Nghiên cứu hiệu quả trám bít hố rãnh răng hàm lớn thứ nhất ở trẻ em bằng clinpro-sealant

Nội dung text: Nghiên cứu hiệu quả trám bít hố rãnh răng hàm lớn thứ nhất ở trẻ em bằng clinpro-sealant

1. khăn [9]. Xuất phát từ nhận xét này chúng tôi đã dùng trị dị vật dạng cục bã thức ăn ở dạ dày thì 100% số dụng cụ cải tiến theo nguyên lý của bộ tán sỏi đường BN trong nghiên cứu đạt kết quả tốt, không có bệnh mật Soehendra và cho dụng cụ đi phía ngoài máy soi. nhân nào có tai biến nặng hoặc tử vong. Làm theo cách này tuy BN có khó chịu ở họng hơn (do TÀI LIỆU THAM KHẢO đường kính dụng cụ to hơn) nhưng so với cách chỉ sử 1. Ahmed H. Alsalem, Sayed Qaisarrudin, Vasant dụng kênh làm thủ thuật của máy soi thì phương pháp Talwalker (2000); “ Swallowed foreign bodies in children: của chúng tôi có nhiều ưu điểm là: Aspests of management”; HKMJ 2000;6(3):319-23. - Thao tác dụng cụ cắt dị vật dễ hơn do dụng cụ đi 2. Brady PG (1978); “Gastric phytobezoars theo 1 đường thẳng. consequent to delayed gastric emptying”; - Trong quá trình tiến hành thủ thuật qua kênh làm Gastrointest.Endosc. 1978:25:159-61. thủ thuật của máy soi có thể hút dịch, hút hơi, đưa kìm 3. Benes J (1991); “Treatment of gastric bezoars by gắp dị vật hỗ trợ thòng lọng trong việc bắt dị vật. Việc extracoporeal shock wave lithotripsy”; Endoscopy 1991;23:346-348. này rất quan trọng vì bắt được dị vật vào thòng lọng là 4. Harris R.Clearfield (1995); “Trauma, Bezoars, and động tác qua trọng nhất của thủ thuật cắt dị vật. th other Foreign Bodies”. Gastroenterology 5 editon, - Không tổn hại máy soi như biện pháp chỉ dùng W.B.Saunder Company 1995. kênh làm thủ thuật của máy soi. 5. Marios Pouagare, Patrick G.Brady (1994) “New - Dụng cụ rẻ tiền. techniques for the endoscopic removal of foreign Với việc áp dụng phương pháp trên chúng tôi đã bodies”; Advanced therapeutic endoscopy. Raven điều trị thành công cho 52 BN (100%) có dị vật dạng Press-New York. cục bã thức ăn ở dạ dày mà không gặp bệnh nhân 6. Robert S.Sandler, Andrea Todisco (1999); “Gastric nào có biến chứng nặng. bezoars”; Gastroenterolory. Lippinton William&Wilkin, KẾT LUẬN 1999. - Triệu chứng lâm sàng của các BN có dị vật dạ 7. Robert A.Sanowski (1987); “Foreign body dày dạng cục bã thức ăn là không đặc hiệu. BN extraction in the gastrointestinal tract”, Gastroenterologic thường đến khám bệnh vì các triệu chứng đau bụng Endoscopy. W.B.Saunder Company 1987. vùng thượng vị, đầy hơi, chướng bụng. 8. Soehendrea N (1989); “Endoscopic removal of - 100% các BN có dị vật chứa thành phần là xơ - trichobezoars”, Endoscopy 1989;21:201-207. bã thức ăn (phytobezoars), Kích thước trung bình 9. Y.G.Wang, U.Seitz, Z.L.Li (1998); “Endoscopic của dị vật: 3,5x5x9 cm, 80% các BN có 1 cục dị vật management of huge bezoars”, Endoscopy và 85,45% số BN có dị vật sẫm màu và chắc. 1998;30:371-374. - 78,18% số BN dị vật có kèm theo loét dạ dày tá 10. Zahid A.Saeed, Alfredo A.Rabassa; “An endoscopic method for removal of duodenal tràng. Các BN loét dạ dày tá tràng đều đáp ứng tốt phytobezoars”, Gastrointest Endosc 1995;41:74-76. với điều trị sau khi lấy hết dị vật. - Với biện pháp áp dụng dụng cụ cải tiến để điều NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ TRÁM BÍT HỐ RÃNH RĂNG HÀM LỚN THỨ NHẤT Ở TRẺ EM BẰNG CLINPRO-SEALANT VÕ TRƯƠNG NHƯ NGỌC, LƯƠNG MINH HẰNG, NGUYỄN ANH TUẤN, NGUYỄN THỊ THU PHƯƠNG - Viện ĐT Răng Hàm Mặt ĐẶT VẤN ĐỀ hố rãnh nhằm mục đích tìm ra vật liệu có tính ứng Trám bít hố rãnh là một trong những biện pháp dụng cao, được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng hữu hiệu để bảo vệ các hố rãnh mặt nhai mà Fluor đem lại lợi ích to lớn trong chiến lược phòng chống không có tác dụng nhiều trong dự phòng sâu răng. sâu răng. Vì vậy, chúng tôi chọn đề tài “Nhận xét hiệu Ngày nay, vật liệu trám bít hố rãnh được chia làm hai quả trám bít hố rãnh răng hàm lớn thứ nhất ở trẻ em loại chính là vật liệu có nguồn gốc từ composite và bằng Clinpro-sealant ” với mục tiêu đánh giá hiệu quả glass-ionomer cement (G.I.C). Cơ chế bảo vệ của trám bít hố rãnh răng hàm lớn thứ nhất vĩnh viễn chất trám bít hố rãnh chủ yếu là tạo một lớp vật liệu bằng Clinpro-sealant. mỏng, cách ly hố rãnh với các yếu tố gây sâu răng, TỔNG QUAN TÀI LIỆU và vật liệu có thể phóng thích một số ion giúp cho Sâu răng là một trong những bệnh phổ biến nhất men răng tăng khả năng đề kháng sâu răng. Khả với tỷ lệ người mắc rất cao, có nơi trên 90% dân số năng bảo vệ hố rãnh phụ thuộc vào sự tồn tại trên có sâu răng [4], [5], [6]. Theo Tổ chức Y tế Thế giới răng và độ mài mòn của chất trám bít. Hiệu quả dự “Chi phí chữa răng rất lớn, vượt quá khả năng của phòng sâu răng của các vật liệu là khác nhau phụ mọi chính phủ kể cả những nước phát triển”. Do vậy, thuộc vào rất nhiều yếu tố. Việc tìm hiểu chất trám bít dự phòng sâu răng là biện pháp hữu hiệu nhất nhằm Y HỌC THỰC HÀNH (903) - SỐ 1/2014 73
2. giảm tỷ lệ sâu răng và gián tiếp làm giảm chi phí cho 2 Z1 vấn đề chăm sóc sức khỏe răng miệng cộng đồng. n: Cỡ mẫu tối thiểu cần thiết, 2 : Hệ số tin cậy, Trám bít hố rãnh (TBHR) là một trong những biện 2 Z1 2 pháp giúp dự phòng sâu răng giúp cách ly hố rãnh với α=0,05 ta có 2 =1,96 , p: Tỷ lệ thành công với các yếu tố gây sâu răng và có thể phóng thích trám bít hố rãnh theo các nghiên cứu trước, p = một số ion giúp cho men răng chắc khỏe, tăng đề 0,857, d: sai số cho phép, chọn d=0,1. Thay vào công kháng sâu răng. thức ta có n= 34 răng. Trên thực tế chúng tôi tiến hành Người ta nhận thấy có mối liên quan giữa vị trí tổn nghiên cứu mỗi một loại răng hàm lớn thứ nhất là 36 thương đầu tiên với hình thái và chiều sâu của hố răng, tổng cộng bốn răng hàm thứ nhất là 126 răng. rãnh [3],[7]: loại chữ V: tổn thương bắt đầu từ đáy, 3. Phương pháp thu thập số liệu: Thiết kế bệnh loại chữ U: tổn thương bắt đầu từ khoảng giữa và lan án nha khoa trẻ em riêng phù hợp với đối tượng và xuống dưới, loại chữ I và IK: tổn thương bắt đầu từ mục tiêu nghiên cứu. Khám sàng lọc lâm sàng và cận đỉnh hố rãnh. Lớp men ở hố rãnh rất mỏng, thậm chí lâm sàng, lựa chọn bệnh nhi theo tiêu chuẩn. Vào và nối thẳng tới ngà nên khi sâu răng phát triển ở hố xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 16.0. rãnh, lớp này cũng nhanh chóng bị tổn thương, các KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN tổn thương này nếu được tiếp xúc với fluor trong thời Nghiên cứu được thực hiện trên 144 răng hàm gian đầu có thể phục hồi hoặc ngừng lại. lớn vĩnh viễn thứ nhất (mỗi răng hàm lớn gồm 36 Chất trám bít hố rãnh đầu tiên dùng trong lâm răng) trên 36 trẻ em độ tuổi 6-8 tuổi, gồm 20 trẻ gái sàng được báo cáo vào năm 1965, kể từ đó cho đến và 16 trẻ trai, qua nghiên cứu chúng tôi có một số kết nay đã có rất nhiều sản phẩm trám bít hố rãnh có tính quả về hiệu quả dự phòng sâu răng bằng trám bít hố an toàn và hiệu quả cao được báo cáo. Clinpro- rãnh với Clinpro- sealant như sau: sealant là một loại nhựa composite quang trùng hợp 1. Thời gian tồn tại của miếng TBHR dựa trên công thức của Bis-GMA, có độ nhớt thấp, Bảng 1: Tỷ lệ bám dính của vật liệu Clinpro- giải phóng Fluor và một đặc trưng cơ bản là tính thay sealant đổi màu sắc. Clinpro-sealant sẽ chuyển từ màu hồng Lưu giữ Ba tháng Sáu tháng lúc mới đặt lên răng thành màu trắng đục sau khi Miếng trám còn nguyên 139 (96,5 %) 136 (94,4%) chiếu đèn. Màu hồng giúp nha sĩ kiểm soát vị trí và Miếng trám bong một phần 3 (2,0 %) 5 (3,5 %) Miếng trám bong hoàn toàn 2 (1,5 %) 3 (2,1 %) lượng chất hàn đủ hàn kín hố rãnh. Độ nhớt thấp giúp chất hàn chảy dễ dàng vào đáy những hố rãnh Nhận xét: Sau ba tháng miếng trám còn nguyên nhỏ và sâu, làm giảm vi kẽ. Sự giải phóng Fluor ổn vẹn là 139/144 răng, chiếm 96,5%. Sau sáu tháng định trong một thời gian dài giúp men răng đề kháng miếng trám còn nguyên vẹn là 136/144 răng, chiếm tốt với sâu răng. Tính bám dính tốt vào bề mặt men 94,4%. Sau ba tháng và sáu tháng theo dõi tỷ lệ lưu giúp chất hàn được lưu giữ lâu hơn, tăng hiệu quả giữ miếng trám bằng vật liệu Clinpro-sealant không phòng chống sâu răng. có sự khác biệt (p> 0,05). ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Bảng 2: Tỷ lệ bám dính trên các răng hàm lớn của 1. Đối tượng nghiên cứu Clinpro-sealant Thời Tất cả những bệnh nhi đến khám và điều trị tại Lưu giữ R16 R26 R36 R46 Viện Đào Tạo Răng Hàm Mặt Đại học Y Hà Nội. gian Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhi 6-8 tuổi có răng Còn 36 35 34 34 nguyên (100%) (97,2%) (94,4%) (94,4%) hàm lớn thứ nhất (RHL 1) đã mọc đủ mặt nhai. Răng Bong một 0 1 1 1 này có hố rãnh sâu, dễ đọng thức ăn. Bệnh nhi đã có Ba phần (0%) (2,8%) (2,8%) (2,8%) sâu rãnh ở các răng khác. Bệnh nhi có RHL 1 đã mọc tháng lên hoàn toàn, có thể cách ly được nước bọt. Gia Bong 0 0 1 1 đình bệnh nhi tự nguyện tham gia nghiên cứu. hoàn toàn (0%) (0%) (2,8%) (2,8%) Tiêu chuẩn loại trừ khỏi mẫu nghiên cứu: Bệnh Còn 34 35 34 33 nhi có hố rãnh RHL 1 nông có khả năng tự làm sạch. nguyên (94,4%) (97,2%) (94,4%) (91,7%) Bệnh nhi đã có sâu mặt bên cần trám lại. Bệnh nhi và Bong một 1 1 1 2 Sáu gia đình không tự nguyện tham gia nghiên cứu. phần (2,8%) (2,8%) (2,8%) (5,5%) tháng 2.Thời gian và địa điểm nghiên cứu Bong 1 0 1 1 Từ tháng 6/2010 đến tháng 6/2012 tại bộ môn Răng hoàn toàn (2,8%) (0%) (2,8%) (2,8%) Trẻ Em, Viện Đào Tạo Răng Hàm Mặt Đại học Y Hà Nội. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp lâm Nhận xét: Sau ba tháng và sáu tháng theo dõi tỷ sàng mở (không nhóm chứng). lệ bị bong một phần và toàn bộ của các răng hàm Cỡ mẫu nghiên cứu dưới cao hơn của các răng hàm trên. Sử dụng công thức tính cỡ mẫu cho xác định một Khả năng bảo vệ chống sâu răng của trám bít hố tỷ lệ trong quần thể: rãnh phụ thuộc vào khả năng thâm nhập và bám dính 2 p(1 p) của vật liệu trám bít vào hố rãnh trên mặt nhai. Clinpro- . Z1 2 n = 2 d sealant là nhựa composite là loại vật liệu được dán dính vào men ngà bằng cách sử dụng acid etching tạo 74 Y HỌC THỰC HÀNH (903) - SỐ 1/2014
3. ra các vi chốt, sự thành công của miếng trám phụ Trong nghiên cứu này chúng tôi sử dụng loại vật thuộc vào rất nhiều yếu tố trong đó kỹ thuật thực hiện liệu là Clinpro-sealant thuộc nhóm Bis-GMA. Loại vật được coi là yếu tố quan trọng nhất. Trong các giai liệu này có độ chảy cao giúp chất trám dễ dàng chảy đoạn của kỹ thuật trám bít, etching men trước khi trám vào hố rãnh sâu và nhỏ, làm tăng độ thâm nhập của bít là bước quan trọng nhất. Thời gian etching theo chất trám vào đáy hố rãnh và giảm tỷ lệ vi kẽ giữa khuyến cáo của nhà sản xuất là 20 giây. Tuy nhiên chất trám và thành hố rãnh. Sự kín khít của rìa miếng người ta không thấy có sự khác biệt nhiều về khả trám là cực kỳ quan trọng đối với sự thành công của năng lưu giữ nếu tăng thời gian etching. Khi tăng thời miếng trám. Nếu vật liệu không đủ phủ kín hố rãnh gian etching trên răng sữa sẽ làm tăng khả năng lây gây hở rìa tạo điều kiện cho vi khuẩn, dịch miệng, nhiễm nước bọt trong thời gian etching. Như vậy thời các ion thấm qua khe giữa răng và vật liệu tạo nên gian etching ngắn sẽ phù hợp hơn đối với trẻ nhỏ. các tổn thương sâu răng bên dưới miếng trám. Clinpro-sealant có màu hồng giúp nha sỹ kiểm soát Clinpro Sealant là loại nhựa Composite được bổ tốt chất trám bít đảm bảo chất trám phủ kín hố rãnh sung thành phần Fluor nên càng làm tăng tác dụng không bị thiếu hụt. Khi đông cứng Clinpro-sealant dự phòng sâu răng của vật liệu trám bít hố rãnh. chuyển màu trắng đục, miếng trám thẩm mỹ hơn nhưng KẾT LUẬN bệnh nhân khó theo dõi sự tồn tại của miếng trám. Tỷ lệ lưu giữ miếng trám của vật liệu Clinpro-sealant Theo kết quả bảng 2 tỷ lệ lưu giữ trên R36 và R46 cao: sau 3 tháng với miếng trám còn nguyên là 96,5%, của vật liệu Clinpro-sealant sau 3 tháng và 6 thấp hơn sau 6 tháng tỷ lệ miếng trám còn nguyên là 94,4%. Tỷ lệ răng 16 và răng 26. Tỷ lệ bong một phần trên răng 36 lưu giữ miếng trám trên các răng 16, 26 tốt hơn trên và 46 sau ba tháng và sáu tháng lần lượt là 5,6 % và răng 36 và răng 46. Tỷ lệ sâu răng của nhóm được trám 8,3% trong khi đó ở răng 16 và 26 là 2,8% và 5,6%. bằng Clinpro-sealant sau ba tháng, sáu tháng theo dõi Đều này có thể giải thích được là do quá trình cách ly đều bằng 0% dù miếng trám còn nguyên, bong một nước bọt, ở hàm trên có nhiều thuận lợi hơn, hàm phần hay bong toàn bộ vật liệu trám bít. Clinpro Sealant dưới do cử động lưỡi, trẻ em không kiểm soát được là một loại vật liệu có nhiều ưu điểm để ứng dụng trong nên tỷ lệ thất bại cũng cao hơn so với hàm trên. Tuy việc trám bít hố rãnh dự phòng sâu răng. nhiên, khi trám bít hố rãnh ở hàm trên chúng ta cần SUMMARY chú ý, vì các vật liệu có độ nhớt thấp nên có xu hướng The study was conducted on 36 children 6-8 years bị chảy ra ngoài, khó thâm nhập sâu vào trong các đáy of age with 126 permanent first molars teeth, hố rãnh, do vậy cần chỉnh tư thế đầu hơi ngửa và thời diagnosed with pit and fissure caries in order to gian phù hợp để vật liệu bít kín các đáy hố rãnh. describe effective sealing enamel pits and fissures 2. Hiệu quả can thiệp dự phòng sâu răng using Clinpro-sealant. Methods: cross-sectional Bảng 3: Tỷ lệ sâu răng ở nhóm trám bằng Clinpro- descriptive study, random selection of pediatric sealant sau ba, sáu tháng patients with pit and fissure caries to examine following standard criteria. Screening, clinical and non-clinical Ba tháng Sáu tháng examination were done by pre-designed forms. Lưu giữ Sâu Không Sâu Không Results: Clinpro had the greatest fracture resistance, răng sâu răng sâu after 3 months with 96.5%, 6 months 94.4%. Fit and Miếng trám còn 0 139 0 136 fissure in permanent maxillar first molars better than nguyên mandibular first molars. After 6 months, do not Miếng trám bong 0 3 0 5 detection caries. Conclusions: We suggest future một phần studies sealants after a longer post-application period Miếng trám bong 0 2 0 3 with advanced evaluation techniques. hoàn toàn Keywords: Sealing pits and fissures, permanent first molars teeth, Clinpro-sealant Nhận xét: Nhóm răng được trám bằng vật liệu TÀI LIỆU THAM KHẢO Clinpro-sealant sau ba tháng và sáu tháng theo dõi, 1. Trương Mạnh Dũng, Vũ Mạnh Tuấn (2011). dù miếng trám còn nguyên, bong 1 phần hoặc bong “Thực trạng bệnh răng miệng và một số yếu tố liên quan toàn bộ không thấy có tổn thương sâu răng xuất hiện. ở trẻ 4-8 tuổi tại 5 tỉnh thành của Việt Nam năm 2010”, Theo các nghiên cứu trước đây, hiệu quả phòng Tạp chí Y học thực hành (số 12/2011),trang 56-59. chống sâu răng phụ thuộc vào tính bám dính của vật 2. Trần Thúy Nga, Phan Thị Thanh Yên, Phan Ái liệu, tỷ lệ bám dính càng cao hiệu quả phòng sâu Hùng (2003). “Giải phẫu răng sữa”,“Dự phòng sâu răng răng càng tốt. Khi hố rãnh được bịt kín hoàn toàn ở trẻ em”, Nha khoa trẻ em, Nhà xuất bản Y học Thành người ta thấy có sự giảm đột ngột đáng kể số lượng phố Hồ Chí Minh, trang 23-24, 180-190. vi khuẩn trong các tổn thương sâu răng. Tiến trình 3. Nguyễn Quốc Trung (2011). Phát hiện và Phòng sâu răng cũng bị ngăn lại do vi khuẩn bị cách ly với bệnh sâu răng trong cộng đồng, Sách chuyên khảo. Nhà nguồn dinh dưỡng bên ngoài. Chất trám bít hố rãnh Xuất bản Thời Đại Việt Nam, trang 53. có tác dụng cô lập mặt nhai với môi trường xung 4. Trần Văn Trường & Trịnh Đình Hải (2001). Kết quanh, không cho thức ăn đọng lại trên bề mặt hố quả điều tra sức khoẻ răng miệng toàn quốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội. rãnh tạo điều kiện cho sự mất khoáng và phóng thích 5. Lê Ngọc Tuyến, Nguyễn Quốc Trung & Trần Thị Fluor có tác dụng chống sâu răng. Y HỌC THỰC HÀNH (903) - SỐ 1/2014 75
4. Lan Anh (2004). Nghiên cứu đánh giá bệnh răng miệng management methods”, Community Dent Oral Epidemiol của học sinh tiểu học tại Hà Nội. Tạp chí Y học thực 2001, 29(6), pp. 399-411. hành, trang 5 - 7. 7. McDonald R. E, Avery D. R (2011). McDonald 6. Bader JD, Shugars DA, Bonito AJ (2001). and Avery for the Child and Adolescent, 9th ed, Mosby, p “Systematic rewiew of selected caries prevention and 199-201. 76 Y HỌC THỰC HÀNH (903) - SỐ 1/2014