Vai trò của Blockchain trong việc đáp ứng các mục tiêu chính trong quản lý chuỗi cung ứng: Bài học và kinh nghiệm quốc tế

Nội dung text: Vai trò của Blockchain trong việc đáp ứng các mục tiêu chính trong quản lý chuỗi cung ứng: Bài học và kinh nghiệm quốc tế

1. 213 VAI TRÒ CỦA BLOCKCHAIN TRONG VIỆC ĐÁP ỨNG CÁC MỤC TIÊU CHÍNH TRONG QUẢN LÝ CHUỖI CUNG ỨNG: BÀI HỌC VÀ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ ThS. Phạm Trần Minh Trang Khoa Đầu tư, Trường Đại học Kinh tế quốc dân TÓM TẮT Ngày nay, sự xuất hiện của blockchain được ứng dụng giúp chuyển đổi các hoạt động của chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, các nhà khoa học hầu như chưa bắt đầu đánh giá một cách có hệ thống các tác động của blockchain đối với các hoạt động khác nhau trong tổ chức. Bài viết này xem xét cách thức blockchain có thể ảnh hưởng đến các mục tiêu quản lý chuỗi cung ứng chính như chi phí, chất lượng, tốc độ, độ tin cậy, giảm thiểu rủi ro, tính bền vững và tính linh hoạt. Bài viết sẽ thảo luận các nghiên cứu tình huống về các dự án blockchain ở các giai đoạn phát triển khác nhau cho các mục đích đa dạng. Nghiên cứu này minh họa các cơ chế khác nhau mà blockchain giúp đạt được các mục tiêu của chuỗi cung ứng ở trên. Qua đó, bài viết nhấn mạnh đặc biệt vai trò của việc kết hợp Internet vạn vật (IoT) trong các giải pháp dựa trên blockchain và mức độ triển khai blockchain để xác thực danh tính của các cá nhân và tài sản. Từ khoá: Blockchain, Internet vạn vật, Quản lý chuỗi cung ứng 1. GIỚI THIỆU Một số ứng dụng phi tài chính hứa hẹn nhất của blockchain dự kiến sẽ bao gồm các ứng dụng trong chuỗi cung ứng, điện và ngành thực phẩm/ nông nghiệp. Những lĩnh vực này được cho là phù hợp mạnh mẽ cho blockchain. Các trường hợp ứng dụng trong các ngành công nghiệp này được cho là mang lại lợi suất đầu tư thực ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển blockchain (Bünger, 2017). Trong số nhiều hoạt động có khả năng bị thay đổi nhờ ứng dụng blockchain, chuỗi cung ứng đáng được quan tâm đặc biệt. Việc sử dụng các ứng dụng Internet vạn vật (IoT) ngày càng gia tăng là một trong những xu hướng sẽ ảnh hưởng đến quản lý chuỗi cung ứng (SCM). Với IoT, thẻ nhận dạng tần số vô tuyến (RFID), cảm biến, mã vạch, thẻ và chip GPS, vị trí của sản phẩm, gói hàng và thùng vận chuyển có thể được theo dõi ở mỗi bước. Điều này cho phép theo dõi hàng hóa theo thời gian thực, nâng cao từ nguồn gốc của chúng.
2. 214 Lợi ích trực tiếp đầu tiên của blockchain là nó cung cấp một giải pháp khả thi để quản lý và nhận dạng danh tính (Alam, 2016). Blockchain có thể được sử dụng trong chuỗi cung ứng để biết ai đang thực hiện những hoạt động nào. Ngoài ra, thời gian và địa điểm của các hoạt động cũng có thể được xác định. Blockchain tạo điều kiện cho việc đo lường kết quả và hiệu suất của các quy trình chính trong chuỗi cung ứng. Khi dữ liệu theo dõi đầu vào nằm trên sổ cái blockchain, chúng là bất biến. Các nhà cung cấp khác trong chuỗi cũng có thể theo dõi việc vận chuyển, giao hàng và tiến độ. Bằng cách này, blockchain tạo ra niềm tin giữa các nhà cung cấp. Bằng cách loại bỏ kiểm toán viên trung gian, hiệu quả có thể được tăng lên và chi phí có thể được giảm xuống. Các nhà cung cấp cá nhân có thể thực hiện kiểm tra và cân đối của riêng họ trên cơ sở gần thời gian thực (Koetsier, 2017). Blockchain cũng cung cấp một thang đo lường chất lượng sản phẩm chính xác trong quá trình vận chuyển. Ví dụ, bằng cách phân tích dữ liệu về lộ trình và thời gian di chuyển, các bên liên quan trong chuỗi cung ứng có thể biết liệu sản phẩm có ở sai vị trí hay không hoặc sản phẩm có ở một địa điểm quá lâu hay không. Điều này đặc biệt quan trọng đối với hàng lạnh, không thể để trong môi trường ấm. Đề xuất giá trị này thậm chí còn phù hợp hơn đối với các quốc gia như Trung Quốc, nơi buôn lậu thịt đã dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng về sức khỏe và thất thu thuế đáng kể. Bằng cách này, các giải pháp dựa trên chuỗi khối có thể mang lại cho người mua tin tưởng hơn rằng các sản phẩm là chính hãng và có chất lượng cao và khiến họ sẵn sàng mua thương hiệu hơn. Những lợi ích này được tích lũy cho tất cả các bên tham gia vào chuỗi cung ứng như các kho bán lẻ và các cửa hàng riêng lẻ. Ví dụ, các cửa hàng biết thông tin chi tiết về việc một lô hàng đến để họ chuẩn bị nhận hàng (Groenfeldt, 2017). Ví dụ, trong chuỗi cung ứng sản phẩm thực phẩm, khi xác nhận rằng một lượng táo sẽ đến cửa hàng ép trái cây, một mã sẽ được tạo và lưu trữ từ xa. Mã có sẵn để xác minh bất cứ lúc nào. Thông tin về những quả táo và nhà máy nhận chúng được ‘xâu chuỗi’ với nhau bằng mã này. Về mặt lý thuyết, dữ liệu có thể được mô tả dưới dạng bản đồ mã màu về đầu vào, các bước chuyển đổi và đầu ra từ “nông trại đến ngã ba” (O’Marah, 2017). Các nhà nghiên cứu trước đây đã lưu ý các mục tiêu chính khác nhau của chuỗi cung ứng. Chúng bao gồm chi phí, chất lượng, tốc độ, độ tin cậy, giảm thiểu rủi ro (Baird & Thomas, 1991; Bettis & Mahajan, 1985), tính bền vững (Bowen, Cousins, Lamming, & Faruk, 2001) và tính linh hoạt (Goldbach, Seuring, & Back, 2003 ; Kovács, 2004; Meyer
3. 215 & Hohmann, 2000; Rao & Holt, 2005; White, 1996). Cuộc thảo luận ở trên cho thấy rằng blockchain có tiềm năng giúp đạt được những mục tiêu này. Dựa trên những quan sát ở trên, mục tiêu chính của nghiên cứu của tôi là minh họa tác động của blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng. Để đạt được điều này, tôi sẽ tóm tắt lại các cách thức blockchain có thể giúp các công ty đáp ứng các mục tiêu chính của quản lý chuỗi cung ứng (SCM). Do đó, bài viết này đưa ra lời hứa sẽ lấp đầy nhiều khoảng trống quan trọng trong tài liệu thưa thớt về việc triển khai blockchain trong chuỗi cung ứng. 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT Dịch vụ hậu cần thường đóng một vai trò quan trọng trong khả năng của một công ty trong việc cung cấp giá trị cho khách hàng (Mentzer, Flint, & Hult, 2001). Trong số các mục tiêu chính của một dịch vụ hậu cần hiệu quả trong quản lý chuỗi cung ứng bao gồm việc đưa sản phẩm vào tình trạng thích hợp, kịp thời và với chi phí thấp nhất có thể (Flint, 2004). Việc đo lường hiệu suất quản lý chuỗi cung ứng thường được mô tả theo các mục tiêu như chất lượng, tốc độ, độ tin cậy, chi phí và tính linh hoạt (Goldbach & Back, 2003; Kovács, 2004; Meyer & Hohmann, 2000; Rao & Holt, 2005; White, 1996). Ngoài các mục tiêu trên, các nhà nghiên cứu trước đây đã xác định vai trò của quản lý chuỗi cung ứng đối với các sản phẩm bền vững, điều này đã trở thành một lĩnh vực nghiên cứu đáng chú ý trong tiếp thị và quản lý chuỗi cung ứng (Bowen và cộng sự, 2001). Xu hướng này một phần được thúc đẩy bởi mối quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng về nguồn thực phẩm và đồ uống của họ (Scott, 2017). Quak và de Koster (2007) đã xem xét các chính sách bền vững của các nhà bán lẻ trong lĩnh vực hậu cần bằng cách tập trung vào các vấn đề xã hội và môi trường như những vấn đề liên quan đến ô nhiễm tiếng ồn, tắc nghẽn và khí thải carbon dioxide. Chuỗi cung ứng toàn cầu rất phức tạp và gặp nhiều bất ổn (Manuj & Mentzer, 2008). Mục tiêu chính của quản lý chuỗi cung ứng cũng là giảm thiểu rủi ro. Trong số các rủi ro khác nhau mà các tổ chức phải đối mặt bao gồm các rủi ro quan hệ như sự tham gia của đối tác kinh doanh vào hành vi cơ hội (ví dụ: gian lận, xuyên tạc thông tin) (Baird & Thomas, 1991; Bettis & Mahajan, 1985). Theo Svensson (2000), các nguồn rủi ro trong chuỗi cung ứng có thể được phân thành hai loại chính, đó là rủi ro vi mô hoặc rủi ro mang tính vĩ mô. Để đối phó với các nguồn rủi ro mang tính vi mô, cần phải xem xét một phần được lựa chọn và giới hạn của chuỗi cung ứng để đánh giá rủi ro. Cách tiếp cận này phù
4. 216 hợp với các chuỗi cung ứng có giá trị thấp, ít phức tạp và dễ dàng sẵn có. Mặt khác, các nguồn rủi ro tổng thể đòi hỏi phải phân tích tổng thể chuỗi cung ứng để đánh giá rủi ro. Cách tiếp cận này thích hợp hơn đối với các chuỗi cung ứng có giá trị cao, phức tạp và hiếm (Svensson, 2000). Để đạt được các mục tiêu nêu trên, điều quan trọng là phải đánh giá các nhà cung cấp. Do cạnh tranh gia tăng, toàn cầu hóa và gia công phần mềm, số lượng người tham gia trong một chuỗi cung ứng điển hình đã tăng lên đáng kể. Một số sử dụng phương pháp tự đánh giá của nhà cung cấp, trong đó các đối tác trong chuỗi cung ứng tuyên bố họ đã giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường như thế nào (Trowbridge, 2001). 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Cách tiếp cận của nghiên cứu này có thể được mô tả là xây dựng lý thuyết từ nhiều nghiên cứu tình huống điển hình. Đây đang là một phương pháp nghiên cứu ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực khoa học xã hội (Eisenhardt & Graebner, 2007; Kshetri, 2016). So với nghiên cứu một trường hợp, nghiên cứu nhiều trường hợp có khả năng cung cấp cơ sở vững chắc hơn cho việc xây dựng lý thuyết (Rowley, 2002; Yin, 1994). Đối với nghiên cứu định tính, điều quan trọng là phải đưa ra một trường hợp nổi bật có tính thuyết phục cao và có tầm ảnh hưởng quan trọng đối với các câu hỏi nghiên cứu đã được nêu ra (Bansal & Corley, 2012). Ứng dụng blockchain được cho là khả năng lưu trữ và truyền tải an toàn của tài liệu được ký điện tử. Một lợi ích chính của blockchain là các dấu vết kiểm tra an toàn cao có thể được sử dụng để giám sát các hoạt động của người dùng với các chi tiết cao nhất có thể. Chúng đang được sử dụng trong tài trợ thương mại, vận chuyển và bảo hiểm để xác nhận danh tính của các cá nhân và tài sản (Mainelli, 2017). Do đó, mức độ triển khai blockchain để xác thực danh tính của cá nhân và tài sản được sử dụng như một biến khác để lựa chọn các trường hợp. Để đạt được sự đa dạng, tôi đã chọn các trường hợp tình huống có sự kết hợp khác nhau giữa việc kết hợp IoT và triển khai blockchain để xác thực danh tính của từng cá nhân và tài sản. 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN Trường hợp 1: Công ty vận tải biển Maersk của Đan Mạch Đây là hãng vận tải hàng hóa lớn nhất thế giới và chiếm 18% đến 20% thị trường (Groenfeldt, 2017). Maersk là một ví dụ điển hình về một công ty đã thử nghiệm thành
5. 217 công việc sử dụng các ứng dụng blockchain trong hậu cần quốc tế. Maersk sử dụng giải pháp để theo dõi các container vận chuyển của mình trên khắp thế giới với các thuộc tính như vị trí GPS, nhiệt độ và các điều kiện khác (Jackson, 2017). Trong nhiều năm, Maersk đã tìm kiếm một cách tốt hơn để theo dõi hàng hóa mà hãng vận chuyển trên toàn thế giới. Đối với Maersk, vấn đề quan trọng là "hàng núi thủ tục giấy tờ" cần thiết với mỗi container. Maersk và IBM bắt đầu làm việc trên một phiên bản phần mềm của họ có thể mở cho mọi người tham gia vào mọi vùng chứa. Khi cơ quan hải quan ký vào một chứng từ, họ có thể tải ngay lên một bản sao của nó với chữ ký điện tử. Điều này cho phép các bên liên quan - bao gồm Maersk và các cơ quan chính phủ - thấy rằng giấy tờ nào đã hoàn tất. Nếu có tranh chấp xảy ra sau đó, mọi người có thể quay lại bản hồ sơ đó và hoàn toàn tin tưởng rằng không một ai có thể thay đổi hồ sơ trong thời gian chờ đợi. Mật mã liên quan sẽ làm cho chữ ký ảo khó bị giả mạo (Popper & Lohr, 2017). Giải pháp này dựa trên nguồn mở Hyperledger Fabric của Linux Foundation. Vào năm 2014, Maersk đã theo dõi một lô hàng bơ và hoa hồng từ Đông Phi đến Châu Âu để tìm hiểu các quy trình vật lý và thủ tục giấy tờ trong giao dịch xuyên biên giới (Baipai, 2017). Trong hầu hết các trường hợp, các container có thể được chất lên tàu trong vài phút. Tuy nhiên, nó có thể bị giữ lại cảng trong nhiều ngày do thiếu giấy tờ. Nghiên cứu cho thấy rằng một container để xử lý một lô hàng đơn giản gồm hàng lạnh từ Đông Phi đến Châu Âu cần có tem và giấy đăng ký từ tối đa 30 người, chẳng hạn như nhân viên hải quan, nhân viên thuế và cơ quan y tế. Điều đó bao gồm hơn 200 tương tác và giao tiếp khác nhau giữa chúng (Groenfeldt, 2017). Hàng hóa bên trong thùng chứa có thể bị hư hỏng. Cần lưu ý rằng việc di chuyển và theo dõi tất cả các thủ tục giấy tờ cần thiết có thể tốn kém chi phí tương đương với chi phí di chuyển vật lý các container. Gian lận đang tràn lan trong hệ thống chuỗi cung ứng toàn cầu. Ví dụ, vận đơn thường bị giả mạo hoặc sao chép. Tội phạm lấy hàng từ container. Họ cũng lưu hành các sản phẩm giả mạo, gây ra hàng tỷ đô la gian lận hàng hải mỗi năm. IBM và Maersk đã thực hiện một bằng chứng về khái niệm (POC) vào tháng 9 năm 2016, theo dõi một container hoa từ thành phố Mombasa bên bờ biển Kenya đến Rotterdam ở Hà Lan. Trong POC, chi phí vận chuyển là 2000 đô la và thủ tục giấy tờ ước tính khoảng 300 đô la (15% giá trị hàng hóa) (Groenfeldt, 2017). POC được coi là một thành công. Maersk và IBM đã theo dõi bằng cách sử dụng hệ thống để theo dõi các thùng chứa có dứa từ Colombia và cam quýt từ California (Popper và Lohr, 2017).
6. 218 Sau đó, một dự án thử nghiệm đã được hoàn thành vào tháng 2 năm 2017, bắt đầu với container rỗng của Schneider Electric ở Lyon, Pháp. Sau đó nó được chất đầy hàng hóa từ nhà máy ở địa điểm này và được gửi đến Rotterdam. Tại Rotterdam, công-te-nơ được chất lên tàu Maersk Line và vận chuyển đến Cảng Newark ở Hoa Kỳ. Từ đó, nó được gửi đến một cơ sở Schneider Electric ở Hoa Kỳ. Số lượng các cơ quan tham gia thí điểm đưa ra ý tưởng về sự phức tạp của vận chuyển quốc tế. Các cơ quan này bao gồm Cơ quan Hải quan Hà Lan, Cục Khoa học và Công nghệ Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ, Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ. Công ty giải pháp chuỗi cung ứng của Maersk là Damco đã hỗ trợ các hoạt động quản lý xuất xứ của lô hàng (Groenfeldt, 2017). Rotterdam và Newark đã được lựa chọn với sự hướng dẫn của Maersk. Maersk đã có thể đưa hải quan đến để kiểm tra giải pháp (Groenfeldt, 2017). Dự án dự kiến sẽ đi vào sản xuất vào cuối năm 2017 (cointelegraph.com, 2017). Trường hợp 2: Công ty thuỷ sản Provenance Provenance đã tiến hành một dự án thử nghiệm ở Indonesia để cho phép truy xuất nguồn gốc trong ngành đánh bắt cá. Bằng cách sử dụng điện thoại di động, blockchain và gắn thẻ thông minh, Provenance đã theo dõi những con cá được ngư dân đánh bắt. Thí điểm đã theo dõi thành công cá ở Indonesia trong sáu tháng đầu năm 2016. Các hệ thống theo dõi bền vững chủ yếu dựa trên các giấy tờ và báo cáo. Nguồn hàng hải sản giao dịch từ hàng trăm tàu thuyền, điều này khiến cho việc kiểm soát chất lượng toàn diện là một nhiệm vụ đầy thách thức. Các nước trong khu vực như Indonesia cũng bị đặc trưng bởi nạn tham nhũng trong ngành cá ngừ vây vàng. Ngành công nghiệp này được đặc trưng bởi các thực tiễn đáng ngờ. Ngành công nghiệp này đang gặp khó khăn bởi các vấn đề như đánh bắt quá mức, gian lận, cũng như cá bất hợp pháp, không được báo cáo và không được quản lý (IUU). Ngoài ra còn có những vụ vi phạm nhân quyền (Hannam, 2017). Blockchain có thể giúp người tiêu dùng theo dõi nguồn thực phẩm của họ và giải quyết những thách thức chính đã nêu ở trên. Là quốc gia sản xuất cá ngừ lớn nhất thế giới, Indonesia cung cấp một mảnh đất màu mỡ để thử nghiệm công nghệ nhằm tăng cường tính minh bạch trong chuỗi cung ứng thủy sản và cá. Các dự án dựa trên chuỗi khối có thể xác minh các tuyên bố về tính bền vững xã hội. Tiềm năng to lớn của hệ thống này bắt nguồn từ thực tế là các vùng biển ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương cung cấp thực phẩm và thu nhập hàng ngày cho hơn 200 triệu người ở Đông Nam Á. Sự ra mắt thương mại của
7. 219 công nghệ có khả năng ngăn chặn các hoạt động phi đạo đức và bất hợp pháp trong ngành bao gồm cả chế độ nô lệ. Trường hợp 3: Công ty khởi nghiệp Mô-đun Công ty khởi nghiệp Modum của Thụy Sĩ đã hợp tác với Đại học Zurich để thiết kế một hệ thống đảm bảo cung cấp thuốc dược phẩm một cách an toàn. Hầu hết các loại thuốc cần được vận chuyển trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng chính xác để đảm bảo khả năng sử dụng. Thiết bị cảm biến của Modum liên tục đo lường các điều kiện này trên các loại thuốc đang được vận chuyển. Theo hệ thống hiện tại, việc vận chuyển hàng hóa liên quan đến nhiều người và nhiều thủ tục giấy tờ, và có thể bị giả mạo (Allen, 2017). Hiện tại, cách duy nhất để tuân thủ các quy định mới là sử dụng xe tải lạnh. Những chiếc xe tải này thường đắt hơn từ bốn đến tám lần so với các dịch vụ hậu cần thông thường. Tuy nhiên, 60% trong số khoảng 200 triệu lô hàng hàng năm ở EU không chứa các sản phẩm nhạy cảm với nhiệt độ. Điều này có nghĩa là ước tính khoảng 3 tỷ đô la bị lãng phí hàng năm cho việc làm mát không cần thiết (Campbell, 2016). Theo báo cáo, có ba loại nhiệt độ mà thuốc cần được bảo quản ở: lạnh (-20 ° C), mát (2 ° - 10° C) và môi trường xung quanh (15 ° – 25 ° C). Tuy nhiên, mọi loại thuốc đều có cái gọi là “dữ liệu về độ ổn định”, trong đó nói rằng thuốc “có thể tồn tại trong X giờ trong phạm vi nhiệt độ Y, [mà] thường là 72 giờ từ 2 ° C đến 40 ° C "(Campbell, 2016). Modum đang tập trung vào các sản phẩm cần bảo quản trong nhiệt độ môi trường xung quanh. Các chuyến hàng thuốc không cần làm lạnh được theo dõi bằng cảm biến Modum để theo dõi nhiệt độ của thuốc. Điều này có nghĩa là không cần xe tải lạnh. Khi thuốc đến được các quốc gia, dữ liệu được chuyển sang chuỗi khối Ethereum. Hợp đồng thông minh dựa trên Solidity so sánh dữ liệu với các yêu cầu quy định khác nhau (Campbell, 2016). Nếu tất cả các điều kiện bắt buộc được đáp ứng, sản phẩm sẽ được xuất xưởng. Nếu nhiệt độ và các điều kiện theo dõi khác sai lệch đáng kể so với các yêu cầu quy định, người gửi và người nhận sẽ được thông báo về sự sai lệch đó. Trường hợp 4: Chuỗi siêu thị Walmart Vào cuối năm 2016, có thông tin cho rằng Walmart đang thử nghiệm một dịch vụ mà hãng này phát triển cùng với IBM để giám sát sản phẩm ở Mỹ và thịt lợn ở Trung Quốc. Dự án đầu tiên liên quan đến việc theo dõi sản phẩm từ Mỹ Latinh đến Hoa Kỳ. Dự án thứ hai liên quan đến việc chuyển các sản phẩm thịt lợn từ các trang trại Trung Quốc sang các cửa hàng Trung Quốc. Tính đến tháng 2 năm 2017, tập đoàn đã hoàn thành hai thử nghiệm
8. 220 với IBM. Walmart được cho là tự tin rằng một phiên bản hoàn thiện có thể đưa vào sử dụng “trong vòng vài năm” (Popper & Lohr, 2017). Blockchain cho phép theo dõi kỹ thuật số từng sản phẩm thịt lợn trong vài phút so với nhiều ngày trước đây. Thông tin chi tiết về trang trại, nhà máy, số lô, nhiệt độ bảo quản và vận chuyển có thể được xem trên blockchain. Những chi tiết này giúp đánh giá tính xác thực của sản phẩm và hạn sử dụng. Trong trường hợp thực phẩm bị ô nhiễm, có thể xác định chính xác các sản phẩm để thu hồi (Yiannas, 2017). Trong khi thử nghiệm chỉ giới hạn ở hai mặt hàng này, nó liên quan đến nhiều cửa hàng. Nếu một mặt hàng bị phát hiện là hư hỏng hoặc nguồn gốc của sản phẩm được cho là bị xâm phạm, hệ thống sẽ chủ động xử lý. Vì vậy, mục tiêu là cải thiện an toàn thực phẩm. Thông tin được theo dõi bao gồm trang trại nơi xuất xứ của rau hoặc lợn và các hoạt động của chúng. Thẻ RFID, cảm biến và mã vạch, vốn đã được sử dụng rộng rãi trên nhiều chuỗi cung ứng, cung cấp dữ liệu liên quan (Kharif, 2016). Vào ngày 31 tháng 5 năm 2017, Walmart đã công bố kết quả của cuộc kiểm tra an toàn thực phẩm và các giao thức truy xuất nguồn gốc bắt đầu vào tháng 10 năm 2016 tại Trung Quốc và Walmart của Hoa Kỳ đã báo cáo rằng blockchain đã giúp giảm thời gian theo dõi thực phẩm từ ngày xuống còn vài phút (Higgins, 2017a) . Cụ thể, các cuộc thử nghiệm được thực hiện trên thịt lợn Trung Quốc và xoài của Mỹ cho thấy việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm có thể được xử lý trong 2,2 giây, điều này thường mất nhiều tuần với các công nghệ không phải blockchain (Nation, 2017). Blockchain có ý nghĩa tiết kiệm chi phí quan trọng đối với nhà bán lẻ. Trong cuộc khủng hoảng liên quan đến các sản phẩm thực phẩm bị ô nhiễm, Walmart sẽ có thể không dễ dàng xác định nguồn gốc và tham gia vào chiến lược loại bỏ các sản phẩm bị ảnh hưởng thay vì thu hồi toàn bộ dòng sản phẩm. Blockchain cũng cho phép phản ứng hiệu quả hơn nếu các sản phẩm bị nhiễm độc được phát hiện. Bằng cách này, công ty có thể giữ niềm tin của người mua vào các sản phẩm khác và tránh nguy cơ người tiêu dùng mắc bệnh (De Jesus, 2016). Vào tháng 5 năm 2017, Walmart đã nộp đơn đăng ký bằng sáng chế với Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO) với tựa đề “Giao hàng bằng máy bay không người lái đến địa điểm an toàn” (Coggine, 2017). Ngoài vai trò của blockchain trong xác thực và theo dõi gói hàng, Walmart đã vạch ra kế hoạch kết hợp công nghệ này trong việc
9. 221 xác thực khách hàng và người chuyển phát nhanh, đo nhiệt độ các thùng chứa và sản phẩm, đồng thời so sánh với các ngưỡng chấp nhận được và các mục đích khác. 5. VAI TRÒ CỦA BLOCKCHAIN TRONG VIỆC ĐẠT ĐƯỢC CÁC MỤC TIÊU CHUỖI CUNG ỨNG CHIẾN LƯỢC KHÁC NHAU Blockchain có thể đáp ứng các mục tiêu quản lý chuỗi cung ứng chính như chi phí, chất lượng, tốc độ, độ tin cậy, giảm thiểu rủi ro, tính bền vững và tính linh hoạt. Trong khi một số ví dụ này chỉ liên quan đến một trong các cơ chế được lưu ý ở trên (kết hợp IoT hoặc xác thực thông tin cá nhân và tài sản), những ví dụ khác là sự kết hợp của cả hai cơ chế. Một số cơ chế có sẵn để đảm bảo giảm chi phí. Trong chuỗi cung ứng, các quy trình thủ công dựa trên giấy tờ và con người mang theo các tài liệu như chi phí chuyển phát nhanh hàng không bị loại bỏ. Trường hợp của Maersk chỉ ra rằng tất cả các tài liệu để vận chuyển container có thể được số hóa hoàn toàn và có thể theo dõi các container. Ví dụ của Modum nói rõ rằng chuỗi khối giúp bạn có thể phân bổ lượng tài nguyên phù hợp để thực hiện vận chuyển và các hoạt động khác. Một quan sát là không giống như nhiều hệ thống ICT khác như RFID, blockchain có thể được triển khai mà không cần thiết bị, phần cứng đọc hoặc bất kỳ quy trình nào để gắn thẻ vào thùng hoặc pallet. Blockchain cũng kết hợp nhận dạng thực thể cấp đơn vị (thay vì cấp lô). Các công ty có thể khai thác kinh tế học chi phí cận biên bằng 0 hoặc rất thấp của mạng kỹ thuật số. Sự kết hợp này có khả năng mang lại sự chuyển đổi trong chuỗi cung ứng. Vì vậy, nó có ý nghĩa kinh tế để tạo mã blockchain ngay cả đối với các giao dịch nhỏ. Blockchain cung cấp các cơ chế khác nhau để đánh giá và đảm bảo chất lượng. Có những gian lận đáng kể liên quan đến các sản phẩm giả như thuốc, rượu vang hảo hạng và thời trang xa xỉ. Một ước tính cho rằng giá trị của rượu ngon gian lận là khoảng 1 tỷ đô la mỗi năm (Rothschield, 2016). Theo Everledger, một phần năm doanh số bán “rượu vang hảo hạng” quốc tế là các chai rượu giả (Mathieson, 2017). Do đó, quản lý rủi ro hàng giả là rất quan trọng trong một số ngành công nghiệp. Các ngành đối mặt với rủi ro hàng giả có nhiều khả năng áp dụng blockchain trong chuỗi cung ứng. Blockchain cải thiện độ tin cậy của chuỗi cung ứng bằng cách đảm bảo chắc chắn rằng các đối tác trong chuỗi cung ứng phải có trách nhiệm hơn và có trách nhiệm với các hành động của họ. Trong một hệ thống blockchain, mỗi người dùng có bản sao được xác
10. 222 minh của riêng mình của sổ cái phân tán. Người dùng có thể thấy ngay các giao dịch trên sổ cái (Grant, 2017). Một số yếu tố quyết định việc áp dụng blockchain trong chuỗi cung ứng là số lượng và khả năng của các bên liên quan tham gia và mức độ áp lực mà các công ty phải đối mặt để duy trì tính cạnh tranh. Một phần là do có một thách thức trong việc kết hợp một số lượng lớn các bên lại với nhau, các sản phẩm chuỗi cung ứng dựa trên blockchain có khả năng thích hợp hơn cho các ngành công nghiệp công nghệ và ô tô. Lưu ý rằng những ngành này thể hiện chuỗi cung ứng ít phức tạp chỉ giới hạn ở một số ít nhà cung cấp. Một số coi ngành may mặc cũng là mục tiêu khả thi. Các ngành công nghiệp này có nhóm nhà cung cấp tương đối cạn, điều này rất quan trọng đối với giai đoạn phát triển ban đầu của hình thức blockchain. 6. KẾT LUẬN Các hoạt động của chuỗi cung ứng là một trong những hoạt động có nhiều khả năng được chuyển đổi bởi blockchain nhất. Trong số những thứ khác, blockchain tạo điều kiện cho việc đo lường kết quả và hiệu suất của các quy trình chuỗi cung ứng chính và hiệu quả. Ngành công nghiệp thực phẩm có nhiều khả năng bị tác động bởi blockchain. Ví dụ về đợt bùng phát E.coli năm 2015 tại Chipotle Mexican Grill là minh họa cho một vấn đề lan rộng mà chuỗi cung ứng thực phẩm phải đối mặt. Ví dụ này chỉ ra rằng có một sự khát khao sâu sắc đối với các nhà cung cấp không thể thiếu trong ngành thực phẩm. Về vấn đề này, yếu tố chính của mô hình dựa trên blockchain là tất cả các giao dịch đều có thể kiểm tra được, điều này đặc biệt quan trọng trong việc giành được sự tin tưởng của tất cả các bên quan tâm. Với blockchain, người tiêu dùng biết liệu thực phẩm họ đang ăn có đúng và đích thực hay không. Có thể sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để tăng tính minh bạch trong chuỗi cung ứng thủy sản và cá. Blockchain cũng có thể giúp đạt được các biện pháp an ninh mạng mạnh mẽ. Do đó, sự tin cậy và bảo mật có thể được cải thiện với blockchain. Đồng thời, cần phải dành nhiều nguồn lực hơn nữa để giải quyết các mối quan tâm như sự tham gia của các thành viên chuỗi cung ứng đa dạng và làm phong phú thêm hệ sinh thái blockchain hiện có để phát huy hết tiềm năng của blockchain.
11. 223 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Alam, M. (2016). Why the auto industry should embrace Blockchain. CarTech. Trích dẫn từ should- embrace-blockchain/. 2. Allen, M. (2017). How blockchain could soon affect everyday lives. Trích dẫn từ http:// www.swissinfo.ch/eng/joining-the-blocks_how-blockchain-could-soon-affect- everyday- lives/43003266. 3. Alleven, M. (2017). Walmart looks to take on Amazon in the IoT. (May 5) Trích dẫn từ 4. Baipai, P. (2017). How IBM and maersk will use the blockchain to change the shipping in- dustry. Trích dẫn từ use- the-blockchain-to-change-the-shipping-industry-cm756797. 5. Bowen, F. E., Cousins, P. D., Lamming, R. C., & Faruk, A. C. (2001). The role of supply management capabilities in green supply. Production and Operations Management, cuốn 10(2), tr. 174–189. 6. Campbell, R. (2016). Modum.io's tempurature-tracking blockchain solution wins accolades at kickstarter accelerator 2016. Bitcoinmagazine. Trích dẫn từ solution-wins-accolades-at-kickstarter-accelerator-1479162773/. 7. Casey, M. J., & Wong, P. (2017). Global supply chains are about to get better, thanks to blockchain. Harvard business review. Trích dẫn từ supply-chains-are-about-to-get-better-thanks-to-blockchain. 8. Christidis, K., & Devetsikiotis, M. (2016). Blockchains and smart contracts for the Internet of things. IEEE Access, 4, tr. 2292–2303. 9. Clancy, H. (2017). The blockchain's emerging role in sustainability. GreenBiz. Trích dẫn từ 10. Coggine, A. (2017). Walmart to track delivery drones with blockchain, soon to accept bitcoin? Trích dẫn từ with-blockchain-soon-to-accept-bitcoin. 11. De Jesus, C. (2016). Walmart is using blockchain to find contaminated food sources. Trích dẫn từ blockchain-to-find-contaminated- food-sources/.
12. 224 12. Eisenhardt, K. M., & Graebner, M. E. (2007). Theory building from cases: Opportunities and challenges. Academy of Management Journal, 50(1), tr. 25–32. 13. Groenfeldt, T. (2017). IBM and maersk apply blockchain to container shipping. Forbes. Trích dẫn từ maersk- apply-blockchain-to-container-shipping/. 14. Higgins, S. (2017a). Walmart: Blockchain food tracking test results are ‘very encouraging'. Trích dẫn từ test-results-encouraging/. 15. Kharif, O. (2016). Wal-Mart tackles food safety with trial of blockchain. Bloomberg. Trích dẫn từ tackles- food-safety-with-test-of-blockchain-technology. 16. Koetsier, J. (2017). Blockchain Beyond Bitcoin: How Blockchain Will Transform Business in 3–5 Years. Trích dẫn từ will- transform-business-in-3-to-5-years.html. 17. Kshetri, N. (2017a). Can blockchain strengthen IoT? IEEE IT Professional, 19(4), tr. 68–72. 18. Linton, J. D., Klassen, R., & Jayaraman, V. (2007). Sustainable supply chains: An in- troduction. Journal of Operations Management, 25(6), tr. 1075–1082. 19. Mainelli, M. (2017). Blockchain will help us prove our identities in a digital world. Harvard business review. Trích dẫn từ prove-our-identities-in-a-digital-world. 20. Manuj, I., & Mentzer, J. T. (2008). Global supply chain risk management. Journal of Business Logistics, 29(1), tr. 133–155. 21. Prnewswire (2017). Pharma companies tap startups to develop protocol for tracking and verifying prescription drugs using blockchain. Trích dẫn từ releases/pharma-companies-tap-startups-to-develop- protocol-for-tracking-and-verifying-prescription-drugs-using-blockchain-00428313.html. 22. CA.Yiannas, F. (2017). A new era of food transparency with Wal-Mart center in China. Food safety news. Trích dẫn từ food-transparency-with-wal-mart-center-in-china/#.WOB65mcVjIU. 23. Yin, R. (1994). Case study research: design and methods (2nd ed.). Newbury Park: CA: Sage.