Bài giảng Môi trường và phát triển bền vững - Chương 6: Chiến lược bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại Việt Nam - Nguyễn Quốc Phi
26 trang
3810
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Môi trường và phát triển bền vững - Chương 6: Chiến lược bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại Việt Nam - Nguyễn Quốc Phi", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_moi_truong_va_phat_trien_ben_vung_chuong_6_chien_l.pdf
Nội dung text: Bài giảng Môi trường và phát triển bền vững - Chương 6: Chiến lược bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại Việt Nam - Nguyễn Quốc Phi
- 16.11.2013 Môi trư ng và phát tri n b n v ng Nguyễn Quốc Phi Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu Tóm t t chương 5: Nh ng áp l c môi trư ng toàn c u S nóng d n lên c a Trái đ t S suy thoái t ng ozon S v n chuy n xuyên biên gi i các ch t th i nguy hi m S ô nhi m bi n và đ i dương S hoang m c hoá Nh ng khó khăn trong b o v môi trư ng và PTBV Các chi n lư c v phát tri n b n v ng trên th gi i Các công ư c và th a thu n qu c t v môi trư ng Các H i ngh Thư ng đ nh Th gi i Tho thu n qu c t v đ u tư cho vi c chăm sóc môi trư ng Tho thu n v h tr phát tri n 1
- 16.11.2013 Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu Nêu và đánh giá nh ng áp l c c a môi trư ng toàn c u? Phân tích m i quan h tác đ ng qua l i gi a các áp l c. Phân tích nh ng khó khăn trong b o v môi trư ng và PTBV? M t trái c a s phát tri n khoa h c công ngh đ i v i môi trư ng là gì? Nêu m t s gi i pháp nh m gi m thi u s nh hư ng đó. Các chi n lư c chính v phát tri n b n v ng trên th gi i? Chương 6 Chiến lược bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại Việt Nam 2
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.1. Mục tiêu và định hướng bảo vệ môi trường Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 (5/9/2012): Bảo vệ môi trường hướng tới mục tiêu phát triển bền vững nhằm đáp ứng nhu cầu của các thế hệ hiện tại nhưng vẫn giữ được tiềm năng và cơ hội cho các thế hệ mai sau ; đầu tư cho bảo vệ môi trường là đầu tư cho phát triển bền vững. Phát triển phải tôn trọng các quy luật tự nhiên , hài hòa với thiên nhiên, thân thiện với môi trường ; khuyến khích phát triển kinh tế phù hợp với đặc tính sinh thái của từng vùng, ít chất thải, các-bon thấp, hướng tới nền kinh tế xanh . Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ưu tiên phòng ng a và ki m soát ô nhi m ; coi tr ng tính hi u qu , b n v ng trong khai thác, s d ng các ngu n tài nguyên thiên nhiên; chú tr ng b o t n đa d ng sinh h c; t ng bư c ph c h i và c i thi n ch t lư ng môi trư ng; tăng cư ng năng l c ng phó v i bi n đ i khí h u. Tăng cư ng áp d ng các bi n pháp hành chính , b o đ m các quy đ nh c a pháp lu t các yêu c u, quy chu n, tiêu chu n v môi trư ng đư c th c hi n. T ch c, cá nhân hư ng l i t tài nguyên và các giá tr c a môi trư ng ph i tr ti n ; gây ô nhi m môi trư ng, suy thoái tài nguyên và đa d ng sinh h c ph i tr chi phí kh c ph c, c i t o, ph c h i và b i thư ng thi t h i . 3
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.1.1. M c tiêu b o v môi trư ng M c tiêu t ng quát: Ki m soát, h n ch v cơ b n m c đ gia tăng ô nhi m môi trư ng, suy thoái tài nguyên và suy gi m đa d ng sinh h c; Ti p t c c i thi n ch t lư ng môi trư ng s ng; Nâng cao năng l c ch đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u, hư ng t i m c tiêu phát tri n b n v ng đ t nư c Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN M c tiêu c th : Gi m v cơ b n các ngu n gây ô nhi m môi trư ng. Kh c ph c, c i t o môi trư ng các khu v c đã b ô nhi m, suy thoái; c i thi n đi u ki n s ng c a ngư i dân. Gi m nh m c đ suy thoái, c n ki t tài nguyên thiên nhiên; ki m ch t c đ suy gi m đa d ng sinh h c. Tăng cư ng kh năng ch đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u, gi m nh m c đ gia tăng phát th i khí nhà kính. 4
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN M c tiêu c th : Gi m v cơ b n các ngu n gây ô nhi m môi trư ng. Kh c ph c, c i t o môi trư ng các khu v c đã b ô nhi m, suy thoái; c i thi n đi u ki n s ng c a ngư i dân. Gi m nh m c đ suy thoái, c n ki t tài nguyên thiên nhiên; ki m ch t c đ suy gi m đa d ng sinh h c. Tăng cư ng kh năng ch đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u, gi m nh m c đ gia tăng phát th i khí nhà kính. Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 5
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 7
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.1.2. T m nhìn đ n năm 2030 Ngăn ch n, đ y lùi xu hư ng gia tăng ô nhi m môi trư ng, suy thoái tài nguyên và suy gi m đa d ng sinh h c; C i thi n ch t lư ng môi trư ng s ng; Ch đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u; Hình thành các đi u ki n cơ b n cho n n kinh t xanh, ít ch t th i, các bon th p vì s th nh vư ng và phát tri n b n v ng đ t nư c. 8
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.2. K ho ch phát tri n b n v ng c a Vi t Nam Chi n lư c Phát tri n b n v ng Vi t Nam giai đo n 2011 2020 (12/4/2012): Phát huy t i đa nhân t con ngư i v i vai trò là ch th , ngu n l c ch y u và là m c tiêu c a phát tri n b n v ng. Phát tri n b n v ng là yêu c u xuyên su t trong quá trình phát tri n đ t nư c; k t h p ch t ch , h p lý và hài hòa gi a phát tri n kinh t v i phát tri n xã h i và b o v tài nguyên, môi trư ng, b o đ m qu c phòng, an ninh và tr t t an toàn xã h i. Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN T o đi u ki n đ m i ngư i và m i c ng đ ng trong xã h i có cơ h i bình đ ng đ phát tri n, đư c ti p c n nh ng ngu n l c chung và đư c tham gia, đóng góp và hư ng l i, t o ra nh ng n n t ng v t ch t, tri th c và văn hóa t t đ p cho nh ng th h mai sau. S d ng ti t ki m, hi u qu tài nguyên, đ c bi t là lo i tài nguyên không th tái t o, gìn gi và c i thi n môi trư ng s ng; xây d ng xã h i h c t p; xây d ng l i s ng thân thi n môi trư ng, s n xu t và tiêu dùng b n v ng. Khoa h c và công ngh là n n t ng và đ ng l c cho phát tri n b n v ng đ t nư c. Công ngh hi n đ i, s ch và thân thi n v i môi trư ng c n đư c ưu tiên s d ng r ng rãi trong các ngành s n xu t. 9
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.2.1. M c tiêu c a PTBV giai đo n 2011 2020 M c tiêu t ng quát Tăng trư ng b n v ng, có hi u qu , đi đôi v i ti n đ , công b ng xã h i, b o v tài nguyên và môi trư ng, gi v ng n đ nh chính tr xã h i, b o v v ng ch c đ c l p, ch quy n, th ng nh t và toàn v n lãnh th qu c gia. M c tiêu c th : B o đ m n đ nh kinh t vĩ mô, đ c bi t là các cân đ i l n; Xây d ng xã h i dân ch , k cương, đ ng thu n, công b ng, văn minh; Gi m thi u các tác đ ng tiêu c c c a ho t đ ng kinh t đ n môi trư ng. Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 10
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 11
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 12
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.2.2. Nh ng nguyên t c cơ b n c a phát tri n b n v ng Vi t Nam Coi con ngư i là trung tâm c a PTBV, đáp ng ngày càng đ y đ hơn nhu c u v t ch t và tinh th n c a m i t ng l p nhân dân Tăng trư ng kinh t ph i đư c đ t trên n n t ng s d ng h p lý tài nguyên, b o t n và c i thi n môi trư ng, không làm t n h i t i kh năng đáp ng nhu c u c a th h tương lai. Tăng trư ng kinh t đư c cân nh c m c h p lý đ không vư t quá t i tr ng mà môi trư ng t nhiên có th ch u đ ng đư c. Không đ x y ra các tác đ ng nghiêm tr ng t i môi trư ng m c không th s a ch a đư c, ho c n u s a ch a thì ph i tr giá quá đ t; 13
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Áp d ng r ng rãi nguyên t c “Ngư i gây thi t h i đ n tài nguyên môi trư ng thì ph i b i hoàn”. S d ng ngày càng tăng các công c kinh t đ th c hi n PTBV. Đ m b o bình đ ng gi a các th h trong phát tri n. Th h hi n nay ph i t o ra nh ng n n t ng v t ch t, tri th c và văn hoá t t đ p cho th h mai sau. Khoa h c và công ngh là đ u tàu c a phát tri n. Công ngh hi n đ i và thân thi n v i môi trư ng c n đư c ưu tiên s d ng nh ng ngành và lĩnh v c có tác d ng lan truy n m nh, có tác d ng thúc đ y s phát tri n c a nhi u ngành và lĩnh v c khác. Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.2.3. Các lĩnh v c ưu tiên cho phát tri n b n v ng Vi t Nam V kinh t Duy trì tăng trư ng kinh t b n v ng, t ng bư c th c hi n tăng trư ng xanh, phát tri n năng lư ng s ch, năng lư ng tái t o Th c hi n s n xu t và tiêu dùng b n v ng Đ m b o an ninh lương th c, phát tri n nông nghi p, nông thôn b n v ng Phát tri n b n v ng các vùng và đ a phương 14
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN V xã h i Đ y m nh công tác gi m nghèo theo hư ng b n v ng; t o vi c làm b n v ng; th c hi n ti n b và công b ng xã h i; th c hi n t t các chính sách an sinh xã h i n đ nh quy mô, c i thi n và nâng cao ch t lư ng dân s Phát tri n văn hóa hài hòa v i phát tri n kinh t , xây d ng và phát tri n gia đình Vi t Nam Phát tri n b n v ng các đô th , xây d ng nông thôn m i, phân b h p lý dân cư và lao đ ng theo vùng Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN V xã h i (ti p) Nâng cao ch t lư ng giáo d c và đào t o đ nâng cao dân trí và trình đ ngh nghi p thích h p v i yêu c u c a s phát tri n đ t nư c, vùng và đ a phương Phát tri n v s lư ng và nâng cao ch t lư ng các d ch v y t , chăm sóc s c kh e; b o đ m an toàn th c ph m; c i thi n đi u ki n và v sinh môi trư ng lao đ ng Gi v ng n đ nh chính tr xã h i, b o v v ng ch c đ c l p, ch quy n, th ng nh t và toàn v n lãnh th qu c gia, ch đ ng và tích c c h i nh p qu c t 15
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN V tài nguyên và môi trư ng Ch ng thoái hóa, s d ng hi u qu và b n v ng tài nguyên đ t B o v môi trư ng nư c và s d ng b n v ng tài nguyên nư c Khai thác h p lý và s d ng ti t ki m, b n v ng tài nguyên khoáng s n B o v môi trư ng bi n, ven bi n, h i đ o và phát tri n tài nguyên bi n B o v và phát tri n r ng Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN V tài nguyên và môi trư ng (ti p) Gi m ô nhi m không khí và ti ng n các đô th l n và khu công nghi p Qu n lý có hi u qu ch t th i r n và ch t th i nguy h i B o t n và phát tri n đa d ng sinh h c Gi m thi u tác đ ng và ng phó v i bi n đ i khí h u, phòng ch ng thiên tai 16
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam Kinh t còn kém phát tri n, chưa t o đ đi u ki n v t ch t cho PTBV: Các ngu n đ u tư ch y u nh m vào tăng trư ng kinh t trư c m t, ít ngu n đ u tư dành cho tái t o tài nguyên và b o v môi trư ng. Tăng trư ng kinh t còn d a nhi u vào ngu n v n vay bên ngoài, bu c các th h tương lai ph i hoàn tr . Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam Th ch , chính sách chưa hoàn thi n: Thi u cơ quan qu n lý có đ th m quy n và cơ ch ph i h p đ gi i quy t các v n đ h p tác trên vùng và liên ngành. Năng l c ho ch đ nh chính sách PTBV còn b t c p, cơ ch qu n lý và giám sát PTBV chưa đư c thi t l p rõ. B máy hành chính còn đi u hành kém hi u qu . 17
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam S c ép v dân s ti p l c tăng: Tình tr ng thi u vi c làm còn khá ph bi n T l dân s đói nghèo còn cao M t s giá tr văn hoá, đ o đ c xã h i truy n th ng t t đ p đang b bi n d ng Nhi u lo i t n n xã h i chưa đư c ki m soát có hi u qu . Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam Trình đ khoa h c, công ngh ch đ t m c trung bình: Vi c hi n đ i hoá m i ch ti n hành đư c trong m t s ngành, m t s lĩnh v c (như d u khí, bưu chính vi n thông, hàng không ). Các lĩnh v c công ngh thân thi n v i môi trư ng còn y u kém. Chưa có gi i pháp mang t m vĩ mô đ khuy n khích s n xu t và tiêu dùng xanh 18
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam Ch t lư ng môi trư ng t nhiên (đ t, nư c, r ng ) đang bi n đ ng theo chi u hư ng x u: Kh năng qu n lý môi trư ng, b o v tài nguyên thiên nhiên đang có nhi u v n đ . Chưa th c s đưa ngư i dân tham gia và quá trình ho ch đ nh, th c thi và giám sát các m c tiêu PTBV S l m d ng hoá ch t b o v th c v t, không an toàn v sinh th c ph m đư c ki m soát ch t ch . Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 6.3. Nh ng thách th c cho m c tiêu phát tri n b n v ng Vi t Nam Xu th toàn c u hoá trong đó có t do hoá thương m i đang đ t n n kinh t nư c ta trư c m t cu c c nh tranh không cân s c. Bi n đ ng trong cơ c u chính tr và an ninh qu c t cũng đang t o s c ép lên chi n lư c PTBV c a đ t nư c. 19
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Th o lu n Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN 20
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ngu n nhiên li u s n xu t năng lư ng t i Vi t Nam 21
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN B n đ ti m năng v năng lư ng m t tr i trên th gi i Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Nhà máy năng lư ng m t tr i t i Tây Ban Nha 22
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Các trang tr i đi n gió (windfarm) trên bi n và trên đ t li n Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Nhà máy năng lư ng đ a nhi t Nesjavellir (Iceland) 23
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Nhà máy năng lư ng đ a nhi t Palinpinon (Philippines) Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN B n đ phân c a các tu c bin gió theo công su t t i CHLB Đ c (2011) 24
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ti m năng năng lư ng m t tr i t i Vi t Nam Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ti m năng gió t i Vi t Nam 25
- 16.11.2013 Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Ch.6. Chiến lược BVMT và PTBV tại VN Nêu các m c tiêu c th c a Chi n lư c BVMT c a VN đ n năm 2020? Trình bày nh ng m c tiêu PTBV nư c ta. Nh ng lĩnh v c ưu tiên nào đư c l a ch n cho m c tiêu PTBV? T i sao l i s p x p th t ưu tiên như v y? Nh ng thách th c mà nư c ta ph i vư t qua đ đ t đư c PTBV là gì? 26
