Module tiểu học 22: Sử dụng phần mềm giáo dục để dạy học ở tiểu học - Đào Quang Trung
58 trang
02/01/2024
2000
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Module tiểu học 22: Sử dụng phần mềm giáo dục để dạy học ở tiểu học - Đào Quang Trung", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- module_tieu_hoc_22_su_dung_phan_mem_giao_duc_de_day_hoc_o_ti.pdf
Nội dung text: Module tiểu học 22: Sử dụng phần mềm giáo dục để dạy học ở tiểu học - Đào Quang Trung
- O QUANG TRUNG Module TH 22 Sö DôNG PHÇN MÒM GI¸O DôC §Ó D¹Y HäC ë TIÓU HäC SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 245
- A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Vi t Nam, vi c ng d ng công ngh thông tin trong giáo d c là vi c r t c n thi t. Các nhà giáo d c Vi t Nam c khuy n khích ng d ng công ngh thông tin h p lí t t c các l p và các môn h c. Trên th c t , vi c s d ng công ngh thông tin trong gi ng d y hi n nay v n còn h n ch . Do ó các giáo viên c n c chu n b cho vai trò m i và c n bi t công ngh thông tin c ng d ng nh th nào thúc y quá trình h c t p h ng t i d y và h c tích c c. Module này gi i thi u v i ng i h c là giáo viên nh ng ki n th c v công ngh , ph ng pháp, n i dung và m i quan h gi a các l nh v c ki n th c này. Nh ó ng i h c t ra cho mình s ph n u b i d ng ki n th c công ngh nh m có th ng d ng công ngh thông tin vào d y h c có hi u qu . Module này gi i thi u hai ph n m m công c : Webquest và B n t duy. Webquest là m t bài t p yêu c u ng i h c s d ng World Wide Web h c hay t ng h p ki n th c v m t ch c th . M t Webquest òi h i s t ng h p ki n th c m i b ng cách hoàn thành m t “bài t p” hay m t “nhi m v tìm ki m”, th ng là gi i quy t m t gi thuy t hay m t v n th c t . M c ích c a ho t ng s d ng Webquest là thúc y k t qu h c t p “bi n i”, mà k t qu này t c thông qua quá trình c, phân tích, t ng h p các thông tin m ng. S c m nh c a Webquest n m ch nó phát huy s c m nh c a ng i h c v các v n th c t và trong quá trình th c hi n, ng i h c d n d n tr thành nh ng ng i hi u bi t c b n v công ngh thông tin — m t trong nh ng hi u bi t quan tr ng c a con ng i trong th k XXI. B n t duy là m t bi u c s d ng th hi n t ng , ý t ng, nhi m v , hay các m c c liên k t và s p x p to tròn quanh t khoá hay ý trung tâm. B n t duy là m t ph ng pháp h o th hi n ý t ng và khái ni m. Trong b n t duy, thông tin c c u trúc hoá theo cách gi ng nh b não ho t ng. B n t duy — m t thi t k h ng d n, là m t khái ni m r t có ý ngh a trong giáo d c vì nó em l i m t cách ti p c n m i, trong vi c ki n t o ý t ng, ki n th c và suy ngh . Vì v y, nó i m i và làm chuy n bi n m i t ng tác gi a giáo viên và ng i h c. 246 | MODULE TH 22
- B. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức — Li t kê c các ki n th c v n i dung, ph ng pháp và công ngh trong m i liên quan gi a chúng hình thành cho b n thân k ho ch b i d ng v công ngh thông tin t ó có ph ng pháp và k n ng ng d ng công ngh thông tin vào d y h c. — Phân tích c c s lí lu n và v n d ng k thu t WebQuest vào d y h c. — Bi t cách s d ng ph n m m IMINDMAP trong d y h c. 2. Về kĩ năng — Thi t k c WebQuest. — Thi t k c b n t duy ph c v d y h c. C. NỘI DUNG Nội dung 1 PHÁT TRIỂN CHUYÊN MÔN VỀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Hoạt động 1: Tìm hiểu tại sao phải phát triển chuyên môn để ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Mục đích giáo dục của tích hợp công nghệ thông tin Tích h p công ngh thông tin c kì v ng s mang n m t s thay i l n trong l nh v c gi ng d y. Các nhà giáo d c trên th gi i ánh giá r t cao ti m n ng c a công ngh thông tin trong vi c d y h c m t cách linh ng h n, thú v h n và l y h c sinh làm trung tâm. T i Vi t Nam, tích h p công ngh thông tin vào gi ng d y ngày nay ã c coi là m t công c hi u qu có th h tr i m i phong cách gi ng d y, h c t p và qu n lí giáo d c, góp ph n nâng cao hi u qu và ch t l ng giáo d c (B Giáo d c và ào t o, Ch th 55/2008). Tuy nhiên, có m t kho ng cách không nh gi a chính sách và th c t trong giáo d c Vi t Nam. Trong th c t , SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 247
- vi c s d ng công ngh thông tin trong gi ng d y v n còn nhi u h n ch : Giáo viên Vi t Nam s d ng công ngh thông tin ch n thu n nh m t công c làm cho vi c gi ng d y d dàng h n, nh là m t s thay i cho cách d y h c truy n th ng là l y giáo viên làm trung tâm (theo nghiên c u c b n c a VVOB n m 2008). Nh ng y u t quan tr ng tác ng n ng d ng công ngh thông tin vào l nh v c gi ng d y bao g m s ti p c n, k n ng và s t tin, c ng nh thái i v i công ngh thông tin và nh n th c v vi c giáo d c h c sinh. Ng i ta tin r ng, công ngh thông tin và truy n thông (CNTT&TT ) có th em l i nhi u giá tr cho quá trình gi ng d y và h c t p. Trên th gi i, các chính sách m i v i m i giáo d c c xây d ng d a trên ti n và tri n v ng c a tích h p công ngh thông tin m t cách có hi u qu vào d y h c. Vi t Nam, vi c ng d ng công ngh thông tin trong giáo d c c ng r t c mong i. Các nhà giáo d c Vi t Nam c khuy n khích ng d ng công ngh thông tin h p lí t t c các l p và các môn h c. Trên th c t , vi c s d ng công ngh thông tin cho gi ng d y hi n nay v n còn h n ch . Do ó , các GV c n c chu n b cho vai trò m i và c n bi t công ngh thông tin c ng d ng nh th nào thúc y quá trình h c t p h ng t i d y h c tích c c. Công ngh thông tin c n c coi nh “m t khía c nh c bi t quan tr ng trong hành trang v n hóa d y h c c a th k XXI, h tr các mô hình phát tri n chuy n i m i cho phép m r ng b n ch t và k t qu h c t p c a GV, cho dù vi c h c ó di n ra âu (Leach, 2005)”. 2. Thiết kế hướng dẫn thúc đẩy công nghệ Các công c (ph n, b ng, th c k , bi u b ng, dùng d y h c, các ph n m m d y h c, ) luôn là m t thành t c a thi t k h ng d n thúc y công ngh . Các công c tr c tiên khuy n khích vi c suy ng m v ph ng pháp gi ng d y và vi c h c c a ng i h c. B n thân các công c không t ng thay i công tác gi ng d y và ho t ng h c t p. T t c u ph thu c vào cách th c GV và ng i h c s d ng các công c ó nh th nào. T t c các công c u có ti m n ng i m i và chuy n i vi c d y và h c, l y ng i h c và nh ng áp d ng vào th gi i th c t làm tr ng tâm. 248 | MODULE TH 22
- K n ng c b n Cách ti p c n h ng d n h c t p th trên bi u di n m i quan h gi a s ph c t p c a vi c h c v i ph ng pháp h ng d n cho vi c h c theo mi n liên t c các thi t k h ng d n công ngh thông tin (NCREL, 2003). Các công c khác nhau u có nh ng ti m n ng riêng thúc y vi c d y và h c. Nh v y , ng d ng công ngh thông tin không ch n thu n là v b n thân công c mà c cách th c giáo viên và ng i h c s d ng các công c này h tr vi c d y và h c nh th nào. 3. Phát triển chuyên môn về ứng dụng công nghệ thông tin ng d ng công ngh thông tin trong d y và h c là m t quá trình th ng xuyên và di n ra trong m t s giai o n. Tr c tiên, c n ph i u t vào vi c h c m t s công ngh (các ph n m m công c , ph n m m d y h c có n i dung, các thi t b , ) và rèn k n ng s d ng chúng. Giáo viên ã c h c v công ngh thông tin c n ph i hi u r ng ã t c m t s k n ng công ngh thông tin , i u ó có ngh a là không nh ng giáo viên mà ng i h c c ng c n ph i bi t cách làm vi c v i các ph ng ti n và công ngh . M t y u t quan tr ng khác là t p hu n v ph ng pháp s d ng công ngh thông tin trong d y và h c. T p hu n k n ng c ng nh t p hu n v ph ng pháp là nh ng y u t b t bu c c a quá trình phát tri n chuyên môn liên t c có th t tin ng d ng công ngh thông tin trong d y h c. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 249
- T t nhiên giáo viên c n có hi u bi t sâu s c v n i dung h ang gi ng d y. NHIỆM VỤ B n hãy c thông tin c b n c a ho t ng và b ng nh ng hi u bi t c a mình tr l i m t s câu h i sau: Câu 1: M c ích giáo d c c a tích h p công ngh thông tin là gì? Câu 2: B n hi u th nào là thi t k h ng d n thúc y công ngh ? Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức về công nghệ, phương pháp và nội dung THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Khái niệm mô hình TPACK Mô hình TPACK (Technological Pedagogical Content Knowledge - Ki n th c v n i dung, ph ng pháp và công ngh ) là hình nh hoá các thành t quan tr ng c a quá trình phát tri n chuyên môn liên t c. Mô hình a ra cái nhìn t ng quan v ba d ng c b n c a ki n th c mà m t giáo viên 250 | MODULE TH 22
- c n có ng d ng công ngh thông tin vào vi c d y h c c a mình: ki n th c công ngh (TK), ki n th c s ph m (PK) và n i dung ki n th c (CK), c ng nh m i quan h và t ng tác gi a chúng. Mô hình TPACK Cách ti p c n mô hình TPACK không ch nhìn các lo i ki n th c m t cách c l p, mà nó còn nh n m nh n m t lo i ki n th c m i n m ch giao nhau c a chúng. Xem xét P (Pedagogical) và C (Content) cùng nhau, chúng ta có n i dung ki n th c s ph m (Pedagogical Content Knowledge — PCK), ây là ý t ng c a Shulman v ki n th c s ph m áp d ng cho vi c d y h c n i dung. T ng t nh v y, xem xét T (Technological) và C (Content) cùng nhau, chúng ta có N i dung Ki n th c công ngh (Technological Content Knowledge — TCK), ây là ki n th c v m i quan h gi a công ngh và n i dung. T i i m giao c a T và P, ta có ki n th c công ngh s ph m (Technological Pedagogical Knowledge — TPK), trong ó nh n m nh s t n t i, thành ph n và kh n ng c a các công ngh khác nhau khi chúng c s d ng trong vi c gi ng d y và h c t p. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 251
- Cu i cùng, t i i m giao c a c ba y u t trên, ta có c n i dung ki n th c công ngh s ph m (TPACK). S tích h p công ngh ây chính là s hi u bi t và k t h p m i quan h gi a ba thành ph n c a ki n th c này. M t giáo viên có kh n ng k t h p t t c ba d ng ki n th c c b n này s t c s thông th o khác bi t và t t h n ki n th c c a m t chuyên gia b môn (nhà toán h c ho c nhà s h c, ), m t chuyên gia công ngh (nhà khoa h c máy tính, ) và m t chuyên gia ph ng pháp (m t nhà giáo d c có kinh nghi m, ). Do ó, phát tri n chuyên môn nên b t u t vi c ánh giá và suy ng m v nhu c u b i d ng c a cá nhân. 2. Kiến thức công nghệ sư phạm Ki n th c công ngh s ph m (Technological Pedagogical Knowledge) là ki n th c v s t n t i, các thành ph n và kh n ng c a các công ngh khác nhau khi chúng c s d ng thi t l p vi c gi ng d y và h c t p . Ng c l i, nh là k t qu c a vi c s d ng các công ngh ó, thì ki n th c gi ng d y có th s thay i. i u này có th bao g m vi c hi u bi t v m t lo t các lo i công c nào ó s phù h p cho m t s công vi c c th , kh n ng l a ch n công c phù h p cho công vi c, chi n l c s d ng kh n ng c a các công c và ki n th c v chi n l c s ph m và kh n ng áp d ng các chi n l c có cho vi c s d ng các công ngh . Nó c ng s bao g m ki n th c v công c cho vi c duy trì h s l p h c, i m danh và cho i m, c ng nh các ki n th c v ý t ng d a trên các công ngh chung nh WebQuests, di n àn th o lu n và phòng nói chuy n (chat room). 3. Nội dung kiến thức công nghệ N i dung ki n th c công ngh là ki n th c v cách th c trong ó ki n th c công ngh (Technology Knowledge — TK) và n i dung ki n th c (Content Knowledge — CK) nh h ng qua l i l n nhau . M c dù công ngh t o ra gi i h n v các cách th c th hi n, các công ngh m i th ng em l i nh ng cách th hi n m i, a d ng và linh ho t h n ch ph i h p gi a các cách th hi n. Giáo viên c n ph i bi t không ch là v n h d y, mà còn c cách th c trong ó các v n có th c thay i b i ng d ng công ngh . 252 | MODULE TH 22
- Ví d , hãy xem xét ph n m m Sketchpad Geometer nh là m t công c d y môn Hình h c. Nó giúp cho h c sinh “ch i” v i các lo i hình d ng, làm cho h c sinh d dàng xây d ng ch ng minh hình h c tiêu chu n h n. V v n này, ph n m m ch n thu n là mô ph ng nh ng gì ã c th c hi n tr c khi h c hình h c. Tuy nhiên, ch ng trình máy tính còn làm nhi u h n th . B ng cách cho phép h c sinh "ch i" v i ph n m m xây d ng hình h c, nó thay i b n ch t c a vi c h c hình h c - ch ng minh b ng cách xây d ng là m t hình th c th hi n trong toán h c mà cách ó ã không t n t i tr c khi công ngh ph n m m này có. L p lu n t ng t có th c th c hi n cho m t lo t các s n ph m ph n m m khác. 4. Nội dung kiến thức sư phạm Shulman (1986) xu t c n ph i xem xét toàn di n ki n th c c a giáo viên b ng cách gi i thi u ý t ng c a n i dung ki n th c s ph m. Ông ch ra r ng ki n th c c a giáo viên và ph ng pháp s ph m c xem là các l nh v c c l p v i nhau trong các nghiên c u liên quan n các l nh v c này (Shulman 1987, trang 6). H u qu th c t c a vi c ó là ã t o ra các giáo trình giúp giáo viên t p trung ho c ch vào n i dung ho c ch vào ph ng pháp s ph m. gi i quy t v n này, Shulman ã ra vi c xem xét m i quan h c n thi t gi a chúng b ng vi c gi i thi u khái ni m v n i dung ki n th c s ph m (PCK). Các ki n th c bao g m: nh ng hi u bi t v vi c s d ng ph ng pháp gi ng d y nào thì phù h p v i n i dung và làm th nào s p t các y u t c a n i dung gi ng d y t t h n. Các ki n th c này khác nh ng ki n th c chuyên môn và c nh ng ki n th c s ph m chung c chia s b i các giáo viên trên toàn ngành. PCK liên quan t i vi c th hi n và xây d ng các khái ni m, k thu t s ph m, ki n th c v nh ng gì làm cho khái ni m khó kh n ho c d dàng tìm hi u, hi u bi t v ki n th c c a h c sinh tr c ó và lí thuy t v nh n th c lu n. Ngoài ra, PCK còn liên quan n ki n th c v chi n l c gi ng d y k t h p v i cách th hi n khái ni m m t cách thích h p gi i quy t các v n khó kh n và hi u nh m khái ni m c a ng i h c và thúc y s hi u bi t ý ngh a c a khái ni m ó. PCK bao g m ki n th c v nh ng gì các h c sinh có th mang n trong quá trình h c t p, ki n th c v nh ng gì thu n l i ho c không phù h p v i m t vi c h c c th nào SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 253
- ó. Ki n th c bao g m chi n l c, khái ni m ã bi t tr c (bi t t nhiên và c ch d y) c a h c sinh; các v n hi u sai mà h c sinh có th m c ph i v các l nh v c c th nào ó và các v n ki n th c tr c ó có th b hi u sai. PCK t n t i các giao i m c a n i dung và ph ng pháp s ph m. Vì v y, PCK không ch n gi n là xem xét n i dung và ph ng pháp s ph m trong s ph i h p, mà c xem xét riêng l ; chính xác h n là h n h p c a n i dung và ph ng pháp s ph m, nh v y cho phép chuy n i n i dung vào các hình th c s ph m m nh m . PCK i di n cho s pha tr n c a n i dung và ph ng pháp s ph m vào s hi u bi t v vi c làm th nào s p x p, thích nghi và th hi n gi i thi u các khía c nh c th c a v n . Shulman l p lu n r ng có ki n th c v v n c n gi ng d y và chi n l c s ph m nói chung, m c dù c n thi t, nh ng c ng không n m b t nh ng ki n th c tr thành m t giáo viên t t. mô t nh ng cách ph c t p, trong ó giáo viên suy ngh m t n i dung c th nên c gi ng nh th nào, ông cho r ng "n i dung ki n th c s ph m" là n i dung ki n th c i v i vi c x lí quá trình gi ng d y, bao g m c "nh ng cách th hi n và mô hình hoá ch làm cho nó d hi u i v i nh ng ng i khác" (Shulman, 1986, trang 9). N u giáo viên mu n thành công, h s ph i i u v i c hai v n (n i dung và ph ng pháp s ph m) ng th i, b ng cách th hi n "các khía c nh c a n i dung phù h p nh t gi ng d y" (Shulman, 1986, trang 9). T i trung tâm c a PCK là cách th c mà v n c chuy n i cho vi c gi ng d y. i u này x y ra khi giáo viên gi i thích các v n , tìm ra nh ng cách khác nhau th hi n cho nó và làm cho nó d ti p c n v i ng i h c. K t khi c gi i thi u vào n m 1987, PCK ã tr thành m t khái ni m c s d ng r ng rãi. Nó có giá tr nh là m t khái ni m nh n th c lu n h u ích, pha tr n các c n c ki n th c truy n th ng có n i dung và ph ng pháp s ph m tách bi t. M t cách s l c, chúng ta có th bi u di n óng góp c a Shulman trong vi c h c t p ki n th c c a giáo viên b ng cách k t n i hai vòng tròn, trong ó giao nhau c a chúng i di n cho n i dung ki n th c s ph m nh là s tác ng l n nhau gi a s ph m và n i dung nh hình sau: 254 | MODULE TH 22
- Ki ến thức Ki ến thức nội dung sư phạm Ki ến thức nội dung sư phạm 5. Kiến thức công nghệ Ki n th c công ngh là ki n th c v công ngh tiêu chu n nh : sách, ph n và b ng en, c ng nh nhi u công ngh tiên ti n nh Internet và video k thu t s . i u này s liên quan n các k n ng c n thi t v n hành các công ngh riêng bi t. Trong tr ng h p các công ngh k thu t s , nó bao g m c ki n th c v h i u hành và ph n c ng máy tính c ng nh kh n ng s d ng các công c ph n m m tiêu chu n nh ph n m m x lí v n b n, b ng tính, trình duy t, email, Công ngh tri th c bao g m ki n th c v làm th nào cài t và lo i b các thi t b ngo i vi, cài t và g b các ch ng trình ph n m m, t o ra và l u tr các tài li u. H u h t các h i th o công ngh tiêu chu n và h ng d n có xu h ng t p trung vào vi c thu c các k n ng nh v y. Trong khuôn kh TPACK, ki n th c công ngh (TK) có th k t h p v i: — N i dung ki n th c (CK) hình thành ki n th c n i dung công ngh (TCK); — Ki n th c s ph m (PK) hình thành ki n th c s ph m công ngh (TPK); — Ki n th c n i dung (CK) và ki n th c s ph m (PK) t o ki n th c n i dung công ngh s ph m (TPACK). 6. Kiến thức sư phạm Ki n th c s ph m là ki n th c sâu v các quy trình và th c hành ho c các ph ng pháp gi ng d y, h c t p và làm th nào nó t c các giá tr và m c tiêu t ng th c ng nh m c ích giáo d c. ây là m t hình th c chung c a ki n th c mà nó liên quan n t t c các v n c a h c t p c a h c sinh, qu n lí l p h c, bài h c và th c hi n k ho ch phát tri n, và ánh giá h c sinh. Nó bao g m các ki n th c v k thu t ho c SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 255
- các ph ng pháp c s d ng trong l p h c, b n ch t c a i t ng ng i nghe và chi n l c ánh giá s hi u bi t c a h c sinh. M t giáo viên v i ki n th c s ph m sâu ph i hi u làm th nào h c sinh xây d ng ki n th c và có c k n ng, phát tri n các thói quen c a tâm lí và khuynh h ng tích c c i v i h c t p. Nh v y, ki n th c s ph m òi h i m t s hi u bi t c a nh n th c, lí thuy t xã h i và phát tri n h c t p và làm th nào h áp d ng i v i h c sinh trong l p h c khác nhau c a h . NHIỆM VỤ B n hãy c k thông tin c a ho t ng và d a vào hi u bi t c a mình th c hi n các nhi m v sau: 1. TPACK là gì? Ý ngh a c a cách ti p c n mô hình TPACK trong d y h c. 2. Làm rõ n i dung ki n th c công ngh và n i dung ki n th c s ph m. 256 | MODULE TH 22
- Nội dung 2 CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG KĨ THUẬT WEBQUEST VÀO DẠY HỌC Hoạt động 1: Tìm hiểu về WebQuest THÔNG TIN CƠ BẢN 1. WebQuest là gì? Ngày nay, cùng v i vi c ra i và ph bi n c a Internet, vi c thu th p và x lí thông tin trên m ng là m t k n ng c n thi t trong nghiên c u và h c t p c ng nh trong lao ng ngh nghi p. Vi c ng d ng công ngh thông tin và s d ng Internet trong d y h c ngày càng tr nên quan tr ng. Tuy nhiên, vi c h c sinh truy c p thông tin m t cách t do trên m ng Internet trong d y h c có nh ng nh c i m ch y u là: — Vi c tìm ki m th ng kéo dài vì l ng thông tin trên m ng l n, d b ch ch h ng kh i b n thân tài. — Nhi u tài li u c tìm ra v i n i dung chuyên môn không chính xác, có th d n n “nhi u thông tin”. — Chi phí quá l n cho vi c ánh giá và x lí thông tin trong d y h c. — Vi c ti p thu ki n th c qua truy c p thông tin trên m ng có th ch mang tính th ng mà thi u s ánh giá, phê phán c a ng i h c. kh c ph c nh ng nh c i m trên ng i ta ã phát tri n ph ng pháp WebQuest. Khái ni m WebQuest Ngày nay WebQuest c s d ng r ng rãi trên th gi i, trong giáo d c ph thông c ng nh i h c. Có r t nhi u nh ngh a v WebQuest, tuy nhiên gi i h n l i ta có th hi u WebQuest là m t trang Web tr giúp h c t p, trong ó các n i dung h c t p c a ra d i d ng câu h i SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 257
- ng th i cung c p ngu n tài li u tham kh o (ch y u t Internet) h c sinh có th s d ng tr l i các câu h i ó. Theo ngh a h p, WebQuest c hi u nh m t ph ng pháp d y h c (WebQuest - Method); theo ngh a r ng, WebQuest c hi u nh m t mô hình, m t quan i m v d y h c có s d ng m ng Internet. B n thân WebQuest c ng là m t n v c a n i dung d y h c, c xây d ng s d ng ph ng pháp này và là trang WebQuest c a lên m ng. Khi g i WebQuest là m t ph ng pháp d y h c, c n hi u ó là m t ph ng pháp ph c h p, trong ó có th s d ng nh ng ph ng pháp c th khác nhau. V i t cách là m t ph ng pháp d y h c, có th nh ngh a WebQuest nh sau: WebQuest là m t ph ng pháp d y h c, trong ó h c sinh t l c th c hi n trong nhóm m t nhi m v v m t ch ph c h p, g n v i tình hu ng th c ti n. Nh ng thông tin c b n v ch c truy c p t nh ng trang liên k t (Internet links) do giáo viên ch n l c t tr c. Vi c h c t p theo nh h ng nghiên c u và khám phá, k t qu h c t p c h c sinh trình bày và ánh giá. WebQuest là m t ph ng pháp d y h c m i, c xây d ng trên c s ph ng ti n d y h c m i là công ngh thông tin và Internet. Trong ti ng Vi t ch a có cách d ch ho c dùng thu t ng th ng nh t cho khái ni m này. Trong ti ng Anh, Web ây ngh a là m ng, Quest ngh a là tìm ki m, khám phá. D a trên thu t ng và b n ch t c a khái ni m có th g i WebQuest là ph ng pháp “khám phá trên m ng”. WebQuest là m t d ng c bi t c a d y h c s d ng truy c p m ng Internet. WebQuest có th chia thành các WebQuest l n và các WebQuest nh : — WebQuest l n: X lí m t v n ph c t p trong m t th i gian dài (ví d cho n m t tháng), có th coi nh m t d án d y h c. — WebQuest nh : Trong m t vài ti t h c (ví d 2 n 4 ti t), h c sinh x lí m t tài chuyên môn b ng cách tìm ki m thông tin và x lí chúng cho bài trình bày, t c là các thông tin ch a c s p x p s c l p c u trúc theo các tiêu chí và k t h p vào ki n th c ã có tr c c a các em. WebQuest có th c s d ng t t c các lo i hình tr ng h c. i u ki n c b n là h c sinh ph i có k n ng c c b n và có th ti p thu, x lí 258 | MODULE TH 22
- các thông tin d ng v n b n. Bên c nh ó, h c sinh c ng ph i có nh ng ki n th c c b n trong thao tác v i máy tính và Internet. WebQuest có th s d ng cho m i môn h c. Ngoài ra, WebQuest r t thích h p cho vi c d y liên môn. N m 1995, Bernie Dodge tr ng i h c San Diego State University (M ) ã xây d ng WebQuest trong d y h c. Các i di n ti p theo là Tom March (Úc) và Heinz Moser (Th y S ). Ý t ng c a h là a ra cho h c sinh m t tình hu ng th c ti n có tính th i s ho c l ch s , d a trên c s nh ng d li u tìm c h c sinh c n xác nh quan i m c a mình v ch ó trên c s l p lu n. H c sinh tìm c nh ng thông tin, d li u c n thi t thông qua nh ng trang k t n i Internet links ã c giáo viên l a ch n t tr c. Hi n nay, vi c ng d ng WebQuest ã tr nên ph bi n. WebQuest không ch c s d ng trong tr ng i h c mà m t s tr ng ph thông c ng ã dùng nó trong d y h c. 2. Cấu trúc của một WebQuest M t WebQuest th ng g m 5 ph n: gi i thi u (Introduction), nhi m v (Task), ti n trình (Process), ánh giá (Evaluation), k t lu n (Conclusion). 2.1. Giới thiệu (Introduction) Ph n này vi t cho ng i c là các em h c sinh. Vi t m t o n ng n ây gi i thi u cho h c sinh v bài h c, v các nhi m v . N u trong ph n nhi m v có yêu c u các em phân vai ho c theo m t k ch b n nào ó thì ph n gi i thi u là n i chúng ta dàn d ng sân kh u. N u không mu n d n nh p theo cách kích thích trí t ng t ng nh v y, có th nói t ng quan v bài h c, cách t ch c ho c phân công th c hi n. Trong ph n này, nên a ra m t v n ch o, g i ý, h ng d n. V sau toàn b WebQuest xoay quanh v n này. 2.2. Nhiệm vụ (Task) Mô t ng n g n, rõ ràng các k t qu mà h c sinh ph i t c: — V n a ra ph i c gi i quy t. — S n ph m ph i c thi t k hoàn ch nh. — Các nhi m v ph c t p ph i nghiên c u. — Các ý ki n, nh n xét c a cá nhân h c sinh. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 259
- — Các b ng t ng k t. — Các k t qu mang tính sáng t o. — Các nhi m v yêu c u h c sinh ph i bi t x lí và di n t l i thông tin. — Li t kê tên các ph n m m s d ng (n u b t bu c), không li t kê các b c th c hi n (s nêu trong ph n ti n trình). Có nhi u d ng nhi m v trong WebQuest. Dodge phân bi t nh ng lo i nhi m v sau: D ng Gi i thích nhi m v H c sinh tìm ki m nh ng thông tin và x lí tr l i các câu h i riêng r và ch ng t r ng h hi u nh ng thông tin ó. K t Tái hi n thông qu tìm ki m thông tin, s c trình bày theo cách a ph ng tin (bài t p ti n (ví d b ng ch ng trình PowerPoint) ho c thông qua các t ng thu t) áp phích, các bài vi t ng n, N u ch là “c t dán thông tin” không x lí các thông tin ã tìm c nh tóm t t, h th ng hoá thì không ph i WebQuest. H c sinh có nhi m v l y thông tin t nhi u ngu n khác nhau T ng h p thông tin và liên k t, t ng h p chúng trong m t s n ph m chung. K t qu có th c công b trên Internet, nh ng c ng có th là (bài t p m t s n ph m không ph i thu c d ng k thu t s . Các thông biên so n) tin c t p h p ph i c x lí. Vi c a vào m t i u bí n có th là ph ng pháp thích h p làm cho ng i h c quan tâm n tài. Trong khi ó v n s Gi i i u bí n là thi t k m t bí n mà ng i ta không th tìm th y l i gi i c a nó trên internet, gi i nó s ph i thu th p thông tin t nh ng ngu n khác nhau, l p ra các m i liên k t và rút ra các k t lu n. H c sinh c giao nhi m v , v i t cách là nhà báo ti n hành l p báo cáo v nh ng hi n t ng ho c nh ng cu c tranh lu n hi n t i cùng v i nh ng b i c nh n n và tác ng c a chúng. Bài t p báo chí th c hi n nhi m v này h ph i thu th p thông tin và x lí chúng thành m t b n tin, m t bài phóng s , m t bài bình lu n ho c m t d ng bài vi t báo ki u khác. 260 | MODULE TH 22
- D ng Gi i thích nhi m v L p k ho ch H c sinh ph i t o ra m t s n ph m ho c phác th o k ho ch và thi t k cho m t d nh. Nh ng m c ích và h ng d n ch o s (nhi m v c miêu t trong bài. thi t k ) L p ra các s n Nhi m v c a ng i h c là chuy n i nh ng thông tin ã x lí ph m sáng thành m t s n ph m sáng t o. Ví d m t b c tranh, m t ti t t o (bài t p m c k ch, m t tác ph m châm bi m, m t t m áp phích, m t sáng t o) trò ch i, m t nh t kí mô ph ng ho c m t bài hát. Nh ng tài nh t nh s c th o lu n theo cách tranh L p xu t lu n. M i ng i s ng h các quan i m khác nhau trên c s th ng nh t các h th ng giá tr khác nhau, các hình dung khác nhau v (nhi m v t o nh ng i u ki n và hi n t ng nh t nh, d n n s phát l p s ng tri n m t xu t chung cho m t nhóm thính gi c th (có thu n) th c ho c mô ph ng). Ng i h c ph i tìm ki m nh ng thông tin h tr cho quan i m l a ch n, phát tri n nh ng ví d có s c thuy t ph c v Thuy t ph c quan i m t ng ng. Ví d bài trình bày tr c m t u ban, nh ng ng i bài thuy t trình trong phiên x t i toà án (mô ph ng), vi t các khác (bài t p b c th , các bài bình lu n ho c các công b báo chí, l p m t thuy t ph c) áp phích ho c m t o n phim video, trong khi ó v n s luôn luôn là thuy t ph c nh ng ng i c c p. Các bài t p ki u này òi h i ng i h c x lí nh ng câu h i liên quan n b n thân cá nhân mình mà i v i chúng không có T bi t mình nh ng câu tr l i nhanh chóng. Các bài t p lo i này có th suy (bài t p t bi t ra t vi c xem xét các m c tiêu cá nhân, nh ng mong mu n v mình) ngh nghi p và các tri n v ng c a cu c s ng, các v n tranh lu n v o lí và o c, các quan i m v các i m i k thu t, v v n hoá và ngh thu t. Phân tích các n i Ng i h c ph i x lí c th h n v i m t ho c nhi u n i dung dung chuyên chuyên môn, tìm ra nh ng i m t ng ng và các khác môn (bài t p bi t c ng nh các tác ng c a chúng. phân tích) SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 261
- D ng Gi i thích nhi m v có th a ra quy t nh, ph i có thông tin v n i dung c ra quy t th và phát tri n các tiêu chu n làm c s cho s quy t nh. nh (bài t p Các tiêu chu n làm c s cho s quy t nh có th c cho quy t nh) tr c, ho c ng i h c ph i phát tri n các tiêu chu n c a chính mình. H c sinh ti n hành m t nhi m v nghiên c u thông qua i u tra hay các ph ng pháp nghiên c u khác. ki u bài t p này i u tra và c n tìm ra m t nhi m v v i m c khó kh n phù h p. nghiên c u Khi gi i bài t p c n l u ý các b c sau: (bài t p khoa — L p ra các gi thi t. h c) — Ki m tra các gi thi t d a trên các d li u t nh ng ngu n l a ch n. 2.3. Tiến trình (Process) Nêu các b c c n th c hi n hoàn thành nhi m v trên. Ph n này vi t dành cho h c sinh c. Tuy nhiên nên vi t rõ ràng, chi ti t giáo viên khác có th c, theo dõi c ti n trình c a bài h c và v n d ng vào bài gi ng c a mình. Ví d : 1. Tr c tiên, các em chia thành t ng nhóm 3 ng i 2. Sau ó, m i em ch n l y m t ph n c a mình 3. K ti p, Các liên k t n trang web nên li t kê ây theo trình t th c hi n h c sinh truy c p (không nên tách thành m t danh sách riêng). N u chia nhóm thì các liên k t c li t kê theo ti n trình c a t ng nhóm. ph n này, chúng ta h ng d n cách t ch c, s p x p l i các thông tin do các em tìm c: b ng t ng k t, th , Ho c n u c n, a ra danh sách các câu h i h ng d n các em phân tích thông tin, ho c vi t thu ho ch cho bài h c. 262 | MODULE TH 22
- 2.4. Đánh giá (Evaluation) Cho h c sinh bi t rõ v cách ánh giá ti n trình h c t p c a mình. Có th ánh giá theo nhóm ho c cá nhân. 2.5. Kết luận (Conclusion) Vi t tóm t t vài câu v nh ng gì h c sinh s t c sau khi hoàn thành bài h c này. N u c n có th a ra các câu h i, bài t p m r ng. Nên có l i c m n n tác gi các trang web ho c nh ng ngu n tài li u liên quan khác nh sách, b ng, tranh nh, mà chúng ta s d ng trong bài gi ng c a mình. Có th tóm t t c u trúc c a m t WebQuest theo b ng sau: Các b c Mô t Nh p Giáo viên gi i thi u v ch . Thông th ng, m t WebQuest b t u v i vi c t ra tình hu ng có v n th c s i v i ng i h c, t o ng c cho ng i h c sao cho h t mu n quan tâm n tài và mu n tìm ra m t gi i pháp cho v n . Xác nh H c sinh c giao các nhi m v c th . C n có s th o lu n nhi m v v i h c sinh h hi u nhi m v , xác nh c m c tiêu riêng, c ng nh có nh ng b sung, i u ch nh c n thi t. Tính ph c t p c a nhi m v ph thu c vào tài và tr c tiên là vào nhóm i t ng. Thông th ng, các nhi m v s c x lí trong các nhóm. H ng d n GV h ng d n ngu n thông tin x lí nhi m v , ch y u là ngu n thông nh ng trang trong m ng Internet ã c giáo viên l a ch n và tin liên k t, ngoài ra còn có nh ng ch d n v các tài li u khác. Th c hi n H c sinh th c hi n nhi m v trong nhóm. Giáo viên óng vai trò t v n. Trong trang WebQuest có nh ng ch d n, cung c p cho ng i h c nh ng tr giúp hành ng, nh ng h tr c th gi i quy t nhi m v . Trình bày H c sinh trình bày các k t qu c a nhóm tr c l p, s d ng PowerPoint ho c tài li u v n b n, có th a lên m ng. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 263
- Các b c Mô t ánh giá ánh giá k t qu , tài li u, ph ng pháp và hành vi h c t p WebQuest trong WebQuest. Có th s d ng các biên b n ã ghi trong quá trình th c hi n h tr , s d ng àm tho i, phi u i u tra. H c sinh c n c t o c h i suy ngh và ánh giá m t cách có phê phán. Vi c ánh giá ti p theo do giáo viên th c hi n. NHIỆM VỤ B n hãy c thông tin c b n c a ho t ng và b ng nh ng hi u bi t c a mình v WebQuest tr l i các câu h i sau: Câu 1: WebQuest là gì? WebQuest có ph i là ph ng pháp d y h c không? Câu 2: C u trúc c a WebQuest g m m y ph n? N i dung các ph n này nh th nào? 264 | MODULE TH 22
- Hoạt động 2: Tìm hiểu về ứng dụng của WebQuest THÔNG TIN CƠ BẢN Có hai d ng WebQuest: — Lo i ng n h n: c thi t k ng i h c hoàn thành trong m t th i gian ng n (d i m t tu n) nh m thu l m ki n th c, tích h p v i ki n th c c và ng d ng. — Lo i dài h n: c thi t k ng i h c hoàn thành trong m t th i gian dài (t m t n b n tu n) nh m m r ng, tinh l c và t o ra ki n th c m i. 1. Mục đích sử dụng WebQuest WebQuest c thi t k nh m giúp ng i h c x lí thông tin h n là ph i t n th i gian tìm ki m thông tin. WebQuest giúp ng i h c phát tri n các k n ng phân tích, t ng h p và ánh giá (các k n ng t duy b c cao theo phân lo i c a Bloom). Webquest là m t thi t k h ng d n khá ph c t p. Xây d ng m t Webquest hay, có th áp ng c nhu c u h c trong b i c nh ph i m t r t nhi u th i gian và công s c. Trong ch ng trình d y h c Vi t Nam, cách s d ng Webquest thích h p nh t là thi t k nó nh m t bài t p v nhà. u bài h c, giáo viên gi i thi u v Webquest, nhi m v và th o lu n v i ng i h c tiêu chu n ánh giá. Ng i h c có th th c hi n Webquest theo cá nhân hay theo nhóm nhà ho c trong th i gian r nh. Sau khi hoàn thành Webquest, ng i h c có th trình bày các s n ph m c a mình trên l p. 2. Lợi ích khi sử dụng WebQuest Vi c s d ng WebQuest mang l i nhi u l i ích: — Gi i quy t v n trong th c t : Có th tìm hi u m t cách chính xác và nhanh chóng v nh ng v n liên quan n cu c s ng h ng ngày, ki n th c liên quan n th c ti n, giúp tìm ra nh ng gi i pháp thích h p cho t ng tình hu ng c th . — H p tác làm v c nhóm: D a vào WebQuest có th ti n hành th o lu n theo t ng nhóm ã c phân công nh m tìm hi u v cùng m t ch nào ó, giúp cho ng i h c có th rèn luy n c k n ng làm vi c SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 265
- nhóm. công vi c hoàn thành c nhanh chóng và chính xác thì òi h i các thành viên trong nhóm ph i bi t cách h p tác làm vi c v i nhau. — Phát tri n t duy phê phán : V i tài li u tìm c qua x lí và báo cáo, các nhóm còn l i s tìm cách khai thác v n c trình bày, tìm ra cái c n l nh h i ng th i óng góp ý ki n cho nhóm trình bày v nh ng u và nh c i m mà h t c. — Phát tri n t duy sáng t o : Vi c thu th p thông tin r t c n thi t nh ng vi c ch n l c thông tin a ra th o lu n còn c n thi t h n. Trong quá trình báo cáo, báo cáo viên ph i bi t cách d n d t sao cho ng i nghe nh n th c c tr ng tâm ph n mình trình bày. — H c t p liên môn : Giúp cho ng i mu n tìm ki m thông tin h c h i thêm c nhi u ki n th c, không ch ki n th c c n tìm mà còn có nhi u ki n th c v các n i dung khác nh i s ng, l ch s , — Gây h ng thú cho ng i h c : WebQuest giúp tìm ki m thông tin m t cách chính xác và nhanh nh t, không làm nhi u thông tin. Do ó, ng i h c có th tìm c ngay thông tin c n thi t, giúp ng i h c không n n lòng, kích thích c h ng thú tìm tòi cái m i, — H ng n vi c a d ng hoá h c t p và trình bày: WebQuest yêu c u ng i h c không ch bi t và hi u v ki n th c tìm c mà còn yêu c u ng i h c ph i tìm cách trình bày sao cho nh ng ng i khác nghe c ng ph i hi u. NHIỆM VỤ B n hãy c thông tin c b n c a ho t ng và b ng nh ng hi u bi t c a mình v ng d ng c a WebQuest tr l i các câu h i sau: Câu 1: Ng i ta s d ng WebQuest làm gì? Câu 2: Có nh ng l i ích khi s d ng WebQuest trong d y h c? 266 | MODULE TH 22
- Hoạt động 3: Tìm hiểu cách thiết kế WebQuest THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Các bước thiết kế WebQuest WebQuest c thi t k theo 8 b c sau: 1) Ch n và gi i thi u ch , 2) Tìm ngu n tài li u h c t p, 3) Xác nh m c ích, 4) Xác nh nhi m v , 5) Thi t k ti n trình, 6) Trình bày trang web, 7) Th c hi n WebQuest, 8) ánh giá và s a ch a. 1.1. Chọn và giới thiệu chủ đề Ch c n ph i có m i liên k t rõ ràng v i nh ng n i dung c xác nh trong ch ng trình d y h c. Ch có th là m t v n quan tr ng trong xã h i, òi h i h c sinh ph i t rõ quan i m. Quan i m ó không th c th hi n b ng nh ng câu tr l i nh “ úng” ho c “sai” m t cách n gi n mà c n ph i l p lu n quan i m trên c s hi u bi t v ch . Nh ng câu h i sau ây c n tr l i khi quy t nh ch : — Ch có phù h p v i ch ng trình ào t o không? — H c sinh có h ng thú v i ch không? — Ch có g n v i tình hu ng, v n th c ti n không? — Ch có l n tìm c tài li u trên Internet không? Sau khi quy t nh ch n ch , c n mô t ch gi i thi u v i h c sinh. tài c n c gi i thi u ng n g n, d hi u h c sinh có th làm quen v i m t tài khó. 1.2. Tìm nguồn tài liệu học tập Giáo viên tìm các trang web có liên quan n ch , l a ch n nh ng trang thích h p a vào liên k t trong WebQuest. i v i t ng nhóm bài t p riêng r c n ph i tìm hi u, ánh giá và h th ng hoá các ngu n SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 267
- ã l a ch n thành d ng các a ch Internet (URL). Giai o n này th ng òi h i nhi u công s c. B ng cách ó, ng i h c s c cung c p các ngu n tr c tuy n áp d ng vào vi c x lí và gi i quy t v n . Nh ng ngu n thông tin này c k t h p trong tài li u WebQuest ho c có s n d ng các siêu liên k t t i các trang web bên ngoài. Ngoài các trang web, các ngu n thông tin ti p theo có th là các thông tin chuyên môn c cung c p qua email, CD ho c các ngân hàng d li u k thu t s (ví d t i n tr c tuy n trong d y h c ngo i ng ). i u quan tr ng là ph i nêu rõ ngu n tin i v i t ng n i dung công vi c và tr c ó các ngu n tin này ph i c giáo viên ki m tra v ch t l ng m b o tài li u ó là áng tin c y. 1.3. Xác định mục đích — C n xác nh m t cách rõ ràng nh ng m c tiêu, yêu c u t c trong vi c th c hi n WebQuest. — Các yêu c u c n phù h p h c sinh có th t c. 1.4. Xác định nhiệm vụ t c m c ích c a ho t ng h c t p, h c sinh c n ph i gi i quy t m t nhi m v ho c m t v n có ý ngh a và v a s c. V n ho c nhi m v ph i c th hoá tài ã c gi i thi u. Nhi m v h c t p cho các nhóm là thành ph n trung tâm c a WebQuest. Nhi m v nh h ng cho ho t ng c a h c sinh, c n tránh nh ng nhi m v theo ki u ôn t p, tái hi n thu n tuý. Nh v y, xu t phát t m t v n chung c n ph i phát bi u nh ng nhi m v riêng m t cách ng n g n và rõ ràng. Nhi m v c n phong phú v yêu c u, v ph ng ti n có th áp d ng, các d ng làm bài. Thông th ng, ch c chia thành các ti u ch nh h n, t ó xác nh nhi m v cho các nhóm khác nhau. Các nhóm c ng có th có nhi m v gi i quy t v n t nh ng góc ti p c n khác nhau. 1.5. Thiết kế tiến trình Sau khi ã xác nh nhi m v c a các nhóm h c sinh, c n thi t k ti n trình th c hi n WebQuest. Trong ó a ra nh ng ch d n, h tr cho quá trình làm vi c c a h c sinh. Ti n trình th c hi n WebQuest g m các giai o n chính là: nh p , xác nh nhi m v , h ng d n ngu n thông tin, th c hi n, trình bày, ánh giá. 268 | MODULE TH 22
- 1.6. Trình bày trang web Các n i dung ã c chu n b trên ây, bây gi c n s d ng trình bày WebQuest. l p ra trang WebQuest, không òi h i nh ng ki n th c v l p trình và c ng không c n các công c ph c t p thi t l p các trang HTML. V c b n ch c n l p lu n WebQuest, ví d trong ch ng trình Word và nh trong th m c HTML, không ph i nh th m c DOC. Có th s d ng các ch ng trình i u hành Web, ví d nh FrontPage, tham kh o các m u WebQuest trên Internet hi n có. Trang WebQuest c a lên m ng n i b s d ng. 1.7. Thực hiện WebQuest Sau khi ã a WebQuest lên m ng n i b , ti n hành th v i h c sinh ánh giá và s a ch a. 1.8. Đánh giá và sửa chữa Vi c ánh giá WebQuest rút ra kinh nghi m và s a ch a c n có s tham gia c a h c sinh, c bi t là nh ng thông tin ph n h i c a h c sinh v vi c trình bày c ng nh quá trình th c hi n WebQuest. Có th h i h c sinh nh ng câu h i sau: — Các em ã h c c nh ng gì? — Các em thích và không thích nh ng gì? — Có nh ng v n k thu t nào trong WebQuest? 2. Các tiêu chí của một bài WebQuest Ch t l ng c a Webquest ph thu c vào ý t ng. Vì v y khi thi t k , ta c n ki m tra xem có t c các tiêu chí sau hay không: — Các nhi m v a ra cho h c sinh trong bài t p d ng WebQuest ph i là các v n lí thú, ph c t p, thách th c, là phiên b n thu nh c a các công vi c mà ng i l n ang th c hi n ngoài xã h i. — th c hi n c nh ng yêu c u c a giáo viên trong Webquest, h c sinh ph i v n d ng các k n ng t duy m c cao nh t ng h p, phân tích, gi i quy t tình hu ng, sáng t o và a ra quy t nh ch không ch n thu n là làm nh ng bài t p ã có s n áp án hay ch c bài r i tr l i úng sai. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 269
- — M t WebQuest ph i s d ng c các ngu n t li u phong phú trên Internet. Ngu n trong m t Webquest ph i d a trên các thông tin liên quan n nhi u l nh v c trong cu c s ng và c c p nh t th ng xuyên. Trong i u ki n không có Internet trong tr ng, giáo viên chúng ta có th t i các trang web này v s n trong máy tính, ho c s d ng các ngu n t li u khác (Word, Excel, sách, báo chí, ). i u quan tr ng là các t li u này ph i là các t li u “s ng” ch không ph i ch là các bài gi ng c a giáo viên hay nh ng bài ã c ki m nh k càng trong sách giáo khoa. WebQuest là m t d ng bài t p giao cho h c sinh. H c sinh ph i nghiên c u ngu n tài li u s ng do giáo viên cung c p và v n d ng nh ng k n ng t duy m c cao hoàn thành nhi m v mà giáo viên a ra. Ví d v Webquest gi ng d y v bi n i khí h u Gi i thi u Hãy quan sát tranh sau ây và cho nh n xét theo các câu h i sau: — Các em th y gì trong b c tranh này? — B c tranh này ph n ánh hi n t ng gì? Ngu n t rtono_5149.jpg Sau khi h c sinh tr l i, giáo viên d n vào ch c a bài h c: Bi n i khí h u. 270 | MODULE TH 22
- Nhi m v Các thành viên tham gia s làm vi c theo nhóm nh , th c hi n các nhi m v t ra. Các nhi m v này liên quan n v n bi n i khí h u: khái ni m bi n i khí h u, nh h ng c a bi n i khí h u và hành ng i phó v i bi n i khí h u. Các k t qu thu c có th là bài trình bày, áp phích, b n tin tuyên truy n, Ti n trình Chia l p thành 4 nhóm nh th c hi n các nhi m v sau: Nhóm 1: • c các tài li u liên quan n bi n i khí h u. • Trình bày khái ni m bi n i khí h u, tác ng c a bi n i khí h u lên cu c s ng c a con ng i. Tài li u: elID=123 Nhóm 2: • Xem o n phim v s c nóng toàn c u. • Trình bày nguyên nhân gây ra s c nóng toàn c u. Tài li u: SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 271
- Nhóm 3: • o l ng khí CO 2 c a b n thân. • So sánh l ng khí CO 2 c a m t s n c phát tri n. • Trình bày b ng tranh bi n pháp gi m l ng khí CO 2. Tài li u: Nhóm 4: • c các bài báo liên quan n hành ng c a con ng i gi m thi u tác ng c a bi n i khí h u. • Xây d ng áp phích tuyên truy n v thích ng và gi m thi u tác ng c a bi n i khí h u. Tài li u: ánh giá Các s n ph m hoàn thành s c ánh giá theo các tiêu chí sau: • N i dung chính xác, c c p nh t hoá, rõ ràng, có tính h th ng. • Th c hi n úng nhi m v a ra, có tính sáng t o, tính logic, không có l i chính t và v n ph m. • Tài li u c c p nh t và phong phú. • Cách trình bày: k n ng trình bày, k n ng l ng nghe và tr l i câu h i. 272 | MODULE TH 22
- K t lu n Câu h i: Các em ã h c c gì qua bài h c này? Tr l i: • nh ngh a v bi n i khí h u. • Nguyên nhân và tác ng c a bi n i khí h u lên cu c s ng con ng i. • Làm th nào o l ng khí CO 2 con ng i th i ra, và các bi n pháp gi m khí CO 2. • T t c m i ng i u ph i chung tay góp s c gi m thi u tác ng c a bi n i khí h u và thích ng v i bi n i khí h u. NHIỆM VỤ B n hãy c thông tin c b n c a ho t ng và b ng nh ng hi u bi t c a mình v cách thi t k WebQuest tr l i các câu h i sau: Câu 1: Li t kê các b c thi t k m t WebQuest. Câu 2: Trình bày các tiêu chí so n ra m t bài WebQuest. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 273
- Câu 3: Hãy thi t k m t WebQuest b ng ph n m m Word theo m t ch nào ó. Nội dung 3 TÌM HIỂU PHẦN MỀM IMINDMAP 5 Hoạt động 1. Tìm hiểu về bản đồ tư duy THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Mục đích giáo dục của bản đồ tư duy B n t duy có th c t o ra b ng nhi u cách khác nhau: trên gi y, trên b ng ho c trên máy tính. B n t duy s có th c t o b ng các ph n m m ng d ng nh Microsoft PowerPoint hay Microsoft Word, hay b ng các ph n m m t o b n t duy nâng cao và ch uyên bi t nh iMindMap 5. B n khái ni m là m t ý t ng t ng t , nh ng chú tr ng n m i liên k t gi a các khái ni m qua t ng c u trúc a d ng, trong khi ó b n t duy c s p x p theo h ng phân c p các nhánh th hi n m i quan h quanh ý trung tâm. V i m c ích giáo d c b n t duy dùng : * ng não ý t ng: Ng i h c xác nh ý t ng quanh nh ng ch cho tr c và li t kê các ý t ng liên quan n ch ó. * Phân lo i ý t ng: Sau khi li t kê m t lo t ý t ng, ng i h c b t u tìm m i liên k t gi a các ý t ng và phân lo i chúng sao cho b n t duy tr nên có h th ng và d dàng phân tích. * Xác nh v n và gi i pháp: Trong m t s tr ng h p, b n t duy có th giúp xác nh nh ng v n ng i h c có th a ra nh ng cách gi i quy t phù h p. * Ghi chép và trình bày ý t ng: Ng i h c có th s d ng b n t duy ghi l i và trình bày ý t ng m t cách tr c quan. i v i gi ng d y trong l p h c, b n t duy có th c s d ng các th i i m khác nhau trong gi h c cho các m c ích khác nhau: * Tìm hi u n i dung m t ch m i: Giáo viên cung c p ch cho ng i h c, yêu c u h li t kê các ý t ng quanh ch ó. 274 | MODULE TH 22
- * ng i h c l nh h i tri th c m i: Giáo viên yêu c u ng i h c t o b n t duy t ng k t, h th ng l i nh ng v n c b n v a m i c l nh h i giúp h c sinh c ng c b c u, kh c sâu tr ng tâm. Giáo viên c ng có th k t h p s d ng b n t duy v i các câu h i làm rõ các ch , qua ó s giúp h c sinh hi u rõ h n và n m ki n th c m t cách có h th ng. * ki m tra ánh giá k t qu h c t p: Giáo viên yêu c u ng i h c v b n t duy v m t ch h c t p, qua ó giúp giáo viên ánh giá c m c l nh h i ki n th c c a h c sinh. 2. Những giá trị mang lại khi sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học S d ng b n t duy trong gi ng d y giúp thay i cách gi ng d y t “th y c — trò chép” sang cách ti p c n ki n t o ki n th c và suy ngh . Lí t ng là b n t duy c xây d ng theo quá trình t ng b c khi giáo viên và ng i h c t ng tác v i nhau. Vì ây là m t ho t ng v a mang tính phân tích v a mang tính ngh thu t, nó làm cho b não ho t ng m t cách a d ng, huy ng h t các ch c n ng nh n th c c a nó. Vì c i m n gi n và thú v , b n t duy có th c s d ng trong nhi u b i c nh khác nhau. Các giá tr mang l i khi s d ng b n t duy trong d y h c là: Kích thích g i nh (h i t ng): B t c khi nào thông tin xu t hi n trong b não, b n t duy cho phép các ý t ng c ghi l i r t nhanh vào m t h c t ch c. T o h ng kh i và kích thích sáng t o : B n t duy cho phép gi i phóng cách suy di n c i n theo ph ng th c ghi chép s ki n theo dòng, cho phép các ý t ng m i c hình thành nhanh chóng theo lu ng t duy xu t hi n. H tr gi i quy t v n : B n t duy cho phép ng i h c có c cái nhìn t ng quát, c ng nh nhìn nh n v n d i nhi u góc . H tr l p k ho ch : B n t duy h tr ng i h c h th ng hoá t t c các thông tin liên quan m t cách n gi n t vi c l p k ho ch vi t m t b c th n vi t m t k ch b n, m t cu n sách, ho c l p k ho ch cho m t cu c h p, m t ngày ngh , SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 275
- Hi u qu trong trình bày : B n t duy h tr ng i trình bày t ch c các ý ki n h p lí, d hi u và trình bày mà không c n ph i nhìn vào biên b n có s n. T ng tác cao : Trong quá trình t o b n t duy, ng i h c có th t ng tác v i b n h c c a mình và v i gi ng viên. NHIỆM VỤ B n hãy c thông tin c b n c a ho t ng và b ng nh ng hi u bi t c a mình v b n t duy tr l i các câu h i sau: Câu 1: B n tuy duy dùng khi nào trong quá trình d y h c? Câu 2: Li t kê các giá tr khi s d ng b n t duy vào d y h c. Hoạt động 2: Hướng dẫn sử dụng iMindMap 5 THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Giới thiệu và khởi động iMindMap 5 iMindMap là s n ph m s l y ý t ng t b n t duy MindMap. Luy n t p v i ch ng trình này, ng i s d ng s hình thành cách ghi chép và suy ngh t ng th c ng nh chi ti t. iMindMap là m t công c t duy 276 | MODULE TH 22
- th c s hi u qu b i nó t i a hoá c ngu n l c c a cá nhân và t p th . M i thành viên u rèn luy n c kh n ng t duy, k n ng thuy t trình và làm vi c khoa h c. Gi ng nh Mindjet MindManager Pro, iMindMap là ph n m m dùng t o các b n t duy (MindMap). i u c bi t ây chính là: iMindMap c u t xây d ng và phát tri n b i chính Tony Buzan, tác gi r t n i ti ng v i nh ng cu n sách vi t v MindMaps. Có th nói iMindMap là m t ch ng trình r t c mong i c a gi i tin h c, b i s quy mô, giao di n p. ng link download b n dùng th 216 MB: Sau khi cài t thi có bi u t ng trên màn hình. kh i ng iMindMap 5, th c hi n các b c sau: Kích úp chu t vào bi u t ng ch ng trình iMindMap trên màn hình Desktop ho c vào menu Start → All Programs → iMindMap 5 Màn hình làm vi c c a iMindMap SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 277
- M t b n c t o ra b ng iMindMap 2. Tạo biểu tượng cho “ý tưởng trung tâm” (Central Idea) S d ng m t hình nh trung tâm giúp i di n cho m c tiêu ho c ch là m t y u t quan tr ng trong b n t duy có hi u qu . 2.1. Mở iMindMap Ch n nút New Document trên thanh công c hàng u. 2.2. Chọn một hình ảnh, cho chủ đề trung tâm từ các thư viện cung cấp Ch n hình nh và cách b m Choose , ho c b ng cách nh p úp vào hình nh ó, c ng có th s d ng hình nh b ng cách ch n Browse. 278 | MODULE TH 22
- 2.3. Hình ảnh trung tâm Ch c a b n s c hi n th trung tâm c a màn hình. N u kích vào nó, ta có th gõ v n b n cho ch ó. L u ý : Các tên v a cung c p gi a b n t duy s t ng c t nh là tên c a t p file iMindMap. T p này có uôi m r ng là IMX khi l u. N u thay tên khác cho t p tin hãy vào File → Save As s a i tên t p tin. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 279
- 3. Tạo chi nhánh chính B n c n thêm các ý t ng chính k t n i v i ch trung tâm. Các nhánh chính s i di n cho các ý t ng chính, các khái ni m chính ho c “móc” mà trên ó treo t t c các ý t ng liên quan. 3.1. Tạo các nhánh chính Nh p chu t trái trên vòng tròn màu c a hình nh trung tâm (s xu t hi n khi di chuy n con tr chu t qua nh trung tâm) và kéo chu t ra phía ngoài cho n khi t c các chi nhánh chi u dài mong mu n. 3.2. Tạo nhãn cho chi nhánh T o nhãn v n b n sau khi t o chi nhánh và nh n enter. Khi ó nhãn v n b n s c t ng g n li n v i chi nhánh. 280 | MODULE TH 22
- M o nh : t duy có hi u qu , ch nên s d ng m t t khoá trên nhánh. S d ng m t t n s t t h n trong vi c thúc y suy ngh và giúp s g i l i b nh so v i nh ng m nh hay nh ng câu. Ti p theo, t o ra s nhánh, i di n cho các khái ni m chính. Hãy xem ví d d i ây. iMindMap c ng có s n m t tính n ng c g i là “SmartLayout”. M c ích chính c a tính n ng này là t o ra iMindMaps m t cách nhanh chóng. 3.3. Cài đặt SmartLayout SmartLayout t ng a ra b n t duy mà không c n ph i lo l ng v các v n b n, chi nhánh ho c hình nh va ch m, ch ng chéo. SmartLayout c kích ho t theo m c nh, và n u b t kì chi nhánh, v n b n ho c hình nh có c trong m t kho ng cách nh t nh t các nhánh khác, sau ó các nhánh s i u ch nh t ng tránh ch ng chéo. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 281
- Có th b t ho c t t SmartLayout b ng cách ch n nó t menu Settings SmartLayout trong tab Format. i u này s s p x p b n c a các thi t l p có trong c a s Settings SmartLayout. B n có th nhanh chóng chèn các chi nhánh m i và thêm m t nhãn v n b n b ng cách s d ng các phím t t sau ây mà không c n thi t ph i s d ng chu t: Insert child branch (thêm chi nhánh con) Tab Insert sibling branch (thêm chi nhánh) Enter Insert child box branch (thêm chi nhánh con có ghi chú) Shift + Tab Insert sibling box branch (thêm chi nhánh có ghi chú) Shift + Enter Navigation (di chuy n sang các nhánh b ng các m i tên) Use Arrows keys L u ý: thay i font ch , màu s c ho c kích th c c a v n b n, kích chu t trái m t l n vào các chi nhánh c a v n b n ta mu n thay i, r i ch n các thi t l p b ng cách s d ng thanh nh d ng g n trên cùng c a c a s chính. Ta không c n ph i làm n i b t các v n b n thay i nó. 3.4. Sửa chữa, di chuyển chi nhánh thay i ho c di chuy n chi nhánh, ta nh p chu t trái và kéo chu t qua vòng tròn màu xanh, xu t hi n khi tr chu t vào cu i b t kì chi nhánh nào. i u này giúp cho vi c kéo dài, rút ng n th i gian, nâng cao ho c h th p chi nhánh. 4. Tạo thêm hình ảnh, biểu tượng cho ý tưởng chính S d ng hình nh và bi u t ng khi t o ra các chi nhánh chính c a b n s giúp thúc y trí t ng t ng và có th h tr b nh thông qua kh n ng c a hình nh kích ho t t duy c a b n. 4.1. Thư viện hình ảnh Th vi n hình nh ch a h n 3000 hình nh có th duy t a vào b n t duy. truy c p th vi n nh, kích vào tab Insert trên thanh công c chính, và sau ó ch n th vi n nh. 282 | MODULE TH 22
- L u ý : N u ng nh p vào tài kho n ThinkBuzan trong ph n m m, ta s c truy c p vào c s d li u hình nh tr c tuy n, t i ó có h n 30000 hình nh tham kh o. ng nh p thông qua ph n m m, thì máy tính ph i ang k t n i v i Internet, nh n vào nút ánh sáng góc d i bên trái c a c a s chính và ch n ng nh p. Bây gi b n s c nh c nh nh p vào thông tin tài kho n. Thông tin tài kho n này t ng t nh b n s d ng ng nh p vào trang web www.thinkbuzan.com. Khi ng nh p thành công, ánh sáng s thay i thành ánh sáng xanh và b n có th tìm ki m th vi n hình nh nh bình th ng trong khi có truy c p n m t lo t l n h n c a hình nh. Th vi n hình nh s xu t hi n trong b ng i u khi n phía trên bên ph i c a màn hình. Th vi n hình nh có m t công c tìm ki m c xây d ng trong ó òi h i ph i gõ m t t ho c c m t (b ng ti ng Anh) vào thanh tìm ki m sau ó kích vào bi u t ng kính lúp tìm ki m và s c r t nhi u hình nh liên quan n t tìm ki m. 4.2. Thư viện biểu tượng Th vi n bi u t ng ch a r t nhi u các bi u t ng có th c s d ng trong b n t duy. Các bi u t ng c phân lo i thành các lo i d dàng i u ch nh. truy c p vào th vi n bi u t ng, ta th c hi n nh sau: ! Vào tab Insert trên thanh công c chính và sau ó ch n Icon Library ( bên ph i c a th vi n hình nh). Th vi n bi u t ng s xu t hi n trong b ng i u khi n phía trên bên ph i c a màn hình. 4.3. Chèn một hình ảnh từ thư viện hình ảnh và biểu tượng ính kèm hình nh ho c bi u t ng cho chi nhánh, tr c tiên ph i làm cho chi nhánh ho t ng tr c khi s d ng hình nh / bi u t ng. V i các chi nhánh c l a ch n, nh n úp chu t vào hình nh / bi u t ng mu n s d ng và nó s xu t hi n chi nhánh. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 283
- 4.4. Di chuyển hình ảnh B n có th nh p vào và kéo hình nh n b t kì v trí khác trên b n t duy. 4.5. Thay đổi kích thước một hình ảnh Kích chu t vào hình nh, sau ó nh p và kéo trên b t kì tám nút c a hình. 284 | MODULE TH 22
- 4.6. Xoay hình ảnh xoay hình nh nh p chu t và kéo vào công c xu t hi n góc d i cùng bên ph i c a hình nh c l a ch n. 5. Tạo thêm chi nhánh con T nhánh chính, các nhánh con c p 1, c p 2, có th c v m t cách nhanh chóng và d dàng t o i u ki n thu n l i cho m t c u trúc hài hoà. 5.1. Thêm chi nhánh con B n có th t o ra các chi nhánh con t các chi nhánh chính hi n có b ng cách nh n vào và kéo t vòng tròn trung tâm màu (xu t hi n khi b n tr vào cu i c a m t chi nhánh). iMindMap s t ng t o nhánh m ng h n mô t c p ti p theo c a các ý t ng. L u ý : • S d ng các t khoá phát tri n và gi i thích nh ng ý t ng chính. • C g ng ch s d ng m t t cho m i chi nhánh con giúp t duy khu y ng nh ng ý t ng m i và gi cho nó n gi n. • Hãy khám phá t t c các chi nhánh chính cho n khi c m th y r ng mình ã thêm các chi nhánh con ph n ánh t t c các c p ti p theo. • Có th i sâu vào ch b ng cách thêm nhi u chi nhánh con i di n cho suy ngh và các khái ni m. • G n hình nh và bi u t ng n i thích h p thu hút trí t ng t ng, làm rõ ch và h tr b nh . SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 285
- 6. Tạo mối quan hệ và tạo ranh giới 6.1. Tạo mối quan hệ các k t n i bên trong và gi a các mô hình, chi nhánh ho c gi a các b n khác nhau v không gian làm vi c (n u có MultiMaps), có th s d ng tính n ng quan h . thêm các m i quan h : • u tiên ch n tab Home trên thanh công c chính và sau ó ch n m i quan h . • Ch n k t thúc c a m t trong các nhánh mà b n mu n k t n i v i nhau và sau ó nh p vào và kéo n các chi nhánh liên quan. • Khi th chu t, m i quan h c a b n s xu t hi n k t n i hai ý t ng. • thêm v n b n vào m i quan h , ch c n nh p vào khi nó c ch n ho c ho t ng. • thay i hình d ng m i tên, ch c n nh p và kéo chu t qua các i m ki m soát (vòng tròn màu xanh) xu t hi n bên trong chi u dài c a m i quan h . Có th thêm các i m ki m soát làm cho chúng linh ho t h n b ng cách gi phím Shift và nh p vào n i mà b n mu n các i m 286 | MODULE TH 22
- ki m soát m i xu t hi n. • Thay i màu s c c a m i quan h mà v n m b o m i quan h c ch n và thêm b ng cách s d ng công c Chi nhánh màu Selector. • Có th nh d ng thêm m i quan h b ng cách vào tab Format và ch n Relationship. 2 6.2. Tạo ranh giới làm cho m i ch n i b t h n, ta có th thêm ranh gi i cho ch ó, th c hi n nh sau: • Trên tab Home, ch n Boundary. Ranh gi i i n toán s bao quanh ch c l a ch n, ví d ch n Boundary hình ám mây cho nhánh 1. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 287
- • N u mu n s a i, b sung màu s c và hình d ng c a ranh gi i, nh p úp chu t vào bên trong ranh gi i xu t hi n h p tho i Fomat Boundary. Khi ó ta có th i u ch nh màu s c, Padding, biên và t n s c a các ranh gi i. 7. Chuyển nhánh đến vị trí mới bằng cách sử dụng kéo và thả Ch n nhánh b n mu n di chuy n trong khi gi nút chu t trái kéo n các chi nhánh mong mu n. Khi chèn các chi nhánh vào m t chi nhánh m i, b n s th y m t bóng màu xám nh c a các khoá chi nhánh vào cu i c a các chi nhánh m i nh trong hình sau: 288 | MODULE TH 22
- Chi nhánh và các chi nhánh con sau ó s c di chuy n. Khi di chuy n các chi nhánh ho c c t và dán các nhánh, iMindMap s t ng l t các nhánh nhánh có c u trúc t ng t . SmartLayout s m b o r ng b t kì chi nhánh c chuy n không va ch m ho c ch ng chéo v i b t kì v n b n, nhánh ho c hình nh. 8. Chèn thông tin vào bản đồ tư duy gi i thích và khám phá các khái ni m c th , ta có th liên k t các t p tin, ho c ghi chú v i m t s chi nhánh khác. 8.1. Đính kèm file và các liên kết ính kèm m t liên k t n m t chi nhánh, th c hi n nh sau: Ch n nhánh c n liên k t b ng cách kích chu t vào nhánh ó. Vào tab Home trên thanh công c chính và sau r i ch n Link: Ngoài ra, có th kích chu t ph i vào chi nhánh và ch n liên k t Insert. Các b ng i u khi n bên siêu liên k t s xu t hi n bên ph i c a màn hình. B n có th thêm m t liên k t n m t t p tin b ng cách ch n bi u t ng th m c và nh v các t p tin. B n có th thêm m t liên k t n m t trang web b ng cách nh n vào bi u t ng chu i và nh p URL. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 289
- 8.2. Thêm ghi chú văn bản Khi c n ch nh m t l u ý n m t ch bi t thêm thông tin ho c d li u chi nhánh, ta s d ng “Ghi chú” . Vào tab Home trên thanh công c chính, ch n Note, m t h p s m ra bên ph i c a màn hình b n có th nh p các ghi chú. So n chú thích 290 | MODULE TH 22
- 8.3. MultiMaps Ta có th chèn m t s b n t duy khác nhau vào cùng m t không gian làm vi c. Tính n ng này cho phép liên k t nhi u ý t ng trung tâm theo ý mu n. MultiMaps là m t công c th c s h u ích giúp ta k t n i r t nhi u ý t ng hay v i tâm b n l n, có th t o ra m t ý t ng chính thay vì làm cho r t nhi u chi nhánh nh . MultiMaps giúp th c hi n các ý t ng tr c quan rõ ràng và d dàng h n. Các k t n i gi a các ý t ng có th t o ra b ng các m i tên bi u th m i quan h t m t chi nhánh c a các ý t ng trung tâm này n m t chi nhánh c a m t ý t ng trung tâm khác. t o ra m t ý t ng trung tâm, b n có th : a) T i tab Insert và ch n ý t ng trung tâm theo các y u t b n . b) Kéo m t chi nhánh ho c m t hình nh t b n t duy c a b n vào không gian làm vi c - i u này s m c nh là m t b n t duy m i. Khi ó chi nhánh có các chi nhánh con bây gi s tr thành m t ngành chính m i. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 291
- 9. Xem bản đồ tư duy 3D B n t duy 3D là m t i t ng 3 chi u, cho phép ta l t xung quanh nó t các góc khác nhau. xem b n t duy 3D, vào tab Home 3D View. Có th s d ng các phím m i tên trên bàn phím, ho c 3D Control Panel ( góc d i cùng bên ph i c a không gian làm vi c) ho c s d ng con chu t. 10. Xuất bản đồ tư duy Nh ng l a ch n xu t m t s i t ng trong iMindMap, em l i cho ta s l a ch n trong cách b n mu n chia s và v n chuy n b n t duy. Các l a ch n ó bao g m: • Xu t m t t p tin nh. • Xu t sang m t SVG. • Xu t sang PDF và tài li u. • Xu t nh m t trang web. • Xu t nh m t b ng tính. • Xu t nh trình bày và trình bày t ng tác. • Xu t v i Microsoft Project. Menu xu t có th c truy c p b ng cách nh p vào File và sau ó ch n Export. T ó, danh sách các tu ch n xu t s xu t hi n b n ch n. 292 | MODULE TH 22
- : Chú thích âm thanh : Tập tin ảnh : Đóng gói và chuyển :Xuất sang một SVG : Một trang web : PDF và tài liệu : Trình bày tương tác : Trình bày : Bảng tính L u ý: Các tính n ng xu t c gi i h n cho các phiên b n iMindMap khác nhau. iMindMap c b n: Xu t hình nh (JPEG / PNG / PDF). iMindMap y u t : Xu t hình nh (JPEG / PNG / PDF). iMindMap Pro: Xu t Pack & Go, v n b n (Word / Writer / PDF) và iMindMap b n cu i cùng: SVG, trình bày (PPT / Impress), b ng tính (Excel / s ), MS Project, Audio (WAV). 11. In ấn và lưu bản đồ tư duy 11.1. In ấn In b n t duy b ng cách ch n các công c in n m d i tab File góc trên bên trái c a c a s iMindMap. T ây, b n có th ch n s l ng b n sao b n mu n in và máy in s d ng. Tu ch n in toàn b b n , ho c ch là ý t ng trung tâm, ho c ch là chi nhánh chính. Ta c ng có th ch n các tu ch n khác nh chân dung t c là b trí trang, c nh quan c ng nh các tu ch n m r ng quy mô. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 293
- Số l ượng bản sao Chọn máy in Chọn trang in In cả bản đồ hay từng nhánh 11.2. Lưu bản đồ Hãy nh l u b n t duy tr c khi xu t iMindMap. • L u, kích vào bi u t ng a góc trên bên trái c a màn hình. • Ch n th m c mu n l u các tài li u. • Nh p vào Save. Ho c có th kích vào File trên thanh công c chính, và nh n vào Save ho c Save As, n u mu n thay i tên c a b n t duy hi n t i. L u ý: T t c các tài li u iMindMap c t ng l u v i ph n m r ng .IMX. 294 | MODULE TH 22
- NHIỆM VỤ B n hãy c k thông tin c a ho t ng và d a vào hi u bi t c a mình th c hi n nhi m v sau: Thi t k b n t duy cho m t bài h c tr ng ti u h c b ng cách s d ng ph n m m iMindMap 5. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 295
- D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TOÀN BỘ MODULE Đánh giá nội dung 1: ánh giá ki n th c v công ngh , ph ng pháp và n i dung ánh d u vào ô t ng ng v i m c ng ý c a b n. (1) Hoàn toàn ph n i. (2) Ph n i. (3) Không ng ý c ng không ph n i. (4) ng ý. (5) Hoàn toàn ng ý. Ki n th c công ngh 1 2 3 4 5 Tôi bi t cách gi i quy t v n k thu t máy tính. Tôi có th h c công ngh d dàng. Tôi theo k p các công ngh m i quan tr ng. Tôi th ng xuyên ch i ùa v i công ngh . Tôi bi t v r t nhi u các công ngh khá c nhau. Tôi có k n ng v k thu t s d ng công ngh . Tôi có c h i làm vi c v i các công ngh khác nhau. T ng Ki n th c ph ng pháp 1 2 3 4 5 Tôi bi t cách ánh giá vi c th c hi n c a ng i h c tron g l p. Tôi có th i u ch nh vi c d y d a trên vi c ng i h c hi u hay không hi u. Tôi có th i u ch nh cách d y phù h p v i nhi u i t ng ng i h c. Tôi có th ánh giá vi c h c c a ng i h c theo nhi u cách. 296 | MODULE TH 22
- Ki n th c ph ng pháp 1 2 3 4 5 Tôi có th s d ng nhi u cách ti p c n d y h c khác nhau trong b i c nh l p h c (h c t p c ng tác, h ng d n tr c ti p, h c t p phát v n, h c t p d a theo d án, h c t p d a trên v n ). Tôi quen v i nh ng hi u bi t và nh ng v n hi u sai mà ng i h c th ng m c. Tôi bi t cách t ch c và duy trì qu n lí l p h c. T ng Ki n th c ph ng pháp, công ngh 1 2 3 4 5 Tôi có th ch n công ngh giúp t ng c ng ph ng pháp d y cho m t gi h c. Tôi có th ch n công ngh giúp t ng c ng vi c h c c a ng i h c cho m t gi h c. Ch ng trình ào t o giáo viên khi n tôi ngh sâu h n v cách công ngh có th nh h ng t i các ph ng pháp d y h c tôi s d ng trong l p mình. Tôi suy ngh sâu s c v cách th c s d ng công ngh trong l p mình. Tôi có th i u ch nh vi c s d ng công ngh mình ang h c cho các ho t ng d y h c khác nhau. T ng ánh giá: Sau khi i n v ào phi u t ánh giá trên, các ph n h i sau s a ra nh ng l i khuyên cho b n b i d ng ki n th c v m ng ph ng pháp, công ngh . Quy nh: N u b n tích vào c t 1 s ghi c 1 i m, c t 2 c 2 i m, Sau khi b n tích xong 1 b ng và c ng hàng d c r i hàng ngang có t ng s i m. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 297
- Ki n th c công ngh T ng i m: 28 → 35: B n có ã ki n th c công ngh áp ng t t cho d y h c. T ng i m: 21 → 27: B n c n c b i d ng v ki n th c công ngh . T ng i m: 7 → 20: B n c n c b i d ng th ng xuyên v ki n th c công ngh . Ki n th c ph ng pháp T ng i m: 24 → 30: B n có ã ki n th c ph ng pháp áp ng t t cho d y h c. T ng i m: 18 → 23: B n c n c b i d ng v ki n th c ph ng pháp. T ng i m: 7 → 17: B n c n c b i d ng th ng xuyên v ki n th c ph ng pháp. Ki n th c ph ng pháp, công ngh T ng i m: 24 → 30: B n có ã ki n th c ph ng pháp áp ng t t cho d y h c. T ng i m: 18 → 23: B n c n c b i d ng v ki n th c ph ng pháp. T ng i m: 7 → 17: B n c n c b i d ng th ng xuyên v ki n th c ph ng pháp. Đánh giá nội dung 2: Câu 1: Webquest là m t bài t p yêu c u ng i h c s d ng trang web h c hay t ng h p ki n th c v m t ch c th . M t Webquest tiêu bi u ch a ng 6 y u t , k t thúc b ng trang giáo viên n i các nhà giáo d c có th chia s thông tin v Webquest v i ng nghi p. Hãy s p x p 6 y u t này theo th t logic t 1 n 6. 1. Quá trình. 2. Nhi m v . 3. Gi i thi u. 4. Trang giáo viên. 5. ánh giá. 6. K t lu n. 298 | MODULE TH 22
- Câu 2: Ch n ý úng : H u h t Webquest u có “cái móc”. V y “cái móc”là: 1) m t y u t thúc y c a WebQuest, là thách th c và ng l c c a ng i h c b t u tìm ki m. 2) n i mà WebQuest có th c ng trên m ng, là v trí tr c tuy n c a m t WebQuest. 3) b s u t p các ng liên k t t i trang web n i mà ng i h c có th tìm th y t t c thông tin c n thi t hoàn thành nhi m v . 4) ch trung tâm c a m t WebQuest. Câu 3: Kh ng nh sau úng hay sai? M t WebQuest cho phép ng i h c t do l t và khám phá các thông tin trên trang web mà h có th tìm th y. áp án: Câu 1: 3 → 2 → 1 → 5 → 6 → 4. Câu 2: Ý 3. Câu 3: Sai. Đánh giá nội dung 3: Tìm các câu úng: a. Trong b n t duy, thông tin c c u trúc hoá theo cách g n gi ng nh ho t ng c a b não. Vì th , b n t duy s d ng thích h p ch trong các môn h c nh Tâm lí, Ph ng pháp, hay Khoa h c xã h i. b. B n t duy có th t o c b ng các ph n m m trên máy tính, nh ng không th t o trên gi y, b ng en hay b ng tr ng. c. B n t duy là m t công c n gi n tr c quan hoá các khái ni m ph c t p, các m i quan h gi a khái ni m và ý t ng, và các quá trình. d. B ng cách s d ng b n t duy s , ng i h c không c n suy ngh n a. Ph n m m s làm i u ó cho h . áp án: c úng. SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 299
- E. TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu tham khảo nội dung 1 1. NCREL (2003), Các k n ng c a th k XXI: S hi u bi t trong th i i k thu t s , North Central Regional Educational Laboratory (NCREL). 2. 3. Schmidt, D.A. — Baran, E. — Thompson, A.D. — Mishra, P. — Koehler, M.J. — Shin, T.S. (2009), Ki n th c v n i dung, ph ng pháp và công ngh (TPACK): Phát tri n và ki m ch ng công c ánh giá cho sinh viên s ph m, T p chí nghiên c u v Công ngh trong giáo d c. 4. google.co.jp&sl=en&tl=vi&twu=1&u= what-is-tpack/&usg=ALkJrhjlOYgBqCvRWqU45flx2VWncT5Cww Tài liệu tham khảo nội dung 2 1. Mô hình WebQuest Thông tin: ây là ngu n thông tin c p nh t và y nh t v mô hình WebQuest. 2. Quest Garden Thông tin: Trang web này cung c p b s u t p v WebQuest. Tài nguyên 3. Global Education, Webquest - Ph ng pháp d y h c hi u qu qua m ng Internet Thông tin: Trang web này gi i thích khái ni m v WebQuest, a ra nh ng tiêu chu n xây d ng WebQuest và h ng d n chi ti t cách xây d ng các ph n khác nhau c a m t WebQuest. 4. ICT4you, Webquest Thông tin: Trang web này a ra nh ngh a n gi n, c u trúc và m t ví d v WebQuest. 5. 300 | MODULE TH 22
- Thông tin: Trang web này a ra nh ng suy ngh v th nào là WebQuest và a ra lí do t i sao Webquest l i h u ích trong gi ng d y và h c t p. 6. html Thông tin: Trang web này cung c p t t c các thông tin v WebQuest, nh ng u i m c a WebQuest, l ch s Webquest, các ph n quan tr ng và thông tin làm th nào t o WebQuest. 7. Thông tin: Trang web này trình bày nh ngh a c a Wikipedia v WebQuest g m các chi ti t xây d ng WebQuest, thông tin n n v cách s d ng WebQuest trong các c p h c, l p h c khác nhau. Tài liệu tham khảo nội dung 3 1. tu-duy.html Thông tin: Trong bài báo này, ng i c có th xem cu c i tho i gi a Tony Buzan, ng i sáng l p khái ni m b n t duy v i các thanh niên Vi t Nam. Tony Buzan ã trình bày ho t ng c a b não và t m quan tr ng c a b n t duy trong vi c thúc y tính sáng t o và ghi nh ý t ng. 2. duy-mind-mapping.html Thông tin: Bài báo này cung c p thông tin v giá tr c a b n t duy, c ng nh m t s l u ý v m t k thu t t o b n t duy có hi u qu . 3. Thông tin: Trang web này a ra ph ng pháp s d ng b n t duy thúc y quá trình h c t th c t a ph ng. Trang web c ng a ra các b c t o b n , khái ni m và ng d ng nó v i môn Sinh h c trong quá trình gi i quy t v n . 4. Thông tin: ây là blog trong ó ý t ng v b n t duy ã c trình bày m t cách sâu s c, cung c p các m o, các cu c àm lu n v b n t duy (s ), xu t b n t duy, 5. Buzan/dp/0007151330 (Phiên b n ti ng Anh) SỬ DỤNG PHẦN MỀM GIÁO DỤC ĐỂ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC | 301
- gioi-m11i29532.html (Phiên b n ti ng Vi t) Thông tin: “B n t duy cho tr em” là cu n sách u tiên c a Tony Buzan vi t, phù h p v i l a tu i t 7 n 14 tu i. Trong cu n sách này, Tony Buzan ã gi i thích h th ng áng kinh ng c này, s d ng các ví d minh ho trong các môn h c. Ông cho th y t o b n t duy d dàng nh th nào. B n t duy có th h tr tr em nh các s v t; t p trung t t h n; vi t các l u ý m t cách rõ ràng và t t h n; i u ch nh và tham gia t t khi thi c ; khám phá ý t ng và trí t ng t ng; và ti t ki m th i gian. Cu n sách này còn cung c p m t s m o hay c i thi n trí nh và s t p trung, c ng nh trình bày m t s câu chuy n c i và tranh nh ho t hình dí d m. 6. Thông tin: Trang web này trình bày khái ni m v b n , m t s ví d và ng liên k t n các ph n m m b n t duy. 7. htm. Thông tin: Trang web này trình bày m t s ví d v b n t duy mà ng i h c có th xây d ng nh b n v v n và gi i pháp, b n phát tri n quy trình, b n xây d ng lu n c thuy t ph c, ch nghiên c u và trình t câu chuy n. 8. Thông tin: Trang web này a ra m t s h ng s d ng b n t duy cho nh ng m c ích khác nhau: trong qu n lí, gi ng d y, h c t p và trong phát tri n cá nhân. 9. Learning?fuseaction=techniques Thông tin: ây là trang web c a nhà cung c p ph n m m t o b n t duy Inspiration, bao g m các thông tin n n, c s lí thuy t, khái ni m v suy ngh , h c t p tr c quan và ng liên k t n các tài li u. 10. Thông tin: Trang web này a ra khái ni m c a Wikipedia v b n t duy, các c i m c a b n t duy, h ng d n, l ch s ra i, cách s d ng và m t s thông tin v tính hi u qu c a vi c s d ng b n t duy trong h c t p. 302 | MODULE TH 22
