Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng tiêu chảy nhiễm khuẩn ở trẻ dưới 5 tuổi tại khoa nội tổng hợp bệnh viện nhi tỉnh Nam Định năm 2020

Nội dung text: Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng tiêu chảy nhiễm khuẩn ở trẻ dưới 5 tuổi tại khoa nội tổng hợp bệnh viện nhi tỉnh Nam Định năm 2020

1. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NHẬN XÉT ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG TIÊU CHẢY NHIỄM KHUẨN Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI TẠI KHOA NỘI TỔNG HỢP BỆNH VIỆN NHI TỈNH NAM ĐỊNH NĂM 2020 Phạm Thị Thu Cúc1, Nguyễn Thị Thanh Huyền1, Hoàng Thị Thu Hà1, Đỗ Thị Hòa1, Nguyễn Thị Thảo1 1Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định TÓM TẮT Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận 54,9%, sốt là 66,2%. Lượng bạch cầu lâm sàng của tiêu chảy nhiễm khuẩn ở trẻ tăng là 36,4%, CRP dương tính chiếm tỷ lệ dưới 5 tuổi tại Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện 50,6%, Canxi giảm là 94,9% và bạch cầu Nhi tỉnh Nam Định. Đối tượng và phương trong phân dày đặc: 28,6%. Kết luận: Dấu pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt hiệu khởi phát hay gặp nhất ở trẻ tiêu chảy ngang thực hiện từ tháng 04/2019 - 10/2019 nhiễm khuẩn là ỉa lỏng và sốt, phần lớn trẻ trên 77 các bà mẹ và trẻ từ 2 tháng đến 5 tiêu chảy nhiễm khuẩn đi ngoài phân nhầy tuổi vào nhập viện với chẩn đoán tiêu chảy lẫn máu. Lượng hemoglobin trung bình: nhiễm khuẩn tại Khoa Nội tổng hợp Bệnh 99,2 ± 10,8 g/l, 50,6% có CRP dương tính viện Nhi Nam Định. Sử dụng phương pháp và xét nghiệm phân có bạch cầu trong phân khai thác hồ sơ bệnh án, khám thực thể, dày đặc: 28,6%, bạch cầu (+++): 36,4%, sử dụng kết quả xét nghiệm và phỏng vấn bạch cầu (++): 33,7%. trực tiếp để thu thập thông tin cần thiết. Kết quả: Dấu hiệu khởi phát: ỉa lỏng 50,6%, Từ khóa: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm biểu hiện lâm sàng: phân nhày chiếm sàng, tiêu chảy nhiêm khuẩn, trẻ em THE CLINICAL AND SUBCLINICAL CHARACTERISTICS ABOUT BACTERIAL DIARRHEA OF CHILDREN UNDER 5 YEARS OLD AT THE INTERNAL MEDICINE DEPARTMENT IN NAM DINH CHILDREN’S HOSPITAL ABSTRACT Objective: To describe the clinical and admitted to hospital with a diagnosis of subclinical characteristics about bacterial bacterial diarrhea at the Internal Medicine diarrhea of children under 5 years old at Department in Nam Dinh Children’s the internal Medicine Department in Nam Hospital. Using methods of exploiting Dinh Children’s Hospital. Method: Cross- medical records, physical examination, sectional descriptive study conducted from using test results and face-to-face interviews April 2019 to October 2019 on 77 mothers to collect necessary information. Results: and children from 2 months to 5 years old Signs of onset disease were 50.6%, clinical manifestations: mucus accounts for 54.9%, fever accounts for 66.2%. The amount of leukocytes increased: 36.4%, positive CRP Người chịu trách nhiệm: Phạm Thị Thu Cúc accounted for 50.6%, calcium decreased: Email: ducuc2010@gmail.com 94.9% and leukocytes in excrement were Ngày phản biện: 15/11/2020 dense: 28.6%. Conclusions: The most Ngày duyệt bài: 22/11/2020 common signs of onset infectious diarrhea Ngày xuất bản: 28/6/2021 were diarrhea and fever. Most children with 8 Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02
2. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC infected diarrhea had blood and mucus in Việt Nam đã có những tiến bộ đáng kể tuy excrement. Average hemoglobin: 99.2 ± nhiên kết quả từ các nghiên cứu ở cộng 10.8 g / l, 50.6% positive CRP. Excrement đồng cho thấy khoảng 4,3% các đợt tiêu test: White blood cells in excrement were chảy cấp chuyển thành tiêu chảy kéo dài dense: 28.6%, white blood cells (+++): trong khi tỷ lệ này ở bệnh viện là 2,8 - 36.4%, white blood cells (++): 33.7%. 5,3%[6]. Kiến thức của cha mẹ trong việc Keywords: Clinical, subclinical, chăm sóc trẻ bị tiêu chảy còn hạn chế, tỷ lệ diarrhea, bacterial diarrhea, children SDD tuy đã giảm nhưng vẫn còn cao, lạm dụng kháng sinh, các thuốc cầm nôn, cầm tiêu chảy trong điều trị tiêu chảy cấp hay 1. ĐẶT VẤN ĐỀ chế độ ăn kiêng khem không họp lý khi trẻ Tiêu chảy là bệnh thường gặp và là một mắc tiêu chảy có thể là các yếu tố nguy cơ trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử làm cho tiêu chảy có xu hướng kéo dài hơn vong cho trẻ em, nhất là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. [7]. Mặt khác, tình trạng kháng các thuốc Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, kháng sinh sử dụng trong điều trị tiêu chảy hàng năm có khoảng 2,5 tỷ lượt trẻ dưới nhiễm khuẩn làm cho việc kiểm soát bệnh 5 tuổi mắc tiêu chảy và 1,5 triệu trẻ chết vì TC nhiễm khuẩn ngày càng khó khăn hơn. bệnh này trong đó 80% xảy ra ở trẻ dưới 2 Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh tuổi [1]. Tại các nước đang phát triển, trung Tâm năm 2017 tại bệnh viện Nhi Trung bình một trẻ dưới 5 tuổi có thể mắc khoảng ương cho thấy 4 yếu tố nguy cơ của tiêu 3-4 đợt TC/năm [2]. Phần lớn các trường chảy nhiễm khuẩn là: tiền sử mắc bệnh hợp là tiêu chảy cấp dưới 14 ngày và có thể nhiễm trùng, không có thói quen vệ sinh tay điều trị hiệu quả bằng chế độ dinh dưỡng trước khi chế biến thức ăn và sau khi cho hợp lý, bổ sung kẽm và bù nước, điện giải. trẻ đi vệ sinh, bú bình và không được tiêm Tiêu chảy nhiễm khuẩn là một trong phòng đầy đủ [8]. Nghiên cứu của Lê Công những nguyên nhân gây tiêu chảy kéo dài. Dần cho thấy 90% các trường hợp tiêu Suy dinh dưỡng (SDD) và tiêu chảy kéo chảy nhiễm khuẩn do E. Coli kháng Ampi- dài (TCKD) tạo thành một vòng xoắn bệnh ciirline[9], 93,5% Campylobacter đề kháng lý, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ với Cotrimoxazole/Trimethoprim và phần và là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật lớn các chủng vi khuẩn phân lập được đều đồng thời kháng với 3-4 loại kháng sinh. Tại và tử vong ở trẻ em. Đây là gánh nặng về Bệnh viện Nhi Nam Định chưa có nghiên kinh tế đối với các quốc gia đang phát triển, cứu nào về TC nhiễm khuẩn vì vậy chúng trong đó có Việt Nam. Vi khuẩn là tác nhân tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu gây bệnh ở 78% các trường hợp tiêu chảy đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của tiêu nhiễm trùng phải nhập viện [3]. Căn nguyên chảy nhiễm khuẩn ở trẻ dưới 5 tuổi tại Khoa vi khuẩn được phân lập ở 75% các trường Nội tổng hợp Bệnh viện Nhi tỉnh Nam Định” hợp tiêu chảy tại tuyến trung ương và với mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận khoảng 40% tại cộng đồng [4]. Ở Việt Nam, lâm sàng của tiêu chảy nhiễm khuẩn ở trẻ căn nguyên gây tiêu chảy nhiễm khuẩn dưới 5 tuổi điều trị tại Khoa Nội tổng hợp thường gặp đã được phân lập trong các Bệnh viện Nhi tỉnh Nam Định. nghiên cứu ở cộng đồng là E. coli, Shigella, Salmonella, Campylobacter [5]. 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong những thập kỷ vừa qua, y học thế giới đã đạt được nhiều thành tựu trong 2.1. Đối tượng nghiên cứu (ĐTNC) kiểm soát bệnh lý tiêu chảy ở trẻ em. Kiểm Tiêu chuẩn lựa chọn: Trẻ bệnh từ 2 soát và dự phòng tiêu chảy cấp ở trẻ em tháng đến 5 tuổi vào nhập viện với chẩn Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02 9
3. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC đoán tiêu chảy nhiễm khuẩn tại Khoa Nội Các thuật toán thống kê: Khi bình tổng hợp Bệnh viện Nhi Nam Định phương/Chi square (χ2), giá trị trung bình Hồ sơ bệnh án của tất cả các trẻ từ 2 (X ± SD), độ lệch, T - test. tháng đến 5 tuổi vào nhập viện với chẩn Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê khi p đoán tiêu chảy nhiễm khuẩn tại Khoa Nội < 0,05. tổng hợp Bệnh viện Nhi Nam Định 3. KẾT QUẢ Tiêu chuẩn loại trừ: Trẻ mắc các bệnh 3.1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên bẩm sinh, mạn tính. Không được làm đầy cứu đủ xét nghiệm phân. Cha mẹ hoặc người Tại thời điểm nghiên cứu có 77 trẻ tham trực tiếp chăm sóc trẻ không đồng ý tham gia, tuổi trung bình của trẻ là 14.5 ± 12,5 gia hoặc rút lui khỏi nghiên cứu trong quá tháng tuổi trong đó nhóm tuổi mắc tiêu chảy trình thực hiện đề tài nhiễm khuẩn nhiều nhất là trẻ từ 6 tháng Tiêu chuẩn chẩn đoán tiêu chảy nhiễm - < 12 tháng chiếm tỷ lệ là 39,0%. Giới khuẩn: trẻ đi phân lỏng hoặc tóe nước lẫn tính chủ yếu là trẻ trai chiếm tỷ lệ 64,9% nhầy hoặc máu ≥3 lần/ngày. Soi tươi phân và phần đông sinh sống ở các huyện là có hồng cầu, bạch cầu và/hoặc cấy phân có 71,4% vi khuẩn gây bệnh. 3.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu sàng têu chảy nhiễm khuẩn ở trẻ dưới Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 5 tuổi 4/2019 - tháng 10/2019 tại Bệnh viện Nhi Bảng 1. Hoàn cảnh xuất hiện tiêu Tỉnh Nam Định. chảy nhiễm khuẩn và số ngày tiêu chảy 2.3. Thiết kế nghiên cứu trước khi vào viện (n=77) Sử dụng thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang Đặc điểm SL TL % 2.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu Hoàn cảnh Tự nhiên 57 74,0 Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu xuất hiện thuận tiện Sau dùng tiêu chảy 14 18.2 kháng sinh Cỡ mẫu: Thu thập 77 trẻ bệnh đủ tiêu nhiễm chuẩn tham gia vào nghiên cứu Sau ăn thức khuẩn 6 7,8 2.5. Công cụ và phương pháp thu ăn lạ thập thông tin Dưới 5 ngày 51 66,2 Bệnh án nghiên cứu gồm 4 phần: Phần Số ngày 1: hành chính từ câu 1 đến câu 9, phần 2: tiêu chảy Từ 5 đến 7 12 15,6 Lý do vào viện và tiền sử: từ câu 10 đến trước vào ngày câu 17, phần 3: Triệu chứng lâm sàng từ viện câu 18 đến câu 27, phần 4: Cận lâm sàng Trên 7 ngày 14 18,2 từ câu 28 đến câu 38. Sử dụng phương pháp khai thác hồ sơ Tổng số 77 100 bệnh án, khám thực thể, sử dụng kết quả Kết quả từ bảng 1: 74% trẻ xuất hiện xét nghiệm để thu thập thông tin cần thiết. tiêu chảy một cách tự nhiên, 18,2% trẻ bị 2.6. Quản lý, xử lý và phân tích số liệu tiêu chảy sau dùng kháng sinh và 7,8% trẻ Số liệu sau khi được làm sạch, nhập và bị tiêu chảy sau thay đổi thức ăn lạ. Về số phân tích trên phần mền SPSS 16.0 ngày tiêu chảy, có 66,2% bệnh nhân có tiêu 10 Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02
4. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC chảy trước vào viện dưới 5 ngày, 15,6% nước là 11,6%, 66,2% trẻ có biểu hiện sốt, bệnh nhân có tiêu chảy trước vào viện 5 40,2% trẻ có biểu biện nôn, tỷ lệ trẻ có triệu - 7 ngày và 18,2% bệnh nhân có tiêu chảy chứng đau quặn bụng ,mót rặn là 22,1% trước vào viện trên 7 ngày. Bảng 4. Mức độ mất nước trong Bảng 2. Triệu chứng khởi phát của tiêu chảy nhiễm khuẩn (n=77) trẻ mắc tiêu chảy nhiễm khuẩn (n=77) Mức độ mất nước SL TL % Triệu chứng khởi phát SL TL % Không mất nước 50 64,9 Ỉa lỏng 39 50,6 Sốt 18 23,4 Có mất nước 27 35,1 Nôn 15 19,5 Mất nước nặng 0 0 Kém ăn 5 6,5 Tổng số 77 100 Tổng số 77 100 Kết quả từ bảng 4: Phần lớn trẻ không có biểu hiện mất nước trên lâm sàng chiếm Kết quả từ bảng 2: Hầu hết bệnh nhân tỷ lệ 64,9%, 35,1% có mất nước và không khởi phát với biểu hiện đi ngoài phân lỏng có trường hợp nào có biểu hiện mất nước chiếm 50,6%. Các triệu chứng khởi phát nặng sốt, nôn, kém ăn chiếm tỉ lệ lần lượt là 23,4%; 19,5%; 6,5%. Bảng 5. Các bệnh nhiễm khuẩn kèm theo trong tiêu chảy nhiễm khuẩn (n=77) Bảng 3. Các biểu hiện lâm sàng tiêu chảy nhiễm khuẩn (n=77) Bệnh kèm theo SL TL % Biểu hiện lâm sàng của trẻ SL TL % bị tiêu chảy nhiễm khuẩn Viêm đường hô hấp trên 10 13,0 Phân lỏng 9 11,6 toàn nước Viêm phổi 9 11,7 Tính chất Phân có 42 54,9 Viêm tai giữa 1 1,3 phân nhầy Phân có Nhiêm khuẩn tiết niệu 1 1,3 26 33,8 nhầy + Máu Nôn 31 40,2 Không 56 72,7 Sốt 51 66,2 Tổng số 77 100 Đau quặn Kết quả từ bảng 5: Có 27,3% trẻ có 17 22,1 bụng, mót rặn nhiễm khuẩn kèm theo trong đó mắc viêm phế quản phổi và viêm đường hô hấp trên, Kết quả từ bảng 3: Phần lớn trẻ tiêu chảy viêm tai giữa lần lượt là 11,7% ;13% và nhiễm khuẩn đi ngoài phân nhầy lẫn máu 1,3%, 1,3% trường hợp kèm theo nhiễm (88,7%). Tỷ lệ trẻ đi ngoài phân lỏng toàn khuẩn tiết niệu. Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02 11
5. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Bảng 6. Thay đổi công thức máu Kết quả từ bảng 7: Khi làm xét nghiệm khi nhập viện (n = 77) sinh hóa, 50,6% bệnh nhân có CRP dương tính. Tỷ lệ giảm Natri máu và Kali máu lần Xét nghiệm máu SL TL % p lượt là 1,3% và 19,5 %. Tỷ lệ giảm Canxi máu là 5,1%. dưới 90 14 18,2 Bảng 8. Kết quả xét nghiệm phân (n=77) Hemo- 90-110 52 67,5 globin Xét nghiệm phân SL TL % (g/l) Trên 110 11 14,3 145) 1 1,3 kết quả nghiên cứu của Hunkeng: 86,6% trẻ xuất hiện tiêu chảy tự nhiên và 10,9% Giảm ( 5,5) 0 0 dưới một tuần (81,8%) và có 18,2% bệnh Giảm ( 2) 4 5,1 các trẻ tiêu chảy nhiễm khuẩn đều có khởi 12 Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02
6. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC đầu cấp tính nên buộc gia đình cho trẻ sớm trung ương, trẻ đã được điều trị bù nước nhập viện trong tuần đầu. Triệu chứng lâm và điện giải từ các tuyến trước, còn nghiên sàng khi trẻ vào viện: kết quả ở bảng 3 cho cứu của chúng tôi được thực hiện ở tuyến thấy phần lớn trẻ tiêu chảy nhiễm khuẩn đi tỉnh, phần lớn các trẻ vào viện trong đợt ngoài phân có nhầy, nhầy lẫn máu (88,7%). cấp có sốt (66,2%), kiến thức bù nước và Tiêu chảy nhiễm khuẩn có cơ chế xâm nhập điện giải của các bà mẹ chưa được tốt và nên triệu chứng lâm sàng đặc trưng của đây cũng là lí do gia đình đưa trẻ đi khám. tiêu chảy nhiễm khuẩn là đau quặn, mót rặn Tuy nhiên trong nghiên cưú này không gặp và đi ngoài phân nhày máu. Đi ngoài phân trẻ nào mất nước nặng. nhày là biểu hiện tình trạng vi khuẩn niêm Kết quả nghiên cứu ở bảng 5 có 72,7% gây tổn thương lớp nhung mao ruột, phân không có bệnh kèm theo, 14,3% có nhiễm máu là tổn thương đã tới lớp niêm mạc. khuẩn kèm theo trong đó chủ yếu là nhiễm Tùy theo mức độ tổn thương mà lượng khuẩn hô hấp (11,7%). Tình trạng nhiễm máu nhiều hay ít, tùy theo nguyên nhân gây khuẩn bệnh khác làm quá trình điều trị bệnh mà có thể tổn thương là máu tươi phức tạp hơn, sức đề kháng của bệnh nhân hay nhày máu cá. Tỷ lệ trẻ đi ngoài phân có giảm, có thể tiêu chảy nhiễm khuẩn do hậu nhày hoặc có máu tương đương kết quả quả của bệnh cơ quan khác, từ đó sẽ làm nghiên cứu của Nguyễn Thanh Tâm 88,1% thời gian điều trị tiêu chảy nhiễm khuẩn kéo [8] và Hunkheng 83,2% [10]. Trong nghiên dài hơn. cứu của chúng tôi có 66,2% trẻ có sốt, cho Xét nghiệm công thức máu, kết quả thấy bệnh tiêu chảy nhiễm khuẩn diến biến nghiên cứu tại bảng 6 cho thấy: Lượng cấp tính và sốt cũng là triệu chứng thúc đẩy hemoglobin trung bình: 99,2 ± 10,8 g/l, bệnh nhân nhập viện điều trị. Tuy nhiên tỷ lệ có 67,5% có thiếu máu nhẹ, 14,3% không trẻ có triệu chứng đau quặn bụng, mót rặn thiếu máu, 18,2% thiếu máu vừa, sự khác thấp (22,1%). Dấu hiệu đau quặn mót rặn ở biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,01. trẻ nhỏ rất khó xác định. Trẻ thường có biểu Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh hiện quấy khóc trước khi đại tiện và khi đại Tâm ở trẻ em 6-24 tháng tuổi mắc tiêu tiện xong trẻ giảm hoặc hết quấy khóc, kèm chảy có biểu hiện thiếu máu mức độ vừa theo trẻ có biểu hiện rặn khi đi ngoài. Tuy và nhẹ lần lượt là 2,4% và 50% [8]. Lứa tuổi nhiên quấy khóc là biểu hiện thường thấy hay gặp trong nghiên cứu của chúng tôi là khi trẻ ốm, khi trẻ mất nước, khi trẻ nhân nhóm trẻ từ 6-12 tháng, đây cũng là nhóm viên y tế, nên xác định quấy khóc trong tuổi hay gặp thiếu máu thiếu sắt, là giai tiêu chảy nhiễm khuẩn là rất khó. đoạn dự trữ sắt trong cơ thể trẻ thụt giảm Nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ trong khi sữa mẹ ít và cung cấp từ thức ăn tiêu chảy mất nước, trẻ càng đi ngoài nhiều bên ngoài không đủ lượng sắt cho trẻ sản lần trong ngày thì mức độ mất nước càng xuất hồng cầu [11]. Có 36,4% bệnh nhân có nặng. Kết quả nghiên cứu tại bảng 4. cho biểu hiện tăng số lượng bạch cầu trong xét thấy: Trong 77 bệnh nhân tiêu chảy nhiễm nghiệm máu, lượng bạch cầu trung bình: khuẩn, 64,9% có dấu hiệu mất nước và 11,8 ± 10,7 G/l. Kết quả nghiên cứu của không có trẻ nào mất nước nặng, sự khác chúng tôi cao hơn nghiên cứu của Nguyễn biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,01. Thị Thanh Tâm chỉ có 9,5% trẻ có tăng bạch Kết quả của chúng tôi cao hơn nghiên cứu cầu [8]. Điều này là vì trong nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh Tâm có 11,9% trẻ có biểu chúng tôi có 66,2% trẻ nhập viện có sốt là hiện mất nước trên lâm sàng [8], điều này là tình trạng nhiễm trùng cấp tính nên trẻ có do nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh Tâm biểu hiện tăng bạch cầu trong máu. trên trẻ tiêu chảy kéo dài ở bệnh viện Nhi Xét nghiệm phân ở bệnh nhân tiêu chảy Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02 13
7. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC nhiễm khuẩn: Bạch cầu trong phân dày đặc 4. Joun R and Keusch (1998). chiếm 28,6%, bạch cầu +++: 36,4%, bạch Principles of Internal Medicine. Pari. cầu ++: 33,7%. Có 5 trường hợp nhiễm nấm Medicine Sciences Flammarion, p. 797-800 chiếm 6,5%. Kết quả này cho thấy bệnh and 936-960 nhân tiêu chảy nhiễm khuẩn thể hiện rõ 5. Trần Thị Thanh Hà (2003). Nghiên ràng trên xét nghiêm phân, là bằng chứng cứu một số căn nguyên vi khuẩn gây tiêu chứng minh cho nhiễm khuẩn đường tiêu chảy ở trẻ em dưới 5 tuổi tại 3 xã thuộc hóa. Kết quả này giải thích triệu chứng lâm huyện Ba Vì, Hà Tây. Luận văn thạc sỹ Y sàng của bệnh nhân khá rầm rộ. học, Trường đại học Y Hà Nội 5. KẾT LUẬN 6. Nguyễn Thị Thanh Tâm và Nguyễn Đặc điểm lâm sàng bệnh nhi tiêu chảy Thị Việt Hà (1999). Các yếu tố nguy cơ, lâm nhiễm khuẩn: Dấu hiệu khởi phát hay gặp sàng, điều trị và dự phòng bệnh TCKD ở nhất là ỉa lỏng (50,6%) và sốt (23,4%). Phần trẻ em. Đề tài cấp nhà nước. Kỷ yếu công lớn trẻ tiêu chảy nhiễm khuẩn đi ngoài phân trình nghiên cứu khoa học ngành Y tế 1991- nhầy lẫn máu (88,7%). Có 64,9% có dấu 1995, 107- 109 hiệu mất nước 7. Nguyễn Thị Thanh Huyền và Đặc điểm cận lâm sàng: Nguyễn Thị Việt Hà (2011). Nghiên cứu - Xét nghiệm máu: Lượng hemoglobin đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh tiêu chảy kéo dài ở trẻ em dưới 5 tuổi tại bệnh trung bình: 99,2 ± 10,8 g/l, có 67,5% thiếu viện Nhi Trung Ương. Tạp chí Nhi Khoa, 4 máu nhẹ và 18,2% thiếu máu vừa, 50,6% (4), 245-251 có CRP dương tính. 1,3% có biểu hiện natri máu giảm, 1,3% có tăng natri máu 8. Nguyễn Thị Thanh Tâm, Bùi Thị Ngọc Ánh và Nguyễn Thị Việt Hà (2017). - Xét nghiệm phân: Bạch cầu trong phân Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tiêu dày đặc: 28,6%, bạch cầu +++: 36,4%, chảy kéo dài nhiễm khuẩn ở trẻ em 6 – 24 bạch cầu ++: 33,7%. tháng tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp Với kết quả nghiên cứu trên,chúng tôi chí Y học thực hành, 1054 (3), 9 – 12 khuyến nghị khi trẻ có biểu hiện đi ngoài 9. Lê Công Dần, Ngô Thị Thi, Bùi Thị phân nhầy hoặc nhầy máu cần đưa trẻ xét Mùi và cộng sự (2006). Tỷ lê nhiễm và mức nghiệm phân để chẩn đoán tiêu chảy nhiễm độ đáp ứng kháng sinh của các vi sinh vật khuẩn gây bệnh ở bệnh nhân mắc tiêu chảy tại TÀI LIỆU THAM KHẢO bệnh viện nhi Trung ương. Tạp chí nghiên 1. Wardlaw T, Salama P, Brocklehurst cứu y học, 44 (4), 52-55 C et al (2010). Diarrhoea: why children are 10. Hunkeng (2018). Đặc điểm lâm sàng, still dying and what can be done. Lancet, cận lâm sàng và nhận xét kết quả điều trị 375 (9718), p. 870- 872. tiêu chảy kéo dài ở trẻ dưới 6 tháng Bệnh 2. Nguyễn Gia Khánh (2009). Tiêu viện Nhi trung ương. Luận văn Thạc sỹ Y chảy kéo dài ở trẻ em. Bài Giảng Nhi Khoa, học, Trường Đại học Y Hà Nội Nhà xuất bản Y học, tr. 322-330 11. Phạm Thị Thu Cúc (2018), Thực 3. Breurec S, Vanel N, Bata P et trạng thiếu máu thiếu sắt ở trẻ dưới 5 tuổi al (2016). Etiology and Epidemiology of tại phòng khám Dinh dưỡng bệnh viện nhi Diarrhea in Hospitalized Children from Low Trung ương, Thạc sỹ Y học, Trường Đại Income Country: A Matched Case-Control học Y Hà Nội Study in Central African Republic. PLoS Negl Trop Dis, 10 (1), p. e0004283. 14 Khoa học Điều dưỡng - Tập 04 - Số 02