Hoàn thiện pháp luật lao động đáp ứng cam kết lao động trong hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

Nội dung text: Hoàn thiện pháp luật lao động đáp ứng cam kết lao động trong hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

1. TẠP CHÍ KHOA HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG ĐÁP ỨNG CAM KẾT LAO ĐỘNG TRONG HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN VÀ TIẾN BỘ XUYÊN THÁI BÌNH DƯƠNG IPOIN AO A T AO COITNT IN TH COPHNI PATNHIP AN PO IN TH PACIIC N TS. Hà Ngọc Anh N Học viện Chính trị khu vực III N TÓM TẮT Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mà Việt Nam ký kết và phê chuẩn đã, đang và sẽ tiếp tục đặt ra yêu cầu hoàn thiện pháp luật về lao động. Bài viết tập trung phân tích một số cam kết về lao động trong CPTPP, sự điều chỉnh của pháp luật lao động Việt Nam và những vấn đề đặt ra tiếp tục cần hoàn thiện đáp ứng các cam kết về lao động trong CPTPP. Từ khóa: Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, cam kết về lao động trong CPTPP, pháp luật lao động Việt Nam. ABSTRACT The Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) that was signed and ratified by Vietnam has set requirements to improve the labor law. The article focuses on analyzing a number of labor commitments in the CPTPP. The adjustment of Vietnam’s labor law and the problems still need to be improved to meet the labor commitments in the CPTPP. Keywords: Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership, labor commitments in the CPTPP, Vietnam’s labor law. 1. Cam kết lao động trong Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương tác động đến pháp luật lao động Việt Nam C CPTPP “Mỗi Bên sẽ thông qua và duy trì trong các đạo luật và quy định cũng như trong thực hiện các đạo luật và quy định đó ở nước mình, những quyền sau đây như được nêu trong Tuyên bố của ILO: (a) tự do liên kết và công nhận một cách thực chất quyền thương lượng tập thể; (b) chấm dứt mọi hình thức lao động cưỡng bức hoặc ép buộc; (c) loại bỏ một cách hiệu quả lao động trẻ em và cấm các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất; (d) chấm dứt phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp T H N CPTPP C T IO CPTPP T C CPTPP T IO C IO T H C IO IO C C H T N T T N T K 68
2. ẠI HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN C C T IO C IO C CPTPP N 2. Nội luật hóa các cam kết lao động trong Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương trong pháp luật lao động Việt Nam Quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể: C C N C thúc đẩy quan hệ lao động CPTPP C T IO CPTPP C N T IO C CPTPP4 “Người lao động trong doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp theo quy định ” T N H C T N CPTPP C N là việc đàm phán, thỏa thuận giữa một bên là một hoặc nhiều tổ chức đại diện người lao động với một bên là một hoặc nhiều người sử dụng lao động hoặc tổ chức đại diện người sử dụng lao động nhằm xác lập điều kiện lao động, quy định về mối quan hệ giữa các bên và xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định. C N CPTPP - Xóa bỏ mọi hình thức lao động cưỡng bức: T Cưỡng bức lao động là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các thủ đoạn khác để ép buộc người lao động phải T H T N H KHH T H T N T H N T T N 69
3. TẠP CHÍ KHOA HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN làm việc trái ý muốn của họ” T N T C Mọi công việc hoặc dịch vụ mà một người buộc phải làm do một quyết định của toà án, với điều kiện là công việc hoặc dịch vụ đó phải tiến hành dưới sự giám sát và kiểm tra của những cơ quan công quyền và người đó không bị chuyển nhượng hoặc bị đặt dưới quyền sử dụng của những tư nhân, công ty hoặc hiệp hội tư nhân”. T N T P 7C C IO N IO C C CPTPP - Loại bỏ lao động trẻ em và cấm các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất: T TTTH 8 N Tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em C C N NCP T T T TTTH 70
4. ẠI HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN C N - Chấm dứt phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp: K “Phân biệt đối xử trong lao động là hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc trên cơ sở tình trạng nhiễm HIV hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp” N N HI N C C C N 3. Định hướng hoàn thiện pháp luật lao động phù hợp với cam kết lao động trong Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương - Đối với quyền tự do lập hội và thương lượng tập thể: K N N i) Đối với Nghị định về tổ chức đại diện người lao động ii) Đối với Nghị định quy định về thương lượng tập thể, thỏa ước lao động tập thể: C 71
5. TẠP CHÍ KHOA HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN N T C H H C H - Đối với lao động cưỡng bức: K C IO “thủ đoạn khác” T “thủ đoạn khác thủ đoạn khác IO C C C “lao động cưỡng bức” “cưỡng bức lao động”, “lao động cưỡng bức” “mọi công việc hoặc dịch vụ mà một người bị ép buộc phải làm dưới sự đe doạ về bất kỳ hình phạt nào và bản thân người đó không tự nguyện làm “cưỡng bức lao động” “lao động cưỡng bức - Đối với lao động trẻ em: T trẻ em là người dưới 16 tuổi” “người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi” T C I T N T T IO C 72
6. ẠI HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN T C “Trong phạm vi Công ước này, trẻ em có nghĩa là bất kỳ người nào dưới 18 tuổi, trừ trường hợp pháp luật có thể được áp dụng với trẻ em đó quy định tuổi thành niên sớm hơn N C CPTPP T C C C 14 C C C - Đối với phân biệt đối xử trong lao động: phân biệt đối xử trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan bản dạng giới, xu hướng tính dục N NCP C HIAI P HIAI C I N NCP C N T H N T H HN 73