Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Bài 2: Chi phí, doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp

Nội dung text: Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Bài 2: Chi phí, doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp

1. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip BÀI 2: CHI PHÍ, DOA NH THU VÀ LI NHUN CA DOA NH NGHIP Ni dung • Chi phí kinh doanh ca doanh nghip. • Chi phí sn xut kinh doanh và giá thành sn phm ca doanh nghip. • Doanh thu và thu nhp khác ca doanh nghip. • Các loi thu ch yu đi vi doanh nghip. • Li nhun và phân tích đim hịa vn. • Phân phi li nhun và các qu ca doanh nghip. Mc tiêu Hưng dn hc • Cung cp nhng kin thc cơ bn v • ð hc tt bài này, hc viên cn nm ni dung chi phí, doanh thu, li nhun, vng khái nim, ni dung các vn đ v phân phi li nhun trong doanh chi phí, doanh thu và li nhun. nghip. • Cn hình dung và phân tích tác đng ca • Nhn thc rõ mi quan h gia doanh nhng thay đi v doanh thu, chi phí đn thu, chi phí, li nhun, t đĩ rút ra vn li nhun và tình hình tài chính ca đ v đu tư và phương pháp qun lý doanh nghip. chi phí. • Liên h vi chính sách, ch đ tài chính doanh nghip hin hành cĩ liên quan. Thi lưng hc • 8 tit v1.0 17
2. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip TÌNH HUNG KHI ðNG BÀI Thơng tin kinh t th trưng Bn hãy đc nhng dịng thơng tin sau đây t th trưng: • Thơng tin kinh t ngày 25/02/2010: Trưc thơng tin giá đin s tăng 6,8% vào đu tháng 3 năm 2010, nhiu nhà chuyên gia kinh t cho rng, ngành sn xut thép và xi măng s b tác đng rt ln. Theo ơng Ch tch Hip hi Thép Vit Nam (VSA), cho bit bình quân phi tn 600 KWh đ sn xut mt tn phi thép. Nu đin tăng giá 6,8%, chi phí đin đ sn xut phơi thép s tăng thêm 50.000 đng/tn. Trong năm 2010, ngành thép lên k hoch sn xut khong 2,8 triu tn phơi. Như vy, vic tăng giá đin s làm tồn ngành chi thêm khong 140 t đng. ði vi ngành xi măng, mc dù chi phí đin trong sn xut chim t l thp hơn so vi sn xut thép nhưng nu giá đin tăng, chi phí sn xut ca doanh nghip cĩ cơng sut hàng tríu tn mi năm s b đi lên khơng phi nh. Trong ngn hn, vic tăng giá đin s làm cho các doanh nghip sn xut xi măng b gim bt li nhun. • Theo Bn tin th trưng chng khốn ngày 23/02/2010: C phiu ca cơng ty c phn Hàng Hi Hà Ni b đưa vào din cnh báo. Lý do ch yu là li nhun sau thu hp nht năm 2009 ca cơng ty là con s âm, vi mc l 33 t đng. Trong khi đĩ, c phiu ca cơng ty c phn Nưc gii khát Sài Gịn (TRI) b đưa hn vào din kim sốt do năm 2008 cơng ty thua l 145 t đng và tip tc l trong năm 2009 là 86,2 t đng. Qua nhng thơng tin cho thy chi phí, doanh thu và li nhun là vn đ thưng xuyên làm đau đu khơng ít các nhà qun tr doanh nghip nĩi chung cũng như các nhà qun tr tài chính doanh nghip. Ni dung ch yu ca bài này s giúp bn cĩ cái nhìn sâu hơn v chi phí, doanh thu, li nhun và mi quan h gia chúng, t đĩ gi m nhng vn đ đt ra trong vic qun lý nhng ni dung trên. 18 v1.0
3. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.1. Chi phí kinh doanh ca doanh nghip 2.1.1. Khái nim v chi phí kinh doanh Doanh nghip thc hin hot đng kinh doanh nhm thu đưc li nhun. ð đt đưc mc tiêu đĩ, doanh nghip nht thit phi b ra nhng chi phí nht đnh. Chi phí kinh doanh là tồn b các chi phí phát sinh liên quan đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip trong mt thi kỳ nht đnh bao gm hai b phn là chi phí sn xut kinh doanh và chi phí hot đng tài chính. 2.1.2. Ni dung chi phí kinh doanh ca doanh nghip ði vi doanh nghip sn xut, hot đng kinh doanh ch yu là sn xut ra sn phm, dch v và thơng qua tiêu th cung cp cho ngưi tiêu dùng đ thu li nhun. ði vi doanh nghip thương mi, hot đng kinh doanh là mua hàng hố và sau đĩ bán hàng hố ra cho ngưi tiêu dùng. ð tin hành các hot đng đĩ, doanh nghip phi b ra chi phí gi chung là chi phí sn xut kinh doanh. Chi phí sn xut kinh doanh là biu hin bng tin giá tr các loi vt tư đã tiêu hao, khu hao tài sn c đnh, tin lương hay tin cơng và các khon chi khác phát sinh trong quá trình sn xut, bán hàng ca doanh nghip trong mt thi gian nht đnh. Chi phí sn xut kinh doanh bao gm các b phn: • Chi phí sn xut sn phm, dch v; • Chi phí bán hàng; • Chi phí qun lý doanh nghip; • Chi phí tài chính: Là chi phí liên quan đn vic huy đng vn kinh doanh và liên quan đn các hot đng đu tư tài chính cũng như các hot đng tài chính khác ca doanh nghip trong mt thi kỳ nht đnh. Chi phí tài chính ca doanh nghip bao gm các khon chi phí ch yu sau: o Lãi tin vay vn kinh doanh phi tr trong kỳ. o Khon chit khu thanh tốn cho ngưi mua hàng hố, dch v đưc hưng: là khon tin mà doanh nghip gim tr cho khách hàng do khách hàng mua hàng hố, dch v và đã tr tin thanh tốn trưc thi hn. o Chi phí liên quan đn vic doanh nghip cho các t chc khác vay vn nu cĩ. o Chi phí liên quan đn hot đng bán chng khốn (nu cĩ). o D phịng tn tht các khon đu tư tài chính. o Khon l v hot đng đu tư tài chính Ngồi chi phí kinh doanh bao hàm chi phí sn xut kinh doanh và chi phí tài chính như đã nêu trên, trong quá trình hot đng ca doanh nghip cịn cĩ th phát sinh chi phí khác. Chi phí khác là nhng khon chi phí liên quan đn các hot đng cĩ tính cht bt thưng, các s kin hay các nghip v riêng bit đi vi hot đng thơng thưng ca v1.0 19
4. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip doanh nghip, như: Chi phí thanh lý nhưng bán tài sn c đnh, tin pht do doanh nghip vi phm hp đng kinh t vi doanh nghip khác. 2.2. Chi phí sn xut kinh doanh và giá thành sn phm ca doanh nghip 2.2.1. Chi phí sn xut kinh doanh Chi phí sn xut kinh doanh ca doanh nghip phát sinh thưng xuyên liên quan đn vic sn xut và bán hàng hay tiêu th sn phm hàng hĩa. ð qun lý chi phí, trưc ht cn phi phân loi chi phí. Da vào tiêu thc nht đnh cĩ th chia chi phí sn xut kinh doanh ca doanh nghip thành nhng loi nht đnh. Thơng thưng cĩ mt s phương pháp ch yu phân loi chi phí sn xut kinh doanh như sau: 2.2.1.1. Phân loi theo ni dung kinh t Cơ s ca phương pháp phân loi này là da vào ni dung kinh t ca chi phí, trên cơ s đĩ sp xp nhng chi phí cĩ cùng ni dung kinh t vào mt loi và mi loi đưc gi là mt yu t chi phí. Theo cách phân loi này, chi phí sn xut kinh doanh ca doanh nghip đưc chia thành các yu t chi phí sau đây: • Chi phí nguyên liu, vt liu (cịn gi là chi phí vt tư): là tồn b giá tr tt c các loi vt tư mua t bên ngồi dùng vào hot đng kinh doanh trong kỳ ca doanh nghip như nguyên liu, vt liu, nhiên liu • Chi phí v khu hao tài sn c đnh: là tồn b s khu hao các loi tài sn c đnh mà doanh nghip trích trong kỳ. • Chi phí v nhân cơng: là tồn b tin lương hay tin cơng và các khon chi phí cĩ tính cht tin lương mà doanh nghip phi tr cho nhng ngưi tham gia vào hot đng kinh doanh trong kỳ. • Chi phí bo him xã hi, bo him y t mà doanh nghip phi trích trong kỳ. • Chi phí dch v mua ngồi: là tồn b s tin phi tr v các dch v đã s dng vào hot đng kinh doanh trong kỳ do các đơn v kinh t bên ngồi cung cp như: tin đin, nưc, đin thoi, tin bc xp và vn chuyn hàng hố, tr tin hoa hng đi lý mơi gii, u thác xut khu, nhp khu, tin mua bo him tài sn, tin thuê kim tốn, tư vn, qung cáo và các dch v mua ngồi khác. • Chi phí bng tin khác: là các khon chi phí bng tin ngồi các chi phí đã nêu trên như: chi phí tip tân, chi phí giao dch đi ngoi, chi phí tuyn dng; chi phí bo h lao đng Phân loi theo ni dung kinh t là da vào hình thái ban đu ca chi phí b vào sn xut – kinh doanh mà khơng phân bit chi phí đĩ dùng đâu và dùng cho sn phm nào. Cách phân loi chi phí này cho thy rõ mc chi phí v lao đng vt hố và tin lương trong tồn b chi phí hot đng kinh doanh ca doanh nghip đã phát sinh trong năm. ðiu đĩ cĩ tác dng xác đnh trng đim qun lý chi phí và kim tra s cân đi gia các k hoch khác như k hoch cung ng vt tư, k hoch lao đng và tin lương, k hoch khu hao tài sn c đnh, k hoch nhu cu vn lưu đng ca doanh nghip. 20 v1.0
5. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.2.1.2. Phân loi theo cơng dng kinh t và đa đim phát sinh chi phí Cơ s ca phương pháp phân loi này là da vào cơng dng kinh t và đa đim phát sinh ca chi phí. Trên cơ s đĩ, sp xp nhng chi phí sn xut kinh doanh cĩ cùng cơng dng kinh t và đa đim phát sinh vào mt loi và mi loi như vy đưc gi là mt khon mc chi phí. Thơng thưng chi phí sn xut kinh doanh đưc chia thành nhng khon mc chi phí sau đây: • Chi phí vt tư trc tip: Là tồn b chi phí v nguyên liu, vt liu, nhiên liu đưc s dng trc tip cho vic sn xut ra sn phm hàng hố, dch v. • Chi phí nhân cơng trc tip: gm các khon tr cho ngưi lao đng trc tip sn xut như: tin lương hay tin cơng và các khon ph cp cĩ tính cht lương, chi bo him xã hi, bo him y t, kinh phí cơng đồn ca cơng nhân trc tip sn xut. • Chi phí sn xut chung: là nhng chi phí phát sinh phm vi phân xưng hoc các b phn kinh doanh ca doanh nghip như tin lương và ph cp tr cho cán b qun lý phân xưng, chi phí vt liu, cơng c dng c nh, khu hao tài sn c đnh thuc phân xưng, chi phí dch v mua ngồi, chi phí bng tin phát sinh phm vi phân xưng. • Chi phí bán hàng: là các chi phí phát sinh trong quá trình bán sn phm, hàng hố, dch v như tin lương, các khon ph cp tr cho nhân viên bán hàng, tip th, đĩng gĩi, vn chuyn, bo qun, khu hao tài sn c đnh, chi phí vt liu, bao bì, dng c, chi phí dch v mua ngồi, d phịng bo hành sn phm, hàng hĩa và các chi phí bng tin khác như chi phí bo hành sn phm, chi phí qung cáo • Chi phí qun lý doanh nghip: là các chi phí cho b máy qun lý và điu hành doanh nghip, các chi phí cĩ liên quan đn hot đng chung ca doanh nghip như chi phí v cơng c dng c; khu hao tài sn c đnh phc v cho qun lý, điu hành doanh nghip và các chi phí phát sinh phm vi tồn doanh nghip khác: tin lương và ph cp tr cho Ban giám đc và nhân viên qun lý các phịng ban, chi phí vt liu, đ dùng văn phịng, các khon thu, l phí, bo him, chi phí dch v mua ngồi thuc văn phịng doanh nghip, d phịng n phi thu khĩ địi, cơng tác phí 2.2.1.3. Phân loi chi phí theo mi quan h gia chi phí và quy mơ sn xut kinh doanh Căn c vào mi quan h gia chi phí sn xut kinh doanh vi quy mơ sn xut kinh doanh cĩ th chia chi phí sn xut kinh doanh thành chi phí c đnh và chi phí bin đi (hay cịn gi là đnh phí và bin phí). • Chi phí c đnh là nhng chi phí khơng bin đng trc tip theo s thay đi ca quy mơ sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Loi chi phí này bao gm: Chi phí khu hao tài sn c đnh; tin lương tr cho cán b, nhân viên qun lý; chi phí qung cáo; chi phí thuê tài sn, thuê văn phịng • Chi phí bin đi là nhng chi phí bin đng trc tip theo s tăng, gim ca quy mơ sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Chi phí này bao gm chi phí nguyên liu, vt liu, tin lương tr cho ngưi lao đng trc tip, tin hoa hng bán hàng Vic phân loi chi phí theo phương pháp này cĩ ý nghĩa ln đi vi cơng tác qun lý ca doanh nghip. Qua vic xem xét mi quan h gia khi lưng sn xut sn phm vi chi phí b ra giúp các nhà qun lý tìm các bin pháp qun lý thích ng đi vi tng loi chi phí đ h thp giá thành sn phm, giúp cho doanh nghip xác đnh đưc sn lưng sn phm sn xut hoc doanh thu đ đt đưc hiu qu kinh t cao. v1.0 21
6. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.2.2. Giá thành và h giá thành sn phm ca doanh nghip 2.2.2.1. Giá thành sn phm ca doanh nghip • Khái nim Giá thành sn phm là biu hin bng tin ca tồn b chi phí mà doanh nghip phi b ra đ hồn thành vic sn xut và tiêu th mt loi sn phm nht đnh. • Phân loi giá thành Căn c vào phm vi sn xut và tiêu th sn phm, cĩ th phân bit giá thành sn xut sn phm và giá thành tồn b ca sn phm tiêu th. o Giá thành sn xut: Là tồn b chi phí mà doanh nghip phi b ra đ hồn thành vic sn xut sn phm. Giá thành sn xut sn phm bao gm các khon chi phí:
   Chi phí vt tư trc tip.
   Chi phí nhân cơng trc tip.
   Chi phí sn xut chung. o Giá thành tồn b ca sn phm: Là tồn b chi phí mà doanh nghip phi b ra đ hồn thành vic sn xut cũng như tiêu th sn phm và cĩ th đưc xác đnh theo cơng thc sau: Giá thành tồn b Giá thành sn Chi phí bán Chi phí qun lý ca sn phm hàng = xut sn phm + + hàng doanh nghip hố, dch v hàng hố, dch v Trên gĩc đ k hoch hĩa giá thành, cĩ th chia giá thành làm hai loi: giá thành k hoch và giá thành thc t. • Vai trị Giá thành sn phm ca doanh nghip gi vai trị quan trng trong cơng tác qun lý hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, vai trị ca giá thành th hin nhng đim sau: o Giá thành là thưc đo mc hao phí sn xut và tiêu th sn phm, là mt trong nhng căn c đ xác đnh hiu qu hot đng sn xut kinh doanh. o Giá thành là mt cơng c quan trng ca doanh nghip đ kim tra, kim sốt chi phí hot đng sn xut kinh doanh, xem xét hiu qu các bin pháp ci tin t chc và k thut. o Giá thành cịn là mt trong nhng căn c quan trng đ doanh nghip xây dng chính sách giá c, thc hin chính sách cnh tranh sn phm trong cơ ch th trưng. 2.2.2.2. H giá thành sn phm ca doanh nghip • Ý nghĩa h giá thành sn phm ca doanh nghip Tit kim chi phí, h giá thành sn phm là vn đ quan tâm thưng xuyên ca các nhà qun tr doanh nghip. Vic h giá thành sn phm cĩ ý nghĩa rt ln đi vi doanh nghip: 22 v1.0
7. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip o Là nhân t quan trng to điu kin đ doanh nghip thc hin tt vic tiêu th sn phm. H giá thành là mt cơng c quan trng giúp cho doanh nghip to ra li th trong cnh tranh, doanh nghip cĩ điu kin h thp giá bán và như vy s đy mnh đưc vic tiêu th sn phm, tăng nhanh vịng quay ca vn. o H giá thành là yu t trc tip làm tăng li nhun ca doanh nghip. Do vy, h giá thành là mt trong nhng bin pháp cơ bn và lâu dài đ tăng li nhun ca doanh nghiêp. o H giá thành là mt yu t giúp cho doanh nghip cĩ th tit kim đưc vn lưu đng. Vic h giá thành khin cho doanh nghip cĩ th tit kim chi phí vt tư, nhân cơng trên mt đơn v sn phm và như vy vi quy mơ sn xut kinh doanh khơng đi, doanh nghip cĩ th gim bt đưc nhu cu vn lưu đng. • Ch tiêu đánh giá vic h giá thành sn phm ð xem xét đánh giá vic h giá thành sn phm, ngưi ta thưng dùng hai ch tiêu là mc h và t l h giá thành ca sn phm. o Mc h giá thành sn phm: Phn ánh s chi phí mà doanh nghip cĩ th tit kim đưc do h giá thành sn phm và cĩ th đưc xác đnh theo cơng thc sau: n Mz=∑ [(S i1 × Z i1 ) − (S i1 × Z i 0 )] i− 1 Trong đĩ:
   M z: Mc h giá thành sn phm, so sánh đưc năm nay hay kỳ này so vi năm trưc hay kỳ gc.
   Si1: S lưng sn phm i năm nay hay kỳ này.
   Zi1: Giá thành đơn v sn phm i năm nay hay kỳ này.
   Zi0: Giá thành đơn v sn phm năm báo cáo hay kỳ gc.
   i: Loi sn phm so sánh đưc (i = 1, n). o T l h giá thành: Phn ánh mc đ phn đu h giá thành ca doanh nghip và đưc xác đnh theo cơng thc sau: M = z Tz n ∑(Si1× Z i 0 ) i− 1 Trong đĩ: Tz: T l h giá thành. M z, Si1, Zi0: ðã chú thích trên. 2.3. Nhng loi thu ch yu đi vi doanh nghip Nhng loi thu ch yu mà doanh nghip np cĩ liên quan đn hot đng kinh doanh như thu giá tr gia tăng, thu tiêu th đc bit, thu xut khu và thu nhp khu, thu thu nhp doanh nghip. v1.0 23
8. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.3.1. Thu giá tr gia tăng • Khái nim Thu giá tr gia tăng là thu tính trên khon giá tr tăng thêm ca hàng hố, dch v phát sinh trong quá trình t khâu sn xut, lưu thơng đn tiêu dùng. o ði tưng np thu GTGT là các t chc cá nhân sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v chu thu và t chc, cá nhân khác nhp khu hàng hố chu thu, o ði tưng chu thu GTGT là hàng hố, dch v dùng cho sn xut kinh doanh và tiêu dùng Vit Nam thuc din chu thu GTGT. o ði tưng khơng thuc din chu thu GTGT do Nhà nưc quy đnh tùy theo tình hình kinh t – xã hi ca tng thi kỳ bao gm nhiu loi như hàng hố, dch v thuc sn phm trng trt, chăn nuơi, thu sn, hi sn nuơi trng, đánh bt chưa ch bin hoc ch sơ ch, nhng sn phm là ging vt nuơi, ging cây trng; sn phm mui; nhà thuc s hu Nhà nưc do Nhà nưc bán cho ngưi đang thuê; chuyn quyn s dng đt; dch v y t, dch v tín dng, qu đu tư, hot đng kinh doanh chng khốn; bo him nhân th, bo him hc sinh, bo him cây trng, các loi bo him khơng nhm mc đích kinh doanh; dy hc, dy ngh o Căn c tính thu GTGT là giá tính thu. Thu GTGT = Giá tính thu × Thu sut Giá tính thu GTGT đưc quy đnh c th cho tng loi hàng hĩa, dch v c th như sau:
   ði vi hàng hố, dch v là giá bán chưa cĩ thu GTGT. ði vi hàng hĩa, dch v chu thu tiêu th đc bit là giá bán đã cĩ thu tiêu th đc bit nhưng chưa cĩ thu GTGT.
   ði vi hàng hố nhp khu là giá nhp ti ca khu cng (+) vi thu nhp khu (nu cĩ), cng (+) vi thu tiêu th đc bit (nu cĩ). Giá nhp ti ca khu đưc xác đnh theo quy đnh v giá tính thu hàng nhp khu.
   Hàng hố, dch v dùng đ trao đi, tiêu dùng ni b, biu, tng, cho, tr thay lương cho ngưi lao đng là giá tính thu GTGT ca hàng hố, dch v cùng loi hoc tương đương trên th trưng.
   ði vi hàng hĩa, dch v khác đưc quy đnh c th ti thơng tư hưng dn v thu GTGT ca B Tài chính.
   Mc thu sut thu GTGT đưc quy đnh cho tng nhĩm hàng, loi sn phm hàng hố, dch v, ví d: thu sut thp nht (0%) đưc áp dng đi vi hàng hố, dch v xut khu, mc thu sut (5%) áp dng đi vi hàng hĩa, dch v thit yu cho nhu cu, đi sng ca con ngưi như sn xut nưc sch cho sn xut và sinh hot ca dân cư, phân bĩn, thuc tr sâu Mc thu 10% áp dng đi vi hot đng khai thác, hĩa cht, m phm, khách sn . • Phương pháp tính thu GTGT Thu GTGT phi np đưc tính theo phương pháp khu tr thu hoc phương pháp tính trc tip trên giá tr gia tăng. o Phương pháp khu tr thu: Phương pháp khu tr thu áp dng đi vi cơ s kinh doanh thc hin đy đ ch đ k tốn, hĩa đơn, chng t theo quy 24 v1.0
9. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip đnh ca pháp lut v k tốn, hĩa đơn, chng t và đăng ký np thu theo phương pháp khu tr thu, tr các đi tưng áp dng tính thu theo phương pháp tính thu trc tip trên GTGT. Thu GTGT phi np = Thu GTGT đu ra – Thu GTGT đu vào đưc khu tr Giá tính thu ca hàng Thu GTGT đu ra = × Thu sut thu GTGT hố, dch v bán ra Giá tính thu ca hàng hố, dch v bán ra là giá bán chưa cĩ thu GTGT. Thu GTGT đu vào bng tng s thu GTGT đã thanh tốn đưc ghi trên hố đơn GTGT mua hàng hố, dch v hoc chng t np thu GTGT hàng hố nhp khu. Ví d: Doanh nghip A sn xut xi măng; trong tháng 1/năm N, bán ra đưc 200 tn xi măng, đơn giá 800.000đ/tn (là giá chưa cĩ thu GTGT, thu sut thu GTGT là 10%, tc là giá ngưi mua phi thanh tốn là 880.000đ/tn). ð sn xut ra s xi măng trên, trong tháng doanh nghip đã mua nguyên liu, vt tư như sau: Hàng hố mua ðơn v Sn lưng Thu GTGT Giá đơn v Thành tin trong tháng tính mua đu v ào Clanke tn 100 0,5trđ/T 50.000.000đ 5.000.000đ ðin kw 5000kw 700đ/kw 3.500.000đ 350.000đ Xăng, du tn 10 4 trđ/T 40.000.000đ 4.000.000đ Cng 93.500.000đ 9.350.000đ Gi đnh các loi vt tư; nguyên liu, năng lưng mua vào ch dùng đ sn xut xi măng. Vy thu GTGT mà doanh nghip phi np trong tháng 1/N như sau:
   Thu GTGT đu ra trên s xi măng bán ra là: 800.000đ/T × 200T × 10% = 16.000.000đ
   S thu GTGT đưc khu tr là 9.350.000đ
   S thu GTGT cịn phi np là:16.000.000đ – 9.350.000đ = 6.650.000đ Trưng hp hàng hố, dch v mua vào cĩ chng t ghi giá thanh tốn, là giá đã cĩ thu GTGT thì doanh nghip căn c vào giá đã cĩ thu và thu sut thu GTGT đ xác đnh giá khơng cĩ thu và thu GTGT đu vào đưc khu tr Ví d: Tng giá thanh tốn ca doanh nghip A là 110 triu đng (giá cĩ thu GTGT), dch v này chu thu sut là 10%. Giá chưa cĩ thu GTGT là: 110 triu đng = 100 triu đng 1 + 10% Thu GTGT đu vào đưc khu tr là: 100 triu đng × 10% = 10 triu đng o Phương pháp tính trc tip trên GTGT: GTGT ca hàng hố, dch Thu sut thu GTGT ca Thu GTGT phi np = × v chu thu bán ra hàng hố, dch v đĩ GTGT ca hàng hố, Giá thanh tốn ca hàng Giá thanh tốn ca hàng hố, = – dch v hố, dch v bán ra dch v mua v ào tương ng v1.0 25
10. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip Phương pháp tính trc tip trên GTGT: Phương pháp này ch áp dng cho các cá nhân sn xut, kinh doanh và t chc, cá nhân nưc ngồi kinh doanh Vit Nam khơng theo Lut đu tư nưc ngồi ti Vit Nam chưa thc hin đy đ các điu kin v k tốn, hố đơn, chng t đ làm các căn c tính thu theo phương pháp khu tr thu; các cơ s kinh doanh mua, bán vàng, bc và đá quý. 2.3.2. Thu tiêu th đc bit Là mt loi thu gián thu mà Nhà nưc thc hin nhm điu tit vic sn xut, tiêu dùng mt s mt hàng nht đnh và tăng thêm ngun thu cho ngân sách nhà nưc. • ði tưng chu thu tiêu th đc bit (TTðB) là nhng hàng hố đưc quy đnh trong Lut Thu TTðB như rưu, bia các loi, thuc lá, ơ tơ dưi 24 ch ngi, xăng các loi, bài lá, vàng mã và nhng loi dch v như kinh doanh vũ trưng, casinơ, kinh doanh x s • ði tưng khơng chu thu TTðB do Nhà nưc quy đnh thưng là nhng hàng hố do các cơ s sn xut, gia cơng trc tip xut khu, hàng hố nhp khu thuc din hàng vin tr nhân đo, vin tr khơng hồn li, quà tng cho các cơ quan Nhà nưc, hàng hố quá cnh, hàng tm nhp, tái xut và tm xut khu, tái xut khu trong thi hn chưa phi np thu • ði tưng np thu TTðB là các t chc, cá nhân cĩ sn xut, nhp khu hàng hố và kinh doanh dch v thuc đi tưng chu thu TTðB. • Cách tính thu TTðB phi np: Thu TTðB phi S lưng hàng hố Giá tính thu đơn v Thu sut = × × np tiêu th hàng hố thu TTðB Trong đĩ: o S lưng hàng hố tiêu th là s lưng, sn lưng hàng hố dch v chu thu TTðB đưc sn xut ra đem bán, hàng gia cơng, hàng hố, dch v đ tiêu dùng ni b, làm quà biu, quà tng o Giá tính thu đi vi hàng hố sn xut trong nưc là giá do cơ s sn xut bán ra ti nơi sn xut chưa cĩ thu TTðB và chưa cĩ thu GTGT; đi vi hàng hố nhp khu là giá tính thu nhp khu, cng thu nhp khu; đi vi hàng hố gia cơng là giá tính thu ca hàng hố sn xut cùng loi hoc tương đương ti cùng thi đim giao hàng; đi vi dch v là giá cung ng dch v chưa cĩ thu TTðB; đi vi hàng hố dùng đ trao đi, tiêu dùng ni b, biu, tng là giá tính thu TTðB ca hàng hố, dch v cùng loi hoc tương đương ti thi đim phát sinh hot đng này. o Thu sut thu TTðB đưc qui đnh trong biu thu mà Nhà nưc ban hành 2.3.3. Thu xut khu, thu nhp khu • ði tưng chu thu: Là hàng hố đưc phép xut khu, nhp khu qua các ca khu, biên gii Vit Nam; hàng hĩa đưc t th trưng trong nưc vào khu phi thu quan và t khu phi thu quan vào th trưng trong nưc. 26 v1.0
11. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip • ði tưng khơng thuc din chu thu xut khu, nhp khu sau khi đã làm đy đ các th tc hi quan gm: o Các hàng hĩa vn chuyn quá cnh hoc mưn đưng qua ca khu, biên gii Vit nam, hàng hĩa chuyn khu theo quy đnh ca Chính ph. o Hàng hĩa vin tr nhân đo, hàng hĩa vin tr khơng hồn li. o Hàng hĩa t khu phi thu quan xut khu ra nưc ngồi; hàng hĩa t nưc ngồi vào khu phi thu quan và ch s dng trong khu phi thu quan, hàng hĩa đưa t khu phi thu quan này sang khu phi thu quan khác; hàng hĩa là du khí thuc thu tài nguyên ca Nhà nưc khi xut khu. • ði tưng np thu: Là các t chc, cá nhân cĩ hàng hố thuc đi tưng chu thu, khi xut khu, nhp khu đu phi np thu xut khu, nhp khu. • Căn c tính thu xut, nhp khu là s lưng tng mt hàng ghi trong t khai hàng xut khu, nhp khu, giá tính thu, thu sut ca mt hàng. • Phương pháp tính thu: S lưng đơn v tng mt Tr giá tính thu Thu xut hoc hàng hố thc t xut khu Thu = × tính trên 1 đơn v × nhp khu phi np hoc nhp khu ghi trong t sut hàng hĩa khai hi quan Trong đĩ: o Nu áp dng thu tuyt đi s ly s lưng đơn v tng mt hàng XNK nhân (×) vi mc thu tuyt đi ca chúng. Giá tính thu đi vi hàng hố xut khu là giá bán ti ca khu theo hp đng. o Giá tính thu đi vi hàng hố nhp khu là giá thc t phi tr tính đn ca khu nhp đu tiên theo hp đng, phù hp vi các cam kt quc t. Thu sut đi vi hàng hố xut khu s đưc quy đnh cho tng mt hàng ti biu thu xut khu. o Thu sut đi vi hàng hố nhp khu gm cĩ thu sut ưu đãi, thu sut ưu đãi đc bit và thu sut thơng thưng.
    Thu sut ưu đãi áp dng cho hàng hố nhp khu t nưc cĩ thc hin đi x ti hu quc vi Vit Nam.
    Thu sut ưu đãi đc bit áp dng cho hàng hố nhp khu t nưc thc hin ưu đãi đc bit v thu nhp khu vi nưc ta.
    Thu sut thơng thưng áp dng cho hàng hố nhp khu t nưc khơng thc hin đi x ti hu quc, khơng thc hin ưu đãi đc bit v thu nhp khu vi Vit Nam. 2.3.4. Thu thu nhp doanh nghip 2.3.4.1. ði tưng np thu thu nhp doanh nghip • ði tưng np thu TNDN là nhng t chc, cá nhân sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v cĩ thu nhp đu phi np thu TNDN tr các đi tưng quy đnh theo quy đnh ca Nhà nưc. • ði tưng khơng thuc din np thu TNDN: là các h gia đình, cá nhân, hp tác xã sn xut nơng nghip cĩ thu nhp t sn phm trng trt, chăn nuơi, nuơi trng thu sn khơng thuc din np thu TNDN, tr h gia đình và cá nhân nơng dân sn xut hàng hố ln cĩ thu nhp cao theo quy đnh ca Chính ph. v1.0 27
12. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.3.4.2. Phương pháp tính thu thu nhp doanh nghip Thu TNDN phi np = Thu nhp chu thu × Thu sut thu TNDN • Thu sut thu TNDN do Nhà nưc quy đnh. Ngồi ra các trưng hp min, gim thu áp dng mc thu sut thp hơn mc bình thưng nhm khuyn khích đu tư, khuyn khích kinh doanh, phát trin doanh nghip mi, phát trin các ngành, ngh vùng sâu, vùng xa • Thu nhp chu thu gm thu nhp t hot đng sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v và thu nhp chu thu khác. Thu nhp chu Doanh thu đ tính Chi phí hp lý Thu nhp chu thu thu trong kỳ = thu nhp chu thu – trong kỳ tính + khác trong kỳ tính tính thu trong kỳ tính thu thu thu o Thu nhp chu thu t hot đng sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v bng doanh thu tr (–) các khon chi phí hp lý cĩ liên quan đn thu nhp chu thu. o Thu nhp chu thu khác: Thu nhp chu thu khác bao gm thu nhp t chênh lch mua, bán chng khốn, quyn s hu, quyn s dng tài sn; thu nhp t chuyn quyn s dng đt, chuyn quyn thuê đt; lãi t chuyn nhưng, cho thuê, thanh lý tài sn, tin gi, cho vay vn, bán ngoi t; kt dư cui năm các khon d phịng; thu các khon n khĩ địi đã x lý xố s nay địi đưc; thu các khon n phi tr khơng xác đnh đưc ch; các khon thu nhp t kinh doanh ca nhng năm trưc b b sĩt mi phát hin ra và các khon thu nhp khác. o Doanh thu đ tính thu nhp chu thu là tồn b tin bán hàng, tin gia cơng, tin cung ng dch v, k c tr giá, ph thu, ph tri mà cơ s kinh doanh đưc hưng (doanh thu khơng bao gm thu GTGT); trưng hp cĩ doanh thu bng ngoi t thì phi quy đi ra đng Vit nam theo t giá hi đối do Ngân hàng Nhà nưc Vit Nam cơng b ti thi đim phát sinh doanh thu bng ngoi t. o Chi phí hp lý bao gm:
    Chi phí khu hao TSCð s dng cho hot đng sn xut, kinh doanh. Mc trích khu hao đưc căn c vào giá tr tài sn c đnh và thi gian trích khu hao. Cơ s sn xut, kinh doanh hàng hĩa, dch v cĩ hiu qu kinh t cao đưc khu hao nhanh nhưng ti đa khơng quá hai ln mc khu hao theo mc bình thưng đ nhanh chĩng đi mi cơng ngh;
    Chi phí vt tư, nhiên liu, năng lưng đưc tính theo mc tiêu hao hp lý và giá thc t xut kho;
    Tin lương, tin cơng, ph cp theo qui đnh, khơng k tin lương, tin cơng ca ch DNTN, ch h cá th kinh doanh và sáng lp viên cơng ty khơng trc tip tham gia điu hành sn xut, kinh doanh;
    Chí phí dch v mua ngồi: đin, nưc, đin thoi, sa cha tài sn c đnh; tin thuê tài sn c đnh; kim tốn; dch v pháp lý; thit k xác lp và bo v nhãn hiu hàng hĩa; bo him tài sn; chi tr tin s dng tài liu k thut, bng sáng ch, giy phép cơng ngh khơng thuc tài sn c đnh; dch v k thut và dch v mua ngồi khá;
    Các khon chi cho lao đng n theo quy đnh ca pháp lut; chi bo h lao đng hoc trang phc; chi bo v cơ s kinh doanh; chi cơng tác phí; trích 28 v1.0
13. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip np qu bo him xã hi, bo him y t thuc trách nhim ca cơ s kinh doanh s dng lao đng; kinh phí cơng đồn; chi phí h tr cho hot đng ca ðng, đồn th ti cơ s kinh doanh; khon trích np hình thành ngun chi phí qun lý cho cp trên và các qu ca hip hi theo quy đnh;
    Chi tr lãi tin vay vn sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v ca ngân hàng và các t chc tín dng khác, ca các t chc kinh t theo lãi sut thc t; chi tr lãi tin vay ca các đi tưng khác theo lãi sut thc t khi ký hp đng vay, nhưng ti đa khơng quá 1, 2 ln mc lãi sut cho vay ca ngân hàng thương mi ti thi đim vay;
    Trích các khon d phịng theo ch đ quy đnh;
    Tr cp thơi vic cho ngưi lao đng;
    Chi phí v tiêu th hàng hĩa, dch v;
    Chi phí qung cáo, tip th, khuyn mi liên quan trc tip đn hot đng sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v và các khon chi phí khác đưc khng ch ti đa khơng quá 10% tng s chi phí; đi vi hot đng thương nghip, tng s chi phí đ xác đnh mc khng ch khơng bao gm giá mua ca hàng hố bán ra;
    Các khon thu, phí, l phí, tin thuê đt phi np cĩ liên quan đn hot đng sn xut, kinh doanh hàng hố, dch v đưc tính vào chi phí hp lý;
    Chi phí qun lý kinh doanh do cơng ty nưc ngồi phân b cho cơ s thưng trú Vit Nam theo quy đnh ca Chính ph;
    Chi phí mua hàng hố, dch v ca t chc, cá nhân khơng kinh doanh, khơng cĩ hố đơn chng t do Chính ph quy đnh. Các khon chi phí sau đây khơng đưc tính vào chi phí hp lý; các khon trích trưc vào chi phí mà thc t khơng chi; các khon chi khơng cĩ chng t hoc chng t khơng hp pháp; các khon tin pht, các khon chi khơng liên quan đn doanh thu tính thu và thu nhp chu thu, các khon chi do các ngun vn khác đài th. Ví d: Giá bán đơn v sn phm A là 100.000đ. Thu GTGT 10% là 10.000đ. Giá thanh tốn: 110.000đ. Doanh thu đ tính thu nhp chu thu là 100.000đ. Trưng hp np thu GTGT theo phương pháp trc tip trên giá tr gia tăng thì doanh thu đ tính thu nhp chu thu là giá bên mua thc thanh tốn cĩ c thu GTGT. 2.4. Doanh thu và thu nhp ca doanh nghip 2.4.1. Doanh thu ca doanh nghip Quá trình hot đng, sn xut kinh doanh cũng là quá trình to ra doanh thu cho doanh nghip. Doanh thu là tng giá tr các li ích kinh t mà doanh nghip thu đưc trong mt thi kỳ nht đnh t các hot đng kinh doanh. Doanh thu ca doanh nghip thưng bao gm hai b phn: Doanh thu bán hàng và cung cp dch v (hay cịn gi là doanh thu tiêu th) và doanh thu hot đng tài chính. v1.0 29
14. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.4.1.1. Doanh thu bán hàng và cung cp dch v • Khái nim: Doanh thu bán hàng và cung cp dch v là tng giá tr các loi hàng hố, dch v mà doanh nghip đã bán ra trong mt thi kỳ nht đnh. Doanh thu bán hàng và cung cp dch v là b phn doanh thu ch yu ca doanh nghip hot đng sn xut, thương mi. Khi hồn thành vic bán hàng, v cơ bn doanh nghip đã xác đnh đưc doanh thu. Xem xét trên gĩc đ tài chính, thi đim ghi nhn doanh thu bán hàng là khi quyn s hu hàng hố đã đưc chuyn giao hoc dch v đã đưc thc hin và ngưi mua đã chp nhn thanh tốn khơng k đã thu đưc tin hay chưa thu đưc tin. Như vy, khi doanh thu bán hàng, cung cp dch v đưc ghi nhn cũng cĩ nghĩa là doanh nghip đã chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu hàng hố đĩ cho ngưi mua. Cn phân bit doanh thu bán hàng, cung cp dch v vi tin thc thu bán hàng, cung cp dch v. Tin thc thu bán hàng, cung cp dch v là s tin mt mà doanh nghip thu đưc t vic bán hàng, cung cp dch v trong kỳ. Trong trưng hp doanh nghip s dng phương thc bán chu hàng hố, dch v cho khách hàng thì sau khi đã xut giao hàng, quyn s hu đã đưc chuyn giao cho khách hàng, doanh thu bán hàng ca doanh nghip đưc ghi nhn, nhưng phi sau mt thi gian nht đnh doanh nghip mi thu đưc tin bán hàng. • Xác đnh doanh thu bán hàng. o Doanh thu bán hàng ca doanh nghip trong kỳ cĩ th đưc xác đnh theo cơng thc sau: n = × SQP∑ ti i i= 1 Trong đĩ:
    S: Doanh thu bán hàng trong kỳ;
    Qti: S lưng sn phm i bán trong kỳ;
    Pi: Giá bán mt sn phm i;
    i: Loi sn phm (i =1,n ). S lưng sn phm tiêu th: Phn ln các doanh nghip áp dng k tốn hàng tn kho theo phương pháp nhp trưc, xut trưc; trong trưng hp này, s lưng sn phm tiêu th trong kỳ đưc xác đnh theo cơng thc sau: Qti = Qdi + Qsi – Qci Trong đĩ:
    Qdi: S lưng sn phm i tn kho đu kỳ;
    Qsi: S lưng sn phm i sn xut nhp kho trong kỳ;
    Qci: S lưng sn phm i tn kho cui kỳ. o Giá bán sn phm xác đnh theo giá hố đơn. Trong trưng hp lp k hoch doanh thu, giá bán đưc xác đnh da trên cơ s chính sách giá c sn phm ca doanh nghip. 30 v1.0
15. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip o Doanh thu thun bán hàng: Ngồi vic xác đnh doanh thu bán hàng, cịn phi xác đnh doanh thu thun bán hàng trong kỳ. Chit khu thương mi, Các loi thu gián thu Doanh thu Doanh thu = – gim giá hàng bán, – đưc tính gp trong thun bán hàng bán hàng hàng bán tr li giá bán nu cĩ Các khon gim tr doanh thu bao gm:
    Chit khu thương mi: Là s tin mà doanh nghip gim tr cho ngưi mua hàng do ngưi mua hàng đã mua hàng vi khi lưng ln, theo tho thun v chic khu thương mi đã đưc ghi trong hp đng.
    Gim giá hàng bán: Là khon doanh nghip gim tr cho ngưi mua đi vi s hàng đã xut giao nhưng kém cht lưng, sai quy cách theo hp đng
    Giá tr hàng bán b tr li: Là giá tr s hàng hố đã xut giao và doanh nghip đã ghi nhn vào doanh thu, nhưng nay b ngưi mua tr li và t chi thanh tốn do hàng khơng đm bo điu kin v quy cách, phm cht vi phm nghiêm trng hp đng kinh t. Các loi thu gián thu đưc tính gp trong giá bán (nu cĩ) như: Thu tiêu th đc bit, thu xut khu • Ý nghĩa ca doanh thu và tăng doanh thu Doanh thu bán hàng, cung cp dch v cũng như vic tăng doanh thu bán hàng cĩ ý nghĩa rt quan trng đi vi doanh nghip, điu đĩ đưc th hin nhng đim sau: o Doanh thu là mt căn c quan trng xác đnh kt qu kinh doanh ca doanh nghip. o Doanh thu bán hàng, cung cp dch v là ngun tài chính tim năng quan trng đ bù đp các khon chi phí sn xut kinh doanh trong kỳ như bù đp chi phí v nguyên vt liu, đ tr tin cơng và thc hin các nghĩa v tài chính vi nhà nưc như np các khon thu v.v o Tăng doanh thu là mt trong nhng mc tiêu th hin s tăng trưng ca doanh nghip. o Tăng doanh thu là mt tin đ quan trng đ doanh nghip tăng li nhun. 2.4.1.2. Doanh thu hot đng tài chính Doanh thu hot đng tài chính là tng giá tr li ích kinh t doanh nghip thu đưc trong mt thi kỳ nht đnh t hot đng tài chính ca doanh nghip. Doanh thu t hot đng tài chính trong kỳ bao gm các khon ch yu sau: • Lãi tin gi, lãi cho vay vn (nu cĩ). • S tin chit khu thanh tốn doanh nghip đưc hưng khi mua vt tư, hàng hố đã thanh tốn tr tin mua hàng trưc thi hn đưc ngưi bán chp thun. • S c tc, li nhun đưc chia phát sinh trong kỳ t hot đng gĩp vn c phn, liên doanh vi doanh nghip khác (nu cĩ). • Khon lãi khi bán chng khốn đu tư ngn hn, dài hn. • S tin thu đưc v bán bt đng sn đi vi doanh nghip cĩ kinh doanh bt đng sn. • Khon lãi do bán ngoi t v1.0 31
16. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.4.2. Thu nhp khác ca doanh nghip Trong quá trình hot đng, doanh nghip cịn cĩ th cĩ khon thu nhp khác. Thu nhp khác là các khon thu trong kỳ t các hot đng xy ra khơng thưng xuyên ngồi các hot đng to ra doanh thu. Thu nhp khác ca doanh nghip bao gm mt s khon ch yu sau: • Tin thu t nhưng bán, thanh lý tài sn c đnh. • Khon thu tin pht khách hàng do vi phm hp đng kinh t vi doanh nghip. • Tin bo him đưc bi thưng. • Khon thu đưc t n phi thu khĩ địi đã xố s. • Khon n phi tr nhưng khơng xác đnh đưc ch. • Các khon thu nhp kinh doanh nhng năm trưc b b sĩt hay quên ghi s k tốn, năm nay mi phát hin ra 2.5. Li nhun và phân tích đim hịa vn 2.5.1. Li nhun ca doanh nghip 2.5.1.1. Khái nim và ý nghĩa ca li nhun Li nhun là kt qu tài chính ca các hot đng mà doanh nghip thc hin trong kỳ. T gĩc đ ca doanh nghip cĩ th thy li nhun ca doanh nghip là s chênh lch gia doanh thu hay thu nhp và chi phí mà doanh nghip phi b ra đ đt đưc s doanh thu hay thu nhp đĩ. Doanh thu Chi phí to ra doanh thu Li nhun = – hay thu nhp hay thu nhp Li nhun ca doanh nghip cĩ ý nghĩa rt quan trng vì: • Li nhun là mt trong nhng tin đ quyt đnh s tn ti và phát trin ca doanh nghip. Bi l, mt trong nhng mc tiêu hàng đu ca doanh nghip là li nhun, nu mt doanh nghip b thua l liên tc, kéo dài thì doanh nghip s rơi vào tình trng phá sn. • Li nhun là ngun tài chính quan trng đ đm bo cho doanh nghip tăng trưng bn vng • Li nhun là ngun tài chính đ ci thin đi sng vt cht và tinh thn cho ngưi lao đng trong doanh nghip. • Li nhun ca doanh nghip cũng là mt ngun thu quan trng ca ngân sách nhà nưc. • Li nhun là mt ch tiêu cht lưng tng hp phn ánh hiu qu hot đng ca doanh nghip. Kt qu ca các quyt đnh đu tư và các quyt đnh qun lý hot đng kinh doanh thưng xuyên cui cùng đưc th hin s li nhun thu đưc. Thơng qua ch tiêu li nhun giúp cho các nhà qun lý doanh nghip, các nhà đu tư đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip. 32 v1.0
17. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.5.1.2. Ni dung li nhun ca doanh nghip Xem xét trên gĩc đ ca nhà qun tr doanh nghip, li nhun trong năm ca doanh nghip bao gm: li nhun gp t bán hàng và cung cp dch v, li nhun t hot đng sn xut kinh doanh, li nhun khác và li nhun sau thu. • Li nhun thun t hot đng sn xut kinh doanh Là li nhun thu đưc t vic sn xut, tiêu th sn phm và dch v trong năm ca doanh nghip và đưc xác đnh theo cơng thc sau: Li nhun sn xut Doanh thu Tr giá vn Chi phí bán Chi phí qun lý kinh doanh (Li nhun = – – – bán hàng bán hàng hàng doanh nghip bán hàng) Trong đĩ: Li nhun gp v bán hàng Doanh thu bán hàng Giá vn hàng = – và cung cp dch v và cung cp dch v bán • Li nhun khác Li nhun khác trong năm cĩ th đưc xác đnh theo cơng thc sau: Li nhun khác = Thu nhp khác – Chi phí khác Trên cơ s xác đnh đưc li nhun t các hot đng cĩ th xác đnh đưc li nhun trưc thu ca doanh nghip trong năm: Li nhun Li nhun gp v bán Li nhun thun t Li nhun = + + trưc thu hàng v à cung cp dch v hot đng kinh doanh khác T li nhun trưc thu, doanh nghip phi thc hin nghĩa v tài chính vi Nhà nưc dưi hình thc np thu thu nhp doanh nghip, phn li nhun cịn li là li nhun sau thu: Li nhun sau thu TNDN = Li nhun trưc thu – Thu thu nhp Trên gĩc đ tài chính cịn cĩ th xác đnh li nhun sau thu theo cơng thc sau: Li nhun sau thu TNDN = Li nhun trưc thu × (1 – Thu sut thu TNDN) 2.5.2. Phân tích đim hịa vn 2.5.2.1. Khái nim đim hồ vn và phân tích hịa vn • ðim hịa vn ðim hồ vn là đim ti đĩ doanh thu bng chi phí tc là doanh nghip khơng b l và khơng cĩ lãi. Khi xem xét đim hồ vn, ngưi ta cịn cĩ th phân bit hai trưng hp: ðim hồ vn kinh t và đim hồ vn tài chính. v1.0 33
18. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip o ðim hồ vn kinh t: Là đim ti đĩ doanh thu bng tng chi phí sn xut kinh doanh bao gm tng chi phí bin đi và tng chi phí c đnh kinh doanh (chưa tính đn lãi vay vn kinh doanh phi tr). Như vy, ti đim hồ vn kinh t, li nhun trưc lãi vay và thu là bng khơng (EBIT = 0). o ðim hồ vn tài chính: Là đim ti đĩ doanh thu bng tng chi phí sn xut kinh doanh và lãi vay vn kinh doanh phi tr. Ti đim hồ vn này li nhun trưc thu ca doanh nghip là bng khơng (EBT = 0). Phn sau đây ch yu xem xét đim hịa vn kinh t. • Phân tích đim hịa vn Phân tích đim hịa vn là mt phương pháp phân tích xem xét mi quan h gia chi phí c đnh, chi phí bin đi, sn lưng sn phm hay doanh thu và li nhun. Vic phân tích đim hồ vn cĩ ý nghĩa rt quan trng đi vi các nhà qun lý doanh nghip: o Giúp cho nhà qun tr doanh nghip d báo sn lưng sn phm cn sn xut hoc doanh thu cn đt ti đ hịa vn hay đt đưc mc li nhun d kin khi bit cơ cu chi phí và chính sách giá c ca doanh nghip. o Phân tích tác đng ca chi phí c đnh, chi phí bin đi vá giá c sn phm đn li nhun trưc lãi vay và thu đ t đĩ quyt đnh đu tư và cách thc qun lý chi phí nhm đt đưc hiu qu cao trong kinh doanh. o Phân tích tác đng ca đi mi thit b, cơng ngh và quy mơ kinh doanh đn s thay đi kt cu chi phí và giá bán, t đĩ thy đưc nh hưng ca chúng đn li nhun trưc lãi vay và thu. o Phân tích tác đng ca các bin pháp tái cơ cu doanh nghip nhm ct gim chi phí c đnh đ tăng li nhun. • Phân tích đim hịa vn cũng cĩ nhng hn ch nht đnh: o Trong mơ hình phân tích hịa vn, giá bán và chi phí bin đi cho mi đơn v sn phm đưc gi đnh là khơng đi và như vy, hàm s doanh thu và tng chi phí là hàm tuyn tính. Tuy nhiên, trong thc t các hàm s này thưng là hàm phi tuyn tính, chng hn trong nhiu trưng hp, doanh nghip ch tăng đưc sn lưng tiêu th bng cách gim giá bán, hoc chi phí bin đi cho mi đơn v sn phm lúc đu gim xung khi sn lưng sn phm sn xut tăng lên, nhưng khi ti mt gii hn nht đnh đ sn lưng tăng lên địi hi chi phí bin đi cũng tăng lên o Trong thc t, vic phân chia chi phí sn xut kinh doanh thành chi phi c đnh và chi phí bin đi khơng hồn tồn đơn gin, chng hn cĩ nhng khon chi phí ch c đnh trong mt gii hn sn lưng sn phm hay mc đ hot đng nht đnh ca doanh nghip nu vưt quá gii hn đĩ thì khon chi phí đĩ cũng tăng lên. o Phân tích đim hịa vn rt hu ích đi vi 1 loi sn phm, tuy nhiên, trong thc t doanh nghip thưng sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm, khi đĩ vic phân tích là rt phc tp. 34 v1.0
19. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2.5.2.2. Xác đnh sn lưng hồ vn kinh t Sn lưng hồ vn kinh t là s lưng sn phm cn sn xut tiêu th đ đt đim hồ vn kinh t và cĩ th xác đnh theo cơng thc sau: F Q = H PV− Trong đĩ: QH: Sn lưng hồ vn kinh t; F: Tng chi phí c đnh kinh doanh ca doanh nghip; V: Chi phí bin đi tính cho mt sn phm; P: Giá bán mt sn phm. Ví d: Mt Cơng ty chuyên sn xut hàng tiêu dùng cĩ chi phí c đnh kinh doanh là 40 triu đng, giá bán đơn v sn phm A là 10.000đ và chi phí bin đi cho mi đơn v sn phm A là 2.000đ. Căn c vào tài liu trên, cĩ th xác lp mi quan h gia sn lưng tiêu th chi phí, doanh thu và kt qu tiêu th theo bng sau: Sn phm Chi phí c Chi phí bin Lãi (+) Tng chi phí Doanh thu tiêu th (cái) đnh đi L () 3.000 40.000 6.000 46.000 30.000 16.000 4.000 40.000 8.000 48.000 40.000 8.000 5.000 40.000 10.000 50.000 50.000 6.000 40.000 12.000 52.000 60.000 + 8.000 7.000 40.000 14.000 54.000 70.000 + 16.000 ðơn v: 1.000đ ð th 2 .1: ðim hịa vn v1.0 35
20. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip Trên đ th biu din: Trc Ox là sn lưng tiêu th (đơn v: 1.000 sn phm). Trc Oy biu din doanh thu, chi phí (đơn v: triu đng). MF: Chi phí c đnh kinh doanh; MC: ðưng tng chi phí; OS: ðưng doanh thu. OS ct MC ti I và I là đim hồ vn Thay s liu vào cơng thc ta cĩ: 400.000.000 Q = = 5.000 sn phm H 10.000 – 2.000 2.5.2.3. Xác đnh doanh thu hồ vn kinh t Doanh thu hồ vn kinh t (SH) là mc doanh thu bng vi tng chi phí sn xut kinh doanh và cĩ th xác đnh theo cơng thc sau: SH = QH × P (1) T cơng thc (1) cĩ th bin đi: FF SQPP= × = × = HH − V PV 1− P Vy cĩ th rút ra: F S = (2) H V 1− P 2.5.2.4. Xác đnh cơng sut hồ vn Xác đnh cơng sut hồ vn (h%) nhm xem xét cn phi huy đng bao nhiêu phn trăm (%) cơng sut máy mĩc thit b theo thit k vào sn xut sn phm s đt đưc s hồ vn, cĩ th xác đnh theo cơng thc sau: Q h%=H × 100% QS Hoc: F h% = ×100% × − QS (P V) Trong đĩ: • h%: Cơng sut hịa vn. • QS: Cơng sut theo thit k. • P, F,V: Như đã chú thích trên. 2.5.2.5. Xác đnh thi gian hồ vn Thi gian hồ vn là thi gian cn thit đt đưc hồ vn kinh t (đơn v tính là tháng) và cĩ th xác đnh theo cơng thc sau: 36 v1.0
21. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip QH TH = Qn 12 Hoc × QH 12 TH = Qn Trong đĩ: • TH: Thi gian hồ vn kinh t (tháng); • QH: Sn lưng hồ vn kinh t; • Qn: S lưng sn phm sn xut tiêu th trong năm; • 12: S tháng trong năm; Theo ví d trên phn 2.5.2.2, gi s trong năm doanh nghip d kin sn xut tiêu th đưc 6.000 sn phm. Vy, thi gian hồ vn: 5.000× 12 T = = 10 tháng H 6.000 2.5.2.6. Xác đnh sn lưng sn phm cn sn xut đ đt đưc mc li nhun d tính Khi đã bit tng chi phí c đnh kinh doanh, chi phí bin đi cho 1 sn phm và giá bán sn phm cĩ th xác đnh s lưng sn phm cn sn xut tiêu th đ đt đưc mc li nhun trưc lãi vay và thu (EBIT) d kin. Xut phát t cơng thc: EBIT = Q × (P – V) – F Cĩ th rút ra, s lưng sn phm cn sn xut đ đt đưc mc li nhun trưc lãi vay và thu theo cơng thc sau: F+ EBIT Q = P PV− Trong đĩ: • QP: S lưng sn phm cn sn xut đ đt đưc mc li nhun d kin. • P, F,V: Như đã chú thích trên. 2.6. Phân phi li nhun các qu ca doanh nghip 2.6.1. Phân phi li nhun ca doanh nghip Phân phi li nhun là mt trong nhng vn đ tài chính rt quan trng. ðây khơng phi là vic phân chia li nhun mt cách đơn thun mà là vic gii quyt tng hịa các mi quan h li ích. • Trong phân phi li nhun, địi hi phi quán trit các vn đ cĩ tính nguyên tc sau: o Vic phân phi li nhun phi tuân th các quy đnh ràng buc ca pháp lut. v1.0 37
22. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip o Phân phi li nhun phi đm bo hài hịa li ích gia các ch th: Nhà nưc, doanh nghip, ngưi lao đng, gia li ích trưc mt và li ích dài hn. • Các phương hưng phân phi ch yu: Nhìn chung, li nhun thc hin hay li nhun trưc thu ca doanh nghip đưc phân phi theo các hưng ch yu sau: o Bù đp l năm trưc (nu cĩ) theo quy đnh ca Lut Thu thu nhp doanh nghip. o Np thu thu nhp ca doanh nghip. o Phn li nhun cịn li là li nhun sau thu. • Mt s đim chú ý: Trên cơ s tuân th các quy đnh ràng buc ca pháp lut, ch s hu doanh nghip thc hin vic phân phi li nhun sau thu. Vic phân phi s li nhun này do ch s hu ca tng loi hình doanh nghip quyt đnh c th. Tuy nhiên, trong phân phi cn chú ý mt s đim sau: o Trích lp qu d phịng tài chính: Nhm bù đp nhng tn tht thit hi v tài sn xy ra trong quá trình kinh doanh (ngồi phn đưc Cơng ty bo him bi thưng nu cĩ). o Gi li mt phn li nhun đ tái đu tư tăng thêm vn: Phn này đưc th hin dưi hình thc trích lp Qu đu tư phát trin. o Trích mt phn li nhun dùng đ khuyn khích,ci thin đi sng vt cht và tinh thn ca ngưi lao đng trong doanh nghip: Phn này đưc th hin dưi hình thc trích lp Qu khen thưng, Qu phúc li và Qu thưng ban điu hành cơng ty • Hin nay, vic phân phi li nhun ca cơng ty nhà nưc đưc phân phi c th như sau: o Li nhun thc hin ca cơng ty sau khi bù đp l năm trưc theo quy đnh ca Lut Thu thu nhp doanh nghip và np thu thu nhp doanh nghip đưc phân phi như sau:
    Chia lãi cho các thành viên gĩp vn liên kt theo quy đnh ca hp đng (nu cĩ);
    Bù đp khon l ca các năm trưc đã ht thi hn đưc tr vào li nhun trưc thu;
    Trích 10% vào qu d phịng tài chính; khi s dư qu bng 25% vn điu l thì khơng trích na;
    Trích lp các qu đc bit t li nhun sau thu theo t l đã đưc Nhà nưc quy đnh đi vi cơng ty đc thù mà pháp lut quy đnh phi trích lp;
    S cịn li sau khi lp các qu quy đnh ti các đim trên đưc phân phi theo t l gia vn nhà nưc đu tư ti cơng ty và vn cơng ty t huy đng bình quân trong năm. Vn do cơng ty t huy đng là s tin cơng ty huy đng do phát hành trái phiu, tín phiu, vay ca các t chc, cá nhân trong và ngồi nưc trên cơ s cơng ty t chu trách nhim hồn tr c gc và lãi cho ngưi cho vay theo cam kt, tr các khon vay cĩ bo lãnh ca Chính ph, B Tài chính, các khon vay đưc h tr lãi sut. 38 v1.0
23. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip o Phn li nhun đưc chia theo vn nhà nưc đu tư đưc dùng đ tái đu tư b sung vn Nhà nưc ti cơng ty nhà nưc. Trưng hp khơng cn thit b sung vn Nhà nưc ti cơng ty nhà nưc, đi din ch s hu quyt đnh điu đng v qu tp trung đ đu tư vào các cơng ty khác. Th tưng Chính ph quyt đnh thành lp qu này. o Li nhun đưc chia theo vn t huy đng đưc phân phi như sau:
    Trích ti thiu 30% vào qu đu tư phát trin ca cơng ty;
    Trích ti đa 5% lp qu thưng Ban qun lý điu hành cơng ty. Mc trích mt năm khơng vưt quá 500 triu đng (đi vi cơng ty cĩ Hi đng qun tr), 200 triu đng (đi vi cơng ty khơng cĩ Hi đng qun tr) vi điu kin t sut li nhun thc hin trưc thu trên vn nhà nưc ti cơng ty phi bng hoc ln hơn t sut li nhun k hoch;
    S li nhun cịn li đưc phân phi vào qu khen thưng, phúc li ca cơng ty. Mc trích vào mi qu do Hi đng qun tr hoc Giám đc cơng ty khơng cĩ Hi đng qun tr quyt đnh sau khi tham kho ý kin ca Ban Chp hành Cơng đồn cơng ty. o ði din ch s hu quyt đnh t l trích c th vào các qu đu tư phát trin và qu khen thưng Ban qun lý điu hành cơng ty trên cơ s đ ngh ca Hi đng qun tr (đi vi cơng ty cĩ Hi đng qun tr) hoc Giám đc (đi vi cơng ty khơng cĩ Hi đng qun tr). 2.6.2. Các loi qu ca doanh nghip Doanh nghip trích lp các loi qu nhm s dng cho mc đích nht đnh. Thơng thưng doanh nghip cĩ các loi qu ch yu sau: • Qu d phịng tài chính: Ngun trích lp qu t li nhun sau thu. Mc đích s dng qu: o Bù đp nhng khon chênh lch t nhng tn tht thit hi v tài sn do nguyên nhân khách quan gây ra hoc các ri ro mà doanh nghip gp phi sau khi đã đưc cơ quan bo him bi thưng, nu nhng tài sn đĩ đưc doanh nghip mua bo him. o Bù đp các khon l ca cơng ty theo ngh quyt ca Hi đng qun tr. • Qu khen thưng: Ngun trích lp qu t li nhun sau thu. Mc đích s dng qu: o Thưng cui năm hay thưng kỳ cho ngưi lao đng trong doanh nghip do nhng thành tích h đã đt đưc trong hot đng kinh doanh. o Thưng đt xut cho nhng cá nhân, tp th trong doanh nghip cĩ thành tích đt xut. o Thưng cho cá nhân và đơn v bên ngồi doanh nghip do cĩ đĩng gĩp nhiu cho hot đng kinh doanh, cơng tác qun lý ca doanh nghip. v1.0 39
24. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip • Qu phúc li: Ngun trích lp qu ch yu là t li nhun sau thu. Mc đích s dng qu: o ðu tư, xây dng hoc sa cha, b sung vn xây dng các cơng trình phúc li cơng cng ca doanh nghip; gĩp vn đu tư xây dng các cơng trình phúc li chung trong ngành, hoc vi các đơn v khác theo hp đng. o Chi phí cho các hot đng phúc li cơng cng ca tp th cơng nhân viên cơng ty, phúc li xã hi. o Tr cp khĩ khăn thưng xuyên hoc đt xut cho ngưi lao đng k c nhng trưng hp v hưu, v mt sc, lâm vào hồn cnh khĩ khăn, khơng nơi nương ta, hoc làm cơng tác t thin. • Qu thưng Ban điu hành Cơng ty: Ngun trích lp qu ch yu t li nhun sau thu. Qu này dùng đ thưng cho Hi đng qun tr, Ban Giám đc cơng ty do cĩ thành tích điu hành cơng ty đt hiu qu cao trong hot đng kinh doanh. Ngồi các loi qu nêu trên, các doanh nghip cịn cĩ th trích lp các loi qu khác nhm mc đích nht đnh. Tuy nhiên, vic trích lp qu phi phù hp vi các quy đnh ca lut pháp và thưng phi đưc ghi trong điu l ca doanh nghip. 40 v1.0
25. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip TĨM LƯC CUI BÀI • Chi phí kinh doanh là tồn b các chi phí liên quan ti hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong mt thi kỳ nht đnh, bao gm chi phí sn xut kinh doanh, chi phí hot đng tài chính và chi phí khác. • Doanh thu bán hàng là biu hin ca tng giá tr các loi sn phm hàng hĩa, dch v mà doanh nghip đã bán ra trong mt kỳ nht đnh. ðây là b phn ch yu trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip. • Doanh thu hot đng tài chính là tng giá tr các li ích kinh t mà doanh nghip thu đưc trong kỳ do các hot đng tài chính mang li. • ðim hịa vn: Là đim mà ti đĩ doanh thu bán hàng bng vi chi phí đã b ra. • Li nhun: Là kt qu tài chính cui cùng ca hot đng kinh doanh ca doanh nghip, là khon tin chênh lch gia doanh thu và chi phí mà doanh nghip đã b ra đ đt đưc doanh thu đĩ t các hot đng ca doanh nghip mang li. v1.0 41
26. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip CÂU HI ƠN TP 1. Trình bày các phương pháp ch yu phân loi chi phí sn xut kinh doanh ca doanh nghip? 2. Hãy phân tích vì sao các nhà qun lý doanh nghip phi quan tâm đn vic h giá thành sn phm? ð đánh giá vic h giá thành sn phm ca doanh nghip ngưi ta s dng các ch tiêu nào? 3. Hãy phân bit doanh thu bán hàng và tin thc thu bán hàng ca doanh nghip? Vic phân bit đĩ cĩ ý nghĩa gì? 4. Doanh nghip tăng đưc li nhun cĩ ý nghĩa kinh t gì? 5. Ti sao nĩi phân tích hịa vn là cơng c quan trng đi vi các nhà qun lý doanh nghip? BÀI TP Bài tp 1 Cơng ty X đang xem xét k hoch sn xut mt loi sn phm mi. D kin chi phí c đnh kinh doanh cho vic sn xut sn phm này là 200 triu đng/năm. Chi phí bin đi trên mt đơn v sn phm là 100.000 đng. Giá bán sn phm chưa cĩ thu giá tr gia tăng là 150.000 đng/sp. Sn lưng sn phm tiêu th hàng năm d kin đt 10.000 sn phm. Yêu cu: 1. Hãy xác đnh sn lưng và doanh thu hịa vn kinh t? 2. Nu chi phí bin đi cho 1 sn phm gim bt đưc 5.000 đng thì sn lưng hịa vn thay đi như th nào? 3. Nu các yu t khơng thay đi so vi d kin ban đu ngoi tr giá bán d kin gm đi 10.000 đng thì sn lưng hịa vn tăng lên hay gim đi? Bài tp 2 Doanh nghip A chuyên sn xut kinh doanh mt loi sn phm, đng thi thc hin tài tr tồn b nhu cu vn kinh doanh bng vn ch s hu, cĩ s liu v tình hình sn xut kinh doanh năm N như sau: • Chi phí sn xut và tiêu th: o Khu hao thit b: 120 triu đng/năm. o Chi phí vt tư: 0,35 triu đng/SP. o Tin thuê nhà xưng: 85 triu đng/năm. o Chi phí nhân cơng trc tip: 0,125 triu đng/SP. o Chi phí bng tin khác: 0,025 triu đng/SP. o Chi phí c đnh khác: 45 triu đng/năm. • Giá bán chưa cĩ thu GTGT: 0,7 triu đng/SP. • Cơng sut thit k: 1.500 SP/năm. • Doanh nghip phi np thu thu nhp vi thu sut 25%. Yêu cu: 1. Xác đnh sn lưng hồ vn, doanh thu hồ vn, cơng sut hồ vn, thi gian hồ vn? V đ th đim hồ vn. 42 v1.0
27. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip 2. Trong năm, nu doanh nghip d kin phi đt đưc li nhun sau thu là 70 triu đng thì phi sn xut và tiêu th bao nhiêu sn phm? Bài tp 3 Cơng ty TNHH Bình Minh chuyên sn xut kinh doanh loi sn phm X cĩ tình hình tài chính như sau: • Tài liu năm báo cáo: o Giá thành sn xut sn phm trong năm là 1 triu đng/sn phm. o S sn phm tn kho cui ngày 31 tháng 12 là 200 sn phm. • Tài liu năm k hoch: o S sn phm d kin sn xut trong năm là 1.950 sn phm, s tn kho cui năm là 150 sn phm. o Giá thành sn xut sn phm d tính h 10% so vi năm báo cáo. Chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip bng 5% giá thành sn xut ca sn phm tiêu th trong năm. o Giá bán sn phm chưa cĩ thu giá tr gia tăng là 1,5 triu đng/sn phm. o Vn sn xut kinh doanh bình quân s dng trong năm là 600 triu đng, trong đĩ 50% là vn vay vi lãi sut vay vn 10%/năm. o Cơng ty phi np thu thu nhp doanh nghip vi thu sut 25%. Yêu cu: 1. Xác đnh li nhun sau thu năm k hoch ca cơng ty? 2. Xác đnh t sut li nhun sau thu trên vn kinh doanh năm k hoch ca cơng ty? Bit rng: Cơng ty hch tốn hàng tn kho theo phương pháp nhp trưc xut trưc, nhp sau xut sau và np thu giá tr gia tăng theo phương pháp khu tr. Bài tp 4 Cơng ty c phn Nam Hà chuyên sn xut kinh doanh loi sn phm A vi cơng sut thit k 10.000 sn phm/năm, năm N d kin như sau: • Sn lưng sn xut. tiêu th trong năm: 8.000 sn phm. • Chi phí sn xut kinh doanh trong năm: o Tng chi phí c đnh: 200 triu đng. o Chi phí bin đi: 60.000 đng/ sn phm. • Giá bán chưa cĩ thu giá tr gia tăng: 100.000 đng/sn phm. • Lãi vay vn kinh doanh phi tr trong năm: 20 triu đng. Yêu cu: 1. Vn dng vic phân tích đim hịa vn kinh t, hãy cho bit vi mc sn xut, tiêu th như trên và chưa tính đn lãi vay vn, cơng ty lãi hay l? 2. Cơng ty va nhn đưc thơng tin: doanh nghip Thái Dương s đt hàng vi vi cơng ty, ni dung ch yu là: đt mua 1.200 sn phm vi giá bán chưa cĩ thu giá tr gia tăng là 90.000 đng/sn phm. Vy, xét thun túy v mt lãi, l theo bn, cơng ty cĩ nên nhn thêm đơn đt hàng này hay khơng? Và gii thích vì sao? 3. Cĩ mt phương án kinh doanh đưa ra như sau: Nu Cơng ty thc thc hin gim giá bán xung cịn 95.000 đng/sn phm, cơng ty s sn xut tiêu th đưc 10.000 sn phm. Khi đĩ cơng ty thu đưc bao nhiêu li nhun sau thu? v1.0 43
28. Bài 2: Chi phí, doanh thu và li nhun ca doanh nghip Bit rng: Cơng ty phi np thu thu nhp vi thu sut là 25%. Nu nâng mc sn xut tiêu th trong phm vi quy mơ 10.000 sn phm doanh nghip khơng phi b xung vn lưu đng thưng xuyên và khơng phi gia tăng vn vay. Bài tp 5 Cơng ty TNHH Phương ðơng chuyên sn xut kinh doanh loi sn phm Z vi cơng sut thit k: 8.000 sn phm/năm, cĩ tài liu năm N( năm báo cáo): • Sn lưng sn xut, tiêu th trong năm: 6.000 sn phm/năm • Chi phí sn xut kinh doanh trong năm: o Tng chi phí c đnh kinh doanh: 320 triu đng/năm. o Chi phí bin đi: 40.000 đng/sn phm. • Giá bán chưa cĩ thu giá tr gia tăng: 120.000 đng/sn phm. • Tng s vn kinh doanh bình quân là: 600 triu đng; trong đĩ, vn vay là 300 triu đng vi lãi sut vay vn bình quân là 10%/năm. Yêu cu: 1. Xác đnh t sut li nhun sau thu trên vn kinh doanh năm N? 2. Theo tính tốn ca các nhà qun lý cơng ty, năm nay (năm N+1) chi phí bin đi cho 1 đơn v sn phm vn như năm trưc. ð cĩ th tiêu th s sn phm khi huy đng ht cơng sut sn xut theo thit k thì cơng ty cn gim giá bán xung mc 110.000 đng/sn phm; Tuy nhiên, tng s vn kinh doanh bình quân s dng trong năm d tính s là 720 triu đng; trong đĩ: s vn vay là 350 triu đng và vn cĩ th vay vi lãi sut 10%/năm. Nu thc hin phương án này thì t sut li nhun sau thu trên t sut li nhun sau thu trên vn kinh doanh so vi năm trưc s tăng lên hay gim đi? Bit rng: Cơng ty phi np thu thu nhp vi thu sut là 25%. 44 v1.0