›
›

Giáo trình Công nghệ May trang phục I - Trần Thị Thêu

pdf 50 trang Gia Huy 22/05/2022 3660
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Công nghệ May trang phục I - Trần Thị Thêu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_cong_nghe_may_trang_phuc_i_tran_thi_theu.pdf

Nội dung text: Giáo trình Công nghệ May trang phục I - Trần Thị Thêu

  1. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu MUÏC LUÏC Lôøi noùi ñaàu 03 I. Giôùi thieäu veà ngaønh may coâng nghieäp 03 II. Muïc tieâu cuûa hoïc phaàn 03 Chöông I : Kyõ thuaät may cô baûn 04 I.1. Coâng ñoaïn chuaån bò 04 I.1.1. Chuaån bò duïng cuï, thieát bò 04 I.1.2. Veä sinh maùy 05 I.1.3. Nguyeân phuï lieäu 06 I.2. May thuû coâng 06 I.2.1. Ñöôøng may thuû coâng cô baûn (ñöôøng may tôùi) 06 I.2.2. Ñöôøng löôïc ñeàu vaø khoâng ñeàu 06 I.2.3. Ñöôøng may luoân 06 I.2.4. Ñöôøng may vaét 06 I.2.5. Ñöôøng may chöõ Vaø 07 I.2.6. Ñöôøng khuy chæ thöôøng 07 I.2.7. Khuy chæ ñaàu troøn coù ñính boï 08 I.2.8. Khuy voøng chæ 08 I.2.9. Khuy vieàn troøn 09 I.2.10. Khuy vaûi 09 I.3. Caùc ñöôøng may maùy coâng nghieäp cô baûn 10 I.3.1. Ñöôøng may can 10 I.3.2. Ñöôøng may loän 11 I.3.3. Ñöôøng may dieãu 11 I.3.4. Ñöôøng may cuoán mí (may eùp) 11 I.3.5. Ñöôøng may vaét soå 12 I.4. Moät soá ñöôøng noái vaø ñöôøng vieàn cô baûn 12 I.4.1. Moät soá ñöôøng noái 12 I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi doïc 12 I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi ngang 13 I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi xeùo vaø vaûi canh sôïi ngang hoaëc canh sôïi doïc 13 I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi doïc vôùi vaûi canh sôïi ngang 13 I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi xeùo 13 I.4.2. Moät soá ñöôøng vieàn 14 I.4.2.1. Vieàn troøn 14 I.4.2.2. Vieàn troøn loài vaø vieàn troøn loõm 14 I.4.2.3. Vieàn deït 14 I.5. Taïo soùng vaûi vaø caùc ñöôøng li (plys), chieát (pince) 15 I.5.1. Ñöôøng li 15 I.5.2. Taïo soùng vaûi 16 I.5.3. Ñöôøng chieát 16 I.5.4. Caùc ñöôøng trang trí 16 Chöông II : Maùy vaø thieát bò may 17 II.1. Maùy may gia ñình vaø maùy may coâng nghieäp 17 Trang 1
  2. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.1.1. Maùy may moät kim 17 I.1.2. Maùy maùy may hai kim 17 I.1.3. Maùy vaét soå 18 I.1.4. Maùy thuøa khuy 18 I.1.5. Maùy ñính nuùt 18 II.2. Thieát bò uûi 19 II.3. Moät soá thieát bò khaùc 19 II.4. Kyù hieäu caùc muõi may 19 II.5. Kim may 20 II.5.1. Kim may tay 20 II.5.2. Kim may maùy 20 Chöông III : Thieát keá vaø phaân loaïi caùc cuïm chi tieát 21 III.1. Phaân loaïi cuïm chi tieát 21 III.2. Thieát keá vaø gia coâng caùc cuïm chi tieát 21 III.2.1. Chi tieát laàn ngoaøi 21 III.2.2. Chi tieát laàn trong 21 III.2.3. Chi tieát ñöôøng xeû 21 III.2.3.1. Ñöôøng xeû khoâng truï 21 III.2.3.2. Ñöôøng xeû moät truï 22 III.2.3.3. Ñöôøng xeû coù hai truï 23 III.2.3.4. Ñöôøng xeû coù truï caëp vaø truï ñaép 23 III.2.3.5. Ñöôøng xeû tra daây keùo 25 III.2.4. Chi tieát löng 26 III.2.5. Thieát keá chi tieát tuùi 27 III.2.5.1. Thieát keá tuùi ñaép cô baûn treân aùo 27 III.2.5.2.Thieát keá tuùi ñaép treân thaân quaàn taây 30 III.2.5.3. Phöông phaùp thieát keá tuùi hoâng 31 III.2.5.3.1. Tuùi haøm eách 31 III.2.5.3.2. Tuùi hoâng thaúng 34 III.2.5.3.3. Tuùi hoâng xeùo 35 III.2.5.4. Phöông phaùp thieát keá tuùi moå 36 III.2.5.4.1. Tuùi moå côi 36 III.2.5.4.2. Tuùi moå moät vieàn 38 III.2.5.4.3. Tuùi moå hai vieàn 40 III.2.6. Thieát keá moät soá baâu aùo (coå laät) 42 III.2.6.1. Baâu laù sen naèm 42 III.2.6.2. Baâu laù sen ñöùng 43 III.2.6.3. Baâu carreù 44 III.2.6.4. Baâu danton 45 III.2.6.5. Baâu ñöùng 46 III.2.6.6. Baâu sô mi (tenantte) 47 Baøi taäp 50 Taøi lieäu tham khaûo 50 Trang 2
  3. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu LÔØI NOÙI ÑAÀU I. GIÔÙI THIEÄU VEÀ NGAØNH MAY COÂNG NGHIEÄP. Ñaát nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån maïnh meõ treân taát caû moïi lónh vöïc khoa hoïc, coâng ngheä vaø dòch vuï, trong ñoù coù ngaønh May coâng nghieäp. Vaøo nhöõng naêm 70 cuûa theá kyû tröôùc, ngaønh May coâng nghieäp chöa coù theá maïnh nhö hieän nay. Trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån, ñôøi soáng kinh teá cao, ngoaøi aên nhu caàu maëc ngaøy caøng lôùn, söï giao löu giöõa caùc vuøng mieàn cuõng nhö caùc nöôùc trong vaø ngoaøi khu vöïc Ñoâng Nam AÙ ngaøy caøng maïnh meõ. Chính vì vaäy, ngaønh may ngaøy caøng phaùt trieån, caùc coâng ty lieân tuïc ñöôïc thaønh laäp ôû caû ba vuøng treân caû nöôùc. Töø moät nöôùc xuaát khaåu khoâng nhieàu chuû yeáu gia coâng theo ñôn ñaët haøng, ñeán nay ngaønh may Vieät Nam ñaõ coù böôùc tieán vöõng chaéc ñöùng vaøo thöù nhaát nhì trong lónh vöïc xuaát khaåu cuûa caû nöôùc chæ sau daàu khí, mang laïi moät phaàn khoâng nhoû ngoaïi teä cho ñaát nöôùc, giaûi quyeát phaàn lôùn nguoàn lao ñoäng phoå thoâng cho xaõ hoäi. Chính vì vaäy, ñeå ngaønh may coù moät böôùc chuyeån daøi caû veà coâng ngheä vaø ñaøo taïo caàn coù söï ñaàu tö lôùn, coù troïng ñieåm cho giaùo duïc thuoäc lónh vöïc ngaønh may giuùp ngaønh may phaùt trieån ngang taàm vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. II. MUÏC TIEÂU CUÛA HOÏC PHAÀN. Moân hoïc coù moät vò trí quan troïng trong ngaønh Coâng ngheä may. Moân hoïc cung caáp kieán thöùc veà kyõ thuaät may, thao taùc may, kyõ thuaät raùp noái baèng phöông phaùp may thuû coâng vaø coâng ngheä gia coâng caùc chi tieát saûn phaåm, kyù hieäu ñöôøng may, caùc duïng cuï thieát bò, xaùc ñònh vò trí, kích thöôùc seõ ñöôïc aùp duïng treân saûn phaåm. Qua hoïc phaàn naøy, sinh vieân ñöôïc reøn luyeän tính nhanh nheïn, caån thaän, taùc phong coâng nghieäp, phöông phaùp laøm vieäc khoa hoïc vaø saùng taïo. Trang 3
  4. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu CHÖÔNG I : KYÕ THUAÄT MAY CÔ BAÛN I.1. COÂNG ÑOAÏN CHUAÅN BÒ. I.1.1. CHUAÅN BÒ DUÏNG CUÏ, THIEÁT BÒ. Trong may maëc, ngöôøi ta thöôøng duøng moät soá loaïi duïng cuï chuyeân duøng khaùc nhau. Moãi loaïi coù moät coâng duïng rieâng, nhaèm giuùp cho ngöôøi thieát keá thöïc hieän coâng vieäc cuûa mình moät caùch thuaän tieän, nhanh goïn vaø chính xaùc. Coù nhöõng duïng cuï khoâng theå thieáu ñöôïc trong ngaønh may nhö maùy may, thöôùc daây, keùo 1. Thöôùc vuoâng goùc (Rectangular ruler) : Duøng ñeå veõ caùc ñieåm coù goùc vuoâng. 2. Thöôùc cong (Cur stick) : Duøng ñeå veõ ñöôøng cong naùch aùo, ñaùy quaàn 3. Thöôùc thaúng (Ruler). 4. Thöôùc daây (Tape measure) : Duøng ñeå ño treân cô theå ngöôøi vaø treân vaûi. 5. Keùo caét vaûi (Shears). 6. Keùo nhoû caét chæ (Short Bladed Scissorsor Thread Clips). 7. Kim (Needles) : Coù kim may tay, kim may maùy. 8. Kim guùt (Pins : both ball and silk pins) : Duøng ñeå ghim ñònh hình vaûi. 9. Goái ghim kim (Pin Anshion). 10. Baøn uûi (Iron). 11. Phaán veõ (Chalk Pencil) : Duøng ñeå veõ treân vaûi. 12. Goái uûi troøn (Tailors ham and press mitt) : Duøng ñeå uûi hoâng vaø uûi moâng. 13. Goái uûi daøi (Sleeve board) : Duøng ñeå uûi vai vaø uûi tay. 14. Bình sòt nöôùc (Spray). 15. Caây ñaåy nhuùn vaûi (Tracing wheel) : AÊn tay vaûi tröôùc. 16. Ñeâ (Thimble) : Duøng ñeå loùt treân ngoùn tay khi luoân hoaëc vaét. 17. Duøi ñuïc daáu (Awl) : Duøng ñeå moài daáu treân vaûi hoaëc treân giaáy. 18. Ñuïc loã (Chisel) : Duøng ñeå laøm nhöõng khuy aùo coù loã troøn 19. Maùy may (Sewing machine) 20. Maùy vaét soå 3 chæ, 5 chæ (Oversewing machine). 21. Maùy laøm khuy thaúng, khuy troøn. 22. Maùy ñính nuùt. 23. Maùy caét. 24. Heä thoáng uûi hôi. 25. Maùy caét ñaàu baøn. 26. Maùy traûi vaûi. 27. Maùy eùp keo. 28. Maùy may baèng hai kim. 29. Maùy leân lai. 30. Thieát bò gaù laép. Trang 4
  5. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Keùo caét vaûi Keùo caét giaáy hoaëc caét chæ Laên sang daáu Goái ghim kim Ñeâ Thöôùc daây Bình xòt nöôùc Phaán may Duøi Duïng cuï thaùo chæ Thöôùc vuoâng, thöôùc thaúng Thöôùc cong Thuyeàn suoát (gia ñình vaø coâng nghieäp) I.1.2. VEÄ SINH MAÙY Tröôùc khi may baát cöù moät saûn phaåm naøo ngöôøi thöïc hieän ñeàu phaûi laøm caùc coâng vieäc sau. - Kieåm tra daàu maùy. - Kieåm tra caùc chi tieát caàn thieát khi söû duïng maùy (thuyeàn, suoát, kim ) - Kieåm tra ñieän (ñieän maùy may, baøn uûi ) - Lau saïch maùy tröôùc vaän haønh. - Thöû maùy, chænh chæ theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. - Keát thuùc buoåi thöïc taäp : taét maùy. Laøm veä sinh maùy, ñaäy maùy,veä sinh nhaø xöôûng, saép xeáp duïng cuï thieát bò, saûn phaåm vaø taét ñeøn quaït tröôùc khi ra khoûi xöôûng. Trang 5
  6. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.1.3. NGUYEÂN PHUÏ LIEÄU. Nguyeân lieäu : Vaûi chính. Phuï lieäu : Keo, vaûi loùt, daây keùo, chæ, nuùt, moùc. Tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm maø nguyeân phuï lieäu ñöôïc löïa choïn cho phuø hôïp ñuùng yeâu caàu vaø tieâu chuaån kyõ thuaät. I.2. MAY THUÛ COÂNG ( MAY TAY) I.2.1. Ñöôøng may thuû coâng cô baûn (ñöôøng may tôùi). Laø ñöôøng may ñôn giaûn nhaát coù hai maët phaûi vaø traùi gioáng nhau, ñöôøng may thaúng, muõi may ngaén. - Muïc ñích : Raùp noái caùc chi tieát laïi vôùi nhau. - Caùch may : Ñaët hai lôùp vaûi choàng khít leân nhau, hai beà maët quay vaøo trong, beà traùi ra ngoaøi, may moät ñöôøng caùch meùp vaûi 1 ñeán 1,5cm tuøy theo saûn phaåm, uûi reõ sang hai beân, baøn uûi khoâng quaù noùng. (Ñöôøng may tôùi) I.2.2. Ñöôøng löôïc ñeàu vaø khoâng ñeàu . Ñöôøng löôïc ñeàu vaø khoâng ñeàu caùch may gioáng muõi may tôùi, nhöng muõi may daøi hôn töø 5 ñeán 8 ly, muõi löôïc ñeàu coù khoaûng caùch baèng nhau, hai maët phaûi traùi gioáng nhau. Muõi löôïc khoâng ñeàu coù hai maët phaûi traùi khoâng gioáng nhau. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (Ñöôøng löôïc khoâng ñeàu) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (Ñöôøng löôïc ñeàu) I.2.3. Ñöôøng may luoân. Laø ñöôøng may duøng ñeå may nhöõng neáp xeáp cuûa vaûi maø ngöôøi ta khoâng muoán muõi chæ bò loä ra ngoaøi, ñöôøng luoân thöôøng ñöôïc söû duïng treân nhöõng saûn phaåm nhö aùo daøi, aùo baø ba. Ñöôøng xeáp trung bình khi may xong töø 1 ñeán 3 cm. - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta xeáp meùp vaûi vaøo 0,5cm roài xeáp moät laàn nöõa tuøy theo saûn phaåm, sau ñoù duøng kim may tay luoân giöõa hai lôùp vaûi sao cho muõi chæ khoâng bò loä treân caû beà maët vaø beà traùi cuûa saûn phaåm. I.2.4. Ñöôøng may vaét. Ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö leân lai aùo, lai quaàn. - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta cuõng xeáp vaøo 0,5cm roài xeáp laàn nöõa tuyø theo saûn phaåm, duøng kim may tay, may vaét leân neáp vaûi vöøa xeáp. Beà maët khoâng nhìn thaáy ñöôøng may, beà traùi laø nhöõng ñöôøng may naèm xeùo nhau. Trang 6
  7. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Ñöôøng may luoân Ñöôøng may vaét I.2.5. Ñöôøng may chöõ V. Laø ñöôøng may duøng ñeå leân lai quaàn lai aùo - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta cuõng xeáp meùp vaûi vaøo 0,5cm vaø xeáp moät laàn nöõa tuøy theo saûn phaåm hoaëc xeáp moät laàn neáu saûn phaåm coù vaét soå, sau ñoù duøng kim may tay may treân meùp vaûi vöøa xeáp. Beà maët khoâng nhìn thaáy ñöôøng may, beà traùi laø nhöõng ñöôøng chöõ V naèm ñoái nhau. I.2.6. Ñöôøng khuy chæ thöôøng. Ñöôïc aùp duïng treân taát caû caùc loaïi saûn phaåm. Ñaàu tieân ngöôøi ta ñònh vò, vò trí seõ ñöôïc laøm khuy, keû moät ñöôøng thaúng coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa nuùt aùo, caùch ñöôøng xeáp cuûa ñinh aùo töø 1 ñeán 1,5cm, duøng muõi keùo baám ñöùt ñöôøng thaúng. Sau ñoù ngöôøi ta luoàn kim töø döôùi leân, duøng tay traùi giöõ chaët ñaàu chæ, tay phaûi may muõi thöù hai caùch muõi kim tröôùc khoaûng 3 ñeán 4 canh sôïi. Tay phaûi caàm chæ phía ñuoâi kim voøng töø phaûi qua traùi, töø trong ra ngoaøi roài keùo töø töø xeùo 45o so vôùi maët vaûi vaø keùo cho chaët, tieáp tuïc laøm nhö vaäy cho tôùi cuoái khuy. Cuoái khuy keát 3 voøng chæ ngaén vaø guùt laïi, khi laøm xong khuy phaûi ñeàu vaø cöùng, troøn, khoâng loûng chæ. Ñöôøng may chöõ V Ñöôøng khuy chæ thöôøng Trang 7
  8. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.2.7. Khuy chæ ñaàu troøn coù ñính boï. Thöôøng ñöôïc duøng ñeå caøi nhöõng nuùt lôùn nhö quaàn taây, aùo laïnh, caùch laøm gioáng nhö khuy chæ thöôøng. Ñaàu tieân ngöôøi ta ñònh vò, vò trí seõ laøm khuy, veõ moät ñöôøng thaúng coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa nuùt roài chia ñöôøng thaúng laøm ba phaàn, veõ 1/3 ñöôøng thaúng thaønh moät chöõ X coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa chaân nuùt, duøng keùo caét ñöùt ñöôøng thaúng ôû giöõa vaø hai ñöôøng chöõ X, duøng kim may tay may moät ñöôøng xung quanh ñöôøng vöøa caét, roài baét ñaàu laøm khuy gioáng nhö khuy chæ thöôøng, nhöng ñeán cuoái khuy keát ba voøng chæ daøi vaø duøng muõi laøm khuy, laøm khuy treân ba voøng chæ ñoù vaø guùt laïi. Khi laøm xong khuy phaûi troøn ñeàu. (Trong coâng nghieäp, khuy chæ ñaàu troøn ñöôïc söû duïng baèng maùy laøm khuy maét phuïng). Khuy chæ ñaàu troøn Caùch ñôm khuy I.2.8. Khuy voøng chæ. Thöôøng ñöôïc laøm ñeå caøi moùc aùo daøi, xaây treû em Ñaàu tieân ngöôøi ta duøng kim may vaøo moät ñieåm A, ñieåm ñònh laøm khuy roài caém kim qua ñieåm B, hai ñieåm caùch nhau coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa nuùt hoaëc moùc roài ñeå cho voøng chæ naèm dö ra ngoaøi, ñöôøng kính cuûa voøng chæ baèng ñöôøng kính cuûa nuùt hoaëc moùc roài keát 4-5 voøng chæ vaø duøng muõi laøm khuy may treân caùc voøng chæ ñoù, sao cho caùc muõi laøm khuy naèm vöøa saùt nhau nhöng khoâng bò choàng leân nhau. Khuy laøm xong phaûi ñeàu, saùt, chaët. Khuy voøng chæ Trang 8
  9. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.2.9. Khuy vieàn troøn. Laø loaïi khuy thöôøng ñöôïc aùp duïng ñeå luoàn daây. Ñaàu tieân ngöôøi ta veõ moät voøng troøn coù ñöôøng kính baèng ñöôøng kính cuûa daây, roài duøng keùo caét ñöùt voøng troøn thaønh moät chöõ thaäp hoaëc duøng ñuïc ñuïc loã troøn sau ñoù duøng kim may tay may moät ñöôøng xung quanh loã troøn, duøng kim quaán quanh loã troøn töø ngoaøi vaøo trong, töø treân xuoáng döôùi, sao cho caùc muõi chæ khoâng bò choàng leân nhau maø naèm vöøa saùt nhau. Khuy laøm xong phaûi troøn, ñeàu, cöùng. Khuy vieàn troøn I.2.10. Khuy vaûi. Laø loaïi khuy thöôøng ñöôïc aùp duïng treân aùo khoaùc nöõ Ñaàu tieân ngöôøi ta ñònh vò, vò trí laøm khuy, veõ moät hình chöõ nhaät treân saûn phaåm taïi ñieåm laøm khuy, coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa nuùt, chieàu ngang baèng 0,7 ñeán 1,2cm, caùch ñöôøng xeáp cuûa ñinh aùo 1cm. Caét moät mieáng vaûi canh xuoâi coù chieàu daøi baèng ñöôøng kính cuûa nuùt coäng 2cm, chieàu ngang baèng 6-7cm. Veõ moät hình chöõ nhaät treân saûn phaåm roài veõ hình chöõ nhaät thaønh hai hình thang vaø hai hình tam giaùc caân coù chieàu daøi baèng 0,5cm. - Caùch may : Löôïc beà maët cuûa mieáng vaûi nhoû uùp leân beà maët cuûa saûn phaåm, may löôïc moät ñöôøng sao cho boán goùc baèng nhau. + May moät ñöôøng xung quanh loã khuy, duøng keùo caét ñöùt ñöôøng thaúng ôû giöõa loã khuy, baám vaøo boán goùc, xeáp toaøn boä lôùp vaûi nhoû vaøo trong, ñònh vò ñeàu hai caïnh cuûa loã khuy. May xung quanh loã khuy beân beà traùi moät ñöôøng. Xeáp ñinh aùo vaøo trong, duøng buùt chì veõ moät ñöôøng töø loã khuy xuoáng ñinh aùo, roài caét ñöùt ñöôøng thaúng vaø baám vaøo boán goùc. Xeáp meùp vaûi vaøo trong, uûi ñònh vò, vaét meùp vaûi sao cho boán caïnh cuûa loã khuy treân beà traùi gioáng boán caïnh loã khuy treân beà maët. -Yeâu caàu : Khuy khi laøm xong phaûi thaúng ñeàu, khoâng vaën, khoâng nhaên, khoâng beå goùc, hai meùp khuy song song vaø baèng nhau. Trang 9
  10. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Khuy vaûi I.3. CAÙC ÑÖÔØNG MAY MAÙY COÂNG NGHIEÄP CÔ BAÛN. * Moät soá tieâu chuaån kyõ thuaät duøng trong may maëc. - Khoâng ñöôïc duøng kim söùt muõi ñeå may, traùnh laøm ñöùt sôïi. Caùc muõi may phaûi ñeàu, khoâng loûng chæ, suøi chæ, nhaên vaûi, boû muõi - Caùc ñöôøng may bình thöôøng coù maät ñoä muõi chæ trung bình laø 4.5 ñeán 5 muõi treân 1cm. - Caùc ñöôøng may ñeø, may dieãu, may loän mí phaûi caùch ñeàu meùp vaûi töø 0,1 ñeán 0,5cm, tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm, tra tay phaûi troøn moïng, khoâng nhaên, hai beân mieäng tuùi phaûi may chaën cho chaéc vaø ñeàu nhau, caùc goùc phaûi vuoâng khoâng bò xì goùc. - Caùc ñöôøng may phaûi thaúng, ñeàu khoâng boû muõi hay loûng chæ, neáu ñöùt phaûi may sao cho hai ñöôøng truøng khít leân nhau vaø daøi 1,5cm. - Ñaàu vaø cuoái ñöôøng may phaûi laïi muõi truøng khít leân nhau daøi 1cm. - Lai aùo (gaáu aùo) ñöôïc pheùp may maët traùi, nhöng phaûi ñaûm baûo muõi chæ ñeïp nhö beà maët vaø khoâng laøm vôõ maët vaûi. - Saûn phaåm hoaøn chænh phaûi caét saïch ñaàu chæ, uûi thaúng vaø xeáp ngay ngaén. I.3.1. Ñöôøng may can (ñöôøng may thöôøng). Laø ñöôøng may tôùi treân maùy, duøng ñeå may hai hoaëc nhieàu lôùp vaûi vôùi nhau nhö raùp söôøn aùo, vai aùo - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta ñaët hai lôùp vaûi choàng khít leân nhau, hai beà maët uùp vaøo nhau, hai beà traùi ra ngoaøi roài may moät ñöôøng theo ñöôøng phaán veõ. Khi may xong ñöôøng may ñöôïc uûi reõ sang hai beân hoaëc uûi sang moät beân tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. Trang 10
  11. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.3.2. Ñöôøng may loän. Ñöôøng may loän thöôøng ñöôïc aùp duïng ñeå may söôøn quaàn, söôøn aùo khi ngöôøi ta khoâng vaét soå. - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta ñaët hai lôùp vaûi choàng khít leân nhau, hai beà traùi uùp vaøo nhau may moät ñöôøng caùch meùp vaûi 0,5cm, khi may xong duøng keùo caét sô meùp vaûi, loän beà maët vaøo trong beà traùi ra ngoaøi, sau ñoù may moät ñöôøng nöõa caùch meùp vaûi vöøa xeáp 0,5cm. I.3.3. Ñöôøng may dieãu. Thöôøng aùp duïng ñeå may ñeø mí vaûi, tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm ngöôøi ta coù theå dieãu lôùn hay dieãu nhoû, ñöôøng dieãu trung bình 0,1 ñeán 0,5cm. Ñöôøng may dieãu ñöôïc söû duïng laø ñöôøng may can, thöôøng ñöôïc aùp duïng treân baâu aùo sô mi, quaàn, aùo jean Muïc ñích laø giuùp cho saûn phaåm beàn vaø ñeïp hôn, ñöôøng may ñieãu thöôøng ñöôïc may treân beà maët cuûa saûn phaåm. - Caùch may : Gioáng ñöôøng may can. I.3.4. Ñöôøng may cuoán mí (ñöôøng may eùp). Thöôøng ñöôïc öùng duïng treân saûn phaåm caàn ñoä beàn chaéc cao, nhö quaàn aùo baûo hoä lao ñoäng, quaàn aùo theå thao - Caùch may : Ñaàu tieân ngöôøi ta ñaët hai lôùp vaûi so le nhau, hai beà traùi uùp vaøo trong, roài may moät ñöôøng caùch meùp vaûi thöù hai 0,5cm, roài xeáp meùp vaûi thöù nhaát saùt meùp vaûi thöù hai vaø xeáp moät laàn nöõa, keùo hai lôùp vaûi naèm sang hai beân roài may saùt meùp vaûi vöøa xeáp moät ñöôøng nöõa. Trang 11
  12. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.3.5. Ñöôøng may vaét soå. Laø ñöôøng may boïc meùp vaûi giuùp cho ñöôøng caét khoâng bò soå sôïi, saûn phaåm ñeïp hôn vaø beàn hôn. Thöôøng ñöôïc söû duïng laø maùy vaét soå moät kim ba chæ. Ngoaøi caùc ñöôøng may cô baûn treân trong coâng nghieäp coøn nhieàu loaïi ñöôøng may chuyeân duøng khaùc coù coâng duïng vaø chöùc naêng khaùc nhau. I.4. MOÄT SOÁ DAÏNG ÑÖÔØNG NOÁI VAØ ÑÖÔØNG VIEÀN CÔ BAÛN. I.4.1. MOÄT SOÁ DAÏNG ÑÖÔØNG NOÁI. I.4.1.1. Noái vaûi canh sôïi doïc. Noái vaûi canh sôïi doïc laø daïng noái bình thöôøng, khi may thöôøng ít bò aûnh höôûng vì caû hai lôùp vaûi ñeàu laø vaûi canh sôïi doïc. Ñoä co daõn ít, khi may ít bò aûnh höôûng ñeán saûn phaåm. Tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm, ngöôøi ta ñaët hai lôùp vaûi truøng khít leân nhau roài may moät ñöôøng. Noái vaûi canh sôïi doïc I.4.1.2. Noái vaûi canh sôïi ngang. Noái vaûi canh sôïi ngang vaø sôïi canh ngang khi may thöôøng deã bò giaõn, aûnh höôûng ñeán saûn phaåm vì caû hai lôùp vaûi ñeàu laø vaûi canh sôïi ngang, ñoä co giaõn nhieàu hôn canh sôïi thaúng. Caùch may gioáng noái vaûi canh sôïi doïc. Trang 12
  13. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.4.1.3. Noái vaûi canh sôïi xeùo vaø vaûi canh sôïi ngang hoaëc vaûi canh sôïi xeùo vaø vaûi canh sôïi doïc. Khi noái hai lôùp vaûi, canh sôïi ngang hoaëc canh sôïi doïc vôùi canh sôïi xeùo. Ñaët vaûi canh sôïi xeùo naèm döôùi, vaûi canh sôïi ngang hoaëc canh sôïi doïc naèm treân, khi hai lôùp vaûi ñaõ naèm eâm, naém hai lôùp vaûi cho chaéc, may moät ñöôøng caùch meùp vaûi 0,5cm ñeán 1,5cm tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. -Yeâu caàu : Khi may xong vaûi canh sôïi xeùo khoâng bò daõn, khoâng bò vaën, khoâng bò nhaên, ñöôøng may phaûi thaúng. Noái vaûi canh sôïi xeùo vaø vaûi canh sôïi doïc. I.4.1.4. Noái vaûi canh sôïi doïc vôùi vaûi sôïi canh ngang. Khi noái hai lôùp vaûi, canh sôïi doïc vaø canh sôïi ngang vôùi nhau, vaûi canh sôïi ngang coù ñoä giaõn nhieàu hôn vaûi canh sôïi doïc. Ñaët hai beà maët uùp vaøo nhau hai beà traùi ra ngoaøi, vaûi canh sôïi ngang naèm döôùi, vaûi canh sôïi doïc naèm treân, khi hai lôùp vaûi ñaõ naèm eâm, naém hai lôùp vaûi cho chaéc, may moät ñöôøng caùch meùp vaûi 0,5cm. Yeâu caàu khi may xong vaûi khoâng bò giaõn, khoâng bò vaën, khoâng bò nhaên, ñöôøng may phaûi thaúng ñeàu. Noái vaûi canh sôïi ngang vôùi vaûi canh sôïi doïc I.4.1.5. Noái vaûi canh sôïi xeùo. Khi noái hai lôùp vaûi canh sôïi xeùo vôùi nhau, ñaët hai beà maët uùp vaøo nhau hai beà traùi ra ngoaøi, hai lôùp vaûi khi ñaõ naèm eâm, naém hai lôùp vaûi cho chaéc, may moät ñöôøng caùch meùp vaûi 0,5 ñeán 1,5cm tuøy theo saûn phaåm. -Yeâu caàu : khi may xong vaûi khoâng bò vaën, khoâng bò nhaên, ñöôøng may phaûi thaúng ñeàu. Khi noái vaûi xeùo tuøy theo yeâu caàu saûn phaåm, coù theå noái thaúng hay noái xeùo canh vaûi. Trang 13
  14. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.4.2. MOÄT SOÁ DAÏNG ÑÖÔØNG VIEÀN. I.4.2.1. Vieàn troøn. Ñöôøng vieàn troøn laø ñöôøng vieàn thoâng duïng ñöôïc öùng duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo, lai tay, saûn phaåm ñöôïc vieàn khi caét khoâng chöøa ñöôøng may Ñaàu tieân ngöôøi ta caét moät mieáng vaûi canh xeùo coù chieàu daøi baèng ñöôøng vieàn, chieàu ngang baèng 1,5cm ñeán 3cm hoaëc tuøy theo saûn phaåm maø ngöôøi ta coù theå caét vaûi vieàn cho phuø hôïp. Sau ñoù ñaët vaûi vieàn leân saûn phaåm, hai beà maët uùp vaøo nhau, beà traùi ra ngoaøi, may hai ñöôøng caùch meùp vaûi töø 0,3 ñeán 0,5cm (hai ñöôøng saùt nhau) duøng keùo caét sô meùp ñöôøng vieàn, xeáp vaûi vieàn, boïc meùp vaûi vaø xeáp vaøo trong, may saùt caïnh döôùi cuûa meùp vieàn. -Yeâu caàu : Khi may xong, ñöôøng vieàn phaûi troøn ñeàu, khoâng vaën, khoâng daït, khoâng nhaên. I.4.2.2. Vieàn troøn loài vaø vieàn troøn loõm. Thöôøng aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo, lai tay. Saûn phaåm ñöôïc vieàn khi caét khoâng chöøa ñöôøng may (Caùch caét vaûi vieàn gioáng vieàn troøn). Trong khi vieàn caàn löu yù, khi vieàn troøn loài vaûi vieàn khoâng ñöôïc keùo caêng maø phaûi ñeå hôi truøng thì ñöôøng vieàn môùi ñeïp. -Yeâu caàu: khi vieàn xong ñöôøng vieàn phaûi troøn ñeàu, khoâng vaën, khoâng daït, khoâng nhaên. I.4.2.3. Vieàn deïp. Laø ñöôøng vieàn thoâng duïng thöôøng ñöôïc aùp duïng treân moät soá saûn phaåm nhö vieàn coå aùo, lai tay Ñaàu tieân ngöôøi ta ñaët saûn phaåm leân vaûi vieàn, laáy daáu ñöôøng vieàn, nhaác saûn phaåm ra vaø caét vaûi vieàn. Ñöôøng vieàn coù theå ñöôïc vieàn treân beà maët hoaëc beà traùi cuûa saûn phaåm. May moät ñöôøng caùch meùp vaûi 0,5cm, duøng keùo baám meùp vaûi nhieàu laàn sao cho khoâng ñöùt chæ may. Trang 14
  15. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Xeáp meùp vaûi vieàn vaø thaân saûn phaåm naèm sang hai beân, may mí moät ñöôøng saùt meùp vaûi vöøa xeáp. Xeáp vaûi vieàn vaøo trong hoaëc ra ngoaøi saûn phaåm, xeáp meùp vaûi vieàn moät laàn nöõa, may moät ñöôøng. -Yeâu caàu : Khi vieàn xong ñöôøng vieàn phaûi troøn, eâm, khoâng vaën, khoâng nhaên, khoâng daït. I.5. TAÏO SOÙNG VAÛI VAØ CAÙC ÑÖÔØNG LI (PLYS) , CHIEÁT (PINCE). I.5.1. Ñöôøng li. Ñöôøng plys, thöôøng ñöôïc öùng duïng treân caùc saûn phaåm nhö quaàn taây, aùo nam Trang 15
  16. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu I.5.2. Taïo soùng vaûi. Taïo soùng vaûi laø taïo ra toaøn boä hoaëc moät ñieåm naøo ñoù treân beà maët cuûa saûn phaåm moät kieåu daùng môùi nhö aùo ñaàm, aùo kieåu, maët vaûi Ví duï : Muoán taïo soùng vaûi coù ñöôøng xeáp laø 1cm vaø neáp xeáp laø 0,5cm thì ñöôïc veõ nhö sau : Vôùi chieàu daøi laø 2m, khi xeáp uûi soùng vaûi xong coøn 1m, chieàu daøi nhö hình veõ (ñöôøng xeáp soùng ñöôïc xeáp 0,5cm). I.5.3. Ñöôøng chieát. Thöôøng ñöôïc öùng duïng treân caùc saûn phaåm quaàn aùo nam nöõ. Ví duï : Ñöôøng chieát treân quaàn taây. I.5.4. Caùc ñöôøng trang trí. ÖÙng duïng caùc ñöôøng chieát, plys, caùc ñöôøng vieàn, ren, theâu treân saûn phaåm. Trang 16
  17. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu CHÖÔNG II : MAÙY VAØ THIEÁT BÒ MAY. II.1. MAÙY MAY GIA ÑÌNH VAØ MAÙY MAY COÂNG NGHIEÄP. Goàm nhieàu loaïi maùy khaùc nhau moãi loaïi coù coâng duïng vaø chöùc naêng rieâng, maùy may gia ñình, maùy may baèng moät kim, maùy may hai kim, maùy thuøa khuy, maùy vaét soå, maùy leân lai, maùy ñính nuùt II.1.1. Maùy may moät kim. Maùy may laø moät loaïi maùy, duøng ñeå may hai hay nhieàu lôùp vaûi vôùi nhau vaø coù nhöõng boä phaän thöôøng xuyeân ñöôïc thaùo laép nhö thuyeàn, suoát, kim Maùy may goàm 3 hoaëc 4 phaàn chính : - Ñaàu maùy. - Baøn maùy. - Chaân maùy. - Motor. Moät soá boä phaän chính tham gia taïo muõi chæ. - Coø chæ - Kim, oác vaën kim. - Chaân vòt. - Baøn raêng. - Thuyeàn, suoát, kim. - Baøn ñaïp. - Daây cu roa, daây chaân - Boä oå. - Cuïm ñoàng tieàn. Maùy may 1 kim II.1.2. Maùy may hai kim. Laø loaïi maùy duøng ñeå may dieãu hai ñöôøng song song, ñeø mí, giuùp saûn phaåm beàn chaéc hôn, giuùp taêng naêng suaát, giaûm söùc lao ñoäng vaø laøm taêng giaù trò saûn phaåm. Maùy 2 kim Trang 17
  18. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu II.1.3. Maùy vaét soå. Laø loaïi maùy moät kim ba chæ hoaëc hai kim naêm chæ, muõi may ziczaéc duøng ñeå boïc meùp vaûi, giuùp cho saûn phaåm beàn ñeïp. Maùy vaét soå (3 chæ 1 kim) II.1.4. Maùy thuøa khuy. Coù nhieàu loaïi khaùc nhau nhö maùy thuøa khuy thöôøng, maùy thuøa khuy ñaàu troøn. Trong coâng nghieäp thöôøng ñöôïc thuøa khuy baèng maùy giuùp taêng giaù trò thaåm myõ, taêng naêng suaát lao ñoäng, giaûm giaù thaønh. Maùy thuøa khuy II.1.5. Maùy ñính nuùt. Coù theå ñính nuùt hai hoaëc boán loã vaø coù nhieàu kích côõ khaùc nhau. Trong coâng nghieäp thöôøng ñöôïc ñính nuùt baèng maùy giuùp taêng giaù trò thaåm myõ, taêng naêng suaát lao ñoäng, giaûm giaù thaønh. Maùy ñính nuùt Trang 18
  19. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu II.2. THIEÁT BÒ UÛI. Coù nhieàu loaïi khaùc nhau: thieát bò uûi gia ñình vaø thieát bò uûi coâng nghieäp. Muïc ñích duøng ñeå eùp keo, laøm phaúng saûn phaåm, ñònh hình saûn phaåm, taêng giaù trò thaåm myõ. Baøn uûi tay Thieát bò uûi hôi II.3. MOÄT SOÁ THIEÁT BÒ KHAÙC - Cöõ gaù. - Maùy caét. - Maùy leân lai. - Maùy traûi vaûi. - Maùy doø kim. - Maùy ñaùnh boâng Maùy leân lai Maùy traûi vaûi Maùy ñaùnh boâng (kansai) Maùy caét vaûi II.4. KYÙ HIEÄU CAÙC MUÕI MAY. (Xem phaàn phuï ñính) Trang 19
  20. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu II.5. KIM MAY. II.2.1. Kim may tay Duøng ñeå löôïc, ñònh vò caùc lôùp vaûi, laøm khuy Kim coù nhieàu loaïi khaùc nhau : lôùn, nhoû, daøi, ngaén. II.2.2. Kim may maùy Goàm coù nhieàu loaïi khaùc nhau : kim maùy may moät kim, kim maùy hai kim, kim maùy vaét soå, kim maùy leân lai, kim maùy thuøa khuy moãi loaïi coù kích côõ vaø coâng duïng khaùc nhau, thaân kim moät beân coù raõnh ñöôïc gaén naèm beân tay traùi cuûa ngöôøi may. Ñuoâi kim vôùi maùy may coâng nghieäp ñöôïc gia coâng troøn, vôùi maùy may gia ñình moät beân coù moät maët caét. Kim may maùy * Moät soá trôû ngaïi thöôøng gaëp khi may. Moät soá trôû ngaïi thöôøng gaëp Caùch ñieàu chænh Kim khoâng hôïp vôùi truïc gaén kim, thaû kim saâu xuoáng Kim boû muõi moät chuùt, do kim söùt muõi, kim khoâng hôpa vôùi vaûi. Ñöùt chæ treân Chæ muïc, loø xo ñieàu chænh chæ quaù chaët, loã kim saéc. Ñöùt chæ döôùi Chæ muïc, nôùi oác ôû thuyeàn moät chuùt. Chæ döôùi loûng Xieát oác ôû thuyeàn chæ moät chuùt. Chæ treân loûng Xieát nuùm ñieàu chænh ôû cuïm ñoàng tieàn Roái chæ may Chæ döôùi hoaëc chæ treân loûng, boä oå bò baùm buïi nhieàu. Gaén kim khoâng chaët, gaén kim ngöôïc, gaén kim leäc, vaûi Gaõy kim quaù daøy. Baøn raêng quaù cao, hoaëc quaù thaáp, muõi may quaù daøy Vaûi bò nhaên hoaëc quaù thöa. Vaûi khoâng chaïy Roái chæ ôû döôùi baøn raêng. Maùy chaïy yeáu Do daây chaân hoaëc daây cu roa loûng. Maùy thieáu daàu, caùc boä phaän trong maùy bò moøn hoaëc bò Maùy keâu to maát oác. Trang 20
  21. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu CHÖÔNG III : THIEÁT KEÁ VAØ PHAÂN LOAÏI CAÙC CUÏM CHI TIEÁT III.1. PHAÂN LOAÏI CUÏM CHI TIEÁT. - Chi tieát chính laàn ngoaøi : Thaân tröôùc aùo, thaân sau aùo, tay aùo, thaân tröôùc thaân sau quaàn, vaùy. - Chi tieát chính laàn trong : Loùt, döïng, boâng - Chi tieát caùc ñöôøng xeû (ñöôøng môû) : Xeû truï tay, truï coå, tra daây keùo. - Chi tieát löng. - Chi tieát tuùi : Tuùi ñaép, tuùi moå, tuùi hoâng. - Chi tieát coå (baâu, coå laät) : Coå laù sen ñöùng, coå laù sen naèm, coå danton, coå carreù, coå ñöùng, coå sô mi - Chi tieát plys, chieát . - Chi tieát khaùc vaø caùc ñöôøng trang trí . III.2. THIEÁT KEÁ VAØ GIA COÂNG CAÙC CUÏM CHI TIEÁT. III.2.1.Chi tieát chính laàn ngoaøi. Chi tieát chính laàn ngoaøi aùo bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau, ñoâ, tay, coù hoaëc khoâng coù baâu aùo (coå) vaø caùc chi tieát khaùc. Chi tieát chính laàn ngoaøi quaàn bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau vaø caùc chi tieát khaùc Chi tieát chính laàn ngoaøi vaùy bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau vaø caùc chi tieát khaùc III.2.2.Chi tieát chính laàn trong. Chi tieát chính laàn trong aùo bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau, tay, coù hoaëc khoâng coù baâu aùo (coå) vaø caùc chi tieát khaùc. Taát caû caùc saûn phaåm seõ ñöôïc thieát keá tuøy theo yeâu caàu cuûa ngöôøi thieát keá vaø yeâu caàu cuûa saûn phaåm. Chi tieát chính laàn trong quaàn bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau vaø caùc chi tieát khaùc. Chi tieát chính laàn trong vaùy bao goàm coù thaân tröôùc, thaân sau vaø caùc chi tieát khaùc. Döïng, keo, boâng vaø caùc chi tieát khaùc. III.2.3.Chi tieát caùc ñöôøng xeû (ñöôøng môû) III.2.3.1. Ñöôøng xeûû khoâng truï. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo Ñaàu tieân caét moät mieáng vaûi coù chieàu daøi baèng ñöôøng xeû, coäng 2 ñeán 3cm, chieàu ngang baèng 5 ñeán 6cm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét : Neáu xeû truï coå thì voøng coå ñaõ ñöôïc caét vaø chöøa ñöôøng may, vaûi xeû truï ñöôïc caét moät mieáng vaûi canh sôïi doïc. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): Ñaët hai beà maët uùp vaøo nhau beà traùi ra ngoaøi, veõ moät moät hình chöõ V roài may moät ñöôøng töø treân xuoáng döôùi. Taïi ñieåm goùc cuûa truï chæ coù moät muõi kim caém goùc. May theâm moät ñöôøng nöõa song song vôùi ñöôøng may thöù nhaát hai beân caïnh truï, muõi goùc thöù hai ñöôïc choàng leân muõi goùc thöù nhaát. Trang 21
  22. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Khi may xong duøng keùo caét ñöùt giöõa hai ñöôøng vöøa may vaø baám saùt goùc, sao cho khoâng bò ñöùt chæ may, khoâng beå goùc, loän toaøn boä vaûi caëp ñöôøng xeû truï vaøo trong hoaëc ra ngoaøi, sau ñoù vaét hoaëc may moät ñöôøng. UÛi hoaøn chænh. -Yeâu caàu : ñöôøng xeû khi may xong phaûi thaúng, goùc phaûi nhoïn, khoâng beå goùc, khoâng nhaên. III.2.3.2. Ñöôøng xeû moät truï. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo kieåu, aùo thun Vaûi may truï coù beà ngang töø 10 ñeán 11cm, chieàu daøi baèng ñöôøng xeû coäng 2 ñeán 3cm. Vaûi may truï ñöôïc chia laøm ba phaàn, ñaët vaûi may truï treân vò trí may truï nhö hình veõ Vò trí may truï ñöôïc ñaët leäch so vôùi vò trí caøi nuùt 1,5cm -Caùch may : Gioáng ñöôøng xeû khoâng truï. -Yeâu caàu : Khi may xong ñöôøng xeû truï khoâng beå goùc, khoâng nhaên, goùc phaûi nhoïn. Trang 22
  23. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.3.3. Ñöôøng xeû coù hai truï. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo kieåu, aùo thun Ñaàu tieân ngöôøi ta veõ vò trí ñöôøng xeû truï treân saûn phaåm coù chieàu daøi tuøy theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. Chieàu ngang truï trung bình baèng 3 ñeán 3,5cm. Caét hai mieáng vaûi canh xuoâi coù chieàu ngang gaáp ñoâi chieàu ngang cuûa truï coäng 1 ñeán 2cm ñöôøng may, chieàu daøi baèng chieàu daøi ñöôøng xeû coäng 2cm . Tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh. -Caùch may : Xeáp ñoâi hai mieáng vaûi may truï theo chieàu doïc, uûi beà maët ra ngoaøi. Ñaët treân beà maët cuûa saûn phaåm treân hai ñöôøng xeû truï, may hai ñöôøng sao cho cho hai ñöôøng song song vaø baèng nhau. Duøng keùo caét ñöùt ôû giöõa truï caùch hai ñieåm goùc khoaûng 1 ñeán 1.5cm, roài baám vaøo hai goùc sao cho khoâng bò ñöùt chæ may, khoâng beå goùc. Xeáp hai truï trôû vaøo trong choàng khít leân nhau vaøo saùt hai goùc, chaën löôõi gaø laàn moät, uûi, chaën löôõi gaø laàn hai. -Yeâu caàu :khi may xong truï phaûi vuoâng goùc, ñeàu, thaúng, khoâng nhaên, khoâng beå goùc. III.2.3.4. Ñöôøng xeû coù truï caëp vaø truï ñaép. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö coå aùo, xeû truï tay (tay manchette) Ñaàu tieân ngöôøi ta xaùc ñònh vò trí xeû truï treân saûn phaåm, ñöôøng xeû coù chieàu daøi tuøy theo saûn phaåm. Ví duï : May tay manchette * Truï caëp. Ñaàu tieân ngöôøi ta caét moät mieáng vaûi canh xuoâi coù chieàu daøi gaáp ñoâi ñöôøng xeû. Chieàu ngang = 3cm. -Caùch may : Xeáp vaûi caëp ñöôøng xeû theo chieàu doïc, uûi, xeáp mí hai beân. Caëp vaøo ñöôøng xeû may moät ñöôøng. Trang 23
  24. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu UÛi hoaøn chænh. * Truï ñaép Truï nhoû : Caét moät caëp vaûi chính coù chieàu daøi baèng ñöôøng xeû, chieàu ngang baèng 3cm. Truï lôùn : Caét moät caëp vaûi chính coù chieàu daøi baèng ñöôøng xeû coäng 3 ñeán 4cm, chieàu ngang 5cm. Caét moät caëp keo nhö hình veõ (khoâng chöøa ñöôøng may). Mieáng baùt tay : Chieàu daøi = Soá ño + 1cm. Chieàu cao = 5 – 7cm. Giaûm hai ñaàu cöûa tay = 0.3cm. Caùc chi tieát ñaõ ñöôïc uûi hoaøn chænh. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 caëp truï nhoû. Caét 01 caëp keo. Caét 01 caëp truï nhoû. Caét 01 caëp baùt tay. - Caùch may : Ñöôøng xeû truï tay ñaõ ñöôïc ñònh vò (ñöôøng xeû truï naèm ôû naùch tay sau). Mieáng truï nhoû xeáp ñoâi, uûi, xeáp mí hai beân coù chieàu ngang baèng 1cm, ñöôïc may caëp beân nöûa tay nhoû. Mieáng truï lôùn ñöôïc eùp keo uûi theo hình muõi teân. Mieáng truï lôùn ñöôïc may caëp vaøo nöûa tay lôùn. Baùt tay ñaõ ñöôïc eùp keo, may xung quanh moät ñöôøng . Baám, loän, uûi baùt tay. Khi may xong truï tay vaø baùt tay, tay aùo ñöôïc raùp vaøo thaân. Raùp ñöôøng söôøn tay, söôøn aùo. May baùt tay vaøo tay aùo. Xeáp mí, may dieãu xung quanh moät ñeán hai ñöôøng. UÛi hoaøn chænh. - Yeâu caàu : Khi may xong ñöôøng xeû phaûi thaúng, khoâng nhaên, khoâng hôû, phaûi ñeàu ñuùng theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. Trang 24
  25. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.3.5. Ñöôøng xeû tra daây keùo. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö quaàn taây, aùo gioù Ví duï : Tra daây keùo treân quaàn taây : * Mieáng cöûa quaàn tay traùi : Ñaët thaân tröôùc quaàn taây beân tay traùi leân vaûi laáy daáu ngang eo, ñöôøng cöûa quaàn. Ñöôïc caét moät hoaëc hai mieáng vaûi chính (bragette) : Daøi 18 ñeán 20cm. Beà ngang 5cm. Caét moät mieáng keo khoâng chöøa ñöôøng may. * Mieáng cöûa quaàn tay phaûi : Laáy daáu ñöôøng löng, ñöôøng cöûa quaàn caét hai mieáng hoaëc moät mieáng xeáp ñoâi : Daøi 20 ñeán 22cm. Ngang treân 2.5 ñeán 3cm. Ngang döôùi 1.5 ñeán 2cm. - Caùch may : Ñaàu tieân may hai mieáng cöûa quaàn hoaëc moät mieáng ñaõ ñöôïc eùp keo may vaøo thaân tröôùc beân tay traùi, Trang 25
  26. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Dieãu saùt mí moät ñöôøng nöõa. May voøng ñaùy hai thaân tröôùc vôùi nhau. May daây keùo vôùi mieáng bragette beân phaûi. May daây keùo vaøo thaân tröôùc beân phaûi. May nöûa daây keùo beân kia vôùi thaân tröôùc beân traùi. Dieãu cöûa quaàn. - Yeâu caàu : khi may xong cöûa quaàn phaûi, ñeàu thaúng, khoâng nhaên, khoâng vaën, khoâng hôû daây keùo ñuùng tieâu chuaån kyõ thuaät. III.2.4. Chi tieát löng. Löng quaàn taây ñöôïc thieát keá goàm 3 caëp, moãi beân löng coù ba lôùp hai lôùp ngoaøi, lôùp trong thöôøng ñöôïc may laø vaûi chính, moät lôùp ôû giöõa thöôøng ñöôïc may baèng vaûi boá (boá loùt löng), keo vaûi hoaëc canh toùc. Vaûi may löng laø vaûi canh xuoâi. Daøi löng = 1/2 soá ño + 7 ñeán 8cm. Cao löng = 3 ñeán 4cm (veõ nhö hình veõ). Giaûm löng sau = 1.5-3cm. Keo khi caét khoâng chöøa ñöôøng may. Neáu may löng quaàn coù quai deâ (veõ nhö hình veõ). Caùc chi tieát tröôùc khi may ñaõ ñöôïc uûi hoaøn chænh. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 caëp löng ngoaøi. Caét 01 caëp löng trong. Caét 01 caëp keo. Trang 26
  27. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Caùch may : May töøng caëp hai beà maët uùp vaøo nhau (may ñöôøng cong treân caùch keo 2 ñeán 3mm). May mí löng trong moät ñöôøng. May löng vaøo thaân quaàn. Baám, loän. May dieãu hoaëc may loït mí moät laàn nöõa. - Yeâu caàu : Khi may xong löng phaûi ñuùng soá ño, thaúng ñeàu, khoâng vaën, khoâng nhaên ñuùng yeâu caàu kyõ thuaät. III.2.5. Thieát keá chi tieát tuùi. III.2.5.1. Thieát keá tuùi ñaép cô baûn treân aùo. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö aùo kieåu, aùo sô mi, aùo gioù * Tuùi caên baûn : Laø phaàn cô baûn nhaát ñeå thieát keá tuùi aùo, töø caùc ñieåm cô baûn naøy coù theå thieát keá caùc daïng tuùi khaùc nhau. Ngang mieäng tuùi =1/4 vai + 1 ñeán 3cm Neïp tuùi = 3cm. Saâu tuùi = ngang mieäng tuùi + 1.5 ñeán 2cm. Ngang ñaùy tuùi = ngang mieäng tuùi + 05.cm. - Naép tuùi : ngang naép tuùi treân = ngang mieäng tuùi. Cao naép tuùi = 6cm. Ngang naép tuùi döôùi = ngang mieäng tuùi + 0.3cm Trang 27
  28. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu * Tuùi caên baûn ñaùy troøn : Veõ gioáng tuùi caên baûn. Caïnh ñaùy ñaùnh cong baèng 2cm - Naép tuùi : Ñaùnh cong 2cm. * Tuùi caên baûn ñaùy nhoïn (Veõ gioáng tuùi caên baûn). Giaûm ñaùy baèng 1.5cm - Naép tuùi :. Giaûm naép tuùi baèng 1.5cm Chia ra laøm hai phaàn, veõ nhö hình veõ. Trang 28
  29. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu * Tuùi caên baûn ñaùy vuoâng : Veõ gioáng tuùi caên baûn. Giaûm hai goùc cuûa ñaùy tuùi baèng 1.2cm. - Naép tuùi : Giaûm hai goùc cuûa naép tuùi baèng 1.2cm. * Tuùi hoäp. Thaân tuùi : Veõ gioáng tuùi ñaùy troøn, tuùi ñaùy vuoâng. Thaønh tuùi = 2 chieàu saâu tuùi + 1 chieàu ngang ñaùy tuùi. chieàu cao thaønh tuùi = 1.5 ñeán 3cm hoaëc tuøy theo saûn phaåm maø ngöôøi ta coù theå caét lôùn hay nhoû. * Vò trí ñaët tuùi. Tuùi ngöïc : Töø ñöôøng ngang vai xuoáng mieäng tuùi 19 ñeán 21 cm hoaëc töø ñöôøng ngang ngöïc leân 2cm. Töø ñöôøng xeáp ñinh aùo vaøo 4 ñeán 6cm. Tuùi döôùi : Töø ngang eo xuoáng 6 ñeán 8 cm (aùo nöõ), 8 ñeán 10cm (aùo nam). Töø ñöôøng xeáp ñinh aùo vaøo 4 ñeán 6cm. Trang 29
  30. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Caùch may : May mieäng tuùi. Xeáp xung quanh tuùi, uûi. Ñaët tuùi leân beà maët cuûa saûn phaåm, ñònh vò cho tuùi naèm eâm, may moät ñöôøng xung quanh (hai caïnh treân cuûa mieäng tuùi ñöôïc chaën mieäng thaúng hoaëc xeùo). - Yeâu caàu : Khi may xong tuùi phaûi thaúng, song song vôùi ñöôøng xeáp ñinh aùo, khoâng vaën, khoâng nhaên. III.2.5.2. Thieát keá tuùi ñaép treân thaân quaàn taây. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö quaàn jean, quaàn baûo hoä lao ñoäng, quaàn short. * Tuùi ñaép quaàn jean. Ngang mieäng tuùi = 14 ñeán 15cm. Chieàu saâu tuùi = ngang mieäng tuùi + 2cm. Neïp tuùi = 2.5cm. Giaûm vaøo hai beân caïnh ñaùy tuùi 1cm. Giaûm leân hai beân caïnh ñaùy tuùi 1.5cm. Trang 30
  31. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Vò trí ñaët tuùi : Töø treân löng laáy xuoáng 5-7cm. Chia löng laøm hai phaàn baèng nhau. - Qui trình may : May mieäng tuùi. Xeáp xung quanh tuùi, uûi. Ñaët tuùi leân beà maët cuûa saûn phaåm, ñònh vò, may moät ñöôøng xung quanh. - Yeâu caàu : Khi may xong tuùi phaûi thaúng, mieäng tuùi song song vôùi ñöôøng löng, khoâng vaën, khoâng nhaên. III.2.5.3. Phöông phaùp thieát keá tuùi hoâng. III.2.5.3.1. Tuùi haøm eách : Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân quaàn jean, quaàn khoâng xeáp plys tröôùc - Vò trí mieäng tuùi : Ñöôïc veõ treân thaân tröôùc. Ngang mieäng tuùi = 11 ñeán 13cm (hoaëc naèm ra ngoaøi ñöôøng chính trung 2cm) Saâu mieäng tuùi = 5 ñeán 7cm. - Vaûi loùt mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. Ñaët thaân tröôùc leân vaûi, laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi loùt mieäng tuùi (veõ nhö hình veõ). - Vaûi caëp mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. Ñaët thaân tröôùc leân vaûi, laáy daáu ngang eo, ñöôøng mieäng tuùi, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi caëp mieäng tuùi (nhö hình veõ) - Vaûi tuùi : vaûi kateù traéng. Ñaët thaân tröôùc leân vaûi, laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi tuùi (veõ nhö hình veõ) Ngang tuùi = 14 ñeán 16cm (hoaëc baèng mieäng tuùi + 2 ñeán 3cm) Saâu tuùi = 20 ñeán 24cm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét : Caét 01 caëp vaûi loùt mieäng tuùi. Caét 01 caëp vaûi caëp mieäng tuùi. Caét 01 caëp vaûi tuùi. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Ñaët moät lôùp vaûi tuùi naèm beân traùi cuûa thaân tröôùc, ñaët vaûi caép mieäng tuùi leân treân beà maët thaân tröôùc (hai beà maët uùp vaøo nhau, ñuùng vò trí mieäng tuùi). + May moät ñöôøng, caét, goït, baám. + May mí, loän sang beà traùi. + May moät ñöôøng dính vaøo thaân tuùi. + Dieãu mieäng tuùi. + Ñaët vaûi loùt mieäng tuùi leân vaûi tuùi coøn laïi may moät ñöôøng. + May ñaùy tuùi. + May chaën hai ñaàu mieäng tuùi. - Yeâu caàu: khi may xong tuùi phaûi troøn mieäng, mieäng tuùi phaûi oâm, khoâng nhaên, khoâng vaën, khoâng daït. Trang 31
  32. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Trang 32
  33. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.5.3.2. Tuùi hoâng thaúng. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân quaàn taây, quaàn short - Vò trí mieäng tuùi : Ñöôïc xaùc ñònh treân thaân tröôùc quaàn taây, khi thieát keá ñöôïc thöïc hieän treân caû hai thaân (thaân tröôùc vaø thaân sau). Töø löng xuoáng mieäng tuùi treân 3 ñeán 4cm. Daøi mieäng tuùi 15 ñeán 19cm. - Vaûi caëp mieäng tuùi : vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. Ñaët thaân tröôùc vaø thaân sau leân vaûi laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi caëp mieäng tuùi. Ngang vaûi caëp mieäng tuùi 5 ñeán 6cm. Daøi vaûi caëp mieäng tuùi töø löng xuoáng qua khoûi mieäng tuùi 2cm. - Vaûi tuùi : Vaûi kateù traéng, ñaët thaân tröôùc vaø thaân sau leân vaûi, laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi tuùi. Ngang tuùi = 18 ñeán 20cm. Chieàu daøi tuùi song song vôùi ñöôøng chính trung baèng 30 ñeán 35cm. Töø ñöôøng chính trung ra 2cm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 caëp vaûi loùt mieäng tuùi thaân tröôùc. Caét 01 caëp vaûi loùt mieäng tuùi thaân sau. Caét 01 caëp vaûi tuùi. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + May vaûi loùt mieäng tuùi leân vaûi tuùi: Thaân sau: ñaët vaûi loùt mieäng tuùi caùch vaûi tuùi ñöôøng söôøn hoâng cuûa vaûi tuùi 1cm. May moät ñöôøng caïnh trong vaø caïnh döôùi cuûa vaûi loùt mieäng tuùi. Thaân tröôùc : ñaët vaûi loùt mieäng tuùi baèng ñöôøng söôøn hoâng cuûa vaûi tuùi, xeáp vaøo 1,5cm may moät ñöôøng xung quanh caùch caïnh xeáp 0.5cm. + May ñaùy tuùi laàn 1. + May ñöôøng söôøn thaân tröôùc vaø thaân sau, laïi chæ hai ñaàu mieäng tuùi (vò trí mieäng tuùi may chæ thöa), uûi reõ. + May caïnh tuùi thaân tröôùc vaøo ñöôøng söôøn hoâng thaân tröôùc. + May dieãu mieäng tuùi 0.5cm. + May caïnh tuùi thaân sau vaøo söôøn hoâng cuûa thaân sau (may lôùp vaûi caëp mieäng tuùi vôùi vaûi thaân quaàn) + Xeáp mí caïnh cuûa vaûi tuùi may mí moät ñöôøng 1 li. + May ñaùy tuùi laàn 2. + May chaën hai ñaàu mieäng tuùi, uûi hoaøn chænh. - Yeâu caàu : Khi may xong 2 tuùi phaûi baèng nhau, mieäng tuùi phaûi thaúng eâm, khoâng nhaên, khoâng vaën, khoâng hôû. Trang 33
  34. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Trang 34
  35. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.5.3.3. Tuùi hoâng xeùo. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân quaàn taây, quaàn short. - Vò trí mieäng tuùi : Ñöôïc xaùc ñònh treân thaân tröôùc quaàn taây. Töø söôøn hoâng vaøo 3 ñeán 3.5cm. Töø löng xuoáng 3 ñeán 4cm. Mieäng tuùi = 15 ñeán 19cm. - Vaûi loùt mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. aët thaân tröôùc leân vaûi laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi loùt mieäng tuùi. Chieàu ngang 8 ñeán 9cm. Chieàu daøi: daøi hôn mieäng tuùi 2cm. - Vaûi caëp mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. Ñaët thaân tröôùc leân vaûi laáy daáu ngang eo, veõ vaûi loùt mieäng tuùi. Chieàu ngang 3 ñeán 4cm. Chieàu daøi: daøi hôn mieäng tuùi 2cm. - Vaûi tuùi : vaûi kateù traéng. Ñaët thaân tröôùc leân vaûi laáy daáu ngang eo, ñöôøng söôøn hoâng veõ vaûi tuùi gioáng tuùi thaúng (chæ veõ theo thaân tröôùc) Caùch ñaët vaûi loùt mieäng tuùi leân vaûi tuùi nhö hình veõ. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét : Caét 01 vaûi loùt mieäng tuùi. Caét 01 caëp vaûi caëp mieäng tuùi. Caét 01 caëp vaûi tuùi. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Ñaët moät lôùp vaûi tuùi naèm beân beà traùi thaân tröôùc, ñaët vaûi caëp mieäng tuùi leân treân beà maët thaân tröôùc (hai beà maët uùp vaøo nhau). + May moät ñöôøng caùch mieäng tuùi 2 li, baám xeùo mieäng tuùi. + Xeáp vaûi caëp mieäng tuùi vaøo trong, may mí 1 li. + May caëp mieäng tuùi vôùi vaûi tuùi. + May dieãu mieäng tuùi 0.5cm. + May vaûi loùt mieäng tuùi leân vaûi tuùi, caùch vaûi tuùi thaân tröôùc 1cm may moät ñöôøng. + May ñaùy tuùi laàn moät, loän ñaùy tuùi. + May chaën mieäng tuùi treân. + May mieäng tuùi döôùi. + May söôøn hoâng thaân tröôùc vaø thaân sau, uûi reõ. + Xeáp mí vaûi loùt tuùi, may 1 li. + May ñaùy tuùi laàn hai. + May chaën mieäng tuùi döôùi, uûi hoaøn chænh. -Yeâu caàu : khi may xong 2 tuùi phaûi baèng nhau, mieäng tuùi phaûi thaúng eâm, khoâng nhaên, khoâng vaën, khoâng daït, khoâng hôû mieäng tuùi. Trang 35
  36. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.5.4. Thieát keá tuùi moå. III.2.5.4.1. Tuùi moå côi. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân caùc saûn phaåm nhö aùo veston - Vò trí mieäng tuùi : + Töø ñöôøng ngang vai xuoáng 19 ñeán 21cm. + Töø ñöôøng caëp ñinh vaøo töø 5 ñeán 8cm. + Vò trí mieäng tuùi xeùo 1.2cm. + Chieàu cao mieäng tuùi 2.2cm + Chieàu daøi mieäng tuùi 9cm. Veõ nhö hình veõ. - Vaûi loùt mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xeùo. + Chieàu daøi = 14cm. + Chieàu ngang = 9cm. Trang 36
  37. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Vaûi may mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. + Chieàu ngang = 14cm. + Chieàu daøi = 10cm. Caét xeùo theo mieäng tuùi. Caét hai caïnh song song. - Vaûi tuùi : Vaûi kateù traéng, vaûi canh xuoâi. + Chieàu daøi vaûi tuùi = 14cm. + Chieàu ngang vaûi tuùi = 14cm + Caét xeùo 1.2cm theo chieàu mieäng tuùi. - Keo eùp mieäng tuùi : + Chieàu daøi keo = 9cm. + Chieàu ngang keo = 2.2cm. + Xeùo 1.2cm - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 vaûi loùt mieäng tuùi. Caét 01 vaûi may mieäng tuùi. Caét 01 mieáng keo. Caét 01 caëp vaûi tuùi. - Caùch may (neáu aùo veston hai lôùp khoâng caàn phaûi vaét soå, tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + EÙp keo vaøo vaûi may mieäng tuùi . + Ñònh vò mieäng tuùi treân thaân tröôùc. + May vaûi loùt mieäng tuùi vôùi caïnh treân mieäng tuùi. + May vaûi may mieäng tuùi vôùi caïnh döôùi mieäng tuùi. + Baám mieäng tuùi, goùi mieäng tuùi, uûi mieäng tuùi. + May löôïc ñònh vò mieäng tuùi. + Moå mieäng tuùi. + Baám, loän mieäng tuùi. + May mí mieäng tuùi trong. + May vaûi loùt tuùi vôùi caïnh döôùi lôùp trong cuûa mieäng tuùi. + May mí caïnh thöù hai lôùp trong cuûa mieäng tuùi döôùi. + May lôùp vaûi tuùi thöù hai vôùi vaûi loùt mieäng tuùi caïnh treân. + May lôùp vaûi tuùi thöù hai vôùi vaûi loùt mieäng tuùi caïnh döôùi. + Caét goït xung quanh tuùi. + May xung quanh tuùi. + May chaën hai ñaàu mieäng tuùi hoaëc luoân ngöôïc hai ñaàu mieäng tuùi. + UÛi hoaøn chænh. Trang 37
  38. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.5.4.2. Tuùi moå moät vieàn. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân quaàn taây, aùo vest nöõ, aùo gioù Thöôøng ñöôïc may moät ñeán hai tuùi neáu laø quaàn taây (1 tuùi naèm beân tay phaûi ngöôøi maëc). - Vò trí mieäng tuùi : veõ nhö hình veõ. Töø löng xuoáng 6 ñeán 7cm. Chieàu daøi mieäng tuùi = 11 ñeán 13cm. Chieàu ngang mieäng tuùi = 1.2 ñeán 2cm. - Vaûi may mieäng tuùi treân : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xuoâi. Chieàu ngang = 15 ñeán 17cm. Chieàu daøi = 8 ñeán 10cm. Trang 38
  39. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Vaûi may mieäng tuùi döôùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh ngang (cuøng chieàu vôùi chieàu daøi mieäng tuùi). Chieàu daøi = 15 ñeán 17cm. Chieàu ngang = 10 ñeán 12cm - Vaûi tuùi : Vaûi kateù traéng. Chieàu ngang = 15 ñeán 17cm. Chieàu daøi = 40 ñeán 42cm. - Keo daùn mieäng tuùi. Chieàu daøi = mieäng tuùi + 2cm. Chieàu ngang = mieäng tuùi = 1.2 ñeán 2cm - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 caëp vaûi tuùi. Caét 01 keo daùn mieäng tuùi. Caét 01 mieáng vaûi may mieäng tuùi treân. Caét 01 mieáng vaûi may mieäng tuùi döôùi. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + UÛi keo leân beà traùi cuûa vaûi may mieäng tuùi, caùch meùp vaûi 1cm. + Xeáp vaûi saùt meùp keo, beà maët ra ngoaøi, uûi. + Ñaët vaûi tuùi naèm beân maët traùi thaân sau (thaân tay phaûi neáu may moät tuùi) cao hôn mieäng tuùi treân 1cm, may löôïc moät ñöôøng. + Ñaët vaûi may mieäng tuùi may vôùi mieäng tuùi döôùi, laïi chæ hai ñaàu. + Ñaët vaûi loùt mieäng tuùi may vaøo mieäng tuùi treân laïi chæ hai ñaàu sao cho hai ñöôøng mieäng tuùi song song vaø baèng nhau. + Moå mieäng tuùi, loän mieäng tuùi, uûi mieäng tuùi. + May chaän hai ñaàu mieäng tuùi (chaën hai ñaàu löôõi gaø laàn moät). + May vaûi mieäng tuùi caïnh döôùi vaøo vaûi tuùi. + May caïnh thöù hai vaûi loùt mieäng tuùi vaøo vaûi tuùi. + Xeáp hai caïnh hoâng tuùi, uûi, may mí 1 li. + May ba caïnh mieäng tuùi (chaën löôõi gaø laàn hai). + UÛi hoaøn chænh. - Yeâu caàu : Khi may xong mieäng tuùi phaûi baèng nhau, thaúng ñeàu, khoâng vaën, khoâng beå goùc, khoâng hôû mieäng. Trang 39
  40. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.5.4.3. Tuùi moå hai vieàn. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân quaàn taây, aùo vest - Vò trí mieäng tuùi : veõ gioáng nhö tuùi moå moät vieàn. Ngang mieäng tuùi = 0.8 ñeán 1cm. - Vaûi may mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xeùo. Chieàu daøi = 15 ñeán 17cm. Chieàu ngang = 14 ñeán 16cm. - Vaûi loùt mieäng tuùi : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh doïc. Chieàu ngang = 15 ñeán 17cm. Chieàu doïc = 8 ñeán 10cm. - Vaûi ñoän mieäng tuùi : Vaûi kateù, vaûi canh ngang. Chieàu ngang = 15 ñeán 17cm. Chieàu doïc = 6cm. - Vaûi tuùi :Vaûi kateù traéng, vaûi canh doïc. Chieàu ngang = 15 ñeán 17cm. Chieàu daøi = 42 ñeán 44cm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 mieáng vaûi may mieäng tuùi. Caét 01 caëp vaûi ñoän mieäng tuùi. Caét 01 mieáng tuùi treân. Caét 01 mieáng vaûi may mieäng tuùi treân. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Ñaët vaûi tuùi naèm beân maët traùi thaân sau (thaân tay phaûi neáu may moät tuùi) cao hôn mieäng tuùi treân 1cm, may löôïc moät ñöôøng. + Ñaët vaûi ñoän mieäng tuùi naèm treân vaûi may mieäng tuùi, may hai ñöôøng ôû giöõa caùch nhau 0.6cm. + Laáy daáu hai ñaàu mieäng tuùi, caét ôû giöõa hai ñöôøng may (hai mieáng rôøi nhau). + Ñaët moät mieáng vaûi may mieäng tuùi, may vôùi mieäng tuùi döôùi, laïi chæ hai ñaàu. Trang 40
  41. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu + Ñaët moät mieáng thöù hai vaûi may mieäng tuùi, may vôùi mieäng tuùi treân, laïi chæ hai ñaàu sao cho hai ñöôøng song song vaø baèng nhau coù beà ngang trung bình 0.8 ñeán 1cm. + Se mieäng tuùi laàn moät. + Se mieäng tuùi laàn hai (sao cho hai meùp vieàn song song vaø baèng nhau). + Ñaët vaûi loùt mieäng tuùi may vaøo nöûa thaân döôùi cuûa vaûi tuùi cao hôn vò trí mieäng tuùi 2cm. + Moå mieäng tuùi, loän mieäng tuùi, uûi mieäng tuùi. + May chaän xung quanh mieäng tuùi. + May vaûi may mieäng tuùi caïnh döôùi vaøo vaûi tuùi. + Xeáp ñaùy tuùi, xeáp hai caïnh hoâng tuùi, uûi, may mí 1 li. + May ba caïnh mieäng tuùi (chaën löôõi gaø laàn hai). + UÛi hoaøn chænh. -Yeâu caàu : Khi may xong mieäng tuùi phaûi troøn ñeàu, hai mí baèng nhau, tuùi thaúng eâm, khoâng nhaên, khoâng vaën, khoâng hôû. Trang 41
  42. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.6. Thieát keá moät soá baâu aùo (coå laät). III.2.6.1. Baâu laù sen naèm. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân saûn phaåm aùo kieåu nöõ. Baâu laù sen naèm laø daïng baâu naèm oâm saùt thaân aùo, khi caét thöôøng ñöôïc caét theo voøng coå treân thaân aùo. Khi veõ, ñaët thaân tröôùc vaø thaân sau leân vaûi, ñeå hai ñöôøng vai caïnh ngoaøi so le nhau 1cm, laáy daáu voøng coå, ñinh aùo, ñöôøng gaøi nuùt, ñöôøng xeáp ñoâi thaân sau, ñöôøng vai veõ baâu aùo. - Ni maãu : Voøng coå = 33cm. Vai = 36cm. Haï vai = 3.5 ñeán 4cm - Veõ coå aùo : Vaøo coå = 1/6 Voøng coå + 0.5cm. Haï coå tröôùc = 1/6 Voøng coå + 1 ñeán 2cm. Veõ voøng coå. Ngang vai = 1/2 Vai – 0.5cm. Haï vai = 3.5 ñeán 4cm. Vaøo coå sau = 1/6 Voøng coå + 1cm. Haï coå sau = choàm vai + 1cm (=3cm) Veõ voøng coå nhö hình veõ. - Baâu aùo. Laáy daáu voøng coå, söôøn vai, ñöôøng gaøi nuùt, veõ baâu aùo (vaûi saûn phaåm chính). Cao baâu = 6 ñeán 8cm. Veõ ñöôøng cong song song vôùi voøng coå. Giaûm coå tröôùc = 0.5cm. Giaûm ve aùo = 2cm (baâu aùo coù theå may vuoâng hoaëc troøn). - Vaûi vieàn coå : Vaûi saûn phaåm chính, vaûi canh xeùo. Caét moät mieáng vaûi canh xeùo coù chieàu daøi baèng voøng coå, chieàu ngang baèng 1.5 ñeán 2cm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Voøng coå chöøa 0.5cm, laù baâu chöøa xung quanh 1cm. Caét hai mieáng vaûi chính. Caét 01 mieáng keo moûng (coù theå ñöôïc eùp keo hoaëc khoâng eùp keo), Caét 01 mieáng vaûi vieàn. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Hai laù baâu beà maët uùp vaøo nhau, may moät ñöôøng xung quanh. + Baám, loän, uûi. + May hai ñöôøng söôøn vai tröôùc vaø sau, uûi reõ. + Raùp laù baâu vaøo thaân : Ñaët laù baâu naèm treân beà maët cuûa thaân aùo, xeáp ñinh aùo ra ngoaøi, vaûi vieàn coå ñöôïc xeáp laøm hai ñaët leân treân, may moät ñöôøng xung quanh voøng coå, loän vaûi vieàn coå ñinh aùo vaøo trong may saùt mí moät ñöôøng nöõa. - Yeâu caàu : Khi may xong laù coå thaúng, troøn, khoâng roäp keo, khoâng vaën khoâng nhaên, khoâng daït, khoâng le mí. Trang 42
  43. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.6.2. Baâu laù sen ñöùng. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân thaân aùo kieåu nöõ - Ni maãu : Voøng coå = 33cm. - Veõ baâu aùo : AB = Daøi laù baâu = 1/2 Voøng coå – 1cm (ño treân aùo khoâng tính ñöôøng gaøi nuùt). AC = 5cm. CD = Cao laù baâu = 6cm. AE = CD = 6cm. Giaûm laù baâu 0.5cm. Veõ baâu aùo nhö hình veõ. - Veõ vaûi vieàn coå : gioáng baâu laù sen naèm. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø raùp : May gioáng laù sen naèm. - Yeâu caàu : Khi may xong laù coå thaúng, troøn, khoâng roäp keo, khoâng vaën khoâng nhaên, khoâng daït. Trang 43
  44. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.6.3. Baâu carreù. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân saûn phaåm aùo kieåu nöõ, aùo vest nöõ laø daïng baâu lieàn. - Ni maãu : Voøng coå = 33cm. Ngang vai = 36cm. Haï vai = 3.5 ñeán 4cm. - Veõ baâu aùo : Baâu carreù ñöôïc veõ treân thaân tröôùc lieàn vôùi thaân aùo. Vaøo coå = 1/6 Voøng coå + 0.5cm. Haï coå = 1/6 Voøng coå + 1 ñeán 2cm, Gia vai = 0,5-1cm. Haï chaân ve = 12617cm Daøi coå sau = 8-10cm (hoaëc 1/2voøng coå sau ño treân aùo). Veõ moät ñöôøng vuoâng goùc vôùi chieàu daøi cuûa coå sau = 1.5 ñeán 2cm. Veõ ñieåm gia coå noái vôùi ñieåm gia vai. Veõ moät ñöôøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng vöøa veõ. Chieàu cao laù coå = 6 ñeán 8cm. Gia ve aùo = 2.564.5cm (tuøy yù) Veõ laù coå nhö hình veõ. Khi veõ laù baâu treân aùo xong, ñaët thaân tröôùc leân vaûi laáy daáu söôøn vai, voøng coå, ñöôøng chaân ve, veõ lôùp laù baâu thöù hai. Xuoáng chaân ve = 3cm. Ngang chaân ve = 4cm ñeán 5cm. Veõ nhö hình veõ. - Caùch chöøa ñöôøng may vaø caét. Caét 01 caëp thaân tröôùc, Caét 01 thaân sau, Caét 01 caëp laù baâu + keo moûng (coù theå eùp hoaëc khoâng eùp keo). Ñöôøng söôøn vai, laù baâu chöøa 1cm. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Raùp hai laù baâu vôùi chieàu ñöùng cuûa laù coå sau, uûi reõ. + EÙp keo vaøo laù baâu rôøi (neáu coù). + Raùp ñöôøng vai tröôùc vaø vai sau, uûi reõ hoaëc uûi heát ra thaân sau, baám. + Raùp laù coå sau vaøo thaân aùo. + Raùp laù baâu rôøi vaøo thaân aùo. + May mí lôùp laù coå sau 1li. + Loän, uûi. + May chaân ve. + May lôùp laù coå vaøo thaân aùo. + UÛi hoaøn chænh. - Yeâu caàu : Khi may xong laù coå thaúng, troøn, khoâng roäp keo, khoâng vaën khoâng nhaên, khoâng daït. Trang 44
  45. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu III.2.6.4. Baâu danton. Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân taát caû caùc saûn phaåm nam, nöõ - Ni maãu : Voøng coå =38cm. Vai = 46cm. Haï vai = 5 ñeán 6cm. - Veõ coå aùo : Baâu danton ñöôïc veõ treân thaân tröôùc. Vaøo coå = 1/6 Voøng coå -1cm. Ngang vai = 1/2vai -1cm. Haï vai = 5 ñeán 6cm. Haï coå = 1/6 Voøng coå + 1 ñeán 2cm, Haï chaân ve = 12 ñeán 17cm Gia ve = 2.5 ñeán 4.5cm. Veõ voøng coå nhö hình veõ. - Veõ ve aùo : Ve aùo ñöôïc veõ treân thaân tröôùc. Gia ve = 2.5-3cm Haï chaân ve = 3cm. Vaøo chaân ve = 4 ñeán 4.5cm. Veõ nhö hình veõ. - Veõ baâu aùo. Daøi laù baâu = 1/2 Voøng coå – 1cm. Cao laù baâu = 6 ñeán 8cm. Giaûm laù baâu = 1.5 ñeán 2cm. Leân ñaàu laù baâu = 1 ñeán 2cm. Gia ñaàu laù baâu = 1 ñeán 4.5cm. Veõ nhö hình veõ. Trang 45
  46. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Caùch caét vaø chöøa ñöôøng may: Caét 01 caëp ve, Caét 01 caëp laù baâu, Caét 01 caëp thaân tröôùc, Caét 01 thaân sau. Voøng coå chaân ve chöøa 0.5cm ñöôøng may, laù baâu chöøa 1cm. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + Raùp vai tröôùc vaø vai sau, uûi reõ. + May laù baâu, loän laù baâu, dieãu laù baâu, uûi. + Raùp baâu aùo, ve aùo vaøo thaân: Ñaët laù baâu naèm treân beà maët thaân aùo, ñaët ve aùo leân treân hai beà maët uùp vaøo nhau. May xung quanh töø chaân ve ñeán ñaàu vai moät ñöôøng. May moät lôùp laù baâu vôùi coå sau. Baám, loän ve aùo vaøo trong, May chaân ve, may ñöôøng ve trong vaø nöûa coå sau coøn laïi. UÛi hoaøn chænh - Yeâu caàu : Khi may xong laù coå thaúng, troøn, khoâng roäp keo, khoâng vaën khoâng nhaên, khoâng daït. III.2.6.5. Baâu ñöùng. Coù theå ñöôïc aùp duïng treân saûn phaåm aùo nam, nöõ . - Ni maãu : Voøng coå = 33cm. Trang 46
  47. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Veõ baâu aùo : Daøi laù baâu = 1/2 Voøng coå ño treân thaân aùo. Cao laù baâu = 2 ñeán 5cm. Giaûm laù baâu = 1.5 ñeán 5cm. Veõ nhö hình veõ. - Caùch caét vaø chöøa ñöôøng may: Caét 01 caëp laù baâu vaûi saûn phaåm chính. Caét 01 laù keo. Caét 01 caëp thaân tröôùc. Caét 01 thaân sau. Söôøn vai, laù coå chöøa 1cm, keo khoâng chöøa ñöôøng may, voøng coå chöøa 0.5cm. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): + May vai thaân tröôùc vaøo thaân sau, uûi reõ. + UÛi keo vaøo laù baâu may chaân keo 0.5cm. + May hai lôùp laù baâu beà maët uùp vaøo trong. + Baám ñöôøng cong treân cuûa laù baâu, mí laù baâu, loän laù baâu qua beà maët, uûi. + Laáy daáu 3 ñieåm : Hai ñaàu vai vaø giöõa coå sau. + (Laù baâu coù theå ñöôïc raùp baèng hai caùch) May laù coå khoâng keo vaøo thaân aùo. + May lôùp laù coå coù keo vaøo thaân aùo. + UÛi hoaøn chænh -Yeâu caàu: Khi may xong laù coå thaúng, troøn, khoâng roäp keo, khoâng vaën khoâng nhaên. III.2.6.6. Baâu sô mi (baâu tenantte). Thöôøng ñöôïc aùp duïng treân taát caû saûn phaåm aùo nam, nöõ. - Ni maãu : Voøng coå = 38 ñeán 40cm. - Veõ laù baâu : Daøi laù baâu = 1/2 Soá ño voøng coå. Cao laù baâu = 3 ñeán 4.5cm. Veõ moät hình chöõ nhaät Xuoáng chaân laù baâu = 0.7 ñeán 1cm. Ra ve = 1 ñeán 4.5cm. Leân ñaàu ve = 1.5 ñeán 2.5cm. Trang 47
  48. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu Veõ nhö hình veõ. - Veõ chaân baâu. Daøi chaân baâu = 1/2 soá ño voøng coå. Cao chaân baâu = 2.5 ñeán 3.5cm. Ra ñaàu chaân baâu 1.5 ñeán 2.5cm Xuoáng chaân baâu = 1cm. Giaûm xuoáng ñaàu chaân baâu =1cm. Giaûm vaøo ñaàu chaân baâu = 0.7cm Chieàu daøi ñaàu chaân baâu = 1.8 ñeán 2cm. Veõ nhö hình veõ. - Caùch caét vaø chöøa ñöôøng may : + Caét 01 caëp laù baâu, 01 caëp chaân baâu, 01 lôùp keo laù baâu, 01 lôùp keo chaân baâu, 01 caëp thaân tröôùc, 01 thaân sau. + UÛi keo (baâu ñöôïc caét raäp baèng giaáy cöùng). Duøng raäp cöùng caét keo, tröôùc khi uûi keo vaûi ñaõ ñöôïc uûi. + Ñaët keo leân vaûi uûi. + Caét vaø chöøa ñöôøng may xung quanh 1cm. - Caùch may (tröôùc khi may caùc chi tieát ñaõ ñöôïc vaét soå hoaøn chænh): Qui trình may döïa vaøo caùc böôùc moâ taû sau : Trang 48
  49. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu - Yeâu caàu kyõ thuaät. Caïnh laù baâu, chaân baâu thaúng ñeàu vaø caân ñoái. Caïnh laù baâu, chaân baâu khoâng moâi meø. Ñaàu laù baâu, chaân baâu khoâng so le. Ñaàu laù baâu, chaân baâu saéc, eâm, khoâng coäm hay ñaàu ruoài. Baâu tra xong eâm phaúng, khoâng bò nhaên thaân hay vaën chaân baâu. Ñöôøng mí naâu ñeàu maët treân, maët döôùi khoâng bò suïp mí. Tra baâu ñuùng ba ñieåm kyõ thuaät vaø saùt hai ñaàu meùp neïp aùo. Ñöôøng ñieãu ñeàu, ñuùng kyõ thuaät, khoâng suøi chæ, boû muõi. Trang 49
  50. Coâng ngheä May trang phuïc I Traàn Thò Theâu BAØI TAÄP Baøi taäp 1: Caùc ñöôøng khaâu tay, khaâu maùy cô baûn. Baøi taäp 2: Gia coâng chieát, plys, taïo soùng vaûi. Baøi taäp 3: Gia coâng ñöôøng môû (cöûa quaàn, tuùi ñaép, tuùi hoâng, tuùi moå). Baøi taäp 4: Gia coâng tuùi (tuùi oáp, tuùi cheùo, tuùi vieàn, tuùi ñaép, tuùi hoâng, tuùi moå). Baøi taäp 5: Gia coâng coå (coå beû ve, coå khoâng chaân, coå coù chaân). Baøi taäp 6: Gia coâng manchette. Baøi taäp 7: Veõ 5 ñöôøng trang trí. Baøi taäp 8: Veõ 5 kyù hieäu ñöôøng may. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Taäp theå taùc giaû – Kyõ thuaät may – Tröôøng Kyõ thuaät may 10, 1996. 2. Traàn Thò Theâu – Kyõ thuaät may cô baûn – Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät Tp. Hoà Chí Minh. 3. Vladimir Motejl. Stroje a odevnictvi vyrobe, SNTL Praha 1984. 4. Harold Carr and Barbara Latham, the Technology of Clothing Manufacture, Backwell Scientific Publication, Osney Mead, Oxford 1994. Trang 50