Module THPT 16: Hồ sơ dạy học - Nguyễn Sỹ Đức

Nội dung text: Module THPT 16: Hồ sơ dạy học - Nguyễn Sỹ Đức

1. NGUYỄN SỸ ĐỨC – NGUYỄN TRỌNG SỬU MODULE THPT 16 Hå S¥ D¹Y HäC HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 159
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN H s dy hc là phng tin quan trng trong dy hc c ngi thy xây dng, tích lu, b sung thng xuyên nhm nâng cao nng lc dy hc qua thi gian. Tài liu này quy nh các bc xây dng h s dy hc cp trung hc ph thông. Hng dn phng pháp s dng, bo qun và b sung h s dy hc. ng thi rèn luyn k nng ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc phc v cho vic tip cn các phng pháp dy hc tích cc trong dy hc các môn hc trng THPT. Tài liu c vit theo kiu module t hc có hng dn, thi lng 15 tit (trong ó 10 tit t hc và 5 tit hc tp trung trên lp). hc tt ni dung module này, GV cn phi nm vng quy nh v h s dy hc cp THPT. B. MỤC TIÊU — Nâng cao hiu bit v chc nng ca h s dy hc. — Xác nh quy trình xây dng h s dy hc cp THPT. — Làm rõ phng pháp s dng, bo qun và b sung h s dy hc. — Rèn luyn k nng ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc. C. NỘI DUNG NỘI DUNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỒ SƠ DẠY HỌC Hoạt động 1: Tìm hiểu hệ thống hồ sơ dạy học bộ môn. H s dy hc gm nhng gì? Bn hãy vit ra suy ngh ca mình. — Khái nim: 160 | MODULE THPT 16
3. — Các loi: Sau ó, bn i chiu vi nhng thông tin di ây và hoàn thin suy ngh ca mình. THÔNG TIN CƠ BẢN H s dy hc là tp hp các k hoch, s sách, tài liu chuyên môn ca môn hc c chun b trc theo s ch o ca nhà trng và s phân công ca t chuyên môn giúp GV thc thi dy hc trong quá trình công tác t c mc tiêu cht lng dy hc ã ra. H s dy hc ca mt môn hc ã c quy nh trong iu l trng hc: — H s t chuyên môn là tp hp các vn bn ch o chuyên môn ca các cp, nhng tài liu chuyên môn v chng trình, khung phân phi chng trình, các chun kin thc k nng, mc tiêu ca môn hc; các k hoch phân công dy hc, sinh hot chuyên môn, d gi thm lp, ng kí thi ua, ng kí hc tp nâng cao chuyên môn nghip v H s này do t trng chuyên môn ch trì xây dng. — S bi dng chuyên môn cá nhân là nhng tích lu ghi chép và t bi dng ca GV trong các t tp hun chuyên môn, sinh hot chuyên môn, hoc t bi dng v các lnh vc: HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 161
4. + Ni dung chng trình, tài liu. sách giáo khoa. + Các phng pháp dy hc, k thut dy hc tích cc b môn. + Các k nng dy tích hp, lng ghép các ni dung giáo dc. + Các k nng s dng thit b dy hc b môn. + Các k nng s dng công ngh thông tin vào dy hc. + T làm thit b dy hc. + Kinh nghim dy hc phân hóa: HS yu kém. + Kinh nghim bi dng HS gii. + K hoch t bi dng thng xuyên. + Nhng kinh nghim v s phm, giáo dc khác. S này do GV ghi chép trong quá trình công tác nhiu nm. — S d gi là vn bn ghi các ánh giá ca GV v tit dy ca ng nghip theo các tiêu chí tit dy nhm rút kinh nghim hc hi trau ri chuyên môn nghip v trong quá trình công tác. S d gi do GV xây dng và ghi chép khi d gi thm lp ng nghip. — S im cá nhân là vn bn ghi chép tóm tt nhng c im ca HS v b môn và các ánh giá kim tra thng xuyên và nh kì trong quá trình HS theo hc môn hc. S im cá nhân do GV b môn xây dng và ghi chép thng xuyên. — S mn thit b dy hc là s ghi chép mn phng tin, thit b dy hc ca GV vi nhà trng thng xuyên trong quá trình công tác. S này do nhà trng xây dng và qun lí. — S báo ging ghi k hoch lch dy hc ca GV b môn theo k hoch tun, hc kì và c nm phù hp vi Thi khóa biu ca nhà trng. Ni dung ghi chi tit cho tng tit dy: tên bài dy, lp dy, có cn chun b s dng thit b dy hc không? Viên chc thit b dy hc s cn c vào s này h tr cho GV chun b thit b dy hc. S này do GV b môn xây dng sm ít nht 1 tun trc khi thc hin. — K hoch bài hc (giáo án): + K hoch bài hc (k hoch bài dy, giáo án hay bài son) là bn k hoch chun b trc ca GV, c lng nhng hot ng hc tp ca 162 | MODULE THPT 16
5. HS trong tit hc, xut nhng tình hung có th gp phi và d kin cách gii quyt giúp HS thc hin c mc tiêu bài dy. ây là tài liu quan trng nht, bt buc i vi mi GV khi dy hc. Ni dung ca giáo án tr li câu hi: Hôm nay trong tit hc HS làm gì, có nhng hot ng hc tp gì? GV t chc iu khin ra sao? S dng phng pháp dy hc nào? + Kiu bài son: Tu tng c trng môn hc thì có nhng kiu bài son và cu trúc giáo án khác nhau. Có nhiu cách phân loi bài son. Cách phân loi di ây da vào mc tiêu chính ca bài son, bao gm: • Bài nghiên cu kin thc mi; • Bài luyn tp, cng c kin thc; • Bài thc hành thí nghim; • Bài ôn tp, h thng hóa kin thc; • Bài kim tra, ánh giá kin thc, k nng. Ngoài ra, tu theo tng môn có các kiu bài dy ngoài thc a, trong phòng hc b môn, tham quan dã ngoi + Cn có k hoch c th khi lp k hoch bài dy cho tng bài hc: — i vi các tit t chc các hot ng hc tp trên lp. — i vi các tit thc hành. — i vi các tit kim tra. — i vi các tit t chc dy hc ngoài thc a, trong phòng hc b môn. — T chc tham quan dã ngoi. ĐÁNH GIÁ Các bc trong quy trình xây dng h s dy hc nh th nào? HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 163
6. THÔNG TIN PHẢN HỒI Quy trình xây dng h s dy hc gm các bc: — Bc 1: T chuyên môn tho lun trao i v các vn bn ch o ca các cp, xây dng k hoch t chuyên môn bao gm: chng trình, sách giáo khoa, Khung phân phi chng trình, chun kin thc k nng ca chng trình, Khung ma trn kim tra, nhng vn v s dng phng tin, thit b dy hc, nhng vn v phng pháp dy hc, các k thut dy hc tích cc — Bc 2: Hoàn thin các thông tin chung. — Bc 3: Tìm hiu và cp nht s bi dng chuyên môn cá nhân: Khung phân phi chng trình, các chun kin thc k nng, s dng thit b dy hc, s dng k thut dy hc tích cc — Bc 4: Tìm hiu và cp nht s d gi, s mn thit b dy hc, xây dng s im cá nhân. — Bc 5: Xây dng k hoch bài dy. Da vào thi khóa biu xây dng s báo ging. NỘI DUNG 2 XÂY DỰNG HỒ SƠ DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Hoạt động 2: Tìm hiểu việc xây dựng hồ sơ dạy học. Hãy minh ho xây dng h s dy hc mt môn hc c th? Minh ho h s dy hc môn hc bn ang m nhn. THÔNG TIN PHẢN HỒI Di ây là ví d minh ho H s dy hc mt môn hc c th trng trung hc ph thông: 164 | MODULE THPT 16
7. I. THÔNG TIN CHUNG Tên môn hc Lp S tit dy (Trong ó LT: BT: TH: ) Hc kì Cp hc i tng dy H và tên GV in thoi E—mail Trình chuyên môn Trình tin hc Trình ngoi ng II. KHUNG PHÂN PHI CHNG TRÌNH Ch S tit Lí thuyt Thc hành Bài tp Ch 1 Ch 2 Kim tra 1 tit Kim tra hc kì I Tng s tit trong hc kì HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 165
8. III. CHUN KIN THC, K NNG Vn dng Tên ch Nhn bit Thông hiu Cp thp Cp cao (chng, bài dy) (cp 1) (cp 2) (cp 3) (cp 4) Ch 1 Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Bài dy 1.1 cn t cn t cn t cn t Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Bài dy 1.2 cn t cn t cn t cn t Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN cn t cn t cn t cn t Ch 2 Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Bài dy 2.1 cn t cn t cn t cn t Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Bài dy 2.2 cn t cn t cn t cn t Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN Chun KTKN cn t cn t cn t cn t IV. S TAY S DNG PHNG TIN, THIT B DY HC Tên bài dy 1 i tng áp dng iu kin dy hc Trên lp hay phòng hc b môn Tên thit b dy hc Thit b dy hc — hin có — 166 | MODULE THPT 16
9. Thit b dy hc t — làm — ng dng Công — ngh thông tin — Gi ý t chc s dng S dng vi k thut dy hc tích cc nào? Nhng lu ý khi s dng Tên bài dy 2 i tng áp dng iu kin dy hc Trên lp hay phòng hc b môn Tên thit b dy hc — — — — — — Gi ý t chc s dng S dng vi k thut dy hc tích cc nào? Nhng lu ý khi s dng V. S TAY S DNG CÁC K THUT DY HC TÍCH CC Tên k thut dy hc tích cc 1 Mc tiêu i tng áp dng HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 167
10. Ni dung thut dy hc tích cc T chc thc hin Nhng lu ý Phm vi áp dng Tit nào có th áp dng c? Tên thut dy hc tích cc 2 Mc tiêu i tng áp dng Ni dung thut dy hc tích cc T chc thc hin Nhng lu ý Phm vi áp dng Tit nào có th áp dng c? Tên thut dy hc tích cc 3 Mc tiêu i tng áp dng Ni dung thut dy hc tích cc T chc thc hin Nhng lu ý Phm vi áp dng Tit nào có th áp dng c? 168 | MODULE THPT 16
11. VI. K HOCH BÀI HC Tên bài Thi lng Mc tiêu Tích hp 1. Chun KTKN 1 Kin thc các ni 2. Chun KTKN 2 dung giáo dc nng 1. Chun KTKN 1 lc K nng 2. Chun KTKN 2 3. Tích hp các ni dung giáo dc khác (nu có) 1. Ni dung giáo dc 1 Thái 2. Ni dung giáo dc 2 Chun b Thit b Phng tin dy hc, dùng dy hc, các slide, dy hc phn mm H thng — Các câu hi tình hung bài dy các câu — Các câu hi kim tra ánh giá trên lp (Phiu hc tp) hi — Các câu hi m rng v nhà Hình thc Phng pháp dy hc: S dng các k thut dy hc dy hc tích cc nào? T chc hot ng nhóm không? T chc các hot ng hc tp Hot ng 1 ( phút): Tên hot ng Ni dung 1 Câu hi cho ni dung 1 Ni dung 1 (Theo yêu cu ca chun KTKN) Ni dung 2 HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 169
12. Câu hi cho ni dung 2 Ni dung 2 (Theo yêu cu ca chun KTKN) Phng pháp: Hc tp theo nhóm hay cá nhân? Áp dng k thut dy hc nào? Hot ng ca HS Hot ng ca GV Mô t các nhim v c th và công Mô t nhng tình hung nhim v, vic ca HS trong hot ng này hng dn, tr giúp, iu khin hot thc hin mc tiêu và ni dung ã ng hc tp ca HS t c kt ra nh tip nhn, tìm hiu vn qu nh t chc hình thc hc tp, theo hng dn, làm thí nghim, t câu hi, s dng phng tin, tho lun, báo cáo, tr li câu hi, ghi thit b dy hc, phiu hc tp, iu chép các kt qu khin hot ng ca HS * Các hot ng khác có cu trúc ging nh hot ng 1 VI. ÁNH GIÁ KT QU HC TP CA HC SINH 1 Bài kim tra kho sát u nm (45 phút) Mc tiêu kim tra i tng kim tra Phm vi kim tra Hình thc kim tra Khung ma trn Bng trng s kim tra Ma trn Câu hi và bài tp Ni dung kim tra Hng dn chm T chc kim tra iu kin Hot ng ca GV 170 | MODULE THPT 16
13. Hot ng ca HS Nhng lu ý khi kim tra, ánh giá 2 Bài kim 45 phút Mc tiêu kim tra i tng kim tra Phm vi kim tra Hình thc kim tra Khung ma trn Bng trng s kim tra Ma trn Câu hi và bài tp Ni dung kim tra Hng dn chm T chc kim tra iu kin Hot ng ca GV Hot ng ca HS Nhng lu ý khi kim tra, ánh giá 3 Bài kim tra hc kì (60 phút) Mc tiêu kim tra i tng kim tra Phm vi kim tra HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 171
14. Hình thc kim tra Khung ma trn Bng trng s kim tra Ma trn Th vin câu hi và bài tp Ni dung kim tra Hng dn chm T chc kim tra iu kin Hot ng ca GV Hot ng ca HS Nhng lu ý khi kim tra, ánh giá ĐÁNH GIÁ Quy trình kim tra theo chun kin thc, k nng c thc hin nh th nào? 172 | MODULE THPT 16
15. THÔNG TIN PHẢN HỒI * Do có nhng ni dung trong chun kin thc, k nng còn c mô t mt cách chung chung, khái quát nên ánh giá c kt qu hc tp ca HS mt cách khách quan, công bng và khoa hc thì vic biên son câu hi theo chun kin thc, k nng có th thc hin theo quy trình sau: — Bc 1: Phân loi các chun kin thc, k nng theo cp nhn thc (nhn bit, thông hiu, vn dng); — Bc 2: Xác nh các mc kin thc, k nng, thao tác, hot ng tng ng ca HS cn kim tra, ánh giá; — Bc 3: Xác nh mt s dng câu hi và bài tp c bn và nhng sai lm thng gp ca HS khi làm bài kim tra; — Bc 4: Xây dng bng trng s, xây dng th vin câu hi; — Bc 5: Biên son, th nghim, phân tích, hoàn thin b câu hi. * Vic biên son kim tra cn thc hin theo quy trình sau: — Bc 1: Xác nh mc ích ca kim tra. — Bc 2: Xác nh hình thc kim tra. — Bc 3: Thit lp ma trn kim tra. — Bc 4: T hp câu hi theo ma trn . — Bc 5: Xây dng hng dn chm (áp án) và thang im. — Bc 6: Xem xét li vic biên son kim tra. * Ma trn là mt bng có hai chiu, mt chiu là ni dung hay mch kin thc, k nng chính cn ánh giá, mt chiu là các cp nhn thc ca HS theo các cp : nhn bit, thông hiu và vn dng. Trong mi ô là chun kin thc k nng chng trình cn ánh giá, t l % s im, s lng câu hi và tng s im ca các câu hi. S lng câu hi ca tng ô ph thuc vào mc quan trng ca mi chun cn ánh giá, lng thi gian làm bài kim tra và trng s im quy nh cho tng mch kin thc, tng cp nhn thc. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 173
16. Ma trn kim tra (Dùng cho loi kim tra trc nghim khách quan hoc t lun) Các mc cn ánh giá Nhn bit Thông hiu Vn dng Ni dung Tng s Trc nghim Trc nghim Trc nghim khách quan khách quan khách quan /T lun /T lun /T lun Ch 1 S câu im Ch 2 S câu im Ch 3 S câu im S câu im Tng s S câu im Ma trn kim tra (Dùng cho loi kim tra kt hp trc nghim khách quan và t lun) Các mc cn ánh giá Nhn bit Thông hiu Vn dng Tng Ni dung Trc T Trc T Trc T s nghim lun nghim lun nghim lun khách khách khách quan quan quan 174 | MODULE THPT 16
17. Ch 1 S câu im Ch 2 S câu im Ch 3 S câu im S câu im Tng s S câu im Hoạt động 3: Sử dụng và phát triển hồ sơ dạy học. S dng, bo qun và b sung h s dy hc nh th nào? Bn hãy vit ra suy ngh và kinh nghim ca mình: — S dng: — Bo qun: HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 175
18. — B sung: Bn hãy c nhng thông tin di ây và hoàn thin câu tr li ca mình. THÔNG TIN CƠ BẢN a. S dng — Giáo án c GV xây dng, cp nht thng xuyên và s dng trong quá trình dy, c nhà trng kim tra thng xuyên theo quy nh. — S báo ging c cp nht trc ít nht 1 tun khi dy, GV và viên chc thit b dy hc cn c chun b các iu kin bài dy. — S mn thit b dy hc cng c cp nht trc ít nht 1 tun khi dy, GV và viên chc thit b dy hc cn c chun b các iu kin bài dy. — S d gi c GV s dng và cp nht thng xuyên theo quy nh. — S bi dng chuyên môn c GV ghi chép và cp nht thng xuyên. Tt các các s sách, k hoch trong h s dy hc c nhà trng kim tra thng xuyên và t xut. b. Bo qun — GV có trách nhim cp nht và bo qun giáo án, s báo ging, s d gi, s bi dng chuyên môn. — T trng chuyên môn bo qun h s ca t chuyên môn — GV và viên chc thit b dy hc cp nhât và bo qun s thit b dy hc Tt các các s sách, k hoch trong h s dy hc c GV và nhà trng bo qun theo quy nh. c. B sung Tt các các s sách, k hoch trong h s dy hc c GV cp nht b sung theo quy nh. 176 | MODULE THPT 16
19. ĐÁNH GIÁ Các nng lc cn thit GV trung hc ph thông trong xây dng và phát trin h s dy hc? THÔNG TIN PHẢN HỒI Trc yêu cu xây dng và phát trin h s dy hc trng trung hc ph thông òi hi GV phi c bi dng nâng cao nm lc t chc dy hc: — Ngi thy phi bit tìm kim, nghiên cu thông tin mi, tài liu tham kho, các tình hung ng dng trong thc tin rèn luyn cho HS. bt nhp c vi i mi ca giáo dc ph thông và s phát trin ca khoa hc công ngh, ngi thy phi tìm kim tài liu tham kho, nghiên cu thông tin. Trong iu kin thông tin bùng n, tài liu nghiên cu a dng, phong phú ngi thy phi có nng lc tìm kim la chn tài liu, nghiên cu thu nhn, x lí thông tin, mi em li kt qu. Mt khác, rèn luyn HS ng dng kin thc vào thc tin GV phi bit tìm kim các tình hung ng dng. — GV phi c bi dng nâng cao nng lc t chc thc hành, ngoi khoá, s dng các thit b dy hc. GV phi bit sp xp và xác nh rõ mc cho các hot ng thc hành, các hot ng ngoi khoá, xác nh nhng yêu cu c th và ni dung hot ng tng ng cùng các hng dn cn thit v t chc các hot ng này. GV cng phi có nng lc s dng các phng tin dy hc nht là phng tin công ngh thông tin phát huy vai trò quan trng ca nó trong quá trình dy hc. — GV phi có k nng, k thut dy hc phù hp yêu cu i mi phng pháp dy hc. thc hin c phng pháp dy hc tích cc hoá hot ng hc tp ca HS, GV cn phi có nhng k nng, k thut dy hc phù hp. ó là nhng k nng dy hc mi ã c gii thiu nhng HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 177
20. cha c ph bin trong tt c GV nh: k nng dy hc hp tác theo nhóm nh, k nng s dng phng tin dy hc nh mt i tng giáo dc, k nng s dng các phng tin nghe nhìn phc v cho dy hc, k nng s dng công ngh thông tin vào dy hc, k nng làm các b công c ánh giá kt qu hc tp Nhng k nng dy hc GV ã có nhng nay cn phi i mi nh: K nng t chc các hot ng dy hc, k nng lp k hoch bài hc, k thut t câu hi, k nng hng dn thc hành, k nng i mi kim tra ánh giá kt qu hc tp ca HS, k nng thit lp các chin lc dy hc NỘI DUNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỒ SƠ DẠY HỌC Hoạt động 4: Tìm hiểu vai trò của công nghệ thông tin trong xây dựng và sử dụng hồ sơ dạy học. Bn suy ngh và tr li các câu hi di ây: Câu hi 1: Cho bit kh nng ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc. 178 | MODULE THPT 16
21. Câu hi 2. Vic ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc trng trung hc ph thông có th chia thành nhng mc nào? Câu hi 3. Hãy minh ho vic ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr k hoch dy hc. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 179
22. Bn i chiu nhng suy ngh ca bn va vit ra vi nhng thông tin di ây và hoàn thin ni dung tr li các câu hi ca bn. THÔNG TIN CƠ BẢN a. Khi công ngh thông tin tham gia vào quá trình dy hc s làm môi trng dy hc thay i, nó có tác ng mnh m ti mi thành t ca quá trình dy hc: — Thc hin vai trò nh mt GV mt khâu nào ó trong quá trình dy hc; — Cung cp tài liu hc tp mi có tính tng tác, d mang, d cp nht; — Cung cp ngun tài nguyên hc tp phong phú, rt d truy cp, phân phi và có th khai thác linh hot; — Cung cp công c hc tp mi có kh nng hp tác vi ngi s dng giúp ngi s dng khai thác ht kh nng làm vic ca h; — Cung cp kênh giao tip, truyn thông mi gia GV và HS, gia HS vi HS, gia HS vi các i tng khác; — Cung cp công c kim tra, ánh giá mi khách quan và chính xác; Cung cp mt h thng và công c qun lí dy hc mi Khi s dng các sn phm công ngh thông tin, GV có th khai thác các u im v mt k thut và tim nng v mt s phm ca công ngh thông tin xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc trng THPT. Khi ng dng công ngh thông tin vào xây dng và s dng h s dy hc s mang li nhng tác ng tích cc nh sau: — Cung cp ngun thông tin a dng, phong phú: + Quá trình dy hc vi các phng pháp, bin pháp không có a phng tin multimedia h tr luôn gp phi khó khn là GV và HS ch có s lng tài liu và thông tin rt hn ch. Ni dung tài liu c trình bày trên giy do tr ngi v k thut in n, giá c, kích thc và trng lng 180 | MODULE THPT 16
23. ca sách giáo khoa nên tác gi ca sách phi trình bày ht sc cô ng, không th biên son cun sách có ni dung phong phú áp ng nhu cu ca ngi c, không có nhiu tài liu tham kho, nhiu tranh nh minh ho + Sn phm công ngh thông tin có th to ra nhng tài liu a phng tin cht lng cao, d dàng lu gi và khai thác chúng. Cht lng tài liu c ci thin áng k. Do lu tr trên cng hoc a CD ROM, các tài liu cho phép khai thác s dng nhiu ln mà không làm gim cht lng. Nghe tài liu âm thanh vài chc ln thm chí vài trm ln vi máy tính song cht lng không h thay i. Các cng cng nh CD ROM có th lu gi các tài liu âm thanh không h khó khn và tn kém. + Vi mt chic máy tính cá nhân vi cng dung lng ln hin nay có th cha ng mt lng thông tin khng l. Vi kh nng lu tr thông tin to ln nh vy, HS ngoài các ni dung hc trên lp còn có th tham kho các tài liu h tr phong phú a dng, các t in bách khoa toàn th multimedia trên cng, trên a CD ROM hoc trên mng Internet. Nh kh nng cung cp t liu c bit ca h thng multimedia có th cho phép GV và HS t chc các hot ng dy hc theo nhng phng thc mi ch ng hn, phong phú hn và tích cc hn. Hin nay HS cm thy rt ngi khi tra cu tài liu vì thiu thi gian và thiu ngun tài liu tra cu. Nhng vi h s dy hc ã c multimedia hóa s giúp HS khc phc c khó khn này. Máy tính vi nhng phn mm tin hc ã giúp x lí thông tin ht sc nhanh chóng. Ch vi mt ng tác kích chut HS tìm thy ngay thông tin mà mình mong mun. K c các thông tin còn nm trên máy ch nào ó trên th gii thì thi gian truy cp cng ch tính bng phút thm chí là my giây thôi. Truy cp thông tin d dàng, nhanh chóng giúp HS phn khi, hào hng, tit kim thi gian và hiu sut hc tp c nâng cao hn. — Giúp GV i mi phng pháp dy hc, ánh giá kt qu hc tp ca HS: + Khi ng dng công ngh thông tin trong dy hc, HS c nhúng vào mt môi trng hc tp ht sc mi m, hp dn, a dng và có tính h tr cao, môi trng này cha h có trong nhà trng truyn thng trc ây. ó là các vi th gii, các môi trng hot ng tích cc mi m nh mng internet, th vin in t, bài ging in t, lp hc o, trng hc o Công ngh thông tin m ra trin vng to ln trong vic i mi các HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 181
24. phng pháp và hình thc dy hc. Nhng xu hng dy hc không truyn thng nh dy hc theo lí thuyt kin to, theo quan im hot ng, dy hc phát hin và gii quyt vn , càng có nhiu iu kin áp dng rng rãi và khai thác trit u im và khc phc các hn ch (v mt thi gian, không gian và s phân hoá ca HS) i vi mi phng pháp ó. Trong môi trng công ngh thông tin, các hình thc dy hc nh dy hc ng lot, dy hc theo nhóm, dy hc cá nhân cng t dó mà s có i mi nh: cá nhân t hc, t nghiên cu và làm vic vi máy vi tính, các cá nhân nghiên cu, tho lun và làm vic theo các nhóm linh hot, các nhóm o. Xut hin vic dy hc theo hình thc lp hc phân tán qua mng, dy hc t xa, dy hc cá th hoá, dy hc qua cu truyn hình + c bit, vi mng internet HS có th t tra cu thông tin các th vin in t, cp nht các thông tin mi m, trao i vi các HS và GV nhiu ni khác nhau trên th gii vào bt kì thi im nào ó. i vi HS, th gii tri thc c m rng hu nh vô hn, h không b gii hn bi ngun tri thc (hu nh duy nht) ca GV trên lp và sách giáo khoa hng nm na, iu ó m ra kh nng phát trin nng lc t hc, t tìm kim tri thc, làm vic c lp ca tng HS. Trong tình hình ó, ngi ta lo lng vai trò ca GV s b th tiêu hay gim sút nhng thc t vai trò ca GV vn ht sc quan trng và c phát huy hiu qu hn trong quá trình dy hc. Tuy nhiên, cn phi thy rng tính cht ca vai trò này ã thay i. GV không phi là ngun tri thc duy nht, ch thc hin vic chuyn ti tri thc mà GV gi vai trò hng dn, ch o. Mi quan h gia GV và HS trong bi cnh mi cng s khác vi trc ây, GV không phi là ngi ra lnh cho HS phi hc cái gì mà tr thành ngi c vn, tr giúp cho HS. GV óng vai trò t chc, iu khin, thông qua vic tác ng lên c HS và môi trng Công ngh thông tin. Trong iu kin s dng các phng tin dy hc truyn thng, mt GV phi quan tâm ti vài chc HS thì dù có c gng n âu, vic m bo nguyên tc phân hoá trong dy hc vn hn ch. Tt c các chi tit din bin ca hot ng hc tp ca mi HS khó c GV nm bt c và x lí kp thi. V lí lun, cn phi giúp tng HS làm vic theo úng kh nng, phù hp nng lc v tri thc và các k nng ca mình, có nhp làm vic phù hp vi cá nhân. iu này hoàn toàn có th thc hin c nu có Công ngh thông tin tr giúp. Lúc này mi HS u có mt “tr ging” riêng, 182 | MODULE THPT 16
25. có th c tr giúp ti thi im khó khn bt kì, úng lúc vi liu lng thích hp. Mi HS u có mt phng án làm vic riêng, thc hin nhim v phù hp cá nhân HS ó (có th ging nhng cng có th khác tt c các bn khác), các nhim v này c phn mm hoch nh phù hp. iu này còn to c hi hc tp cho HS vùng xa xôi ho lánh, HS khuyt tt, góp phn nâng cao tính nhân vn cho nn giáo dc. Phn mm c s dng nhà cng s ni dài cánh tay và m bo mi liên h ngc ca GV ti tng HS trong quá trình dy hc, khi làm bài tp trên máy vi tính, HS s c kim soát, c giúp và ánh giá ti ch. + Trong mt lp hc, HS có trình khác nhau. ây là mt khó khn i vi các GV khi ging dy theo phng pháp truyn thng. Vi h thng thit b dy hc a phng tin multimedia cho phép khc phc c khó khn này. Khi HS mc nhiu li trong khi làm bài tp, máy vi tính s khuyn cáo và a ra cho HS nhng bài tp có cùng ni dung nhng mc d hn. Khi làm vic c lp vi máy tính HS có th t chn cho mình mt nhp làm vic thích ng riêng. Trong nhiu phn mm dy hc có s tng tác ca HS vi máy tính ngi ta còn a vào ng h m thi gian cho phép HS theo dõi c tc làm bài hoc khng ch thi gian làm bài. HS có th t nh lng c tin b ca mình trong hc tp. + Khi s dng h thng thit b dy hc a phng tin Multimedia, các chuyên gia giáo dc và tin hc ã hp tác thit k các phn mm dy hc nhm giúp cho HS có th làm vic c lp và t hc. Vi kh nng lng trc c nhng khó khn HS gp phi khi tin hành các hot ng lnh hi kin thc và luyn tp k nng, các phn mm ã a ra nhng li gii thích, ch ra các nguyên nhân mc li, a vào các ni dung h tr lí thuyt, các bài tp b tr Quá trình hc tp ca HS không còn b l thuc hoàn toàn vào ni dung bài ging ca GV nh trong các phng pháp truyn thng (ging dy mt i mt). Nh vic t chc h thng d liu d dàng truy cp, quy trình hc tp không nht thit phi c tin hành theo mt trình t nht nh. Máy vi tính cho phép HS thc hin d dàng các hot ng luyn tp. HS có th s dng phng pháp quy np hoc din dch — To ra nhiu hot ng hc tp hp dn to và duy trì s hng thú hc tp ca HS: HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 183
26. + Trong cng ca máy tính, CD ROM là c s d liu, cung cp cho HS các tài liu hc tp hp dn v ni dung vn bn, hình nh ng, tnh, âm thanh, các on video clip mà các tài liu hc tp thông thng khác không th có c. Nhiu hot ng hc tp ã c thit k thành các phn mm trò chi hc tp. Mi khi hoàn thành các bài tp, HS có th nhn c t máy nhng nhn xét chính xác, nhng li khen khi t c kt qu tt và nhng li ch dn khi kt qu cha t yêu cu HS không cm thy mt mi, bt buc mà cm thy hng thú thc hin các trò chi hc tp, hng thú hc tp. + Trong quá trình hc tp, tu theo hoàn cnh, iu kin vn kin thc ca tng HS có khác nhau, mi HS cn có nhng yêu cu tr giúp khác nhau. Khi thit k phn mm các nhà thit k ã a vào nhiu chng trình tr giúp HS vt qua khó khn khi gp phi trong quá trình hc tp. Mi khi HS gp phi khó khn có th d dàng yêu cu máy a ra các chng trình tr giúp. HS có th np d liu vào máy tính, thay i d liu và c kt qu mi. + Do xut hin máy tính vn nng, xut hin các sách giáo khoa in t vì vy các bng tra cu, s tay toán hc, bàn tính gy, thc tính s c xem xét li (v kh nng tn ti hoc kh nng s dng trong các tình hung s phm hn ch nào ó). Tng kh nng xây dng môi trng a phng tin và môi trng làm vic trên internet: nâng cao cht lng dy hc, cn hiu rng ch riêng máy vi tính thì không mà cn tng cng nghiên cu to ra môi trng a phng tin gm có máy tính, video, máy chiu, mng internet, website giáo dc + Trong mt lp hc, chúng ta thng gp mt s em HS luôn có tâm lí rt rè, t ti ít khi dám phát biu suy ngh ca mình trc lp. Nhng HS này thng có kt qu hc tp thp hn các HS khác. Các HS này thng có tâm lí s mc li trc mi ngi. T các em HS vn có th làm vic và tng tác vi máy tính c khi không có GV. Làm vic c lp vi máy tính s dn dn giúp các em HS này khc phc c tâm lí t ti, rt rè trong hc tp. Vic s dng Công ngh thông tin ngay khi ngi trên gh nhà trng ã trc tip góp phn hình thành và phát trin k nng s dng thành tho máy vi tính và làm vic trong môi trng Công ngh thông tin cho HS ph thông. ây là nhng k nng không th thiu ca ngi lao ng trong thi i phát trin ca Công ngh thông tin. S dng Công ngh thông tin trong quá trình thu thp và x lí thông tin ã giúp hình 184 | MODULE THPT 16
27. thành và phát trin cho HS cách gii quyt vn hoàn toàn mi, a ra các quyt nh trên c s kt qu x lí thông tin. Cách hc này tránh c kiu hc vt, h i phó, máy móc, nhi nhét th ng trc ây, nó òi hi s c lp, t giác và nghiêm túc ca HS trong hc tp. Trong quá trình hc tp vi s tr giúp ca Công ngh thông tin, HS có iu kin phát trin nng lc làm vic vi cng cao mt cách khoa hc, c tính cn cù, chu khó, kh nng c lp, sáng to, t ch và k lut cao. Vic t ánh giá, kim tra kin thc bn thân bng các phn mm trên máy vi tính cng giúp HS rèn luyn c tính trung thc, cn thn, chính xác và kiên trì, kh nng quyt oán. Vi vic ng dng công ngh thông tin và kt hp các phng pháp dy hc tích cc, GV s t chc c các hot ng hc tp a dng, phong phú, t hiu qu cao. m bo có s thông tin liên lc kp thi n GV, có th s dng a ch mail, h thng trang web ca trng nhm thông báo cng nh tip nhn nhng giáo án, thng kê, nhng ý kin ca GV liên quan n công tác ging dy. qun lí h s ca HS cng nh m bo thông tin liên lc vi cha m HS, có th dùng mt s trang Web nh ây là nhng trang web cho phép ngi dùng ng ti tt c nhng hot ng liên quan n HS nh im s, thông báo ca trng, ca lp, hnh kim hc tp ca tng em. Cho phép ph huynh HS, GV chia s thông tin, cng tác mt cách có hiu qu. Trang web còn cho phép lu tr hình nh ca lp, cho phép ngi xem có th bình lun góp ý, chia s nhng tài liu, thông tin gia các thành viên. Và còn nhiu tính nng hu ích khác mà thit ngh rt b ích nu bn chu tìm tòi, khám phá. Cng có th to mt lp hc o cho GV trên mng internet vi s h tr ca trang Web và a nhiu ch cho thành viên ca lp hc bình lun, tham gia trao i, chia s ý kin. Ngoài ra, các thành viên ca lp hc có th upload giáo án, tài liu, sách báo to thành mt ngun tài nguyên phong phú phc v cho công tác ging dy. Thc hin gi và trao i th t, thông tin gia các thành viên trong lp. i vi Google.docs có th to, chia s, lu gi, xut bn các tài liu, các bng tính trc tuyn. Có th to hay ti tp tin mà bn mun. Tp tin c lu tr trên máy ch ca Google, bn có th chnh sa, chia s và xut bn khp ni HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 185
28. Vic tìm kim thông tin c vn dng mt cách trit bng cách s dng trình duêt Web và khai thác thông tin t Internet. Bit ng dng các k nng nh download thông tin, hình nh, phn mm, bit trao i th t vi ng nghip, ph huynh qua email, bit chia s nhng giáo án hay, nhng sáng kin kinh nghim trong dy hc. Bên cnh ó, các ngun thông tin tìm kim c rt phong phú nên GV ã ng dng c các chc nng lu tr h thng các t liu tìm c theo tng dng nht nh nh vn bn, hình nh, phim, phn mm to nên c s d liu phc v cho dy hc phong phú. Mt s trang web hay nh: Trong quá trình x lí d liu to ra nhng sn phm phù hp vi tiêu chun, mc tiêu cn có mt s phn mm h tr, chng hn nh: Mt s vn bn, tp tin c lu di nh dng pdf cn có Adobe Reader mi c c. Mt s on video, hình nh cn chuyn nh dng cho phù hp vic s dng nh phn mm: xilisoft, macromedia. Mt s phn mm ct, ghép phim: Movie maker, Hero supper Player Mt s phn mm h tr son ging nh: Photo story (to album nh ng), Flash Player (to hiu ng ch), Violet (trc nghim), Proshowgold (ng h), Micorosoft Encarta (b su tp các video, hình nh, thông tin, trò chi v ng vt) Vic truy cp internet to cho GV nim say mê, hng thú trong hc tp và ging dy, thc hành kh nng làm vic và nghiên cu c lp. GV có th ch ng, liên kt nhiu ngun kin thc, k nng trong mt bài ging có s dng công ngh. Ngoài ra, công ngh giúp chúng ta có th thc hin nhiu công vic cùng lúc, có kh nng chuyn s chú ý mt cách nhanh chóng, thi gian áp ng nhanh, luôn thc hin kt ni, thúc y quá trình làm vic nhóm, nghe nhìn và t duy. Hn na, công ngh liên kt các ngun tri thc li vi nhau, kt ni công dân toàn cu. iu này làm cho không gian a lí b xoá nhoà và công ngh tr thành mt phn trong cuc sng. 186 | MODULE THPT 16
29. b. Vic ng dng công ngh thông tin trong xây dng và s dng h s dy hc trng THPT biu hin rt a dng, trong thc t nó c trin khai các mc rt khác nhau. Tu tng trng hp c th, tu mc nhn thc và k nng công ngh thông tin ca GV, trang thit b mà các trng ng dng công ngh thông tin mc khác nhau: — Mc 1. ng dng công ngh thông tin tr giúp GV mt s thao tác ngh nghip: Trong quá trình dy hc, GV phi làm mt lot công vic nh son tho giáo án, ra bài kim tra, nhn xét HS, chun b các dùng dy hc, các tài liu cho tit hc Rt nhiu công vic nh vy s c tr giúp bi các thit b công ngh thông tin nh chng trình son tho vn bn, bng tính Excel, các thit b quét t liu nh, chp nh t liu. Giáo án s c son bi các ng dng vn phòng, các bài kim tra test có th c la chn bi ngân hàng trc nghim, in n nh phn mm công c tr giúp riêng. Các t liu phc v bài dy hc c ly t các website trên internet, c sao chp t máy scaner Nh các thit b công ngh thông tin mà công tác chun b ca GV d dàng hn và cht lng c nâng cao hn hn. Lúc này các thit b công ngh thông tin không cn nhiu, ch cn mt vài máy vi tính và b thit b máy quét nh, máy phôto, mt máy tính có kt ni internet, mt máy in là phc v cho tt c GV ca trng. ây là mc thp nht nhng ph bin nht hin nay. — Mc 2. ng dng công ngh thông tin h tr mt khâu trong quá trình dy hc: Ngoài vic s dng công ngh thông tin chun b cho tit dy hc c th, GV có th s dng công ngh thông tin h tr mt công vic nào ó trong quá trình dy hc. Ví d thay cho vic dùng phn vit lên bng en truyn thng, GV dùng máy chiu trình din nhng ni dung kin thc ct lõi. Vic trình chiu bài dy hc giúp GV có th a các thông tin ra nhanh chóng, ngoài kênh ch còn kèm theo các kênh âm thanh, hình nh, phim, có th to ra hiu ng tt ti HS. Lúc này, lp hc ch cn trang b máy chiu multimedia projector, GV ch cn kèm theo mt máy vi tính là . ây là mc mà nhiu trng ang trin khai. Tuy vy công ngh thông tin ch c ng dng trong tình hung dy hc ng lot là ch yu. Cha h tr ti nhng hình thc dy hc cá HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 187
30. nhân và dy hc theo nhóm, các phn mm c s dng nhng ch là trình chiu cho c lp theo dõi. — Mc 3. ng dng công ngh thông tin h tr vic t chc hot ng dy hc mt s ch theo chng trình dy hc: Ngoài vic trình chiu thông tin, GV s dng các phn mm dy hc c cài vào các máy tính. Di s hng dn ca GV, tng HS làm vic trong môi trng do phn mm dy hc to ra, tng tác vi các i tng trên màn hình và t ó tip cn nhng khái nim, nh lí, gii bài tp và nhng k nng mi. Vi mc này, tng HS có c hi làm vic vi máy vi tính, t mình th nghim, d oán, kim tra gi thuyt, tng cá nhân làm vic vi tc tu thuc kh nng ca mình. HS t c trình khác nhau tu nng lc tng em. Lúc này vic cá nhân hoá trong dy hc s t c trình cao. t c mc này, cn có các phn mm dy hc tt, dành cho tng lp hc khác nhau. Không nhng th, cn trang b máy tính mi HS có c hi s dng máy tính thng xuyên trong khi hc toán. Máy vi tính có th c trang b tp trung trong mt hoc vài phòng máy (computer lab), hoc a v tng phòng hc b môn (mi phòng có vài máy tính). Mc này ch có mt s trng có iu kin và tp trung khu vc ô th. — Mc 4. Tích hp công ngh thông tin vào toàn b quá trình dy hc. Mc mà vic ng dng công ngh thông tin u c tính n trong quá trình trin khai mi thành t ca quá trình dy hc. Vic ng dng công ngh thông tin c a vào mt cách ti u nhm mang li hiu qu cao. Nh vy, kh nng ng dng công ngh thông tin phi c tính n khi xem xét tng yu t ca quá trình dy hc trng THPT. — Mc 5. ng dng công ngh thông tin vào dy hc qua mô hình E—learning: Mc này ã a n mô hình “trng hc thông minh”. ây là mt kiu trng hc mi, c im ca nó là ht sc giàu công ngh và phng thc làm vic khác vi nhà trng truyn thng, tp trung vào HS vi s h tr c lc ca công ngh thông tin. Chng trình hc c GV thit k phù hp vi trình , nguyn vng ca HS; tc dy hc và phng pháp phù hp vi kh nng nhn thc ca HS. HS có c hi c t hc mt cách ch ng, sáng to, phát hin và gii quyt vn 188 | MODULE THPT 16
31. theo phong cách nghiên cu khoa hc vi s tr giúp ca GV; vic dy hc bng lp hc o theo hình thc E—learning, M—learning. Nh vy, công ngh thông tin có th h tr, cung cp công c và tài nguyên HS thc hin các hot ng sau: Tính toán x lí thông tin nh các chng trình ng dng, trao i, trình bày kt qu nghiên cu nh các phn mm công c trình chiu, trao i vi GV, HS xa thông qua chat, hoc forum, làm bài kim tra ánh giá nh các module thi trc tuyn. Khi ng dng công ngh thông tin vào xây dng và s dng h s dy hc cn tu theo iu kin c th v phn mm, thit b, tài nguyên, trình HS khai thác ht các kh nng ca công ngh thông tin nhm giúp HS tích lu kin thc và kinh nghim nh các hot ng a dng trên. m bo cho HS THPT hình thành và phát trin nng lc t hc, t nghiên cu tip cn vi cách hc i hc. Phn mm có các tng tác ng b và không ng b gia các HS và GV, h tr GV t chc ánh giá và giúp HS t ánh giá kt qu hc tp. Vic ng dng công ngh thông tin trong dy hc s giúp duy trì và phát huy vic hc thông qua kin to xã hi. Trong dy hc, kin to xã hi c thc hin tt nht thông qua các hot ng cùng nhau gii quyt nhim v nhn thc t ó hình thành nng lc thc hin mi. C s vt cht thc hin yêu cu này là h thng tài nguyên, bao gm các video clip, ngân hàng câu hi trc nghim, b s liu mu phc v cho các tính toán, th vin mô hình dy hc o tng tác c C s k thut là các phn mm, các k thut thit k tng tác, t chc d liu. iu này rt phù hp vi nguyên tc to nên môi trng hc tp kin to theo nh hng i mi phng pháp dy hc trng THPT hin nay. c. H s dy hc ca GV trng THPT gm k hoch dy hc, giáo án, tài liu chuyên môn, s tích lu kin thc, ma trn và thi Sau ây là minh ho cho vic ng dng công ngh thông tin son k hoch dy hc theo bài hc (còn gi là giáo án, bài son) góp phn thc hin i mi phng pháp dy hc trng THPT. * Khái nim k hoch bài hc in t (giáo án in t) Giáo án dy hc là dàn ý lên lp ca giáo viên bao gm u ca bài lên lp, mc ích giáo dc và giáo dng, ni dung, phng pháp, thit b, nhng hot ng c th ca thy và trò, khâu kim tra ánh giá tt c c ghi ngn gn theo trình t thc t s din ra trong gi lên lp. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 189
32. Giá o án c GV biên so n trong giai o n chu n b lên l p và h tr cho s thà nh công c a bà i h c. Lp k ho ch bà i h c là công vi c c a th y tr c khi lên l p, là xây d ng m t b n k ho ch chi ti t cho m i gi lên lp. Kt qu c a công vi c nà y còn c g i là k ho ch bà i h c hay bà i so n. Thi t k ni dung cá ch th c d y h c và giá o d c là khâu quan tr ng c a quá trì nh s ph m. So vi phng tin dy hc c ch có bng en, phn trng và tranh giáo khoa thì vic thit k ni dung bài ging trên máy vi tính vi s h tr ca h thng dy hc a phng tin (multimedia) là mt bc t phá ln. Bài ging in t s h tr cho GV, em n cho HS ph thông nhiu thông tin hn, hp dn hn qua các kênh thông tin a dng và phong phú: ni dung vn bn, âm thanh, hình nh tnh, ng. Các on video clip sng ng. c bit mt s ni dung kin thc ngi ta còn có th xây dng các mô hình mô phng, thí nghim o, thí nghim mô phng minh ho hoc chng minh nh lut, ã bin quá trình HS nhn thc các kin thc trìu tng thành quá trình t HS lnh hi kin thc mi mt cách hào hng, tích cc. Công vic này cng giúp GV ging bài hp dn và HS tip thu kin thc tru tng hn. Giáo án in t là mt hình thc t chc bài lên lp mà ó toàn b k hoch hot ng dy hc u ã c chng trình hoá, do GV iu khin thông qua môi trng multimedia do máy vi tính to ra. Cn lu ý giáo án in t không phi n thun là các kin thc mà HS ghi vào v mà ó là toàn b hot ng dy và hc tích cc — tt c các tình hung s xy ra trong quá trình truyn t và tip thu kin thc ca HS. Giáo án án in t óng vai trò nh hng trong tt c các hot ng trên lp bin quá trình dy hc th ng thành quá trình dy hc tích cc. Các n v ca bài hc u phi c multimedia hóa. Multimedia c hiu là a phng tin, a môi trng, a truyn thông. Trong môi trng multimedia, thông tin c truyn di các dng: vn bn (text), ho (graphics), hot nh (animation), nh chp (image), âm thanh (audio) và phim video (video clip) Giáo án in t là bn thit k c th toàn b k hoch hot ng dy hc ca GV và HS trong gi lên lp, toàn b hot ng dy hc ó ã c Multimedia hoá mt cách chi tit, có cu trúc cht ch và logic c quy nh bi cu trúc ca bài hc. Giáo án in t là mt sn phm 190 | MODULE THPT 16
33. ca hot ng thit k bài dy c th hin bng vt cht trc khi bài dy hc c tin hành. Giáo án in t chính là bn thit k ca mt bài ging in t. Xây dng giáo án in t hay thit k bài ging in t là hai cách gi khác nhau cho mt hot ng c th có c mt bài ging in t trong quá trình dy hc tích cc. * Các bc xây dng giáo án in t: — Bc 1: Tì m hi u n i dung bà i d y, xác nh mc tiêu bài hc. + ây là công vi c c n là m u tiên c a giá o viên. Giá o viên c n nghiên cu k bà i qua sá ch giá o khoa, sá ch giá o viên và cá c tài li u khá c có liên quan. + Trong dy hc hng tp trung vào HS, mc tiêu phi ch rõ hc xong bài, HS t c cái gì. Mc tiêu ây là mc tiêu hc tp, ch không phi là mc tiêu ging dy, tc là ch ra sn phm mà HS có c sau bài hc. c k sách giáo khoa, kt hp vi các tài liu tham kho tìm hiu ni dung ca mi mc trong bài và cái ích cn t ti ca mi mc. Trên c s ó xác nh ích cn t ti ca c bài v kin thc, k nng, thái . ó chính là mc tiêu ca bài. — La chn kin thc c bn, xác nh úng nhng ni dung trng tâm. Nhng ni dung a vào chng trình và sách giáo khoa ph thông c chn lc t khi lng tri thc s ca khoa hc b môn, c sp xp mt cách lôgic, khoa hc, m bo tính s phm và thc tin cao. Bi vy cn bám sát vào chng trình dy hc và sách giáo khoa b môn. ây là iu bt buc tt yu vì sách giáo khoa là tài liu ging dy và hc tp ch yu; chng trình là pháp lnh cn phi tuân theo. Cn c vào ó la chn kin thc c bn là nhm m bo tính thng nht ca ni dung dy hc trong toàn quc. Mt khác, các kin thc trong sách giáo khoa ã c quy nh dy cho HS. Chn kin thc c bn là chn kin thc trong sách giáo khoa ch không phi là tài liu nào khác. Tuy nhiên, xác nh c úng kin thc c bn mi bài thì cn phi c thêm tài liu, sách báo tham kho m rng hiu bit v vn cn ging dy và to kh nng chn úng kin thc c bn. Vic chn lc kin thc c bn ca bài dy hc có th gn vi vic sp xp li cu trúc ca bài làm ni bt các mi liên h gia các hp phn kin thc ca bài, t ó rõ thêm các trng tâm, trng im ca bài. Vic làm này thc s cn thit, tuy nhiên không phi bài nào cng có th tin hành c d dàng. Cng cn chú ý vic cu trúc li ni dung bài phi tuân HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 191
34. th nguyên tc không làm bin i tinh thn c bn ca bài mà các tác gi sách giáo khoa ã dày công xây dng. + So n giá o án (k ho ch d y h c) theo hng d y h c tí ch c c. Chu n b cá c phng ti n h tr khá c. — Bc 2: Vi t k ch b n s ph m cho vi c thi t k giá o án trên má y. + Khi th c hi n b c nà y ng i giá o viên ph i hì nh dung c toà n b ni dung c ng nh nh ng ho t ng s ph m trên l p c a toà n b ti t d y h c và xá c nh c ph n nà o, ni dung nà o c a bà i c n s h tr c a má y vi tí nh ti t h c ó t hi u qu cao. — Tên c nh (Ho t ng), th i gian, ni dung, h ình nh th hi n trên má y vi tí nh. — Bc 3: Multimedia hoá kin thc. ây là bc rt quan trng cho vic thit k giáo án in t, là nét c trng c bn ca giáo án in t phân bit vi các loi giáo án truyn thng, hoc các loi giáo án có s h tr mt phn ca máy vi tính. Vic Multimedia hoá kin thc c thc hin qua các bc: + D liu hoá thông tin kin thc. + Phân loi kin thc c khai thác di dng vn bn, bn , ho, nh tnh, phim, âm thanh — Tin hành su tp hoc xây dng mi ngun t liu s s dng trong bài hc. Ngun t liu này thng c ly t mt phn mm dy hc nào ó hoc t Internet, hoc c xây dng mi bng ho, bng nh quét, nh chp, quay video, bng các phn mm ho chuyên dng nh Macromedia Flash + Chn la các phn mm dy hc có sn cn dùng n trong bài hc t liên kt. + X lí các t liu thu c nâng cao cht lng v hình nh, âm thanh. Khi s dng các on phim, hình nh, âm thanh cn phi m bo các yêu cu v mt ni dung, phng pháp, thm m và ý s phm. — Bc 4: Xây dng các th vin t liu. Sau khi có c y t liu cn dùng cho bài ging in t, phi tin hành sp xp t chc li thành th vin t liu, tc là to c cây th mc hp lí. Cây th mc hp lí s to iu kin tìm kim thông tin nhanh 192 | MODULE THPT 16
35. chóng và gi c các liên kt trong bài ging n các tp tin âm thanh, video clip khi sao chép bài ging t a nay sang a khác, t máy này sang máy khác. — Bc 5: Th hi n k ch b n trên má y vi tí nh. + X lí chuy n cá c n i dung trên thà nh giá o án i n t trên má y vi tí nh. + Da trên mt s phn m m công c ti n ích (Lecture Maker, Microsoft Power Point, Violet ) th hi n k ch b n ó. + Nu giá o viên cò n h n ch v trì nh tin h c thì b c nà y c n có thêm s h tr c a ng i có trì nh tin h c, bà n b c trao i th ng nh t vi c th hi n k ch b n trên má y tí nh. Va là m v a ph i i u ch nh k ch b n cho phù hp v i ngôn ng mà má y tí nh có th th hi n c vì vi c th hi n k ch b n trên má y tí nh cò n ph thu c v mt th i gian, v công ngh và trì nh c a ng i th hi n. Vì ây là phng ti n h tr nên vi c thi t k trên má y ph i m b o cá c yêu c u phng ti n d y h c òi h i: tí nh khoa h c, tí nh s ph m, tí nh th m m. + La chn ngôn ng hoc các phn mm trình din xây dng tin trình dy hc thông qua các hot ng c th. Sau khi ã có các th vin t liu, GV cn la chn ngôn ng hoc các phm mm trình din thông dng tin hành xây dng giáo án in t. Trc ht cn chia quá trình dy hc trong gi lên lp thành các hot ng nhn thc c th. Da vào các hot ng ó nh ra các Slide (trong Microsoft Office Power Point 2003) hoc các trang trong Frontpage. Sau ó xây dng ni dung cho các trang (hoc các Slide). Tu theo ni dung c th mà thông tin trên mi trang Slide có th là vn bn, ho, tranh nh, âm thanh, video clip Vn bn cn trình bày ngn gn cô ng, ch yu là các tiêu và dàn ý c bn. Nên dùng mt loi Font ch ph bin, n gin, màu ch c dùng thng nht tu theo mc ích s dng khác nhau ca vn bn nh câu hi gi m, dn dt, hoc ging gii, gii thích, ghi nh, câu tr li Khi trình bày nên s dng s khi HS thy ngay c cu trúc logic ca nhng ni dung cn trình bày. i vi mi bài dy nên dùng khung, màu nn (Backround) thng nht cho các trang Slide, hn ch s dng các màu quá chói hoc quá tng phn nhau. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 193
36. Không nên lm dng các hiu ng trình din theo kiu “bay nhy” thu hút s tò mò không cn thit ca HS, phân tán chú ý trong hc tp, mà cn chú ý làm ni bt các ni dung trng tâm, khai thác trit các ý tng tim n bên trong các i tng trình din thông qua vic nêu vn , hng dn, t chc hot ng nhn thc nhm phát trin t duy ca HS. Cái quan trng là i tng trình din không ch thy tng tác vi máy tính mà chính là h tr mt cách hiu qu s tng tác thy — trò, trò — trò. Cui cùng là thc hin các liên kt (Hyperlink) hp lí, lôgic lên các i tng trong bài ging. ây chính là u im ni bt có c trong bài ging in t nên cn khai thác ti a kh nng liên kt. Nh s liên kt này mà bài ging c t chc mt cách linh hot, thông tin c truy xut kp thi, HS d tip thu. — Bc 6: Th nghim, sa cha và hoàn thin. + Sau khi thit k xong, phi tin hành chy th chng trình, kim tra các sai sót, c bit là các liên kt tin hành sa cha và hoàn thin. + Ch y th (ch y th tng ph n và toà n b các Slide i u ch nh nh ng sai só t v k thu t trên má y tí nh). + Ch nh s a và hoàn thi n giá o án i n t + D y th (D y th toà n b bà i tr c GV ho c c GV và HS) có th i u ch nh n i dung c ng nh hì nh th c th hi n tr c khi d y chí nh th c. — Bc 7: Vi t b n h ng d n. Nu là giá o án i n t vi t cho ng i khá c s d ng thì cn thêm b c th 7. + K thu t s d ng (cá ch m a, m bà i gi ng ). + Ý s ph m c a t ng ph n bà i gi ng, tng Slide c thi t k trên má y vi tí nh. + Phng phá p gi ng d y, vi c k t h p v i cá c phng phá p khá c, phng ti n khá c (nu có ). + Hot ng ca GV và HS, s phi hp gia GV và HS. + Tng tác gia GV, HS và máy tính * S dng phn mm thit k bài ging in t trong dy hc trc tuyn trên mng internet: 194 | MODULE THPT 16
37. — Mt trong nhng khâu quan trng nht ca dy hc trc tuyn là vic xây dng ni dung dành cho tng khoá hc c th. Ni dung này c xây dng da trên nn tng ca web và Internet. Hin nay ni dung các bài ging in t ca h thng E—learning ch yu c xây dng trên các phn mm nh: ProntPage, Script, eXe, Lectora, — Lectora là mt phn mm CAS có kh nng tng tác vi HS và tuân theo các chun ca E—Learning. Nó cha ng toàn b k hoch cng nh kch bn dy hc ca GV nhm cung cp kin thc cho HS. Phn mm Lectora Enterprise Edition cung cp mt nhóm hoàn chnh các công c cn thit to ra mt sn phm mang tính chuyên nghip v xut bn web mà tn ít thi gian nht. Nó giúp cho nhng GV cha có nhiu kinh nghim trong vic thit k ni dung cho bài ging in t. — Phn mm Lectora giúp vic xây dng và xut bn các ch mt cách d dàng. Ta có th tp trung vào vic t chc ni dung và sáng to ni dung dy hc. Trong khi phn mm s t ng hoàn thin nhng phn son chng trình phc tp và nhng nhim v xut bn cho nhng chc nng và s nh hng cho mt ch nào ó. — S dng Lectora xây dng các ch s làm tng hiu qu công vic, tit kim thi gian và kinh phí. ây là mt gói phn mm cho phép mt cá nhân hoc mt nhóm có th d dàng to ra các ni dung tác ng ln nhau. Phn mm Lectora có nhiu im tng ng vi PowerPoit là tin ích mà a s GV THPT thng dùng son giáo án in t, tuy nhiên Lectora có u im là có th xut bn nh mt website hoc là xut bn thành mt chng trình ng dng c lp t CD—ROM. Lectora h tr mt cách rng rãi nhng kiu phng tin thông dng nh: Vn bn, hình nh, âm thanh, phim, hot hình. Ngoài ra, có c nhng công ngh c a chung trên Internet nh là shockwave, Flash, HTML, HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 195
38. Vi Lectora, chúng ta s to ra nhng nút bm ba trng thái bng các nh hot hình mà không cn có kin thc v lp trình, kim tra c toàn b quá trình hoc ch mt thi im c th — Bài hc trong Lectora c xây dng da trên nhng quy c sau ây: + Mt bài hc c hiu nh mt chng ca cun sách (chapter). + Mt bài hc là tp hp mt hoc nhiu phn (sections). + Mt phn bao gm tp hp mt hay nhiu trang (page). + Trong mt trang có các ch hc tp. Mt hot ng hc tp có th là s kt hp ca nhiu hành ng, ng tác nh: c mt on vn bn, nhìn và quan sát mt hình nh, lng nghe mt âm thanh, quan sát mt hot hình, thí nghim, thc hành o, mô phng hay mt vài hng dn thc hin các bài tp, nhm giúp HS lnh hi c kin thc, k nng trong hành ng. — Xây dng ni dung cho khoá hc trc tuyn bng phn mm Lectora: + Mô hình cu trúc ni dung khoá hc: Trong môi trng E—Learning, mt khoá hc c phân thành nhiu module khác nhau. Trong mi module, có th tách thành các module nh hn (có th hình dung mt cu trúc cây các module). Nh vy, mt khoá hc nh là mt module chính, cha các module con nh hn. Vic phân chia thành các module nh vy s em li nhiu thun li: ngi kin to ni dung có th a ra mt cu trúc cây ni dung hoàn chnh, sau ó có th phân chia cho nhng ngi tham gia vit ni dung, mi ngi ph trách mt hoc mt s module nào ó. Bn thân mi module s c óng gói li theo các chun nh trc, mi gói này khi óng gói s có kích thc khác nhau. Vic tách nh ni dung s cho phép GV d dàng ti tng phn lên mng ri ghép li vi nhau. i vi nhng gói quá ln, kh nng b ngt mng hoc li truyn ti s rt cao. + Cu trúc mt trang tài liu trong Lectora: Mt trang tài liu trong Lectora c cu thành bi mt hay nhiu i tng nm xen k ln nhau. Mi i tng s xác nh mt ni dung c th, chng hn có image hin th mt hình nh, có Audio kt ni vi file âm thanh, có Text block cho phép nhp ni dung vn bn Sau ây là danh sách các i tng ca Lectora: 196 | MODULE THPT 16
39. Add Action Thit lp các hot ng xy ra trong quá trình hc. Add Equation ánh các kí hiu và công thc toán hc vào tài liu. Add Menu Thit k menu các hot ng ca bài hc. a mt trang web vào ni dung hc tp, qua ó HS Add External HTML có th duyt ni dung ca website ngay trong bài hc mà không cn m ca s khác. Add Document ính kèm mt file vn bn vào ni dung hc tp. Add Table of contents Thit lp bng mc lc ca tài liu. Add Button Thit lp biu tng iu khin ca tài liu. Add Audio Thit lp kt ni vi file âm thanh trong bài hc. Add IPIX Thit lp kt ni vi file hình nh IPIX trong bài hc. Add Video Thit lp kt ni vi file video trong bài hc. Add Animation Thit lp kt ni vi file hình nh ng trong bài hc. Add image a mt hình nh vào tài liu. Add Text block Nhp vn bn n thun vào ni dung tài liu. Add Question Thit lp câu hi và áp án trong bài hc. Add Page Thêm mt trang mi ca tài liu. Add Section Thêm mt mc mi ca tài liu. Add Chapter Thêm mt chng mi ca tài liu. mode/preview Xem bài hc khi kt ni các hiu ng. Publish/Publish to Xut bn bài hc ra a CD. CDROM Publish/Publish to HTML Xut bn bài hc lên web di dng file HTML. Publish/Publish to Xut bài bài hc ra file SCORM. SCORM HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 197
40. Thông thng, mt bài hc trong Lectora có cu trúc nh sau: — Phn u xác nh nhng mc tiêu cn t c, các yêu cu i vi HS, các kin thc cn bit có th hoàn thành khoá hc. — Phn th hai cha ng ni dung bài hc, trong ó có th gm các hot ng nh: các hot ng c — tr li câu hi, xem các on video mô phng, gii quyt các bài tp, các thao tác thc hin Mi hot ng này s c th hin bi mt i tng có chc nng tng ng. — Phn cui là các bài tp di dng các câu hi trc nghim và nhim v giao cho HS ti nhà. Chú ý rng trong quá trình dy hc trc tuyn, GV không trc tip gp mt HS, vì vy không th thc hin trc tip các thao tác ging dy thông thng nh trên lp. Do ó, vic xây dng ni dung ging dy trc tuyn yêu cu GV phi xây dng các kch bn, các thao tác ngn gn, d hiu, cun hút ngi hc vào ni dung hc tp mt cách t giác, tích cc. xut bn ni dung khoá hc, hin ti Lectora s dng 3 loi nh dng file chính nh sau: Các gói ni dung trong Lectora c lu li trong th mc CD th mc hin thi vi file chy LectoraViewer.exe và Publish/ toàn b các file chng trình ngun ca bài hc trong Lectora; Publish to CDROM Sau ó copy toàn b th mc CD ra a CDROM trao i thông tin vi GV và HS khi không th kt ni internet. Gói ni dung c lu li di dng mt file nén zip, cho phép gói tt c các trang c to ra cùng vi mt file Publish/ IMSmanifest.xml s dng vi các h LMS tng thích Publish to SCORM vi SCORM. Tài liu này cung cp cho LMS nhng ch dn hin th và cu trúc gói ni dung. To ra mt th mc HTML th mc hin thi cha các Publish/ trang HTML, hình nh và các style sheet cn thit xut Publish to HTML bn gói ni dung lên web. Các file Lectora s c lu vi tên tng ng hp thoi New title name và lu vào th mc mà ta la chn khi khi ng phn mm Lectora hp thoi Choose folder. Các ni dung c to ra trong Lectora có th 198 | MODULE THPT 16
41. c xut bn thành các gói web a lên web server, cng nh gói SCORM phân phát ti các h LMS tng thích vi SCORM, mt IMS Content Package, hoc nh là mt trang web n tin in n. ĐÁNH GIÁ Cho bit nhng im cn lu ý trong biên son giáo án in t? THÔNG TIN PHẢN HỒI Mt s i m c n lu ý khi thi t k giá o án i n t nh sau: — V m c tiêu bà i d y, th i gian và cá c b c lên l p v n ph i m b o nguyên t c và phng phá p d y h c b môn. Giá o án i n t không th thay th giá o án truy n th ng, không th thay th toà n b vai trò c a GV mà ch là mt lo i hì nh thit b dy hc gó p ph n nâng cao ch t l ng d y h c. — m b o m i yêu c u th c hi n n i dung và phng phá p d y h c b môn phù hp v i tâm lí l a tu i, trì nh nh n th c c a HS. Ni dung ch n l c ngôn ng trong sá ng, d hi u. — Có tí nh m , phá t huy t i a tí nh t ích c c, sá ng t o c a HS; t o s tng tá c gi a HS v i má y tí nh. — Cn cân nh c khi s d ng h th ng d y h c a phng ti n cho cá c n i dung phù hp, vi th i gian r t h n ch trong m t ti t h c (không s d ng trong toà n b ti t h c). — Các kin thc c a vào trình chiu di dng các trang Slide, các on video, Audio phi c chn lc chính xác, d hiu th hin c logic cu trúc ca bài dy bao gm c kênh hình, kênh ch, kênh ting to iu kin tích cc hoá quá trình nhn thc, quá trình t duy ca HS tránh lm dng trình chiu mt chiu. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 199
42. NỘI DUNG 4 THỰC HIỆN TẬP HUẤN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN Hoạt động tổng kết. 1. Bài tập lớn Hot ng Seminar: a. Ch Xây dng h s dy hc, bo qun và phc v cho dy hc trng Trung hc ph thông. b. Mc tiêu — Giúp GV nâng cao nhn thc trong vic xây dng h s dy hc trng trung hc. — GV hiu c quy trình xây dng h s dy hc trong trng trung hc. — GV bit c mt s cách bo qun, b sung h s dy hc trong trng trung hc. — GV bit s dng phn mm xây dng, b sung và bo qun h s dy hc trong quá trình ging dy. — GV có k nng xây dng, cp nht, qun lí h s dy hc. c. Phng pháp tho lun — Chia mi nhóm gm 4 — 6 hc viên chun b ni dung seminar. C các nhóm trng trình bày. T chc tho lun lp. — ánh giá các kt qu qua vic trình bày ca nhóm và ý thc hc tp trong quá trình tp hun trên lp. ánh giá cn c vào các sn phm mà nhóm thc hin di s hng dn ca báo cáo viên. d. Chun b — Phòng hc có bàn gh chia thành các nhóm hc tp. — Máy tính, projecter, các slide, tài liu — Giy A4, A0, kéo, bng dính, bng, phn, dp ghim. — Tài liu tho lun. 200 | MODULE THPT 16
43. e. T chc các ni dung tho lun Ni dung 1. Xây dng h s dy hc trong trng trung hc. Hot ng ca hc viên H tr ca GV Kt qu mong i Pha 1: Nhn nhim v. — Chia nhóm. Hiu rõ nhim v: — Ngi theo các nhóm. — t câu hi theo Tìm hiu vic xây dng h s dy hc — Tìm hiu vic xây dng h s phiu hc tp 1. trong trng trung hc. dy hc trong trng trung hc. — Làm rõ nhim v ca cá nhân và các nhóm. Pha 2: khám phá, gii quyt vn . — Hng dn, gi ý hc — Cá nhân a ra ý kin. — T tìm hiu cá nhân trên viên khám phá gii — Các nhóm tho lun giy A4. quyt vn . và hoàn thành sn — Tho lun nhóm thng — iu khin thi gian phm trình bày nht trình bày kt qu trên hot ng cá nhân và trc lp. giy A0. tho lun nhóm. — oàn kt, thân ái, — Giúp cá nhân, nhóm. hc hi. Pha 3: Trình bày vn . — Các nhóm trình bày kt qu. — iu khin các nhóm — Các báo cáo, sn — Tho lun chung c lp. trình bày sn phm. phm ca các nhóm — Hng dn tho lun. c trình bày. — Theo dõi thi gian, — Chia s thông tin nhn xét. gia các nhóm. — oàn kt, thân ái, hc hi. Pha 4: Kt lun. — Ghi nh, vn dng nhng — Kt lun các vn — Hiu c vn vn va tho lun, khng so vi nhim v t ra. nêu ra. nh kt qu. — M rng s vn dng. — Vn dng c vào các tình hung mi. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 201
44. Ni dung 2. S dng, bo qun và b sung h s dy hc Hot ng ca hc viên H tr ca GV Kt qu mong i Pha 1: Nhn nhim v. — Chia nhóm. Hiu rõ nhim v: — Ngi theo các nhóm. — t câu hi theo Tìm hiu vic s dng, bo qun và b — Tìm hiu vic s dng, bo phiu hc tp 2. sung h s dy hc. qun và b sung h s dy hc. — Làm rõ nhim v ca cá nhân và các nhóm. Pha 2: khám phá, gii quyt vn . — Hng dn, gi ý — Cá nhân a ra ý — T tìm hiu cá nhân trên hc viên khám phá kin. giy A4. gii quyt vn . — Các nhóm tho lun — Tho lun nhóm thng — iu khin thi gian và hoàn thành sn nht trình bày kt qu trên hot ng cá nhân và phm trình bày giy A0. tho lun nhóm. trc lp. — Giúp cá nhân, — oàn kt, thân ái, nhóm. hc hi. Pha 3: Trình bày vn . — Các nhóm trình bày kt qu. — iu khin các nhóm — Các báo cáo, sn phm ca các nhóm — Tho lun chung c lp. trình bày sn phm. c trình bày. — Hng dn tho lun. — Chia s thông tin — Theo dõi thi gian, gia các nhóm. nhn xét. — oàn kt, thân ái, hc hi. Pha 4: Kt lun. — Ghi nh, vn dng nhng — Kt lun các vn — Hiu c vn vn va tho lun, khng so vi nhim v t ra. nêu ra. nh kt qu. — M rng s vn dng. — Vn dng c vào các tình hung mi. 202 | MODULE THPT 16
45. Ni dung 3. ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc Hot ng ca hc viên H tr ca GV Kt qu mong i Pha 1: Nhn nhim v. — Chia nhóm. Hiu rõ nhim v: Tìm — Ngi theo các nhóm. — t câu hi theo hiu vic ng dng công ngh thông tin — Tìm hiu vic ng dng phiu hc tp 3. trong xây dng, b Công ngh thông tin trong xây — Làm rõ nhim v ca sung thông tin và lu dng, b sung thông tin và lu cá nhân và các nhóm. gi h s dy hc. gi h s dy hc. Pha 2: khám phá, gii quyt vn . — Hng dn, gi ý — Cá nhân a ra ý kin. — T tìm hiu cá nhân trên hc viên khám phá — Các nhóm tho lun giy A4. gii quyt vn . và hoàn thành sn — Tho lun nhóm thng — iu khin thi gian phm trình bày nht trình bày kt qu trên hot ng cá nhân và trc lp. giy A0. tho lun nhóm. — oàn kt, thân ái, — Giúp cá nhân, nhóm. hc hi. Pha 3: Trình bày vn . — Các nhóm trình bày kt qu. — iu khin các nhóm — Các báo cáo, sn trình bày sn phm. phm ca các nhóm — Tho lun chung c lp. — Hng dn tho lun. c trình bày. — Theo dõi thi gian, — Chia s thông tin nhn xét. gia các nhóm. — oàn kt, thân ái, hc hi. Pha 4: Kt lun. — Ghi nh, vn dng nhng — Kt lun các vn — Hiu c vn vn va tho lun, khng so vi nhim v t ra. nêu ra. nh kt qu. — M rng s vn dng. — Vn dng c vào các tình hung mi. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 203
46. f. Phiu hc tp Phiu hc tp 1 * Câu hi: Anh (ch) cho bit h thng h s dy hc trong trng trung hc và quy trình xây dng? Ý ngha ca nó trong quá trình qun lí và thc hin k hoch dy hc? Ly ví d minh ho. * Nhim v: — Mi cá nhân suy ngh và trình bày trên giy A4. — Trng nhóm iu khin tho lun a ra ý kin chung. — Tho lun trình bày kt qu trên giy A0. — C ngi trình bày sn phm và báo cáo kt qu. * Gi ý: Xây dng h s dy hc trong trng trung hc: — H thng h s dy hc (Các quy nh, chc nng, mi quan h). — Quy trình xây dng h s dy hc. — Mt s ví d minh ho. Phiu hc tp 2 * Câu hi: Anh (ch) cho bit vic s dng, bo qun và b sung h s dy hc trong trng trung hc? Ý ngha ca nó trong quá trình qun lí và thc hin k hoch dy hc. * Nhim v: — Mi cá nhân suy ngh và trình bày trên giy A4. — Trng nhóm iu khin tho lun a ra ý kin chung. — Tho lun trình bày kt qu trên giy A0. — C ngi trình bày sn phm và báo cáo kt qu. 204 | MODULE THPT 16
47. * Gi ý: S dng, bo qun và b sung h s dy hc. — S dng. — B sung. — Bo qun. Phiu hc tp 3 * Câu hi: Anh (ch) cho bit vic ng dng Công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc trong trng trung hc? Ý ngha ca nó trong quá trình qun lí và thc hin k hoch dy hc? * Nhim v: — Mi cá nhân suy ngh và trình bày trên giy A4. — Trng nhóm iu khin tho lun a ra ý kin chung. — Tho lun trình bày kt qu trên giy A0. — C ngi trình bày sn phm và báo cáo kt qu. * Gi ý: ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc: — Vai trò ca công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc. — Gii thiu mt s phn mm xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc. — Mt s k nng khai thác phn mm xây dng, b sung thông tin và lu gi h s dy hc: + Cây lu tr h s dy hc. + Các tin tích n gin: x lí nh, video và xây dng allbum nh. + Nhng chú ý khi to ng dng công ngh thông tin son ging. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 205
48. 2. Thông tin tổng kết Qua thc tin s d ng công ngh thông tin cá c a phng cho th y mc dù h s dy hc i n t có rt nhi u u i m, song có hi u qu trong quá trì nh d y h c, giá o viên c n ph i có nhi u n lc. ó là vi c kh c ph c nh ng khó khn v k nng s d ng má y vi tí nh, khó khn v s ti p thu c a h c sinh, khó khn v c s vt ch t; mt s giá o viên có tâm lí ng i thi t k h s dy hc có ng d ng công ngh thông tin vì tn nhi u th i gian và công s c khuy n khí ch, ng viên giá o viên y mnh ng dng công ngh thông tin trong xây dng, b sung thông tin và lu tr h s dy hc, cán b qun lí các trng THPT cn nm c nh ng khó khn c a h có cá c gi i phá p i u ch nh. C th là : chia s nh ng khó khn v i giá o viên nh ng khó khn v ki n th c tin h c, a và o tiêu chí thi ua i v i vi c ng dng công ngh thông tin trong xây dng và s dng h s dy hc, t o th i gian h p lí cho m i giá o viên trong vi c s d ng h th ng thit b dy hc hin i c a nhà tr ng. Tuy nhiên vi góc cán b qu n lí, h không th t mì nh, c ng không có ch c nng tr c ti p l a ch n n i dung cho nh ng h s dy hc có ng dng Công ngh thông tin. H ch là m ch c nng c a ng i qu n lí, trong ó có vi c h ng d n, gi ý, ng viên kí ch thí ch i t ng qu n lí nh m i u ch nh h theo m t m c ích nh t nh. Vì vy vic l a ch n ni dung nà o trong h s dy hc ng dng Công ngh thông tin là trách nhim ca mi giá o viên, giúp thi t k và s d ng thà nh công lo i h s dy hc in t trong hot ng dy hc. Trong quá trì nh d y h c giá o viên ph i nh h ng l a ch n cá c phng phá p và phng tin dy hc phù hp ph c v cho bà i d y c a mì nh t hi u qu cao nh t trong quá trì nh d y h c. 3. Ý tưởng phát triển GV THPT sau khi nghiên cu ni dung môun này có th tip tc tìm hiu thêm nhng kin thc công ngh thông tin i mi phng thc kim tra, ánh giá kt qu hc tp ca HS, chia s tài liu kin thc chuyên môn qua các công c trc tuyn trên mng internet góp phn nâng cao nng lc ng dng công ngh thông tin trong dy hc, áp ng chun ngh nghip ca ngi GV THPT hin nay. 206 | MODULE THPT 16
49. D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyn Ngc Bo, Trn Kim, Lí lun dy hc trng trung hc c s, NXB i hc S phm, 2006. 2. Nguyn Hu Châu, Nhng vn c bn v chng trình và quá trình dy hc, NXB Giáo dc, 2005. 3. Phm Minh Hc, Giáo dc và khoa hc giáo dc, NXB Giáo dc, 1986. 4. Nguyn Vn H, Thích ng s phm, NXB Giáo dc, 2008. 5. Trn Bá Hoành, i mi phng pháp dy hc, chng trình và sách giáo khoa, NXB i hc S phm, 2007. 6. Phan Trng Ng, Dy hc và phng pháp dy hc trong nhà trng , NXB Giáo dc, 2008. 7. Nguyn Bá Kim , Phng pháp dy hc môn Toán , NXB i hc S phm, 2004. 8. Phm Hng Quang, Môi trng giáo dc, NXB Giáo dc, 2006. 9. ào Tam, Trn Trung, T chc hot ng nhn thc trong dy hc môn Toán trng ph thông , NXB i hc s phm, 2010. 10. Thái Duy Tuyên, Phng pháp dy hc truyn thng và i mi, NXB Giáo dc, 2008. 11. Chng trình Giáo dc ph thông môn Vt lí ca B Giáo dc và ào to ban hành theo Quyt nh s 16/2006/Q—BGDT ngày 05 tháng 5 nm 2006. 12. Hng dn thc hin nhim v giáo dc trung hc các nm hc ca B Giáo dc và ào to. 13. Nhiu tác gi, Hng dn thc hin chun kin thc, k nng môn Vt lí lp 10, lp 11, lp 12, Nhà xut bn Giáo dc Vit Nam. 14. Nhiu tác gi, sách giáo khoa, sách GV, các tài liu bi dng thay sách môn Vt lí cp trung hc ph thông, Nhà xut bn Giáo dc Vit Nam. 15. Tài liu module bi dng thng xuyên GV THCS, Các yu t nh hng n h s dy hc ca B Giáo dc và ào to. 16. Các tài liu v i mi phng pháp dy hc và kim tra ánh giá ca mt s tác gi và d án trong và ngoài nc. HỒ SƠ DẠY HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG | 207