Khai thác hợp lí thị trường khách du lịch từ sản phẩm du lịch của tỉnh Tây Ninh - Nguyễn Trọng Hiếu

Nội dung text: Khai thác hợp lí thị trường khách du lịch từ sản phẩm du lịch của tỉnh Tây Ninh - Nguyễn Trọng Hiếu

1. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 44 năm 2013 ___ KHAI THÁC HỢP LÍ THỊ TRƯỜNG KHÁCH DU LỊCH TỪ SẢN PHẨM DU LỊCH CỦA TỈNH TÂY NINH NGUYỄN TRỌNG HIẾU* TÓM TẮT Tây Ninh được thiên nhiên ưu đãi nên có nhiều lợi thế phát triển du lịch. Tuy tiềm năng phong phú nhưng sản phẩm du lịch còn đơn điệu, chưa thu hút nhiều du khách, đặc biệt là khách quốc tế. Do vậy, ngành du lịch cần kết hợp những yếu tố sẵn có và khả năng đáp ứng để phát triển những sản phẩm du lịch phù hợp; từ đó tiến hành khai thác hợp lí thị trường khách du lịch từ những sản phẩm cụ thể của địa phương. Từ khóa: tỉnh Tây Ninh, sản phẩm du lịch, thị trường du lịch. ABSTRACT Reasonable exploitation of the tourist market from Tay Ninh province’s tourism products Tay Ninh is naturally blessed to have many advantages for tourism development. Though having rich potential, its monotonous tourism products cannot attract many tourists, especially international visitors. Therefore, the tourism industry needs to combine existing elements and the ability to meet demands so as to develop the appropriate tourism products. After that, the tourist market can be exploited reasonably from specific local tourism products. Keywords: Tay Ninh province, tourism products, tourism market. 1. Đặt vấn đề xây dựng được những sản phẩm du lịch Sự phát triển của ngành du lịch mang tính đặc thù, chất lượng cao, cũng như phát triển các sản phẩm du lịch có khả năng cạnh tranh, thì việc nghiên phụ thuộc rất nhiều vào sự phát triển của cứu các thị trường du lịch là nhiệm vụ hết các thị trường khách du lịch. Trong nền sức quan trọng. Trên cơ sở những sản kinh tế thị trường hiện nay, cần sản xuất phẩm du lịch đặc trưng của từng địa và bán những gì mà thị trường có nhu phương, có thể tiến hành khai thác hợp lí cầu, chứ không phải sản xuất và bán các thị trường khách du lịch phù hợp với những gì đang có. Đối với ngành du lịch nhu cầu tiêu thụ những sản phẩm đó. cũng vậy, cần kết hợp với những yếu tố Việc đầu tư phát triển các sản phẩm sẵn có (tài nguyên du lịch) và khả năng du lịch của Tây Ninh cũng như nghiên đáp ứng (cơ sở hạ tầng, hệ thống các dịch cứu thị trường tiêu thụ chúng cũng không vụ ) để phát triển những sản phẩm và nằm ngoài những vấn đề nêu trên. Ngành dịch vụ du lịch mà các thị trường khách du lịch cần đánh giá các thị trường du du lịch có nhu cầu sử dụng. Như vậy, muốn lịch trọng điểm trong mối liên hệ với các thị trường trọng điểm của các trung tâm * ThS, Trường THPT Lương Thế Vinh, du lịch lớn, của vùng và của cả nước, mà Tây Ninh trước hết là trung tâm du lịch Thành phố 24
2. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trọng Hiếu ___ Hồ Chí Minh (TPHCM); từ đó có hướng dân tộc, tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, khai thác hợp lí những thị trường tiềm vị trí xã hội, sức khỏe, khả năng tài chính năng từ sản phẩm du lịch hiện có của và các yếu tố tâm sinh lí khác Do vậy, tỉnh. để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của 2. Vai trò của thị trường khách du du khách, các sản phẩm du lịch đòi hỏi lịch và sản phẩm du lịch đối với việc phải đạt được nhiều tiêu chí. Thực tế, phát triển du lịch hoạt động du lịch mang bản chất và nội Sự phát triển của ngành du lịch nói dung văn hóa sâu sắc. Trên cơ sở nền chung và phát triển các sản phẩm du lịch tảng văn hóa dân tộc - vùng miền, hoạt nói riêng phụ thuộc rất nhiều vào sự phát động du lịch luôn đem đến cho du khách triển của các thị trường khách du lịch, những sản phẩm chứa đựng các giá trị đặc biệt là thị trường khách du lịch quốc nhân văn đặc sắc mang sắc thái bản địa, tế. đó chính là những sản phẩm du lịch. 2.1. Thị trường khách với phát triển du 2.2. Sản phẩm du lịch với sự thu hút lịch khách Thị trường khách du lịch giữ vai trò Sản phẩm du lịch trước hết là một rất quan trọng, là một trong những yếu tố loại hàng hóa nhưng là một loại hàng hóa có vai trò quyết định cho sự phát triển đặc biệt, bởi nó bao gồm cả những sản của ngành du lịch và sự tồn tại, phát triển phẩm hữu hình và vô hình. Những sản bền vững của sản phẩm du lịch. Sự phát phẩm hữu hình cụ thể là nhà hàng, khách triển ổn định, bền vững và có hiệu quả sạn, ẩm thực, các mặt hàng thủ công của thị trường khách du lịch là yếu tố truyền thống Những sản phẩm vô hình quan trọng hàng đầu đảm bảo cho sự phát như các dịch vụ vui chơi giải trí, thể dục triển bền vững của ngành du lịch. thể thao, tinh thần thái độ phục vụ của Du lịch còn là ngành kinh tế dịch đội ngũ nhân viên, những nét độc đáo của vụ mang tính tổng hợp cao nhằm phục vụ văn hóa bản địa, lễ hội, tập tục của cộng và làm thỏa mãn các nhu cầu của con đồng dân cư địa phương Do vậy, nó người, do vậy, cần tạo ra các sản phẩm cũng cần có quá trình nghiên cứu, đầu tư, du lịch phục vụ du khách. Theo Luật Du có người sản xuất, có người tiêu dùng lịch, “sản phẩm du lịch là tập hợp các như mọi hàng hóa khác. Sản phẩm du dịch vụ cần thiết để thỏa mãn nhu cầu lịch thường mang những đặc trưng văn của khách du lịch trong chuyến đi du hóa cao, thỏa mãn nhu cầu của các đối lịch” [5]. Trong quá trình đi du lịch, du tượng du khách. Đó có thể là một chương khách sẽ tiêu dùng các sản phẩm du lịch trình du lịch với thời gian và địa điểm rất đa dạng. Không chỉ thỏa mãn những khác nhau. Sản phẩm du lịch thể hiện nhu cầu sinh học, du khách còn mong trong các tour du lịch này chính là việc muốn được thỏa mãn các nhu cầu văn khai thác các tiềm năng, nguồn lực sẵn có hóa ngày càng cao. Những nhu cầu này trên một địa bàn hoặc được tạo ra khi biết phụ thuộc nhiều vào các yếu tố quốc gia, kết hợp những tiềm năng, nguồn lực này 25
3. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 44 năm 2013 ___ theo những thể thức riêng của từng cá phẩm du lịch được “đo” bằng mức chi nhân hay một công ti nào đó. Đó chính là tiêu của du khách trong một chuyến du việc khai thác các giá trị văn hóa vật thể lịch và kết quả kinh doanh của các doanh và phi vật thể của các địa phương vào nghiệp du lịch, tổng các nguồn thu cho hoạt động du lịch như việc đưa các loại ngân sách địa phương từ hoạt động du hình nghệ thuật, dân ca, dân vũ, văn hóa lịch và thu nhập của cư dân bản địa tham ẩm thực hay các hình thức hoạt động thể gia kinh doanh các dịch vụ này. thao, các hoạt động lễ hội truyền thống, 3. Tổng quát về thị trường khách du trình diễn, diễn xướng dân gian vào lịch của Tây Ninh phục vụ du khách. Những hoạt động như 3.1. Về số lượng vậy giúp cho du khách trực tiếp cảm nhận Trong những năm qua cùng với sự và hưởng thụ, trải nghiệm văn hóa mà họ phát triển chung của ngành du lịch cả vốn có nhu cầu nhưng không biết tiếp cận nước, du lịch Tây Ninh có những bước như thế nào, ở đâu, thời gian nào ? phát triển mạnh mẽ, trở thành một ngành Tổng hợp lại, giá trị của tất cả các sản kinh tế quan trọng của tỉnh. Lượng khách phẩm du lịch khác nhau được đánh giá du lịch đến với Tây Ninh không ngừng bằng số lượng khách đến và đi du lịch tăng lên. Giai đoạn 2000 - 2010 các chỉ trên một địa bàn cụ thể. Chất lượng sản tiêu về khách du lịch Tây Ninh tiếp tục phẩm du lịch sẽ làm tăng hay giảm lượng tăng trưởng (xem bảng 1). khách trên địa bàn đó. Giá trị của sản Bảng 1. Cơ cấu và số lượng khách du lịch đến Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2010 Đơn vị: Lượt khách Năm 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Tổng số 953.473 1.229.952 1.407.320 1.939.479 2.292.319 2.955.500 Khách quốc tế 1165 2511 3409 1942 3226 3375 Khách nội địa 952.308 1.227.441 1.403.911 1.937.537 2.289.093 2.952.125 Nguồn: [9] 3.2. Về cơ cấu - Khách quốc tế (xem bảng 2) Bảng 2. Cơ cấu nguồn khách du lịch quốc tế đến Tây Ninh năm 2011 Thị trường Cơ cấu (%) khách du lịch quốc tế Châu Á 36,3 Châu Âu 20,6 Châu Mĩ 16,2 Châu Úc 12,6 Khác 14,3 Nguồn: [9] 26
4. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trọng Hiếu ___ Xét về yếu tố cơ cấu khách du lịch Tóm lại, khách du lịch quốc tế đến quốc tế đến Tây Ninh, bảng 2 cho thấy Tây Ninh còn chưa nhiều. Thị trường này nguồn khách phân bố khá đồng đều và đa chưa được tỉnh chú trọng đầu tư đúng dạng. Trong đó, khách quốc tế châu Á mức, mặc dù nơi đây có tiềm năng phát chủ yếu đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, triển nhiều loại hình để thu hút khách Thái Lan, Trung Quốc; khách Cam-pu- như: du lịch tâm linh, du lịch tham quan chia chủ yếu qua các cửa khẩu Mộc Bài, các di tích lịch sử văn hóa, du lịch về Xa Mát; khách châu Âu chủ yếu là từ nguồn Anh, Pháp, Đức. Tây Ninh có khoảng 240km đường Trong những năm qua, thị trường biên giới với Cam-pu-chia, lại có 2 cửa khách du lịch quốc tế của Tây Ninh phụ khẩu quốc tế là Mộc Bài và Xa Mát, năm thuộc nhiều vào thị trường khách quốc tế 2010 đón hàng triệu lượt khách [3]. Tuy của TPHCM vì đây là trung tâm thu hút nhiên hiện nay, lượng khách này chỉ và phân phối các thị trường khách của thuần túy là khách nhập cảnh vào Việt toàn vùng. Nhiều năm trở lại đây, các thị Nam qua đường Tây Ninh, chỉ có một tỉ trường khách du lịch quốc tế then chốt lệ nhỏ không đáng kể sử dụng các loại của TPHCM cũng là thị trường của Tây hình dịch vụ du lịch ở Tây Ninh (là khách Ninh, bao gồm: Pháp, Nhật Bản, Úc, du lịch quốc tế của Tây Ninh), nguyên Anh, Mĩ, Canada, Đài Loan, Trung Quốc, nhân là: Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysiar - Về khách quan: Tây Ninh gần với Trong cơ cấu khách du lịch Tây TPHCM, lại có hệ thống đường giao Ninh, khách quốc tế chiếm tỉ lệ rất nhỏ, thông thuận lợi, chất lượng tốt, do đó, năm 2010 chỉ đạt 0,11% [3]. Trong giai khách du lịch quốc tế qua các cửa khẩu đoạn 2000 – 2010, lượng khách du lịch Mộc Bài và Xa Mát hầu như không nghỉ quốc tế đến Tây Ninh không ổn định do 2 lại ở Tây Ninh mà đi thẳng về TPHCM nguyên nhân chính sau đây: - Về chủ quan: Các điểm du lịch và - Sản phẩm du lịch chưa thực sự hấp dịch vụ của Tây Ninh còn đơn điệu, sản dẫn khách du lịch quốc tế; phẩm du lịch chưa hấp dẫn, do đó chưa - Chưa khai thác được tiềm năng từ thu hút được lượng khách quốc tế nói thị trường Cam-pu-chia thông qua 2 cửa trên. khẩu quốc tế. Bảng 3. Số lượng khách xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu biên giới Tây Ninh giai đoạn 2002 - 2010 Đơn vị: Lượt khách Năm 2002 2004 2006 2008 2010 Tổng số 299.550 288.785 902.747 2.104.136 2.652.861 Khách xuất cảnh 138.993 160.789 443.057 1.058.315 1.339.426 Khách nhập cảnh 160.617 127.996 459.690 1.045.821 1.313.435 Nguồn: [9] 27
5. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 44 năm 2013 ___ - Khách nội địa: Khách du lịch nội khác. Do vậy, việc phát triển sản phẩm địa đến Tây Ninh từ mọi miền đất nước du lịch cần hướng đến đáp ứng nhu cầu nhưng chủ yếu là khu vực Đông Nam Bộ tiêu thụ của các thị trường. và Đồng bằng Sông Cửu Long. Tốc độ 3.3.1. Thị trường nước ngoài tăng trung bình giai đoạn 2000 - 2005 là Thị trường Cam-pu-chia 7,6%, tính chung cả giai đoạn 2000 - Đối với Tây Ninh, thị trường Cam- 2010 là 10,8 % [3]. Khách đến Tây Ninh pu-chia sẽ đóng vai trò là thị trường mục chủ yếu vì nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng tiêu cần tập trung khai thác nhằm tăng nên thường tập trung vào mùa lễ hội vía lượng khách quốc tế đến tỉnh. Để khai Bà Đen, Hội xuân núi Bà hàng năm. thác thị trường này, cần chú trọng phát Ngoài ra, số lượng khách du lịch triển các điểm vui chơi giải trí, các điểm cũng tăng đáng kể ở các loại hình đặc thù dừng chân dọc theo quốc lộ 22B và quốc của tỉnh, như: lộ 22A (đường Xuyên Á). Thị trường này - Du lịch tham quan các giá trị văn có vị trí địa lí gần Tây Ninh, đồng thời có hóa, thắng cảnh, di tích lịch sử: Núi Bà những điểm tương đồng về văn hóa, tôn Đen, Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh, các giáo; do đó cần tập trung vào các loại di tích tích lịch sử cấp quốc gia dọc biên hình sản phẩm du lịch chính: Du lịch giới Cam-pu-chia. Caravan1 theo đường Xuyên Á qua cửa - Du lịch nghiên cứu, sinh thái, nghỉ khẩu quốc tế Mộc Bài và Xa Mát; du lịch dưỡng: Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, mua sắm; du lịch tín ngưỡng, tôn giáo ở khu vực hồ Dầu Tiếng, khu vực dọc theo khu vực núi Bà Đen và Tòa thánh Cao sông Sài Gòn, sông Vàm Cỏ Đài Tây Ninh. Ngoài ra, cần khai thác - Khách du lịch cuối tuần kết hợp vui các sản phẩm bổ trợ để kéo dài thời gian chơi giải trí: Hiện nay loại hình du lịch du lịch, nhằm tăng mức chi tiêu của du này đang phát triển rất nhanh, các tầng khách trên địa bàn tỉnh. lớp lao động thường tập trung vào những Thị trường Thái Lan điểm du lịch để tham quan, nghỉ dưỡng, Hiện tại thị trường Thái Lan chưa nghỉ cuối tuần, picnic, kết hợp vui chơi giữ vai trò lớn đối với du lịch Tây Ninh giải trí, cắm trại song trong thời gian tới, với sự phát triển - Khách du lịch văn hóa, du lịch mua của tuyến giao thông Xuyên Á, Thái Lan sắm dọc theo cửa khẩu. sẽ là một trong những thị trường lớn đối 3.3. Nhu cầu và sự phát triển sản với Tây Ninh cũng như khu vực Đông phẩm du lịch đáp ứng các thị trường Nam Bộ. Thị trường về mặt địa lí gần với Sản phẩm du lịch trước hết là một Tây Ninh và có sự tương đồng về văn loại hàng hóa nhưng là một loại hàng hóa hóa, tôn giáo Các sản phẩm du lịch đặc biệt. Vì vậy, nó cũng cần có quá trình chính cần phát triển để khai thác thị nghiên cứu, đầu tư, có người sản xuất, có trường này bao gồm: Du lịch Caravan người tiêu dùng như mọi hàng hóa theo đường Xuyên Á; du lịch thương mại 28
6. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trọng Hiếu ___ cửa khẩu; du lịch thể thao cao cấp (golf); chính của Tây Ninh từ thị trường du lịch tín ngưỡng, tôn giáo TPHCM chủ yếu là khách du lịch nội địa: * Các thị trường khác học sinh, sinh viên; cán bộ, công nhân - Thị trường Nhật Bản: Khách du viên chức; người dân theo đạo (Cao Đài, lịch Nhật Bản đến Tây Ninh chủ yếu từ Phật giáo); người nước ngoài sống và làm TPHCM với mục đích tham quan Tòa việc tại TPHCM. thánh Tây Ninh, núi Bà Đen Để thu hút du khách từ thị trường - Thị trường Pháp: Khách du lịch này, cần tập trung vào các sản phẩm Pháp đến Tây Ninh chủ yếu cũng từ đầu chính sau: du lịch cuối tuần ở khu vực hồ mối TPHCM. Các di tích như Tòa thánh Dầu Tiếng, du lịch tham quan các di tích Tây Ninh, khu di tích lịch sử văn hóa núi lịch sử văn hóa; du lịch về nguồn: tham Bà Đen là những địa điểm thu hút quan các di tích lịch sử cách mạng, du khách du lịch Pháp. lịch mua sắm ở khu vực cửa khẩu, du lịch - Thị trường Mĩ: Khách Mĩ có điểm sinh thái ở khu vực hồ Dầu Tiếng, vườn chung là thích đến những nơi có vết tích quốc gia Lò Gò - Xa Mát ; du lịch tín chiến tranh Việt Nam – Mĩ; do đó, các di ngưỡng, tâm linh ở khu vực núi Bà Đen, tích lịch sử cách mạng như Căn cứ Trung Tòa thánh Cao Đài. ương Cục Miền Nam, Căn cứ Mặt trận Thị trường các tỉnh lân cận: Các thị Dân tộc giải phóng miền Nam Việt trường lân cận Tây Ninh như Bình Nam sẽ là những điểm tham quan ưa Dương, Bình Phước và các tỉnh miền thích của khách du lịch Mĩ, đặc biệt khi Tây là những thị trường có sự phát chúng được kết nối tour, tuyến với các di triển đô thị và khu công nghiệp mạnh mẽ, tích về chiến trường xưa của vùng Đông đồng thời có vị trí địa lí gần với Tây Nam Bộ. Ninh. Nhờ hệ thống giao thông phát triển - Khách du lịch là Việt kiều: Là nên việc đi lại giữa các thị trường này những đối tượng khách có nhu cầu về ngày càng thuận lợi, do vậy, đối tượng Việt Nam thăm thân nhân, thăm quê khách du lịch từ thị trường các tỉnh lân hương. Họ rất ưa thích các loại hình du cận mà du lịch Tây Ninh cần khai thác là: lịch tham quan di tích lịch sử văn hóa, lễ công nhân tại các khu công nghiệp, dân hội, du lịch tâm linh, du lịch nghỉ cư các khu vực đô thị phát triển ở Bình dưỡng Dương, Bình Phước , người dân có đạo, 3.3.2. Thị trường trong nước học sinh, sinh viên. Thị trường TPHCM: Đối với Tây Thị trường nội tỉnh: Thị trường nội Ninh, vị trí tiếp giáp với TPHCM là một tỉnh của Tây Ninh cũng là một thị trường lợi thế trong quá trình phát triển du lịch. cần được quan tâm. Với tốc độ tăng Trong định hướng phát triển du lịch của trưởng kinh tế hàng năm đạt hơn Tây Ninh, đây là thị trường nội địa quan 10%/năm [9]. Trong những năm gần đây, trọng nhất. Đối tượng khách du lịch có thể nói nhu cầu du lịch của người dân 29
7. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 44 năm 2013 ___ Tây Ninh ngày càng tăng trưởng mạnh. binh) vào dịp kỉ niệm các ngày lễ trong Các loại hình du lịch chính được phát năm. triển để khai thác thị trường này gồm có: - Du lịch tâm linh với các lễ hội, các du lịch sinh thái, du lịch tham quan, du di tích văn hóa lịch sử: Núi Bà Đen Tây lịch vui chơi giải trí, du lịch mua sắm ở Ninh là một trong những địa điểm được khu vực cửa khẩu, du lịch về nguồn: ưa thích tại miền Nam. Khách đến đây tham quan các di tích lịch sử cách mạng. chủ yếu vào dịp lễ tết, năm 2010 chỉ 4. Khái quát một số sản phẩm du riêng khách tham quan Hội xuân núi Bà lịch nổi bật và khả năng thu hút thị đã đạt 1,3 triệu người [9]. Bên cạnh đó, trường khách của Tây Ninh du khách có thể đến tham quan Tòa thánh Tây Ninh có nguồn tài nguyên du Cao Đài - một công trình kiến trúc tôn lịch rất phong phú và đa dạng cả về mặt giáo độc đáo - nằm trong khuôn viên nội tự nhiên lẫn về mặt nhân văn. Đây là một ô thị xã Tây Ninh, rộng 100ha, được xây trong những điều kiện cần rất quan trọng dựng từ năm 1926. Lễ hội lớn nhất hằng để phát triển các sản phẩm du lịch, như: năm diễn ra nơi đây là vía Đức Chí Tôn - Du lịch về nguồn thăm lại chiến (mùng 8 tháng giêng âm lịch) và vía Đức trường xưa, tham quan di tích: Tây Ninh Diêu Trì Kim Mẫu (rằm tháng 8 âm lịch). có nhiều khu di tích được Bộ Văn hóa, Lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc đã cuốn Thể thao và Du lịch xếp hạng đặc biệt hút hàng triệu người từ mọi miền đất như: Núi Bà Đen, Căn cứ Trung ương nước về dự và chiêm bái thưởng ngoạn Cục miền Nam, Căn cứ Chính phủ cách cảnh quan nơi đây. Ngoài ra, Tây Ninh mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt còn có các chương trình lễ hội khác đã Nam Đây là nơi ở và làm việc của đón tiếp được nhiều du khách đến tham nhiều lãnh đạo cấp cao của cách mạng dự như lễ giỗ Quan Lớn Trà Vong, lễ hội miền Nam. Đặc biệt là di tích Căn cứ Xứ của đồng bào các dân tộc Khmer, Chăm, ủy Nam Bộ, nay thuộc ấp Đồng Rùm, xã Stiêng Bên cạnh đó, khách du lịch còn Tân Thành, huyện Tân Châu. Căn cứ này có thể nghiên cứu khảo cổ các di tích có mật danh là X40, là nơi đồng chí Lê đình chùa, đặc biệt là ở hai ngôi tháp cổ Duẩn và các đồng chí khác trong Xứ ủy Bình Thạnh (Trảng Bàng) và Chót Mạt Nam Bộ đã sống và làm việc trong những (Tân Biên) thuộc văn hóa Óc Eo, được năm 50 (thế kỉ XX). Ngoài ra, không thể xây dựng từ thế kỉ thứ IX, loại hình này không nhắc đến Căn cứ Tua Hai - nơi có thể thu hút nhiều đối tượng tham quan diễn ra trận đánh mang tính lịch sử dẫn trong và ngoài nước, nhất là tầng lớp đến khởi nghĩa toàn miền Nam. Loại hình trung niên, vào dịp Hội xuân hàng năm. này có thể thu hút thị trường Mĩ (vốn có - Du lịch sinh thái ở vườn quốc gia xu hướng trở lại thăm chiến trường xưa) Lò Gò - Xa Mát, hồ Dầu Tiếng: Đây là và thị trường trong nước (thường là cán một trong những tiềm năng và thế mạnh bộ, học sinh, sinh viên hay cựu chiến của du lịch Tây Ninh. Vườn quốc gia Lò 30
8. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trọng Hiếu ___ Gò - Xa Mát là khu bảo tồn có giá trị đa - Du lịch Caravan: Đây là loại hình dạng sinh học cao, rất thích hợp cho các còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Tây Ninh hoạt động nghiên cứu gắn với các hoạt nằm trên tuyến đường Xuyên Á, với vị trí động du lịch sinh thái, du lịch nghỉ cầu nối giữa 2 trung tâm TPHCM và thủ dưỡng. Tuy nhiên, các hoạt động mang đô Phnom Penh (Cam-pu-chia), lại có 2 đúng bản chất du lịch sinh thái ở đây mới cửa khẩu quốc tế Mộc Bài và Xa Mát nên phát triển và còn nhiều hạn chế. Các đối thuận tiện cho việc tổ chức loại hình tượng chính của loại hình du lịch này Caravan nối liền TPHCM - Tây Ninh và thường có trình độ học vấn cao (như: các sang các tỉnh bạn. Hoạt động này đã diễn nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên ) và ra trong những năm gần đây, nếu khai thích khám phá, ưa mạo hiểm. Các hoạt thác tốt thì đây sẽ là một trong những sản động du lịch sinh thái ở Vườn quốc gia phẩm du lịch được ưa thích ở các tỉnh Lò Gò - Xa Mát được diễn ra quanh năm, biên giới. Đối tượng của loại hình này ít chịu ảnh hưởng bởi tính mùa vụ trong thường là những người có điều kiện về du lịch. Ngoài vườn quốc gia kể trên, các phương tiện đi lại, những người thích địa bàn thu hút khách du lịch nội địa với phiêu lưu trong và ngoài nước. mục đích tham gia du lịch sinh thái cũng 5. Một số giải pháp phát triển sản như du lịch nghỉ dưỡng ở Tây Ninh còn phẩm du lịch để duy trì thị trường có khu vực hồ Dầu Tiếng - công trình khách ưu thế của Tây Ninh thủy nông lớn nhất cả nước, khu vực dọc Để thực hiện việc đầu tư xây dựng theo sông Sài Gòn, sông Vàm Cỏ và phát triển các thị trường – sản phẩm - Du lịch mua sắm dọc theo cửa du lịch có chất lượng cao cho tỉnh Tây khẩu: Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài Ninh, thúc đẩy du lịch của tỉnh tiếp tục nằm trên đường Xuyên Á là cửa ngõ qua phát triển, góp phần quan trọng trong lại giữa Cam-pu-chia và Việt Nam. Nơi tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội đây có vị trí quan trọng và thu hút được toàn tỉnh, cần tập trung triển khai một số nhiều nhà đầu tư. Từ khi hoạt động, khu nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau đây: kinh tế này trở thành điểm đến để mua - Triển khai có hiệu quả những quy sắm và đi du lịch trong ngày đối với hoạch đã có ở các khu du lịch, điểm du nhiều du khách, nhất là người Sài Gòn. lịch như: núi Bà Đen, hồ Dầu Tiếng, Căn Đây lại là nơi có siêu thị miễn thuế GC cứ Trung ương cục miền Nam Quy (viết tắt của Gold Century) rất hấp dẫn hoạch phát triển sản phẩm du lịch Tây khách tham quan, mua sắm vào những Ninh đến năm 2020 tập trung vào các sản ngày nghỉ cuối tuần. Đối tượng chính của phẩm chủ lực: du lịch về nguồn thăm lại loại hình du lịch này là những người lớn chiến trường xưa; du lịch tâm linh với tuổi, những người buôn bán, kinh các lễ hội, các di tích văn hóa lịch sử; du doanh đến từ nhiều tỉnh, thành, đặc lịch sinh thái; du lịch mua sắm dọc theo biệt là TPHCM. cửa khẩu; du lịch Caravan. 31
9. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 44 năm 2013 ___ - Đầu tư phát triển đồng bộ kết cấu thu. Nói cách khác, số lượng và chất hạ tầng phục vụ du lịch và cơ sở vật chất lượng sản phẩm du lịch có ý nghĩa quyết kĩ thuật ngành du lịch. định đối với việc thu hút thị trường khách - Phát triển sản phẩm - thị trường du du lịch. lịch: Cần đa dạng các loại hình du lịch, Từ kết quả nghiên cứu, phân tích phát triển sản phẩm du lịch đặc thù, mở thực trạng thị trường du lịch của Tây rộng cả thị trường nội địa và thị trường Ninh, có thể rút ra những kết luận sau: quốc tế, gắn phát triển sản phẩm với thị - Tây Ninh là tỉnh có nhiều di tích trường du lịch. lịch sử cách mạng, có nhiều danh lam - Đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá, thắng cảnh. Đó là những lợi thế để tỉnh xúc tiến du lịch: Kết hợp linh hoạt các phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi hình thức tuyên truyền, xúc tiến du lịch nhọn. Tuy nhiên, trong những năm qua phù hợp với định hướng phát triển thị giá trị đóng góp của du lịch trong nền trường du lịch ở trong và ngoài nước. kinh tế của tỉnh còn hạn chế, chưa tương Đồng thời thu hút các nguồn lực từ bên xứng với tiềm năng hiện có. Do vậy, giải ngoài và hỗ trợ quốc tế; đẩy mạnh tuyên pháp trước mắt là cần khai thác hợp lí các truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch cả từ sản phẩm du lịch hiện có, nhằm tăng giá phía Nhà nước và phía doanh nghiệp. trị thu nhập từ du lịch trong cơ cấu GDP - Đào tạo và phát triển nguồn nhân của tỉnh. lực du lịch: Tiến hành điều tra phân loại - Trong những năm qua, cơ sở hạ trình độ nghiệp vụ của toàn bộ cán bộ tầng, vật chất kĩ thuật du lịch từng bước nhân viên và lao động hiện đang công tác được đầu tư. Tuy nhiên, hệ thống các và tham gia hoạt động kinh doanh du lịch điểm vui chơi giải trí, dịch vụ du lịch còn trên địa bàn tỉnh, mở các cơ sở đào tạo du nghèo nàn. Do vậy, việc đầu tư phát triển lịch, tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ đồng bộ kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch du lịch trong tỉnh song song với việc là yêu cầu cấp bách cho du lịch Tây Ninh khuyến khích tham gia các chương trình trong thời gian tới. đào tạo về du lịch ở các cơ sở đào tạo du - Hoạt động du lịch của tỉnh trong lịch ở TPHCM và các địa phương khác. những năm qua có những bước tăng 6. Kết luận trưởng đáng kể, tuy hiệu quả kinh tế Có thể nói giá trị của các sản phẩm trong kinh doanh du lịch có tăng nhưng du lịch trên một địa bàn được “đo” bằng tốc độ còn chậm do chưa xây dựng được số lượng khách đến và đi du lịch trên địa các sản phẩm mang tính đặc thù. Vì vậy, bàn đó. Giá trị của sản phẩm du lịch cao Tây Ninh cần tập trung vào xây dựng các hay thấp được đánh giá bằng mức chi tiêu sản phẩm chủ lực (đã nêu trên) và gắn của du khách trong các chuyến du lịch. phát triển sản phẩm với thị trường du Do vậy, chất lượng sản phẩm du lịch sẽ lịch. làm tăng hay giảm lượng khách và doanh 32
10. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Trọng Hiếu ___ Trong thời gian tới, ngành du lịch lịch chất lượng cao nhằm duy trì và mở cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp từ rộng thêm thị trường khách cho du lịch đầu tư cơ sở hạ tầng, xúc tiến quảng bá Tây Ninh. cho đến giải pháp phát triển sản phẩm du 1 Caravan: Là loại hình du lịch mà khách du lịch đi bằng xe ô tô theo đường bộ, đoàn khách Caravan có thể đi trên một hoặc nhiều xe (tùy theo số lượng). Họ qua biên giới các nước theo đường bộ và được phép du lịch bằng phương tiện của mình tại điểm đến. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2010), Báo cáo Hội thảo quốc gia lần thứ II “Đào tạo nhân lực du lịch theo nhu cầu xã hội”, Hà Nội ngày 15- 08- 2010. 2. Cục Thống kê tỉnh Tây Ninh (2011), Niên giám thống kê các năm từ 2000 đến 2011. 3. Nguyễn Trọng Hiếu (2011), Phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thời kì hội nhập, Luận văn Thạc sĩ Địa lí Trường ĐHSP TPHCM. 4. Lê Văn Minh (2011), Định hướng đầu tư xây dựng thị trường - Sản phẩm du lịch các tỉnh Phú Thọ - Yên Bái - Lào Cai, Hà Nội. 5. Quốc hội (2007), Luật du lịch, Nxb Tư pháp, Hà Nội. 6. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh (2009), Báo cáo hoạt động du lịch năm 2009 và kế hoạch năm 2010. 7. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh (2009), Điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020. 8. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh (2010), Báo cáo du lịch năm 2010 và kế hoạch năm 2011. 9. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh (2011), Báo cáo năm 2011 và kế hoạch 2012. 10. Tổng cục Du lịch (2010), Kỉ yếu hội thảo quốc gia - Phát triển du lịch Việt Nam trong bối cảnh tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, Hà Nội ngày 29-06-2010. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 28-01-2012; ngày phản biện đánh giá: 04-02-2013; ngày chấp nhận đăng: 04-3-2013) 33