Bài giảng Tin học đại cương - Chương 3: Phần mềm máy tính và hệ điều hành - Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Nội dung text: Bài giảng Tin học đại cương - Chương 3: Phần mềm máy tính và hệ điều hành - Học viện Nông nghiệp Việt Nam

1. 03/02/2018 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN NỘI DUNG 3.1. Phần mềm máy tính 3.2. Hệ điều hành Chương 3 PHẦN MỀM MÁY TÍNH VÀ HỆ ĐIỀU HÀNH 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 2 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.1. PHẦN MỀM MÁY TÍNH 3.1.1. KHÁI NIỆM PHẦN MỀM • Phần mềm (chương trình): là một tập hợp những câu 3.1.1. Khái niệm phần mềm lệnh hoặc chỉ thị (Instruction) được viết bằng một hoặc nhiều ngôn ngữ lập trình theo một trật tự xác 3.1.2. Phân loại phần mềm định, kết hợp với các dữ liệu hay tài liệu liên quan 3.1.3. Quy trình phát triển phần mềm nhằm tự động thực hiện một số nhiệm vụ, chức năng hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó 3.1.4. Phần mềm mã nguồn đóng và mã nguồn mở • Phần mềm thực hiện các chức năng bằng cách gửi các chỉ thị trực tiếp đến phần cứng hoặc cung cấp dữ liệu để phục vụ cho các chương trình hay phần mềm khác • Môi trường tương tác giữa người sử dụng với phần mềm: giao diện (thường là giao diện đồ họa với các đoạn văn bản, hình ảnh, biểu tượng, ) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 3 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 4 1
2. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương Ví dụ về giao diện đồ họa phần mềm 3.1.2. PHÂN LOẠI PHẦN MỀM • Phần mềm hệ thống • Phần mềm ứng dụng 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 5 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 6 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương PHẦN MỀM HỆ THỐNG PHẦN MỀM HỆ THỐNG • 2 kiểu phần mềm hệ thống: • Là các chương trình điều khiển hoặc duy trì các hoạt - Hệ điều hành: là tập các chương trình phối hợp tất động của máy tính và các thiết bị liên quan cả các hoạt động của các thiết bị phần cứng, là • Hỗ trợ giao tiếp giữa người dùng, phần mềm ứng phương tiện để người sử dụng giao tiếp với máy dụng và phần cứng máy tính tính và các phần mềm khác (Microsoft Windows, Mac OS, hệ điều hành của Apple, ) - Chương trình tiện ích: cho phép người dùng thực hiện các công việc liên quan tới việc bảo trì máy tính, các thiết bị và các chương trình được cài đặt trong máy (quản lý ổ đĩa, máy in và các thiết bị khác, ) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 7 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 8 2
3. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương PHẦN MỀM ỨNG DỤNG PHẦN MỀM ỨNG DỤNG • 2 kiểu phần mềm ứng dụng: • Là các chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ người - Phần mềm đặt hàng (được thiết kế riêng theo yêu cầu của dùng thực hiện các công việc chuyên môn một cách người dùng): phần mềm thiết kế một thí nghiệm, phần hiệu quả hơn và (hoặc) hỗ trợ các công việc cá nhân mềm điều khiển một dây chuyền sản xuất, phần mềm quản lý sinh viên cho một trường đại học, phần mềm quản lý nhân sự cho một công ty, - Phần mềm đóng gói (được thiết kế dựa trên những yêu cầu chung của nhiều người, không theo yêu cầu đặt hàng của riêng ai): phần mềm quản lý thông tin cá nhân, nhắc việc, quản lý dự án, các phần mềm kế toán, quản lý hồ sơ tài liệu, trợ giúp thiết kế, chỉnh sửa ảnh, 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 9 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 10 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương MỘT SỐ PHẦN MỀM KHÁC 3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM 4 hoạt động cơ bản trong quy trình phát triển phần • Phần mềm phát triển ứng dụng: mềm: - Là các phần mềm để tạo ra các phần mềm khác • Đặc tả phần mềm: là tiến trình để hiểu và xác định - Dành cho các chuyên gia tin học, lập trình viên, để những dịch vụ nào cần có trong hệ thống, những ràng phát triển phần mềm buộc đối với việc phát triển và chức năng của hệ thống. • Phần mềm nhúng: Tiến trình này sẽ sinh ra các tài liệu yêu cầu (bản đặc tả hệ thống) - Được ghi vào trong ROM - Dùng trong các hệ vi xử lý gắn liền với các thiết bị 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 11 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 12 3
4. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM 3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM • Thiết kế và thực thi phần mềm: liên quan tới việc • Kiểm thử phần mềm: Là quá trình vận hành chương trình chuyển những yêu cầu phần mềm thành hệ thống có thể để tìm ra lỗi thực thi được Lưu ý: - Ngoài hoạt động kiểm thử, trong suốt tiến trình phát triển - Thiết kế phần mềm: là việc mô tả cấu trúc phần mềm, phần mềm cần tiến hành các hoạt động xác minh và thẩm dữ liệu của hệ thống, giao diện giao tiếp giữa các định phần mềm: thành phần, thuật toán được sử dụng, + Xác minh: kiểm tra xem sản phẩm có đúng với đặc tả - Thực thi phần mềm: các lập trình viên dùng các ngôn hay không (chú trọng vào việc phát hiện lỗi của phần ngữ lập trình để viết lệnh (mã nguồn) thực sự để tạo mềm qua từng giai đoạn phát triển) ra hệ thống dựa trên các bản đặc tả thiết kế chi tiết, + Thẩm định: kiểm tra xem sản phẩm có đáp ứng được đồng thời tiến hành các thử nghiệm (kiểm thử đơn vị yêu cầu người dùng hay không (chú trọng vào việc phát hay kiểm thử hộp trắng) với dữ liệu giả định hiện sự khác biệt của sản phẩm làm ra với những gì mà người dùng mong đợi) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 13 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 14 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM 3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM • Kiểm thử phần mềm (tiếp): • Cài đặt và bảo trì phần mềm: - Xác minh và thẩm định tĩnh: kiểm tra phần mềm mà - Cài đặt và triển khai hệ thống vừa phát triển để người không thực hiện chương trình (xét duyệt yêu cầu, xét dùng có thể sử dụng được - Bảo trì phần mềm: điều chỉnh các lỗi chưa được phát duyệt thiết kế, thanh tra mã nguồn, sử dụng các biến hiện trong các giai đoạn trước, nâng cấp tính năng sử đổi hình thức để kiểm tra tính đúng của chương trình) dụng và an toàn vận hành của phần mềm đảm bảo - Xác minh và thẩm định động: kiểm tra thông qua việc cho phần mềm được cập nhật khi môi trường và yêu thực hiện chương trình, được tiến hành sau khi đã xây cầu của người sử dụng thay đổi. Bảo trì có thể chiếm dựng được chương trình (mã nguồn) 65% 75% công sức trong quy trình phát triển phần mềm 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 15 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 16 4
5. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.1.4. PHẦN MỀM MÃ NGUỒN ĐÓNG VÀ MÃ NGUỒN 3.1.4. PHẦN MỀM MÃ NGUỒN ĐÓNG VÀ MÃ NGUỒN MỞ MỞ • Phần mềm mã nguồn đóng: • Phần mềm mã nguồn đóng (tiếp): - Mã nguồn không được công bố. Muốn sử dụng, người - Ưu điểm: dùng cần được sự cho phép của người giữ bản quyền phần mềm (những cá nhân hoặc tổ chức phát triển phần + Cho phép che giấu và giữ độc quyền công nghệ, mềm đó) tăng cường bảo mật - Người sử dụng thường phải trả phí (trừ một số phiên bản + Thu lợi nhuận đầu tư cho công nghệ hoàn giản lược) thiện phần mềm Ví dụ: Hệ điều hành Microsoft Windows, Ứng dụng văn phòng Microsoft Office, Phần mềm gõ tiếng Việt Vietkey, Hệ quản trị CSDL Microsoft SQL Server, Môi trường phát triển phần mềm Microsoft Visual Studio, 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 17 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 18 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.1.4. PHẦN MỀM MÃ NGUỒN ĐÓNG VÀ MÃ NGUỒN 3.1.4. PHẦN MỀM MÃ NGUỒN ĐÓNG VÀ MÃ NGUỒN MỞ MỞ • Phần mềm mã nguồn mở (tiếp): • Phần mềm mã nguồn mở (open - source software): - Mã nguồn mở không có nghĩa là được sao chép, sửa chữa, - Mã nguồn được công bố rộng rãi, công khai, cho phép sử dụng vào mục đích nào cũng được. Thường các phần mọi người tiếp tục phát triển phần mềm mềm nguồn mở được công bố đi kèm điều kiện sử dụng - Một số phần mềm mã nguồn mở điển hình: Hệ điều - Điều kiện GPL - GNU General Public License hành LINUX, Trình duyệt web Mozilla FireFox, Ứng ( dụng văn phòng Open Office, Phần mềm gõ tiếng Việt + Tác giả gốc giữ bản quyền phần mềm nhưng cho phép người dùng có một số quyền: tìm hiểu, phát triển, công bố, Unikey, Phần mềm máy chủ web Apache, Hệ quản trị khai thác thương mại sản phẩm, CSDL MySQL, Ngôn ngữ lập trình Perl, + Tác giả sử dụng luật bản quyền để đảm bảo các quyền trên không bao giờ bị vi phạm đối với tất cả mọi người, trên mọi phần mềm có sử dụng mã nguồn của mình 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 19 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 20 5
6. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2. HỆ ĐIỀU HÀNH 3.2.1. KHÁI NIỆM HỆ ĐIỀU HÀNH • Hệ điều hành (Operating System): là hệ thống các 3.2.1. Khái niệm hệ điều hành chương trình máy tính điều khiển, quản lý, phân phối 3.2.2. Lịch sử phát triển và phân loại hệ điều hành việc sử dụng tài nguyên của máy tính và giao tiếp với 3.2.3. Một số hệ điều hành điển hình người sử dụng Hệ điều hành là hệ thống nằm giữa con người và máy 3.2.4. Quản lý dữ liệu trên bộ nhớ ngoài tính, giúp con người thực hiện công việc xử lý (thông qua chương trình ứng dụng) một cách hiệu quả Hoạt động của máy tính không thể tách rời khỏi hệ điều hành Hệ điều hành phải được khởi động trước và luôn thường trực cho tới khi máy tính ngừng hoạt động 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 21 08/02/2017Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 22 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2.1. KHÁI NIỆM HỆ ĐIỀU HÀNH Thao tác in một văn bản dưới sự điều khiển của hệ điều hành • Chức năng của Hệ điều hành: - Quản lý và điều phối các thiết bị của máy tính để phục vụ cho công việc xử lý - Quản lý thông tin bộ nhớ ngoài - Quản lý các tiến trình - Cung cấp môi trường giao tiếp với người sử dụng và cung cấp các tiện ích cơ bản 08/02/2017Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 23 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 24 6
7. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU HÀNH HÀNH • Thế hệ 2 (1955 – 1965) • Thế hệ 1 (1945 – 1955) - Giữa thập niên 1950, ra đời thiết bị bán dẫn. Lần đầu tiên - Giữa thập niên 1940, Howard Aiken ở Havard và có sự phân chia rõ ràng giữa người thiết kế, người xây John von Neumann ở Princeton đã thành công dựng, người vận hành, người lập trình, và người bảo trì trong việc xây dựng máy tính dùng ống chân - Lập trình viên viết chương trình trên giấy, sau đó đục lỗ không (lập trình bằng ngôn ngữ máy, thường là trên phiếu và đưa phiếu vào máy, kết quả xuất ra máy in bằng cách dùng bảng điều khiển để thực hiện các - Hệ thống xử lý theo lô ra đời, hoạt động dưới sự điều chức năng cơ bản), chưa có hệ điều hành khiển của một chương trình đặc biệt là tiền thân của - Đầu thập niên 1950, phiếu đục lỗ ra đời và có thể hệ điều hành sau này, cho phép lưu các yêu cầu cần thực viết chương trình trên phiếu thay cho dùng hiện lên băng từ hệ thống đọc và thi hành lần lượt rồi bảng điều khiển, chưa có sự phân biệt giữa chương ghi kết quả lên băng từ xuất người dùng đem đi in trình của người sử dụng và chương trình điều - Ngôn ngữ lập trình: chủ yếu là FORTRAN và hợp ngữ khiển 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 25 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 26 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU HÀNH HÀNH • Thế hệ 3 (1965 – 1980) • Thế hệ 4 (1980 - nay) - Ra đời máy tính đầu tiên sử dụng mạch tích hợp (IC) - Ra đời các máy tính cá nhân và các máy tính lớn - Máy IBM 360. Nhiều thiết bị ngoại vi ra đời, thao cùng với các hệ điều hành phù hợp: hệ điều hành tác điều khiển phức tạp MS-DOS và Windows cho các dòng máy tính cá - Nhằm điều phối, kiểm soát hoạt động và giải quyết nhân PC (Personal Computer), UNIX và các hệ các yêu cầu tranh chấp thiết bị Xuất hiện hệ điều điều hành tựa Unix cho dòng máy tính lớn hành (dài cả triệu dòng hợp ngữ và do hàng ngàn lập trình viên xây dựng) - Từ đầu thập niên 90 cũng đánh dấu sự phát triển - Xuất hiện các hệ điều hành đa chương trình, hệ điều mạnh mẽ của một số hệ điều hành khác: hệ điều hành đa nhiệm, đa người dùng và cho phép vận hành hành song song, hệ điều hành mạng và hệ điều bộ nhớ ảo hành phân tán 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 27 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 28 7
8. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2.3. MỘT SỐ HỆ ĐIỀU HÀNH ĐIỂN HÌNH HỆ ĐIỀU HÀNH CHO MÁY TÍNH • Hệ điều hành cho máy tính • Hệ điều hành MS-DOS • Hệ điều hành cho thiết bị di động • Hệ điều hành Microsoft Windows • Hệ điều hành MAC OS • Hệ điều hành UNIX và LINUX 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 29 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 30 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS • Giao diện làm việc của hệ điều hành MS-DOS • MS-DOS - Microsoft Disk Operating System: - Là hệ điều hành của hãng phần mềm Microsoft, có giao diện dòng lệnh (command-line interface) được thiết kế cho các máy tính họ PC - Là hệ điều hành đơn nhiệm, chỉ cho phép chạy một ứng dụng duy nhất tại mỗi thời điểm. Một số ứng dụng chạy thường trú được thiết kế sau cho MS-DOS cho phép thực hiện nhiều thao tác cùng lúc (như chương trình hỗ trợ gõ tiếng Việt VietRes) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 31 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 32 8
9. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS - Các phiên bản khác nhau của MS-DOS - Năm 1995, HĐH Windows 95 ra đời, các phiên bản + PC DOS 1.0 (08/1981): là phiên bản DOS đầu tiên MS-DOS tiếp theo được phát hành đi kèm với + MS-DOS 1.25 (05/1982): được biết đến với tên gọi Windows. Ví dụ: MS-DOS 7.0 (08/1995): Là nền để MS-DOS cho Windows 95 khởi động, MS-DOS 8.0 đi kèm + MS-DOS 5.0 (06/1991): phiên bản xuất hiệu nhiều với Windows ME tính năng mới như quản lý bộ nhớ - Hiện tại, MS-DOS tồn tại trong các phiên bản (MEMMAKER.EXE), trình soạn thảo văn bản (MS- Windows dưới dạng một ứng dụng cho phép người DOS Editor), ngôn ngữ lập trình QBASIC dùng kích hoạt chế độ dòng lệnh, dùng để thực hiện + MS-DOS 6.22 (06/1994): phiên bản DOS cuối những tác vụ liên quan mật thiết đến hệ thống mà giao cùng chạy như một HĐH độc lập diện đồ họa của Windows không làm được 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 33 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 34 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH MICROSOFT WINDOWS HỆ ĐIỀU HÀNH MICROSOFT WINDOWS • Microsoft Windows chiếm ưu thế trong thị trường • Microsoft Windows là tên của các dòng phần mềm hệ máy tính cá nhân và được cài đặt trên khoảng 80% số điều hành độc quyền của hãng Microsoft lượng máy tính trên thế giới • HĐH Microsoft Windows đầu tiên (11/1985) với những tính năng thêm vào Hệ điều hành MS-DOS giao diện đồ họa (GUI - Graphical User Interfaces) • Là hệ điều hành đa nhiệm • Windows khởi đầu được phát triển cho những máy tính tương thích với IBM (dựa vào kiến trúc x86 của Intel), hầu hết phiên bản hiện nay đều được tạo ra cho kiến trúc này (ngoại trừ Windows NT) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 35 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 36 9
10. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH MAC OS HỆ ĐIỀU HÀNH MAC OS • Mac OS (Macintosh Operating System): là hệ điều hành được thiết kế riêng cho dòng máy tính • Ưu điểm: độc lập về độ phân giải, có phần mềm nghe Macintosh của hãng Apple Computer, có khả năng xử nhìn Quick Time, hệ thống sao lưu dữ liệu Time lý đa nhiệm và cung cấp các dịch vụ mạng cơ bản, Machine, tiện ích tìm kiếm dữ liệu trong máy tính được phát triển trước HĐH Windows cùng hơn 200 tiện ích mới và đặc biệt có tính bảo mật cao nhất từ trước đến nay • Nhược điểm: đòi hỏi sự tương đồng cả về phần cứng và các phần mềm ứng dụng 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 37 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 38 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX • Hệ điều hành UNIX được phát triển trong năm 1969 • Năm 1994: phiên bản Linux 1.0 ra đời tại AT&T Bell Labs • Linux thường được sử dụng như một hệ điều hành • Ưu điểm: Có độ tin cậy cao trong môi trường đa cho các máy chủ người dùng • Ưu điểm: • Nhiều phiên bản của UNIX được cài đặt trên các hệ - Khả năng đa nhiệm và đa người dùng thống máy tính lớn (mainframes) và máy vi tính - An toàn và đáng tin cậy (microcomputers) • Ví dụ: Hệ điều hành Android, Symbian, và Chromium cho các thiết bị cầm tay được xây dựng dựa trên nền Linux 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 39 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 40 10
11. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX HỆ ĐIỀU HÀNH CHO THIẾT BỊ DI ĐỘNG • Nhược điểm: - Giao diện không thân thiện • IOS - Các hệ thống phần mềm chạy trên nền Linux còn • Symbian hạn chế, chủ yếu hướng tới đối tượng là các doanh nghiệp hoặc kỹ thuật viên • BlackBerry OS • Android OS • Windows Phone 7 • HP WebOS 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 41 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 42 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương IOS SYMBIAN • Là hệ điều hành trên các thiết bị • Là hệ điều hành được viết và di động của Apple; ban đầu chỉ sử dụng cho một số điện thoại chạy trên iPhone, sau đó được di động đặc biệt là các điện mở rộng để chạy trên các thiết thoại cao cấp của Nokia bị khác của Apple như iPod • Thiết bị cuối cùng chạy touch, iPad, Apple TV Symbian là Nokia 808 • Quý 4 năm 2010: 26% điện pureview thoại thông minh chạy iOS 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 43 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 44 11
12. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương BLACKBERRY OS ANDROID • Là nền tảng phần mềm tư hữu do Research In • Android: Phát triển dựa trên nền Motion phát triển cho dòng sản phẩm cầm tảng Linux, được thiết kế dành tay BlackBerry, cung cấp khả năng đa nhiệm, và được cho các thiết bị di động có màn thiết kế cho các thiết bị sử dụng phương pháp nhập đặc hình cảm ứng (điện thoại thông biệt, thường là trackball hoặc màn hình cảm ứng minh, máy tính bảng) tuy nhiên • Phiên bản OS 4 hiện tại hỗ trợ MIDP 2.0, có khả năng hiện Android đã xuất hiện trên TV, kích hoạt không dây hoàn toàn và đồng bộ thư điện tử, máy chơi game và các thiết bị điện lịch, công việc, ghi chú và danh bạ với Exchange, và tử khác khả năng hỗ trợ Novell GroupWise, Lotus Notes khi • Mã nguồn mở kết hợp với BlackBerry Enterprise Server • Là một trong những HĐH phổ biến nhất 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 45 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 46 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương WINDOWS PHONE 7 HP WEB OS • Windows Phone 7: Được phát triển • HP WebOS: - Dựa trên hạt nhân Linux, và được xem dựa trên phần lõi là Windows CE 7 là một hệ điều hành ảo chạy trong trình giống Zune HD và là thế hệ kế tiếp duyệt Web của dòng điện thoại chạy hệ điều - Được phát triển bởi Palm, sau này được hành Microsoft Windows Mobile mua lại bởi Hewlett-Packard - Là HĐH ảo chạy trong trình duyệt web • Giao diện sử dụng dạng lật mở, chú - Quản lý các ứng dụng đang chạy dưới trọng tính năng nhập liệu bằng ngón dạng các cửa sổ tay, kết hợp và mở rộng đầy đủ với - Được đánh giá tốt hơn so với các hệ các thành phần của Zune và Xbox, điều hành khác (như iOS hay Windows hỗ trợ cả Outlook lẫn Office Phone) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 47 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 48 12
13. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương 3.2.4. QUẢN LÝ DỮ LIỆU TRÊN BỘ NHỚ NGOÀI KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC • Tệp (tệp tin – file): • Khái niệm tệp và thư mục - Là tập hợp thông tin có liên quan với nhau do người • Quản lý tệp và thư mục bằng Windows Explorer dùng tạo ra trong máy tính hoặc các thiết bị số hóa khác (ảnh, video, ) và được lưu trữ trong máy tính Các thông tin: các giá trị số, ký tự, - Mỗi tệp có một tên và là duy nhất trong một thư mục. Tên tệp gồm 2 phần: + Phần tên chính (thường do người dùng đặt) + Phần mở rộng (thường được quy định bởi phần mềm tạo tệp) Ví dụ: Baitap.docx; Danhsach.xlsx, 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 49 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 50 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC • Tệp (tiếp): • Thư mục (folder): - Tệp luôn kết thúc bằng EOF - Có công dụng như một ngăn chứa được dùng để quản - Tệp rỗng: không chứa thông tin, chỉ có dấu kết thúc lý và sắp xếp các tệp tin - Kích thước tệp phụ thuộc vào khả năng của máy tính, - Thư mục có thể chứa các tệp và các thư mục con khác, khả năng của hệ điều hành và phần mềm ứng dụng tạo thành cây thư mục - Đơn vị đo kích thước nhỏ nhất là byte - Thư mục gốc: thư mục do định dạng đĩa tạo ra, không xóa được - Tên thư mục không có phần mở rộng 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 51 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 52 13
14. 03/02/2018 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Bài giảng Tin học đại cương QUẢN LÝ TỆP VÀ THƯ MỤC BẰNG WINDOWS EXPLORER • Windows Explorer • Các nút lệnh • Các thao tác cơ bản với tệp và thư mục (tạo mới/sao chép/dịch chuyển/xóa/đổi tên) 08/02/2017 Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 53 14