Thiết kế hệ thống tình huống gắn với thực tiễn trong dạy học hóa học ở trường phổ thông

Nội dung text: Thiết kế hệ thống tình huống gắn với thực tiễn trong dạy học hóa học ở trường phổ thông

1. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 50 năm 2013 ___ THIẾT KẾ HỆ THỐNG TÌNH HUỐNG GẮN VỚI THỰC TIỄN TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG NGUYỄN TRÍ NGẪN* TÓM TẮT Trong bài báo này, chúng tôi nghiên cứu và xây dựng hệ thống tình huống có nội dung gắn với thực tiễn nhằm góp phần xây dựng nguồn tư liệu cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học Hóa học ở trường THPT, nâng cao chất lượng dạy học phù hợp với mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà nước đề ra “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn”. Từ khóa: tình huống, thực tiễn, dạy học Hóa học, phổ thông. ABSTRACT Designing a system of situations which are strongly associated with reality in teaching Chemistry at high schools The aims of this paper is to study and construct a system of situations,whose contents areassociated with reality, in order to contribute to building the resources for teachers anh students in the process of teaching Chemistry at high schools and to improve the quality of teaching that is in accordance with our Party and Government’s education goals “practice makes perfect - education iscombined with working and producing - reasonis associated with reality” Keywords: situation, reality, teaching Chemisty, high school. 1. Mở đầu học trong đời sống và sản xuất. Từ những Trong quá trình giảng dạy bộ môn lí do trên nên chúng tôi đã nghiên cứu đề Hóa học, giáo viên không những cung tài “Thiết kế hệ thống tình huống gắn với cấp cho học sinh kiến thức mà còn hướng thực tiễn trong giảng dạy Hóa học ở dẫn học sinh con đường tìm ra kiến thức. trường phổ thông”. Thực tế, kiến thức càng thiết thực, hấp Để hiểu hơn quá trình thiết kế tình dẫn, lôi cuốn thì học sinh càng dễ dàng huống gắn với thực tiễn, sau đây chúng tiếp nhận và nhớ lâu. Tuy nhiên, việc dạy tôi xin trình bày về các nguyên tắc thiết kế. và học Hóa học trong trường phổ thông 2. Nguyên tắc thiết kế hệ thống tình hiện nay giáo viên mới chỉ cung cấp kiến huống gắn với thực tiễn trong dạy học thức cơ bản cho học sinh mà chưa thực Hóa học THPT sự tạo được mối liên hệ giữa kiến thức 2.1. Đảm bảo tính chính xác, khoa học khoa học và kiến thức thực tế, chú ý giải Kiến thức được đưa vào các tình thích những vấn đề liên quan đến Hóa huống phải đảm bảo tính chính xác, khoa học. Đây là nguyên tắc quan trọng * ThS, Trường THPT Long Thành, Đồng Nai nhất mà chúng tôi phải tuân theo trong 46
2. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trí Ngẫn ___ quá trình thiết kế. Nội dung của môn học nào cũng 2.2. Đảm bảo tính thực tiễn mang tính giáo dục và Hóa học cũng Các kiến thức dùng để thiết kế các không ngoại lệ. Nội dung sách giáo tình huống phải gắn liền với thực tiễn khoa Hóa học phổ thông chứa đựng các cuộc sống và có tính ứng dụng cao. sự kiện và các quy luật duy vật biện Mục tiêu của nguyên tắc này là thông chứng về sự phát triển của tự nhiên và qua việc giải quyết tình huống, học sinh các chính sách của Đảng và Nhà nước được trang bị kiến thức cơ bản để giải về cải tạo tự nhiên. Trên cơ sở đó, việc thích được những tình huống có thật thiết kế tình huống cũng phải đảm bảo trong cuộc sống. về mặt nội dung và tư tưởng nhằm giáo 2.3. Đảm bảo tính trọng tâm dục học sinh có tư tưởng chính trị rõ Các kiến thức được lựa chọn để ràng, có thế giới quan, nhân sinh quan thiết kế tình huống nên hướng vào trọng đúng đắn. tâm của nội dung học tập. Việc đưa ra 2.6. Đảm bảo tính sư phạm những tình huống có nội dung ít liên Nguyên tắc đảm bảo tính sư phạm quan đến bài học sẽ gây tốn thời gian và khi thiết kế tình huống thể hiện ở tính khiến cho học sinh nhầm tưởng tính vừa sức và tính phù hợp với tâm sinh lí quan trọng của vấn đề. Những kiến thức của học sinh. Tình huống đặt ra có nội quan trọng, cần khắc sâu, cần ghi nhớ dung quá dễ hoặc quá khó đối với trình của bài học cần được quan tâm hơn khi độ nhận thức của học sinh sẽ tạo nên thiết kế tình huống. tâm lí chán nản, coi thường hoặc bất 2.4. Đảm bảo tính logic, ngắn gọn mãn như vậy sẽ không tạo được hiệu Một trong những nguyên tắc quan quả cao khi giảng dạy. Tuy nhiên, tình trọng trong việc thiết kế tình huống gắn huống cũng phải được thiết kế để phân liền với thực tiễn là tính logic và tính hóa học sinh, xen kẽ những câu hỏi dễ, ngắn gọn của tình huống. Vì thời gian khó với nhau để tất cả học sinh đều có của tiết học có giới hạn nên việc đưa cơ hội trả lời. Vì vậy, nội dung và cách quá nhiều chi tiết, sự kiện hoặc kiến thức thực hiện của tình huống phải thức vào trong tình huống sẽ gây khó mang tính đặc trưng của môn học đồng khăn học sinh khi tiếp nhận vấn đề. thời gần gũi, phù hợp với cách suy nghĩ, Tình huống cần phải ngắn gọn, súc tích, nhu cầu, sở thích của học sinh. vừa đủ thông tin. Mặt khác, tình huống 2.7. Kích thích hứng thú, khả năng cũng cần được thiết kế một cách logic, sáng tạo của người học diễn biến sự kiện hợp lí, các câu hỏi có Mục đích của dạy học tình huống cấu trúc rõ ràng; chia thành từng phần nhằm kích thích hứng thú học tập và để thông qua việc trả lời các câu hỏi, khả năng sáng tạo của học sinh. Chính học sinh có thể tiếp nhận kiến thức một vì thế, tình huống được thiết kế phải cách nhẹ nhàng và hiệu quả nhất. hấp dẫn, sinh động, gần gũi, khơi gợi 2.5. Đảm bảo tính giáo dục được khả năng sáng tạo, hứng thú của 47
3. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 50 năm 2013 ___ học sinh, qua đó phát triển kĩ năng tư bài học, việc lựa chọn chính xác vấn đề duy cho học sinh, giúp học sinh giải để xây dựng tình huống là bước quan quyết vấn đề trong học tập. Tình huống trọng trong quá trình thiết kế tình dạy học trở thành phương tiện, điều huống. Những căn cứ để giáo viên lựa kiện và động lực thúc đẩy, kích thích chọn vấn đề như: thái độ học tập tích cực ở học sinh bằng - Tính cần thiết và lợi ích mà vấn đề việc phân tích, xử lí và giải quyết các đem lại sau khi giải quyết. vấn đề trong tình huống. - Tính đơn giản hay phức tạp của vấn 3. Quy trình thiết kế hệ thống tình đề; vấn đề có quá khó hay quá dễ. huống gắn với thực tiễn trong dạy - Thời gian giải quyết vấn đề bao học Hóa học THPT lâu? Nhằm xây dựng tình huống gắn - Có phù hợp với trình độ và tâm sinh với thực tiễn trong quá trình dạy học lí của học sinh hay không? Hóa học ở THPT một cách có hiệu quả, - Vấn đề có dễ thiết kế tình huống chúng tôi đã tuân theo các bước thiết kế không ? như sau: Bước 4: Thu thập dữ liệu Bước 1: Xác định mục tiêu và nội Thu thập dữ liệu để thiết kế tình dung chính của bài học huống bằng cách tìm kiếm từ các nguồn Xác định mục tiêu, nội dung chính như: của bài học là căn cứ để thiết kế tình - Từ những mẩu chuyện ngắn trong huống. Việc xác định đúng mục tiêu cần sách báo, tài liệu tham khảo. đạt được của bài học là bước đầu tiên - Từ các website, các báo điện tử, từ của quá trình thiết kế, có tác dụng định Internet hướng nội dung cho giáo viên. - Từ những tin tức, vấn đề, sự kiện Bước 2: Thiết lập hệ thống câu hỏi nóng hổi đang diễn ra có liên quan đến cần trả lời bài học. Sau khi xác định mục tiêu nội - Từ những tình huống bắt gặp trong dung chính của bài học, giáo viên cần cuộc sống hoặc kinh nghiệm bản thân. thiết lập câu hỏi hoặc hệ thống câu hỏi - Từ những kinh nghiệm dân gian cần phải trả lời. Hầu hết các loại câu trong ca dao, tục ngữ. hỏi có dạng như: tại sao, bằng cách nào, - Từ tranh ảnh minh họa, phim ảnh là gì vì thông qua việc trả lời những Bước 5: Đánh giá và phân tích dữ câu hỏi dạng này sẽ giúp cho học sinh liệu có được kiến thức cơ bản về nội dung Việc đánh giá và phân tích dữ liệu bài học một cách cần thiết nhất. là một trong những bước quan trọng của Bước 3: Lựa chọn chính xác vấn quá trình thiết kế tình huống. Trong quá đề để xây dựng tình huống trình thu thập, khi có những vấn đề Sau khi xây dựng câu hỏi hoặc hệ chứa đựng nhiều thông tin liên quan thì thống câu hỏi liên quan đến nội dung giáo viên phải biết lựa chọn những 48
4. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trí Ngẫn ___ thông tin nào là quan trọng. Nếu đưa Bước 7: Thiết kế tình huống quá nhiều hay quá ít thông tin sẽ gây Nhiệm vụ của giáo viên là phác khó khăn cho học sinh trong việc xác họa được vấn đề có tính phức tạp nhưng định trọng tâm của vấn đề. được cấu trúc một cách logic để người Tính chính xác và tính thực tiễn là học suy nghĩ và giải quyết. Giáo viên những tiêu chí hàng đầu trong việc thiết cần đặc biệt chú ý khi đưa ra các chứng kế tình huống gắn với thực tiễn. Những cứ hiệu quả để giúp người học khám thông tin mà giáo viên chọn lựa phải đủ phá vấn đề. thuyết phục và có chất lượng. Bước 8: Hoàn thiện tình huống Bước 6: Lựa chọn hình thức và kĩ Hoàn thiện tình huống là khâu thuật thiết kế cuối cùng trong quá trình thiết kế tình Sau khi lựa chọn được những huống. Trong quá trình hoàn thiện tình thông tin cần thiết, giáo viên cần lựa huống, giáo viên có thể tham khảo thêm chọn hình thức và kĩ thuật thiết kế ý kiến của đồng nghiệp hay những nhằm khai thác tối đa giá trị của tình người có cùng chuyên môn sẽ giúp giáo huống đem lại. Tùy theo nội dung và viên có thêm kinh nghiệm để thực hiện điều kiện cụ thể, giáo viên có thể thiết tốt khâu này. Việc chăm chút cho tình kế tình huống dưới các hình thức sau: huống ở khâu trình bày, chỉnh sửa các - Mô tả tình huống bằng câu chuyện lỗi chính tả hoặc các chi tiết chưa hợp lí kể; sẽ làm tăng giá trị của tình huống khi sử - Mô tả tình huống thông qua các câu dụng. thơ; ca dao, tục ngữ 4. Hệ thống tình huống gắn với thực - Mô tả tình huống thông qua những tiễn môn Hóa học THPT đoạn phim ngắn, trích đoạn clip, các đoạn Dựa theo các kiến thức nền tảng âm thanh ngắn của sách giáo khoa Hóa học 10, 11, 12 - Mô tả tình huống thông qua các thí cùng với các sách tham khảo khác chúng nghiệm nhỏ tôi đã xây dựng hệ thống tình huống gắn - Sử dụng các tranh ảnh, hình ảnh, với thực tiễn Hóa học như sau: mẫu vật làm gia tăng thêm tính chân 4.1. Hệ thống tình huống gắn với thực thực và thực tiễn của tình huống. tiễn môn Hóa học lớp 10 Bảng 1. Hệ thống tình huống gắn với thực tiễn môn Hóa học lớp 10 Clip STT Tên tình huống Bài học được áp dụng minh họa Bài 2: Hạt nhân nguyên tử Vì sao bom nguyên tử Nguyên tố hóa học - Đồng vị 1 x có tính hủy diệt? Bài 45: Hóa học và vấn đề môi trường (Lớp 12) Hoạt động của đèn 2 Bài 22: Khái quát về nhóm Halogen halogen 49
5. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 50 năm 2013 ___ Dung dịch clo làm sạch 3 Bài 23: Clo hồ bơi như thế nào? Bài 24: Hidro clorua. Axit clohiđric và Phân biệt muối ăn 4 muối clorua và muối iot Bài 25: Flo - Brom - Iot Bài 24: Hidro clorua. Axit clohiđric và 5 Trứng nổi - Trứng chìm x muối clorua Bài 24: Hidro clorua. Axit clohiđric và 6 Kính đổi màu x muối clorua 7 Bí mật bình dưỡng khí Bài 29: Oxi - Ozon Bài 29: Oxi - Ozon 8 Giàn mưa Bài 32: Hợp chất của sắt (Lớp 12) 9 Máy tạo ozon Bài 29: Oxi - Ozon x 10 Thu gom thủy ngân Bài 30: Lưu huỳnh x Bài 32: Hidro sunfua - Lưu huỳnh đioxit - 11 Thử tài mua trứng Lưu huỳnh trioxit Khử mùi hôi cho nước Bài 32: Hidro sunfua - Lưu huỳnh đioxit - 12 uống Lưu huỳnh trioxit Bài 32: Hidro sunfua - Lưu huỳnh đioxit - Vì sao xuất hiện mưa Lưu huỳnh trioxit 13 axit? Bài 45: Hóa học và vấn đề môi trường (Lớp 12) 14 Sương mù ở Luân Đôn Bài 33: Axit sunfuric - Muối sunfat Vận chuyển axit 15 Bài 33: Axit sunfuric - Muối sunfat sunfuric Sốc với những gương 16 Bài 33: Axit sunfuric - Muối sunfat mặt bị tạt axit 4.2. Hệ thống tình huống gắn với thực tiễn môn Hóa học lớp 11 Bảng 2. Hệ thống tình huống gắn với thực tiễn môn Hóa học lớp 11 Clip STT Tên tình huống Bài học được áp dụng minh họa Bài 3: Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ Vệ sinh răng miệng 17 thị axit - bazơ đúng cách Bài 38: Cân bằng hóa học (Lớp 10) 18 Đóng đinh bằng chuối Bài 7: Nitơ x Vì sao trong khói xe 19 Bài 7: Nitơ có chứa các oxit nitơ? 50
6. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trí Ngẫn ___ Cách thức bón phân 20 Bài 12: Phân bón hóa học đạm 21 Thù hình của cacbon Bài 15: Cacbon x Mặt nạ phòng chống 22 Bài 15: Cacbon khí độc Nguyên tắc hoạt động 23 Bài 16: Hợp chất của cacbon bình cứu hỏa 24 Gói hút ẩm Bài 17: Silic và hợp chất của Silic x Xăng và dầu hỏa, Bài 25: Ankan 25 chất nào dễ cháy hơn? Bài 37: Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên Bài 25: Ankan Bài 37: Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên 26 Họ hàng nhà xăng Bài 43: Hóa học và vấn đề phát triển x kinh tế (Lớp 12) Bài 35: Benzen và đồng đẳng benzen 27 Keo 502 - lợi và hại Bài 39: Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon Ai dùng trộm nước x 28 Bài 40: Ancol hoa? Vì sao các sản phẩm 29 hun khói bảo quản Bài 44: Anđehit - Xeton được lâu? 30 Bàn tay bốc lửa Bài 44: Anđehit - Xeton x Giải mã nguyên nhân x 31 Bài 44: Anđehit - Xeton gây cháy xe 32 Làm gì khi bị ong đốt? Bài 45: Axit cacboxylic x 33 Thử tài của bạn Bài 45: Axit cacboxylic 4.3. Hệ thống tình huống gắn với thực tiễn môn Hóa học lớp 12 Bảng 3. Hệ thống tình huống gắn với thực tiễn môn Hóa học lớp 12 Clip STT Tên tình huống Bài học được áp dụng minh họa 34 Quả xanh - Quả chín Bài 1: Este ; Bài 5: Glucozơ Làm thế nào lau chùi 35 Bài 2: Lipit bếp khỏi dầu mỡ? Bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất 36 Tiện mà không lợi giặt rửa tổng hợp Bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất 37 Vũ điệu màu sắc x giặt rửa tổng hợp 51
7. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 50 năm 2013 ___ Bài 5: Glucozơ 38 Kinh nghiệm muối dưa Bài 45: Axit cacboxylic (Lớp 11) Bài 6:Saccarozơ,tinh bột và xenlulozơ 39 Tờ giấy lạ kì x Bài 25: Flo - Brom - Iot (Lớp 10) Bí quyết khử mùi tanh Bài 9: Amin 40 x của cá Bài 45: Axit cacboxylic (Lớp 11) Bài 10: Amino axit 41 Say bột ngọt x Bài 45: Axit cacboxylic (Lớp 11) Bài 14: Vật liệu polime Hạt polime 42 Bài 43: Hóa học và vấn đề phát triển x chống hạn hán kinh tế Bài 18: Tính chất của kim loại - Dãy 43 Pin quả chanh x điện hóa của kim loại Bài 25: Kim loại kiềm và hợp chất quan 44 Chất đa ứng dụng trọng của kim loại kiềm Bài 26: Kim loại kiềm thổ và hợp chất 45 Loại đá có thể ăn quan trọng của kim loại kiềm thổ 46 Nhôm-“Bạc từ đất sét” Bài 27: Nhôm và hợp chất của nhôm 47 Thử làm nhà ảo thuật Bài 32: Hợp chất của sắt 48 Bệnh dịch thiếc Bài 36: Sơ lược về Ni, Zn, Pb, Sn 49 Làm trắng dây bạc Bài 36: Sơ lược về Ni, Zn, Pb, Sn x Bài 43: Hóa học và vấn đề phát triển 50 Gas các loại kinh tế x Bài 25: Ankan (Lớp 11) 5. Một số biện pháp nâng cao hiệu Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung quả sử dụng tình huống gắn với thực tình huống phù hợp với trình độ HS. tiễn Biện pháp 3: Sử dụng tình huống Tùy thuộc vào đối tượng học sinh phù hợp với nội dung dạy học. và mức độ thành thạo về kĩ năng dạy Biện pháp 4: Tăng cường sử dụng học của giáo viên mà sử dụng các tình các hình ảnh trực quan, video clip. huống gắn với thực tiễn sao cho phù Biện pháp 5: GV phối hợp lời kể hợp với mục tiêu sư phạm đề ra. Để chuyện với việc sử dụng các video clip. khai thác tối đa hiệu quả dạy học của Biện pháp 6: Sử dụng tình huống các tình huống gắn với thực tiễn, giáo trong các buổi hoạt động ngoại khóa. viên có thể sử dụng những biện pháp Biện pháp 7: Trao đổi nguồn tư liệu sau: giữa các giáo viên. Biện pháp 1: Xây dựng hệ thống 6. Ví dụ minh họa sử dụng hệ thống câu hỏi phù hợp với trình độ HS. tình huống gắn với thực tiễn khi dạy 52
8. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trí Ngẫn ___ học môn Hóa học THPT (Sách giáo khoa 12 cơ bản) Giáo viên Chúng tôi xin trình bày một vài ví nêu tình huống: “Làm thế nào để tạo dụ về các tình huống đã xây dựng. được pin quả chanh bằng kiến thức đã 6.1. Tình huống 49: LÀM TRẮNG học?”. DÂY BẠC Hướng dẫn trả lời: Khi dạy bài 36 sách giáo khoa 12 Xem đoạn video clip pin quả cơ bản: “Sơ lược về Ni, Kẽm, Chì, Thiết” chanh. Giáo viên Giới thiệu đoạn video clip Để chế tạo pin quả chanh, chúng “Làm trắng dây bạc”. ta cần: 1 quả chanh; 1 đồng xu bằng Giáo viên đặt câu hỏi “Tại sao dây đồng và 1 đinh kẽm. Cách làm như sau: bạc đeo lâu ngày lại trở nên xỉn màu? Đầu tiên, chúng ta đâm đinh kẽm Làm thế nào để dây bạc trắng sáng trở vào 1 đầu của quả chanh. lại?” Tiếp theo, dùng cây nhọn tạo ra Hướng dẫn trả lời: một lỗ thủng để nhét đồng tiền xu bằng Trong không khí thường có khí đồng vào đầu còn lại một cách cẩn thận. hiđro sunfua H2S. Khí này tác dụng với Dùng vôn kế gắn vào hai điện cực bạc tạo thành bạc sunfua: 4Ag + 2H2S + và đọc chỉ số. O2 → 2Ag2S + 2H2O Như vậy, chúng ta đã tạo ra một Ag2S là một chất kết tủa màu đen, loại pin điện hóa với cực dương (catot) nên miếng bạc sẽ bị xỉn màu dần. là Cu (trong đồng xu) và cực âm (anot) Để miếng bạc trắng sáng trở lại, là Zn (trong đinh kẽm) với dung dịch chúng ta ngâm miếng bạc xỉn màu vào axit xitric trong quả chanh làm môi trong nước tiểu hoặc dung dịch natri trường chất điện li. thiosunfat (Na2S2O3). Vì trong nước Phản ứng xảy ra trong pin: 2- 2+ tiểu có ion S2O3 hoặc NH3 sẽ tạo phức Ở catot (-): Zn  Zn + 2e + + với ion Ag , các phức này tan, làm cho Ở anot (+ ) : 2H + 2e  H2 lớp kết tủa đen Ag2S hòa tan vào nước, 7. Kết luận trả lại cho bạc vẻ sáng trắng như Chúng tôi đã xây dựng hệ thống thường. tình huống gắn với thực tiễn và tiến hành Ag2S + 4NH3 → [Ag(NH3)2]2S (tan) thực nghiệm. Từ kết quả thực nghiệm Hoặc: 4Na2S2O3 + Ag2S → cho thấy việc sử dụng hệ thống tình 2Na3[Ag(S2O3)2] (tan) + Na2S huống gắn với thực tiễn đem lại cho học Tuy nhiên, sau đó cần phải đun lâu sinh sự hứng thú trong học tập, khi đã trong nước sôi, và nên có thêm chút phèn giải thích được các hệ thống tình huống chua vì thiosunfat cũng như amoniac nếu gắn với thực tiễn bằng kiến thức Hóa còn sót lại sẽ làm đen bạc nhanh chóng học; biến Hóa học từ một môn học khô 6.2. Tình huống 43: PIN QUẢ khan thành một môn học sinh động, kích CHANH thích học sinh đam mê nghiên cứu khoa Khi dạy bài “Sự ăn mòn kim loại” học. Hệ thống tình huống mới xây dựng. 53
9. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 50 năm 2013 ___ có tác dụng tích cực rõ rệt, kích thích khả các tình huống gắn với thực tiễn là một năng sáng tạo của học sinh, rèn luyện và công cụ dạy học hiệu quả, hỗ trợ đắc phát triển các kĩ năng tư duy và năng lực lực cho giáo viên và là người bạn thân hoạt động cho học sinh. chứng tỏ việc sử thiết của giáo viên trong quá trình đổi dụng tình huống gắn với thực tiễn vào mới phương pháp dạy học, nâng cao trong dạy học Hóa học đã góp phần nâng chất lượng bài lên lớp. Hy vọng những cao chất lượng học tập một cách hiệu kết quả nghiên cứu của đề tài này sẽ quả. được giáo viên sử dụng rộng rãi và hiệu Tóm lại, từ những kết quả thu quả. được ở trên có thể đi đến kết luận rằng TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ai Dã (2004), 10 vạn câu hỏi vì sao, Nxb Văn hóa Thông tin. 2. Dương Văn Đảm (2006), Hóa học quanh ta, Nxb Giáo dục. 3. Dương Văn Đảm (2009), Hóa học trên cánh đồng, Nxb Giáo dục Việt Nam. 4. Luật Giáo dục (2001), Nxb Chính trị Quốc gia. 5. Trần Ngọc Mai (2003), Truyện kể 109 nguyên tố hóa học, Nxb Giáo dục. 6. Nguyễn Xuân Trường (2006), 385 câu hỏi và đáp về Hóa học với đời sống, Nxb Giáo dục. 7. Nguyễn Xuân Trường (2009), Những điều kì thú của Hóa học, Nxb Giáo dục. 8. Thế Trường (2006), Hóa học và các câu chuyện lí thú, Nxb Giáo dục. Người phản biện khoa học: PGS. TS. Trịnh Văn Biều (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 17-6-2013; ngày phản biện đánh giá: 15-8-2013; ngày chấp nhận đăng: 16-9-2013) 54