Module mầm non 22: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển nhận thức - Hoàng Thị Thu Hương

Nội dung text: Module mầm non 22: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển nhận thức - Hoàng Thị Thu Hương

1. HOÀNG THỊ THU HƯƠNG MODULE MN 22 øNG DôNG PH¦¥NG PH¸P D¹Y HäC TÝCH CùC TRONG LÜNH VùC PH¸T TRIÓN NHËN THøC | 7
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Nhn thc là mt trong ba mt c bn ca i sng tâm lí con ngi (nhn thc, tình cm, ý chí). Nhn thc có liên quan rt cht ch vi s hc và v bn cht, s hc là mt quá trình nhn thc. c trng ni bt nht ca hot ng nhn thc là phn ánh hin thc khách quan. Hot ng này bao gm nhiu quá trình khác nhau, th hin nhng mc phn ánh nhng hin thc khác nhau (cm giác, tri giác, t duy, tng tng) và mang li nhng sn phm khác nhau v hin thc khách quan (hình nh, biu tng, khái nim). Quá trình nhn thc din ra trong mi liên quan cht ch gia các quá trình tri giác, trí nh, t duy và tng tng. Kh nng nhn thc chính là kh nng suy ngh xut phát t nhu cu mun nhn bit th gii khách quan ca con ngi. Tr em sinh ra vi bn tính tò mò ham hiu bit, ngay t nh, tr ã có kh nng tìm hiu, th nghim, khám phá, c gng gii thích v bn thân mình và hiu th gii xung quanh. Tr cn mt môi trng nuôi dng và kích thích tính tò mò, ham hiu bit ca tr, khích l tr t nhng câu hi, tìm câu tr li và gii quyt vn la tui nhà tr, tr hc v môi trng xung quanh qua các giác quan và các vn ng thân th. Vn ng thân th và s phát trin kh nng iu khin c th to iu kin thun li cho vic hc và phát trin nhn thc ca tr. Các giác quan c dùng tip nhn thông tin dn n phát trin nhn thc ca tr. Qua nhn thc, tr nh hc và tr nên thông minh hn. Tính tò mò, thích khám phá và c gng tìm hiu th gii xung quanh là bn tính ca tr nh, ng thi cn thit cho s phát trin nhn thc ca tr. Có nhiu hot ng giúp tr s dng các giác quan hc v th gii xung quanh nh: nghe âm thanh, ting chim hót, nhìn và s lá cây, nn t, s cc nc nóng/lnh Tt c nhng hat ng ó u giúp tr cm nhn mt cách chính xác v c im ca s vt hin tng, dn giúp tr hiu bn cht ca s vt hin tng trong môi trng xung quanh. Khi chi và hot ng vi các vt tht, chi, tranh nh, các hình dng, kích thc, màu sc khác nhau s to c hi cho tr hc nhng gì tr cn tr thành nhng ngi bit suy ngh. Không nhng vy, trong quá trình tng tác vi vt, chi, s vt tr suy lun, 8 | MODULE MN 22
3. phng oán, lí gii ri kích thích tìm hiu tip. C nh vy, nhng dòng suy ngh c ny sinh, lí gii và làm cho các thao tác t duy ngày càng phát trin theo dòng thi gian (k nng quan sát, phân tích, tng hp, suy lun, lp lun ). Cùng vi nó là vn kin thc ca tr ngày càng m rng làm c s cho vic hc tip tng bc cao hn, sâu hn. Nhng hiu bit ngày càng c m mang làm cho tr càng hng thú hc, thích khám phá và hc tip. ây là c s ca hat ng nhn thc giúp cho ngi giáo viên vn dng nhng phng pháp dy hc tích cc mt cách có hiu qu. Nhn thc là quá trình tr thu nhn thông tin, hiu bit ca mình v th gii xung quanh. Không ch có thu nhn mà tr còn biu t, chia s nhng hiu bit ca mình vi mi ngi xung quanh, giúp tr phát trin nng lc biu t bng các cách khác nhau: li nói/ li nhn xét; ng tác/ hành ng; tranh v/ biu ; sn phm hat ng. ây là hai mt ca quá trình nhn thc, giúp cho giáo viên có th hiu và ánh giá c s phát trin nhn thc ca tr trong tng giai on xây dng ni dung và bin pháp giáo dc phù hp. Tr mu giáo lnh hi khái nim qua quan sát t duy trc quan khi khám phá. Các khái nim khoa hc và toán c tr hc qua tìm hiu và khám phá t s vt hin tng gn gi to nn tng cho vic hc sau này. Khi tr khám phá và th nghim vi môi trng xung quanh, tr thu nhn các quá trình t duy khoa hc — hình thành các khái nim và gii quyt vn , ng thi tr cng thu nhn c kin thc. Giáo viên to môi trng th nghim, tri nghim s to c hi cho tr kin to v các hin tng xung quanh (nên dùng các t d hiu, không dùng t khoa hc cao siêu, khó hiu i vi giáo viên mm non i trà). Hot ng hc ca tr ch có hiu qu khi tr c khám phá, tri nghim trong các tình hung thc và thông qua các hot ng giáo dc a dng, cho tr tham gia vào các tình hung n gin, gn gi vi cuc sng hng ngày tr t cm nhn v môi trng xung quanh theo cách riêng ca mình. phát trin kh nng nhn thc, hình thành thái nhn thc và k nng nhn thc cho tr la tui mm non, giáo viên cn vn dng tt phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non nhm hng ti kích thích tr tích cc tìm tòi, khám phá, tìm hiu, tri nghim thông qua các giác quan. Cô giáo là ngi to mi iu kin cho tr hot ng nhm phát huy hng thú, nhu cu, kinh nghim ca bn thân, ng thi m rng không gian hot ng giáo dc, t chc môi trng hot ng ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 9
4. vi các nguyên vt liu mang tính m, phong phú a dng kt hp vi vic s dng hp lí dùng trc quan s phát huy ti a hot ng tích cc nhn thc và s phi hp hp tác ca tr. Module này s giúp bn hiu sâu sc hn khái nim nhn thc, nm vng c ni dung phát trin nhn thc ca tr mm non và bit cách ng dng phng pháp dy hc tích cc trong t chc hot ng nhn thc cho tr trong trng mm non. B. MỤC TIÊU Sau khi hc xong module này, ngi hc có kh nng: — Kin thc: + Trình bày c nhng c im phát trin nhn thc ca tr mm non; + Nêu c nhng tip cn, phng pháp t chc các hot ng nhm tng cng tính tích cc ca tr. — K nng: La chn, vn dng c phng pháp t chc các hot ng phù hp vi tui và ni dung phát trin nhn thc cho tr mm non. — Thái : Tích cc, ch ng ng dng các phng pháp dy hc tích cc vào t chc hot ng phát trin nhn thc cho tr mm non. C. TÀI LIỆU VÀ ĐIỀU KIỆN HỖ TRỢ — Bng hình mu v t chc hot ng giáo dc tr trong trng mm non theo phng pháp dy — hc tích cc. — V Giáo dc Mm non — B Giáo dc và ào to, Chng trình giáo dc mm non , NXB Giáo dc, 2009. — Hng dn t chc thc hin chng trình giáo dc mm non , 4 cun cho bn tui, Trn Th Ngc Trâm (Ch biên), NXB Giáo dc, 2009. — Lê Thu Hng (Ch biên), Trn Th Ngc Trâm, Hoàng Th Thu Hng, Nguyn Th Thanh Giang, T chc hot ng phát trin nhn thc cho tr mm non theo hng tích hp , NXB Giáo dc, 2007. — Các tài liu khác c lit kê trong các ni dung c th. 10 | MODULE MN 22
5. D. NỘI DUNG TT Thi gian Ni dung T hc Tp trung c im và ni dung phát trin nhn thc 1 2 3 trong chng trình giáo dc mm non c thù ca phng pháp dy hc tích cc 2 trong t chc hot ng giáo dc phát trin 2 3 nhn thc i vi tr mm non Vn dng phng pháp dy hc tích cc 3 trong t chc hat ng giáo dc phát trin 2 3 nhn thc Nội dung 1 ĐẶC ĐIỂM VÀ NỘI DUNG PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC CHO TRẺ MẦM NON I. MỤC TIÊU — V kin thc: + Giáo viên trình bày c nhng c im c bn phát trin nhn thc ca tr mm non; + Nêu c nhng ni dung phát trin nhn thc ca tr mm non tng tui. — V k nng: Phân loi c các ni dung phát trin nhn thc tr mm non theo tui. — V thái : Tích cc, ch ng, có ý thc nghiêm túc thc hin nhim v có hiu qu. II. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Tìm hiểu đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm non (nhà trẻ, mẫu giáo). 1. NHIỆM VỤ Bn ã tng tìm hiu c im phát trin nhn thc ca tr mm non qua sách v và trc tip tip xúc vi tr. Bn hãy vit ra nhng c ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 11
6. im v s phát trin nhn thc ca tr mm non tr li cho câu hi sau ây: Câu hi: c im phát trin nhn thc ca tr mm non nh th nào? * c im phát trin nhn thc ca tr tui nhà tr + Tr 6 tháng tui: + Tr t 6 — 12 tháng tui: + Tr t 12 — 18 tháng tui: + Tr t 18 — 24 tháng tui: + Tr t 24 — 36 tháng tui: 12 | MODULE MN 22
7. * c im phát trin nhn thc ca tr mu giáo + Tr mu giáo bé: + Tr mu giáo nh: + Tr mu giáo ln: Sau ó bn i chiu vi thông tin di ây t hoàn thin ni dung câu tr li ca mình. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI a. c im phát trin nhn thc ca tr nhà tr (3 — 36 tháng) — la tui nhà tr, tr hc v môi trng xung quanh qua các giác quan và bng các vn ng thân th. Vn ng thân th và s phát trin kh nng iu khin c th to iu kin thun li cho vic hc và phát trin nhn thc ca tr. Các giác quan c dùng tip nhn thông tin dn n phát trin nhn thc ca tr. Tr nh s dng ng thi các giác quan và các vn ng thân th trong quá trình nhn thc. Các giác quan không th c s dng không có các vn ng thân th và ngc li. Qua nhn thc, tr nh hc và tr nên thông minh hn. — Tò mò, khám phá và c gng tìm hiu th gii xung quanh là bn tính ca tr nh, ng thi cn thit cho s phát trin nhn thc ca tr. S phát trin nhn thc ca tr òi hi s phát trin lành mnh các lnh vc khác: s phát trin th cht, c x tình cm c m bo và các tác ng qua li xã hi tích cc. — c im phát trin nhn thc ca tr c th hin các mc phát trin sau ây: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 13
8. + c im phát trin nhn thc ca tr s sinh n 6 tháng: • Nhìn theo ngi hoc vt chuyn ng; • Ngm nhìn vt treo l lng; • Vi chi treo lng lng; • Nhìn các vt và tranh nh; • S dng phi hp tay mt vi; • Quay u v phía âm thanh ca chuông hoc xúc xc; • Chi vi tay và chân; • a các vt vào mm. + c im phát trin nhn thc ca tr t 6 n 12 tháng: • Nht vt nh bng ngón cái và ngón tr; • Tìm chi b giu; • Nhìn sách tranh, vt; • Thao tác vi vt; • Bt chc mt vài hành ng ca ngi ln. + c im phát trin nhn thc ca tr t 12 n 18 tháng: • Theo ui và tìm chi bin khi tm mt; • B vt vào hp và ly ra; • Chi óng vai vi các vt quen thuc gn gi; • Nhn ra và áp li vi bn thân trong gng; • Chi xây dng n gin. + c im phát trin nhn thc ca tr t 18 tháng n 24 tháng: • Biu l nhn bit úng chc nng ca chi; • Gii c 2 hoc 3 câu n gin; • t úng hình vào hp hình dng ó; • S dng chi dùng gia ình; • Nhn ra mình trong nh; • So sánh các vt quen thuc theo màu sc; • So sánh các vt quen thuc theo hình dng; • Hiu "thêm mt"; • t chi vào úng ni quy nh. 14 | MODULE MN 22
9. + c im phát trin nhn thc ca tr t 24 n 36 tháng tui: • Phân bit gia hai mùi; • Nói các mùi khác nhau; • Phân bit gia các âm thanh và nói rng chúng khác nhau; • Nhn ra âm thanh bng li nói; • Ch vào các vt n khác nhau khi c yêu cu; • Phân bit s khác nhau v hình dng ca các i tng (tròn, vuông, tam giác); • Phân bit s khác nhau v kích thc ca các i tng (to/nh, dài/ngn); • Phân loi các i tng theo trng lng (nng/nh); • Phân loi các i tng theo chiu cao (cao/thp). b. c im phát trin nhn thc ca tr mu giáo (3 — 6 tui) * la tui mu giáo, ba hình thc t duy c bn (t duy trc quan — hành ng, t duy trc quan hình tng, t duy lôgic) ã c hình thành, trong ó t duy trc quan hình tng là loi t duy c bn ca tr. Kh nng nhn thc ca tr c phát trin qua vic tip xúc, tìm hiu các dùng, chi và các nguyên vt liu, qua các hot ng tìm hiu thc vt, ng vt, các hin tng t nhiên. Chi là con ng ch yu tr mu giáo nhn thc th gii xung quanh. Tr chi không phi gii trí mà là hc, th tìm hiu, khám phá th gii xung quanh. * Nhà tâm lí hc Jean Piaget ã gii thích tính ham hiu bit ca tr và khát vng hành ng ca tr trong môi trng bi quá trình t iu chnh hay còn c gi là s làm cân bng. Khi gp iu gì ó trong môi trng không phù hp vi nhng kinh nghim và hiu bit ca tr, tr t tìm hiu trong trng thái không cân bng v tinh thn. tr li trng thái cân bng tinh thn, tr c thúc y hành ng trong môi trng. Tr có th thm dò các i tng hoc các ý tng bng cách tìm ra cái gì ó phù hp vi khung khái nim hin có ca tr — quá trình này gi là ng hóa. Trong quá trình ng hóa, có nhng khái nim c thay i hoc có nhng khái nim mi hình thành — quá trình thích nghi din ra. Qua quá trình ng hóa và thích nghi v tinh thn, vic hc s xut hin. Nghiên cu này ca ông ã có nh hng ln n vic dy khoa hc cho tr mm non và u tiu hc. Tr nh có vai trò tích cc trong s phát trin nhn thc ca mình thông qua tng tác qua li tích cc gia tr vi môi trng vt cht và môi ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 15
10. trng xã hi xung quanh. Cht lng ca hot ng nhn thc liên quan n các thái nhn thc và các k nng nhn thc ca tr. S phát trin ca quá trình nhn thc ph thuc vào s trng thành ca tr, vào các kích thích và các tri nghim có trong môi trng và vào các vn do ngi ln t chc hng dn. Kh nng nhn thc ca tr mu giáo c phát trin qua vic tip xúc, tìm hiu các dùng, chi và các nguyên vt liu, qua các hot ng tìm hiu cây ci, con vt, các hin tng t nhiên và qua làm quen vi toán. Theo Piaget, t 3 — 5 tui quá trình t duy ca tr có thay i t giai on cm giác — vn ng n giai on t duy tin thao tác kèm theo t duy tng trng tr tìm hiu các s vt, hin tng xung quanh. Chc nng tng trng là bn cht ca giai on tin thao tác. Tính tng trng din ra tr t 2 — 4 tui. T duy tng trng cho phép tr có hình nh, biu tng v nhng th không có trc mt tr. Chc nng tng trng trong t duy cho phép tr có th dùng các tri nghim ngh thut, c bit là ch vit nguch ngoc tng trng cho nhng th trong môi trng nh nhà, cây, hoa và ngi. Tính tng trng cng cho phép tr chi trò chi gi b. Tr giai on này tin rng nhng vt vô tri vô giác cng sng và có th hành ng. Vì vy, tr có th ngh rng nhng ám mây t bay trên bu tri; á hoc cây có th hành ng hay nguyên nhân làm xy ra iu gì ó. Tr t 3 — 5 tui cn có nhiu c hi khám phá. Nên to c hi cho tr có nhng tri nghim tr phát trin nhn thc qua vic tip xúc vi môi trng gn gi xung quanh. Tr cng có th có c nhng kinh nghim qua sách, tranh nh và qua tip xúc, hot ng vi các nguyên vt liu. Các hot ng vi các nguyên vt liu phi hp vi àm thoi s h tr quá trình phân loi, tip thu các thông tin và hình thành các ý tng ca tr. T 4 — 7 tui, tr chuyn t giai on t duy tin thao tác sang giai on t duy bng trc giác. Quá trình t duy ca tr thay i t ý ngh tng trng sang ý ngh trc giác hoc ý ngh thm. Tr bt u có th t chc sp xp các i tng theo mu nào ó, ri thay i sp xp theo mu khác, hoc chuyn sang sp xp theo hình dng hoc kích thc. ây là kt qu ca s tp trung chú ý tr. Tr có xu hng tp trung chú ý vào mt c im hoc thuc tính nào ó. Tr thng không th xem xét hai thuc tính ng thi cùng mt lúc. Tr có th di 16 | MODULE MN 22
11. chuyn chú ý t mt thuc tính này sang thuc tính khác khi tr nhóm các i tng. Tr có th di chuyn nh th da vào kh nng tp trung chú ý, mc t duy, chng hn nh kh nng phân loi và xp hng các i tng. Các khái nim khoa hc và toán c tr hc qua tìm hiu và khám phá th gii hin tng gn gi to nn tng cho vic hc sau này. Khi tr khám phá và th nghim vi môi trng xung quanh, tr thu nhn các quá trình t duy khoa hc — hình thành các khái nim và gii quyt vn , ng thi tr cng thu nhn c kin thc. Giáo viên to môi trng th nghim s to c hi cho tr kin to hiu bit v các hin tng xung quanh. Tr mu giáo lnh hi khái nim qua thao tác bng tay, quan sát và khám phá. Nên giành thi gian cho tr th nghim và s dng tip cn th và sai. Các tri nghim v toán cho tr mu giáo nên tính n kh nng nhn thc ca tr. Tr cn các nguyên vt liu sn có gn gi vi cuc sng hng ngày cho các thao tác bng tay, các hành ng sp xp phân loi. Kh nng tr hiu khái nim liên quan n toán và khoa hc trong giai on tin thao tác c phát trin qua phân bit, phân loi và tng ng 1 — 1. Tr có th dùng phân bit so sánh v hình dng, kích thc và mu sc. Phân bit c im các i tng có th c dùng nhóm các i tng và xác nh th nào thuc v mt nhóm và th nào không thuc nhóm ó. Bit tng ng 1 — 1 là iu kin tiên quyt có th m, thêm, bt. i vi tr, vic i chiu so sánh các tp hp i trc hiu v s, trái li vic xp hng dn n kh nng xp th t theo kích thc, cu to, s lng và các thuc tính khác. i vi tr giai on t duy tin thao tác, vic hc m là bc trng yu hiu v s. Trc tiên, mun hc m tr cn dùng các t ch s m tng t, hoc các t ch s th t. Tip theo, tr hiu rng s liên tc ca các s m luôn theo th t ging nhau. Ri tr có th kt ni gia các s và quá trình m. Giáo viên nên cho tr c tri nghim nhiu vi các con s trc khi cho tr gi tên các ch s. Qua quan sát hoc phân bit, tr bt u có kinh nghim phân loi các i tng. Nh phân bit nhng im ging nhau và khác nhau, tr i n quyt nh cái gì thuc mt loi và cái gì không thuc phân loi ó. * c im phát trin nhn thc ca tr mu giáo c th hin các mc phát trin sau ây: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 17
12. — c im phát trin nhn thc ca tr 3 — 4 tui: + Thích các hot ng chân tay và khám phá bng các giác quan. + Có th nm các thông tin thông qua giao tip và các sách n gin, d hiu. + Hay t câu hi nhng không phi lúc nào cng hiu câu tr li. + Bt u nhn ra các mi quan h nhân qu n gin di dng các câu hi n gin: Ti sao? làm gì? Nh th nào? + Có th móc ni các s kin khi tho lun nhng có th gp khó khn trong phát âm, din t bng li nói. Tr cn c ngi ln chú ý nghe và nói li rõ ràng hn nhng gì tr nói. + Hc tt nht trong nhng tình hung c th có ý ngha vi bn thân chúng và khi có s tin tng, khích l ca ngi ln. — c im phát trin nhn thc tr ca 4 — 5 tui: + Tr hay s dng các trò chi óng vai (chi gi v) x lí thông tin mi và hiu các khái nim phc tp. + Bt u hiu thí nghim là gì và tr nên có ch nh cng nh sáng to hn trong vic khám phá. + Thng thích các thí nghim do chúng to ra hn là các thí nghim do ngi ln hng dn. + Bt u suy ngh lp k hoch cho mt hot ng, chng hn nh ngh v vic gieo ht trc khi tr thc hin hành ng thc t này. + Bt u a ra nhng d oán da trên nhng gì tr c tri nghim. Thích ngh ra các li gii thích v nhng gì quan sát c, thng thêm các chi tit tng tng vào các s vic. + Thích nói chuyn vi nhng tr khác khi chi và th nghim. + Bt u s dng các hình v trình bày và din t ý kin. Thích nói ngi ln ghi li và th t vit. — c im phát trin nhn thc ca tr 5 — 6 tui: + Có nhiu thông tin v mt s s vt, hin tng nào ó nhng cha có hiu bit y v s vt, hin tng ó. + Có th t to ra các thí nghim xem vic gì s xy ra và ngh ra li gii thích cho nhng gì tr quan sát c, mc dù tr vn cha kh nng s dng suy lun lôgic và tru tng. 18 | MODULE MN 22
13. + Có th làm mt s thí nghim do cô hng dn và có th gii thích theo nhiu cách khác nhau. + Thng dành nhiu thi gian và chú ý hn vào các hot ng mà tr thích. Thích chi theo nhóm 5 — 6 tr và thích trao i trong nhóm nh. + Có th nm bt các khái nim tru tng nhng tr vn cn các s vic có thc gii thích các khái nim ó. + Thích v và vit ghi li các s vic. Họat động 2. Tìm hiểu nội dung giáo dục lĩnh vực phát triển nhận thức của trẻ mầm non. 1. NHIỆM VỤ Bn ã tng thc hin nhim v phát trin nhn thc cho tr mm non. Hãy vit ra nhng ni dung chính ca nhim v này tr li câu hi sau: Câu hi: Nêu ni dung chính và so sánh các ni dung phát trin nhn thc cho tr mm non theo tng tui. * Ni dung phát trin nhn thc tr tui nhà tr: * Ni dung phát trin nhn thc tr tui mu giáo: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 19
14. Bn i chiu nhng iu va vit ra vi nhng thông tin di ây hoàn thin ni dung câu tr li ca mình. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI Trong Chng trình giáo dc mm non (2009), ã ch rõ nhng ni dung phát trin nhn thc theo 2 tui: a. Chng trình giáo dc nhà tr * V mc tiêu: — Thích tìm hiu, khám phá th gii xung quanh. — Có s nhy cm ca các giác quan. — Có kh nng quan sát, nhn xét, ghi nh và din t hiu bit bng nhng câu nói n gin. — Có mt s hiu bit ban u v bn thân và các s vt, hin tng gn gi quen thuc. → Nh vy; mc tiêu ca lnh vc phát trin nhn thc trong chng trình này chú trng n: — Coi trng vic to hng thú cho tr trong các hot ng nhn thc. — Chú ý vic phát trin các k nng cho tr hn là vic cung cp kin thc. * V ni dung (các ni dung chi tit c phân phi theo tng tui xem tài liu Chng trình giáo dc mm non 2009 trang 15 — 17) — Luyn tp và phi hp các giác quan: th giác, thích giác, xúc giác, khu giác, v giác. — Nhn bit: + Tên gi, chc nng mt s b phn c th ca con ngui. + Tên gi, c im ni bt, công dng và cách s dng ca mt s dùng, chi, phng tin giao tip quen thuc vi tr. + Tên gi và c im ni bt ca mt s con vt, hoa, qu quen thuc vi tr. 20 | MODULE MN 22
15. + Mt s màu c bn (, vàng, xanh), kích thc (to — nh), hình dng (tròn, vuông), s lng (mt — nhiu), v trí trong không gian (trên — di, trc — sau) so vi bn thân tr. + Bn thân và nhng ngi gn gi. → Nh vy: Ni dung lnh vc phát trin nhn thc trong chng trình nhà tr bao gm 2 phn: Luyn tp và phi hp các giác quan; Nhn bit. * V kt qu mong i (Các kt qu mong i c th xem trang 25 ca Chng trình giáo dc mm non 2009) — Khám phá th gii xung quanh bng các giác quan. — Th hin s hiu bit v các s vt, hin tng gn gi bng c ch, li nói. Kt qu mong i là im mi ca Chng trình giáo dc mm non 2009 mi (chng trình c không có phn này). Kt qu mong i là nhng gì tr trong tui cn và có th thc hin c nhm nh hng cho giáo viên t chc hng dn có hiu qu các hot ng giáo dc phát trin nhn thc nhà tr. b. Chng trình giáo dc mu giáo * V mc tiêu: — Ham hiu bit, thích khám phá, tìm tòi các s vt, hin tng xung quanh. — Có kh nng quan sát, so sánh, phân loi, phán oán, chú ý, ghi nh có ch nh. — Có kh nng phát hin và gii quyt vn n gin theo nhng cách khác nhau. — Có kh nng din t s hiu bit bng các cách khác nhau (bng hành ng, hình nh, li nói ) vi ngôn ng nói là ch yu. — Có mt s hiu bit ban u v con ngi, s vt, hin tng xung quanh và mt s khái nim s ng v toán. → Nh vy mc tiêu ca lnh vc phát trin nhn thc chú trng n: — Coi trng vic hình thành thái tích cc i vi các hot ng nhn thc, phát trin hng thú nhn thc và kh nng t duy tr hn là cung cp kin thc cho tr — Quan tâm hình thành và phát trin kh nng biu t suy ngh ca tr (bng hành ng, bng hình nh, bng li nói ). ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 21
16. * V ni dung (các ni dung chi tit c phân phi theo tng tui xem tài liu Chng trình giáo dc mm non 2009 trang 42 — 47) — Khám phá khoa hc: + Các b phn ca c th con ngi. + vt. + ng vt và thc vt. + Mt s hin tng t nhiên. — Làm quen vi mt s khái nim s ng v toán: + Tp hp, s lng, s th t và m. + Xp tng ng. + So sánh, sp xp theo quy tc. + o lng. + Hình dng. + nh hng trong không gian và nh hng thi gian. — Khám phá xã hi: + Bn thân, gia ình, h hàng và cng ng. + Trng mm non. + Mt s ngh ph bin. + Danh lam, thng cnh và các ngày l, hi. → Nh vy: Ni dung lnh vc phát trin nhn thc mu giáo bao gm 3 ni dung ln: khám phá khoa hc; làm quen vi mt s khái nim s ng v toán; khám phá xã hi. Trong ó các k nng ca hot ng nhn thc c coi trng nh quan sát, so sánh, phân loi, gii quyt vn . * V kt qu mong i (Các kt qu mong i c th xem trang 60 — 65) — Khám phá khoa hc: + Xem xét và tìm hiu c im ca các s vt, hin tng. + Nhn bit mi quan h n gin ca s vt, hin tng và gii quyt vn n gin. + Th hin hiu bit v i tng bng các cách khác nhau. 22 | MODULE MN 22
17. — Làm quen vi mt s khái nim s ng v toán: + Nhn bit s m, s lng. + Sp xp theo quy tc. + So sánh hai i tng. + Nhn bit hình dng. + Nhn bit v trí trong không gian và nh hng thi gian. — Khám phá xã hi: + Nhn bit bn thân, gia ình, trng lp mm non và cng ng. + Nhn bit mt s ngh ph bin và ngh truyn thng a phng. + Nhn bit mt s l hi và danh lam, thng cnh. → Nh vy: — Trong chng trình c không có kt qu mong i. — Kt qu mong i là nhng gì tr trong tui cn và có th thc hin c nhm nh hng cho giáo viên t chc hng dn có hiu qu các hot ng giáo dc phát trin nhn thc tr mu giáo. III. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ 1. Bn hãy nêu nhng c im phát trin nhn thc ca tr la tui nhà tr, la tui mu giáo. 2. Nêu các ni dung chính ca lnh vc phát trin nhn thc ca tr trong chng trình giáo dc mm non. Hc viên da vào phn thông tin phn hi tr li. Nội dung 2 PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC CHO TRẺ LỨA TUỔI MẦM NON I. MỤC TIÊU — V kin thc: + Trình bày khái nim phng pháp dy hc tích cc và ch ra c nhng phng pháp dy hc tích cc phù hp vi lnh vc phát trin nhn thc cho tr mm non. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 23
18. + Nêu c cách t chc môi trng hot ng cho tr nhm phát huy tính tích cc trong hot ng nhn thc. — V k nng: + La chn nhng phng pháp t chc hot ng phù hp nht i vi các ni dung phát trin nhn thc cho tr theo tui mm non. + T chc môi trng hot ng phát huy c tính tích cc nhn thc cho tr mm non. — V thái : Tích cc, ch ng, có ý thc nghiêm túc thc hin nhim v có hiu qu. II. CÁC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Phương pháp dạy học tích cực và việc sử dụng phối hợp có hiệu quả các phương pháp giáo dục, phát huy tính chủ động, tích cực hoạt động tư duy của trẻ trong giáo dục mầm non. 1. NHIỆM VỤ Bn hãy nghiên cu tài liu có liên quan, vn dng kinh nghim cá nhân và tr li v vn sau: Câu 1: Bn hiu th nào là phng pháp dy hc tích cc? Câu 2: Phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non c hiu nh th nào? Vì sao giáo viên cn s dng phng pháp dy hc tích cc? Phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non: 24 | MODULE MN 22
19. Cn s dng vì: Câu 3: Nêu nhng du hiu ca mt gi hc tích cc. — Hot ng ca giáo viên: — Hot ng ca tr: Câu 4: Nêu ví d v s dng phi hp các phng pháp dy hc nhm phát huy tính tích cc nhn thc ca tr la tui mm non. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 25
20. Bn hãy i chiu ni dung các câu tr li vi nhng thông tin di ây và iu chnh cho phù hp hn. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Phng pháp dy hc tích cc: Trong thc t, thut ng “Phng pháp” c dùng nhiu cp khác nhau, t rt khái quát n c th. Trong dy hc cng tng t, ví d: phng pháp dy hc, phng pháp trc quan, phng pháp quan sát, phng pháp àm thoi, phng pháp nêu vn Phng pháp dy hc tích cc là phng pháp giáo dc hoc dy hc theo hng phát huy tích cc, ch ng và sáng to ca ngi hc. * Phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non: — Phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non không có ngha là gt b các phng pháp truyn thng. Thc t, mi phng pháp dy hc truyn thng nh: phng pháp quan sát, làm mu, k chuyn, àm thoi, trò chuyn, gii thích, nêu vn , thc hành, dùng tình cm u có nhng u im riêng và chúng u có các kh nng sau: + Phát huy tính tích cc, ch ng, sáng to ca tr. + To mi quan h giao tip gia tr vi nhau và tr vi cô giáo. + To c hi cho tr tìm tòi, khám phá, tri nghim, phát trin t duy. + Khuyn khích tr tich cc hot ng cá nhân và hot ng trong nhóm/ lp. + Rèn luyn phng pháp t hc, t ánh giá, t iu chnh bn thân. Nh vy, phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non, không phi là mt phng pháp hoàn toàn mi, mà chính là k tha, phát huy ht nhng u im và kh nng có sn ca các phng pháp truyn 26 | MODULE MN 22
21. thng, ng thi phi hp các phng pháp ó trong quá trình t chc các hot ng ca tr mt cách hp lí, nhm phát huy cao tính tích cc, ch ng, t duy sáng to ca tr. — Giáo viên cn s dng phng pháp dy hc tích cc vì: Vic s dng phng pháp dy hc tích cc mang li li ích: — Loi b c cách dy và hc th ng “cô nói, tr nghe”; khuyn khích s sáng to ca cô và tr n mc ti a. — Tng cng s trao i, hc hi qua li, to môi trng hc thích thú, ng viên gia cô và tr. — Bo m s tham gia nhit tình, ch ng và y ca tr trong sut quá trình khám phá tìm tòi. — Tr có c hi tip xúc, trình bày và hoàn thành nhng ý tng sáng to, ý kin c áo. — To c các c hi cho tr phát trin k nng vn dng kin thc vào thc tin, hoà nhp, thích ng vi cuc sng. — Phát trin c các phm cht cá nhn nh tính kiên trì, lòng nhn ni, ý thc tp th ca tr. * Nhng du hiu ca mt gi hc tích cc trong giáo dc mm non: — Nhng hot ng ca giáo viên: + Các hot ng giáo dc c t chc mt cách t nhiên, hp dn, phù hp vi kh nng ca tr. + Luôn quan tâm và to c hi cho mi tr u c tham gia vào các hot ng. + Luôn khuyn khích tr suy ngh, tìm tòi, khám phá, sáng to và chia s ý kin. + C gng ti a phát trin nng lc cá nhân nhm áp ng các câu hi và mi quan tâm ca tr. + S dng nhng kinh nghim ca tr, sn phm ca tr, ca cha m tr, môi trng sn có xung quanh và các s kin c tr quan tâm t chc các hot ng giáo dc. — Các biu hin ca tr: + Tr s dng ti a các giác quan nhìn, nghe, s, ngi, nm tìm hiu, khám phá, tri nghim trong môi trng an toàn vi nguyên vt liu a dng, khuyn khích tr hot ng. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 27
22. + Tr tham gia các hot ng mt cách t nguyn và hào hng. + Tr có thi gian suy ngh, nêu câu hi, phán oán và suy lun. + Tr t la chn và quyt nh trong các hot ng. + Tr ch ng, c lp thc hin n cùng nhim v c giao hoc t chn. + Tr c trình bày, nhn xét các kt qu hot ng ca cá nhân hay ca nhóm. Hot ng hc ca tr ch có hiu qu khi tr có hng thú và t nguyn tham gia vào các hot ng mt cách tích cc, ch ng, t giác. Mun i mi cách hc phi i mi cách dy. Cách dy ca giáo viên ch o cách hc ca tr. Và ngc li, thói quen hc tp ca tr cng chu nh hng bi cách dy ca giáo viên. Trong thc tin dy hc, mi giáo viên có th s dng nhiu phng pháp dy hc khác nhau nh ging gii, àm thoi, trc quan, thc nghim, trò chi Trong quá trình dy hc, giáo viên t chc nhiu hot ng hc tp. Tr t khám phá nhng iu mình cn hc thông qua các hot ng hc tp tích cc. Bng hot ng hc tp tích cc, xut phát t nhng tình hung thc t ca cuc sng, tr trc tip quan sát, trao i, gii quyt vn , t ó nm c nhng kin thc mi. * Phi hp các phng pháp khi t chc các hot ng ca tr: phát huy tính tích cc cho tr cn phi hp hp lí các phng pháp trong quá trình t chc các hot ng ca tr. Di ây là 1 ví d v cách phi hp các phng pháp giáo viên tham kho. S dng hp lí các phng pháp quan sát, làm mu và dùng li c: — tránh tình trng giáo viên nói, tr ngi nghe th ng, ghi nh máy móc và làm theo mu nh hin nay, giáo viên cn s dng phi hp hp lí các phng pháp: quan sát, làm mu và dùng li nói. S dng li nói b sung, minh ho cho phng pháp quan sát và làm mu. Bng li nói giáo viên có th giúp tr hiu bit c nhng c im mà không nhìn bng mt hay s bng tay c. T ó tr nhn ra c nhng c im ca i tng, kèm theo quan sát và làm mu. i vi tr mu giáo, nht mu giáo bé và nh, nu giáo viên ch s dng phng pháp dùng li nh: gii thích, àm thoi, c k mà không c trc tip tip xúc quan sát i tng nhn thc, không c hng dn bng nhng thao tác mu thì kt qu nhn thc ca tr s hn ch và không phát huy c tính tích cc ca tr. 28 | MODULE MN 22
23. — s dng hp lí các phng pháp quan sát, làm mu và dùng li, giáo viên cn: + Xác nh rõ mc ích quan sát, i tng nhn thc nh: màu sc, hình dng, kích thc, mùi v ca i tng. + i vi tr mu giáo nht là tr mu giáo bé, kh nng nhn thc c trình t quan sát còn hn ch. Trong quá trình quan sát, giáo viên phi kt hp làm mu và dùng li to c hi cho tr d dàng khám phá, nhn thc. + Thông qua làm mu giáo viên ã minh ho cho tr thy cách làm, làm nh th nào và kt hp làm mu vi dùng li gii thích hoc gi m to môi trng cho tr tri nghim, s dng thit b, nguyên vt liu giúp tr quan sát và mô t y c im ca i tng. Vì vy, giáo viên cn phi kt hp gii thích và làm mu giúp tr quan sát mt cách trình t i tng nhn thc. Ví d: i tng là con vt thì trc ht phi tp trung vào các b phn chính (u, mình, uôi), sau ó k n các b phn chi tit (màu sc, hình dng, kích thc mt, mi, cánh, chân ). ng thi phát trin ngôn ng cho tr, thông qua cho tr gi tên, nói các mi quan h, mô t li i tng, din t trn câu, trn ý trong quá trình quan sát. — S dng phng pháp làm mu và dùng li, giáo viên cn lu ý: + Li nói và ch dn ca giáo viên phi ngn gn, d hiu, chính xác, giúp tr thc hin thao tác, hành ng t lc và sáng to. + Cn a các câu hi nh hng các thao tác hành ng ca tr theo mu và kèm theo hng dn. + Câu hi, li gii thích phi to iu kin cho tr nêu lên nhn xét, mô t giáo viên là ngi gi m, dn dt, khêu gi + Câu hi t ra giúp tr ào sâu và cng c nhng cái ã bit, kích thích tr suy ngh, phân tích, so sánh, phát hin các vn cn tìm hiu + S dng phi hp các phng pháp quan sát, làm mu và dùng li cn úng lúc, úng ch gia vic làm mu dùng li vi a ra trc quan kích thích t duy ca tr. Ví d: vi hot ng khám phá khoa hc, tr tp phân tích nhn xét: Vì sao cây này ti tt, cây kia li khô héo? Giáo viên có th gii thích, gi hi dn dt tr tìm nhng du hiu, nguyên nhân và d oán kt qu v các i tng ã quan sát. Các k nng quan sát này cn c cng c nhiu ln vi nhiu hình thc khác nhau mi lúc, mi ni và gi hc có ch ích. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 29
24. Khi tin hành quan sát các i tng khác nhau, tu vào tính cht c im và cu trúc ca vt mà chn trình t cho thích hp. Ví d: Khi quan sát "qu" thì có th quan sát t ngoài vào trong, quan sát "con vt" có th quan sát t trên xung di + Trong quá trình quan sát phi kt hp hp lí li gii thích và h thng câu hi phù hp vi trình t quan sát dn dt tr tri giác i tng, phân tích, so sánh, tng hp, khái quát và i n kt lun v i tng quan sát. + Cn c vào i tng quan sát, giáo viên phi s dng nhng loi câu hi tng ng: • Câu hi dng tng quát v i tng quan sát nh: ây là con gì/ cái gì/ dùng làm gì/ sng âu/ trng âu? Nhng câu hi này thng dùng cho tr mu giáo bé và nh. • Câu hi dng chi tit v các b phn hoc c im ca i tng quan sát nh: “Cháu hãy ch và nói các b phn ca con hoc ca cây ?”. Nhng câu hi này thng dùng cho tr mu giáo bé và nh. • Câu hi mang tính cht so sánh các c im khác nhau ca các i tng nh: “Cháu hãy so sánh nhng im ging (và khác) nhau ca con vi con hoc ca cây vi cây ?”. Nhng câu hi này thng dùng cho tr mu giáo nh và ln. + Câu hi phi nhm giúp tr cng c nhng cái ã bit, kích thích tr suy ngh tìm tòi nhng cái mi. C th là: • Câu hi xp theo trình t ca nhn thc: là câu hi da trên c s tri giác ca tr. Ví d: ây là con gì? có nhng b phn nào? Hoc là nhng câu hi da trên trí nh ca tr. Ví d: Hãy k tên nhng con vt? Hãy nói các b phn ca chúng? • Câu hi tái to có nhn thc: là nhng câu hi yêu cu tr tr li trên c s nhng hiu bit nht nh: Mc nhn bit là nhng câu tr li tái to li hoàn cnh s vt trong iu kin hoàn cnh mi hoc khác i so vi cái c. Ví d: K tên nhng con vt trng (hoc con)? K tên nhng con vt hai chân (bn chân)? Mc hiu bit. Ví d: Chân gà khác chân vt nh th nào? Tai th khác tai mèo nh th nào? • Câu hi sáng to có nhn thc: là da vào kinh nghim và vn hiu bit ca mình tìm ra cái mi và thit lp mi quan h gia các s vt có 30 | MODULE MN 22
25. liên quan. Ví d: mun cho ht ny mm nhanh, tt thì cn phi làm gì? hoc vì sao trên cn thì cá li cht? + Giáo viên cn lu ý khi t câu hi cho tr: • Câu hi phi ngn gn ý. • Ni dung câu hi va sc hiu ca tr. Tránh s dng nhng khái nim mi, t mi trong câu hi. • Vi mt ni dung thì giáo viên có th t nhiu dng câu hi giúp tr m rng vn t, tp cho tr cách din t tr có th vn dng vào các tình hung khác nhau trong thc t. • Câu hi cn hng tr phân tích, so sánh phát hin các vn cn tìm hiu. Các câu hi này thng c a ra sau khi tr c quan sát, giúp tr khái quát nhng vn cn c lnh hi trong quá trình quan sát. • Câu hi a ra phi a dng và có nhiu mc khác nhau kích thích mi tr u tr li c nhng các mc khác nhau. • Cng cn cho tr t câu hi, nêu nhng vn thc mc. Mun vy, giáo viên cn to ra nhng tình hung, sau ó hi xem tr có thc mc gì không. Khi giáo viên t câu hi, cn cho tr hiu c ý chính, tách ra c vn chính và khi tr li cn úng trng tâm câu hi. — Trong quá trình dy k nng quan sát, vic hng dn mu và li gii thích rt quan trng. Có hai trng hp mà giáo viên cn lu ý: + Thao tác mu có kèm theo li gii thích c s dng trong khi dy tng ng tác, yêu cu làm mu rõ ràng, tc va phi, có th t các ng tác. Li gii thích hoc ch dn phi ngn gn, d hiu, chính xác, kt hp cht ch vi ng tác mu, nhm h tr, giúp tr thc hin ln lt tng thao tác, tng hành ng mt cách t lc, sáng to. + Thao tác mu không kèm theo li gii thích: thng c s dng khi gii thiu bc quan sát tng th ln u và bc quan sát tng quát ln cui. Cng có th chn tr làm mu, giáo viên din gii kèm theo hoc cô và tr cùng làm thao tác ó. Trong quá trình quan sát và kt thúc quan sát, yêu cu tr phi tp trung mi giác quan nh: tay s, mt nhìn, tai nghe phi hp hài hoà, hp lí tri giác i tng quan sát. Ngoài ví d trên, giáo viên có th có nhiu cách s dng phi hp hp lí các phng pháp khác nhau nhm phát huy tính tích cc nhn thc ca tr. Ví d nh s dng phi hp hp lí phng pháp thc hành vi phng pháp nêu vn ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 31
26. Phng pháp dy hc tích cc phù hp vi quy lut ca hot ng hc tp. Vi c im tâm lí ca tr nh, nó phát huy tính tích cc, t giác, ch ng, sáng to ca tr, giúp tr phát trin cách hc ca mình, c bit là phng pháp t hc; phát huy c tinh thn hp tác và tng tr ln nhau; tôn trng ln nhau, kích thích ng c bên trong ca tr, tác ng n tình cm, em li nim vui hng thú cho tr; to c hi cho tr phát trin k nng vn dng kin thc vào thc tin, hòa nhp, thích ng vi cuc sng ng thi phát trin nhng phm cht cá nhân nh tính kiên trì, lòng nhn ni, ý thc tp th. Do ó, phng pháp dy hc tích cc có ý ngha to ln i vi vic phát huy tính tích cc ca tr, i vi cht lng và hiu qu trong dy hc. Hoạt động 2. Thảo luận nhóm về cách thức tổ chức môi trường giáo dục nhằm phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động nhận thức 1. NHIỆM VỤ Bn ã tng c tài liu v dy hc tích cc, ã tng t chc hot ng nhn thc ca hc sinh theo hng dy hc tích cc. Hãy nh li tr li các câu hi sau: Câu 1: Môi trng hot ng có ý ngha nh th nào i vi phng pháp dy hc tích cc? — Môi trng hot ng nhn thc là: — Tm quan trng ca môi trng hot ng nhn thc: 32 | MODULE MN 22
27. — Vai trò ca góc hot ng: Câu 2: T chc b trí môi trng hot ng cho tr nh th nào phát huy tính tích cc ca tr trong hot ng nhn thc? — Các yu t cn tính n khi xây dng môi trng hot ng: — Các loi môi trng hot ng và nguyên tc xây dng: + Môi trng hot ng trong lp: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 33
28. + Môi trng hot ng ngoài tri: Bn hãy i chiu nhng iu va trình bày vi nhng thông tin di ây iu chnh ni dung các câu tr li ca mình. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Tm quan trng ca môi trng hot ng và vai trò ca các góc hot ng trong vic phát huy tính tích cc ca tr trong hot ng nhn thc: — Bn cht ca phng pháp dy hc tích cc là t chc cho tr hot ng nhm to iu kin cho tr quan sát, tìm tòi, khám phá, phát hin nhng iêu mi l, hp dn. Mt khác, tr hot ng tích cc, ch ng tham gia vào các hot ng, mt trong nhng nguyên tc hc tp da vào ngi hc là cn xut phát t tr. Mun vy, tr cn có môi trng phù hp : kích thích, gây tò mò, gi m nhng suy ngh, tìm tòi khám phá qua các giác quan. Tr c t la chn hot ng cá nhân hoc hot ng nhóm. Tr tham gia tích cc vào hot ng, có c hi cho tr bc l kh nng. Môi trng cng là iu kin giáo viên thc hin các hot ng giáo dc, kích thích tr tham gia tích cc vào các hot ng, hng dn tr, làm tha mãn nhng nhu cu nhn thc ca tr. — T chc môi trng giáo dc trong trng lp mm non theo các góc hot ng cho tr, nhm to iu kin cho tr c chi theo ý thích, thúc y tr t hc và t hot ng tích cc cá nhân hoc theo nhóm nh là yu t thit yu trong hot ng nhn thc ca tr. 34 | MODULE MN 22
29. Vic t chc các góc cho tr hot ng vui chi, hc tp, có tác dng tt i vi s phát trin ca tr em t tui nhà tr, mu giáo và là hình thc t chc giáo dc thích hp vi c im tâm sinh lí tr nh. — Vai trò ca các góc hot ng: + Là ni tr có th t hot ng vui chi, hc tp mt mình hoc trong nhóm nh vi nhng bn cùng s thích. + Khuyn khích tr t quyt nh chn góc chi, chi mà tr yêu thích. + Giáo dc tr hc cách chia s, cng tác chi cùng vi bn. + Góp phn làm cho ch sinh hot trong ngày linh hot mm do, tr bt cm giác cng thng vì có th chi góc này hoc góc khác theo ý thích. + M rng hiu bit cho tr v nhng nn vn hoá khác (qua trng bày qun áo, chi, tranh, truyn ca các dân tc). * Các loi môi trng hot ng: ni dung và yêu cu ca tng môi trng hot ng: — Khi t chc môi trng cho tr hot ng vui chi — hc tp, phi tính n các yu t c th sau: + Thc t không gian ca trng, lp mu giáo. + Mc ích t chc môi trng giáo dc. + Các yu t m bo an toàn cho tr. + Các nhu cu, s thích ca tr. + iu kin c s vt cht, trang thit b, dùng, chi + Môi trng phi m bo tính linh hot, mang tính m, d dàng thay i theo mc ích giáo dc. * Môi trng trong lp: — Các góc hot ng giúp tr chi — hc trong lp thng là: + Góc gia ình (khu vc chi óng vai). + Góc (khu vc hot ng) to hình. + Góc (khu vc) sách, truyn (th vin). + Góc (khu vc chi) ghép hình, xây dng và lp ráp. + Góc (khu vc) thiên nhiên (khoa hc). + Góc (khu vc hot ng) âm nhc và vn ng. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 35
30. Giáo viên cn khuyn khích tr chi các góc (khu vc) và tham gia chi vi tr; không áp t tr phi chi theo ý ngi ln. — Nhng nguyên tc b trí các góc (khu vc hot ng): Khi b trí các góc hot ng (khu vc hot ng) hoc khu vc chi, giáo viên cn chú ý thc hin theo mt s nguyên tc sau: + Chia din tích phòng (sàn nhà) thành các góc hoc khu vc chi khác nhau. + B trí góc chi (khu vc hot ng) n ào (xây dng, gia ình) xa góc yên tnh (to hình, sách truyn). + Có ranh gii riêng gia các góc (khu vc hot ng) (s dng tng, các giá, t). + Có li i li gia các góc (khu vc hot ng) rng cho tr di chuyn. + t tên các góc (khu vc hot ng) d hiu i vi tr. + Các khay ng chi, hc liu m, va tm vi ca tr và tr s dng. dùng, chi và hc liu sp xp phi có mc ích giáo dc, dùng cho tr, không nên quá tha hoc quá thiu. + Giáo viên bao quát c tr chi các góc (khu vc hot ng). Không b trí góc quá kín hoc xa tm nhìn bao quát ca giáo viên. + Có góc c nh nh góc to hình, góc gia ình, góc th vin, có góc tm thi có th "ct i" tu theo ch . Không nht thit lúc nào cng phi bày ra tt c các góc. + B trí bàn, gh, m, gi phù hp vi tng góc. Ví d, góc th vin nên tri chiu hoc thm, m, gi tr c sách xem tranh và có th nm th giãn. + Tng thi gian hoc sau mi ch cn thay i cách b trí và hot ng các góc to cm giác mi l hp dn tr. + m bo an toàn cho tr. — T chc cho tr hot ng trong lp: + B trí và t chc các khu vc hot ng ca tr trong trng, lp mm non: T chc môi trng hot ng ca tr trong trng, lp mm non có vai trò quan trng i vi s phát trin v th cht, ngôn ng, trí tu, tình cm — xã hi, kh nng thm m, sáng to ca tr. Vì vy, b trí và t chc môi trng cho tr chi và hot ng cn m bo trên nguyên tc cho tr “chi mà hc” và phi tính n các yu t sau: 36 | MODULE MN 22
31. • Không gian thc t ca trng. • Mc ích t chc các hot ng. • Các yu t an toàn cho tr. • Các nhu cu ca tr c bit (nu có). • S linh hot và d thay i theo mc ích giáo dc theo các ch . + Các khu vc hot ng (góc chi) bao gm: góc chi óng vai, góc to hình, góc th vin (sách, truyn), góc chi xây dng vi các hình khi ln, ghép hình và lp ráp, góc khám phá khoa hc, góc âm nhc (ngh thut). Tu theo iu kin ca nhóm lp giáo viên có th b trí 3 n 4 khu vc c nh, các khu vc hot ng khác có th b trí các giá sát tng, linh hot và trin khai thành góc khi cn thit. — Mt s yêu cu chung v b trí các khu vc hot ng ca tr: + Cn b trí các khu vc chi, hot ng trong lp và ngoài tri phù hp, thun li cho vic s dng ca cô và tr, m bo theo các nguyên tc ã ra trong chng trình. + Phòng hc m bo sáng sa, sch s, nhiu không gian m. Ca, li i ra vào, hiên, sân c b trí hp lí. Trong lp nên có khu vc thun tin cho giáo viên ón tr tip xúc, gp g trò chuyn vi ph huynh. + Trong phòng nên b trí bàn, gh, t, k, giá thun tin, d thu dn khi cn thit, dành nhiu không gian cho tr hot ng cá nhân, nhóm nh, c lp và ngh tra, n tra. Các trang thit b, các giá, t nên b trí sao cho d dàng di chuyn làm vách ngn cho các khu hot ng riêng bit phù hp vi tính cht ca hot ng ng và tnh. + Các khu vc hot ng (góc chi) cn b trí thun li cho tr c hot ng theo kh nng, hng thú, s thích riêng; khuyn khích tr t chn ni chi, các góc chi, các khu vc hot ng và t quy nh chi cái gì, chi vi ai; tham gia vào trò chi, hot ng theo kh nng và theo ý thích nh: v, nn, lp ráp, làm truyn tranh phù hp vi trin khai ca ch và d dàng giao tip vi các bn trong nhóm và vi các nhóm chi khác. + Trang trí môi trng, b trí tranh nh trong lp các góc hot ng cn m bo tính thm m, mang tính m, phù hp vi quá trình trin khai các nhánh ca ch , luôn to s mi m, hp dn, kích thích tr hot ng. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 37
32. + Các góc cn c trang trí hp dn, thm m cùng vi tên gi và hình nh phù hp, giúp tr nhn bit góc chi mt cách d dàng. Tên các góc cn c vit to theo úng quy nh mu ch, giúp tr làm quen vi ch vit, gn gi, d hiu i vi tr nh: “Gia ình ca tôi”, “Bé khám phá khoa hc”, “Phòng khám a khoa”, “Công trình xây dng ca chúng tôi ”. + Khu vc v sinh cn c b trí gn vòi nc sch, v sinh sch s, an toàn thun tin cho tr t thc hin v sinh cá nhân. + Các khu vc chi còn c b trí phn ánh vn hoá ni tr sng nh các chi c s dng phn ánh nhng dùng, trang phc ca a phng Ngoài ra giúp cho tr có nhng hiu bit v các nn vn hoá khác, cn b trí có ch thích hp trng bày mt s nh v tr em các dân tc khác nhau; nh c, tranh nh ca các nc — Hng dn và giám sát tr chi các khu vc hot ng (góc chi): + Trong thi gian t chc cho tr chi, hot ng các góc, ph thuc vào kinh nghim ca tr và yêu cu trin khai ca ch , cô có th t chc, trin khai dn dn t 4 n 5 khu vc (góc chi) phù hp. Không nht thit trin khai cùng mt lúc vi tt c các góc. + Phù hp vi ni dung chi, hot ng các góc, cô quan sát, gi ý, khuyn khích tr hp tác cùng nhau trong nhóm chi, to c hi th hin mi quan h giao tip vi các khu vc, nhóm chi khác, m rng ni dung chi phù hp vi ch . + Trong quá trình tr chi, hot ng các góc, cô bao quát và chú ý n nhu cu, hng thú ca tng cá nhân, ca nhóm chi, gi ý luân phiên, iu chnh s tr trong các nhóm chi trong các khu vc hot ng (góc) chi phù hp. + Khi t chc cho tr chi, hot ng các góc, cô quan tâm, bao quát toàn b các khu vc hot ng ca tr. Trong ó khu vc chi óng vai, chi xây dng, lp ghép, chi góc to hình, góc khám phá khoa hc c coi nh khu vc hot ng trng tâm. + Trong quá trình tr tham gia vào hot ng các góc, cô theo dõi, quan sát các nhóm chi, các hot ng ca tr gi m, hng dn kp thi, khuyn khích tr th hin ý tng ca mình, m rng mi quan h qua li ca tr gia các nhóm chi các khu vc hot ng khác phù hp vi ch chung. Không nên áp t, bt tr chi theo ý ca ngi ln hay ý ca cô giáo. Cô ghi nht kí v các hot ng ca tr, s ln tr chi trong 38 | MODULE MN 22
33. các khu vc hot ng có th iu chnh, luân phiên kp thi, tránh tình trng tr chi trong mt khu vc hot ng nào ó quá lâu. — Các ngun cung cp vt liu: + Vn ng cha m óng góp dùng hc tp và dùng ã qua s dng + Vn ng các ca hàng, nhóm cng ng ph huynh tng trng, lp (hp bìa các tông, v chai l nha, giy báo, tp chí c ). + Mua các trung tâm thit b và các ca hàng bách hoá. + Cô và tr t to và làm. Nhng dùng ã qua s dng cn c làm v sinh sch s trc khi cho tr dùng chi. — Gi ý hng dn t chc các khu vc hot ng: + Khu vc chi óng vai: • Khu vc chi óng vai là khu vc hot ng trng tâm, vì vy cn b trí v trí, không gian thích hp, trin khai các góc nh phù hp vi các vai chi nh góc “Cn h gia ình”, “Ca hàng” Các khu vc (góc) chi cn c b trí sao cho to iu kin tt nht cho tr t do tham gia vào các vai chi, khuyn khích tr suy ngh, tng tng và th hin vai chi mt cách tích cc phù hp nh: óng vai làm cha m — con cái, em bé, cô giáo, bác s Khi t chc, tin hành cho tr chi trong khu vc này, chi, dùng cho tr hot ng cn c a ra, b sung dn, sp xp phù hp vi ch chi, ni dung chi, to cho tr s mi m, hp dn và kích thích khám phá, tìm tòi. • B trí, sp xp, vt liu: Trang phc c treo trên giá, mc áo d s dng. dùng chi và vt liu giúp tr có th làm chi phc v cho trò chi óng vai “Gia ình” phù hp vi ch . dùng, thit b phc v óng vai các ngh khác nhau nh: “Cô giáo, lp hc” cn có bng, bàn gh cô giáo và hc sinh, sách v + Khu vc hot ng to hình: • To hình là hot ng ngh thut luôn c tr a thích. Trong khu vc hot ng này tr mong mun c th hin s sáng to, tip nhn nhng cm xúc tích cc sáng to thông qua vic b trí, t chc môi trng, không gian hot ng thích hp. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 39
34. • V trí không gian trong lp dành cho khu vc này nên c b trí to iu kin cho tr trng bày sn phm theo ch . Cô khuyn khích các bn, b m xem các sn phm hi ho ca tr c treo trên tng, trng bày các giá trong lp • Nên b trí y các phng tin, vt liu cho tr thc hin hot ng nh: v bng ngón tay, bút màu, bút d, tô màu, nn, xây dng, ct, dán, in • Bàn v hay giá v b trí khu vc thoáng, rng và gn ngun nc, nên ph khn nilon trên các bàn cho tr chi vi t nn hoc các vt liu d bôi bn. • góc này, dùng, phng tin hot ng c bày bin sao cho khuyn khích tr t la chn hot ng theo ý thích, hot ng theo nhóm gn vi ch và ni dung chi. Cô giáo không nên áp t tr làm theo ý ca mình hay làm h tr. Cô bao quát, ch hng dn tr khi cn thit. • Vi lp mu giáo ln, cô nên gi ý, khuyn khích tr t làm, t thc hin các hot ng, chia s ý tng cùng vi các bn trong nhóm, s dng các phng tin a dng theo ý thích ca mình, phù hp vi hot ng, mc ích chi, phù hp vi ni dung chi ca góc hot ng và ch chi. • Cô có th gi ý tr t pha màu, to màu mi; thc hành vi các vt liu khác nhau có th dán bng h, hoc th nghim vi nhng vt liu cn bng dính; thc hin các hot ng v, nn to ra các sn phm liên quan n ch (làm chi v các phng tin giao thông, v các c, qu bng nguyên vt liu qua s dng; làm con ri, làm ngi máy ) phc v cho ch chi chung ca lp. Cô nên khuyn khích tr thc hành, luyn tp mt s k nng xã hi góc này nh: chia s, trò chuyn trao i vi bn, vi cô v ý tng mi khi v, nn (k mình làm v cái gì) hoc nhn xét sn phm ca mình, ca bn; thu dn dùng khi thc hin xong; chia s dùng vi bn, t ra tay khi kt thúc + Khu vc sách, truyn (th vin): • Sách, truyn có vai trò quan trng trong i sng ca tr th và là mt hot ng thú v i vi tr. Khu vc sách, truyn cn có s yên tnh nên thng c t xa nhng khu vc hot ng n ào, có không gian va b trí giá sách, cái bàn và mt vài gh tr ngi xem sách, tranh và thc hin các hot ng phù hp. • Các loi sách, nhng b su tp (các con vt, các loi cây, các loi ht, các loi hoa, các loi ô tô hay chi ), các tp chí, sách, truyn tranh, tranh nh phù hp vi ch c bày trên bàn, trên giá sách, d nhìn 40 | MODULE MN 22
35. và s dng. Tr có th xem các tranh nh oán, t tên hay mô t v các vt, con vt, chi trong tranh, hoc cho tr ct dán làm truyn tranh; tp k chuyn sáng to qua tranh gn vi ch . • Vi lp mu giáo ln, cô nên to môi trng ch vit, ch cái phong phú gn vi các hình nh minh ho phù hp, thay i theo ch , giúp tr làm quen vi “c” và làm quen vi các ch cái. Nên trng bày sn phm, sách tranh do tr t làm, các b su tp ca ph huynh. Cô nên to iu kin, gi ý tr xem truyn tranh, khuyn khích tr t mô t, k li, trao i vi nhau v nhng iu tr nhìn thy trong nhng sách truyn tranh. • lp mu giáo ln, tr ã bit cách m sách, lt tng trang, s dng sách truyn, cô ch gi ý khi cn thit. Cô khuyn khích tr cùng “c” theo tranh, cùng xem truyn tranh vi bn trao i vi nhau, hoc k cho nhau nghe, k li chuyn, mô t li nhng gì tr nhìn thy trong tranh truyn. Cô có th gi ý, cách làm sách tranh minh ho v nhng chuyn k ã nghe, nhng hình nh gây n tng i vi tr. Khuyn khích tr t làm truyn tranh và k li truyn Khuyn khích tr hc nhng t mi rèn luyn k nng giao tip, xã hi. + Khu vc chi ghép hình, lp ráp và xây dng: • Hot ng góc này cung cp cho tr nhiu c hi, óc tng tng sáng to, phát trin tr k nng phi hp tay, mt; phát trin vn ng tinh và các c nh, to iu kin có c hi luyn tp k nng giao tip xã hi. • Hot ng ghép hình, lp ráp và xp hình, xây dng có th t ch c nh hoc di ng, tu theo iu kin phòng, lp. • B trí có ch thoi mái tr có th chi xp hình vi các hình khi có kích thc to, nh, các khi sn màu khác nhau, có không gian cho tr làm vic, chi xây dng các công trình vi các hình khi bng g, v hp giy, hp ng ti vi, hp ng ài, các khi xp • B trí khong không gian thích hp (thm, chiu, xp các bàn li vi nhau) có ch cho tr chi vi các chi, vt, hình khi; to iu kin cho tr d dàng la chn các chi tit lp ráp, xp hình, theo ý thích. Cô không nên dùng, chi trên giá cao, kín hoc xp chng lên nhau khó khn cho s la chn ca tr. Không nên a tt c các th ra cho tr chi cùng mt lúc. • Cô giáo cn bao quát hng dn tr chi phù hp vi vic trin khai các ch giáo dc và hng dn cách chi phù hp vi tui mu giáo ln. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 41
36. Cô có th gi ý cho tr t chn theo ý thích chi vi ai, chi gì và cùng chi vi tr hng dn cách chi khi cn thit. Vi lp này, cô giáo có th t chc, gi ý to cho tr có các mi quan h qua li vi các khu vc chi phù hp vi ch chi chung nh: mi các gia ình i tham quan các công trình xây dng, xng lp ráp ô tô, công viên, s thú • Khuyn khích tr to ra nhng sn phm, làm chi phc v cho ch chi chung ca lp. Cô gi m và khuyn khích tr trong nhóm chi giao tip vi các nhóm, khu hot ng khác, làm ni dung chi tr nên phong phú hn. Khi kt thúc trò chi, cô chú ý hng dn tr trong các nhóm chi bit t ct chi úng ni quy nh. + Khu vc hot ng khám phá khoa hc: • Tr la tui mu giáo rt thích thú khám phá, tìm hiu môi trng xung quanh, c bit thích chm sóc cây ci, vt nuôi; thích thú theo dõi, quan sát s ln lên ca chúng; hc cách bo v chm sóc môi trng xung quanh. Tr em tham gia hot ng khu vc này các k nng v nhn thc, vn ng tinh, k nng giao tip xã hi c luyn tp, cng c và tr nên bn vng hn. • B trí mt góc trong lp hoc tt nht mt góc ngoài hiên lp hc nhng cây cnh, các loi ht ging, qu, rau, hoa, có chu gieo ht, quan sát s ny mm và ln lên ca cây; l nc cho tr quan sát r cây; b cá cnh, thc n ca cá, các dng c chm sóc cây ci nh bình ti nc trng và theo dõi s ny mm, mt s cây cnh, cây rau quen thuc tr c chm sóc và quan sát s ln lên, thay i ca chúng và thc hành chm sóc cây ci. • Tu theo ni dung ca ch và iu kin ca lp, cô giúp tr hng la chn ni dung chi khu vc này cho thích hp. Cô nên chú ý, lên k hoch và có nhng gi ý có th luân phiên cho tr chi trong khu vc này các ngày trong tun. + Khu vc hot ng âm nhc: • Âm nhc là mt hot ng vui v, gii trí và là mt hình thc hot ng có tính ngh thut, sáng to c tr yêu thích, thích hp vi tr la tui mm non. Vì vy, góc âm nhc c b trí và t chc môi trng hp lí, thun tin s khuyn khích và to nhiu c hi cho tr c hot ng tích cc, tri nghim nhng cm xúc tích cc, vui ti qua các giai iu, li ca, trò chi âm nhc, óng kch. 42 | MODULE MN 22
37. • Khu vc hot ng này cn có khong không gian và t xa các góc khác. Có th b trí ch cho mt sân khu nh biu din vn ngh hoc chi óng kch ri. * T chc môi trng hot ng ngoài tri: — Môi trng bên ngoài lp hc rt tt i vi sc kho và vic hc tp, vui chi ca tr. Chi ngoài tri to cho tr nhiu c hi vn ng toàn thân, phát trin k nng vn ng thô nh i, chy, nhy, leo trèo, thng bng, sc mnh, phi hp các giác quan và tip nhn cm giác. — Hot ng ngoài tri rt a dng và có th thc hin các khu vc khác nhau: + Khu vc cây bóng mát, góc thiên nhiên, bãi c: Khu vc này cn có gh cho tr ngi ngh, nghe k chuyn các nhà chòi, nhà lp lá, nhà búp bê, nhà chi vi bóng to iu kin khuyn khích tr trò chuyn vi nhau, ôn li nhng bài hát, iu múa ã hc, chi các trò chi vn ng to cm xúc vui v, th giãn, thoi mái, tip xúc vi không khí trong lành, chm sóc cây ci, con vt khu vc này, cô nên khuyn khích luân phiên các nhóm tr cùng c tham gia vào các hot ng chm sóc góc thiên nhiên, to c hi cho tr c th nghim các cm xúc ca mình. + Khu vc các thit b chi ngoài tri: Dng c leo trèo: cu trt, u quay, thng bng có a hình mp mô cho tr i, leo trèo. Cô khuyn khích tr hp tác vi nhau, thay phiên nhau chi vi các thit b. Nhng hot ng này khuyn khích phát trin k nng vn ng thô ca c bp, các t cht nhanh, mnh. khéo léo, thng bng, phi hp nhp nhàng tay mt + Khu vc chi vi cát, nc và các vt liu thiên nhiên: h cát, b nc và các vt liu nh xng, chai l, r, thìa bát, cân, phm màu, khuôn, xp khu vc này, cô cn to iu kin cho tr c ong o vi nc, th nghim vt chìm — ni, khô — t, nng — nh xây lâu ài bng cát, ào xi, v ngón tay trên cát, in du, to sn phm bng khuôn Khi chi ngoài tri, giáo viên ch nên gii thiu các khu chi và ý tng chung, sau ó tr tu ý la chn trò chi, a im chi và cách chi. Cô gi ý la chn các trò chi, t chc các hot ng ngoài tri gn vi ni dung trin khai trong ngày và ch . Cô cn bao quát, quan sát tr chi, m bo an toàn cho tr. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 43
38. III. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ 1. Bn hãy cho bit phng pháp dy — hc tích cc trong giáo dc mm non c hiu nh th nào? áp dng tt phng pháp dy hc tích cc trong giáo dc mm non giáo viên cn phi làm gì? 2. Vì sao, phng pháp dy hc tích cc li coi trng vic tng cng t chc các hot ng cng nh vic t chc môi trng hot ng ca tr? 3. Trên thc t bn ã s dng phng pháp dy hc tích cc nh th nào? Hc viên da vào phn thông tin phn hi tr li. Nội dung 3 VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC VÀO THỰC HIỆN NỘI DUNG PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC CHO TRẺ MẦM NON I. MỤC TIÊU — V kin thc: • Trình bày c nhng phng pháp hc tp tích cc trong các ni dung phát trin nhn thc cho tr mm non. • Xác nh c nhng nguyên tc xây dng các hot ng giáo dc phát trin nhn thc cho tr la tui mm non. • La chn c các ni dung giáo dc phù hp vào các hot ng phát trin nhn thc cho tr mm non theo tng tui. — V k nng: Thit k c các hot ng thc hin các ni dung phát trin nhn thc cho tr mm non theo tui. — V thái : Tích cc, ch ng, có ý thc nghiêm túc thc hin nhim v có hiu qu. Hoạt động 1. Tìm hiểu việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào tổ chức, xây dựng hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ nhà trẻ. 1. NHIỆM VỤ Bn ã c, nghiên cu tài liu v dy hc tích cc trong phát trin nhn thc tr nhà tr hoc ã vn dng phng pháp dy hc tích cc nhm phát trin nhn thc cho tr nhà tr. Bn nh li và vit ra bng cách tr li các câu hi di ây: 44 | MODULE MN 22
39. Câu 1: Nêu mt s phng pháp, hình thc t chc dy hc tích cc trong phát trin nhn thc cho tr nhà tr. — Các phng pháp dy hc tích cc: — Các hình thc t chc dy hc tích cc: Câu 2: Xây dng hot ng phát trin nhn thc cho tr nhà tr. (Bn nêu mt vài ví d tr li câu hi). * Hot ng 1: — Mc ích: — Chun b: — Tin hành: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 45
40. * Hot ng 2: — Mc ích: — Chun b: — Tin hành: Bn i chiu nhng iu va vit ra vi nhng thông tin di ây hoàn thin ni dung các câu tr li ca mình. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Phng pháp dy hc tích cc: — Phng pháp thc hành: Cho tr chi, hot ng vi vt. — Phng pháp quan sát: Cho tr quan sát vt tht, chi, tranh nh kt hp vi li nói, c ch hng dn ca cô. 46 | MODULE MN 22
41. — Phng pháp dùng li nói: + Trò chuyn kích thích, gi m suy ngh ca tr. + Gii thích cung cp cho tr các thông tin thích hp khi cn thit. * Hình thc t chc dy hc tích cc: Các hot ng giáo dc phát trin nhn thc cho tr c tin hành di hình thc: — Chi — tp có ch nh — theo nh hng ca ngi ln (Bài tp luyn tp, trò chi ). — Chi t do. — Do chi ngoài tri. — Tn dng c hi, tình hung trong các hot ng hng ngày. * Gi ý xây dng hot ng giáo dc, phát trin nhn thc có ng dng phng pháp dy hc phát huy tính tích cc nhn thc cho tr la tui nhà tr: Ni dung 1: Bé chn hoa nào? (Chn hoa to — hoa nh; tr 24 — 36 tháng) Mc ích: — Tr nhn bit tên gi hoa hng, bông hoa to, bông hoa nh. — Chn c bông hoa to — bông hoa nh. — Cm nhn c v p ca hoa. Bit hoa dùng trang trí. Chun b: — 2 bông hoa hng trong ó có 1 bông hoa to và 1 bông hoa nh. — Mt s bông hoa cho mi tr tham gia có 1 bông hoa to và 1 bông hoa nh. — Mt s l hoa c bày xung quanh lp Tin hành: — Hot ng 1: Tham quam vn hoa. + Giáo viên cùng tr va làm àn bm bay i tìm hoa va c bài th “Hoa n”. + Giáo viên dn tr n vn hoa và nói: Ôi, vn hoa n p quá, thm quá. Th các bn bm có bit trong vn hoa có nhng hoa gì không? (hoa hng, hoa cúc, hoa hu ) Bây gi cô cùng các bn bm xem bông hoa hng nhé. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 47
42. — Hot ng 2: Nhn bit tên gi hoa hng — bông hoa to, bông hoa nh. + Giáo viên 2 bông hoa hng ã chun b ra trc mt tr và hi: • ây là bông hoa gì? (hoa hng) • ây là cái gì? (Ch cánh hoa, nhy, cành). + Giáo viên hng tr chú ý vào 2 bông hoa ri ch vào bông hoa to và hi: • Bông hoa này nh th nào? (Bông hoa này to) • Th còn bông hoa này thì sao nh? (Bông hoa này nh?) • Giáo viên yêu cu tr ch bông hoa to/bông hoa nh. — Hot ng 3: Chi trò chi “Ai nhanh hn?”. + Chia s tr tham gia chi thành 2 i. + nhng bông hoa ã chun b vào khay trên bàn trc mt tr hoc ính lên trên bng. + Yêu cu tr chn bông hoa to hoc nh theo hiu lnh ca giáo viên: Nghe hiu lnh, mi i có 1 bn chy lên chn hoa. i nào có nhiu bn chn úng và nhanh thì i ó thng cuc. Ni dung 2: Nhn bit rau bp ci, su hào, cà chua (tr 24 — 36 tháng) Mc ích: — Tr nhn bit và gi úng tên các loi rau: bp ci, su hào, cà chua. — Bit c mt s c im và tác dng ca các loi rau. — Bit n nhiu loi rau, qu giúp c th khe mnh, thông minh, hc gii. Chun b: — Các loi rau: bp ci, su hào, cà chua — Gánh rau, ô roa ti rau, mô hình vn rau tht. — Máy tính, máy chiu. — àn nhc bài: Bp ci xanh. Tin hành: — Hot ng 1: Quan sát gánh rau. + Giáo viên óng vai bà gánh rau i bán (gánh gánh, gng gng ), cho tr n xem gánh rau ca bà. + Giáo viên hi: “Con có bit bà bán rau gì ây không?”, cho tr s, cm th xem có nng không? 48 | MODULE MN 22
43. — Hot ng 2: Nhn bit rau su hào, bp ci, cà chua. + C su hào: • Giáo viên cho tr n xem gánh rau ca bà và hi: “Các con xem bà có nhng loi rau gì ây? ây là c gì?”. • Tr tr li. Giáo viên gii thích: Rau su hào là loi rau n c. • Cô ct lá ra và hi tr: “Cái gì ây? Lá có màu gì? Mun n rau su hào thì cn phi làm gì? Cô gt v su hào, v có n c không? Phn nào n c? (cho tr ch). trng, các con ã c n rau su hào, su hào c các cô ch bin món gì? n con thy th nào?”. • Giáo viên gii thiu tip: Su hào nu c nhiu món, xào vi tht hay nu canh n rt ngon. + Rau bp ci: • Giáo viên nêu vn : Các con cùng lng nghe câu và oán xem ó là rau gì nhé. “Cng gi là bp Lá xp vòng quanh Lá ngoài thì xanh Lá trong thì trng là rau gì?” • Cô cho tr n xem gánh rau ca bà. • Cô có th hi tr các câu hi: Rau gì ây? ây là cái gì? (ch vào lá bp ci hi) Lá bp ci nh th nào? (Lá tròn, c sp vòng quanh) Lá phía ngoài nh th nào? (Màu xanh vì lá ngoài là lá già) Lá bên trong có màu gì? (Cô ly dao tách lá bp ci và hi tr) Bp ci là loi rau n gì các con có bit không? (n lá) Các con có bit búp ci non nm âu không? (Cô b ôi bp ci cho tr ch búp ci non) Cô gi bp ci này xung bp các bác nhà bp nu canh cho các con n nhé. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 49
44. + Qu cà chua: • Cô cho tr quan sát qu cà chua và hi tr: ây là qu gì? Qu cà chua chín có màu gì? Cà chua cha chín có màu gì? • Cô cm qu cà chua lên, ch vào cung và hi tr: “Cái gì ây?”. • Cô cho tr s v và hi: “Con thy v cà chua nh th nào?”. • Cô gii thích: Cà chua là loi rau n qu, có nhiu vitamin, các con n nhiu da s mn hng, xinh ti + Cng c: • Hôm nay các con ã c xem nhng loi rau gì ca bà? (Bp ci, su hào, cà chua). • Cô hi tr mt s câu hi cng c kin thc. • Giáo viên cht ý: Bp ci là loi rau n lá, su hào là loi rau n c, cà chua là loi rau n qu, tuy mi loi rau có c im bên ngoài khác nhau nhng chúng u ging nhau là cung cp vitamin cho c th, n vào rt tt cho sc khe ca chúng ta. — Hot ng 3: Hot ng m rng. + Giáo viên nêu vn : Ngoài các loi rau mà cô va cho các con xem các con còn bit nhng loi rau nào khác? + Giáo viên cho tr xem các loi rau trên màn hình và yêu cu tr tr li: “ có nhiu rau n các con hãy nói xem chúng mình phi làm gi?”. + Cho tr ra vn cùng cô ti rau Ni dung 3: Các con vt bé yêu thích (tr 24 — 36 tháng) Mc ích: Tr nhn bit tên gi, mt s c im ni bt ca con gà trng, gà mái, con vt và ích li ca chúng. Chun b: — Mt vài con vt quen thuc vi tr nh: 1 con gà trng, 1 con gà mái và 1 con vt nht trong chung. — chi v các con vt trên. — Hot ng: Tìm hiu các con vt quen thuc. 50 | MODULE MN 22
45. + Cho tr quan sát ln lt con gà trng, gà mái, con vt ri hi tr các câu hi: “Con gì ây?”, “Nó kêu nh th nào?”, “Cái gì ây?”, “Con gì có mào ?”, “Con vt có mào không?”, “Con gà có bi di nc không?”. + Cô t các câu hi tip ri yêu cu tr tr li: “Gà trng gáy nh th nào? Gà trng hay gà mái có mào ?” Khuyn khích tr tr li nhn ra tên gi và mt s c im ca các con vt nh: • Gà trng gáy ò ó o o, có mào , m gà nh, nhn m thóc. Chân gà có móng sc, nhn • Gà mái kêu cc tác, cc tác, m gà nh, nhn m thc n, gà mái qu trng tròn • Con vt kêu cc cc không có mào , m vt to, chân vt có màng bi di nc. — Cô cng có th hi tr các câu hi: “Con gì y? Kêu th nào? Con gà gì trng? Gà trng gáy th nào? Gà mái khi trng xong kêu th nào?” — Chi trò chi: + Làm gà trng v cánh và gáy ò ó o o. + Làm nhng chú vt i li lch bch, lch bch và kêu cc cc. + Cho gà, vt n. Hoạt động 2. Vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào tổ chức, xây dựng hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo. 1. NHIỆM VỤ Bn ã c, nghiên cu tài liu v dy hc tích cc cho tr mu giáo hoc ã tng t chc hot ng nhm phát trin tính tích cc nhn thc cho tr mu giáo. Bn hãy nh li và vit ra bng cách tr li các câu hi di ây: Câu 1: Nêu mt s phng pháp, hình thc t chc dy hc tích cc trong phát trin nhn thc cho tr mu giáo. — Các phng pháp dy hc tích cc: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 51
46. — Các hình thc t chc dy hc tích cc: Câu 2: Xây dng hot ng phát trin nhn thc cho tr mu giáo (Bn nêu mt vài ví d tr li). — Ch : — Mng ni dung: — Mng hot ng: 52 | MODULE MN 22
47. Hãy i chiu nhng iu va vit ra vi nhng thông tin di ây và t hoàn thin ni dung các câu tr li ca bn. 2. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Phng pháp dy hc tích cc: — Phng pháp thc hành: Cho tr chi, s dng tình hung thc t, — Phng pháp quan sát: Cho tr quan sát vt tht, chi, tranh nh, hin tng kt hp vi li nói, c ch hng dn. — Phng pháp dùng li nói: + Trò chuyn kích thích, gi m suy ngh ca tr. + Gii thích cung cp cho tr các thông tin thích hp khi cn thit. — Thí nghim, th nghim. — Phng pháp c s dng phi kt hp vi nhau mt cách thích hp trong các tình hung c th. — Coi trng quá trình hot ng ca tr (hot ng cá nhân và theo nhóm) — dành thi gian cho tr chi (tr nh hc ch yu qua chi), hot ng, tri nghim tìm tòi, khám phá: Quan sát, so sánh, phân loi, phng oán, suy lun * Hình thc t chc dy hc tích cc: — Các hot ng giáo dc phát trin nhn thc cho tr c tin hành di hình thc: + Hot ng hc có ch ích. + Hot ng chi. + Hot ng theo ý thích ca tr. + Hot ng ngoài tri, tham quan ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 53
48. — Các hot ng phát trin nhn thc c tin hành trong các ch thích hp i vi tng tui. — Ni dung giáo dc phát trin nhn thc cho tr c tích hp trong các hot ng giáo dc phát trin th cht, ngôn ng, tình cm — xã hi, thm m mt cách thích hp. * Gi ý xây dng mt s hot ng giáo dc phát trin nhn thc có ng dng phng pháp dy hc phát huy tính tích cc nhn thc cho tr la tui mu giáo: Gi ý trin khai ch nhánh: DÙNG TRONG GIA ÌNH (Lnh vc phát trin nhn thc — Mu giáo nh): a) Ni dung giáo dc nhn thc v dùng trong gia ình — g: ging, t, bàn, gh. — in: bàn là, m un nc. — dùng bp: ni, cho, bát, a, thìa. — Phng tin i li, phng tin nghe nhìn: xe máy, xe p, ti vi, ài. — dùng cá nhân: qun áo, giày dép, khn mt. b) Các hot ng nhn thc v dùng trong gia ình — Khám phá khoa hc: + Khám phá âm thanh qua cht liu dùng nhà bp: To b gõ: trng, xèng, lc lc t ni, vung, mung, li, a, gáo + Thí nghim phi qun áo ngoài nng và trong nhà, vi các cht liu vi khác nhau + Trò chi to bong bóng xà phòng. + Cách bo qun nhng ôi tt, cách phi, gp qun áo + Phân loi dùng trong gia ình. + Trò chuyn v các loi dùng có trong gia ình bé. + Trò chi: “Trn ln và xp theo b” Ni nào vung y, hp nào np y Chi chn dùng theo: cht liu, chc nng, kích thc, hoa vn + Làm b su tp theo các mu qung cáo. — Làm quen vi toán: + Chi xp chng/hoc lng b ni, a, bát vào nhau t ln n bé. + Chi in du giày, dép. Tìm ôi cho giày, dép, tt. 54 | MODULE MN 22
49. + m các dùng trong gia ình. + ánh s cho giày, dép. Mt s ví d: — Hot ng 1: Tìm hiu dùng trong gia ình ca bé (mu giáo nh). Mc ích : + Tr nhn bit c tên gi, c im, công dng và cách s dng ca mt s dùng gia ình. + Bit gi gìn và bo v dùng trong gia ình. Chun b : Mt s dùng gia ình bng vt tht; Mi tr 1 — 2 tranh lô tô v dùng gia ình: qun áo, dùng n ung và dùng nu. Tin hành: + Cho tr tip xúc, quan sát, trò chuyn v mt s dùng trong gia ình bng vt tht ã chun b: • ây là cái gì? • Nó âu? • Dùng làm gì? • Làm bng cht liu gì? • Gi gìn, bo v? + Cho tr lên chn tranh v nhng dùng gia ình tr có và k vi cô. Ví d: • Nhà cháu có ging nm; Bàn, gh anh ch ngi hc • Ging, bàn, gh làm bng g. • Ni, cho nu cm, nu thc n • Bát, a, thìa n cm. • Cc ung nc + Cho tr tô màu dùng gia ình (mi tr tô màu t 2 — 3 dùng). Sau khi tô xong cho tr nói tên dùng và màu sc, công dng ca vt va tô. — Hot ng 2: Nhn bit hình tròn, vuông, tam giác (mu giáo bé). Mc ích : Gi c tên và nêu c im ca các hình (tròn, vuông, tam giác). Chun b : Các hình vuông, tròn, tam giác bng bìa có mu sc, kích thc khác nhau cho mi tr 1 hình. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 55
50. Tin hành : + Nhn bit hình vuông: • Cô gi hình vuông và t các câu hi khuyn khích tr gi tên và nêu màu sc ca hình ó: ây là hình gì? Hình có màu gì? • Phát cho mi tr mt hình vuông, cho tr s theo ng bao quanh ca hình vuông, sau ó gii thiu “ây là hình vuông” • Cho tr quan sát hình và yêu cu tr gi hình và nhc li “hình vuông”. • Cho tr s li ng bao hình vuông và ch cho tr các cnh ca hình vuông. Yêu cu tr m s cnh. Hi tr: Hình vuông có my cnh? Cho c lp nhc li “hình vuông có 4 cnh”. • Hng dn tr gp ôi hình vuông li so sánh 2 cnh i din và hi tr: Các cnh nh th nào? Có bng nhau không? (bng nhau, ging nhau) • Cô gii thiu “Bn cnh ca hình vuông u bng nhau” và hi tr và cho tr nhc li. + Nhn bit hình tròn: • Tng t nh trên cô gi hình tròn và t các câu hi khuyn khích tr gi tên và nêu màu sc ca hình ó: ây là hình gì? Hình có màu gì? • Phát cho mi tr mt hình tròn và cho tr s li ng bao hình tròn. Cô gii thiu “ây là hình tròn.”, “ng bao hình tròn là ng cong khép kín.” • Cho tr quan sát hình và yêu cu tr gi hình và nhc li “Hình tròn”. + Nhn bit hình tam giác: • Tng t nh trên cô gi hình tam giác và t các câu hi khuyn khích tr gi tên và nêu màu sc ca hình ó: ây là hình gì? Hình có màu gì? • Phát cho mi tr mt hình tam giác và cho tr s theo ng bao quanh ca hình tam giác, sau ó gii thiu “ây là hình tam giác”. • Cho tr quan sát hình và yêu cu tr gi hình và nhc li “Hình tam giác”. • Cho tr s ng bao hình tam giác và ch cho tr các cnh ca hình tam giác. Yêu cu tr m s cnh. Cho c lp nhc li “Hình tam giác có 3 cnh”. + Chi trò chi “V úng nhà”: Mc ích: Luyn tp tr nhn ra úng các hình. 56 | MODULE MN 22
51. Chun b: Mi tr mt hình (tròn hoc vuông hoc tam giác). Cô v nhng hình tròn, vuông, tam giác to trên sàn nhà. Tin hành: + Cô nói “Hình tròn”. Tr có hình tròn trong tay chy v ng úng trong vòng tròn ã v trên sàn nhà, va chy va nói: “Hình tròn”. Tng t nh vy vi hình vuông, tam giác. — Hot ng 3: Tìm hiu v con mèo. (Mu giáo nh) Mc ích: + Tr bit tên và c im c trng ca con mèo (chân, lông, thc n, vn ng, ích li, môi trng sng ca con mèo). + Phát trin kh nng chú ý và ghi nh có ch nh. + Phát trin ngôn ng mch lc và din t câu, rõ ý. + Nhn bit và gii thích c mt s mi quan h n gin ca con mèo qua các hot ng (vn ng, thc n, môi trng sng). + Tr có tình cm yêu quý con mèo. + Tr có ý thc chm sóc và bo v các con vt: cho n, không trêu chc, vut ve, yêu quý con vt. + Tr bit hp tác, chia s vi bn. Chun b: + Mt con mèo tht. + Video v hot ng ca con mèo. + nh v các hot ng ca con mèo. + nh v các loi mèo. + Du chân ca các con vt: con gà, con mèo, con chó. + Nhc các bài hát: “Gà trng, mèo con và cún con”, “Chú mèo con”, “Mèo ra b sông”. + Thc n ca các con vt: c, thóc, cá. Tin hành: + Gây hng thú — Chi trò chi: “Tìm du chân ca các con vt”. • Tr lng nghe li bài hát khi nghe n con vt nào thì nhanh chân tìm và ng úng vào du chân ca con vt ó. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 57
52. • Giáo viên gii thiu: Hôm trc các con ã c tìm hiu v mt s con vt sng trong gia ình ri. Hm nay cô và các con cùng tìm hiu thêm v mt con vt na nhé! + Khám phá v con mèo: • Cho tr quan sát mèo tht và hi: Con gì ây? Ai mun nói v con mèo? Cô các con bit con mèo bit làm nhng gì? Vì sao con mèo có th trèo cây? • Sau khi tr tr li, cô cht ý, gii thích: Bi vì chân mèo có móng vut rt sc, vì th tránh không b mèo cào thì các con phi làm gì? • Yêu cu tr tr li tip: Ngoài trèo cây, thì mèo còn bit làm gì na? (bt chut) Ti sao mèo i li rt nh nhàng không? • Tr suy ngh, tr li. Giáo viên gii thích: Vì di bàn chân ca mèo có mt lp m tht, chính vì vy khi mèo di chuyn thì không phát ra âm thanh. • Cô hi tip: Làm th nào mà bn mèo li nghe c ting kêu ca chut nh? Khi vut con mèo các cháu thy th nào? (Lông mèo có màu gì? Nh th nào?) Làm th nào mèo bt c chut? + Hot ng tri nghim: • Giáo viên hi: Không bit chú mèo thích n món gì? (cá) • Giáo viên nhn xét, chuyn tip: Chúng mình cùng tm bit mèo con bn v vi m. (Cô ct mèo tht i). ⇒ Giáo dc: Cho tr hát “Vì sao mèo ra mt”. + Xem bng hình: Quan sát hot ng ca mèo: • Giáo viên dn dt: Bây gi cô và các con cùng quan sát xem chú mèo bit làm nhng gì nhé: Nhà bn nào nuôi mèo? Ai mun nói v con mèo nhà mình cho cô và các bn cùng nghe? 58 | MODULE MN 22
53. Ti sao mi ngi li nuôi con mèo trong gia ình? Nuôi mèo làm gì? Bn nào bit cách chm sóc các chú mèo? + Xem bng hình: Hot ng ca con mèo. ⇒ Giáo dc: Tr bit cách chm sóc, bo v các con vt nuôi. • Giáo viên dn dt: Cô còn có nhng chú mèo na cng rt áng yêu y, lp mình cùng cô xem tranh v các chú mèo nhé! + Chi trò chi “Ai nhanh nht?”. • Giáo viên ph bin cách chi: “Các con s chia thành ba i. Cô có rt nhiu hình nh v các chú mèo, nhim v ca hai i là tìm và gn tht nhanh nhng hình nh v hot ng ca các chú mèo. i nào gn c nhiu hình nh hn thì i ó là i chin thng.” • Cô nhn xét sau khi chi. • Kt thúc: C lp hát bài “Chú mèo con”. — Hot ng 4: Khám phá hoa hng. (Mu giáo ln) Mc ích: + Tr bit c im cu to, môi trng sng ca hoa hng. + Bit ý ngha ca hoa hng. + Rèn luyn kh nng chú ý, óc phán oán khi quan sát bông hoa hng và nhn xét thí nghim hoa hng hút nc, phát trin ngôn ng mch lc, m rng vn t qua mô t các b phn ca cây, t duy logic khi sp xp úng trình t bông hoa hng n. + Hot ng tích cc, hng thú, yêu quý và chm sóc hoa, bit th hin tình cm vi nhng ngi mình yêu quý. Chun b: + 3 l hoa hng có các màu sc các giai on khác nhau; n, hé n, n to, 1 l hoa hng bch cm vào nc pha phm màu trc ó mt ngày, kính lúp. + Su tm tranh hoa hng các giai on khác nhau (n, búp, hé n, n to ) + Máy tính, thit k powerpoint. + Bài hát “Bông hng tng m và cô, câu v hoa hng”. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 59
54. Tin hành: + Gây hng thú, giao nhim v: • Cô c câu v hoa hng và yêu cu tr tr li: Cây gì mc trc nhà Thân hình nho nh rt là nhiu gai Hng thm to ngát sm mai Trng, hng, nhung là loài hoa chi? Các con ã bit gì v hoa hng? Hoa hng có bao nhiêu cánh? Làm nh th nào m c chính xác cánh hoa hng? Làm th nào không b gai hng âm vào tay? • Chia tr thành 3 nhóm quan sát hoa hng. + Khám phá các c im ca hoa hng: • Cô cho tr ngm, s vào cánh hoa, lá, ngi mùi hng, t các câu hi tr nhn xét v màu sc, hình dng, cu to ca hoa • Cho tr quan sát nhn xét thí nghim hoa hng cm trong nc pha màu tím và hi: Bông hoa có gì thay i so vi ngày hôm trc? Vì sao hoa hng n c? Nó hút nc bng cách nào? Hãy cùng quan sát iu gì ã xy ra phía trong cành hoa (Cho tr bóc mt chút v ngoài ca cành hoa, quan sát bng kính lúp cho rõ, nêu nhn xét) Giáo viên nêu vn : Nc cc màu tím, phía trong cành hoa cng có màu tím, hin tng này chng t iu gì? • Cô gii thích: Nc màu tím trong cc c cành hút lên, phía trong cành cây là rt nhiu chic ng nh li ti, chúng làm nhim v vn chuyn nc a n nhng bông hoa, giúp cho hoa n. + Tng kt các kt qu quan sát: • Cô mi 3 i nêu nhng nhn xét v các b phn ca hoa hng. + Cng c: • Giáo viên cho tr chi trò chi: i tìm bông hoa hng — Cho tr chi theo nhóm. Cô a ra mt s câu hi tr trc tip tr li m cánh ca vào vn hoa: 60 | MODULE MN 22
55. Câu hi 1: Cây hoa hng sng âu? a. Mc di h nc. b. Mc trên mt t. Câu hi 2: Cây hoa hng ln lên nh gì? a. Nc. b. t. c. Ánh sáng mt tri. d. t, nc, ánh sáng. Câu hi 3: Nhim v ca cành hoa là gì? a. Nâng bông hoa. b. Vn chuyn nc và các cht dinh dng cho hoa. c. Va nâng va vn chuyn nc và các cht dinh dng. Câu hi 4: Gai trên thân cây hoa hng làm gì? a. Trang trí cho hoa thêm p. b. bo v hoa. Câu hi 5: Khi s vào cánh hoa hng bn thy: a. Sn sùi. b. Mn màng. Câu hi 6: Hãy sp xp theo úng trình t bông hoa hng n. • bit i nào úng, cô cho tr xem on bng video clip quay cnh mt bông hoa hng t t n. • Kim tra kt qu: Cho tr t nhn xét. • Giáo viên nhn xét, kt lun: Hoa hng không ch p muôn màu sc, ngát hng thm, hoa hng còn có ý ngha riêng thay cho li mun nói. Mi ngi thng tng hoa hng cho nhng ngi mình yêu quý. Các con mun tng hoa hng cho ai? Nu ó chính là nhng bông hoa do các con to ra thì nhng ngi thân s rt vui và xúc ng. Cô ã chun b t nn nhiu màu, trong gi hot ng góc, các con hãy nn nhiu bông hoa hng các màu và nhng bông hng tht này cô s hng dn con cm thành nhiu gi hoa p nhé! ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC | 61
56. E. CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ 1. Chúng ta cn lu ý iu gì trong khi vn dng các phng pháp dy hc tích cc vào t chc các hot ng phát trin nhn thc cho tr? 2. Bn hãy nêu nhng thu hoch ca bn thân sau khi nghiên cu lí thuyt, son giáo án và ng dng thc hành các phng pháp dy hc tích cc trong lnh vc phát trin nhn thc cho tr mm non? F. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B Giáo dc và ào to, Chng trình Giáo dc mm non, NXB Giáo dc, 2009. 2. Hoàng Th Thu Hng, Các hot ng làm quen vi toán ca tr mm non (Theo chng trinh giáo dc mm non mi), 2011. 3. Trn Th Ngc Trâm — Hoàng Th Thu Hng, T chc các hot ng giáo dc phát trin nhn thc cho tr la tui mm non theo hng tích hp ch , 2007 . 4. Trn Th Ngc Trâm — Hoàng Th Thu Hng, T chc các hot ng giáo dc phát trin nhn thc cho tr la tui mm non theo hng tích hp ch , 2007 . 5. Trn Th Ngc Trâm — Lê Thu Hng — Lê Th Ánh Tuyt, Hng dn t chc thc hin Chng trình giáo dc mm non nhà tr (3 — 24 tháng). 6. Trn Th Ngc Trâm — Lê Thu Hng — Lê Th Ánh Tuyt, Hng dn t chc thc hin Chng trình giáo dc mm non, mu giáo bé (3 — 4 tui). 7. Trn Th Ngc Trâm — Lê Thu Hng — Lê Th Ánh Tuyt, Hng dn t chc thc hin Chng trình giáo dc mm non, mu giáo nh (4 — 5 tui). 8. Trn Th Ngc Trâm — Lê Thu Hng — Lê Th Ánh Tuyt, Hng dn t chc thc hin Chng trình giáo dc mm non, mu giáo ln (5 — 6 tui). 9. Trn Th Ngc Trâm, (2011), Các hot ng khám phá khoa hc ca tr mm non (Theo chng trinh giáo dc mm non mi). 62 | MODULE MN 22