Hiện trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ truyền thông giáo dục sức khỏe Thành phố Cần Thơ năm 2011

Nội dung text: Hiện trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ truyền thông giáo dục sức khỏe Thành phố Cần Thơ năm 2011

1. HIỆN TRẠNG TRANG THIẾT BỊ VÀ PHƯƠNG TIỆN LÀM VIỆC CỦA HỆ TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE THÀNH PHỐ CẦN THƠ NĂM 2011 CN. Mai Anh Tuấn Trung tâm Truyền thông GDSK Cần Thơ Tóm tắt nghiên cứu: Trong bối cảnh hiện nay để hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe mang lại kiến thức, hiểu biết về các thông tin liên quan đến sức khỏe, hướng dẫn và giúp người dân thay đổi hành vi, từ bỏ những hành vi xấu và thực hành những hành vi có lợi cho sức khỏe thì trang thiết bị và phương tiện làm việc phục vụ cho truyền thông giáo dục sức khỏe không chỉ cần thiết mà trong bối cảnh tình hình dịch bệnh xảy ra thường xuyên, mô hình bệnh tật ở địa phương có nhiều phức tạp, thay đổi nên việc đầu tư trang thiết bị và phương tiện làm việc là một cách để góp phần quan trọng truyền thông hiệu quả phòng chống dịch ở địa phương. 1. Đặt vấn đề Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ thành lập từ ngày 01/6/2006 được tách ra từ Trung tâm Sức khỏe lao động và Môi trường Cần Thơ, được thừa hưởng cơ sở vật chất và trang thiết bị, phương tiện truyền thông phần lớn được tạo ra từ dự án hợp tác quốc tế, dự án “Y tế Nông thôn” trang bị một số phương tiện truyền thông cho trung tâm và mạng lưới. Tuy nhiên, trang thiết bị qua thời gian khai thác đã bị xuống cấp và lạc hậu lại thiếu về chủng loại so với yêu cầu nhiệm vụ. Ngoài ra, hệ truyền thông cấp quận/huyện chưa ổn định về trụ sở và thiếu nhân sự nên phải lồng ghép, thiếu trang thiết bị; nhiều xã/phường chia tách nên các địa phương mới này chưa được trang bị trang thiết bị truyền thông cơ bản. Thêm vào đó, nhân sự y tế ấp hoạt động cũng hạn chế; chưa thực hiện cấp sinh hoạt phí. Thông tin GDSK là một trong những nội dung quan trọng trong hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu. TTGDSK mang lại kiến thức, hiểu biết về các thông tin có liên quan đến sức khỏe nhằm hướng dẫn, giúp người dân thay đổi hành vi, từ bỏ những hành vi xấu và thực hành những hành vi có lợi cho sức khỏe. Để thực hiện các hoạt động TTGDSK cho người dân và cộng đồng thì không thể thiếu các phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho công tác truyền thông như: máy vi tính, máy chiếu, máy quay phim, bàn ghế, điện thoại, Đây là công cụ thiết thực giúp cho các cơ sở y tế, đặc biệt là trạm y tế sử dụng cho mục đích TTGDSK. Ngày 07 tháng 7 năm 2010, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2420/QĐ-BYT Ban hành danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc của các trung tâm TTGDSK. Để có cơ sở xây dựng đề án trình cơ quan chức năng phê duyệt thực hiện Quyết định số 2420/QĐ-BYT, cần thiết phải có cuộc khảo sát hiện trạng TTB và PTLV của 117
2. mạng lưới TTGDSK từ thành phố đến quận/huyện, xã/phường và mạng lưới truyền thông viên y tế ấp (riêng mạng lưới y tế ấp sẽ loại ra không khảo sát, bởi lẽ mạng lưới này nhân sự thường xuyên không ổn định) trên địa bàn thành phố. Đây chính là lý do tiến hành đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở này. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông, phương tiện làm việc về hoạt động TTGDSK tại các tuyến cơ sở y tế trên địa bàn TP Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ truyền thông do Bộ Y tế ban hành theo Quyết định 2420/QĐ-BYT. Mục tiêu cụ thể 1. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc theo Quyết định 2420/QĐ-BYT. 2. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại các phòng TTGDSK quận/huyện và tại các bệnh viện trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc theo Quyết định 2420/QĐ-BYT. 3. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại các trạm y tế tuyến xã/phường/thị trấn ở Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc theo Quyết định 2420/QĐ-BYT. 3. Phương pháp nghiên cứu 3.1. Thiết kế nghiên cứu: Khảo sát cắt ngang mô tả và so sánh với chuẩn. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Dân số mục tiêu: Các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Cỡ mẫu: Chọn tất cả cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ, cụ thể là 122 đơn vị. Trong đó, trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh/thành phố có 01 đơn vị (T4G Cần Thơ), phòng truyền thông GDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09 đơn vị, phòng tư vấn, tổ truyền thông GDSK các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ có 27 cơ sở, các trạm y tế xã/phường/thị trấn có 85 trạm. Tiêu chí đưa vào: Chọn tất cả cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Tiêu chí loại ra: Cơ sở y tế ngoài công lập, phòng khám bệnh tư nhân (cá nhân). Riêng nhân viên y tế, tổ y tế ấp/khu vực không khảo sát. 3.3. Thu thập dữ kiện 3.3.1. Phương pháp thu thập dữ kiện Giám đốc Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ ra văn bản đề nghị các cơ sở y tế trên địa bàn báo cáo hiện trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc phục vụ cho công tác 118
3. truyền thông giáo dục sức khỏe tại cơ sở mình theo Mẫu khảo sát trang thiết bị và phương tiện làm việc (Phụ lục kèm theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế), gửi về Trung tâm TTGDSK Cần Thơ tổng hợp. 3.3.2. Định nghĩa biến số - Cơ sở y tế: là các bệnh viện (đa khoa và chuyên khoa cấp thành phố, quận/huyện), trung tâm chuyên khoa cấp thành phố, TTYT quận/huyện, các phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế xã/phường trên địa bàn thành phố Cần Thơ (trực thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ theo hệ dọc). - Cơ sở y tế ngoài công lập: là bệnh viện hay Trung tâm Y tế do tư nhân thành lập, Sở Y tế TP Cần Thơ trực tiếp quản lý về chuyên môn. - Trang thiết bị phục vụ cho công tác TTGDSK: là những công cụ để cán bộ TTGDSK có nó để làm ra sản phẩm truyền thông, như: máy quay phim, in sao đĩa, máy in, máy tính, (theo Quyết định 2420/QĐ-BYT) - Phương tiện làm việc: là những cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe, như xe máy, ô tô, bàn ghế làm việc, điều hòa nhiệt độ, (theo Quyết định 2420/QĐ-BYT) 3.3.3. Công cụ thu thập dữ kiện: Mẫu khảo sát trang thiết bị và phương tiện làm việc o Mẫu 1: khảo sát T4G Cần Thơ o Mẫu 2: khảo sát TTYTDP/TTYT quận/huyện o Mẫu 3: khảo sát bệnh viện và trung tâm chuyên khoa tuyến thành phố, bệnh viện đa khoa quận/huyện o Mẫu 4: khảo sát TYT 3.4. Xử lý số liệu: Nhập liệu bằng phần mềm Excel. Do thống kê đơn giản, nên không nhất thiết sử dụng các phần mềm thống kê trong nghiên cứu. 3.5. Nghiên cứu thử: Tại Phòng TTGDSK Trung tâm Y tế dự phòng quận Ninh Kiều, tại Trạm Y tế phường An Cư để xem tính thích hợp của Mẫu khảo sát và hiệu chỉnh cho thích hợp. 4. Kết quả nghiên cứu 4.1. Thống kê số lượng cơ sở khảo sát Có 122 đơn vị tham gia trong phạm vi nghiên cứu trên địa bàn toàn TP Cần Thơ. Trong đó, trung tâm TTGDSK tỉnh/thành phố có 01 mẫu (T4G Cần Thơ), phòng truyền thông GDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09 cơ sở (08 TTYTDP gồm: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt, Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01 TTYT Cờ Đỏ - xem Bảng 7), phòng tư vấn, tổ truyền thông GDSK các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ có 27 đơn vị, các trạm y tế xã/phường/thị trấn có 85 trạm. 119
4. 4.2. Thực trạng trang thiết bị (TTB) và phương tiện làm việc (PTLV) tại T4G Cần Thơ Bảng 1. Thực trạng TTB và phương tiện làm việc Phòng các lãnh đạo Thừa % (-) Số Đơn vị Chuẩn Số (+ ) Tên TTB và PTLV so TT tính cấp 4 lượng Thiếu chuẩn (- ) 01 Bàn ghế làm việc Bộ 03 02 -1 33 02 Bàn ghế tiếp khách Bộ 03 01 -2 66 03 Bàn máy vi tính Cái 03 02 -1 33 04 Máy vi tính để bàn Cái 03 02 -1 33 05 Máy vi tính xách tay Cái 03 -3 100 06 Máy in Laser Cái 03 01 -2 66 07 Điện thoại bàn Cái 03 01 -2 66 08 Tủ đựng tài liệu Cái 03 02 -1 33 09 Tủ bảo quản lưu trữ TL Cái 03 01 -2 66 10 Bàn ghế phòng họp Người 35 -35 100 11 Quạt cây Cái 03 01 -2 66 12 Máy điều hòa nhiệt độ Cái 02 01 -1 50 Nhận xét: PTLV và TTB tại Phòng các lãnh đạo - T4G Cần Thơ: Không có danh mục PTLV và TTB đủ so với chuẩn. Có 12 loại danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn (như: bàn ghế làm việc, bàn ghế tiếp khách, bàn máy vi tính, máy vi tính để bàn, máy vi tính xách tay, máy in Laser, điện thoại bàn, tủ đựng tài liệu, tủ bảo quản lưu trữ tài liệu, bàn ghế phòng họp, quạt cây, máy điều hòa nhiệt độ), chiếm tỉ lệ 100%. Trong đó, có 02 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn (như: máy vi tính xách tay và bàn ghế phòng họp). Không có danh mục PTLV và TTB dư so với chuẩn. Bảng 2. Thực trạng TTB và PTLV Hội trường - T4G Cần Thơ Thừa % (-) Số Đơn vị Chuẩn Số (+ ) Tên TTB và PTLV so TT tính cấp 4 lượng Thiếu chuẩn (- ) 01 Bàn ghế hội trường Người 60 36 -24 40 02 Ti vi màn hình mỏng Cái 01 -1 100 03 Projector Cái 01 01 0 04 Multi Media Projector Bộ 01 01 0 05 Màn chiếu Cái 01 01 0 06 Bảng viết di động Cái 01 -1 100 07 Tượng Lãnh tụ Tượng 01 01 0 08 Quạt trần Cái 05 -5 100 09 Bục phát biểu Cái 01 -1 100 10 Hệ thống âm thanh Bộ 01 01 0 Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại Hội trường T4G Cần Thơ: - Có 05 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn. 120
5. - Có có 05 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 50%. - Không có danh mục PTLV và TTB dư so với chuẩn. Bảng 3. Thực trạng TTB và PTLV của phòng TC-HC - T4G Cần Thơ Thừa Đơn % (-) Số Chuẩn Số (+ ) Tên TTB và PTLV vị so TT cấp 4 lượng Thiếu tính chuẩn (- ) 01 Bàn, ghế làm việc Bộ 03 02 -1 33 02 Bàn ghế tiếp khách Bộ 01 01 0 03 Bàn máy vi tính Cái 02 02 0 04 Máy vi tính bàn Cái 02 02 0 05 Máy in Laser Cái 01 01 0 06 Điện thoại bàn Cái 01 01 0 07 Tủ đựng tài liệu Cái 02 01 -1 50 08 Tủ lưu trữ hồ sơ Cái 03 01 -2 67 09 Máy FAX Cái 01 -1 100 10 Máy photocopy Cái 01 01 0 11 Máy ảnh KTS Cái 01 -1 100 12 Quạt trần Cái 02 03 +1 +50 13 Bảng viết di động Cái 01 -1 100 14 Máy phát điện Cái 01 -1 100 15 Xe Ô tô Cái 01 -1 100 16 Xe gắn máy Cái 03 -3 100 Kệ sắt chứa các tài liệu 17 Cái 04 01 -3 75 truyền thông 18 Máy sấy Cái 01 -1 100 19 Máy hút ẩm Cái 02 -2 100 20 Phương tiện phòng, chữa cháy Bộ 01 01 0 21 Máy hủy tài liệu Cái 01 -1 100 Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. Tổ chức – Hành chính T4G Cần Thơ: - Có 07 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn. - Có 13 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 61,90%. Trong đó, 09 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn. - Ngoài ra, P. Tổ chức – Hành chính có 01 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là quạt trần. 121
6. Bảng 4. Thực trạng TTB và PTLV của phòng GDSK-KTNN T4G Cần Thơ Thừa Đơn % (-) Số Chuẩn Số (+ ) Tên TTB và PTLV vị so TT cấp 4 lượng Thiếu tính chuẩn (- ) 01 Bàn ghế làm việc Bộ 07 04 -3 43 02 Tủ đựng tài liệu Cái 03 -3 100 03 Tủ bảo quản thiết bị, TL Cái 04 01 -3 75 04 Điện thoại bàn Cái 01 -1 100 05 Máy tính bàn Cái 05 04 -1 20 06 Quạt trần Cái 02 01 -1 50 07 Máy in Laser đen, trắng Cái 02 -2 100 08 Máy in Lase màu Cái 01 -1 100 09 Bàn ghế tiếp khách Bộ 01 -1 100 10 Máy Scanner Cái 01 -1 100 Máy quay DV Cam hoặc HD 11 Cái 02 02 0 Cam 12 Máy quay Camera KTS Cái 01 -1 100 13 Máy ảnh KTS Cái 01 03 +2 +200 Bàn trộn âm thanh 14 Bộ 01 -1 100 - Amly - loa kiểm tra 15 Bộ dàn đèn chiếu sáng Bộ 01 -1 100 16 Hệ thống dựng hình phi tuyến Bộ 02 01 -1 50 Đầu đọc băng DV Cam, HD 17 Cái 01 01 0 Cam Đầu DVD kiểm tra tín hiệu từ 18 Cái 02 -2 100 đĩa hình 19 Mê ga phone – loa cầm tay Cái 03 03 0 Ổ cứng lưu trữ dữ liệu 20 Cái 02 -2 100 500 Gb – 1Tb Tivi kiểm tra tín hiệu hình ảnh 21 Cái 02 -2 100 chuẩn 22 Đài Cassette 2 cửa băng Cái 01 -1 100 23 Máy ghi âm KTS chuyên dụng Cái 02 -2 100 Bộ âm thanh - Loa nén 24 Bộ 01 -1 100 Truyền thông lưu đông 25 Máy ảnh KTS chuyên dụng Cái 01 01 0 26 Máy ảnh KTS 7-10M Cái 02 -2 100 27 Tủ hút ẩm bảo quản thiết bị Cái 01 -1 100 28 Máy tính xách tay Cái 01 -1 100 29 Projector Cái 01 -1 100 30 Màn chiếu lưu động Cái 01 -1 100 Trang Website (PTTB Trang 31 Bộ 01 -1 100 Website) Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. GDSK-KTNN T4G Cần Thơ: Có 04 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn. Có 26 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, 122
7. chiếm tỉ lệ 83, 87%. Trong đó, 21 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn. Ngoài ra, P. GDSK-KTNN có 01 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là máy ảnh KTS. Bảng 5. Thực trạng TTB và PTLV của phòng KH-TC - T4G Cần Thơ Thừa (+ Đơn Số Chuẩn Số ) % (-) so Tên TTB và PTLV vị TT cấp 4 lượng Thiếu (- chuẩn tính ) 01 Bàn, ghế làm việc Bộ 03 04 +1 +33 02 Bộ bàn ghế tiếp khách Bộ 01 -1 100 03 Bàn máy vi tính Bộ 02 04 +2 +100 04 Máy tính bàn Cái 02 04 +2 +100 05 Máy tính xách tay Cái 01 01 (PI) 0 06 Máy in laser Cái 01 02 +1 +100 07 Máy ảnh KTS Cái 01 01 0 0 08 Máy đánh chữ điện tử Cái 01 -1 100 09 Quạt trần Cái 02 02 0 10 Tủ bảo quản tài liệu Cái 02 01 -1 50 11 Két sắt Cái 01 01 0 12 Máy đếm tiền Cái 01 -1 100 13 Tủ đựng tài liệu Cái 03 -3 100 Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. Kế hoạch – Tài chính T4G Cần Thơ: Có 04 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn; Có 05 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 38, 46%. Trong đó, 04 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn. Ngoài ra, P. Kế hoạch – Tài chính, có 04 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là bàn ghế làm việc, bàn máy vi tính, máy vi tính bàn và máy in laser. 4.3. Thực trạng TTB và PTLV TTYTDP/TTYT tuyến quận/huyện TP Cần Thơ Bảng 6. Thực trạng TTB và PTLV tại TTYTDP/TTYT 9 quận/huyện TP Cần Thơ Thừa (+ Đơn Số Chuẩn Số ) % (-) so Tên TTB và PTLV vị TT cấp 4 lượng Thiếu (- chuẩn tính ) I Phòng làm việc 01 Bàn ghế làm việc Bộ 05x9=45 8 -37 82 02 Bàn ghế tiếp khách, họp Bộ 01x9=9 4 -5 56 03 Bàn máy vi tính Bộ 02x9=18 7 -11 61 04 Điện thoại bàn Cái 01x9=9 3 -6 67 05 Quạt cây Cái 02x9=18 1 -17 94 06 Quạt treo tường Cái 01x9=9 2 -7 78 07 Máy vi tính bàn Cái 02x9=18 6 -12 67 08 Máy vi tính xách tay Cái 01x9=9 2 -7 78 09 Tủ đựng tài liệu lưu trữ Cái 03x9=27 6 -21 78 10 Tủ đựng tài liệu tra cứu Cái 01x9=9 2 -7 78 11 Bảng viết di động Cái 01x9=9 0 -9 100 123
8. Thừa (+ Đơn Số Chuẩn Số ) % (-) so Tên TTB và PTLV vị TT cấp 4 lượng Thiếu (- chuẩn tính ) Phương tiện, trang thiết bị II tác nghiệp Tủ nhiều ngăn đựng các ấn 01 Cái 03x9=27 2 -25 93 phẩm truyền thông 02 Tủ sách, TLTK Cái 01x9=9 4 -5 56 Đài Cassette hai cửa băng, ổ 03 Cái 02x9=18 6 -12 67 đĩa CD, USB 04 Ti vi từ 21’’- 32” Cái 01x9=9 6 -3 33 05 Đầu CD Cái 03x9=27 7 -20 74 Bộ âm thanh - Loa nén, phát 06 thanh tuyên truyền, truyền Bộ 01x9=9 3 -6 67 thông tại chỗ và lưu động 07 Mê ga phon (loa cầm tay) Cái 03x9=27 4 -23 85 08 Projector Cái 01x9=9 3 -6 67 09 Màn chiếu hình Cái 01x9=9 3 -6 67 10 Tủ hút ẩm Cái 01x9=9 0 -9 100 11 Máy ảnh kỹ thuật số Cái 01x9=9 3 -6 67 12 Máy ghi âm KTS Cái 01x9=9 0 -9 100 13 Máy quay Camera KTS Cái 01x9=9 0 -9 100 14 Xe gắn máy Cái 02x9=18 0 -18 100 Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại tại phòng truyền thông GDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện (8 TTYTDP gồm: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt, Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01 TTYT Cờ Đỏ) trên địa bàn TP Cần Thơ: Có 25 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 100%. Trong đó, có 05 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn. 4.4. Thực trạng TTB và PTLV trung tâm chuyên khoa, bệnh viện tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện TP Cần Thơ Bảng 7: Thực trạng TTB và PTLV tại 27 trung tâm chuyên khoa, bệnh viện tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện Thừa Đơn % (-) Số Chuẩn cấp Số (+ ) Tên TTB và PTLV vị so TT 4 lượng Thiếu tính chuẩn (- ) I Phòng tư vấn Bàn ghế làm việc cho cán 01 Bộ 01x27 =27 33 +6 +22 bộ tư vấn Ghế ngồi cho các đối tượng 02 Cái 05x27=135 117 -18 13 đến tư vấn Có góc truyền thông tại 03 Bộ 01x27 =27 19 -8 30 phòng tư vấn 04 Điện thoại bàn Cái 01x27 =27 16 -11 41 124
9. Thừa Đơn % (-) Số Chuẩn cấp Số (+ ) Tên TTB và PTLV vị so TT 4 lượng Thiếu tính chuẩn (- ) 05 Quạt treo tường Cái 01x27 =27 28 +1 +4 06 Quạt cây Cái 01x27 =27 14 -13 48 07 Tủ sách, TLTK Cái 01x27 =27 17 -10 37 08 Đài Cassette 2 cửa băng Cái 01x27 =27 7 -20 74 09 Ti vi từ 21”- 32” Cái 01x27 =27 17 -10 37 10 Đầu DVD Cái 01x27 =27 12 -15 56 II Tổ truyền thông 03 → 01 Bàn ghế làm việc Bộ 05x27 36 -99 73 =81→135 02 Bàn máy vi tính Bộ 02x27=54 17 -37 69 03 Máy vi tính Cái 02x27=54 21 -33 61 04 Máy in Laser Cái 01x27 =27 12 -15 56 05 Điện thoại bàn Cái 01x27 =27 9 -18 67 06 Tủ lưu trữ tài liệu Cái 01x27 =27 13 -14 52 07 Tủ tài liệu tra cứu Cái 01x27 =27 8 -19 70 08 Bảng viết di động Cái 01x27 =27 6 -21 78 09 Quạt cây Cái 01x27 =27 12 -15 56 10 Quạt treo tường Cái 01x27 =27 14 -13 48 11 Máy ghi âm KTS Cái 01x27 =27 5 -22 81 12 Máy ảnh KTS Cái 01x27 =27 9 -18 67 13 Ti vi từ 21”- 32” Cái 01x27 =27 14 -13 48 Đài Cassette hai cửa băng 14 Cái 01x27 =27 7 -20 74 có ổ đĩa CD 15 Đầu DVD Cái 01x27 =27 12 -15 56 Bộ âm thanh - Loa nén, 16 phát thanh tuyên truyền tại Bộ 01x27 =27 17 -10 37 chỗ và lưu đông 17 Mê ga phon (loa cầm tay) Cái 02x27=54 8 -46 85 18 Máy vi tính xách tay Cái 01x27 =27 8 -19 70 19 Projector Cái 01x27 =27 11 -16 59 20 Màn chiếu hình Cái 01x27 =27 11 -16 59 Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại 27 TTYT chuyên khoa tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa tuyến quận/huyện trên địa bàn TP Cần Thơ: Có 28 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. Ngoài ra, có 02 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là bàn ghế làm việc tư vấn và quạt treo tường. 125
10. 4.5. Thực trạng TTB và PTLV TYT xã/phường/thị trấn TP Cần Thơ Bảng 8. Thực trạng TTB và PTLV tại 85 TYT xã/phường Thừa Đơn % (-) Số Chuẩn Số (+ ) Tên TTB và PTLV vị so TT cấp 4 lượng Thiếu tính chuẩn (- ) 01 Máy tính bàn Cái 01x85=85 87 +2 +2 02 Máy in Laser Cái 01x85=85 67 -18 21 03 Máy điện thoại bàn Cái 01x85=85 70 -15 18 04 Bàn, ghế tư vấn Bộ 01x85=85 69 -16 19 10 → 15 Ghế ngồi truyền thông trực 05 Cái =850→ 572 -703 55 tiếp 1.275 06 Kệ đựng tài liệu TT Cái 01x85=85 43 -42 49 07 Ti vi từ 21”- 32” Cái 01x85=85 48 -37 44 08 Đầu CD Cái 01x85=85 38 -47 55 09 Máy ảnh kỹ thuật số Cái 01x85=85 1 -84 99 04x85 10 Mê ga phôn (Loa cầm tay) Cái 54 -286 84 =340 11 Tăng âm, loa nén, micro Bộ 01x85=85 33 -52 61 12 Tủ hút ẩm bảo quản thiết bị Cái 01x85=85 3 -82 96 Đài Cassette 2 cửa băng, ổ 13 Cái 01x85=85 49 -36 42 đĩa CD, USB 14 Bảng viết di động Cái 01x85=85 15 -70 82 15 Góc TTGDSK Bộ 01x85=85 47 -38 45 Nhận xét: PTLV và TTB tại 85 TYT xã/phường/thị trấn trên địa bàn TP Cần Thơ: - Có 14 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. Ngoài ra, có 01 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là máy vi tính bàn. 5. Bàn luận Theo kết quả nghiên cứu cho thấy thực trạng TTB và PTLV của hệ TTGDSK thành phố Cần Thơ gồm: T4G Cần Thơ và 9 quận/huyện (Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Phong Điền, Ô Môn, Thới Lai, Cờ Đỏ, Thốt Nốt, Vĩnh Thạnh), 27 trung tâm chuyên khoa tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện, 85 TYT xã/phường/thị trấn “trang thiết bị phục vụ cho hoạt động TTGDSK còn thiếu về số lượng”. Riêng, T4G Cần Thơ, đến thời điểm hiện nay, trong số 66 danh mục PTLV và TTB được khảo sát so với 14 danh mục TTB và trụ sở hoạt động được Trung tâm TTGDSK Trung ương khảo sát tại 13 tỉnh/thành năm 2004 thì có các danh mục bị giảm (như: xe ô tô, xe máy), có các danh mục TTB và PTLV tăng thêm (như: máy laptop, máy quay camera DV cam), nhưng nhìn chung các danh mục TTB và PTLV vẫn tương tự như nhận định của năm 2004 là “còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng”, chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động. Nhân lực, TTB và PTLV của T4G Cần Thơ từ năm 2011 so với 2004: thời điểm 2004, nhân lực của T4G Cần Thơ chỉ là một phòng GDSK nhỏ với 4 – 5 cán bộ, thì nay 126
11. là một T4G với nhân lực 14 biên chế. TTB và PTLV lại lạc hậu (các TTB và PTLV sử sụng từ 2005 đến nay chủ yếu là do dự án “Y tế nông thôn cấp”), so với quy định thì TTB và PTLV thiếu, một số TTB và PTLV chưa đồng bộ để khai thác, như: máy ghi âm maran, loa pin cầm tay, TTYY/TTYTDP tuyến quận/huyện, năm 2010 mới thành lập đồng bộ phòng GDSK trên 9 quận/huyện, do thành mới thành lập nên TTB và PTLV của tuyến này cũng chưa đáp ứng cho nhu cầu truyền thồng phòng chống dịch bệnh của địa phương. Các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện, tổ truyền TTGDSK được thành lập nhưng hầu như TTB và PTLV chưa được đầu tư đủ so với chuẩn, các TTB và PTLV chủ yếu được các cơ sở này đầu tư phục vụ cho công tác truyền thông trực tiếp hoặc lưu động, các TTB và PTLV để phục vụ chung chưa có đầu tư riêng cho hoạt động TTGDSK. Tuyến xã/phường/thị trấn, thì đã thành lập được phòng GDSK, có cán bộ phụ trách, nhưng TTB và phương tiện phụ vụ cho hoạt động này cũng thiếu rất nhiều so với chuẩn. 6. Kết luận - Có 122 cơ sở y tế thuộc 03 tuyến (thành phố, quận/huyện, xã/phường) được khảo sát, đạt tỉ lệ 100%. - So với Quyết định số 2420/QĐ-BYT, cơ sở y tế cả 03 tuyến đều còn rất thiếu PTLV và TTB phục vụ cho hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe. - Tuyến thành phố tại Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ, khảo sát 66 danh mục TTB và PTLV, có 40 danh mục TTB và PTLV hoàn toàn không có so với chuẩn của một đơn vị cấp 4 mà Bộ Y tế ban hành (chiếm tỉ lệ 61%). Có 05 danh mục TTB và PTLV thừa so với chuẩn như là: quạt trần bố trí ở Phòng Tổ chức – Hành chính, máy ảnh KTS ở Phòng GDSK-KTNN; bàn ghế làm việc, bàn máy vi tính, máy vi tính bàn và máy in laser ở Phòng Kế hoạch – Tài chính. Tuy nhiên, cũng có 20 danh mục TTB và PTLV của trung tâm hiện nay đạt so với chuẩn. - Tuyến quận/huyện tại phòng TTGDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09 mẫu (08 TTYTDP gồm: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt, Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01 TTYT Cờ Đỏ), có 25 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 100%. - Tại phòng tư vấn, tổ TTGDSK các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ có 27 mẫu, có 28 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. - Tuyến xã/phường/thị trấn, có 85 mẫu, 14 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. - Có một danh mục PTLV và TTB hiện có ở các cơ sở y tế mà theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT chưa đề cập như: đường truyền nối mạng Internet (trong 122 cơ sở y tế được khảo sát, thì trừ tuyến xã/phường/thị trấn chưa được trang bị đầy đủ). 127
12. 7. Kiến nghị Qua kết quả khảo sát, bàn luận và kết luận thực trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ TTGDSK TP.Cần Thơ năm 2011, tác giả xin kiến nghị: - Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ xây dựng đề án trình cơ quan chức năng phê duyệt thực hiện theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT trong năm 2012 để hoạt động truyền thông của toàn thành phố (từ thành phố đến quận/huyện, xã/phường/thị trấn) theo lộ trình đến năm 2015 có đủ trang thiết bị và phương tiện làm việc. - Mặc dù không khảo sát PTLV và TTB ban đầu của mạng lưới truyền thông viên y tế ấp, nhưng khi xây dựng đề án T4G Cần Thơ thống kê số lượng truyền thông viên y tế ấp đang hoạt động để trang bị PTLV và TTB theo chuẩn của Quyết định số 2420/QĐ-BYT để trình cơ quan chức năng phê duyệt. - Riêng các bệnh viện, các trung tâm chuyên khoa thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ các cơ sở y tế trực thuộc Bộ Y tế, trực thuộc Quân khu IX, các cơ sở y tế ngoài công lập, T4G Cần Thơ dự thảo văn bản trình Sở Y tế TP Cần Thơ đề nghị các cơ sở này tự trang bị đủ PTLV và TTB phục vụ cho công tác TTGDSK theo chuẩn của Quyết định số 2420/QĐ-BYT. Tài liệu tham khảo 1. Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế 2. Phụ lục kèm theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế 3. Giáo dục sức khỏe, Tổ chức Y tế Thế giới, 2006 4. Khóa học về Các Kỹ năng Truyền thông Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương, năm 2007 5. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương, Dự án Y tế Nông thôn “Thực trạng công tác truyền thông giáo dục sức khỏe tại 13 tỉnh Dự án Y tế Nông thôn”, năm 2004, Kỷ yếu các đề tài nghiên cứu khoa học về truyền thông giáo dục sức khỏe giai đoạn 2001 – 2010, Nhà Xuất bản Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội, năm 2010 128