Chăm sóc bệnh nhi viêm cầu thận cấp hậu nhiễm trùng

Nội dung text: Chăm sóc bệnh nhi viêm cầu thận cấp hậu nhiễm trùng

1. 08/09/2011 CH ĂM SĨC B NH NHI Đ I C ƯƠ NG – Viêm c u th n c p là tình tr ng viêm lan VIÊM C U TH N C P ta c p tính x y ra c u th n gây ti u HU NHI M TRÙNG máu, ti u đ m, ti u ít, phù và gi m đ l c cu th n – Là m t b nh do r i lo n mi n d ch, th ư ng kh i phát b i tình tr ng nhi m liên c u β KHOA: TH N ––NNI Ti T nhĩm A, b nh th ư ng lành tính, t kh i 90% các tr ư ng h p. Tiên l ư ng ph thu c vào s t n th ươ ng c u th n NGUYÊN NHÂN Nhi m trùng: NGUYÊN NHÂN • Viêm c u th n c p h u nhi m liên c u –Bnh c u th n nguyên phát: viêm trùng th ư ng g p nh t (liên c u khu n cu th n t ăng sinh màng, b nh β – tan máu nhĩm A), lành tính và t Berger kh i sau 1- 2 tu n đ • Vi trùng: viêm ph i do ph c u, nhi m –B nh h th ng: Lupus , Henoch trùng máu do não mơ c u Schonlein • Siêu vi: VGSV B, quai b , s i, th y –Các b nh khác: h i ch ng Guilain- đ u Barré, sau chích ng a b ch h u, ho • Ký sinh trùng: s t rét gà, u n ván CƠ CH B NH SINH CƠ CH B NH SINH Liên c u khu n β – tan máu nhĩm A khơng đ n th n, chúng c ư trú h ng, da và gây nên nh ng t n CƠ Đ A KÝ CH NHI M LIÊN C U th ươ ng viêm m h ng, amidan, m ũi, xoang, ph KHÁNG NGUYÊN LIÊN C U A, β/ MÁU qu n ho c da đ u, c ng chân, c ng tay T đây, liên c u khu n gi i phĩng ra các đ c t (kháng LNG Đ NG T I C U TH N TO KHÁNG TH CH NG nguyên). Các kháng nguyên này vào máu, kích thích KHÁNG NGUYÊN LIÊN C U h th ng mi n d ch sinh ra kháng th . Ph n ng KN- PH N NG CHÉO KHÁNG KT cùng v i s tham gia c a b th C3 gây nên các NGUYÊN C U TH N tn th ươ ng viêm mao m ch tồn c ơ th , nh ưng tn th ươ ng ch y u là mao m ch c u th n: phù n PH N NG KN – KT T I C U TH N HO T HĨA và t ăng sinh các t bào d n đ n t ăng tính th m và B TH , CH T TRUNG GIAN hp lịng mao m ch c u th n → t t c các d u hi u lâm sàng và c n lâm sàng c a b nh VCTC VIÊM C U TH N C P 1
2. 08/09/2011 YU T NGUY C Ơ LÂM SÀNG – Tu i: 3 – 5 tu i th ư ng b viêm da, ch c Th đin hình Viêm c u th n c p h u đ u; 7 – 15 tu i th ư ng b viêm h ng, viêm nhi m liên c u trùng amidan – Kh i phát sau nhi m liên c u trùng: sau – Nam:N = 2:1 nh ng tr ư ng h p cĩ bi u viêm h ng 7 – 10 ngày, sau nhi m trùng hi n lâm sàng, nh ng th khơng tri u da kho ng 14 ngày. Sau đĩ phù nh ch ng nam n b ng nhau mi m t, ti u ít, ti u đ , HA th ư ng t ăng –Cơ đ a: d ng – Phù: x y ra đ t ng t vào bu i sáng th c – Th i ti t: l nh đ t ng t d b viêm h ng, dy, th y mí m t phù nh , sau đĩ lan ra viêm amidan tồn thân. Phù th ư ng nh , ít khi phù –V sinh r ăng mi ng và da kém nhi u. Phù m m, n lõm LÂM SÀNG LÂM SÀNG –Ti u đ đ i th : th ư ng x y ra 30 – 2 – Ti u ít: thi u ni u (V NT < 300ml/m /24h), vơ 50% tr .Ti u màu đ hay màu trà 2 ni u (V NT < 100ml/m /24h ) đ m. M i ngày đi ti u ra máu 1 – 2
   Sda = cân n ng x chi u cao / 3600 ln trong tu n đ u, sau đĩ th ưa d n 3 – 4 ngày đi m t l n r i h t h n
   Hay S da = 4P + 7 –Huy t áp cao: cĩ 50 – 90% tr . P + 90 HA cao c 2 tr s : tâm thu và tâm
   Ví d : tr 5 tu i, cân = 17kg, cao = 110cm  tr ươ ng, th ư ng t ăng nh 10 – 20 2 Sda = 0,72 m  thi u ni u khi V NT < mmHg 210ml/24h, vơ ni u khi V NT < 70ml/24h LÂM SÀNG CN LÂM SÀNG –Kho ng 5% cĩ tri u ch ng th n kinh – Máu: do cao HA: nh c đ u, ĩi, co gi t, l ơ •Bch c u t ăng nh , đa nhân trung tính mơ tăng –Đơi khi tr đ n v i bi n ch ng n ng: • VS t ăng nh suy tim, phù ph i c p, b nh c nh não •B th máu: C3 gi m, C4 bình th ư ng do cao HA hay suy th n c p ho c gi m ít • Urê – Creatinin cĩ th t ăng, đ l c –Cĩ m t s tr khơng cĩ bi u hi n trên cu th n gi m lâm sàng 2
3. 08/09/2011 CN LÂM SÀNG CN LÂM SÀNG B th là các thành ph n khơng ch u nhi t cĩ • Urê – Creatinin cĩ th t ăng, đ l c mt c trong huy t thanh bình th ư ng giúp cu th n gi m cho ph n ng KN – KT bi u l thêm nhi u • Kali bình th ư ng ho c t ăng nh ho t tính sinh h c khác, s ly gi i t bào hay • ASO t ăng vi khu n ch là 1 trong ng ng ho t tính trên. –Nư c ti u: cĩ nhi u h ng c u, b ch Khi C3 dính trên b m t các vi khu n, các đơ n cu, tr h ng c u, tr h t ; cĩ đ m ít < bào thì bi n các vi sinh v t này thành m c 3g/24h tiêu c a đáp ng mi n d ch nh ư b th c bào – ly gi i – Ph t h ng hay c y da cĩ th cĩ liên c u trùng BI N CH NG BI N CH NG –Cao huy t áp –V lâu dài đa s kh i hồn tồn: –Suy th n c p: 1 – 2 % VCTC h u Phù, ti u ít, huy t áp cao th ư ng nhi m trùng ti n tri n nhanh đ n mt trong 1 – 2 tu n STC C3 v bình th ư ng trong 8 tu n –Suy tim c p Ti u đ m h t trong 3 – 6 tháng –Phù ph i c p Ti u máu vi th h t trong 1 n ăm QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC Nh n đ nh Nh n đ nh
   Hi b nh nhi và thân nhân
   Quan sát –Phù: xu t hi n t bao gi ? Phù l n đ u hay nhi u l n? Phù đâu tr ư c? –Da cĩ m n nh t? Hay d u v t s o Phù t ăng nhanh hay t t ? bnh ngồi da –Nư c ti u: bình th ư ng hay ti u ít? S –Cĩ b viêm h ng? lư ng n ư c ti u trong 24h? Màu s c –Đang u ng thu c gi? nư c ti u? Ti u đ kéo dài bao lâu? Đ Ln đ u hay l p l i? Cĩ c m giác đau, – o huy t áp xem cĩ cao khơng bu t khi đi ti u khơng? 3
4. 08/09/2011 QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC Ch n đốn điu d ư ng Nh n đ nh –Tr m t m i do phù nhi u, ti n tri n c a
   Quan sát bnh –Du hi u phù –Dinh d ư ng khơng đ do m t đ m –Cĩ t ăng cân khơng? –D nhi m trùng do s c đ kháng gi m –Nư c ti u: màu s c, s l ư ng, tính –Tuân th ch đ dùng thu c ch t –V sinh cho tr –Ch đ điu tr và theo dõi đ c bi t QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC  Can thi p điu d ư ng 1. Ch đ ngh ng ơi: đư c ch đ nh khi 2. Ch đ ăn u ng tr phù nhi u, ti u ít, cao HA – Ăn nh t tuy t đ i trong giai đon –Nm ngh ng ơi hồn tồn t i cp gi ư ng trong giai đon c p – Ăn l t tuy t đ i tùy theo m c đ – Bnh nhi ho t đ ng l i bình th ư ng phù, ti u ít, HA cao trong 1 – 2 sau 2 – 3 tu n tu n: t t c các mĩn ăn c a tr – Tránh ho t đ ng g ng s c trong 3 hồn tồn khơng cho mu i. C n – 6 tháng đ ng viên, giám sát ch đ ăn này ca tr QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC 2. Ch đ ăn u ng 2. Ch đ ăn u ng – Khi b nh nhi h t phù thì cho tr ăn ch –Hn ch u ng n ư c tùy thu c vào s đ ăn l t t ươ ng đ i (là ch đ ăn v i lư ng n ư c ti u, tình tr ng b nh lư ng mu i t ăng d n): 1mcf # 5gr mu i Lư ng n ư c đư a vào c ơ th = l ư ng nư c ti u c a ngày hơm tr ư c + 200ml • 0,5g/ngày trong 1 – 2 tu n đ u là l ư ng n ư c m t đi khơng nhìn th y • 1g/ngày trong 1 – 2 tu n ti p theo –Hn ch th c ăn giàu protein khi tr • 1,5g/ngày trong 1 – 2 tu n k ti p thi u ni u ho c vơ ni u, nh ưng ph i • 2g/ngày trong 1 – 2 tu n cu i đ m b o cho c ơ th l ư ng protein 1g/kg/ngày, ngh ĩa là 5 – 6gr – Sau 4 – 8 tu n ăn l t t ươ ng đ i, tr cĩ th t/kg/ngày ho c 8 – 10gr cá/kg/ngày th ăn m n bình th ư ng 4
5. 08/09/2011 QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC 3. Ch ng nhi m trùng 2. Ch đ ăn u ng –V sinh da và tai m ũi h ng hàng ngày nh m lo i tr các nhi m trùng –Hn ch các lo i th c ăn giàu Kali nh ư chu i, cam, d a, phơ – Khánh sinh Penicilline 100.000 đơ n v/kg/ngày ho c Erythromycine 30 – mai, sơcơla, bánh mì 50 mg/kg/ngày dùng trong 10 ngày khi –Cn đ ng viên, giám sát ch đ cĩ viêm h ng ho c viêm da đang ti n ăn này c a b nh nhân tri n – Thu c h áp (Nifedipine) đư c dùng khi b nh nhân cĩ cao HA QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC 3. Ch ng nhi m trùng 4. Theo dõi – Thu c l i ti u ( Furosemid – Huy t áp: đo ít nh t 2 l n trong ngày, 2mg/kg/ngày) đư c dùng trong theo dõi sát n u b nh nhân cĩ cao tr ư ng h p phù, ti u ít, cao HA. Ch HA nên dùng thu c vào bu i sáng và – Cân n ng: m i ngày th c d y cân tr ưa đ tránh gây m t ng cho b nh –Lư ng n ư c ti u trong 24h, màu nhân sc – Ăn nhi u ch t đ m khi tr khơng trong tình tr ng thi u ni u hay vơ ni u QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC 4. Theo dõi CÁC BI N DU HI U X TRÍ –Lư ng n ư c xu t nh p: l ư ng CH NG NH N BI T BAN Đ U nư c đư a vào c ơ th = l ư ng –Là d u hi u gián ti p v tình –Nm ngh ng ơi tr ng viêm, phù n , t ăng sinh t tuy t đ i nư c ti u/24h + 200ml l ư ng bào trong c u th n gây t ăng ti t –Th c hi n y l nh nư c m t khơng nhìn th y/24h renin, ho t hĩa h th ng co thu c h áp nhanh mch d n đ n t ăng huy t áp –Theo dõi HA – Ch c n ăng th n, TPTNT m i 3 – Cao huy t áp –Bnh nhân c m giác: 1h/l n trong 24h Đau đ u d d i đ u, sau đĩ m i 6h 5 ngày Chống váng Co gi t – Phát hi n s m các bi n ch ng Hơn mê 5
6. 08/09/2011 QUY TRÌNH CH ĂM SĨC QUY TRÌNH CH ĂM SĨC CÁC BI N DU HI U X TRÍ CÁC BI N DU HI U X TRÍ CH NG NH N BI T BAN Đ U CH NG NH N BI T BAN Đ U –Th ư ng kèm cao HA k ch –Nm đ u cao 60 0 Là giai đon mu n phát - 90 0 Phù ph i c p Nh ư trên –Bi u hi n: –Hút đàm nh t ca suy tim c p Khĩ th d d i –Th oxy ho c –Ti u ít, s l ư ng –Hn ch n ư c Tốt m i hơi NCPAP theo y l nh nư c ti u 200 – 500 –Ch đ ăn l t tuy t đ i Suy tim c p Tím tái –Th c hi n y l nh ml/ngày –Theo dõi l ơ ng Th nhanh và nơng thu c h áp Suy th n c p –Kéo dài 6 – 7 ngày nư c xu t nh p Ho và kh c ra b t –Kèm theo t ăng urê – hng hàng ngày creatinin máu Nh p tim nhanh Huy t áp gi m TĨM L I PHỊNG B NH – GIÁO D C SC KH E Bnh nhân Viêm c u th n c p c n theo dõi: – Huy t áp – Tích c c điu tr các nhi m trùng s m nh t là tai m ũi h ng, viêm m da – Phù: xu t hi n tr ư c đâu, tính ch t phù (m m, n lõm), phù nh –Ra tay th ư ng xuyên – Cân n ng –V sinh cá nhân, nh t là v sinh r ăng mi ng và da hàng ngày –Nư c ti u: s l ư ng trong 24h, màu s c – Nâng cao th tr ng, s c đ kháng – Ch đ ăn l t + h n ch u ng n ư c – Ngh ng ơi PHỊNG B NH – GIÁO D C SC KH E –Tránh nhi m l nh khi th i ti t thay đ i –Sau khi ra vi n các b nh nhân VCTC ph i đư c theo dõi trong 1 tháng, 2 CÁM ƠN S LNG NGHE tháng, 4 tháng, 6 tháng, 1 n ăm. Tránh mi ho t đ ng g ng s c trong 6 tháng CA QUÝ ĐNG NGHIP 6