4 — 5 tui 5 — 6 tui dung — Tung, ném, bt: — Tung, ném, bt: — Tung, ném, bt: + Ln, p, tung + Tung bóng lên cao + Tung bóng lên cao và bóng. và bt. bt. + Ném xa bng + Tung bt bóng vi + Tung, p bt bóng ti 1 tay. ngi i din. ch. + Ném trúng ích + p bóng ti ch. + i và p bóng. bng 1 tay. + Ném xa bng 1 tay, 2 tay. + Ném xa bng 1 tay, + Chuyn bt bóng + Ném trúng ích bng 1 2 tay. 2 bên theo hàng tay, 2 tay. ngang, hàng dc. + Ném trúng ích + Chuyn, bt bóng 2 tay bng 1 tay. qua u, qua chân. + Chuyn, bt bóng 2 tay qua u, qua chân. — Bt nhy: — Bt nhy: — Bt nhy: + Bt ti ch. + Bt liên tc v phía + Bt liên tc vào vòng. + Bt v phía trc. trc. + Bt xa 40 — 50cm. + Bt xa 20 — 25cm + Bt xa 35 — 40cm. + Bt nhy t trên cao + Bt nhy t trên cao xung (cao 40 — 45cm). xung (cao 30 — 35cm). + Bt tách chân, khép + Bt tách chân, khép chân qua 7 ô. chân qua 5 ô. + Bt qua vt cn cao 15 — + Bt qua vt cn cao 20cm. 10 — 15cm. + Nhy lò cò 5m. + Nhy lò cò 3m. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 129
16. * Ni dung giáo dc dinh dng sc kho cho tr la tui mu giáo: Ni dung 3 — 4 tui 4 — 5 tui 5 — 6 tui 1. Nhn bit Nhn bit mt s — Nhn bit thc — Nhn bit, phân mt s món thc phm và món phm thông thng loi mt s thc n quen thuc trong các nhóm phm thông thng n, thc thc phm (trên theo 4 nhóm thc phm thông tháp dinh dng). phm. thng và — Nhn bit dng — Làm quen vi mt ích li ca ch bin n gin s thao tác n chúng i ca mt s thc gin trong ch bin vi sc kho phm, món n. mt s món n, thc ung. — Các ba n trong ngày và ích li ca n ung lng và cht. — S liên quan gia n ung vi bnh tt (a chy, sâu rng, suy dinh dng, béo phì). 2. Tp làm — Làm quen cách — Tp ánh rng, — Tp rèn luyn k mt s vic ánh rng, lau mt. lau mt. nng: ánh rng, lau mt, ra tay t phc v — Tp ra tay bng — Rèn luyn thao tác bng xà phòng. trong sinh xà phòng. ra tay bng xà phòng. — i v sinh úng ni hot — Th hin bng li nói v nhu cu n, — i v sinh úng quy nh, s dng ng, v sinh. ni quy nh. v sinh úng cách. Tp luyn mt s thói quen tt v gi gìn sc kho. Li ích ca vic gi gìn v sinh thân th, v sinh môi trng i vi sc kho con ngi. 3. Gi gìn Nhn bit trang — La chn trang — La chn và s sc kho và phc theo thi tit. phc phù hp vi dng trang phc phù thi tit. hp vi thi tit. an toàn 130 | MODULE MN 21
17. Ni dung 3 — 4 tui 4 — 5 tui 5 — 6 tui — Bit ích li ca — Bit ích li ca mc trang phc phù mc trang phc phù hp vi thi tit. hp vi thi tit. Nhn bit trang Nhn bit mt s Nhn bit mt s phc theo thi tit biu hin khi m và biu hin khi m, cách phòng tránh nguyên nhân và n gin. cách phòng tránh. — Nhn bit và phòng tránh nhng hành ng nguy him, nhng ni không an toàn, nhng vt dng nguy him n tính mng. — Nhn bit mt s trng hp khn cp và gi ngi giúp . * Nhim v ca giáo viên: — Thc hin nghiêm túc ch sinh hot lp, trng. — Rèn luyn cho tr nn np, thói quen tt, hành vi vn minh, k nng vn ng, kh nng t phc v trong sinh hot hng ngày, gi gìn v sinh môi trng. — To không khí và trng thái hot ng vui v kích thích s sn sàng vn ng ca tr. — Chun b dùng, chi và hc liu phc v cho giáo dc dinh dng, sc kho, vn ng. To môi trng an toàn cho tr hot ng mt cách hng thú tích cc và thoi mái. To cho tr có cm giác an toàn, t tin — Thc hin y ni dung, t chc tt các hot ng giáo dc dinh dng sc kho và vn ng cho tr. — Kt hp vi gia ình a hot ng giáo dc dinh dng, sc kho, vn ng gn lin vi cuc sng gia ình và cng ng. — Ghi nht kí rút kinh nghim b sung cho vic lên k hoch. — Phát hin sm nhng tr có khó khn và nng khiu v vn ng, t ó có bin pháp thích hp giúp tr. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 131
18. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ — Câu hi 1: Th nào là bài tp th ng, bài tp tích cc, bài tp na th ng? Cho ví d minh ho. — Câu hi 2: Hãy ni ni dung ct A vi ct B cho phù hp vi c im ca trò chi vn ng cho tr mm non. A B a. Tính sáng to. 1. c im th nht. b. Tính ch . 2. c im th hai. c. Tính bt ng. 3. c im th ba. d. Tính tích cc hot ng 4. c im th t. ca các c quan phân tích. — Câu hi 3: Hãy ni ni dung ct A vi ct B cho phù hp vi tiêu chí phân loi trò chi vn ng. A B a. Trò chi vn ng dân gian. 1. Nhóm 1. b. Trò chi vn ng th thao. c. Trò chi vn ng hin i. 2. Nhóm 2. d. Trò chi vn ng có ch . e. Trò chi vn ng vui nhn, gii trí. 3. Nhóm 3. f. Trò chi vn ng không có ch . Nội dung 2 CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CHO TRẺ MẦM NON 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức — Nm c nhng vn có liên quan n các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 132 | MODULE MN 21
19. — Nm c ni dung các phng pháp trò chi trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. — Nm c ni dung các phng pháp thi ua trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 1.2. Kĩ năng Vn dng các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 1.3. Thái độ Có ý thc trong vic s dng các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 2. KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Câu hi 1: Th nào là phng pháp dy hc tích cc cho tr mm non? — Câu hi 2: vn dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non cn có nhng iu kin gì? 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1: Tìm hiểu những vấn đề có liên quan đến các phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non. Da vào hiu bit và kinh nghim thc tin ca bn thân, bn hãy lit kê ra nhng vn có liên quan n phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 133
20. Bn hãy c nhng thông tin di ây có thêm hiu bit v vn có liên quan n phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Tính tích cc vn ng th hin lng vn ng và cng ca ch vn ng, ngoài ra còn có các yu t ch ng và sáng to ca tr. Ch vn ng bao gm nhng vn ng do tr em thc hin trong hot ng c lp c giáo viên t chc. mt mc ln, nó c quy nh bi dài, ni dung và h phng pháp ca nhng hình thc th dc khác nhau. Nhng iu kin thun li ca khí hu, thi tit càng ít i vi hot ng vn ng c lp khác nhau ca tr em trong nhng iu kin thiên nhiên, thì các hình thc t chc th dc càng có ý ngha ln. Mt trong nhng nguyên tc quan trng ca ging dy ng tác là iu khin, iu chnh lng vn ng hp lí và kt hp nó vi ngh ngi. — Trong gi th dc, lng vn ng li ph thuc vào s lng và cht lng các bài tp, hoàn cnh tác ng và t chc, phng pháp tp luyn. + Các bài tp th cht là i tng ging dy, bao gm: bài tp th dc, trò chi vn ng. Chúng có các cu trúc k thut khác nhau và liên quan n các t cht th lc cng không ging nhau. + Hoàn cnh tác ng: Các iu kin kèm theo và xut hin trong khi luyn tp, gi hc cng thng, hng thú cao, bun t, nng n, ngi hc tích cc, ch ng hay b bt buc, thi tit, sân bãi, dng c tt, xu + T chc, phng pháp luyn tp: Các mi quan h v cng tp luyn, các hình thc ngh ngi trong quá trình tp luyn và m bo nguyên tc s phm, phng pháp khoa hc. — Lng vn ng trong gi th dc là ln ca các tác ng vn ng n c th và ng thi ó còn là mc các khó khn ch quan và khách quan mà ngi tp phi vt qua trong quá trình chu s tác ng ó. Nói cách khác, lng vn ng ch mc tác ng ca bài tp th cht n c th, cng thng v tâm lí. Lng vn ng là nguyên nhân trc tip làm tiêu hao nng lng và kéo theo s mt mi v th cht và tâm lí. Mt mi tt yu phi dn n ngh ngi hp lí hi phc nng lng ã b mt i và gt b s cng thng v tâm lí. Theo quy lut hi phc vt mc, kh nng làm vic v mt th lc và trí tu s c nâng cao hn gi hc sau, hoc giai on tip theo. 134 | MODULE MN 21
21. Các thành phn ca lng vn ng: Trong nhng iu kin và hoàn cnh nh nhau thì hiu sut ca lng vn ng t l thun vi I và M ca nó. + I dùng ch c tính ca các tác ng vào mi thi im c th khi thc hin bài tp, cng thng v các chc nng ca c th, ln ca mi ln n lc. Nói cách khác, I là biu th mc dùng sc và mc cng thng ca c th trong vn ng. So sánh chy nhanh vi i b tc bình thng thì cng ca chy nhanh ln hn nhiu, vì trong quá trình chy nhanh, c bp phi co dui mnh và nhanh nh p t, vung tay, ng thi vic thay i gia dùng sc và th lng cng cn nhanh; lúc này c th dùng sc mnh càng ln, mc cng thng s càng cao. + M là tng s ln hot ng th lc và các thông s tng t khác vi thi gian tác ng dài hay ngn trong mt bui tp. Hay nói n gin hn, M là ch s ln, c li tin hành vn ng c th. Ví d: S ln tr bt nhy ra phía trc liên tc càng nhiu, c li chy càng dài thì lng vn ng s càng ln. Thi gian vn ng là thi gian duy trì vn ng c th dài, ngn. — Mt vn ng còn gi là mt bài tp. ây là khái nim ch t l gia thi gian tp luyn thc t và tng thi gian hot ng trong mt ln hot ng vn ng. Công thc tính mt vn ng nh sau: Tng thi gian tp luyn thc t Mt vn ng = × 100% Tng thi gian ca 1 ln hot ng vn ng Các nhà nghiên cu ã ch ra rng, mt vn ng ca tr mm non trong tit hc th dc khong t 33% n 65%. Mt này ph thuc vào loi tit hc và la tui ca tr em. Ngi ta thng chia mt vn ng thành ba khong: khong th nht t 33% n 45% i vi loi vn ng mi, khong th hai t 46% n 55% i vi loi vn ng ôn luyn và khong th ba t 56% n 65% i vi loi vn ng cn hoàn thin. Do ó, giáo viên cn da vào nhng chú ý v mt vn ng cn thit cho tr tránh hin tng cho tr vn ng cha hoc quá sc. Các bài tp vn ng khác nhau thì nh hng n các b phn ca c th cng khác nhau. Khi phân tích lng vn ng trong hot ng vn ng ca tr em, cng nên xem xét nhng nh hng c th ca các hot ng các bài tp vn ng khác nhau, tránh mt b phn nào ó ca c th phi gánh chu lng vn ng quá sc. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 135
22. * Phát huy tính tích cc trong tp luyn ca tr em chính là to iu kin tr có tinh thn hng thú thc s trong tp luyn, phi la chn hình thc, phng pháp a dng, tránh n iu d gây bun chán. Trong la tui mm non, cn phi m bo ch ti u ca tính tích cc vn ng, làm cho chc nng vn ng phát trin úng. Do nhng tác ng giáo dc ca ngi ln, các vn ng thích hp vi la tui ca tr c phát trin, ng thi nhu cu thc hin các vn ng y cng hình thành. Tính tích cc vn ng ca tr ph thuc vào nhng c im giáo dc th cht. Khi la chn các phng pháp dy hc phi tính n tính ý ngha ca các ng c hot ng vn ng. Trong các bài tp trò chi có yu t thi ua, tr em thng huy ng kh nng vn ng ca mình và t kt qu cao hn so vi bài tp thông thng. iu kin c bn ca tính tích cc vn ng ca tr là sc thái tình cm tích cc trong hot ng vn ng ca chúng, iu này c m bo bng mc d tip thu — va sc ca các bài tp i vi tr. — Thái ca giáo viên nh hng n trng thái tình cm ca tr: ng viên, khuyn khích, ánh giá khéo léo mc ích làm cho tr mong mun hiu rõ nhim v t ra và tìm cách thc hin c tt nht. — Nhng iu kin thiên nhiên, ni tp, dng c th dc th thao, quan h tt gia tr em vi nhau, s hng dn khéo léo ca giáo viên i vi hot ng c lp ca tr. * Phát trin tính tích cc vn ng: — Tính tích cc ca tr c biu hin hình thc tích cc hot ng t duy và c bp trong tit hc th dc, c bit là hot ng c bp ca chúng. Nhng biu hin tích cc ca tr trong tit hc th dc c th hin thông qua các mt: thái , cm xúc, ý chí. — Phát trin tính tích cc vn ng tr là quá trình vn dng các phng pháp tích cc nhm phát huy kh nng vn ng ca mi tr và m bo mt vn ng ca tr trong các hot ng giáo dc th cht, c bit là trong tit hc th dc. — Các phng pháp tích cc ch yu là nhóm phng pháp thc hành, trong ó chú ý n hai phng pháp trò chi và thi ua. — Phát trin tính tích cc vn ng tr thc cht là xây dng hng thú hc tp phát huy kh nng tri giác, sáng to trong luyn tp các bài tp th cht. 136 | MODULE MN 21
23. Hng thú nht thi xut hin trong thi im c th, thi gian ngn. Hng thú bn vng din ra trong thi gian dài, do tr có ng c, thái úng n. Biu hin hng thú trong hot ng t duy là s sáng to, lòng say mê Biu hin hng thú trong hot ng c bp là ý chí quyt tâm, kh nng khc phc khó khn, s chu ng vt khó — Phng pháp phát trin tính tích cc vn ng cho tr mm non cng thuc h thng các phng pháp giáo dc th cht cho tr mm non, bao gm ba nhóm phng pháp trc quan, dùng li và thc hành . Trong ó ch yu là nhóm phng pháp thc hành. Ta tp trung phân tích nhóm phng pháp thc hành: Khi giáo viên tin hành nhóm phng pháp này i vi tr, tr vn ng là chính, th ng, na th ng i vi tr la tui nhà tr, ch ng i vi tr mu giáo. tr xut hin cm giác vn ng c — khi tr “chuyn” hình nh ca bài tp vn ng t trên v não xung các u dây thn kinh ca các c quan vn ng, các k nng, k xo vn ng c hình thành và phát trin n hoàn thin. Khi tr thc hin bài tp vn ng, giáo viên có th d dàng quan sát, nhn xét, ánh giá vic luyn tp ca tr. T ó, giáo viên theo dõi quá trình phát trin th lc ca tr, kp thi phát hin, sa sai cho nhng tr thc hin bài tp cha úng theo yêu cu ca tng la tui. Nhóm phng pháp thc hành bao gm tp luyn, sa cha ng tác sai. + Tp luyn: Phng pháp này tin hành sau khi giáo viên làm mu bài tp, tr bt u thc hin bài tp. i vi tr la tui nhà tr cn, thc hin các ng tác ca bài tp vn ng mt cách th ng, na th ng, tích cc. i vi tr la tui mu giáo, tr thc hin các ng tác ca bài tp vn ng mang tính ch ng, tích cc. S ln tp các ng tác ca bài tp ph thuc vào la tui ca tr, vào mc phc tp ca bài tp ó. Tp luyn là mt trong nhng phng pháp c bn tr nm vng kin thc, k nng vn ng. Phng pháp này dùng các hình thc hot ng vn ng trc tip ca c th tr, làm cho tr hiu c kt cu và quá trình ca ng tác, hình thành cm giác c bp khi làm ng tác . ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 137
24. Trên c s ó hình thành kin thc, k nng vn ng, phát trin các t cht th lc. Ch qua luyn tp tr mi hiu và nh c th t quá trình ng tác, cm giác c phng hng ca ng tác, tc di ng ca c th, nhp iu ca ng tác, s phi hp dùng sc ca các c co, dui nhp nhàng. i vi bài tp phát trin chung, lúc u giáo viên thc hin cùng tr, sau ó tu theo mc phc tp ca bài tp mà giáo viên cho tr t tp. Riêng i vi tr la tui nhà tr và mu giáo bé, lúc nào giáo viên cng tp cùng vi tr vì trí nh vn ng ca tr cha tt, hay quên, nên trc mt tr luôn phi có mu bài tp. Khi ng quan sát tr tp, giáo viên nên bao quát chung c lp, cn sa sai ngay cho nhng cháu tp cha úng. Giáo viên nên n tn ni nhc tr nh nhàng, tránh gây s chú ý n các tr khác, mt tp trung vào vic luyn tp. Phng pháp này c tin hành các kiu sau ây: • Phng pháp tp luyn lp li: ây là phng pháp tp i tp li nhiu ln 1 ng tác, nhng khong cách thi gian và cng không quy nh rõ ràng. Tr nm ng tác nhanh, nhng nu không thng xuyên luyn tp thì cng d quên, do ó các bài tp cn c ôn luyn trong các bui tp, trong tháng, trong nm tr không b quên, tng thêm hào hng và tránh mt mi quá sc. • Phng pháp tp luyn bin i: ây là phng pháp tp mt ng tác nhng ã thay i hình thc, yêu cu, khó và các iu kin khác ca ng tác. Phng pháp này có u im là giúp tr d nm và có th tp trung nhanh chóng gii quyt khâu yu hay khâu quan trng ca ng tác. Sau khi tr ã nm vng bài tp, thì có th tng khong cách, thay i dng c, hoc thay i iu kin luyn tp cng c thêm k nng vn ng cho tr. i vi bài tp phát trin chung thì giáo viên cho tr t tp tay không, tp có dng c, tp theo nhc. i vi bài tp vn ng c bn, giáo viên nâng cao dn nhng yêu cu i vi tr nh khong cách, c li, tc , phát trin t cht vn ng tr + Sa cha ng tác sai: Phng pháp này nhm mc ích giúp tr tip thu k thut ng tác c chính xác, nhanh chóng hình thành biu tng úng v bài tp. 138 | MODULE MN 21
25. Mt ng tác sai có th do nhiu nguyên nhân, có khi cùng mt ng tác, nhng hai tr li sai khác nhau và nguyên nhân sai cng khác nhau. Vì vy, giáo viên cn phi phân tích c th tng trng hp tìm ra nguyên nhân chính xác ca tng tr sa cha. Nhìn chung, có nhng nguyên nhân dn n làm ng tác sai nh sau: • Vì trình luyn tp, kh nng, t cht c th ca tr còn thp kém nên không hoàn thành c ng tác, hoc t th chun b ca tr thiu chính xác. • Tr cha nm c yêu cu và cách tin hành luyn tp ca giáo viên. Trong luyn tâp tr thiu dng cm, thiu tin tng, lo lng, hi hp, s st • Do phng pháp ging dy ca giáo viên cha tt, không phù hp trình tip thu ca tr, hoc ni tp, dng c tp không tt, không phù hp vi tm vóc ca tr, thi tit khí hu xu nh quá nng, quá oi bc, ma m t, quá lnh bn thân tr b mt, mi m dy, tr cha c luyn tp có h thng Phng pháp sa cha ng tác sai c tin hành nh sau: • Tìm nguyên nhân, sa nhng sai lm ch yu nht. Thc t, giáo viên ch yu sa cha ng tác sai cho tr trong tit hc. Do vy, giáo viên phi có kh nng bao quát lp, da vào yêu cu ca ng tác i vi tr. iu này phi tính n c im la tui ca tr. Ví d, tr 3 — 4 tui, s phi hp ng tác cha c hoàn ho, do ó không nên òi hi tr thc hin nhng bài tp úng mt cách tuyt i, mà ch yêu cu tr làm c úng nhng phn c bn ca ng tác. Trong khi tr ang chi trò chi vn ng, giáo viên không nên cn tr, làm ngng trò chi ca tr; không nên xen vào nhng li gii thích không cn thit. Không nên sa cha nhng sai lm ca tr mt cách cng nhc, mà phi tu theo kh nng tng tr sa sai. Tuy nhiên, giáo viên có th nhc nh tr. Ví d: khi “i qua cu” i khéo ko t chân Giáo viên nên thng xuyên ng viên tính tích cc ca tr, làm cho tr có lòng t tin trong vic sa cha sai lm, nht là i vi tr nhút nhát, trình luyn tp kém, sc kho yu li càng quan trng. Phng pháp sa cha ng tác sai trong luyn tp th dc cho tr mm non c th hin muôn hình muôn v. Nu là nhng thiu sót nh v t th, giáo viên có th dùng phng pháp hng dn bng li nói sa cha. Nu hu ht tr tp sai mt bài tp nào ó, giáo viên nên cho tr ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 139
26. tm ngng luyn tp tip tc làm mu, gii thích li cho tr có biu tng úng v ng tác và vch ra ch sai lm ca tr, hoc hng dn tr cách sa cha sau ó li cho tr tip tc luyn tp. S giúp ca giáo viên có mt giá tr nht nh trong quá trình luyn tp ca tr. i vi tr nh, các bài tp trong iu kin không bình thng nh: trên thang dóng, trên bc, trên gh th dc nghiêng mt u rt khó thc hin. Tr thng mt bình tnh vì chân hp gây cm giác chênh vênh làm tr s hãi. Trong nhng trng hp nh vy, giáo viên cn ng viên tr và t ra sn sàng giúp tr làm ng tác. Khi cn thit có th cm tay giúp tr sa ng tác cho chính xác hn. Ví d, tr 4 — 5 tui làm ng tác tay a ra sau nhiu quá, vai và u rt li, lng quá cong, lúc này giáo viên phi trc tip un nn li t th tr cho chính xác, giúp tr có nh hình ng tác úng c nhanh hn. * S phi hp gia các nhóm phng pháp trong quá trình giáo dc th cht: Các nhóm phng pháp trên u liên h vi nhau, không th tách ri do s thng nht ca phm trù th cht và tinh thn ca con ngi, do s thng nht ca lôgic khách quan ca quá trình giáo dc và luyn tp. Theo quan im sinh lí hc thì s liên h hu c ln nhau là do s thng nht ca h thng tín hiu th nht và th hai v cm th hin thc. Còn theo quan im trit hc thì s liên h ó là s thng nht ca mc cm giác hp lí gia nhn thc vi hot ng thc t. Trong quá trình giáo dc th cht cho tr mm non, chúng ta cn s dng phi hp các phng pháp trên. Tuy nhiên, có phng pháp óng vai trò ch yu giai on này, nhng li th yu giai on khác và ngc li. Không có phng pháp tng hp nào có th gii quyt mt cách tt nht các nhim v s phm mà tách ri khi các phng pháp khác. Ngh thut giáo dc biu hin ch: da vào các phng pháp a dng ã c khoa hc và thc tin chng minh mà s dng mt cách tng hp nhng phng pháp có th áp ng nhiu nht các nhim v c th ã ra và các iu kin xác nh khi thc hin các nhim v ó. Các yêu cu v la chn và s dng các phng pháp giáo dc th cht cho tr xut phát t các nguyên tc giáo dc th cht. Vic s dng phng pháp này hay phng pháp khác, s phi hp gia chúng ph thuc vào nhng c im c th ca ni dung luyn tp, vào nhng c im cá nhân và la tui ca tr, ph thuc vào trình truyn t ca giáo viên. 140 | MODULE MN 21
27. Trong quá trình giáo dc th cht cho tr, giáo viên s dng nhiu phng pháp khác nhau. Mi phng pháp s h tr, b sung cho nhau giúp tr d tip thu nhim v vn ng và thun li trong quá trình thc hin bài tp. Khi dy tr bài tp mi, phi s dng phng pháp làm mu. Phng pháp này giúp tr có biu tng v ng tác nh s phi hp ca các giác quan. Phng pháp phân tích hoc gii thích, giúp tr suy ngh v nhng nhim v c t ra mt cách có ý thc. Phng pháp luyn tp gi vai trò quan trng trong vic giúp tr bit vn dng nhim v vn ng trong nhng hoàn cnh khác nhau. * Mi tng quan gia phng pháp và bin pháp qua tng giai on luyn tp: Vic chn lc phng pháp luyn tp ph thuc vào nhim v t ra, vào c im ca tr, tình trng sc kho ca chúng và vào s phc tp và c im ca bài tp vn ng. Giai on u tiên ca vic luyn tp c tin hành nhm mc ích hình thành tr biu tng úng, khái quát v bài tp vn ng. Vi mc ích ó, ngi ta s dng phng pháp làm mu, gii thích và luyn tp. tr din ra mi liên quan gia hình nh th giác, li nói biu th k thut và cm giác cng c. Tr càng bé thì lng d tr biu tng vn ng càng ít. Do ó, làm mu chim mt v trí rt ln trong vic hình thành nhng biu tng trên. Vi s tng dn nhng kinh nghim vn ng tr, ngi ta cn s dng nhiu gii thích hn. Giai on 2 nhm cng c, ào sâu nhng vn ng ã hc nh mô phng, vt chun th giác, thính giác chim mt v trí áng k. Phng pháp dùng li nói c s dng di dng ch dn ngn gn. Nhng bài tp c thc hin không có s kim tra ca mt, trên c s cm giác cng c s gây cho tr mt kt qu tt khi hoàn thành nhng thành t k thut riêng bit. Giai on 3 nhm cng c k nng và hoàn thin k thut vn ng, rèn luyn cách thc áp dng nhng vn ng ã hc trong nhng iu kin khác nhau. Trong giai on này, bài tp c tin hành di hình thc trò chi và thi ua. các la tui khác nhau, mi tng quan gia các phng pháp luyn tp bài tp th cht s thay i. Lúc u khi tr 1 tui, tr thc hin bài tp do s giúp hoàn toàn ca giáo viên. Dn dn tính t lc tp luyn ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 141
28. ca tr ln dn và chúng thc hin bài tp vi s giúp không áng k ca giáo viên và dùng nh gh, tng nhà la tui u nhi, vt chun th giác chim u th. Nó kích thích tr thc hin bài tp. Li nói c áp dng hình thành tr mi quan h tích cc n vic thc hin bài tp. la tui mu giáo bé, ngi ta s dng nhiu phng pháp nh: làm mu, mô phng, vt chun th giác, thính giác, phng pháp dùng li nói c kt hp vi làm mu và giúp cho vic ào sâu thêm k thut vn ng. i vi la tui mu giáo nh và ln, tr ã có kinh nghim vn ng nên phng pháp dùng li nói s dng tng lên, không cn làm mu ng thi, s dng tài liu trc quan nh tranh nh, phim èn chiu bài tp vn ng thng c thc hin di hình thc thi ua. Hoạt động 2: Tìm hiểu phương pháp trò chơi trong lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non. Bn ã tng t chc trò chi nhm phát trin th cht cho tr mm non, hãy nh li và vit ra thc hin nhng yêu cu sau: — Ý ngha ca phng pháp trò chi: — Các dng hình thc s dng: — Ví d minh ho: 142 | MODULE MN 21
29. Bn hãy c nhng thông tin di ây có thêm hiu bit v phng pháp trò chi trong phát trin th cht cho tr mm non. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Phng pháp trò chi: Phng pháp này có tác dng nhm gây hng thú cho tr n bài tp vn ng, tr thc hin nhiu ln mà không chán, ánh giá c tng i khách quan kt qu vn ng ca tr. * Phng pháp này c tin hành di hai dng: — a yu t chi vào bui tp. Ví d, “i u”: hành quân nh các chú b i; bài tp “vn th”: cho tr bt chc gà gáy, thi bóng, ngi hoa; bài tp “bò”: bò nh chut; ng tác “nhy”: nhy qua rãnh nc, nhy nh th. — S dng trò chi vn ng tr tin hành bài tp. Khi tham gia vào trò chi, tr vn ng tích cc hn, t nhiên, thoi mái, có tác dng cng c và rèn luyn k nng, k xo vn ng, phát trin t cht th lc khi thc hin các vn ng, thao tác trong trò chi. Ví d, trò chi “ui bt”: vn ng chy; “chuông reo âu?”: rèn luyn nh hng âm thanh. Trò chi vn ng cng có th là va ng thanh c mt bài th, bài ca, bài ng dao, va hát, va vn ng. Yêu cu i vi các bài th, ca v ni dung phi ngn gn, d thuc, vui nhn. Giáo viên cn ng viên tr trc ó 1 — 2 ngày hoc 1 tun trc khi cho tr chi, t chc trong thi gian t hot ng ca tr. Ví d, bài th Con sói xu tính, trc khi chi, giáo viên cn giúp tr c li bài th. i vi tr mu giáo ln, có th yêu cu tr t c li ni dung bài th. Nu trong trò chi có s phân vai thì giáo viên giúp tr t chn vai chi cho mình, cn xác nh a im chi, nhng quy tc, cách chi. Khi chi trò chi vn ng, h vn ng c cng c, các h c bp ca c th tr nên rn chc hn; các khp xng và dây chng tr nên linh ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 143
30. hot; có tác dng cng c, tng cng sc kho cho tr, to iu kin cho vic rèn luyn th lc; cng c k nng vn ng; phát trin t cht th lc trong iu kin thay i. Hot ng trò chi mang tính tng hp và c xây dng kt hp vi nhng thao tác vn ng khác nhau nh chy, nhy Trong khi chi, tr có kh nng gii quyt bài tp mi xut hin mt cách sáng to, th hin tính c lp, nhanh trí trong vic la chn cách thc vn ng. Nhng tình hung bin i bt ng trong quá trình chi s kích thích tr thc hin nhanh hn, khéo léo hn. Vic thc hin vn ng di dng trò chi s dn n vic hình thành các nh hình ng lc v vn ng. Phng pháp trò chi thng áp dng nhiu lp mu giáo bé, lp mu giáo nh và ln thng s dng trò chi cui phn trng ng hoc phn hi tnh ca tit hc th dc. Hoạt động 3: Tìm hiểu phương pháp thi đua trong lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non. Bn ã tng s dng phng pháp thi ua trong phát trin th cht cho tr mm non, hãy nh li và vit ra thc hin nhng yêu cu sau: — Ý ngha ca phng pháp thi ua: — Các dng hình thc s dng: 144 | MODULE MN 21
31. — Ví d minh ho: Bn hãy c nhng thông tin di ây có thêm hiu bit v phng pháp thi ua trong phát trin th cht cho tr mm non. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Phng pháp thi ua: Cng nh trò chi, thi ua là mt trong nhng hin tng xã hi ph bin rng rãi. Nó có ý ngha quan trng nh mt cách thc t chc và kích thích hot ng trong các phm vi rt khác nhau ca cuc sng, trong hot ng sn xut, trong ngh thut, trong th thao. Tt nhiên, ý ngha c th ca thi u nhng ni y khác nhau. Nét ni bt nht ca phng pháp thi ua là s ua tài, sc, giành v trí vô ch hoc t thành tích cao. Phng pháp thi ua òi hi yêu cu cao c bit i vi sc mnh th cht và tinh thn ca ngi tp, to nên s cng thng v tâm lí rt ln do yu t ganh ua trong quá trình thi u. i vi tr mm non, phng pháp thi ua s dng sau khi tr ã nm tng i vng các bc thc hin bài tp vn ng. Thng áp dng phng pháp này lp mu giáo nh và ln, vì tr có kinh nghim vn ng. Mc ích ca thi ua nhm hoàn thin các k nng, k xo vn ng mc cao và rèn luyn phm cht o c nh lòng t trng, tinh thn ng i cho tr. Thi ua làm tng hng thú, tng kh nng vn ng, biu hin các t cht vn ng, kích thích, lôi cun tr vào vic tp luyn. * Phng pháp thi ua c tin hành di hai dng: — Thi ua cá nhân: Giáo viên nên chn các cháu ngang sc, mc thc hin ng tác gn ngang nhau tránh gây chán nn gia các cháu. Lúc u, giáo viên yêu cu tr thc hin úng bài tp: “Ai i úng”, “Ai ném úng”, sau ó òi hi cao hn. Ví d: “Thi xem ai nhy gii”, “Ai chy nhanh ti c”, “Ai bt nhanh qua vòng”. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 145
32. — Thi ua ng i: Giáo viên phi phân chia i làm sao cho tng i va sc, s lng bng nhau, yêu cu t chc nhanh, các i bt u thc hin cùng mt lúc. Trc khi bt u cuc thi, giáo viên nên cho tr hoc bn thân nhc li iu kin ca cuc thi. Sau khi chi xong, giáo viên là ngi phân x thng, thua mt cách khách quan, không thiên v, thì s có tác dng giáo dc s công bng trong mt tp th tr nh. Chú ý, khi s dng phng pháp thi ua, giáo viên cn tránh tr hng phn quá mc, tránh gây nhng kích thích cng thng thn kinh làm nh hng không tt n hành vi và trng thái ca tr. Giáo viên cn lu ý n thi gian mà tr quan sát và tham gia thi u, iu khin lng vn ng cho tr sao cho phù hp. Kt qu s dng phng pháp này hay phng pháp khác chu tác ng bi nhiu yu t nh nhn thc, kh nng s phm ca giáo viên, s tham gia hot ng ca tr nâng cao hiu qu ca quá trình dy hc, mt trong nhng vn quan trng là phi m bo mt vn ng cho tr. Quá trình dy hc bài tp vn ng cho tr mm non din ra s phi hp gia các phng pháp dy hc. Mi phng pháp có u, nhc im riêng, không có phng pháp duy nht. Các phng pháp b sung, h tr nhau. Có nhng giai on phng pháp này là ch o, các phng pháp còn li óng vai trò h tr và ngc li. Phng pháp dy hc bao gm h thng các phng pháp dùng vn hành ni dung — các bài tp vn ng phù hp vi s phát trin ca tr, kt hp s dng các loi phng tin dy hc nh dng c th dc, tranh nh, phim èn chiu thc hin di nhiu hình thc khác nhau nh trong tit hc, ngoài tit hc vi các cách t chc khác nhau nh c lp, nhóm, nhóm quay vòng, cá nhân Nhiu công trình nghiên cu ã ch ra rng, có th dy tr cách thc thc hin bài tp vn ng c bn trong giai on ban u cng nh trong giai on hoàn thin nhng vn ng ó bng các trò chi vn ng. Ngoài ra, trng thái tình cm tích cc trong quá trình vn ng cng có tác dng nâng cao hiu qu dy hc. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ 146 | MODULE MN 21
33. — Câu hi 1: Phân tích mi quan h gia các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. — Câu hi 2: Ti sao nói “Trò chi vn ng va là ni dung va là phng pháp, hình thc, phng tin giáo dc th cht cho tr mm non”? Nội dung 3 THỰC HÀNH PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CHO TRẺ MẦM NON 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức — Phân tích nhng vn có liên quan n các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. — Phân tích ni dung phng pháp trò chi trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. — Phân tích ni dung phng pháp thi ua trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 1.2. Kĩ năng — Vn dng các phng pháp dy hc tích cc trong vic dy tr các bài tp th dc: bài tp i hình i ng, bài tp phát trin chung, bài tp vn ng c bn, và t chc trò chi vn ng cho tr. — Vn dng các phng pháp dy hc tích cc trong vic dy tr các bài tp phát trin vn ng tinh thuc các lnh vc to hình: xé nn, ct, dán; lnh vc t phc v — Bc u ánh giá kt qu giáo dc phát trin th cht cho tr theo phng pháp dy hc tích cc. 1.3. Thái độ Có ý thc trong vic vn dng các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non. 2. KIỂM TRA ĐẦU VÀO — Câu hi 1: Th nào là phng pháp dy hc tích cc cho tr mm non? ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 147
34. — Câu hi 2: vn dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non cn có nhng iu kin gì? 3. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1: Vận dụng phương pháp trò chơi trong lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non. — i vi vn ng thô: Bài tp i hình i ng, bài tp phát trin chung, bài tp vn ng c bn và trò chi vn ng. — i vi vn ng tinh: xé, nn, ct, dán, lp ghép, xâu ht, xp hình Hoạt động 2: Vận dụng phương pháp thi đua trong lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non. — i vi vn ng thô: Bài tp i hình i ng, bài tp phát trin chung, bài tp vn ng c bn và trò chi vn ng. — i vi vn ng tinh: xé, nn, ct, dán, lp ghép, xâu ht, xp hình Hoạt động 3: Đánh giá kết quả giáo dục phát triển thể chất cho trẻ theo phương pháp dạy học tích cực. — Ni dung ánh giá kt qu giáo dc phát trin th cht cho tr theo phng pháp dy hc tích cc. Trc ht, ta cn nghiên cu mc tiêu ánh giá: Xác nh mc phát trin vn ng ca tr iu chnh quá trình giáo dc th cht. + Các danh mc ánh giá nhm thu lm thông tin v cá nhân tr t u n cui nm hc. + Kt qu t mc tiêu giáo dc th cht v th hình, th lc, trí lc. + ánh giá tr ang phát trin. Ví d v xây dng bài ánh giá mc phát trin tính tích cc vn ng ca tr mm non. ó là các tiêu chí: hng thú bn vng, kt qu thc hin nhim v vn ng, mt vn ng ca tr — Quy trình ánh giá kt qu giáo dc phát trin th cht cho tr theo phng pháp dy hc tích cc: Quy trình ánh giá thng din ra theo ba giai on: Kim tra iu khin quá trình dy hc; ánh giá xác nh, tìm ra các nguyên nhân 148 | MODULE MN 21
35. iu chnh và quyt nh các bin pháp t chc thc hin nhm giúp cho tr em duy trì kh nng vn ng và tip tc phát trin Các giai on này có mi liên h bin chng vi nhau và mc ích cao nht là tác dng s phm, nh hng thúc y hot ng giáo dc ngày càng tt hn. Kim tra trong giáo dc là nhm theo dõi, thu thp s liu, chng c ánh giá kt qu phát trin tính tích cc vn ng cho tr mm non, nhm cng c, m rng, tng cng vic phát trin vn ng ca tr. Nh vy, kim tra và ánh giá là hai công vic có ni dung khác nhau, nhng có liên quan mt thit vi nhau nhm miêu t và tp hp nhng bng chng v kt qu phát trin vn ng ca tr em. Kim tra là phng tin ánh giá, mun ánh giá thì phi tin hành kim tra. Quyt nh là khâu cui cùng ca quy trình ánh giá. Da vào nhng nh hng ã nêu trong bc ánh giá, giáo viên s có nhng quyt nh, nhng bin pháp c th giúp tr, ci tin phng pháp dy hc. Quy trình t chc ánh giá c din ra c th nh sau: + Xác nh mc ích ánh giá. + Xác nh ni dung ánh giá. + La chn các phng pháp ánh giá. + Xây dng và phân tích các bài tp ánh giá. + Tin hành ánh giá theo các tiêu chí ã ra, xem xét kt qu và kt lun. Toàn b quá trình ánh giá là quá trình khép kín, tun hoàn nh sau: ánh giá bt u t quan sát, thu nhn thông tin, ánh giá, t chc hi tho (tho lun), lp k hoch iu chnh , ri li quan sát cui cùng là ra quyt nh. Cách tip cn này mang tính quay vòng. 4. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ — Câu hi 1: Ti sao cn vn dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin th cht cho tr mm non? — Câu hi 2: Phân tích quá trình vn dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin vn ng thô cho tr mm non. Cho ví d minh ho. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 149
36. — Câu hi 3: Phân tích quá trình vn dng phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin vn ng tinh cho tr mm non. Cho ví d minh ho. — Câu hi 4: Hãy ni ni dung ct A vi ct B cho phù hp vi các nhóm 1, 2 ca nhóm phng pháp trc quan: A B a. S dng vt chun th giác. 1. Nhóm 1. b. Mô phng bài tp vn ng. c. Trc quan thính giác. 2. Nhóm 2. d. S dng tài liu trc quan. e. Trc quan th giác. 3. Nhóm 3. f. Trc quan xúc giác. — Câu hi 5: Hãy ni ni dung ct A vi ct B cho phù hp vi các nhóm 1, 2 ca nhóm phng pháp thc hành: A B a. Yu t chi. 1. Nhóm phng pháp 1. b. Luyn tp bin i. 2. Nhóm phng pháp 2. c. Luyn tp lp li. 3. Nhóm phng pháp 3. d. Thi ua. 4. Nhóm phng pháp 4. e. Trò chi vn ng. f. Sa cha ng tác sai. — Câu hi 6: Hãy ni ni dung ct A vi B cho phù hp vi vic hng dn trò chi vn ng mi cho tr mm non: A B a. Chun b dng c, sân bãi phc v cho trò chi. 1. Bc 1. 150 | MODULE MN 21
37. b. Gii thiu và gii thích trò chi. 2. Bc 2. c. T chc chi. 3. Bc 3. d. Chn trò chi. 4. Bc 4. e. iu khin trò chi và ánh giá kt qu. 5. Bc 5. D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B Giáo dc và ào to, Chng trình Giáo dc Mm non, NXB Giáo dc Vit Nam, 2009. 2. Lu Quang Hip — Phm Th Uyên, Sinh lí hc th dc th thao, NXB Th dc Th thao, 2003. 3. Nguyn K (Ch biên), Phng pháp giáo dc tích cc ly ngi hc làm trung tâm, NXB Giáo dc, 1995. 4. ng Hng Phng, Lí lun và phng pháp giáo dc th cht cho tr em la tui mm non, NXB i hc S phm, 2008. 5. ng Hng Phng, Phng pháp giáo dc th cht cho tr em, NXB i hc S phm, 2011. 6. ng Hng Phng, Phát trin tính tích cc vn ng cho tr mm non, NXB i hc S phm, 2011. 7. ng Hng Phng, Phng pháp hình thành k nng vn ng cho tr mm non, NXB i hc S phm, 2011. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT | 151