›
›

Bài giảng Kinh tế vi mô - Chương 2: Cung, cầu và giá cả thị trường - Trần Văn Hòa

pdf 16 trang Gia Huy 19/05/2022 2350
Download
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Kinh tế vi mô - Chương 2: Cung, cầu và giá cả thị trường - Trần Văn Hòa", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_kinh_te_vi_mo_chuong_2_cung_cau_va_gia_ca_thi_truo.pdf

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế vi mô - Chương 2: Cung, cầu và giá cả thị trường - Trần Văn Hòa

  1. I. Cu 1.1. Khái ni m CH NG 2 Cu là s lng hàng hoá hay dch v mà ng i mua có kh nng và sn sàng mua các mc giá khác nhau trong mt th i gian nh t nh, các nhân t khác không i (ceteris paribus) CUNG, C U VÀ GIÁ C TH TR NG Cu là toàn b mi quan h gi a lng cu và giá 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 2 Bi u cu và ng cu cá nhân P Qb Đồ th ị 2.2. Đường c ầu c ủa sinh viên B 5,00 0 6 P Qd Đồ th ị 2.1. Đườ ng c ầu v ề k ẹo sôcôla P của m ột sinh viên A 3,00 0 5 5,00 0 4 P 6 2,00 1 3,00 1 3 5 1,50 2 2,00 2 2 4 1,25 4 1 1,50 3 3 1,00 7 0 2 1,25 4 0 2 4 6 8 10 12 14 16 D 0,75 11 1,00 6 1 Qd 0 0,50 15 0,75 9 0 2 4 6 8 10 12 14 16 0,50 15 Qd 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 3 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 4 1
  2. ng cu th tr ng ng cu th tr ng P Qa Qb Qm Đồ th ị 2.1. Đườ ng c ầu c ủa sinh viên A Đồ th ị 2.2. Đường c ầu c ủa sinh viên B Đồ th ị 2.3. Đường c ầu c ủa th ị tr ường 6 6 Đồ th ị 2.3. Đường c ầu c ủa th ị tr ường P P 5,00 0 0 0 P 6 5 5 5 4 4 6 4 3,00 1 0 1 P 3 3 3 5 2 2 2 2,00 2 1 3 1 1 1 4 0 0 0 3 0 2 4 6 8 10 1214 16 0 2 4 6 8 10 12 14 16 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 1,50 3 2 5 Qd Qd Qd 2 1,25 4 4 8 1 0 Cng theo chi u ngang lng cu ca 2 sinh viên theo các 1,00 6 7 13 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 mc giá khác nhau 0,75 9 11 20 Qd 0,50 15 15 30 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 5 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 6  ng cu là ng bi u di n mi quan h 1.2. Các nhân t làm dch gi a lng cu và giá, khi các yu t khác không thay i. Nó cho bi t lng cu ti chuy n ng cu các mc giá khác nhau.  Ti sao cu dch chuy n?  Mi quan h ngh ch bi n gi a lng cu và  Thu nh p ca ng i tiêu dùng thay i giá c gi là Lu t cu  Giá ca các hàng hoá liên quan thay i  Th hi u tiêu dùng thay i  S lng ng i tiêu dùng thay i  Các k vng v giá trong tơ ng lai  Ng i tiêu dùng có thông tin mi 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 7 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 8 2
  3. Nhân t 1: Thu nh p ca ng i Hàng hoá bình th ng và hàng tiêu dùng thay i hoá th cp  Cu i vi các hàng hoá bình th ng tng  Cu tng khi thu nh p tng, thì hàng hoá ó c gi khi thu nh p ca ng i tiêu dùng tng. hàng bình th ng, ng c li cu gi m khi thu nh p tng thì hàng ó c gi là hàng th cp. P Hàng bình th ường Hàng th ứ cấp P P Q Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 9 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 10 Nhân t 2: Giá ca các hàng hoá liên quan thay i Hàng hoá thay th  Coca & Pepsi là 2 hàng hoá thay th i vi nhi u ng i. Ti mc giá  Hàng hoá thay th & hàng hoá b sung 10.000 /lon, 7 lon Coca & 4 lon Pepsi c tiêu dùng mi tu n  Xe Ford & Toyota là 2 hàng hoá thay th Pcôca Ppepsi (chúng cùng có mt ch c nng nh nhau); xe gn máy và xng là 2 hàng hoá b sung 10.000 (chúng c s dng ng th i vi nhau) 7 Qcôca 4 Qpepsi 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 11 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 12 3
  4.  Nu giá ca Côca tng lên .000/lon, các nhân t khác không i,  Giá Côca tng dn n tng lng cu i vi Pepsi. ng cu lng cu Côca gi m xu ng 5 lon. Lng cu di chuy n trên ng Pepsi dch chuy n sang bên ph i. cu. Pcôca Ppepsi Pcôca Ppepsi 12.000 12.000 10.000 10.000 5 7 Qcôca 4 Qpepsi 5 7 Qcôca 4 5 Qpepsi 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 13 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 14 Hàng hoá b sung  Khi nói v hàng hoá thay th , thì s phân  Du lch hàng không và khách sn là nh ng lo i chi ti tcáchànghoá làrt quan tr ng. hàng hoá b sung. S dng th minh Có nhi u lo i xe có th thay th cho xe ho s thay i ca lng cu v phòng Ford, nh Toyota, Mazda, Nissan Nh ng ngh khách sn khi giá du lch hàng không có rt ít hàng hoá thay th cho xe ôtô. gi m xu ng. 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 15 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 16 4
  5. Nhân t 3: Th hi u tiêu dùng  Có mt s tr ng hp s thích tiêu dùng thay i hu nh không i theo th i gian. Ví d b  S thích v âm nh c/áo qu n luôn thay i theo th i gian. ng ph c (M , áo, ng) dùng trong các Qu ng cáo góp ph n làm thay i th hi u tiêu dùng. bnh viên cho các bác s và nhân viên ph c Cu v du th c vt Cu v du th c vt vào nh ng nm 2000 vào sau 2000 v, ng ph c trong quân i P P Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 17 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 18 Nhân t 4: S lng ng i tiêu dùng trong tng dân s thay i Nhân t 5: K vng vào tơ ng lai  Nu mi ng i k vng giá s tng trong  S lng ng i càng nhi u thì cu càng ln. tơ ng lai, thì h s mua hi n ti - cu s tng & ng cu dch chuy n sang ph i P Cu v giao thông công cng,  Ng c li nu h k vng giá s gi m ch m sóc y t càng ln khi dân s càng ông. trong tơ ng lai, thì cu hi n ti s gi m & ng cu dch chuy n sang trái. Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 19 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 20 5
  6. Nhân t 6: Ng i tiêu dùng có Tóm tt v cu:  Cu mô t v ng i tiêu dùng nhi u thông tin hơn  ng cu có dng Giá  Ví d: th tr ng ch ng khoán D  Lu t cu: Lng cu Giá và lng cu có quan h ngh ch bi n, ceteris paribus  Di chuy n trên ng cu Khi gía tng, lng cu gi m ho c khi giá gi m, lng cu tng  Dch chuy n ng cu do:  Thu nh p thay i  Giá hàng hoá liên quan thay i  Th hi u tiêu dùng thay i  Dân s  K vng  Thông tin 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 21 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 22 Bi u cung và ng cung cá nhân II. Cung P Qs Đồ th ị 2.4. Đường cung c ủa cá nhân (DN)  2.1. Khái ni m 5,00 100.000 6  Cung là s lng hàng hoá hay dch v mà ng i P 3,00 95.000 5 S bán có kh nng và sn sàng bán ti các mc giá 4 2,00 85.000 khác nhau trong mt th i gian nh t nh, các yu 3 1,50 70.000 t khác không i (Ceteris paribus ). 2 1,25 50.000 1  Lu t cung: Giá và lng cung có mi quan h 1,00 25.000 0 ng bi n – khi giá tng, khuy n khích các doanh 0 20 40 60 80 100 120 0,75 0 nghi p sn xu t nhi u hơn. Qs 0,50 0 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 23 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 24 6
  7. Cung th tr ng P ($) Qs (tr) Đồ th ị 2.5. Đường cung th ị tr ường 5,00 82 6  Cung th tr ng ca mt hànghoá là tng P 3,00 80 5 lnghàng hoá mà tt c các doanh nghi p 2,00 70 4 trong nn kinh t sn sàng cung cp ti các 1,50 59 3 2 mc giá. 1,25 47 1 1,00 34 0 0,75 20 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Q 0,50 5 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 25 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 26 ng cung th tr ng bng tng theo chi u 2.2. Các nhân t làm dch chuy n ng ngang ng cung ca các DN  Công ngh  P DN A P DN B P DN Giá ca các u vào dùng trong sn xu t A+B  Chính sách thu , tr cp, iu ti t ca 1,25 1,25 1,25 Chính ph  S lng doanh nghi p  K vng v giá tơ ng lai 50 Q 40 Q 90 Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 27 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 28 7
  8. Nhân t 2: Giá ca các yu t sn Nhân t 1: Công ngh xu t (u vào)  Mi thay i v u ra mà doanh nghi p sn xu t vi mt  Nu giá lao ng tng, các yu t khác không i, doanh lng u vào cho tr c là do thay i công ngh nghi p s gi m thuê lao ng dn n s lng áo qu n sn xu t ra s gi m P ng cung lúa dch P chuy n sang ph i là do ng cung áo qu n s các nông h s dng dch chuy n sang trái gi ng mi nng su t cao Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 29 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 30 Nhân t 3: S lng các DN Ti sao? trong th tr ng Cu lao ng ca DN  Các hãng hàng không nc ngoài vào VN tng, s tng P Ti n công tng, dn n cu cung s lng ch ng i bng hàng không v lao ng ca các DN s P P1 gi m. Các yu t khác không i, dn n s lng áo ng cung dch qu n DN sn xu t ra s gi m. chuy n sang ph i P0 Q1 Q0 Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 31 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 32 8
  9. Nhân t 4: K vng vào giá c trong P Tháng 1 ng cung tơ ng lai dch chuy n sang trái  Ngày 8-3 là ngày bán c nhi u hoa hng vi giá cao gp ôi so vi ngày th ng. Ng i sn xu t hysinh cung cp vào tháng P Q Tháng 3 ng 1 tp trung bán vào tháng 3, h hy vng cung dch chuy n giá s cao hơn. sang ph i  ng cung hoa hng s dch chuy n sang trái vào tháng 1 và dch chuy n sang ph i vào tháng 3. Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 33 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 34 Nhân t 5: Chính sách ca chính ph Tóm tt v cung:  Cung mô t v ng i sn xu t (DN) (thu , tr cp, iu ti t)  ng cung có dng Giá S  Nu CP có chính sách khuy n khích sn xu t sn ph m nào ó thì s làm cho các Lng cung Lu t cung: DN tng sn lng lên, cung th tr ng s Giá và lng cung có quan h ng bi n, ceteris paribus tng. ng cung dch chuy n sang ph i. Di chuy n trên ng cung Khi gía tng, lng cung tng ho c khi giá gi m, lng cung gi m Dch chuy n ng cung do:  Công ngh (phát minh mi)  Giá u vào  S lng DN  K vng vào giá trong tơ ng lai  Chính sách ca chính ph 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 35 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 36 9
  10. III. Cân bng th tr ng  Gi s giá cao hơn mc giá cân bng th tr ng, thì lng cu ít hơn lng cung  ng cung và ng cu kt hp vi nhau trong th tr ng, hình thành giá cân bng th tr ng và lng cân bng P P S S Giá cân bng Giá cân bng D D Lng cân bng Q Lng cân bng Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 37 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 38  Gi s giá cao hơn mc giá cân bng th  Do ó s to ra dư th ừa tr ng, thì lượng cầu ít hơn lượng cung P P S S Giá cân bng Giá cân bng D D Lng cân bng Q Lng cân bng Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 39 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 40 10
  11.  Nh vy giá s iu ch nh n giá cân bng thông qua vi c di  Nu giá th p hơn giá cân bng, thì chuy n dọc theo ng cu và ng cung lượng cung không lượng cầu P P S S Giá cân bng D D Lng cân bng Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 41 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 42  Khi ng cung và/ho c ng cu dch chuy n s to nên cân  ng cu dch chuy n sang trái n bng mi ??? D1, giá và lng cân bng s gi m P P S S Cân bng lúc u Cân bng mi D D D1 Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 43 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 44 11
  12.  Nu cung tng, ng cung dch chuy n IV. Ki m soát giá sang ph i n S1  Ví d 1: Ki m soát giá thuê nhà P  mt s thành ph , giá thuê nhà c quy S Cân bng lúc u nh bi Chính ph . Lý do là h tin rng ki m soát giá thuê nhà s to iu ki n cho S 1 nh ng h gia ình có thu nh p th p có th Cân bng cu i cùng thuê c nhà . D  D Giá quy nh cho thuê th ng mc th p 1 hơn giá th tr ng Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 45 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 46 Giá thuê nhà do th tr ng quy t nh  Giá thuê nhà là mt ví d ca giá tr ần hay còn gi là giá tối đa do Chính ph quy P S nh trên th tr ng R D Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 47 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 48 12
  13. Giá thuê nhà do CP quy nh Giá thuê nhà do CP quy inh Giá thuê nhà do th là mc giá ti a (R), nh ng ti R, lng cung nhà là Sg tr ng quy t nh th p hơn giá th tr ng và lng cu nhà là Dg S P P S P S iu này có th to nên hành ng phi pháp i vi mt s ch nhà có th cho thuê theo mc giá th R R tr ng. Trong khi mc giá ti a D D D do CP quy nh R. Q Q Sg Dg Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 49 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 50 Giá thuê nhà do CP quy inh Giá thuê nhà quy nh bi ti R, lng cung nhà là Sg CP là ví d v giá tr n, hay và lng cu nhà là Dg còn gi là gía ti a do CP P S quy nh trên th tr ng P S Do giá quy nh th p hơn giá th “Th tr ng en” s xu t hi n tr ng, nên s lng nhà cho thuê bng cách gi m ch t lng hàng s thi u ht mt lng là Dg - Sg hoá cung cp, và tìm cách tng chi R R phí lên ng i tiêu dùng. ó là mt D D trái ca giá tr n. Sg Dg Q Sg Dg Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 51 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 52 13
  14. Bng cc là nơi có giá thuê nhà do Ví d 2: Giá sàn là mt lo i giá quy CP quy nh nh khác ca CP  Ti n thuê cho mt cn h có 3 phòng ng và  Giá sàn là giá không c th p hơn mc 4 phòng v sinh là 5.000 baht (220 $)/tháng giá do CP quy nh. vào nm 2002. ó là mc giá khá r do CP  Giá sàn là giá th ng do CP quy nh i quy nh (giá tr n), TUY NHIÊN vi th tr ng nông sn. Mc ích ca  Ng i thuê nhà ph i tr thêm ti n thuê chính sách này là mu n nâng cao thu nh p gng, t, bàn gh , vi mc giá là 40.000 cho nông dân cung cp nông sn trên th baht/tháng (2000$). Không thuê nh ng tr ng. dùng trên thì không được thuê nhà ?! 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 53 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 54 P S P S Giá sàn c quy nh Giá sàn c quy nh cao hơn giá th tr ng cao hơn giá th tr ng Vi giá sàn, s có lng Vi giá sàn, s có lng cung vt quá lng cu trên th tr ng. To D cung vt quá lng cu D nên s d th a trên th tr ng. To nên Q s d th a D Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 55 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 56 14
  15. Ví d 3: Chính sách nông nghi p ca • Khuy n khích các nhà u t tham gia vào sn xu t nông nghi p ng th i các nông tr i cng sn xu t nhi u lên. iu EU này s làm cho ng cung dch chuy n sang ph i S1. Liên minh châu Âu a ra mc giá sàn i vi các sn ph m nông nghi p mc giá cao hơn giá th tr ng P S P S S1 Giá sàn Giá sàn D D Q Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 57 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 58 •To nên s d th a nông sn Liên Minh Châu Âu •Lng d th a nông sn em bán phá giá các nc Tóm tắt ang phát tri n. Tn kho càng nhi u vì •Cu và cung – dch chuy n và di chuy n cung vt quá cu P • Các nhân t làm dch chuy n ng cu, ng cung S1 Nông dân EU nh ận được kho ảng 104 tỷ euros • Giá tr n và giá sàn năm 2001 (Economist 15 Giá sàn July 2002, pp42-45). • ng dng cung và cu trong th c t Chính sách nông nghi ệp EU bị vấp ph ải tr ở ng ại •T a ra ví d minh ho D ở vòng đàm phán Doha Q 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 59 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 60 15
  16. Ví dụ: Gi s có các s li u sau v cung và cu c a hàng hóa X: (ti p) Gía ($) Lượng c ầu Lượng cung  a. Vi t ph ơ ng trình ng cung vàng 15+5=20 50 35 cu? 16+5=21 48 38  b. V th ca cung và cu i v i hàng 17+5=22 46 41 hóa này? 18+5=23 44 44  c. Xác nh giá và sng cân b ng? 19+5=24 42 47 20+5=25 40 50 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 61 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 62 (ti p)  Gi s chính ph ánh thu 5$ trên m i ơ n v sn ph m.  d. Hãy v li ng cung sau khi ánh thu . T c là mi quan h gi a l ng cung và giá mài tiêu dùng mua?  e. Xác nh giá và sng cân b ng m i? 04/08 TS. Tr n V n Hoà, HCE 63 16