Ai Cập nơi bắt nguồn về nhận thức thời trang

Nội dung text: Ai Cập nơi bắt nguồn về nhận thức thời trang

1. AI CẬP NƠI BẮT NGUỒN VỀ NHẬN THỨC THỜI TRANG Trần Thị Kim Chi, Phan Thị Thùy Nhung Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Phạm Thị Hồng Liên TÓM TẮT Ai Cập cổ đại là cái nôi của văn minh nhân loại. Trong mọi lĩnh vực khoa học, kiến trúc, đời sống đều có những thành tựu mà cho đến tận bây giờ chúng ta cũng chưa giải mã hết được. Người Ai Cập cổ đã biết làm đẹp cho bản thân, chú trọng vẻ bề ngoài của mình từ rất sớm. Ảnh hưởng từ văn hóa và tôn giáo nên trang phục của họ có đặc trưng riêng với sự xuất hiệu của các biểu tượng: con bọ hung, hoa sen, nút Isis, mắt Horus, chim ưng, rắn, kền kền và nhân sư. Chất liệu chính được làm từ thiên nhiên, cùng hệ thống họa tiết caro, dích dắc Đó là lý do tại sao Ai Cập cổ đại – với nền văn hóa và lịch sử huyền thoại cũng như vẻ đẹp về chất liệu, hoa văn, kiểu dáng trong trang phục đã có ảnh hưởng rất lớn trong những thiết kế thời trang đương đại. Bài báo dưới đây sẽ tìm hiểu về sự ảnh hưởng của văn hóa, thẩm mỹ và tín ngưỡng tới trang phục Ai Cập cổ đại. 1 SƠ LƯỢC VỀ AI CẬP Lịch sử Ai Cập cổ đại bắt đầu từ khoảng năm 3100 TCN, được đánh dấu bởi sự kiện Pharaoh Menes, Vương quốc thượng Ai Cập, đánh bại Vương quốc Hạ Ai Cập thành lập nên nhà nước cổ Ai Cập thống nhất Ai Cập được coi là một trong những nơi xuất hiện nền văn minh sớm nhất của nhân loại. Có thể nói nền văn minh Ai Cập là một trong những nền văn minh cổ nhất và phát triển rực rỡ của thế giới cổ đại. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế và xã hội, văn hóa Ai Cập cũng phát triển một cách hết sức phong phú, đa dạng, độc đáo. Là một nền văn minh cổ đại nằm ở Đông Bắc châu Phi, tập trung dọc theo hạ lưu của sông Nile thuộc khu vực ngày nay là đất nước Ai Cập. Đây là một trong 4 nền văn minh phát sinh một cách độc lập và lâu đời nhất trên thế giới này. Vào cuối thời kỳ đồ đá cũ, khí hậu khô hạn của Bắc Phi ngày càng trở nên nóng và khô hơn, buộc cư dân của khu vực này tập trung về dọc theo lưu vực sông. Giống như cư dân Việt cổ, người Ai Cập cũng thờ rất nhiều thứ: các thần tự nhiên, linh hồn người chết, động vật, thần cây, thần đá, thần lửa Các thần tự nhiên là Thiên thần, Địa thần và Thuỷ thần. Thiên thần là một nữ thần. Địa thần là một nam thần. Thuỷ thần là thần sông Nin. Thuỷ thần cũng chính là thần Âm phủ, Diêm vương. 2 NGƯỜI AI CẬP CHÚ TRỌNG VẺ NGOÀI NHƯ THẾ NÀO? Những bức tượng cổ và những bức tranh treo tường hay còn gọi là chữ tượng hình đã tiết lộ rất nhiều điều về lịch sử thời trang của người Ai Cập cổ đại. Ngoài ra, còn có một số mẫu quần áo được tìm thấy từ các ngôi mộ và nhà cổ, ngoài hộp đựng nước hoa, bộ trang điểm và đồ trang sức. Quần áo được tạo ra để tạo sự thoải mái, nhưng người Ai Cập không chỉ 837
2. xem chúng tiện lợi mà còn thể hiện một cách sáng tạo văn hóa, địa vị và cá tính của họ thông qua thời trang. Họ là xã hội loài người đầu tiên, những người có ý thức về phong cách. Người Ai Cập tôn thờ cơ thể con người và muốn quần áo phải phẳng phiu. Họ sử dụng mỹ phẩm hàng ngày. Mỹ phẩm đã được sử dụng từ Thời kỳ Tiền triều đại ở Ai Cập (khoảng 6000 - 3150 TCN) cho đến Ai Cập La Mã (30 TCN-646 TCN), suốt chiều dài của nền văn minh Ai Cập cổ đại. Đàn ông và phụ nữ thuộc mọi tầng lớp xã hội sử dụng mỹ phẩm, mặc dù rõ ràng, những sản phẩm tốt hơn chỉ có thể mua được bởi những người giàu có. Một nghi thức buổi sáng, sau khi một người đứng dậy khỏi giường, sẽ là tắm rửa. Mỗi hộ gia đình, bất kể tầng lớp nào, đều có một số dạng chậu và bình dùng để rửa tay và tắm vòi sen. Cũng có những chậu ngâm chân, làm bằng đá, bằng gốm, hoặc bằng gỗ, để rửa chân. Chúng được sản xuất hàng loạt trong Thời kỳ Trung cấp thứ nhất của Ai Cập (2181-2040 trước Công nguyên) dưới dạng bồn ngâm chân đơn và chân đôi. Một người sẽ rửa tay, mặt và chân trước và sau bữa ăn, trước khi đi ngủ và khi thức dậy vào buổi sáng. Các linh mục được cho là phải tắm thường xuyên hơn, nhưng người Ai Cập bình thường tắm hàng ngày. Vào buổi sáng, sau khi tắm rửa sạch sẽ, thoa một loại kem, tương đương với kem chống nắng cổ đại, lên cơ thể, và sau đó người ta sẽ trang điểm, có nguồn gốc từ đất son và đôi khi trộn với gỗ đàn hương, lên mặt. 3 SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA VĂN HÓA TÔN GIÁO TỚI THỜI TRANG AI CẬP Tôn giáo có nguồn gốc từ thời tiền sử của Ai Cập và tồn tại trong 3.500 năm. Các chi tiết của niềm tin tôn giáo thay đổi theo thời gian khi tầm quan trọng của các vị thần cụ thể tăng lên và giảm xuống, và các mối quan hệ phức tạp của họ thay đổi. Vào những thời điểm khác nhau, một số vị thần trở nên ưu việt hơn những vị thần khác, bao gồm thần mặt trời Ra, thần sáng tạo Amun và nữ thần mẹ Isis. Trong một thời gian ngắn, trong thần học do pharaoh Akhenaten ban hành, một vị thần duy nhất, Aten, đã thay thế đền thờ truyền thống. Thần thoại và tôn giáo Ai Cập cổ đại để lại nhiều văn vật và di tích, cùng với những ảnh hưởng đáng kể đến các nền văn hóa cổ đại và hiện đại. Hình 1. các vị thần Bất chấp sự tiếp xúc với các nền văn minh khác - một sự đồng nhất tuyệt đẹp, vững chắc, được truyền tải và làm phong phú bởi niềm tin tôn giáo ma thuật. Trang trí bao gồm phần lớn các ký hiệu có tên và ý nghĩa chính xác, với hình thức biểu đạt được liên kết chặt chẽ với ký hiệu của chữ viết tượng hình. Con bọ hung, hoa sen, nút Isis, mắt Horus, chim ưng, rắn, kền 838
3. kền và nhân sư là tất cả các biểu tượng mô-típ gắn liền với các tôn giáo như sự sùng bái các pharaoh và các vị thần và sự sùng bái người chết. Hình 2. biểu tượng 4 TÌM HIỂU CHẤT LIỆU, MÀU SẮC, HOA VĂN Người Ai Cập cổ đại đã tự may quần áo từ những gì mà môi trường và thiên nhiên ban tặng cho họ. Ai Cập chủ yếu có khí hậu nóng, do đó việc sử dụng quần áo phản ánh chất liệu nhẹ để phù hợp với kiểu khí hậu này. Do đó, người Ai Cập cổ đại đã sử dụng quần áo bằng vải lanh, một số mặt hàng được làm từ len. Cotton đã không được giới thiệu cho đến thời kỳ Coptic (Cơ đốc giáo). Vải lanh được kéo từ thân cây lanh. Các lớp khác nhau được sản xuất tùy thuộc vào sản phẩm cuối cùng mong muốn. Sợi tốt nhất được sản xuất từ cây non nhất. Kéo sợi, dệt vải và may quần áo là một hoạt động quan trọng ở mọi tầng lớp trong xã hội. Các phụ nữ trong hậu cung hoàng gia tham gia vào đó với tư cách là một doanh nghiệp thương mại, và những người vợ của nông dân và công nhân sản xuất quần áo cho gia đình họ và trao đổi thặng dư. Nhiều loại thuốc nhuộm thực vật khác nhau đôi khi được sử dụng trước khi dệt vải để tạo ra sợi màu đỏ, vàng hoặc xanh lam, nhưng hầu hết được để ở màu tự nhiên của nó. Sau khi dệt xong, vải lanh có thể được tẩy trắng bằng ánh nắng mặt trời để tạo ra một tấm vải trắng hấp dẫn, rất phổ biến ở các giếng nước. Hình 3. Chất liệu vải lanh 839
4. Hình 4. Hệ thống họa tiết và màu sắc 5 SỰ KHÁC BIỆT TRONG CÁCH ĂN MẶC CỦA CÁC TẦNG LỚP: 5.1 Đàn ông Nam giới Ai Cập cổ đại thường mặc trang phục gọi là skhen-ti. Từ người dân bình thường cho đến vua chúa Ai Cập đều mặc trang phục kiểu váy quấn này. Và về sau kalasiris không chỉ dành cho phụ nữ mà cả nam giới cũng mặc kiểu trang phục này. Theo đó, nam giới thuộc tầng lớp thượng lưu thường mặc kalasiris 1 lớp hoặc 2 lớp bó chặt toàn thân. Những người đàn ông Ai Cập giàu có đủ khả năng mua loại vải lanh chất lượng tốt nhất, rất tốt và gần như nhìn xuyên thấu. Đàn ông Ai Cập giàu có cũng đeo nhiều đồ trang sức nhất có thể và trang trí quần áo của họ. Họ cũng mặc những chiếc mũ đội đầu cho những dịp đặc biệt. Để thể hiện địa vị cao trong xã hội, đàn ông quý tộc thường thắt thêm một miếng vải màu khác để tạo thành xếp nếp. Nhiều pharaoh Ai Cập còn đeo thêm đai lưng với miếng vàng khối hình tam giác gắn phía trước trang phục. Thỉnh thoảng, họ cũng thông qua việc gắn thêm những viên đá quý và các sợi len xanh đỏ sặc sỡ trang trí trên đai lưng để thể hiện địa vị và sự giàu có của mình.Người Ai Cập cổ đại đa phần là đi chân đất nhưng đôi khi họ cũng đi dép, những người giàu có hay đi dép da được trang trí cầu kỳ. Hình 5. Trang phục quý tộc 840
5. Hình 6. Trang phục nông dân Những người đàn ông Ai Cập nghèo thường thường mặc một bộ ‘khố hoặc dạng váy’ làm từ vải lanh thô, quấn quanh eo và chân khi làm việc.Họ chỉ đi dép bện bằng cói hoặc cỏ. Đàn ông thuộc tầng lớp thượng lưu mặc áo dài đến đầu gối, làm bằng một mảnh vải lanh hình chữ nhật, có nếp gấp hoặc phần trước được làm cứng. Họ quấn những chiếc ki-lô-gam quanh người và buộc lại hoặc dùng vật gì đó để buộc chặt tại chỗ. 5.2 Phụ nữ Hình 7. Nữ hoàng Amenhotep III Hình 8. Phụ nữ tầng lớp thấp Đối với phụ nữ Ai Cập cổ đại, trang phục của họ được gọi là kalasiris. Đây là trang phục phủ kín toàn thân và ôm sát cơ thể. Người Ai Cập làm ra những bộ trang phục kalasiris bằng cách tạo ra những tấm vải dệt liền nhau hoặc chắp nối với nhau. Phụ nữ nông dân mặc váy lanh trơn và một số bức tượng cho thấy các cô gái đầy tớ mặc váy làm bằng vải màu được 841
6. may theo hình ca rô. Phụ nữ thuộc tầng lớp thượng lưu mặc những chiếc váy xếp li có tua rua, đôi khi được phủ một lớp áo trong suốt. Quần áo chính thức thường cầu kỳ hơn và các thời kỳ sau đó mang phong cách thời trang Hy Lạp hoặc La Mã. Quần áo chính thức được trau chuốt và chi tiết hơn. Rất hiếm khi có quần áo bằng len. Những phụ nữ nghèo hơn sử dụng vật liệu nặng hơn và cách cắt cũng không giống nhau. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] hygiene-in-ancient- egypt/?fbclid=IwAR37EHh6ISJbnsMkKMFkjkG- wnxi1bXQX8iuwD_VhIhRxLAbLDHNgpDnRQI [2] VpmmOU-XS1Koz3eIJpyutdOoiCNCxcWbX1b2Y3gcxVusXxxyfBY7tv8 [3] [4] horus/20200112091726993?fbclid=IwAR0zc- XlxfhD3bByRGkSPKDJaPutFOn89gGAeBlDbhfzmS0JfcVEGsm5WZw [5] lai/?fbclid=IwAR2zhXHh2mlsjRILMf-dHjxbtKOyWUm_HxG6Ex- woJOevJgAOAFPwXL8WOc [6] 842