Tổ chức kế hoạch dạy học cho học phần Đồ án kỹ thuật robot

pdf 4 trang Gia Huy 19/05/2022 2830
Bạn đang xem tài liệu "Tổ chức kế hoạch dạy học cho học phần Đồ án kỹ thuật robot", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfto_chuc_ke_hoach_day_hoc_cho_hoc_phan_do_an_ky_thuat_robot.pdf

Nội dung text: Tổ chức kế hoạch dạy học cho học phần Đồ án kỹ thuật robot

  1. TỔ CH ỨC K Ế HO ẠCH D ẠY H ỌC CHO HỌC PH ẦN ĐỒ ÁN K Ỹ THU ẬT ROBOT TS. Nguy ễn Thiên Ch ươ ng Bộ môn C ơ điện t ử TÓM T ẮT Trong m ột s ố h ọc k ỳ v ừa qua khoa c ơ khí đang tri ển khai nhi ều ph ươ ng án nh ằm nâng cao ch ất lượng gi ảng d ạy, trong đó được đặ c bi ệt quan tâm là vi ệc hoàn thi ện đề c ươ ng gi ảng d ạy h ọc ph ần bằng cách b ổ xung ho ạt độ ng ng ười d ạy và ng ười h ọc. Ph ươ ng án này n ếu được tri ển khai h ợp lý và đồng b ộ s ẽ mang l ại hi ệu qu ả l ớn trong vi ệc nâng cao ch ất l ượng gi ảng d ạy c ủa khoa. Để đạ t được hi ệu qu ả cao nh ất trong phươ ng pháp này thì s ự h ướng d ẫn và t ổ ch ức c ủa gi ảng viên đóng vai trò then ch ốt. Bài vi ết này trình bày các ho ạt độ ng d ạy-học c ụ th ể để đả m b ảo m ục tiêu day-học theo ph ươ ng pháp trên. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Các nghiên c ứu cho th ấy ng ười h ọc th ường đạ t k ết qu ả t ốt h ơn khi được ti ếp c ận v ới các ph ươ ng pháp d ạy h ọc trong đó ng ười h ọc được phát huy tính ch ủ độ ng khi tham gia vào các ho ạt độ ng đa d ạng của quá trình h ọc. H ọc t ập theo cách này giúp ng ười h ọc có cách ti ếp c ận sâu trong quá trình h ọc, t ức là ng ười h ọc ch ủ tâm để tìm hi ểu các ki ến th ức ph ục v ụ cho nhi ệm v ụ được đưa ra thay vì ch ỉ thu ần túy tái th ể hi ện l ại các thông tin trong các bài thi. Ph ươ ng pháp d ạy h ọc thông qua vi ệc làm đồ án là m ột trong các ph ươ ng pháp d ạy h ọc tích c ực được s ử d ụng để phát huy tính tích c ực, ch ủ độ ng, sáng t ạo c ủa ng ười h ọc. M ục tiêu c ủa ph ươ ng pháp này là t ập trung phát huy tính ch ủ độ ng c ủa ng ười h ọc thay vì t ập trung vào ng ười d ạy nh ư các ph ươ ng pháp truy ền th ống, và vì v ậy để d ạy h ọc theo ph ươ ng pháp này thì ng ười d ạy ph ải bỏ nhi ều th ời gian và công s ức h ơn các ph ươ ng pháp th ụ độ ng. Trong ph ươ ng pháp này, ng ười d ạy ph ải đư a ra các vấn đề th ực t ế c ần gi ải quy ết, thông qua các ho ạt độ ng đa d ạng, kích thích ng ười h ọc khám phá, áp d ụng, phân tích và đánh giá các ý t ưởng h ơn là truy ền đạ t thông tin m ột chi ều. Nh ờ đó ng ười h ọc s ẽ được phát tri ển các k ỹ n ăng t ổng h ợp ki ến th ức, phán đoán, sáng t ạo và t ư duy đổi m ới. Trong quá trình h ọc, ng ười h ọc luôn ph ải có s ự trao đổ i v ới các thành viên trong nhóm và v ới ng ười d ạy nh ằm gi ải thích và th ống nh ất m ục tiêu, nh ờ đó, người h ọc s ẽ cảm th ấy luôn ý th ức được quá trình h ọc c ủa h ọ, h ọ đang h ọc gì và ph ải h ọc nh ư th ế nào. Đây c ũng chính là cách nâng cao cho ng ười h ọc cách xây d ựng độ ng c ơ h ọc t ập và hình thành thói quen h ọc t ập su ốt đờ i. II. MỤC TIÊU VÀ PH ƯƠ NG PHÁP TỔ CH ỨC K Ế HO ẠCH D ẠY-HỌC 1. Các b ước t ổ ch ức gi ảng d ạy thông qua vi ệc làm đồ án Để ti ến hành gi ảng d ạy theo ph ươ ng pháp làm đồ án, ng ười d ạy ph ải ti ến hành các công đoạn sau: Chu ẩn b ị: ng ười d ạy ph ải xác đị nh được đồ án nh ằm kích thích tính tò mò c ủa ng ười h ọc, h ướng ng ười h ọc t ự đưa ra suy ngh ĩ của mình c ũng nh ư huy động được các ki ến th ức v ốn có để t ự đưa ra các câu h ỏi và tr ả l ời các ch ủ đề liên quan. Đồng th ời ng ười d ạy ph ải l ập k ế ho ạch t ổ ch ức l ớp h ọc, xác định vai trò và trách nhi ệm c ủa m ỗi ng ười h ọc trong vi ệc th ực hi ện công vi ệc được giao. Th ực hi ện: ng ười d ạy ph ải h ướng d ẫn ng ười h ọc ph ươ ng pháp thu th ập và x ử lý thông tin c ần thi ết ph ục v ụ cho đồ án, trang b ị cho ng ười h ọc m ột s ố ki ến th ức c ũng nh ư công c ụ ph ục v ụ cho quá trình th ực hi ện nhi ệm v ụ được giao. Giúp ng ười h ọc xây d ựng hoàn thi ện s ản ph ẩm c ũng nh ư hoàn thành báo cáo. Tổng h ợp: ng ười d ạy h ướng d ẫn ng ười h ọc xem xét l ại các b ước đã ti ến hành, đánh giá kết qu ả ho ặc s ản ph ẩm đạt được, h ướng d ẫn ng ười h ọc xác đị nh những b ối c ảnh m ới để áp d ụng nh ững ki ến th ức, k ỹ n ăng, n ăng l ực có được, phát tri ển hình thành nh ững ý t ưởng, m ục tiêu mói. 3
  2. Đánh giá : ng ười d ạy s ẽ ti ến hành đánh giá ng ười h ọc d ựa trên nh ững k ỹ n ăng, n ăng l ực mà ng ười học phát tri ển được, c ũng nh ư các ki ến th ức mà ng ười h ọc ti ếp thu trong quá trình th ực hi ện đồ án. 2. Ph ươ ng pháp xây d ựng k ế ho ạch t ổ ch ức d ạy-học Trong ph ươ ng pháp d ạy h ọc ch ủ độ ng, ng ười h ọc là trung tâm của c ả ho ạt độ ng d ạy và ho ạt độ ng học, vì v ậy k ế ho ạch t ổ ch ức d ạy-học ph ải được xây d ựng nh ằm giup ng ười h ọc t ự tìm hi ểu nh ững ki ến th ức mình c ần ch ứ không ti ếp thu các ki ến th ức được ng ười d ạy cung c ấp m ột cách th ụ độ ng. Kế ho ạch t ổ ch ức d ạy-học ph ải đặ t ng ười h ọc vào các tình hu ống th ực t ế c ủa đờ i s ống để ng ười h ọc t ự quan sát, phân tích, th ảo lu ận để t ừ đó đưa ra cách gi ải quy ết v ấn đề theo cách suy ngh ĩ c ủa mình. Nh ư th ế, ng ười h ọc không nh ững ti ếp thu được các ki ến th ức m ới mà còn n ắm được cách th ức để ti ếp c ận các ki ến th ức khác cho các môn h ọc hay công vi ệc sau này. Kế ho ạch t ổ ch ức d ạy-học c ần đạ t m ục tiêu giúp ng ười h ọc phát tri ễn k ỹ n ăng, thói quen t ự h ọc. Với s ự bùng n ổ c ủa khoa h ọc k ỹ thu ật, đặ c bi ệt là s ự xu ất hi ện c ủa internet, l ượng ki ến th ức c ần truy ền đạt cho m ỗi môn h ọc s ẽ tr ở nên quá l ớn và không th ể nh ồi nhét toàn b ộ ki ến th ức này cho ng ười h ọc. Vì v ậy ng ười d ạy ph ải d ần chuy ển vai trò t ừ vi ệc truy ền đạ t thông tin là ho ạt độ ng chính sang h ướng dẫn ph ươ ng pháp t ự h ọc cho ng ười h ọc là ho ạt độ ng ch ủ đạ o. Kế ho ạch t ổ ch ức d ạy h ọc c ũng ph ải đả m b ảo s ự hài hòa gi ữa ho ạt độ ng h ọc tập c ủa t ừng cá nhân và ho ạt độ ng h ọc t ập theo nhóm. Các cá nhân trong m ột l ớp h ọc hay trong m ột nhóm s ẽ có đặ c điểm là trình độ, kh ả n ăng không đề u nhau. Có ng ười h ọc gi ỏi k ỹ n ăng này nh ưng l ại y ếu k ỹ n ăng khác và ng ược l ại. Vì v ậy k ết h ợp các ho ạt độ ng h ọc m ột cách hài hòa s ẽ đem l ại hi ệu qu ả ti ếp thu ki ến th ức cao h ơn. Ng ười h ọc s ẽ v ừa t ự ti ếp thu ki ến th ức theo nhi ệm v ụ được giao v ừa có th ời gian ho ạt độ ng nhóm để chia s ẽ, tranh lu ận v ới nhau để gi ải quy ết v ấn đề t ừ đó s ẽ b ổ xung phát tri ển ki ến th ức cho nhau. Về phía ng ười d ạy, k ế ho ạch t ổ ch ức d ạy h ọc ph ải gi ảm thi ểu các ho ạt độ ng truy ền đạ t thông tin một chi ều t ừ ng ười d ạy sang ng ười h ọc và t ập trung vào các ho ạt độ ng trong đó vai trò chính c ủa ng ười d ạy là t ổ ch ức và h ướng d ẫn. Nh ư v ậy ng ười d ạy s ẽ t ốn nhi ều th ời gian h ơn để chu ẩn b ị cho m ỗi bu ổi h ọc, nh ưng bù l ại trong th ời gian các ti ết h ọc, ng ười h ọc s ẽ t ự lĩnh h ội các ki ến th ức m ột cách ch ủ động theo h ướng mà ng ười d ạy mong mu ốn. III. XÂY D ỰNG K Ế HO ẠCH D ẠY-HỌC CHO MÔN ĐỒ ÁN K Ỹ THU ẬT ROBOT Bài này s ẽ trình bày v ề vi ệc xây d ựng k ế ho ạch d ạy-học cho môn h ọc “ Đồ án k ỹ thu ật robot”. M ục tiêu c ủa vi ệc xây d ựng k ế ho ạch d ạy-học là nh ằm đạ t được các yêu c ầu sau c ủa môn h ọc: - Thông qua vi ệc làm m ột sản ph ẩm th ực t ế giúp ng ười h ọc ti ếp c ận nh ững ki ến th ức c ơ b ản nh ất của môn “ Đồ án k ỹ thu ật robot”. - Cung cấp cho ng ười h ọc m ột s ố công c ụ và k ỹ n ăng c ần thi ết ph ục v ụ cho môn h ọc này c ũng nh ư các môn h ọc và công vi ệc sau này. - Giúp ng ười h ọc hoàn thi ện và nâng cao k ỹ năng, thói quen t ự h ọc. - Từng b ước c ải thi ện kh ả n ăng làm vi ệc độ c l ập c ũng nh ư k ỹ n ăng làm vi ệc theo nhóm. - Xây d ựng bài gi ảng theo h ướng mô đun nh ằm ph ục v ụ cho vi ệc b ổ xung và phát tri ển môn h ọc. Để đạ t được m ục tiêu trên ng ười d ạy đã ti ến hành xây d ựng k ế ho ạch d ạy h ọc nh ư sau: Về ph ần chu ẩn b ị, gi ảng viên sẽ tìm hi ểu các thông tin v ề l ớp h ọc nh ư s ố l ượng sinh viên, trình độ sinh viên đồng th ời s ẽ thu th ập các tài li ệu c ần thi ết để ph ục v ụ cho môn h ọc. V ới các thông tin c ần thi ết này, môn h ọc s ẽ được bố trí thành b ảy n ội dung chính v ới các k ế ho ạch cho ho ạt độ ng d ạy và h ọc tươ ng ứng cho t ừng n ội dung nh ư sau: Tu ần th ứ nh ất: Gi ới thi ệu v ề robot v ẽ. Gi ảng viên s ẽ trình bày v ề ki ểu robot s ẽ được thi ết k ế ch ế tạo, cung c ấp các tài li ệu c ần thi ết, t ổ ch ức l ớp b ằng cách chia l ớp thành b ảy nhóm, m ỗi nhóm ba sinh viên, t ạo ng ẫu nhiên vào giao kích th ước robot mà m ỗi nhóm ph ải ch ế t ạo. Các sinh viên s ẽ được cho th ời gian để ch ọn các thành viên trong nhóm, th ảo lu ận và phân công nhi ệm v ụ c ủa m ỗi thành viên; 4
  3. sau đó giao danh sách nhóm c ũng nh ư nhi ệm v ụ s ơ l ược c ủa m ỗi thành viên cho gi ảng viên. Đồng th ời sẽ tìm hi ểu v ề các tài li ệu do gi ảng viên giao. Tu ần th ứ hai: Thi ết k ế robot. Gi ảng viên s ẽ trình bày v ề các bài toán động h ọc thu ận ngh ịch c ủa robot, h ướng d ẫn v ề vi ệc s ử d ụng ph ần m ềm thi ết k ế robot và đư a ra yêu c ầu ph ải hoàn thành trong tu ần này là n ộp b ản v ẽ hoàn ch ỉnh c ủa robot và mô ph ỏng robot. Các nhóm s ẽ th ảo lu ận v ề k ết c ấu robot, trình bày các ưu nh ược điểm c ủa các ph ươ ng án ch ế t ạo, phân công nhi ệm v ụ cho m ỗi thành viên trong nhóm để hoàn thành yêu c ầu c ủa gi ảng viên. Tu ần th ứ ba: Chu ẩn b ị cho ch ế t ạo robot. Gi ảng viên s ẽ ki ểm tra ph ần n ội dung th ực hi ện yêu c ầu của tu ần tr ước và cho điểm đánh giá t ươ ng ứng, sau đó, trình bày các c ơ c ấu, linh ki ện chính cần cho vi ệc ch ế t ạo robot, h ướng d ẫn v ề vi ệc tìm, đặt ch ế t ạo ho ặc mua các linh ki ện c ần để ch ế t ạo robot và đư a ra yêu c ầu cho tu ần này đó là n ộp b ản v ẽ ch ế t ạo robot, b ản li ệt kê linh ki ện và ch ế t ạo ho ặc mua các linh ki ện trong b ảng này. Các nhóm sinh viên s ẽ n ộp bài c ủa tu ần tr ước, nghe gi ảng viên đánh giá công vi ệc c ủa tu ần tr ước, l ập b ảng li ệt kê linh ki ện và phân công các thành viên trong nhóm th ực hi ện vi ệc yêu c ầu c ủa tu ần này. Đồng th ời h ỏi gi ảng viên c ũng nh ư trao đổi v ới các nhóm khác để tìm hi ểu thêm v ề các ưu nh ược điểm c ủa các thi ết k ế c ủa mình để có th ể b ổ xung, s ữa ch ữa k ịp th ời. Tu ần th ứ b ốn: Ch ế t ạo robot. Gi ảng viên s ẽ ki ểm tra ph ần n ội dung th ực hi ện yêu c ầu c ủa tu ần tr ước và cho điểm đánh giá t ươ ng ứng, sau đó, gi ảng viên s ẽ h ướng d ẫn vi ệc l ắp ráp robot, các ghi chú và yêu c ầu k ỹ thu ật khi l ắp ráp robot và đư a ra yêu c ầu cho tu ần này đó là n ộp robot đã l ắp ráp hoàn ch ỉnh. Các nhóm sinh viên s ẽ n ộp bài c ủa tu ần tr ước, nghe gi ảng viên đánh giá công vi ệc đã hoàn thành r ồi ti ến hành l ắp ráp robot. Các thành viên trong nhóm ph ải trao đổ i v ới nhau c ũng nh ư tham kh ảo ý ki ến c ủa gi ảng viên và các nhóm khác để ti ến hành l ắp ráp robot. Tu ần th ứ n ăm: Vi ết ch ươ ng trình điều khi ển robot. Gi ảng viên s ẽ ki ểm tra ph ần n ội dung th ực hi ện yêu c ầu c ủa tu ần tr ước và cho điểm đánh giá t ươ ng ứng, sau đó, s ẽ h ướng d ẫn sinh viên v ề ch ươ ng trình điều khi ển robot. Các yêu c ầu mà sinh viên ph ải th ực hi ện cho tu ần này g ồm vi ết ph ần m ềm và ph ần đệ m điều khi ển robot; tìm hi ểu v ề các ch ươ ng trình điều khi ển có s ẵn. Các nhóm sinh viên s ẽ nộp bài c ủa tu ần tr ước, nghe gi ảng viên đánh giá công vi ệc đã hoàn thành r ồi ti ến hành phân công các thành viên trong nhóm th ực hi ện yêu c ầu c ủa gi ảng viên. Đồng th ời c ũng trao đổ i, nêu ra các th ắc m ắc trong quá trình th ực hi ện các nhi ệm vụ c ủa tu ần tr ước c ũng nh ư các v ấn đề ch ưa hi ểu c ủa tu ần này. Tu ần th ứ sáu: Hi ệu ch ỉnh và ki ểm tra robot. Gi ảng viên s ẽ ki ểm tra ph ần n ội dung th ực hi ện yêu cầu c ủa tu ần tr ước và cho điểm đánh giá t ươ ng ứng, sau đó, s ẽ h ướng d ẫn sinh viên các b ước v ận hành, hi ệu ch ỉnh và ki ểm tra ho ạt độ ng c ủa robot. Gi ảng viên c ũng s ẽ đưa ra yêu c ầu c ủa tu ần sau là mỗi sinh viên s ẽ v ận hành robot để th ực hi ện m ột công vi ệc c ụ th ể. Các nhóm sinh viên s ẽ n ộp bài c ủa tu ần tr ước, nghe gi ảng viên đánh giá công vi ệc đã hoàn thành r ồi ti ến hành phân công các thành viên trong nhóm th ực hi ện yêu c ầu c ủa gi ảng viên. Tu ần th ứ bày: Ki ểm tra m ỗi sinh viên v ận hành robot. Gi ảng viên s ẽ g ọi tên t ừng sinh viên và ki ểm tra đánh giá vi ệc v ận hành robot c ủa t ừng sinh viên. Sinh viên s ẽ v ận hành robot theo các yêu cầu do gi ảng viên đư a ra. IV. KẾT LU ẬN – ĐỀ XU ẤT Qua đánh giá s ơ b ộ k ết qu ả môn h ọc thì 99% ng ười h ọc hoàn thành các yêu c ầu c ơ b ản c ủa môn học, 1% không hoàn thành do b ỏ môn h ọc. Trong đó có 30% ng ười h ọc có kh ả n ăng nâng cao phát triển s ản ph ẩm cu ối cùng và 10% ng ười h ọc có ky n ăng còn h ơi kém. K ết qu ả trên là do g ặp ph ải hai khó kh ăn l ớn nh ất trong quá trình th ực hi ện môn h ọc là vi ệc đưa vào mô đun k ỹ n ăng l ập trình và kinh phí th ực hi ện đồ án. Để gi ải quy ết các v ấn đề trên có m ột s ố gi ải pháp nh ư sau: h ướng d ẫn ng ười h ọc ti ếp c ận v ới ngôn ng ữ l ập trình Python s ớm h ơn hi ện t ại (h ọc k ỳ cu ối), xin h ỗ tr ợ thêm kinh phí t ừ nhà tr ường Ngoài ra còn có th ể t ăng tính đa d ạng c ũng nh ư các lo ại đồ án cho môn h ọc, c ấu trúc l ại các nhóm cho phù hợp v ới yêu c ầu c ủa t ừng đồ án, hoàn thi ện và phát tri ển bài gi ảng hi ện t ại cho phù h ợp hơn v ới trình độ ng ười h ọc. 5
  4. TÀI LI ỆU THAM KH ẢO 1. Nguy ễn Thành H ải, Phùng Thúy Ph ượng, Đồ ng Th ị Bích Th ủy, 2010. Gi ới thi ệu m ột s ố ph ươ ng pháp gi ảng d ạy c ải ti ến giúp sinh viên h ọc t ập ch ủ độ ng và tr ải nghi ệm, đạ t các chu ẩn đầu ra theo CDIO. Đạ i h ọc Qu ốc gia Tp.HCM, H ội th ảo CDIO. 2. TS Lê Văn Hảo. S ổ tay ph ươ ng pháp gi ảng d ạy và đánh giá. Tr ường Đạ i h ọc Nha Trang. 6