Module tiểu học 27: Phương pháp kiểm tra, đánh giá bằng nhận xét - Lê Tiến Thành

Nội dung text: Module tiểu học 27: Phương pháp kiểm tra, đánh giá bằng nhận xét - Lê Tiến Thành

1. LÊ TIẾN TH ÀNH MODULE TH 27 Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra, ®¸nh gi¸ b»ng nhËn xÐt | 149
2. A. GIỚI THIỆU/TỔNG QUAN i mi kim tra, ánh giá cùng vi i mi các thành t khác (mc tiêu; ni dung; phng pháp, hình thc t chc dy hc; phng tin dy hc; qun lí, t chc thc hin) to nên i mi ng b v chng trình giáo dc ph thông, trong ó i mi kim tra, ánh giá là mt khâu then cht. i mi kim tra, ánh giá to ng lc thúc y i mi phng pháp dy hc, i mi công tác ch o, qun lí, t chc dy hc, góp phn nâng cao cht lng giáo dc, m bo mc tiêu giáo dc tiu hc. T khi bt u trin khai chng trình tiu hc mi, B Giáo dc và ào to ã tích cc ch o các a phng i mi phng pháp dy hc, c bit là i mi công tác ánh giá kt qu hc tp ca HS theo hng tinh gin, gn nh, thit thc và nhân vn, ch yu là ng viên, khuyn khích HS. B Giáo dc và ào to ã có mt s vn bn ch o và tài liu hng dn v kim tra, ánh giá, xp loi HS tiu hc, nh: Quy nh ánh giá và xp loi HS tiu hc (ban hành kèm theo quyt nh s 30/2005/Q— BGDT ngày 30/9/2005); kim tra hc kì cp Tiu hc (NXB Giáo dc, 2008); Hng dn thc hin Thông t s 32/2009/TT—BGDT ngày 27/10/2009 ca B trng B Giáo dc và ào to ban hành Quy nh ánh giá và xp loi HS tiu hc. Có hai hình thc ánh giá kt qu hc tp ca HS tiu hc: — ánh giá bng im s kt hp vi nhn xét i vi các môn Toán, Ting Vit, Khoa hc, Lch s, a lí, Ngoi ng. — ánh giá kt qu hc tp bng nhn xét các môn hc: o c, T nhiên — Xã hi, Âm nhc, M thut, Th công — K thut, Th dc. Module Phng pháp kim tra, ánh giá bng nhn xét c s dng làm tài liu hc tp bi dng thng xuyên nhm giúp cho GV và cán b qun lí, cán b ch o cp tiu hc nm vng ni dung và hình thc kim tra, ánh giá kt qu hc tp bng nhn xét i vi các môn hc tiu hc theo Chun kin thc, k nng, áp ng yêu cu i mi ca giáo dc tiu hc. 150 | MODULE TH 27
3. Tài liu cp n 4 vn chính: — Quan im i mi ánh giá kt qu hc tp tiu hc; i mi ánh giá kt qu hc tp tiu hc thông qua ánh giá bng nhn xét. — Mt s vn v ánh giá, xp loi; yêu cu, tiêu chí xây dng quy trình ánh giá. — ánh giá kt qu hc tp các môn hc ánh giá bng nhn xét: o c, T nhiên — Xã hi, Âm nhc, M Thut, Th công — K thut, Th dc theo Chun kin thc, k nng ca chng trình. — Câu hi và bài tp t ánh giá. Tài liu vit theo phng pháp giúp ngi hc t tip cn, t hc, t tri nghim, chia s, hp tác và t bi dng là chính. Kinh nghim dy hc và ánh giá HS ca GV là c s cho phát trin và tip thu tài liu mi. Mi ni dung có th có nhiu hot ng tng ng t c mc tiêu ra. Ngi hc cn tích cc, ch ng nêu ra nhng vn cn gii quyt, trao i vi các hc viên trong nhóm phn bin, b sung, hoàn thin gii quyt vn t ra mt cách ti u. Quan im ánh giá cn thng nht theo mc tiêu ca cp hc, môn hc; k thut ánh giá cn có nhiu phng án la chn, không nht thit phi tuân theo mt phng án c th mà dành cho GV ch ng sáng to áp dng vào iu kin c th ca mi a phng, mi HS vic ánh giá thit thc, t hiu qu giáo dc cao. ánh giá phi coi trng vic ng viên s tin b, ng thi phi ch ra nhng im cn c gng mi HS, c bit giúp cho GV t iu chnh phng pháp dy hc, phng pháp giáo dc phù hp vi HS. Ngi dy t vn kinh nghim trong hot ng dy hc, giáo dc ca mình t rút ra nhng nhn xét, chia s, lng nghe ý kin phn bin ca ng nghip nhm i n nhng thng nht c bn trên c s nm vng mc tiêu cp hc, môn hc có c quá trình, quy trình ánh giá ti u, hiu qu và thit thc. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 151
4. B. MỤC TIÊU i mi công tác ánh giá là mt trong nhng i mi cn thit ca Chng trình giáo dc ph thông. i mi ánh giá là kt hp gia t ánh giá ca HS vi ánh giá ca GV, kt hp gia ánh giá nh lng (bng im s) vi ánh giá bng nh tính (ánh giá bng nhn xét), kt hp gia ánh giá thng xuyên trong c quá trình hc tp và ánh giá nh kì: gia hc kì, cui hc kì và cui nm. Trong i mi công tác ánh giá, cn coi trng vai trò t ánh giá ca HS, coi trng ánh giá thng xuyên trong sut quá trình hc tp ca HS, nhm có c nhng thông tin y nht v tinh thn, thái hc tp, kin thc, k nng ca HS so vi Chun kin thc, k nng ca chng trình. Thông qua ánh giá bng nhn xét ca GV, HS bit mình ã t mc nào ca Chun kin thc, k nng và cn phi phn u tip nh th nào, qua ó GV cng iu chnh ni dung, phng pháp dy hc giúp HS hoàn thành yêu cu ca Chun kin thc, k nng các môn hc. ánh giá bng nhn xét mt s môn hc ã góp phn tích cc i mi phng pháp dy hc, phng pháp ánh giá kt qu hc tp ca hc sinh tiu hc. 1. Mục đích đánh giá bằng nhận xét — Nhm góp phn thc hin mc tiêu giáo dc tiu hc, i mi ni dung, phng pháp, hình thc t chc các hot ng giáo dc tiu hc và ánh giá y , toàn din kt qu hc tp ca HS thông qua nhng nhn xét ca GV trong quá trình hc tp ca các em. — Khuyn khích HS tiu hc hc tp chuyên cn; phát huy tính tích cc, nng ng, sáng to, kh nng t hc; xây dng nim tin, rèn luyn o c, phát trin trí tu cho các em. — Giúp cho quá trình ánh giá n gin và phù hp vi c im ca mt s môn hc. Module này giúp GV và các cán b qun lí: — Hiu rõ quan im i mi ánh giá kt qu hc tp ca HS tiu hc thông qua t tri nghim t quá trình ánh giá c s, i chiu vi nhng hng dn v i mi ánh giá ca B Giáo dc và ào to nhm thc hin có hiu qu i mi ánh giá tiu hc. 152 | MODULE TH 27
5. — Nm vng quan im, hình thc ánh giá kt qu hc tp ca HS i vi các môn hc thông qua nhn xét. — Hình dung nhng khó khn trong vic thc hin ánh giá bng nhn xét t phía GV cng nh ph huynh HS. — Có k nng thu thp các chng c hoàn thành các nhn xét các môn hc o c, T nhiên — Xã hi, Âm nhc, M thut, Th công — K thut, Th dc. — Có k nng ánh giá bng nhn xét các môn hc theo quy nh ca Chng trình giáo dc tiu hc mt cách linh hot, n gin, thc cht kt qu hc tp ca HS. 2. Nguyên tắc đánh giá — ánh giá cn c vào Chun kin thc, k nng, yêu cu v thái c quy nh trong Chng trình giáo dc tiu hc và các nhim v ca HS. — Kt hp gia vic t ánh giá ca HS vi ánh giá ca GV, chú trng vic ánh giá thng xuyên trong quá trình dy hc và các hot ng giáo dc. — Thc hin công khai, công bng, khách quan, chính xác và toàn din. — ánh giá kh nng phát trin ca HS, coi trng vic ng viên, khuyn khích s tin b i vi HS; không to áp lc cho HS và GV. 3. Nội dung đánh giá — ánh giá toàn din v kin thc, k nng, thái . — ánh giá kh nng vn dng kin thc vào cuc sng. — ánh giá hành vi ng x i vi con ngi, t nhiên và xã hi. — Trên c s mc tiêu cp hc, môn hc và c im tâm sinh lí HS tiu hc xác nh mc , yêu cu ca ánh giá. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 153
6. C. NỘI DUNG Nội dung 1 QUAN IM I MI ÁNH GIÁ KT QU HC TP TIU HC Hot ng 1: ánh giá thc trng công tác ánh giá kt qu hc tp các môn hc tiu hc theo cách truyn thng trc nm hc 2002 — 2003 (trc khi thc hin chng trình, SGK tiu hc mi) 1. Nội dung — Suy ngh và nh li vic ánh giá kt qu hc tp các môn hc o c, T nhiên — Xã hi, Âm nhc, M thut, Th công — K thut, Th dc truyn thng và tr li các câu hi: 1. u im là gì? 2. Hn ch là gì? 3. Theo ý anh/ch, nên iu chnh nh th nào? — Hãy ghi ý kin ca anh/ch ra giy và c thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 25 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 1 Trc nm hc 2002 — 2003, các môn hc tiu hc u c ánh giá bng cách cho im, có kèm theo nhn xét. Theo cách ánh giá này, các môn hc: Toán, Ting Vit, Khoa hc, Lch s, a lí, Ngoi ng không có tr ngi gì, vì kin thc, k nng hoàn toàn có th xác nh rõ ràng, có th lng hoá c bng im s theo thang im t 1 n 10 và GV tiu hc ã quen vi ánh giá bng im s các môn hc này. Tuy nhiên vic ánh giá các môn hc còn li bng im s có nhiu im bt cp. i vi môn hc o c, nu ch ánh giá bng vic nm c nhng ni dung có trong SGK, sách GV thì cha úng vi mc tiêu ánh giá kt qu giáo dc o c. ánh giá o c ca HS ch yu là ánh giá thông qua các hành vi ca mi HS ch không phi qua các li nói, bài vit. Vì rt nhiu ngi có th nói li hay nhng rt khó thc hin nhng hành vi tng xng vi li nói. ánh giá o c là quá trình theo dõi thng xuyên nhng ng x ca mi con ngi trong quan h vi chính 154 | MODULE TH 27
7. bn thân mình, quan h vi nhng ngi khác, vi t nhiên, xã hi và môi trng. Khó có th cho im hành vi mi con ngi, càng không th ánh giá o c thông qua mt bài vit hay li nói mà phi thông qua h thng các hành vi, xem mi ngi làm c gì, ng x nh th nào vi t nhiên, xã hi và con ngi. i vi các môn Âm nhc, M thut — là nhng môn òi hi nng khiu, vic nm vng mc tiêu giáo dc âm nhc, m thut cho HS tiu hc là rt quan trng, khi nhm ln vi mc tiêu ào to ca s, ho s trng nng khiu. Cn vn dng Chun kin thc, k nng cho phù hp vi la tui, c im cá nhân ca mi HS, nhà trng. Thng thc âm nhc, m thut phi có nng khiu; vic ánh giá kt qu hc tp âm nhc, m thut li càng khó khn hn vì a s GV cha có kh nng cm th và ánh giá hai lnh vc này mt cách chính xác. Nh vy cn ánh giá các môn ngh thut thiên v nh tính hn là lng hoá nh nhng môn hc khác. Mi GV cn hiu rõ mc tiêu giáo dc âm nhc, m thut ch là bc u giúp HS có hiu bit ban u v âm nhc và m thut. Thc t trc nm hc 2002 — 2003, tt c các môn hc tiu hc u c ánh giá bng im s nên ã gây khó khn cho chính i ng GV, vì khó có th phân gii chính xác vic cho im HS hát mt bài hát, v mt bc tranh theo thang im 10. Trong khi ó, nhiu GV không c ào to chính quy dy các môn nng khiu ó. Nhiu GV còn hn ch v kh nng xng âm, hát cha úng nhc, úng giai iu ca bài hát, không kh nng thng thc mt bc tranh ngh thut nên vic ánh giá bng cách cho im d ri vào hình thc, i phó, không thc cht và không chính xác. iu này ã gây áp lc cho GV, cho HS, ph huynh HS và lãnh o các nhà trng. Môn Th công — K thut không có GV c ào to chính quy, GV thng là kiêm nhim, iu kin dy hc ca mi vùng min khác nhau nên khó có th ánh giá kt qu hc tp ca HS khi làm ra mt sn phm trong thi gian ca mt tit hc, vi các phng tin, thit b, vt liu giúp HS thc hành làm ra các sn phm còn rt thiu thn, không ng b. Môn Th dc cng gp thách thc ln bi i ng GV cha c ào to chính quy, cha hiu ht mc tiêu ca hot ng giáo dc th cht qua môn th dc, thng áp dng máy móc nhng quy nh chuyên môn cng nhc, cha chú ý n gii tính và c im cá nhân ca mi con ngi. ánh giá môn th dc thng hng ti mt chun máy móc chung cho tt c mi ngi theo mt yêu cu bt buc. ánh giá kt qu PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 155
8. hc tp môn Th dc cha chú ý n c im cá nhân và s tng tin v sc kho cho mi ngi. i mi chng trình giáo dc tiu hc, trong ó có i mi ánh giá kt qu hc tp, giáo dc ca HS theo hng n gin, gn nh, thit thc là vic làm cn thit. ánh giá kt qu giáo dc các môn hc phi trên c s bám sát mc tiêu ca cp hc, mc tiêu và Chun kin thc, k nng các môn hc. ánh giá bng nhn xét mt s môn hc tiu hc giúp cho vic nhìn nhn các môn hc úng vi c thù riêng. Giáo dc ngh thut, th cht, o c, k nng sng ch yu tp trung vào ánh giá thái , các k nng c bn và kh nng vn dng kin thc vào cuc sng quan trng hn hc thuc lòng nhng ni dung trong SGK, nhng quy nh, nhng kin thc hàn lâm trong SGK HS không hiu, không vn dng c. ánh giá bng nhn xét không to sc ép i vi GV, HS; GV không phi i phó vi cách cho im hình thc, không chính xác, d mt công bng gim cht lng, hiu qu giáo dc. Trong chng trình giáo dc tiu hc, có nhiu môn hc khác nhau nhng có th phân ra thành 3 nhóm chính: — Các môn khoa hc nh: Toán, Ting Vit, Khoa hc, Lch s, a lí, Ngoi ng, Tin hc; T nhiên và Xã hi. — Các môn giáo dc ngh thut, th cht nh: Âm nhc, M thut, Th công — K thut, Th dc. — Các môn hc, hot ng giáo dc v li sng: o c, K nng sng. Các môn khoa hc hng vào s hình thành các khái nim mt cách tng minh; các kin thc, k nng có th nh lng, có th phân gii thành các mc c th ánh giá theo thang im 10 bc. Các môn hc này u c ánh giá bng cách cho im kt hp vi nhn xét và GV tiu hc ã quen, bit cách ánh giá bng im s các môn hc này. Tuy nhiên tiu hc, môn T nhiên và Xã hi li c ánh giá bng nhn xét, không cho im. Bi vì môn T nhiên và Xã hi tiu hc ch cung cp cho HS nhng hiu bit thng thc, c bn v con ngi, t nhiên và xã hi, HS có nhng hiu bit n gin, cn thit v các lnh vc này. Kin thc n gin, c bn ca môn hc này không yêu cu trình bày chính xác, cht ch nh mt khái nim khoa hc mà ch mô t tng i v nhng vn xung quanh các khái nim ó nhm giúp HS có im ta hình thành các k nng sng cn thit, bit vn dng kin 156 | MODULE TH 27
9. thc, k nng ó vào vic rèn luyn thân th và gi gìn v sinh, phòng bnh, bit ng x có vn hoá trong cuc sng, có thái ng x tt vi t nhiên, bit bo v môi trng t nhiên, bit thc hành nhng iu ã hc vào cuc sng hng ngày. Các môn còn li c ánh giá bng nhn xét vì không th tng minh kin thc, k nng. Khó có th lng hoá các k nng sng cho im; ánh giá kh nng ngh thut, ánh giá hành vi o c, giáo dc th cht không phi là li nói mà bng thái và hành vi th hin trong quá trình hc tp và ng x hng ngày. Tuy nhiên, trên thc t vn còn mt s ít GV làm không úng quy trình, lúng túng khi ánh giá kt qu hc tp ca HS bng nhn xét, li cho im trc, ri t im s chuyn thành ghi nhn xét. Nh vy là không úng vi mc tiêu ca ánh giá bng nhn xét. Khi ánh giá bng nhn xét, GV vn có th kim tra ming, kim tra vit, yêu cu thc hành nhng không cho im nh cách làm truyn thng trc ây mà ch ghi nhn xét nhng gì GV thu thp c qua bài làm, bài vit hay hot ng ca HS. im qua các môn hc ánh giá bng nhn xét: — Môn o c: + Nhm giúp HS có hiu bit ban u v mt s chun mc hành vi o c và chun mc hành vi mang tính pháp lut phù hp vi la tui. Bc u hình thành k nng nhn xét, ánh giá hành vi ca bn thân và nhng ngi xung quanh; k nng la chn và thc hin các hành vi ng x phù hp trong các quan h và tình hung n gin, c th ca cuc sng. + Bc u hình thành thái t trng, t tin vào kh nng ca bn thân, có trách nhim vi hành ng ca mình; yêu thng, tôn trng con ngi; mong mun em li nim vui, hnh phúc cho mi ngi; yêu cái thin, cái úng, cái tt; không ng tình vi cái ác, cái sai, cái xu. + ánh giá kt qu hc tp môn o c ca HS phi toàn din v kin thc, thái , k nng ng x ca các em gia ình, nhà trng và cng ng. ánh giá kt qu hc tp môn o c là ánh giá qua thái và hành vi ng x ca HS trong các quan h vi con ngi, công vic và môi trng t nhiên. — Môn T nhiên và Xã hi: + Nhm giúp HS t c mt s kin thc c bn, ban u v con ngi và sc kho; mt s s vt, hin tng n gin trong t nhiên và xã hi. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 157
10. + Giúp HS có k nng ban u v chm sóc sc kho bn thân và phòng tránh mt s bnh tt, tai nn; t giác thc hin các quy tc gi v sinh, an toàn cho bn thân, gia ình và cng ng; yêu thiên nhiên, gia ình, trng hc và quê hng. + ánh giá kt qu hc tp ca HS quan tâm n c ba mt: kin thc, k nng và thái theo Chun kin thc, k nng quy nh trong chng trình. — Môn Âm nhc: + Nhm giúp HS có nhng kin thc v âm nhc phù hp vi la tui (hc hát, tp c nhc, phát trin kh nng âm nhc). + Luyn tp mt s k nng ban u hát úng, hoà ging, din cm và có th kt hp mt s ng tác ph ho phù hp vi giai iu bài hát; bc u luyn c nhc, chép nhc mc n gin; luyn tp nghe và cm nhn âm nhc. + Bi dng tình cm trong sáng, lòng yêu ngh thut âm nhc nhm phát trin hài hoà nhân cách. Ni dung ch yu ca môn Âm nhc là hc hát các bài hát cho thiu nhi, mt s bài dân ca; gii thiu và nghe âm sc ca mt s loi nhc c dân tc, nhc c nc ngoài; nghe trích on mt s tác phm; tp c các bn nhc n gin phù hp vi HS tiu hc. + ánh giá kt qu hc tp ca HS trên c s thc hành âm nhc (hát, c nhc, nghe nhc ). Ch yu khuyn khích, ng viên các em có c gng, giúp các em còn hn ch, không yêu cu cao (không yêu cu tt c mi ngi phi hát úng cao , trng ) các em vui v, phn khi, t tin trong hc tp. — Môn M thut: + Nhm giúp HS tiu hc có nhng kin thc ban u v m thut, hình thành nhng hiu bit c bn ban u, cn thit v ng nét, hình khi, màu sc, b cc và s lc v m thut Vit Nam. + Rèn luyn k nng quan sát, qua ó phát trin t duy, trí tng tng, sáng to; bit nhn xét mt cách s lc mt s tác phm m thut Vit Nam và th gii; bit vn dng các k nng ó vào cuc sng. + Bc u cm nhn c v p thiên nhiên, cuc sng, con ngi; v p ca mt s tác phm m thut. + ánh giá kt qu hc tp ca HS không ch cn c theo kt qu bài hc mà còn thông qua các hot ng hc tp trong quá trình dy hc. 158 | MODULE TH 27
11. — Môn Th công — K thut: + Nhm giúp HS bit cách s dng mt s dng c n gin ct, dán và gp hình n gin bng giy; ct khâu, thêu trên vi; nu n; chm sóc rau, hoa, vt nuôi; lp ghép các mô hình k thut. + Bit mc ích, cách tin hành mt s công vic lao ng n gin trong gia ình: ct, khâu, thêu, nu n, chm sóc rau, hoa, vt nuôi. + Yêu lao ng và quý trng sn phm lao ng; rèn luyn tính kiên trì và thói quen làm vic theo quy trình; có ý thc t phc v, hp tác vi bn bè và gi gìn môi trng sch, p. + ánh giá kt qu hc tp ca HS trên c ba mt: kin thc, k nng, thái . Kt hp ánh giá và t ánh giá trên sn phm làm c ca HS theo yêu cu ca Chun kin thc, k nng phù hp vi iu kin dy và hc ca a phng, phù hp vi HS; có th ánh giá qua kim tra ming, làm bài tp thc hành; ánh giá thái tham gia quá trình hc tp, thói quen làm vic theo quy trình, k hoch, tính k lut trong lao ng, tinh thn hp tác, say mê trong công vic, ý thc tit kim và bo v môi trng. — Môn Th dc: Nhm giúp HS có s tng tin v sc kho, th lc, t chun rèn luyn thân th theo la tui và gii tính; bit c mt s kin thc, k nng tp luyn gi gìn sc kho, nâng cao th lc; rèn luyn tác phong nhanh nhn, k lut, np sng lành mnh, thói quen t giác tp luyn th dc, th thao và gi gìn v sinh; bit vn dng mc nht nh nhng iu ã hc vào np sinh hot trong nhà trng và ngoài nhà trng. ánh giá HS theo Chun kin thc, k nng; theo tiêu chun rèn luyn thân th và gii tính. Hot ng 2: Tìm hiu s khác nhau gia cách ánh giá kt qu hc tp các môn hc bng nhn xét trc ây và hin nay 1. Nội dung — Sau khi c thông tin phn hi hot ng 1, anh/ch hãy tr li câu hi hot ng 2 v các phng din sau: mc ích, ni dung ánh giá, cách ánh giá (cho im), công c (phng thc) ánh giá, ngi ánh giá. — Hãy ghi ý kin ca anh/ch ra giy và c thông tin phn hi di ây: (Thi gian: khong 25 phút) PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 159
12. 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 — Trc kia, các môn hc u c ánh giá bng im s. GV theo dõi, quan sát quá trình hc tp ca HS; tin hành kim tra ming, kim tra vit, bài kim tra nh kì ánh giá vic nm kin thc, k nng ca HS, trên c s ni dung quy nh ca chng trình, th hin trong SGK. im trung bình các bài kim tra (theo h s) là im trung bình môn ánh giá kt qu hc tp ca HS. Theo cách tính này, im ca bài kim tra cui hc kì, cui nm gi vai trò quan trng, nh hng nhiu n im trung bình môn. HS làm bài, GV chm bài, ánh giá kt qu hc tp ca HS qua im s, vic t ánh giá ca HS rt hn ch. Vic ánh giá c quá trình hc tp ca HS cha c th hin rõ. Nhng nhn xét trong bài kim tra cha , cha th hin c ht v tinh thn, thái , nhng tin b cn phát huy hoc nhng hn ch cn phi c gng trong hc tp ca HS. Vic cho im theo thang im 10 cng là khó khn cho GV, vì khó có th phân gii nhng vn v giáo dc o c, k nng sng, ngh thut, th cht theo thang im 10. iu này va hình thc, không thc cht và không cn thit theo úng mc tiêu ca cp hc, mc tiêu ca các môn hc này tiu hc. — Cách ánh giá i mi coi trng ánh giá thng xuyên hn. GV theo dõi c quá trình hc tp ca HS có c nhng chng c làm minh chng cho nhng nhn xét ca yêu cu ánh giá. Nhng môn ánh giá bng nhn xét tiu hc là nhng môn v giáo dc o c, th cht, ngh thut hoc khoa hc thng thc. Kin thc trong các môn: Âm nhc, M thut, Th dc, Th công — K thut khá n gin. các môn hc này, k nng có tính c thù, t mc trung bình thì không khó nhng phát trin các k nng mc cao hn li òi hi nhiu nng khiu ca mi cá nhân. Các môn o c, T nhiên và Xã hi, vic ánh giá không coi trng nhiu v kin thc mà ánh giá ch yu qua thái và hành vi ca mi HS th hin trong quan h vi bn thân, trong thái ng x vi con ngi, vi cng ng và trong quan h vi t nhiên và xã hi. có c nhng nhn xét chính xác, khách quan, công bng, ngi GV phi theo dõi sut c quá trình hc tp ca HS ánh giá tinh thn, thái tham gia các hot ng dy hc, giáo dc; ánh giá s c gng; ánh giá s phát trin nng khiu ca mi HS. Cách ánh giá này ch có hai mc: hoàn thành (có th có thêm hoàn thành tt mc A + ) và cha hoàn thành. Nu c quan tâm trong c quá trình hc tp, hu ht HS u t mc hoàn thành (A), theo quan 160 | MODULE TH 27
13. im ánh giá ca quá trình giáo dc o c, ngh thut, th cht và k nng sng cho HS. Nh vy, a s HS không gp khó khn t c mc A, do ó không gây sc ép cho các em. Vi HS có kh nng có th xp A + khuyn khích em ó phát trin nng khiu. HS nào cha t, GV ch cn hng dn thêm mt chút là có th t mc hoàn thành (A). ánh giá bng nhn xét c thc hin thông qua các chng c rút ra t Chun kin thc, k nng môn hc. Nhn xét nên có t ng din t chng c, mc , k c li nói trc tip ca GV mi HS hiu rõ mình ã t c mc nào, có u nhc im gì trong quá trình hc tp. iu ch yu ca ánh giá là HS t ánh giá, bit mình cn phi làm gì trong thi gian ti có kt qu giáo dc tt hn. ánh giá ca GV giúp cho HS tin kh nng ca mình, phn khi hc tp, thích hc, yêu quý con ngi và cuc sng. GV qua vic ánh giá HS cng t iu chnh vic la chn ni dung, yêu cu, phng pháp dy hc cho phù hp vi i tng HS và iu kin nhà trng. Nh vy, vic ánh giá phi thng xuyên; phi cao vai trò t ánh giá ca HS; ánh giá phi toàn din c v: kin thc, k nng, thái , hành vi ng x vi mi ngi, vi t nhiên, xã hi; ánh giá phi ch rõ cho HS nhng u im, hn ch các em t tin, phn khi, t iu chnh có kt qu hc tp tt hn. Nội dung 2 YÊU CU, TIÊU CHÍ XÂY DNG QUY TRÌNH ÁNH GIÁ CÁC MÔN HC Hot ng 1: Tìm hiu v yêu cu, tiêu chí xây dng quy trình ánh giá 1. Nội dung Anh/ch hãy suy ngh (có th tham kho ng nghip) và vit ra giy v yêu cu, tiêu chí xây dng quy trình ánh giá bng nhn xét và i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 25 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 1 ánh giá bng nhn xét các môn hc là quá trình theo dõi thng xuyên ca GV v tinh thn, thái , s hp tác, chia s ca mi HS trong quá trình tham gia các hot ng hc tp, hot ng giáo dc; ánh giá kh PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 161
14. nng nm vng nhng kin thc c bn nht, s tin b v k nng và kh nng vn dng kin thc ca HS i vi mi môn hc. Các môn hc này không có bài kim tra nh kì, nhng yêu cu ánh giá kt qu hc tp c quy nh phi hoàn thành t 8 n 10 nhn xét. Nh vy i vi các môn hc ánh giá bng nhn xét, vic theo dõi thng xuyên trong quá trình hc tp ca HS là ht sc quan trng. Cn c vào c thù ca mi môn hc, Chun kin thc, k nng và các yêu cu phi hoàn thành các nhn xét trong s theo dõi kt qu hc tp, GV thu thp nhng chng c làm c s cho nhng nhn xét trên các lnh vc: kin thc, k nng, thái và kh nng vn dng nhng hiu bit qua các bài hc vào cuc sng ca mi HS. i vi các môn òi hi nng khiu, GV phi xác nh úng yêu cu, tránh yêu cu cao nh các trng nng khiu gây quá ti cho HS. Vic ánh giá phi phù hp vi i tng, ng viên khuyn khích HS thy mình có th hoàn thành nhim v, t tin bn thân, thích hc các môn hc này. H thng các nhn xét ánh giá các môn hc ã ghi c th mi nhn xét òi hi 3 chng c. GV i chiu nu có c 2 chng c ca mt nhn xét là có th ánh giá hoàn thành nhn xét ó. Có mt s lng nhn xét theo quy nh là t yêu cu hoàn thành i vi môn hc ó. GV nên lp k hoch ánh giá s lng HS nht nh vào mt thi im c th và tin hành ánh giá thng xuyên trong c quá trình hc tp. Vic ánh giá không th tách ri vi quá trình dy hc hng ngày. Không nht thit phi ánh giá tt c HS trong cùng mt thi im. Không nht thit phi ghi nhn xét theo trình t quy nh trong s theo dõi kt qu kim tra, ánh giá. GV theo dõi thy t nhn xét nào thì ghi nhn xét ó; theo dõi c HS nào thì ghi li nhn xét v HS ó vào s theo dõi. Quá trình theo dõi, ghi các nhn xét là rt linh hot, không thc hin máy móc. GV có th iu chnh mc yêu cu i vi nhng trng hp c bit trên nguyên tc phù hp vi i tng và ng viên, khuyn khích HS là chính, hng v s tin b ca ngi hc là chính. Xp loi hc lc môn hc c nm có 8 nhn xét: Xp loi hc lc Hc kì I C nm Hoàn thành tt (A +) 4 nhn xét 8 nhn xét Hoàn thành (A) 2 — 3 nhn xét 4 — 7 nhn xét Cha hoàn thành (B) 0 — 1 nhn xét 0 — 3 nhn xét 162 | MODULE TH 27
15. Xp loi hc lc môn hc c nm có 10 nhn xét: Xp loi hc lc Hc kì I C nm Hoàn thành tt (A +) 5 nhn xét 10 nhn xét Hoàn thành (A) 3 — 4 nhn xét 5 — 9 nhn xét Cha hoàn thành (B) 0 — 2 nhn xét 0 — 4 nhn xét ánh giá hoàn thành các nhn xét: H và tên 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Lê Vn An × × × × × × HS t nhn xét nào, GV tích du × vào hot ng ó. m s nhn xét c i chiu vi quy nh. GV ghi xp loi ánh giá vào s theo dõi kt qu hc tp ca HS. Hot ng 2: Tìm hiu vic kim tra, ánh giá kt qu hc tp ca hc sinh theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung c thông tin ngun v Chun kin thc, k nng ca chng trình và yêu cu c bn khi kim tra, ánh giá kt qu hc tp ca HS i vi các môn hc ánh giá bng nhn xét và trình bày li vn này ra giy ri trao i vi ng nghip i n thng nht. (Thi gian: khong 25 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 i vi các môn hc ánh giá bng nhn xét, c s ánh giá là mc tiêu ca môn hc và Chun kin thc, k nng ca các môn hc. Các yêu cu v ánh giá c th hin bng h thng t 8 n 10 nhn xét, trong PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 163
16. ó ã phn ánh y yêu cu v kin thc, k nng, thái mà mi HS cn phi t c trong quá trình hc tp. Mi mt nhn xét c c th bng 3 chng c, h thng các chng c thng xp theo th t ánh giá v kin thc, k nng, thái . Nhng yêu cu khá c th giúp và nhc nh GV cn quan sát, theo dõi mi hot ng hc tp ca tt c HS. Có th tin hành vn áp, kim tra ming, kim tra vit, yêu cu HS thc hành, np sn phm, thuyt minh cách làm và tác dng ca sn phm, nói hoc vit nhng ng dng kin thc vào thc t; quan sát vic HS th hin nhng vic làm qua các hot ng hc tp. Ví d: tinh thn oàn kt, hp tác trong khi chi, ch ng, tích cc, kh nng sáng to có c nhng sn phm yêu thích. H thng nhng nhn xét, chng c yêu cu GV phi tìm c các minh chng m bo cho các chng c, h thng các chng c giúp GV có các nhn xét. T các nhn xét, GV ánh giá vic hoàn thành hay cha hoàn thành v yêu cu hc tp các môn hc ca HS. Nội dung 3 ÁNH GIÁ KT QU HC TP CÁC MÔN HC BNG NHN XÉT: O C, T NHIÊN — XÃ HI, ÂM NHC, M THUT, TH CÔNG — K THUT, TH DC THEO CHUN KIN THC, K NNG CA CHNG TRÌNH Hot ng 1: ánh giá kt qu hc tp môn o c theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn hc o c trng anh/ch và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 25 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 1 — Mc tiêu ca môn o c: + Nhm giúp HS có hiu bit ban u v mt s chun mc hành vi o c và chun mc hành vi mang tính pháp lut phù hp vi la tui trong quan h ca các em vi bn thân; vi ngi khác; vi công vic; vi cng ng, t nc, nhân loi; vi môi trng t nhiên và ý ngha ca vic thc hin các chun mc ó. 164 | MODULE TH 27
17. + Bc u hình thành k nng nhn xét, ánh giá hành vi ca bn thân và nhng ngi xung quanh theo chun mc ã hc; k nng la chn và thc hin các hành vi ng x phù hp vi chun mc o c trong các quan h và tình hung n gin, c th ca cuc sng. + Bc u hình thành thái t trng, t tin vào kh nng ca bn thân; có trách nhim vi hành ng ca mình; yêu thng, tôn trng con ngi; mong mun em li nim vui, hnh phúc cho mi ngi; yêu cái thin, cái úng, cái tt; không ng tình vi cái ác, cái sai, cái xu. — Ni dung môn o c tp trung vào các ch chính: quan h vi bn thân; quan h vi ngi khác; quan h vi công vic; quan h vi cng ng, t nc và nhân loi; quan h vi môi trng t nhiên. — ánh giá kt qu hc tp môn o c ca HS phi toàn din v: kin thc, thái , k nng ng x ca các em gia ình, nhà trng và cng ng. Hình thc ánh giá bng nhn xét. Nhn xét c da trên các chng c c thu thp bng cách: kim tra ming, kim tra vit, quan sát các hot ng hc tp, quan sát các hành vi ng x trong cuc sng hng ngày, ánh giá các sn phm mà các em làm c. ánh giá kt qu hc tp môn o c là ánh giá qua thái và hành vi ng x ca HS trong quan h vi bn thân, vi ngi khác, vi công vic, vi con ngi và môi trng t nhiên. Ví d v ánh giá môn o c lp 1: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — Nêu c mt vài biu hin v n mc gn gàng, sch s. Bit n mc gn gàng, sch s. — Bit c li ích ca vic gi v sinh khi n ung và mc qun áo gn gàng, sch s. — Trang phc, v sinh cá nhân sch s, u tóc gn gàng. Nhn xét 2: — Nêu c mt vài biu hin v bit gi gìn sách v, dùng dy hc. Bit gi gìn sách v, dùng hc tp. — Nêu c li ích ca vic gi gìn sách v, dùng dy hc. — K c mt vài vic th hin bit gi gìn sách v, dùng dy hc. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 165
18. Nhn xét Chng c Nhn xét 3: — Nêu c mt vài biu hin v vic bit l phép vi ông bà, cha m, anh ch. Bit ng x vi mi ngi trong gia ình. — Nêu c mt vài biu hin v vic bit nhng nhn em nh. — K c mt vài vic th hin bit l phép vi ông bà, cha m, anh ch hoc bit nhng nhn em nh. Nhn xét 4: — Nghiêm trang khi chào c. Bit thc hin quy nh — i hc úng gi. ca lp, ca trng. — Gi trt t trong lp. Nhn xét 5: — Nêu c mt vài biu hin v bit l phép vi thy cô giáo. Bit l phép vi thy cô giáo, thân ái vi — Nêu c mt vài biu hin v oàn kt, thân ái vi bn bè. bn bè. — K c mt vài vic th hin bit l phép vi thy cô giáo hoc oàn kt vi bn bè. Nhn xét 6: — Nói c khi nào phi chào hi. Bit chào hi, cm — Nói c khi nào phi cm n. n, xin li. — Nói c khi nào phi xin li. Nhn xét 7: — Nói c cách i b an toàn. Bit các quy nh — Nói c cách sang ng an toàn. khi i b. — Nói c vì sao phi i b úng quy nh. Nhn xét 8: — Nêu c mt vài biu hin v vic bit bo v cây và hoa ni công cng. Bit bo v cây và hoa ni công cng. — K c mt li ích ca cây và hoa ni công cng i vi i sng con ngi. — K c mt vic làm v bo v cây hoc hoa ni công cng. Tu theo la tui ánh giá HS v nhn bit, thc hành và thái , hành ng ca các em i vi các hành vi ng x vi con ngi, t nhiên 166 | MODULE TH 27
19. và xã hi cng nh nh hng ca các hành vi ó i vi con ngi và môi trng t nhiên. GV cn có cách nhìn nhn ng viên, khuyn khích s tin b ca HS, không máy móc, cc oan, làm tn thng n HS. Hot ng 2: ánh giá kt qu hc tp môn T nhiên và Xã hi theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn hc T nhiên và Xã hi trng anh/ch và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 40 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 — Mc tiêu ca môn T nhiên và Xã hi: + Nhm giúp HS t c mt s kin thc c bn ban u v con ngi và sc kho; mt s s vt, hin tng n gin trong t nhiên và xã hi. + Giúp HS có k nng ban u v chm sóc sc kho bn thân và phòng tránh mt s bnh tt, tai nn; quan sát, nhn xét, nêu thc mc, t câu hi và din t nhng hiu bit ca mình v s vt, hin tng n gin trong t nhiên và xã hi. + T giác thc hin các quy tc gi v sinh, an toàn cho bn thân, gia ình và cng ng; yêu thiên nhiên, gia ình, trng hc và quê hng. — Ni dung môn T nhiên và Xã hi tp trung vào các ch chính: con ngi và sc kho, xã hi, t nhiên. — ánh giá kt qu hc tp ca HS cn quan tâm c 3 mt: kin thc, k nng và thái theo Chun kin thc, k nng quy nh trong chng trình. Hình thc ánh giá bng nhn xét, có th kim tra vn áp, làm bài vit, trc nghim hoc t lun (ch ghi nhn xét, không cho im). làm tt công tác ánh giá trong quá trình t chc các hot ng hc tp, GV phi tng cng t chc các hot ng hc tp, hot ng giáo dc cho HS. Trong quá trình t chc, GV cn chú ý “quan sát và nghe” nhng iu mi HS nói và làm trong quá trình hc tp: cách nói vi bn, cách khám phá tìm ra cái mi, cách làm và s dng nhng gì em ã bit; nhng ý tng mi m, nhng khám phá mi, ý tng hay và c nhng khám phá cha hp lí, cha hoàn thin; cách các em giao tip, hp tác vi bn bè. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 167
20. Nhng nhn xét ã c quy nh trong s theo dõi ánh giá kt qu hc tp ca HS, các chng c ã th hin nhng yêu cu v kin thc, k nng, thái và kh nng vn dng nhng hiu bit ã hc vào cuc sng. Ví d v ánh giá môn T nhiên và Xã hi lp 2: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — Ch v trí và nói tên t 4 — 5 vùng c, xng trên hình v. Bit tên, v trí mt s vùng c, xng ca c — Nêu c t 2 — 3 vic nên làm c và xng th và nhng vic nên phát trin tt. làm c và xng phát — i, ng, ngi úng t th. trin tt. Nhn xét 2: — Nói tên và ch úng các b phn ca c quan tiêu hoá trên hình v. Bit tên và nhim v ca c quan tiêu hoá; s cn — Nói v s tiêu hoá thc n khoang ming, d thit phi n no, ung dày, rut non, rut già hoc lí do cn phi n no, nc. ung nc. — K c t 2 — 3 vic cn làm gi gìn v sinh n ung và phòng tránh giun. Nhn xét 3: — Nói, vit, hoc v v vic s dng thi gian rnh ri ca các thành viên trong gia ình mình. Bit các thành viên trong gia ình, cùng chia s — Nói, vit, hoc v v nhng ngi trong gia ình công vic và phòng tránh tham gia làm vic nhà, làm v sinh môi trng ng c khi nhà. xung quanh. — Nói c t 2 — 3 vic cn làm tránh b ng c khi nhà. Nhn xét 4: — Nói, hoc vit c tên, a ch ca nhà trng, công vic ca các thành viên trong nhà trng. Bit v trng hc ca mình. — K t 3 — 4 hot ng ca nhà trng mà bn thân em ã làm trng, lp sch p, an toàn. — Nói, vit hoc v v c s vt cht ca nhà trng (phòng hc, phòng làm vic, sân chi, vn trng). 168 | MODULE TH 27
21. Nhn xét Chng c Nhn xét 5: — Vit tên qun (huyn) hoc tên xã (phng) ni em . Bit v cuc sng xung quanh ni ca mình. — K tên 1 hoc 2 ngh ph bin a phng. — Nói hoc vit v mt s quy nh m bo an toàn khi i b và i trên các phng tin giao thông. Nhn xét 6: — K tên 3 cây sng trên cn, 3 cây sng di nc. Bit tên mt s cây sng — K tên 2 cây va sng trên cn va sng di nc. trên cn, di nc và — K tên 2 — 3 cây có ích. li ích hay tác hi ca chúng i vi con ngi. Nhn xét 7: — K tên 3 con vt sng trên cn, 3 con vt sng di nc. Bit tên mt s con vt sng trên cn, di nc — K tên 2 con vt va sng trên cn va sng và li ích hay tác hi ca di nc. chúng i vi con ngi. — K tên 2 con vt có ích, k tên 2 con vt gây hi cho con ngi. Nhn xét 8: — Nói c ban ngày có Mt Tri, ban êm có Mt Trng và các vì sao. Bit v bu tri ban ngày và ban êm. — Nói c phng Mt Tri mc và phng Mt Tri ln. — Nói và thc hành cách tìm phng hng bng Mt Tri. GV tìm chng c ghi nhn vic hoàn thành các nhn xét, trong ó nêu rõ nhng c gng ng viên HS, giúp các em phn khi, t tin hc tp. i vi môn T nhiên và Xã hi, ánh giá cao phn thc hành vn dng nhng hiu bit vào cuc sng nhm giúp HS có k nng t chm sóc, bo v bn thân, có k nng sng an toàn, bit bo v môi trng, hoà hp vi thiên nhiên và ng x p vi con ngi. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 169
22. Hot ng 3: ánh giá kt qu hc tp môn Âm nhc theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn hc Âm nhc trng anh/ch và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 40 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 3 — Mc tiêu ca môn Âm nhc: + Nhm giúp HS có nhng kin thc v âm nhc phù hp vi la tui (hc hát, tp c nhc, phát trin kh nng âm nhc). + Luyn tp mt s k nng ban u hát úng, hoà ging, din cm và có th kt hp mt s hot ng khi tp hát; bc u luyn c nhc, chép nhc mc n gin; luyn tp nghe và cm nhn âm nhc. + Bi dng tình cm trong sáng, lòng yêu ngh thut âm nhc nhm phát trin hài hoà nhân cách; thông qua các hot ng âm nhc làm cho i sng tinh thn phong phú, lành mnh, em n cho HS nim vui, tinh thn lc quan, s mnh dn và t tin, nhit tình tham gia các hot ng âm nhc trong và ngoài gi hc. — Ni dung ch yu ca môn Âm nhc là hc hát các bài hát cho thiu nhi, mt s bài dân ca tiêu biu cho các min; gii thiu và nghe âm sc ca mt s loi nhc c dân tc, nhc c nc ngoài; nghe trích on mt s tác phm âm nhc tiêu biu; tp c các bn nhc n gin phù hp vi HS tiu hc. — ánh giá kt qu hc tp ca HS bng nhn xét, da trên c s thc hành âm nhc (hát, c nhc, nghe nhc ). Ch yu khuyn khích, ng viên các em có c gng, giúp các em còn hn ch, không yêu cu cao (không yêu cu tt c mi ngi phi hát úng cao , trng ) các em vui v, phn khi, t tin trong hc tp. GV ánh giá thng xuyên tt c các tit hc theo t, nhóm, cá nhân qua mi bài hát, nghe nhc, tp c nhc. i vi nhng HS ã khng nh c ã hoàn thành chng trình môn hc qua theo dõi thng xuyên thì không nht thit phi kim tra b sung vào cui hc kì. Nhng em cha th ánh giá qua theo dõi thng xuyên thì cn có bài 170 | MODULE TH 27
23. kim tra b sung. GV phi cn c vào s tin b tng bc, không yêu cu cao, ánh giá nghiêm ngt nh trng nng khiu âm nhc vì ây là giáo dc âm nhc. 3. Nội dung đánh giá — Hát: hát theo giai iu (không phi hát úng giai iu) và li ca, th hin c tình cm ca bài hát. — Tp c nhc: bit c úng cao , ghép c vi li ca. — Phát trin kh nng âm nhc: phân bit c dân ca các min, nhn bit và gi tên c mt vài nhc c dân tc, nói c tên nt, hình, v trí các nt nhc trên khuông nhc. — Có thái hng thú, tích cc hc tp, th hin trong và ngoài gi hc. Yêu thích âm nhc. — Thích hát, hát to, rõ li bài hát; thích nghe nhc, có biu hin thái tình cm vi bài hát, bn nhc. ó là yêu cu c bn cn t i vi môn Âm nhc tiu hc. Ví d v ánh giá môn Âm nhc lp 3: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — Hát theo giai iu và thuc li ca. Bit hát bài hát Quc ca — Th hin úng tính cht bài Quc ca. Vit Nam. — úng t th khi hát Quc ca. Nhn xét 2: — Hát theo giai iu và úng li ca 2 bài hát. Bit hát và hot ng 2 bài — V tay hoc gõ m theo phách, theo nhp, theo hát Bài ca i hc, m sao. tit tu li ca. — Hát kt hp vi vn ng ph ho. Nhn xét 3: — Hát theo giai iu và úng li ca 2 bài hát. Bit hát và hot ng 2 bài — Bc u th hin c tình cm ca bài hát. hát Gà gáy, Lp chúng ta — Thc hin c 3 kiu gõ m theo phách, theo oàn kt. nhp, theo tit tu li ca. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 171
24. Nhn xét Chng c Nhn xét 4: — Hát theo giai iu và úng li ca 2 bài hát. Bit hát và hot ng 2 bài — Nói úng c 2 loi àn dân tc. hát Con chim non, Ngày — Nói c ít nht 5 nt nhc và v trí các nt nhc mùa vui. trên khuông nhc. Nhn xét 5: — Hát theo giai iu và úng li ca 4 bài hát ã Bit hát và biu din nhng hc, trong ó có bài Quc ca. bài ã hc. — Th hin tình cm ca bài hát. — Yêu thích ca hát. Nhn xét 6: — Hát theo giai iu và úng li ca 2 bài hát. Bit hát và hot ng 2 bài — Th hin c bài hát nhp 3. hát Em yêu trng em, — Hát kt hp vi v tay hoc gõ m theo phách, Cùng múa hát di trng. theo nhp, theo tit tu li ca. Nhn xét 7: — Hát theo giai iu và úng li ca 2 bài hát. Bit hát và hot ng 2 bài — Hát kt hp vi v tay hoc gõ m theo phách, hát Ch Ong nâu và em bé, theo nhp, theo tit tu li ca. Ting hát bn bè mình. — Biu din bài hát kt hp vi vn ng ph ho. Nhn xét 8: — Nhn bit c mt s nt nhc: nt trng, nt en, nt móc n. Bit mt s hình nt nhc và câu chuyn chic àn Lia. — Nh hình cây àn Lia là biu tng ca Âm nhc. — Nói cm nhn ban u v mt s bài hát, bn nhc ã nghe. Nhn xét 9: — K c 5 dòng khuông nhc, vit c khoá son. Bit k khuông nhc, vit — Nh tên 7 nt nhc: ô, rê, mi, pha, son, la, si. khoá son và các nt nhc — Vit c mt s hình nt trng, nt en, nt trên khuông nhc. móc n. Nhn xét 10: — Hát theo giai iu và úng li ca 6 bài hát. Bit biu din các bài hát và — Biu din c các bài hát ã hc. nm c nhng kin thc — Tích cc tham gia các hot ng âm nhc ã hc trong chng trình. trong lp. 172 | MODULE TH 27
25. ánh giá vic dy và hc môn Âm nhc phi cn c vào iu kin vùng min, kh nng ca mi HS, không s cng máy móc làm HS mt vui, thiu t tin, thiu mnh dn trong hot ng giáo dc, hc tp môn Âm nhc. Hot ng 4: ánh giá kt qu hc tp môn M thut theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn hc M thut trng bn và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 40 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 4 — Mc ích ca môn M thut: + Nhm giúp HS tiu hc có nhng kin thc ban u v m thut, hình thành nhng hiu bit c bn ban u, cn thit v ng nét, hình khi, m nht, màu sc, b cc và có hiu bit s lc v m thut Vit Nam. + Rèn luyn k nng quan sát, qua ó phát trin t duy, trí tng tng, sáng to khi thc hành các bài v theo mu, v trang trí, tp nn to dáng; bit tìm hiu mt cách s lc mt s tác phm m thut Vit Nam và th gii. + Bc u cm nhn c v p thiên nhiên, cuc sng, con ngi; v p ca mt s tác phm m thut; bit vn dng các k nng ó vào cuc sng. — Ni dung tp trung vào các ch : v theo mu, v trang trí, v tranh, tp nn to dáng; thng thc m thut. — ánh giá kt qu hc tp ca HS không ch cn c theo kt qu bài hc mà còn thông qua các hot ng hc tp trong quá trình dy hc. Khi v tranh, hoc nn, HS nm c ch , bit s dng màu sc hài hoà, hp lí, b cc rõ ràng; bit s dng vt liu nn, to hình khi, b cc sn phm hp lí. Phn thng thc m thut giúp HS bc u cm nhn c ni dung, b cc, màu sc, hình khi và nêu c cm nhn ca mình i vi tác phm. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 173
26. Ví d v ánh giá môn M thut lp 4: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — K c tên các hình nh chính, ph ca bc tranh. — Bit mô t nhng hình nh, — K tên c các màu có trên bc tranh. màu sc chính ca bc tranh. — Nêu c lí do thích hay không thích bc tranh. — Cm nhn c v p ca bc tranh. Nhn xét 2: — V c khung hình cân i vi t giy. Bit cách v hình bài v gn — V c hình bng các nét phác (thng) nm vi mu. trong khung hình. — Bc u v c hoàn chnh hình, hình v gn vi mu v t l hình dáng. Nhn xét 3: — V c các ho tit theo yêu cu ca bài. Bit cách chn ho tit và — Sp xp c ho tit theo cách nhc li hoc sp xp ho tit, v màu xen k. phù hp vi ni dung. — Tô c màu vào hình phù hp, có trng tâm. Nhn xét 4: — Chn c ni dung phù hp vi kh nng. Bit cách chn ni dung — Sp xp c hình nh chính ph, cân i, th tài, v c tranh rõ ch . hin ni dung tài. — Chn màu, v màu phù hp vi ch . Nhn xét 5: — Hoàn thành các bài tp thc hành. Các bài v bc u th hin — Có trên mt na s bài sáng to. s sáng to và cm xúc riêng. — Các bài tp có cm xúc riêng. Nhn xét 6: — Mô t c các hình nh chính ph ca bc tranh. Bit mô t nhng hình nh, — K tên c các màu sc chính có trên bc tranh. màu sc chính ca bc — Nêu c cm nhn v bc tranh và a ra tranh, bc u cm nhn c lí do cho s la chn ca mình là thích hay c v p ca bc tranh. không thích bc tranh. 174 | MODULE TH 27
27. Nhn xét Chng c Nhn xét 7: — V c khung hình cân i. Bit cách v hình, bài v — V c hình bng các nét phác (thng) nm gn vi mu. trong khung hình. — Bit sa hình, hoàn chnh hình, hình v có m nht hoc v màu, bài v gn vi mu v t l, hình dáng. Nhn xét 8: — Chn, v c ho tit theo yêu cu ca bài. Bit cách chn ho tit và — Sp xp c ho tit theo cách nhc li hoc sp xp ho tit, v màu xen k. phù hp vi ni dung. — Tô c màu vào hình phù hp, rõ ni dung, bài v có trng tâm. Nhn xét 9: — V c tranh có t 4 — 5 hình nh tr lên. Bit cách chn ni dung — Chn và sp xp c các hình nh cân i, tài, v c tranh rõ hp lí, rõ ni dung tài. ni dung. — V c màu phù hp, có trng tâm. Nhn xét 10: — Hoàn thành các bài tp thc hành. Các bài v bc u th hin — Có trên mt na s bài thc hành có sáng to. s sáng to và cm xúc riêng. — Các bài tp thc hành có th hin cm xúc riêng. ánh giá cn c vào mc tiêu ca bài hc, Chun kin thc, k nng th hin qua sn phm, thái hc tp, s hp tác, chia s trong các hot ng giáo dc ca mi HS; ánh giá thông qua vic theo dõi thng xuyên và các nhn xét c th ca GV. Hot ng 5: ánh giá kt qu hc tp môn Th công — K thut theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn hc Th công — K thut trng anh/ch và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 40 phút) PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 175
28. 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 5 — Mc tiêu ca môn Th công — K thut: + Nhm giúp HS bit cách s dng mt s dng c n gin xé, ct, dán, gp hình n gin bng giy; ct, khâu, thêu trên vi; nu n; chm sóc rau, hoa, vt nuôi; lp ghép các mô hình k thut. + Bit mc ích, cách tin hành mt s công vic lao ng n gin trong gia ình: ct, khâu, thêu, nu n; chm sóc rau, hoa, vt nuôi. + Bit xé, gp, ct, an c mt s hình, ch cái và chi n gin t giy bìa; bit làm c mt s công vic lao ng n gin trong gia ình và lp ghép c mt s mô hình k thut. + Yêu lao ng và quý trng sn phm lao ng; rèn luyn tính kiên trì và thói quen làm vic theo quy trình; có ý thc t phc v, hp tác vi bn bè và gi gìn môi trng sch, p. — Ni dung dy hc tp trung vào các ch : xé, dán giy, gp hình, phi hp gp, ct, dán hình; làm các chi n gin, an nan; ct, khâu, thêu; trng hoa; lp ghép mô hình c khí; nu n, nuôi gà, lp ghép mô hình in. — ánh giá kt qu hc tp ca HS trên c 3 mt: kin thc, k nng, thái ; kt hp ánh giá và t ánh giá trên sn phm làm c ca HS theo yêu cu ca Chun kin thc, k nng phù hp vi iu kin dy và hc ca a phng, phù hp vi HS. Có th ánh giá qua kim tra ming, làm bài tp thc hành. ánh giá thái tham gia quá trình hc tp, thói quen làm vic theo quy trình, k hoch, tính k lut trong lao ng, tinh thn hp tác, say mê trong công vic, ý thc tit kim và bo v môi trng. Môn Th công lp 1, 2, 3 ch yu là ánh giá k nng và thái hc tp. GV phi la chn ni dung, yêu cu cân i vi thi gian ca bài hc HS có k nng tt có th làm ra sn phm ngay trong gi hc, GV giúp HS trung bình bit cách làm ra sn phm và có th tip tc công vic nhà to ra sn phm. ánh giá kt qu hc tp môn Th công — K thut góp phn tích cc giáo dc HS có tình yêu lao ng, có kh nng s dng các dng c lao ng n gin, bit quý trng sn phm lao ng, tit kim nguyên liu và bo v môi trng trong quá trình làm ra các sn phm. GV phi trân trng nhng sn phm dù nh nht do HS làm ra, khuyn khích các em trng bày, gii thiu sn phm ca mình; ng viên HS làm nhiu sn phm vi lòng say mê sáng to cao nht các em. 176 | MODULE TH 27
29. Môn Th công — K thut gn bó mt thit vi các môn M thut, o c, Ting Vit. Mt tm bu thip tng m ngày 8 tháng 3, tng cô giáo ngày 20 tháng 11, tng bà nhân dp Tt c truyn là s tri ân ca mi HS ti nhng ngi các em yêu quý nht, sn phm có th cha p nhng ó là do các em t tay mình làm ra, là kt qu ca quá trình giáo dc tng hp, có s óng góp ca nhiu môn hc, nhiu hot ng giáo dc ca nhà trng. B ã có công vn cho phép các a phng la chn nhng ni dung phù hp vi iu kin c th, nhng ni dung mà các em yêu thích dy hc môn Th công — K thut mt cách thit thc, hiu qu. Nh vy i vi môn Th công — K thut, ni dung, phng pháp dy hc và ánh giá kt qu hc tp ca HS rt linh hot. GV cn lu ý c im này. Ví d v ánh giá môn Th công lp 2: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — Gp c ít nht 2 hình. Bit cách gp tên la, máy bay — Np gp tng i thng, phng. phn lc, máy bay uôi ri — Hình gp s dng c. hoc mt s chi t chn. Nhn xét 2: — Gp c ít nht mt loi thuyn. Bit cách gp thuyn phng — Np gp tng i thng, phng. áy không mui và thuyn — Hình gp s dng c. phng áy có mui. Nhn xét 3: — Gp c hình ct hình tròn. Bit cách gp, ct dán hình tròn. — Ct c hình tròn. — ng ct có th mp mô, hình ct có th cha tròn u. Nhn xét 4: — Chn c giy màu phù hp vi bin báo Bit cách gp, ct, dán hình giao thông s làm. bin báo giao thông. — Gp và ct c ít nht 1 bin báo giao thông. — ng ct có th mp mô, bin báo tng i cân i. Nhn xét 5: — Ct, gp và trang trí thip chúc mng n gin. Bit cách làm thip chúc — Gp, ct, dán c phong bì. mng và phong bì. — Sn phm làm c có th cha cân i. ng gp, ct tng i thng. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 177
30. Nhn xét Chng c Nhn xét 6: — Ct dán c dây xúc xích trang trí vi ít nht Bit cách làm dây xúc xích 3 vòng tròn, các giy nan tng i u nhau. trang trí và ng h eo tay. — Làm c ng h eo tay. — Sn phm làm c tng i cân i. Nhn xét 7: — Làm c vòng eo tay. Bit cách làm vòng eo tay. — Các nan vòng tng i u nhau. — Các np gp có th cha phng, cha u. Nhn xét 8: — Làm c con bm. Bit cách làm con bm. — Hình con bm tng i u. — Các np gp tng i u, phng. ánh giá môn Th công — K thut là ánh giá kh nng chn vt liu, thc hin úng quy trình làm ra sn phm, có c sn phm và sn phm có th s dng c mc phù hp vi kh nng và yêu cu ca bài hc; khuyn khích HS sáng to, tit kim nguyên liu và có ý thc bo v môi trng. Hot ng 6: ánh giá kt qu hc tp môn Th dc theo Chun kin thc, k nng ca chng trình 1. Nội dung Nh li vic ánh giá kt qu hc tp môn Th dc trng anh/ch và suy ngh i chiu vi thông tin phn hi di ây. (Thi gian: khong 40 phút) 2. Thông tin phản hồi cho hoạt động 6 — Mc tiêu ca môn Th dc: Nhm giúp HS có s tng tin v sc kho, th lc, t chun rèn luyn thân th theo la tui và gii tính; bit c mt s kin thc, k nng tp luyn gi gìn sc kho, nâng cao th lc; rèn luyn tác phong nhanh nhn, k lut, np sng lành mnh, thói quen t giác tp luyn th dc, th thao và gi gìn v sinh; bit vn dng mc nht nh nhng iu ã hc vào np sinh hot trong nhà trng và ngoài nhà trng. — Ni dung dy hc bao gm: bài hc v i hình, i ng; bài tp rèn luyn t th c bn và các k nng c bn; bài th dc phát trin chung; các trò chi vn ng; môn th thao t chn. 178 | MODULE TH 27
31. — ánh giá HS theo Chun kin thc, k nng; theo tiêu chun rèn luyn thân th và gii tính. ánh giá tinh thn, thái trong hc tp, rèn luyn thân th, gi gìn v sinh; k nng khéo léo trong các ng tác, các trò chi và kh nng nhn xét bn bè. Ví d v ánh giá môn Th dc lp 5: Nhn xét Chng c Nhn xét 1: — Tp hp nhanh hàng ngang, dóng hàng, dàn hàng Thc hin úng các úng hoc quay sau úng. ng tác i hình, — i u úng hoc thc hin ng tác i chân khi i i ng. u sai nhp. — Thc hin c i u vòng bên phi, trái và ng li. Nhn xét 2: — Thc hin c 5 ng tác ca bài th dc phát Thc hin c mt s trin chung. ng tác ca bài th — Thc hin c các ng tác úng phng hng. dc phát trin chung. — Thc hin c các ng tác úng nhp iu. Nhn xét 3: — Thc hin c bài th dc phát trin chung. Hoàn thành c — Thc hin c các ng tác úng phng hng và bài th dc phát biên . trin chung. — Thc hin c các ng tác nhp nhàng hoc úng theo nhp. Nhn xét 4: — Bit cách chi 3 trò chi mi hc. Bit cách chi và tham — Tham gia c các trò chi và chi úng lut. gia trò chi úng lut. — Linh hot, sáng to trong khi chi. Nhn xét 5: — Thc hin các bài tp, ng tác hc trong hc kì. Thc hin úng các — Bit cách phi hp các b phn c th khi thc hin ng tác, bài tp ca các ng tác. môn hc. — Tích cc, ch ng trong tp luyn. Nhn xét 6: — Thc hin c phi hp chy, nhy, mang, vác. Thc hin úng các — Di chuyn, tung chuyn và bt bóng chính xác. bài tp phi hp. — Phi hp chy à và bt nhy úng. Nhn xét 7: — Nhy dây úng kiu chm hai chân. Thc hin úng các — Nhy dây úng kiu chân trc, chân sau. bài tp bt nhy. — Bt cao úng. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 179
32. Nhn xét Chng c Nhn xét 8: — Bit cách chi 6 trò chi mi hc. Bit cách chi và tham — Chi trò chi tích cc và úng lut. gia trò chi úng lut. — Hp tác, oàn kt khi chi. Nhn xét 9: * Môn á cu: Thc hin úng các — Thc hin tâng cu c 4 ln tr lên. bài tp ca môn th — Bit cu, chuyn cu theo nhóm. thao t chn. — Bit cách phát cu bng mu bàn chân. * Môn ném bóng: — Thc hin c t th chun b ném bóng vào r. — Ném c bóng vào r bng mt tay trên vai hoc bng hai tay. — ng tác ném bóng nhp nhàng, chính xác. Nhn xét 10: — T chc c nhóm chi trò chi và hng dn c Bit cách vn dng tp nhng trò chi n gin. luyn theo yêu cu các — Tích cc hoc ch ng khi tp luyn. ni dung ca môn hc. — Vn dng c nhng k nng ã hc vào tp luyn. ánh giá kt qu hc tp môn th dc ca HS thông qua các gi hc, gi chi, qua quan sát thng xuyên ca GV trong quá trình dy hc. ánh giá thái hc tp, tích cc vn ng, s hp tác trong lúc chi, có k nng thc hành ng tác úng k thut và an toàn. Hc th dc giúp các em nhanh nhn, hot bát, tích cc tham gia các hot ng vi ý thc và tinh thn k lut cao, hp tác vi bn bè. Nội dung 4 CÂU HI VÀ BÀI TP T ÁNH GIÁ 1. Câu hỏi/bài tập T son các tiêu chí, minh chng ánh giá các môn hc o c, T nhiên và Xã hi, Âm nhc, M thut, Th công — K thut, Th dc. 2. Phần phản hồi cho câu hỏi/bài tập tự đánh giá Lu ý: Ni dung này hoàn toàn do hc viên t son các tiêu chí, minh chng ánh giá. 180 | MODULE TH 27
33. Trc ht phi chn mt môn hc trong chng trình ca mt lp c th; hiu rõ c im, mc tiêu ca môn hc; nghiên cu ni dung môn hc, Chun kin thc, k nng, thái cn t; mong mun u ra kt qu hc tp ca HS; cn c vào bng các nhn xét, chng c phân tích theo mô hình di ây. S phân tích quy trình ánh giá: ánh giá kt qu hc tp Các nhn xét H thng các chng c Các minh chng Các tiêu chí xác nh minh chng Ví d, môn Th dc, ni dung á cu: — Tiêu chí: ánh giá kh nng tâng cu, cu, chuyn cu, phát cu. — Minh chng: HS thc hành, GV quan sát hot ng ca chân HS khi tâng cu, cu, chuyn cu, phát cu. Nu thy các em làm c thì chng c c ghi nhn. Vi các môn khác, GV xem k s theo dõi kt qu ánh giá HS hiu rõ mi quan h gia nhn xét — chng c — tiêu chí và minh chng mi môn hc, t ó có cách nhìn nhn rõ ràng v các ni dung trên, phù hp vi c thù ca mi môn hc có ánh giá công bng, khách quan và chính xác nht kt qu hc tp ca HS. D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B Giáo dc và ào to, Chng trình giáo dc ph thông — cp Tiu hc, NXB Giáo dc, 2006. 2. B Giáo dc và ào to, Quy nh ánh giá và xp loi hc sinh tiu hc (ban hành kèm theo Quyt nh s 30/2005/Q—BGDT ngày 30/9/2005). PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT | 181
34. 3. B Giáo dc và ào to, Quy nh ánh giá và xp loi hc sinh tiu hc (ban hành kèm theo Thông t s 32/2009/TT—BGDT ngày 27/10/2009). 4. kim tra hc kì cp Tiu hc, NXB Giáo dc, 2008. 5. ng Hunh Mai, Nhng quan im mi v ánh giá kt qu hc tp ca hc sinh tiu hc phù hp vi hng phát trin mt nn giáo dc Vit Nam hin i và nhân vn, Tp chí Giáo dc, s 93, tháng 8/2004, tr. 17 — 19. 6. ình Hoan, Mt s vn c bn ca chng trình tiu hc mi, NXB Giáo dc, 2002. 7. Nguyn Hu Châu, S phân loi các mc tiêu giáo dc và vn ánh giá cht lng giáo dc, Tp chí Nghiên cu giáo dc, s 93, tháng 5/1998, tr. 3. 8. Hng dn thc hin Chun kin thc, k nng các môn hc tiu hc (lp 1, lp 2, lp 3, lp 4, lp 5), NXB Giáo dc, 2009. 9. B Giáo dc và ào to, S theo dõi kt qu kim tra, ánh giá hc sinh (lp 1, lp 2, lp 3, lp 4, lp 5). 10. ánh giá kt qu hc tp tiu hc , Tài liu ào to giáo viên tiu hc trình cao ng s phm và i hc s phm (D án phát trin giáo viên tiu hc) , NXB Giáo dc, 2006. 11. Quyt nh s 14/2007 Quy nh v Chun ngh nghip giáo viên tiu hc ca B Giáo dc và ào to. 12. Quyt nh s 04/2008 Quy nh v tiêu chun ánh giá cht lng giáo dc trng tiu hc ca B Giáo dc và ào to. 13. ng V Hot — Phó c Hoà, Giáo dc hc tiu hc I, NXB i hc S phm, Hà Ni, 2009. 14. Dng Thiu Tng (Ed. D), Trc nghim và o lng thành qu hc tp, NXB Khoa hc xã hi, PNC, 2005. 15. Trn Th Tuyt Oanh, ánh giá trong giáo dc, NXB i hc S phm, Hà Ni, 2005. 16. Tài liu tp hun v phng pháp dy hc tích cc (Phn o lng và ánh giá), i hc Calgary, Canada, 2007. 17. Phó c Hoà, ánh giá trong giáo dc tiu hc, NXB i hc S phm, Hà Ni, 2009. 182 | MODULE TH 27