›
›

Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chương 5: Tiền tệ, ngân hàng và chính sách tiền tệ - Nguyễn Ái Đoàn

pdf 17 trang Gia Huy 18/05/2022 3010
Download
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chương 5: Tiền tệ, ngân hàng và chính sách tiền tệ - Nguyễn Ái Đoàn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_kinh_te_hoc_vi_mo_chuong_5_tien_te_ngan_hang_va_ch.pdf

Nội dung text: Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chương 5: Tiền tệ, ngân hàng và chính sách tiền tệ - Nguyễn Ái Đoàn

  1. 12/12/2010 Ch ươ ng 5 TI N T , NGÂN HÀNG VÀ CHÍNH SÁCH TI N T Ch−¬ng 5 tiÒn tÖ, ng©n hng v chÝnh s¸ch tiÒn tÖ Mc tiêu: Tìm hi u các khái ni m c ơ b n v ti n và cung, c u v ti n Xây d ng mô hình cung - cu v ti n Phân tích tác đ ng c a chính sách ti n t Ni dung: Các khái ni m c ơ b n v ti n Cung ti n và qu n lý cung ti n Cu v ti n Quan h cung – cu v ti n và lãi su t cân b ng Tác đ ng c a chính sách ti n t 1
  2. 12/12/2010 5.1. M T S KHÁI Ni M C Ơ B N V Ti N Ti n là gì? "Nh ng th không th mua đư c b ng ti n thì s mua đư c b ng rt nhi u ti n" Ti n là tiên là ph t, Là s c b t c a tu i tr , Là s c kh e c a tu i già, Là cái đà c a danh v ng, Là cái l ng đ che thân, Là cán cân c a công lý TiÒn l bÊt cø ph−¬ng tiÖn no ®−îc thõa nhËn chung ®Ó thanh to¸n cho viÖc giao hng hoÆc ®Ó tr¶ nî. Nã l ph−¬ng tiÖn trao ®æi. 5.1. M T S KHÁI Ni M C Ơ B N V Ti N Ti n là gì? §iÒu kiÖn ®−îc chÊp nhËn chung ? Ông A bán 10 Ông A nh n 1,5 tr. đ có ý con gà 1,5 tr. đ ng ngh ĩa gì? Mt n ăm sau quay l i mua gà? Đư c bao nhiêu con? Ch 2
  3. 12/12/2010 5.1. M T S KHÁI Ni M C Ơ BN V Ti N Các ch c n ăng c a ti n Ph ươ ng ti n trao đ i D tr giá tr Đơ n v đo l ư ng (h ch toán) D tr giá tr và v n đ đư c ch p nh n chung? 5.1. M T S KHÁI Ni M C Ơ BN V Ti N Các lo i ti n Ti n hàng hóa Gi y b c NHT Ư Ti n quy ư c Ti n NHTM ( các kho n g i ) Các lo i ti n trong nn kinh t hi n đ i Ti n m t Các kho n g i không k ỳ h n Ví d : Ti n c a m t gia Các kho n g i k ỳ h n ng n đình n m nh ng Các kho n g i k ỳ h n dài đâu? 3
  4. 12/12/2010 5.1. M T S KHÁI Ni M C Ơ B N V Ti N Đo l ư ng l ư ng ti n VÝ dô: ___ TiÒn mÆt trong l−u hnh + TiÒn thu ®−îc trong ngy ®ang l−u gi÷ ë ng©n hng v c¸c kho¶n göi ë ng©n hng trung −¬ng. ___ = C¬ sè tiÒn M0 ___ TiÒn mÆt trong l−u hnh + C¸c kho¶n göi kh«ng kú h¹n (kh«ng cã li suÊt) + C¸c kho¶n göi kh«ng kú h¹n (cã li suÊt), ___ = Cung øng tiÒn M1 + TiÒn göi cã kú h¹n ng¾n + TiÒn tiÕt kiÖm, ___ = Cung øng tiÒn M2 + TiÒn göi cã kú h¹n di + ___ = Cung øng tiÒn M3 + Chøng kho¸n kho b¹c ng¾n h¹n, th−¬ng phiÕu, hèi phiÕu ®−îc ng©n hng chÊp nhËn ___ = L B¶ng 8.1. C¸c ®¹i l−îng ®o tæng l−îng tiÒn 5.2. CÁC CH TH THAM GIA VÀO QUÁ TRÌNH CUNG NG Ti N Ngân hàng trung ươ ng Ngân hàng th ươ ng m i Ng ư i g i ti n Ng ư i vay ti n 4
  5. 12/12/2010 5.3. Ng©n hng trung −¬ng v viÖc cung øng tiÒn c¬ së 5.3.1. Chøc n¨ng cña ng©n hng trung −¬ng Ph¸t hnh tiÒn L ng©n hng cña c¸c ng©n hng th−¬ng m¹i. Chøc n¨ng l ng©n hng cña chÝnh phñ. KiÓm so¸t møc cung tiÒn. Hç trî, gi¸m s¸t v ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c thÞ tr−êng ti chÝnh. Chøc n¨ng thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 5.3. Ng©n hng trung −¬ng v viÖc cung øng tiÒn c¬ së 5.3.2. Cung øng tiÒn c¬ së Tài s n Giá tr Ví d : Hàng hóa 1 t Ông A in l u 20 t đ ng Xe t i 3 t  Mua tài s n Cho vay 2 t Trái phi u 3t C phi u 4 t Khi ông A s d ng ti n đ mua Đ t đai 4 t hàng hóa, cho vay, ti n đi vào l ưu Ngo i t 2 t thông. . Tài s n c a ông ta t đâu ra? Tng: 20 t Tng: 20 t Chú ý các kênh mà NHT Ư đư a ti n vào l ưu thông 5
  6. 12/12/2010 5.3. Ng©n hng trung −¬ng v viÖc cung øng tiÒn c¬ së 5.3.2. Cung øng tiÒn c¬ së NHT Ư Phát Cho vay (cho các NHTM vay, ) hành Chu n b ti n Mua tài s n (mua trái phi u chính ph , ngo i t ) Bng cân đ i k toán c a ngân hàng trung ươ ng (d ng đơ n gi n) Tài s n Giá tr Ngu n v n Giá tr Trái phi u c a chính ph 900 D tr ngân hàng 200 Cho vay 100 Ti n m t trong l ưu thông 800 Tng 1000 Tng 1000 Ti n c ơ s do NHTW phát hành: 1000 5.3. Ng©n hng trung −¬ng v viÖc cung øng tiÒn c¬ së NHT Ư 6
  7. 12/12/2010 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi 5.4.1. Ng©n hng th−¬ng m¹i Kh¸i niÖm Ng©n hng th−¬ng m¹i l trung gian ti chÝnh cã giÊy phÐp kinh doanh cña chÝnh phñ ®Ó cho vay tiÒn v më c¸c kho¶n tiÒn göi, kÓ c¶ c¸c kho¶n tiÒn göi m dùa vo ®ã cã thÓ ph¸t sÐc. Ch c n ăng - Chøc n¨ng trung gian. Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n v qu¶n lý c¸c ph−¬ng tiÖn thanh to¸n. ChuyÓn ho¸ c¸c ph−¬ng tiÖn tiÒn tÖ Lm dÞch vô ti chÝnh v c¸c dÞch vô kh¸c Tham gia thÞ tr−êng 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi 5.4.2. Ngân hàng th ươ ng m i t o ra ti n Ví d : Ông A g i 100 vào NHTM Cho vay 90% Ng ư i vay rút Lư ng ti n tr l i ti n chi tiêu lưu thông là 90 D tr 10% Kt qu : + Ti n trong l ưu thông gi m 100 Ti n trong l ưu thông gi m 10 + Ti n trong l ưu thông t ăng 90 Ph ươ ng ti n thanh toán m i: kho n g i: 100 7
  8. 12/12/2010 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi H th ng NHTM t o ra ti n TiÒn trong l−u th«ng dù tr÷ 10 B−íc 1 D=100 Cho vay 90 B−íc 2 D=90 dù tr÷ 9 Cho vay 81 B−íc 3 D=81 dù tr÷ 8,1 Cho vay 72,9 B−íc n TiÒn trong l−u th«ng H×nh 5.2. Qu¸ tr×nh t¹o ra tiÒn göi cña hÖ thèng ng©n hng th−¬ng m¹i 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi H th ng NHTM t o ra ti n Tng các kho n g i mà h th ng NHTM t o ra là: ΣΣΣ D = 100 + 100 ×××0,9 + 100 ×××0,9 2 + 100 ×××0,9 3 + 1 = 100 = 1000. 1-0,9 1 ∑ D = ti n d tr X d 8
  9. 12/12/2010 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi Ví d : Phát hành 1000 t lo i 1$  M0 =1000. M =1000  Trong l ưu thông: 400 Có NHTM 0  D tr NHTM: 600 M1 = Ti n trong l ưu thông + Các kho n g i giao d ch d=100%  M1 =400+600x1/100% = 1000 d=10%  M1 =400+600x1/10% = 6400 d=5 %  M1 =400+600x1/5% = 12400 d=2%  M1 =400+600x1/2% = 30400 M1 = ƒ(M 0; d) 5.4. ng©n hng th−¬ng m¹i v viÖc t¹o ra tiÒn göi T l d tr Do nhu c u kinh doanh Qu n lý c a NHT Ư đ i v i ho t đ ng kinh doanh c a NHTM Qu n lý cung ti n c a NHT Ư  T l d tr b t bu c Bng cân đ i tài s n c a h th ng NHTM (T l d tr th c t là 10%) Tài s n Giá tr Ngu n v n Giá tr D tr ngân hàng 200 Ti n ký g i 2000 Cho vay đ u t ư 1800 Tng 2000 Tng 2000 9
  10. 12/12/2010 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Ti n c ơ s - M Ki m soát M 1 0 Quan h gi a M và M 0 1 Ti n trong D tr : lưu thông: 1 dD D = ti n d tr X c D d tm Các kho n g i không k ỳ h n D Møc cung øng tiÒn M 1 = D + ctm D d CÇu vÒ tiÒn c¬ së: M = dD + c tm D = (d+c tm )D; Cung tiÒn cña NHT¦ M 0 = M d Ho¹t ®éng cña NHTM T¹o ra tiÒn göi D víi sè nh©n tiÒn: 1/d Cung tiÒn M 1 = D+c tm D = (1+c tm )D 1+ c tm M1 = M0 M0 = (d+c tm )D;  D=M 0 /(d+c tm ) d+ c tm 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Ki m soát M 1 (ti p) M1 = ƒ(M 0; d) ∆ lư ng trái phi u n ăm gi - Nghi p v th ∆M0 tr ư ng m ∆M1 ∆d ∆ lư ng ti n cho vay – ∆ lãi su t chi t kh u Ví d v cung ti n: M0=4500 Có M 0=4500; c tm =20%; d=10%; Ti n trong D tr lưu thông =1500 1+ c =3000 S nhân ti n = tm = 4 d+ c tm S nhân ti n=1/d=10  M1= 4x4500=18000 D = 15000 M1 = 3000+ 15000=18000 10
  11. 12/12/2010 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Ví d v thay đ i cung ti n ST Các ch tiêu Giá tr T 1 Ti n m t 100 2 Các kho n ti n g i giao d ch 240 3 Tng cung ti n M 1 (=1+2) 340 4 D tr b t bu c 60 5 D tr d ư th a 0 6 Tng d tr c a các ngân hàng th ươ ng m i 60 7 Lư ng trái phi u chính ph do dân chúng nm gi 460 8 T l chi t kh u 7% 9 T l d tr b t bu c 25% 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Tình tr ng ban đ u M0=100+60 Ti n trong D tr lưu thông dD=60 ctm D=100 S nhân ti n=1/d=4 D = 240 M1 = 100+ 240=340 11
  12. 12/12/2010 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Ví d v thay đ i cung ti n (ti p theo) Đ t ăng cung ti n ∆M1= 60? Gi đ nh ti n m t do dân chúng n m gi không đ i  ∑D=240+60=300 ; ∆ t l d tr b t bu c D tr là 60  d=0,2=20%; ∆d=-5%. (Khi đó s nhân ti n 1/d=5). M0=100+60 Ti n trong D tr lưu thông dD=60 c D=100 tm S nhân ti n=1/d=5 D = 240+60=300 M1 = 100+ 300=400 5.5. kiÓm so¸t cung tiÒn cña Ng©n hng trung −¬ng Ví d v thay đ i cung ti n (ti p theo) ∆ t l chi t kh u: - Có 1/d=4  ∆M0 =15. T l chi t kh u ph i gi m sao cho các NHTM vay thêm 15. ∆M0 Nghi p v th tr ư ng m : - Có 1/d=4  ∆M0 =15. NHT Ư c n mua thêm l ư ng trái phi u giá tr là 15. M0=100+60; ∆M0=15 Ti n trong D tr =60; lưu thông ∆ d tr =15 =100 S nhân ti n=1/d=4 D = 240; ∆D=60 M1 = 100+ 240=340; ∆M1=60 12
  13. 12/12/2010 5.6. CÇu vÒ tiÒn Khái ni m CÇu vÒ tiÒn (Mddemand for Money) l ton bé l−îng tiÒn m c¸c t¸c nh©n cña nÒn kinh tÕmuèn n¾m gi÷. Hàm c u v ti n R1 =15% Gi ti n đ làm gì? R A Cu giao d ch: M d/P=ƒ(Y) Cu d phòng: M d/P=ƒ(Y) B Cu đ u c ơ: M d/P=ƒ(R) t Ti n Có 10 t đ ng R2 =3% Vàng Đ t đai C phi u Md/P = ƒ(Y;R) Trái phi u + - . 5.6. CÇu vÒ tiÒn R Hàm c u Md/P = ƒ(Y;R) v ti n + - R1 Md/P=hY+N-mR d M /P (Y 1) Vi Y cho tr ư c  Md/P= ƒR) Md/P H.5.0. Đư ng c u d Đư ng c u M /P=ƒ(R) v ti n P R d M /P (Y 1) Ví d : 5 P1 Cho M d/P=2Y+1000-200R DD Vi Y 1=4500  Md/P=10000-200R 9000 10000 M d/P QD 13
  14. 12/12/2010 5.6. CÇu vÒ tiÒn R Dch chuy n Y2> Y1 đư ng c u v ti n d d M /P (Y 1) M /P(Y 2) Ví d v đư ng c u v ti n và d ch chuy n c a nó: Cho M d/P=2Y+1000-200R R Vi Y =4500 có M d/P=10000-200R 1 5 d Vi Y 2 =5000 có M /P=11000-200R d d M /P (Y 1) M /P(Y 2) 9000 10000 11000 M d/P 5.7. QUAN H CUNG –––C– CCCUUU VVV TiTiTi N VÀ LÃI Su T CÂN B NNGGNG R Đ th P SS R1 P0 d DD M /P (Y 1) d R M /P Q0 Q R 0 H ph ươ ng trình Md(Y) Md  = hY +N−mR Ms/P M/P  P  Ms H×nh 5.4. Cung, cÇu v c©n = const b»ng trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ  P 14
  15. 12/12/2010 5.7. QUAN H CUNG –––C– CCCUUU VVV TiTiTi N VÀ LÃI Su T CÂN B NNGGNG Ví d : R Ms/P  d M =10000 −200R  P  5 Ms  = 9000 Md/P (Y )  P 1  R* =5 9000 10000 M/P Thay đ i cung, c u v ti n R MS/P R R0 d M (Y 2) d R1 M (Y 1) s Md/P M /P M/P m/P H×nh 5.5. DÞch chuyÓn ®−êng cung, cÇu trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ 5.8. TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH TI N T Đ u t ư và lãi su t I= ƒ(R) ad ad R Y Y2 R1 R1 ad §−êng Y1 R R R2 ∆∆∆ 1 ®Çu t− 2 I ∆∆∆ ∆∆∆ d ∆∆∆I Y=k. I R2 M S S I1 I2 Y Y M1 M2 1 2 I1 I2 I H×nh 5.7. Cung tiÒn t¨ng t¸c ®éng ®Õn s¶n H×nh 5.6. Li suÊt v chi l−îng th«ng qua viÖc gi¶m li suÊt tiªu ®Çu t− cã kÕ ho¹ch Ms/P  R  I  Yad  Y Tác đ ng c a chính sách ti n t Y  Md/P  R R  I 15
  16. 12/12/2010 5.8. TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH TI N T Ví d v tác đ ng c a chính sách ti n t Th tr ư ng hàng hóa Th tr ư ng ti n t Cho C=100+0,8Y; I=500-20R;  d M =2Y+1000−200R  G=400  P  s M =9000 m c R 1 =5  P  I1 =400; C=100+0,8Y; G=400 Vi Y 1=4500, có  ad Md Y = 900+0,8Y  = 10000 − 200R   P ad  Y = Y Ms  = 9000  P  Y1=4500 R1=5. 5.8. TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH TI N T R Yad Ms/P ad Y (R 1=5) 5 Md/P (Y 1=4500) 4500 Y 9000 1000 M/P Hai th tr ư ng đ ng th i cân b ng: Y 1 =4500; R 1 =5. 16
  17. 12/12/2010 5.8. TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH TI N T Ví d v tác đ ng c a chính sách ti n t (ti p) s Cho ∆M /P=400. Yad ad Ban đ u Y 1=4500 ch ưa thay Y (R 1=5) đ i, có Md  = 10000 − 200R  P  4500 4700 Ms = 9400 Y  P R Ms/P ad R2=3  I2=440  Y tăng  Y2=4700. 5 Khi Y2 =4700, c u v ti n t ăng  R gi m . 3 Md/P (Y =4500)  Y R 1  Câu h i: sau khi cung ti n th c t t ăng 400  Y, R? 9000 9400 M/P 17