Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 1: Tổng quan về cơ sở dữ liệu - Trường Cao đẳng Tài Chính Hải Quân

Nội dung text: Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 1: Tổng quan về cơ sở dữ liệu - Trường Cao đẳng Tài Chính Hải Quân

1. Trường Cao dang tai chinh Hai quan CCƠƠ SSỞỞ DDỮỮ LILIỆỆUU This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! 1 Purchase Print2PDF at
2. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan CHÖÔNG TRÌNH HOÏC CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU CHÖÔNG 2: MOÂ HÌNH DÖÕ LIEÄU QUAN HEÄ CHÖÔNG 3: NGOÂN NGÖÕ TRUY VAÁN COÙ CAÁU TRUÙC SQL CHÖÔNG 4: RAØNG BUOÄC TOAØN VEÏN CHÖÔNG 5: PHUÏ THUOÄC HAØM CHÖÔNG 6: DAÏNG CHUAÅN VAØ VAÁN ÑEÀ CHUAÅN HOÙA MOÄT CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
3. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU I. Vai troø cuûa cô sôû döõ lieäu  Toå chöùc thoâng tin trong caùc baøi toaùn khoa hoïc kyõ thuaät  Kho döõ lieäu trong heä thoáng thoâng tin quaûn lyù  Toå chöùc döõ lieäu coù caáu truùc phöùc taïp  Cô sôû döõ lieäu trong caùc heä thoáng hoã trôï coâng nghòeâp, hoã trôï giaûng daïy  Toå chöùc thoâng tin ña phöông tieän, xöû lyù tri thöùc This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! 3 Purchase Print2PDF at
4. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan II. Moät soá khaùi nieäm 1. Döõ lieäu (data) Ñöôïc taïo thaønh töø caùc khoái thoâng tin, ñöôïc moâ taû hình thöùc veà caùc söï kieän, khaùi nieäm ñeå giuùp con ngöôøi giao tieáp, dieãn giaûi, xöû lyù 2. Cô sôû döõ lieäu (database) Laø moät taäp hôïp döõ lieäu ñöôïc toå chöùc theo moät caáu truùc chaët cheõ nhaèm phuïc vuï cho caùc muïc tieâu khaùc nhau moät caùch coù choïn loïc. 3. Heä quaûn trò cô sôû döõ lieäu (database management System) Laø moät heä thoáng phaàn meàm cung caáp coâng cuï hoã trôï ñeå xaây döïng moät cô sôû döõ lieäu vaø thao taùc treân cô sôû döõ lieäu ñoù. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
5. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan Moät soá khaû naêng cuûa heä quaûn trò cô sôû döõ lieäu  Quaûn lyù döõ lieäu coá ñònh  Truy xuaát coù hieäu quaû moät soá döõ lieäu lôùn  Hoã trôï ít nhaát moät moâ hình döõ lieäu giuùp ngöôøi söû duïng coù theå xem ñöôïc döõ lieäu  Hoã trôï moät soá ngoân ngöõ baäc cao giuùp ngöôøi söû duïng coù theå ñònh nghóa caùc caáu truùc döõ lieäu, truy xuaát döõ lieäu vaø thao taùc döõ lòeâu.  Quaûn lyù caùc giao dòch (transaction) nghóa laø cho pheùp nhieàu ngöôøi söû duïng truy caäp cuøng moät luùc vaø chính xaùc ñeán cô sôû döõ lieäu.  Ñieàu khieån caùc quaù trình truy xuaát: töùc giôùi haïn vaø quaûn lyù ngöôøi duøng  Ñaëc tính thích öùng: coù theå phuïc hoài laïi döõ lieäu  Moät heä cô sôû döõ lieäu bao goàm moät cô sôû döõ lòeâu vaø heä quaûn trò côThissô documentû döõ waslòeâu created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
6. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan III. Moâ hình quan heä (data model)  Cô sôû döõ lieäu caàn phaûi löu tröõ thoâng tin theo moät caùch coù caáu truùc, caáu truùc ñöôïc duøng moâ taû thoâng tin goïi laø moâ hình döõ lòeâu.  Moâ hình döõ lòeâu goàm 2 phaàn: Moät taäp kyù hieäu ñeå moâ taû döõ lieäu Moät taäp caùc pheùp toaùn ñeå thao taùc caùc döõ lieäu treân ñoù  Moät soá loaïi moâ hình döõ lieäu:  Moâ hình thöïc theå keát hôïp, maïng, phaân caáp  Moâ hình quan heä  Moâ hình höôùng ñoái töôïng, moâ hình quan heä-höôùng ñoái töôïng, moâ hình phaân taùn, moâ hình suy dieân, This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
7. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan CHÖÔNG 2: MOÂ HÌNH DÖÕ LÒEÂU QUAN HEÄ I. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM 1. Löôïc ñoà quan heä (relation schema) Taäp taát caû caùc thuoäc tính caàn quaûn lyù cuûa moät ñoái töôïng vaø moái lieân heä giöõa chuùng goïi laø löôïc ñoà quan heä. Ví duï: moät löôïc ñoà quan heä Q coù taäp thuoäc tính {A1, A2, , An} ñöôïc vieát laø Q(A1, A2, , An)  Thöôøng khi thaønh laäp moät löôïc ñoà, ngöôøi thieát keá luoân gaén cho noù moät yù nghóa nhaát ñònh, yù nghóa ñoù goïi laø taân töø cuûa löôïc ñoà quan heä ñoù. Döïa vaøo taân töø ngöôøi ta xaùc ñònh thuoäc tính khoùa cuûa quan heä. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
8. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 2. Thuoäc tính (Attribute) Laø caùc ñaëc tính cuûa thöïc theå, chæ ra caùc chi tieát caàn moâ taû veà thöïc theå ñoù. Caùc thuoäc tính ñöôïc phaân bieät qua teân goïi vaø phaûi thuoäc moät kieåu döõ lieäu nhaát ñònh (soá, chuoãi, logic, hình aûnh, ngaøy thaùng, ) 3. Boä (Tuple) Moät boä laø moät doøng trong quan heä Trong moät quan heä thöù töï caùc doøng khoâng quan troïng, ngoaøi ra khoâng coù doøng naøo truøng nhau trong quan heä. 4. Mieàn giaù trò (domain) Laø taäp giaù trò maø thuoäc tính coù theå nhaän This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
9. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan Nhieàu löôïc ñoà quan heä cuøng naèm treân heä thoáng quaûn lyù ñöôïc goïi laø moät löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu. 5. Quan heä (Relation) Söï theå hieän cuûa löôïc ñoà quan heä Q ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù ñöôïc goïi laø quan heä. Thöôøng ta duøng caùc kyù hieäu Q, R, S chæ caùc löôïc ñoà quan heä, coøn quan heä ñöôïc ñònh nghóa treân noù töông öùng q, r, s. Ví duï: cho löôïc ñoà quan heä KHOA(makh, tenkh).  Döôùi ñaây laø theå hieän cuûa quan heä ñònh nghóa treân löôïc ñoà quan heä KHOA: kyù hieäu r(KHOA) This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
10. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan II. Ñònh nghóa toaùn hoïc cuûa quan heä 1. Ñònh nghóa Moät löôïc ñoà quan heä R vôùi caùc thuoäc tính höõu haïn U={A1,A2, ,An} (n>=1) ñöôïc kyù thieäu laø R( A1, A2, , An) trong ñoù Ai laø teân taäp hôïp bieán thieân treân moät mieàn giaù trò Di khaùc roãng ñöôïc kyù hieäu laø DOM(Ai) Moät löôïc ñoà quan heä R(A1:D1, A2:D2, , An:Dn) Trong ñoù: teân cuûa quan heä: R mieàn thuoäc tính: U={A1,A2, ,An} mieàn giaù trò: D={D1,D2, ,DN} This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
11. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 2. Ví duï Cho löôïc ñoà quan heä NHANVIEN(MANH,HOLOT,TEN,NAMSINH,GIOITINH,QQ) R= NHANVIEN U={MANH,HOLOT,TEN,NAMSINH,GIOITINH,QQ} DOM(GIOITINH)={NAM,NÖÕ} This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
12. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan III. CAÙC KHOÙA CUÛA QUAN HEÄ 1. Sieâu khoùa Sieâu khoùa cuûa moät quan heä R laø moät thuoäc tính hay taäp hôïp caùc thuoäc tính ñeå xaùc ñònh duy nhaát moät boä trong quan heä (nghóa laø khoâng coù 2 boä naøo trong baát kyø theå hieän quan heä R coù cuøng giaù trò taïi sieâu khoùa). 2. Khoùa chæ ñònh – khoùa chính – khoùa ngoaïi a. Khoùa chæ ñònh (CANDIDATE KEY) Sieâu khoùa chöùa ít thuoäc tính nhaát goïi laø khoùa chæ ñònh. b. Khoùa chính(PRIMARY KEY) Neáu coù nhieàu khoùa chæ ñònh trong moät quan heä, ngöôøi thieát keá CSDL hay ngöôøi quaûn trò CSDL choïn ra moät khoùa laø khoùa chính ñeå nhaän bieát caùc boä truong moät quan heä. c. Khoùa ngoaïi (FOREIGN KEY) Moät thuoäc tính ñöôïc goïi laø khoùa ngoaïi neáu noù laø khoùa chính cuûa quan heä khaùc. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
13. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan IV. CAÙC PHEÙP TOAÙN TREÂN ÑAÏI SOÁ TAÄP HÔÏP 1. Pheùp hoäi (Union) Kyù hieäu: r  s Hoäi cuûa quan heä r vaø s seõ taïo thaønh moät quan heä goàm caùc phaàn töû t laø caùc boä thuoäc R hoaëc S 2. Pheùp giao (Intersection)  Kyù hieäu: r  s  Giao cuûa quan heä r vaø s seõ taïo thaønh moät quan heä goàm caùc phaàn töû t laø caùc boä thuoäc r vaø s 3. Pheùp tröø (Minus)  Kyù hieäu: r – s  Hieäu cuûa quan heä r vaø s seõ taïo thaønh moät quan heä goàm caùc phaàn töû t laø caùc boä thuoäc r vaø khoâng thuoäc s This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
14. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 4. Pheùp tích Descartes (Cartesian Product) Kyù hieäu: r x s Cho 2 löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An) vaø S(B1, B2, , Bn), R+, S+ laø taäp thuoäc tính cuûa R vaø S, r vaø s laàn löôït laø quan heä treân R vaø S. Tích Descartes cuûa 2 löôïc ñoà quan heä R vaø S laø moät löôïc ñoà quan heä Q nhö sau: Q+={R+ U S+}={A1, A2, ,An, B1, B2, , Bn} r x s={(t1,t2)/ t1 r vaø t2 s} This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
15. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan V. CAÙC PHEÙP TOAÙN TREÂN ÑAÏI SOÁ QUAN HEÄ 1. Pheùp chieáu (Projection) Cho löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An), r laø quan heä treân R, X thuoäc R+ Pheùp chieáu cuûa r leân taäp thuoäc tính X ñöôïc kyù hieäu r[X] hay r.X seõ taïo thaønh moät löôïc ñoà quan heä r’, trong ñoù taäp thuoäc tính cuûa r’ chính laø X vaø quan heä r’ñöôïc trích loïc töø r baèng caùch chæ laáy caùc thuoäc tính coù trong X. Pheùp chieáu chính laø pheùp ruùt trích döõ lieäu theo coät. Ví duï: r.{MASV, HOLOT,TEN} hoaëc r[MASV, HOLOT, TEN] Soá löôïng caùc boä trong moät quan heä keát quûa cuûa pheùp chieáu luoân luoân ít hôn hoaëc baèng soá löôïng caùc boä trong quan heä r. Caùc doøng truøng seõ bò loaïi boû khoûi quan heä keát quaû. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
16. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 2. Pheùp choïn (Selection) Cho löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An), r laø quan heä treân R, X laø taäp con cuûa R+, E laø moät meänh ñeà logic vaø toaùn hoïc ñöôïc phaùt bieåu treân taäp X. Phaàn töû t thuoäc r thoûa maõn ñieàu kieän E kyù hieäu laø t(E) Pheùp choïn töø quan heä r kyù hieäu laø (r:E) seõ ñöôïc taïo thaønh moät quan heä môùi kyù hieäu laø r(E). r(E)={t/t thuoäc r vaø t(E)} Moät soá meänh ñeà logic: and, or, not Moät soá meänh ñeà toaùn hoïc: >,>=, 5” This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
17. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 3. Pheùp keát (Join operation) a. Pheùp keát töï nhieân (natural join) Cho 2 löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An) vaø S(B1, B2, , Bn), R+, S+ laø taäp thuoäc tính cuûa R vaø S, r vaø s laàn löôït laø quan heä treân R vaø S. Ai vaø Bj laàn löôït laø thuoäc tính cuûa R , S sao cho MGT(AI)= MGT(BJ). Pheùp keát giöõa r vaø s ñöôïc kyù hieäu r s laø moät löôïc ñoà quan heä r’ coù taäp thuoäc tính R+  S+ goàm nhöõng boä tích Descartes cuûa r vaø s sao cho Ai = Bj. r s = {t12| Ǝ t1 r1, Ǝ t2 r2 sao cho  t12.Q1+ = t1  t12.Q2+ = t2  t12.Ai = t12.Bj} This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
18. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan Quan he r Quan he s A B C B C D a b c b c m d b c b c f b b f a d x c a d c a d This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
19. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
20. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan b. Pheùp θ keát (theta join) Cho 2 löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An) vaø S(B1, B2, , Bn), R+, S+ laø taäp thuoäc tính cuûa R vaø S, r vaø s laàn löôït laø quan heä treân R vaø S. θ laø moät trong caùc pheùp so saùnh (>,>=,<,<=,#) Ai vaø Bj laàn löôït laø thuoäc tính cuûa R , S sao cho MGT(AI)= MGT(BJ). Pheùp keát θ giöõa r vaø s ñöôïc kyù hieäu r θ s laø moät löôïc ñoà quan heä coù taäp thuoäc tính R+ U S+ goàm nhöõng boä tích Descartes cuûa r vaø s sao cho Ai θ Bj. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
21. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 4. Pheùp chia (division) Cho 2 löôïc ñoà quan heä R(A1, A2, , An) vaø S(B1, B2, , Bn), R+, S+ laø taäp thuoäc tính cuûa R vaø S, r vaø s laàn löôït laø quan heä treân R vaø S (n>=m) vaø s khaùc roãng. Pheùp chia cuûa quan heä r chia s ñöôïc kyù hieäu r -:- s laø moät quan heä coù n-m thuoäc tính vaø ñöôïc ñònh nghóa nhö sau r -:- s ={t / t r, t x s r} This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
22. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan 5. Haøm keát hôïp theo nhoùm (Aggregate Functions) Haøm keát hôïp nhaän vaøo taäp hôïp giaù trò vaø traû veà moät giaù trò ñôn. Moät soá haøm thoâng duïng: Avg (average) : haøm tính giaù trò trung bình Min (minimum) : haøm tìm giaù trò nhoû nhaát Max (maximum) : haøm tìm giaù trò lôùn nhaát Sum : haøm tính toång Count : haøm ñeám soá maãu tin Cuù phaùp vieát haøm keát hôïp: F This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at
23. Choose Learn Succeed Trường Cao Dang Tai Chinh – Hai Quan VI. Thöù töï öu tieân caùc pheùp toaùn Pheùp chieáu, pheùp choïn Pheùp tích Decac, pheùp keát Pheùp giao, pheùp chia Pheùp hoäi, pheùp tröø Chuùng ta coù theå söû duïng daáu ngoaëc ñeå thay ñoåi thöù töï öu tieân. This document was created with the trial version of Print2PDF! Once Print2PDF is registered, this message will disappear! Purchase Print2PDF at