Bài giảng Phân tích chính sách tài chính - ngân sách - Đặng Văn Thanh

Nội dung text: Bài giảng Phân tích chính sách tài chính - ngân sách - Đặng Văn Thanh

1. Phân tích Chính sách Tài chính-Ngân sách PGS.TS: Đặng Văn Thanh 1
2. Phân tích Chính sách Tài chính-Ngân sách PGS.TS Đặng Văn Thanh 2
3. Các nội dung trình bày 1-Chính sách tài chính và hoạch đinh chính sách tài chính 2-Phân tích chính sách tài chính - ngân sách 3-Phân tích chính sách tài chính trên cơ sở báo cáo dự tóan NS và phương án phân bổ NS 4-Tình huống thảo luận : Chính sách tài chính trong nền kinh tế lạm phát cao 3
4. Khởi động ◼ Hãy ghi ra giấy 1 hoặc 2 chính sách tài chính ngân sách mà anh (chị) biết và cho là cần thiết, quan trọng trong tình hình hiện nay! 4
5. Tài chính Hệ thống các quan hệ phân phối dưới hinh thức giá trị toàn bộ của cải, tài sản quốc gia để hinh thành các quỹ tiền tệ sử dụng cho mục đích phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, bảo vệ đất nước. Chính sách tài chính bộ phận cấu thành của cơ chế quản lý kinh tế, tài chính, có vai trò quyết định trong điều hành và quản lý nền kinh tế, tài chính quốc gia. 5
6. Một vài chính sách tài chính 1-Chính sách huy động nguồn lực: Thuế, phí, công trái, 2- Chính sách phân bổ nguồn lực: Đầu tư phát triển, chi cho các lĩnh vực 3-Chính sách sử dụng nguồn lực: Khóan chi,kiểm sóat chi 4-Chính sách tài chính đối ngoại 6
7. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM Tµi chÝnh quốc gia Tài chính Tài chính Tài chính nhà nươc doanh nghiệp dân cư Các quỹ Các Tổ chức Ngân Tín Kinh tài trung xã hội, sách dụng Doanh tế chính gian xã hội Nhà Nhà nghiệp gia tập tài nghề nước nước đình trung chính nghiệp Ngân hàng thương mại Kinh doanh bảo hiểm 3 7
8. Chính sách tài chính ◼ Phát triển và Huy động nguồn lực ◼ Tổ chức và phân bổ nguồn lực ◼ Sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả ngân quỹ quốc gia, ngân sách nhà nước ◼ Duy trì các cân đối vĩ mô : cân đối ngân sách, cân đối thanh tóan, cân đối thương mại, nợ và vay nợ 8
9. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH Phát triển và Phân bổ Huy động nguồn lực nguồn lực Duy trì các cânDuy đốitri cácvĩ cânmô đối vĩ mô Sử dụng ngân quỹ quốc gia, ngân sách nhà nước 9
10. Chính sách Tài chính ngân sách ◼ 1-Mục tiêu ◼2-Các Giải pháp, 3-Hệ công cụ Tài chính : biện pháp: tài chính: Khai thác, nghệ thuật điều hành vĩ mô và vi mô: phát triển nguồn thu, Tỷ giá, lãi suất, và quản lý. thỏa mãn nhu cầu chi, dự trữ bắt buộc, Cần sự lựa chọn giữ vững các kiểm tra, kiểm sóat, cân đối lớn và quyết sách phù hợp thị trường mở của nền kinh tế 10
11. Vai trò của tài chớnh- ngõn sỏch ◼ Điều tiết, phát triển kinh tế, Hình thành & Điều chỉnh cơ cấu kinh tế ◼ Giải quyết các v.đề xã hội ◼ Đảm bảo an ninh quốc phòng ◼ Điều tiết chu kỳ kinh tế 11
12. Chính sách Tài chính –ngân sách Gồm 3 bộ phận cấu thành ◼ 1-Mục tiêu Tài chính : Khai thác, phát triển nguồn thu, thỏa mãn nhu cầu chi, giữ vững các cân đối lớn của nền kinh tế ◼ 2-Các Giải pháp, biện pháp: nghệ thuật điều hành và quản lý. Cần sự lựa chọn và quyết sách phù hợp ◼ 3-Hệ công cụ tài chính: Công cụ tài chính vĩ mô và vi mô :Tỷ giá, lãi suất, dự trữ bắt buộc, kiểm tra, kiểm sóat, thị trường mở 12
13. Vai trò của Chính sách Tài chính 1-Chính sách tài chính quốc gia: tạo vốn, huy động và sử dụng nguồn vốn 2-Có quan hệ qua lại và tác động chính sách kinh tế khác 3-Tác động trực tiếp vào hệ thống tài chính-ngân sách : động viên thu nhập quốc dân hinh thành quỹ tiền tệ tập trung 4.Là chỡa khúa giải quyết mối quan hệ Tài chớnh nhà nươc, Tài chớnh doanh nghiệp, Tài chớnh dõn cư 13
14. Vai trò của Chính sách Tài chính 5-Thông qua chính sách thuế,Ch.sách phân phối,ch.sách tài trợ khuyến khích ph.triển kinh tế, chuyển dich cơ cấu. 6.Tạo khuôn khổ pháp lý cho đầu tư, phát triển và tái tạo vốn 7.Vay nợ, tiếp nhận viện trợ, đầu tư trực tiếp, hợp tác kinh doanh 14
15. Hoạch định chính sách tài chính, ngân sách nhà nước ◼ Hoạch định Chính sách tài chính: -công việc có ý nghĩa quan trọng cho sự lành mạnh hoá nền tài chính quốc gia, - nhưng là công việc cực kỳ phức tạp và khó khăn. ◼ Hoạch định CSTC : -Thiết kế và xây dựng các chủ trương, giải pháp tài chớnh, ngõn sỏch -Lựa chọn cỏc cụng cụ tài chớnh, ngõn sỏch, tiền tệ phục vụ cho mục tiêu chung của sự phát triển kinh tế, của nền tài chính quốc gia hoặc một mục tiêu cụ thể nào đó của tài chính. 15
16. Sự kiện, Quyết sách lớn Quy trình Thực thi, Lựa chọn , đánh giá xây dựng Chính sách Họach định chính chính sách sách tài chính- ngân sách Quyết định ban hành Phương thức, nội dung 16
17. Quy trình phân tích chính sách  Nhận biết vấn đề  Xác định, lựa Tìm bản chất, chọn mục tiêu, giải nguyên nhân. pháp cho mục tiêu  Phương án của từng chính sách 17
18. Đặc tính của chính sách tài chính ngân sách Trên quan điểm hệ thống, CSTC phải thỏa mãn các đặc tính ◼ Tính phục tùng: Phục tùng mục tiêu kinh tế, thấp ph.tùng cao, ph. tùng tổng thể ◼ Tính đầy đủ: trên tổng thể ◼ Tính liên kết: hỗ trợ, thúc đẩy ◼ Tính kế thừa: Trước tạo tiền đề, sau phát huy ◼ Tính lựa chọn: Lưa chọn & phối hợp gp 18
19. CHU KỲ KINH TẾ Hưng thịnh Phục hồi ◼ Phát triển Suy thóai Khủng hoảng 19
20. ĐỘ TRỄ trong thực hiện chính sách tài chính-ngân sách Độ trễ trong Độ trễ ngoài Th.gian Th.gian từ khi xuất hiện cú sốc, sự kiện từ khi ban hành đến khi phát huy tác dụng đến khi có chính sách (Tac động chậm đến (Th.g Cho nhận thức) chi tiêu thu nhập, việc làm) 20
21. Phân tích Chính sách tài chính Trong nền kinh tế vĩ mơ Trong nền kinh tế Trong nền kinh tế không ổn định luôn ổn định 21
22. Phân tích Chính sách tài khóa Ch.Sách nới lỏng Ch.sách thắt chặt Giảm đầu tư, Tăng đầu tư ông giảm chi tiêu, Tăng chi tiêu của CP tăng thuế Giảm thuế 22
23. Phân tích các Quy tắc cho chính sách ◼ Chính sách tài ◼ Chính sách tiền tệ chính- ngân sách -Tốc độ tăng cung tiền Cân bằng ngân sách không đổi: Ổn định kinh Chính phủ không được tiêu số tế, việc làm , giá cả : tiền nhiều hơn số mà chính phủ có được từ các khỏan -Mục tiêu GDP danh nghĩa thu NSNN GDP danh nghĩa >tăng tiền- -→ giảm tổng cầu Có hai khả năng Thâm hụt -Mức giá : Ổn định giá cả Thặng dư 23
24. Phân tích chính sách tài chính trong nền kinh tế chuyển đổi 1-Trước các biến động kinh tế Chủ động : Cần dự báo, cần chủ định rõ Thụ động: Tùy nghi, linh họat, không cứng nhắc 2- Cân nhắc cả yếu tố -kinh tế, chinh trị, xã hội, -cả tác động, lợi ích trong và ngoài 24
25. Nội dung phân tích chính sách tài chính –ngân sách ◼ Phân tích và đánh giá hiệu quả của chính sách ◼ Xem xét quan hệ với chính sách kinh tế, tài chính khác ◼ Nhìn nhận và đánh giá những trở ngại và trở lực 25
26. Phân tích chính sách tài chính-ngân sách ◼ Hiệu quả 1- kinh tế, mục tiêu vĩ mô: Việc làm,thu nhập, giá cả lãi suất, thâm hụt ngân sách, công nợ 2- Xã hội :Giáo dục, đào tạo, y tế , chăm sóc sức khỏe, văn hóa , đói nghèo 3- Chính trị : An ninh, ổn định chính trị -xã hội, vị thế quốc tế 26
27. Những trở ngại và trở lực ◼ Trở ngại về chính trị : Cần thuyết phục ◼ Trở lực về nguồn lực: nhân lực , tài lực ◼ Diễn tiến của chu kỳ kinh tế ◼ Tác động khó lường từ bên ngoài nền kinh tế 27
28. Nhận biết và đánh giá các vấn đề trong chính sách tài chính-ngân sách ◼ Hiện tượng tài chính, thu, chi và cân đối NS ◼ Những lo ngại về lợi ích, sự bất ổn ◼ Bản chất của hiện tượng, phạm vi ảnh hưởng, tác động ◼ Khảo sát , thu thập, chọn lọc,đánh giá thông tin, tìm nguyên nhân : Quan sát, chiêm nghiệm, thống kê, điều tra 28
29. Xác định , lựa chọn chính sách 1 -Mục tiêu của các VĐ Tài chính, ngân sách: Thu, chi, cân đối, bền vững, ổn định Mục tiêu cần Lượng hóa , giới hạn phạm vi 2- Xây dựng & Lựa chọn các giải pháp: Đồng bộ, Liên kết, kế thừa, hiệu quả.khả thi 3- Hệ công cụ Tài chính: Thông tin, năng lực, công cụ kinh tế, quy phạm xã hội và biện pháp hành chính 29
30. Xây dựng phương án cho từng chính sách tài chính ◼ Danh mục các Giải pháp tài chính, ngân sách ◼ Chú trọng chi phí , lợi ích ◼ Biện pháp thực hiện từng giải pháp 30
31. Đánh giá tác động của chính sách tài chính, ngân sách Tác động đến đời sống kinh tế xã hội đến các nhóm đối tượng,nhóm lợi ích thúc đẩy kìm hãm phát triển kinh tế đến môi trường Chi phí-lợi ích của các giải pháp 31
32. Đánh giá tác động của chính sách tài chính-ngân sách ◼ Tác động kinh tế : Vĩ mô, vi mô, đầu tư, năng lực cạnh tranh, chi phí , cơ cấu kinh tế, các cân đối lớn của nền kinh tế ◼ Xã hội : việc làm, công bằng, lợi ích nhóm, giai tầng xã hội, y tế , giáo dục, văn hóa, an ninh ◼ Môi trường : Thiên nhiên , sinh thái, nguồn nước, không khí ◼ Chi phí, lợi ích : Đối với nhà nước , với nhân dân 32
33. Thảo luận nhóm ◼ Tình huống: Giá cả tăng, lạm phát cao, kinh tế gặp khó khăn. Nhà nước đã gỉam tốc độ tăng trưởng k.tế,ban hành hành 8 nhóm giải pháp và nhiều chính sách, tr. đó có hàng lọat ch.sách : -1- Chính sách tài chính, tài khóa thắt chặt, Giảm chi tiêu công, cắt giảm đầu tư từ NSNN Tăng thuế hàng nhập khẩu -2-Chính sách tiền tệ thắt chặt : giảm lượng tiền tệ cung ứng cho thị trường, giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, -3- Tăng lãi suất cơ bản, Điều hành tỷ giá linh họat, đồng VN mạnh 4- Ổn định giá cả, kiềm chế tăng gía : - Kiểm sóat giá cả, tăng, điều chỉnh giá theo lộ trình - Trợ cấp cho nông dân, ngư dân, người nghèo ◼ Hãy phân tích các chính sách và đánh giá hiệu quả của ch.sách 33
34. Xin Chân thành CÁM ƠN 34