Phát triển nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong bối cảnh toàn cầu hóa

Nội dung text: Phát triển nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong bối cảnh toàn cầu hóa

1. 12. PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH NGÂN HÀNG TRONG BỐI CẢNH TOÀN CẦU HÓA ThS. Trần Nguyễn Kim Đan– Khoa QTKD – UFM Tóm tắt Toàn cầu hóa đã trở thành xu hướng tất yếu của thời đại, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển. Trong bối cảnh đó, phát triển nguồn nhân lực chất lượng đóng vai trò thiết yếu tới tăng trưởng kinh tế bền vững. Ngân hàng được coi là ngành trọng điểm của nền kinh tế quốc gia, vì vậy nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Ngân hàng là vấn đề cần đặc biệt quan tâm, nhất là thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, thực tế nguồn nhân lực ngành Ngân hàng Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, đặc biệt là việc thiếu hụt nhân sự có khả năng phân tích dữ liệu, thành thạo kỹ năng vận hành công nghệ số bên cạnh việc giỏi chuyên môn nghiệp vụ. Trên cơ sở phân tích thực trạng và đánh giá về những tồn tại, hạn chế đối với nguồn nhân lực ngành Ngân hàng, bài viết đưa ra một số giải pháp, đề xuất nhằm phát triển nguồn nhân lực ngành Ngân hàng Việt Nam. Từ khóa: Nguồn nhân lực, ngành ngân hàng, toàn cầu hóa 1. Đặt vấn đề Ngân hàng được coi là ngành quan trọng của nền kinh tế quốc dân, vì vậy nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống ngân hàng là vấn đề luôn được xã hội đặc biệt quan tâm. Thời gian qua, trước sự đổi mới toàn diện của đất nước, ngành ngân hàng đã có bước phát triển mạnh mẽ về công nghệ, trình độ quản lý, năng lực tài chính và nguồn nhân lực, qua đó từng bước đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Song khách quan mà nói, trong khi nguồn nhân lực được đào tạo từ các trường đại học là rất lớn nhưng đang thiếu đi nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong một số lĩnh vực như quản lý, quản trị rủi ro, đầu tư quốc tế, hoạch định chiến lược, Do đó, tìm ra một giải pháp căn cơ, lâu dài nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu cho ngành ngân hàng vẫn là bài toán nan giải đối với hệ thống ngân hàng ở nước ta. Bài viết này sẽ khái quát thực trạng nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong thời gian vừa qua, tìm ra những nguyên nhân hạn chế, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành ngân hàng trong thời gian tới. 2. Cơ sở lý thuyết 2.1. Toàn cầu hóa: Toàn cầu hóa là vấn đề đã trở nên quen thuộc với tất cả các quốc gia trong giai đoạn hiện nay. Về cơ bản, toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên 104
2. hệ, sự ảnh hưởng, tác động lẫn nhau, phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia, các dân tộc trên toàn thế giới. Theo Nguyễn Văn Dân (2001) toàn cầu hóa là một quá trình mà thông qua đó thị trường và sản xuất ở nhiều nước khác nhau trở nên ngày càng phụ thuộc lẫn nhau do tính năng động của việc buôn bán hàng hóa và dịch vụ cũng như do tính năng động của sự lưu thông vốn tư bản và công nghệ. Theo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX: “Toàn cầu hoá là sự tự do hoá thương mại, thị trường. Toàn cầu hoá là tiến trình toàn cầu hoá về kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội được đẩy nhanh bởi công nghệ tin học và viễn thông”. 2.2 Nguồn nhân lực 2.2.1. Khái niệm Theo Nguyễn Ngọc Quân (2010) nguồn nhân lực không chỉ đơn thuần là lực lượng lao động đã có và sẽ có, mà còn bao gồm sức mạnh của thể chất, trí tuệ, tinh thần của các cá nhân trong một cộng đồng, một quốc gia được đem ra hoặc có khả năng đem ra sử dụng vào quá trình phát triển xã hội. Vì vậy, có thể định nghĩa: Nguồn nhân lực là tổng thể số lượng và chất lượng con người với tổng hòa các tiêu chí về trí lực, thể lực và những phẩm chất đạo đức - tinh thần tạo nên năng lực mà bản thân con người và xã hội đã, đang và sẽ huy động vào quá trình lao động sáng tạo vì sự phát triển và tiến bộ xã hội. 2.2.2. Vai trò của nguồn nhân lực trong ngân hàng Theo Đặng Hoàng Linh (2018) vai trò quan trọng của nguồn nhân lực trong ngân hàng thể hiện qua: - Nguồn nhân lực là nhân tố trực tiếp tham gia vào quá trình hoạch định chiến lược, thiết lập các kế hoạch, chương trình, dự án, xây dựng các quy trình nghiệp vụ, các quy tắc ứng xử, là nền tảng định hướng cho toàn bộ các hoạt động trong ngân hàng. - Nguồn nhân lực là chủ thể vận hành hệ thống, điều khiển hạ tầng công nghệ, thực thi các kế hoạch theo quy trình đã định; làm việc với cơ quan nhà nước, với đối tác và các khách hàng, tương tác với đồng nghiệp, kiểm soát các dòng luân chuyển tiền tệ và các nguồn lực khác thuộc trách nhiệm quản lý của ngân hàng. - Nguồn nhân lực là nguồn sản sinh các ý tưởng mới, các sáng kiến giúp ngày càng hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, từ đó nâng cao hiệu suất hệ thống, tiết kiệm chi phí, giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng. 105
3. - Nguồn nhân lực là năng lượng để từng bước kết tinh các giá trị văn hóa doanh nghiệp, xây dựng và gìn giữ thương hiệu, bản sắc của ngân hàng. - Nguồn nhân lực với khả năng với vận động tự thân kết hợp với chính sách phát triển nguồn nhân lực của tổ chức, liên tục thay đổi để thích nghi với môi trường mới, công nghệ mới; đặc biệt thông qua đó bồi dưỡng lên những cá nhân ưu tú, những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tài chính, là kế cận cho sự phát triển bền vững của ngân hàng thương mại. 3. Thực trạng nguồn nhân lực ngành Ngân hàng Việt Nam 3.1. Số lượng, trình độ nhân lực Theo Báo cáo thống kê hàng năm do Vụ Tổ chức cán bộ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện, tính đến thời điểm 01/06/2019, toàn ngành Ngân hàng có khoảng 346.614 người, với cơ cấu trình độ như sau: Tiến sĩ: 569 người, chiếm 0,16%; Thạc sĩ: 20.286 người, chiếm 5,85%; Đại học: 263.927 người, chiếm 76,16%; Cao đẳng: 23.453 người, chiếm 6,77%; Trung cấp: 20.054 người, chiếm 5,79%; Số còn lại (sơ cấp hoặc chưa qua đào tạo): 18.325 người, chiếm 5,29%. Số liệu trên cho thấy, nhân lực qua đào tạo chuyên môn có trình độ từ cao đẳng trở lên của ngành Ngân hàng chiếm đa số; so với các ngành khác là khá cao. Với số lượng, cơ cấu, trình độ như trên, nhân lực ngành Ngân hàng đã chủ động thực hiện các quy trình nghiệp vụ ngân hàng, phát triển dịch vụ ngân hàng thông qua ứng dụng công nghệ số, xây dựng mô hình chi nhánh hiện đại dựa trên nền tảng công nghệ tự động hóa, kết nối đa chiều và thông minh hóa của Cách mạng công nghiệp 4.0. 3.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực ngành Ngân hàng Vào những năm 1980, khi bắt đầu sự nghiệp đổi mới, số lượng, quy mô các trường đào tạo nhân lực ngành Ngân hàng còn rất hạn chế. Cơ sở đào tạo trực thuộc Ngành là Trường Cao cấp Nghiệp vụ Ngân hàng (năm 1993 đổi tên thành Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng) với 04 phân viện, cơ sở trực thuộc tại TP. Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Sơn Tây và Phú Yên. Từ năm 1998, hai cơ sở đào tạo của Ngành được nâng lên thành các trường đại học: Học viện Ngân hàng tại Hà Nội với 02 phân viện (Phân viện Bắc Ninh và Phân viện Phú Yên) và 01 Cơ sở đào tạo Sơn Tây; Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Theo Số liệu thống kê giáo dục đại học năm học 2018- 2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước có khoảng 60 trường đại học đào tạo ngành Tài chính- Ngân hàng. 106
4. Tổng chỉ tiêu tuyển sinh ngành Tài chính- Ngân hàng của các trường đại học là khoảng 20.000- 25.000 sinh viên. Ứng dụng công nghệ số trong ngành Ngân hàng là lĩnh vực mới, đòi hỏi đào tạo chuyên sâu, có hệ thống để quản lý, vận hành, phát triển trong ngân hàng. - Chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở hầu hết các ngân hàng được quy trình hóa đầy đủ, chi tiết để áp dụng đồng bộ trong toàn hệ thống, nêu đầy đủ các hình thức đào tạo, đối tượng được tham gia đào tạo. - Công tác đạo tạo phát triển nguồn nhân lực ở các ngân hàng đã được đẩy mạnh: Công tác đào đạo phát triển được quan tâm thường xuyên; phát huy nội lực tự đào tạo là chính với hình thức, nội dung, đối tượng đào tạo khá phong phú, đồng bộ đáp ứng nhu cầu nâng cao, bổ sung cập nhật kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp, năng lực quản lý điều hành, kiến thức ngoại ngữ, kiến thức công nghệ thông tin hiện đại đáp ứng yêu cầu hoạt động kinh doanh, triển khai dự án hiện đại hóa ngân hàng cũng như chuẩn bị đội ngũ nguồn nhân lực có đủ các tố chất cần thiết đi vào hội nhập. - Các ngân hàng đã chuẩn hóa quy trình nội bộ từ công tác triển khai đào tạo, phát triển bài giảng, tổ chức hậu cần và hoạt động tài vụ. Chuẩn hóa mẫu biểu: Toolkit cho cán bộ quản lý lớp, mẫu biểu và chuẩn định mức cho cán bộ hỗ trợ hậu cần, hồ sơ, thủ tục thanh quyết toán, các mẫu biểu, hợp đồng, báo cáo luôn được hoàn thiện. 3.3 Công tác tuyển dụng - Công tác tuyển dụng tại hầu hết ngân hàng ở Việt Nam được xây dựng và thực hiện một cách bài bản với hệ thống văn bản quy định rõ ràng, đầy đủ, chi tiết. Chính sách tuyển dụng có tính hệ thống, đồng bộ, logic, đảm bảo tính công bằng, công khai, kịp thời, công tác tuyển dụng bám sát quy định, chính sách tuyển dụng của ngân hang. - Chính sách tuyển dụng của các ngân hàng ngày càng được hoàn thiện, hàng năm thu hút được nhiều cán bộ trẻ, có chất lượng, được đào tạo có hệ thống, bổ sung kịp thời nhu cầu lao động thiếu ở các vị trí nghiệp vụ chủ yếu, góp phần trẻ hóa và từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. - Hiện nay, công tác tuyển dụng nhân lực tại các ngân hàng hầu hết được thực hiện tập trung hóa tại Ban tổ chức cán bộ. Ban tổ chức cán bộ là đơn vị đầu mối xem xét, trình phê duyệt định biên lao động của từng đơn vị trên cơ sở kế hoạch kinh doanh/hoạt động hàng năm của hệ thống cũng như của từng đơn vị và tổ chức tuyển dụng tập trung thành các đợt trong năm. 107
5. - Quy mô nguồn nhân lực của các ngân hàng được mở rộng: Số lượng nhân lực liên tục tăng qua các năm đáp ứng được việc tăng quy mô hoạt động mở rộng màng lưới kinh doanh. - Chất lượng nguồn nhân lực của ngân hàng ngày càng cao: năng lực, trình độ chuyên môn, trình độ công nghệ của cán bộ được nâng lên không chỉ ở năng lực thực tiễn, kỹ năng, kết cấu về trình độ, bằng cấp thay đổi mà quan trọng hơn, hầu hết đội ngũ cán bộ đã dần thoát khỏi tư duy bao cấp, định hình tư duy kinh doanh với nhận thức, hiểu biết cơ bản về ngân hàng hiện đại. 3.4. Đánh giá chung về các hạn chế, tồn tại đối với nhân lực ngành Ngân hàng 3.4.1. Những hạn chế Có thể thấy trong những năm qua, nguồn nhân lực ngành Ngân hàng đã có những bước phát triển đáng ghi nhận về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại về nguồn nhân lực ngành Ngân hàng như sau: Thứ nhất, đội ngũ nhân lực trình độ cao tại ngân hàng còn mỏng, đặc biệt là thiếu những chuyên gia đầu ngành. Thứ hai, tính chuyên nghiệp của nhân lực ngân hàng trong các vị trí công việc ở nhiều ngân hàng tuy có cải thiện nhưng vẫn chưa cao, khả năng đáp ứng, tinh thần, kỹ năng phục vụ khách hàng vẫn có những bất cập. Mảng kiến thức về kinh tế, chuyên môn ngân hàng, ngoại ngữ, kỹ năng làm việc (giao tiếp, quan hệ khách hàng ) của một bộ phận không nhỏ nhân lực ngân hàng còn hạn chế, cần đào tạo, bồi dưỡng. Thứ ba, đối với các cơ sở đào tạo: Trong những năm gần đây, đội ngũ giảng viên đã có sự chuyển biến về chất lượng, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại. Tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ có tăng nhưng chậm và còn thấp so với yêu cầu về năng lực nghiên cứu, sáng tạo theo tiêu chuẩn của một trường đại học khu vực (như chuẩn AUN- QA). Các chế độ chính sách đối với giảng viên đã phần nào tạo được động lực phấn đấu vươn lên trong hoạt động nghề nghiệp nhưng so với các cơ sở giáo dục đại học đã tự chủ vẫn còn khó khăn. Nội dung chương trình, phương pháp dạy và học, kiểm tra đánh giá từng bước được đổi mới, tiệm cận theo chuẩn quốc tế. Các cơ sở giáo dục đại học đã xây dựng chương trình đào tạo ngắn hạn và dài hạn đã tương đối bám sát nhu cầu xã hội. Trong khi đó, các trường đào tạo tại các ngân hàng thương mại cũng đã bắt đầu quan tâm các chương trình đào tạo, bồi dưỡng gắn với các chức danh vị trí việc làm và theo yêu cầu của công việc. Tuy nhiên, các chương trình đào tạo ngắn hạn còn mang tính lẻ 108
6. tẻ, thiếu tính hệ thống; sự kế thừa đào tạo mang tính liên tục theo từng cấp cán bộ, từng lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ chưa thực sự rõ nét. Về trình độ công nghệ Các hệ thống dịch vụ sử dụng công nghệ thông tin trong ngành Ngân hàng đều phải thường xuyên được nâng cấp, cập nhật để đảm bảo các tiêu chuẩn quốc tế, kết nối thông suốt với các hệ thống ngân hàng- tài chính toàn cầu. Vì vậy, vướng mắc chủ yếu và cũng là thách thức hiện nay là hạn chế về trình độ, năng lực, số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ của ngành Ngân hàng. Hạn chế về nguồn kinh phí cho đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ công nghệ thông tin. 3. 4.2. Nguyên nhân hạn chế - Chưa xây dựng được chiến lược đào tạo nguồn nhân lực ngành ngân hàng; chiến lược phát triển của ngân hàng chưa thực sự phù hợp với chiến lược phát triển nguồn nhân lực của chính các ngân hàng. - Nguồn nhân lực được đào tạo còn thiếu kỹ năng mềm: Khả năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng ứng xử của nguồn nhân lực ngành ngân hàng còn nhiều yếu kém, đặc biệt là sinh viên mới ra trường. - Còn có lỗ hổng nhất định về kiến thức trong đào tạo: Thực tế cho thấy nguồn nhân lực vẫn còn có những lỗ hổng về kiến thức chuyên ngành, quản trị, quản lý và đầu tư; bên cạnh đó, khối kiến thức bổ trợ như ngoại ngữ, tin học, giao tiếp đối với khách hàng vẫn còn yếu kém. Chương trình đào tạo còn mang nặng tính hàn lâm, chưa mang tính ứng dụng cao cho nên sinh viên khi ra trường còn phải đào tạo lại để đáp ứng nhu cầu công việc thực tế; thiếu tính hiện đại, liên thông quốc tế, kiến thức vẫn còn những môn học của thời kỳ bao cấp. - Măc dù thời gian qua Nhà nước có nhiều chính sách ưu đãi đối với ngành giáo dục nhưng chính sách đó vẫn chưa thực sự phát huy được hiệu quả, đặc biệt là chính sách đối với giảng viên và chính sách ưu đãi đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cho ngành giáo dục. - Chất lượng liên kết đào tạo quốc tế còn có những bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế: là một ngành có sự liên thông, liên kết quốc tế cao, đòi hỏi người được đào tạo phải am hiểu sâu về kiến thức chuyên ngành, tin học, ngoại ngữ; ngoài ra đòi hỏi phải có tính nhạy bén và đạo đức nghề nghiệp, nhưng hiện nay, ngoài một số trường đại học liên kết với một số trường có uy tín đào tạo chuyên ngành về tài chính ngân hàng thì cũng có rất nhiều trường cũng liên kết đào tạo nhưng chất lượng đào tạo chưa thực sự như mong đợi của xã hội. 109
7. - Chưa có sự liên kết chặt chẽ hai nhà, giữa các trường học và các ngân hàng: Suy cho cùng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng để cung cấp cho ngân hàng, doanh nghiệp và xã hội, nguồn nhân lực được đào tạo ra phải đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngân hàng. Tuy nhiên thời gian qua, chưa có sự tham gia sâu rộng của các ngân hàng, doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo nguồn nhân lực cho ngành ngân hàng. - Việc tuyển dụng, đặc biệt là tại một số Ngân hàng nhà nước còn chưa thực sự khách quan, công tâm; cơ chế thi đua khen thưởng còn có tính chất chủ quan, cào bằng, chưa thực sự là động lực thúc đẩy người lao động hăng hái thi đua hoàn thành nhiệm vụ. 4. Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành ngân hàng Một là, về chiến lược đào tạo nguồn nhân lực: Cần theo sát chiến lược kinh doanh, quản trị nguồn nhân lực theo thông lệ tốt nhất, quản trị nhân sự theo chiến lược, kế hoạch, đảm bảo chủ động xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng mục tiêu phát triển dài hạn và bền vững. Để thực hiện được điều này, các ngân hàng cần nghiên cứu xây dựng chiến lược đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, giao cho các cơ sở đào tạo có uy tín ở trong nước. Theo đó, cần dự báo nguồn nhân lực trong từng thời kỳ để có kế hoạch đào tạo; xây dựng chương trình đào tạo khung trên cơ sở chuẩn mực quốc tế; xây dựng bộ giáo trình chuẩn theo tiêu chuẩn ở những quốc gia phát triển có chỉnh sửa cho phù hợp trong điều kiện cụ thể ở Việt Nam; chuẩn hóa đội ngũ giảng viên, cán bộ viên chức ngành ngân hàng Các trường đào tạo nguồn nhân lực cho ngành ngân hàng cần xây dựng chỉ tiêu tuyển sinh phù hợp với nhu cầu thị trường, không nên đào tạo chạy theo số lượng mà bỏ qua đến chất lượng đào tạo, từ đó dẫn tình trạng cung lớn hơn cầu lao động. Hai là, mở rộng đào tạo và hợp tác quốc tế nguồn nhân lực: Quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, để tiếp cận với trình độ khoa học của các nước tiên tiến trên thế giới, cũng như đẩy mạnh giao lưu học hỏi giữa các ngân hàng của các nước. Qua học hỏi, cán bộ sẽ tiếp thu được những kiến thức, kinh nghiệm của bạn để có thể ứng dụng vào thực tiễn ở Việt Nam. Tiếp tục mở rộng liên kết và hợp tác với các trường đại học, đặc biệt là các trường đại học danh tiếng trên thế giới để đào tạo đại học và sau đại học chuyên ngành tài chính ngân hàng, quản trị kinh doanh, từ đó đào tạo ra được nguồn lao động có trình độ chuyên môn cao cho ngành ngân hàng. 110
8. Ba là, đổi mới phương pháp dạy và học, tạo môi trường học tập nghiên cứu lành mạnh cho sinh viên: để có nguồn nhân lực chất lượng tốt thì đào tạo nguồn nhân lực từ ghế nhà trường có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho phát triển ngành ngân hàng, vì đây chính là nguồn lực cung ứng cho ngành ngân hàng. Vì thế, các cơ sở đào tạo cần tiếp tục đổi mới phương pháp đào tạo, coi người học là trung tâm, nâng cao ý thức tự học, khả năng tư duy sáng tạo, khả năng nghiên cứu độc lập của người học; giáo dục toàn diện cho sinh viên cả về kiến thức chuyên môn, kiến thức bổ trợ, cũng như giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống và thể chất cho sinh viên. Bốn là, đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, có chính sách ưu đãi đối với các cơ sở giáo dục đào tạo và đội ngũ giảng viên: để thực hiện được điều này thì rất cần được sự quan tâm đầu tư nhiều mặt của Nhà nước cho giáo dục đại học như đầu tư về cơ sở vật chất kỹ thuật, chính sách tiền lương, khen thưởng cho đội ngũ giáo viên để từ đó đội ngũ nhà giáo có thể toàn tâm, toàn ý cho sự nghiệp giáo dục đào tạo. Bên cạnh đó, Chính phủ cần có những chính sách động viên, khuyến khích để các doanh nghiệp đóng góp cho sự nghiệp giáo dục đào tạo và các doanh nghiệp cũng cần chủ động, có trách nhiệm đóng góp về cơ sở vật chất và kỹ năng thực tế cho các cơ sở đào tạo. Huy động các nguồn vốn để phát triển hệ thống trường học chất lượng cao. Năm là, tuyển dụng nguồn nhân lực: Dựa trên chiến lược phát triển của toàn ngành, nhu cầu tuyển dụng của mỗi ngân hàng, đưa ra chính sách tuyển dụng khoa học để thu hút nguồn nhân lực thực sự có chất lượng; khi tuyển dụng cần xem xét khả năng nhân sự cho từng vị trí tuyển dụng, phát hiện ra sở trường của mỗi cá nhân để bố trí vào vị trí phù hợp, từ đó người được tuyển dụng có thể phát huy được hết năng lực, sở trường của mình. Công tác tuyển dụng cần phải được thực hiện công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan, công bằng, có như vậy mới tuyển được nguồn nhân lực thực sự có chất lượng vào làm việc trong hê thống ngân hàng. Sáu là, đào tạo, đào tạo lại đội ngũ cán bộ: Các ngân hàng cần thường xuyên đào tạo, đào tạo lại đội ngũ các bộ công nhân viên, ngoài những kiến thức cơ bản, các văn bản chỉ đạo của ngành ngân hàng, cần đào thêm kiến thức về pháp luật, kỹ năng bán hàng, kiến thức về quản lý, kỹ năng giao tiếp đồng thời, quan tâm hơn nữa tới việc đào tạo ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ công nhân viên. 4. Kết luận Phát triển nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng bảo đảm thực hiện thắng lợi các mục tiêu của tổ chức, của Ngành. Phát triển nguồn nhân lực đòi hỏi sự kế thừa, sáng 111
9. tạo liên tục, đặc biệt trong những thời điểm chuyển đổi giai đoạn. Điều này xuất phát từ sự phát triển, thay đổi nhanh chóng của công nghệ ngân hàng. Nguồn nhân lực tại các đơn vị trong Ngành luôn phải được bồi dưỡng, cập nhật, nâng cao năng lực để thích ứng và làm chủ công nghệ. Trong giai đoạn tới, các ngân hàng cần mạnh dạn đưa ra và nhất quán thực hiện những giải pháp mang tính đột phá về chất nhằm phát hiện, thu hút, xây dựng đội ngũ cán bộ có thực tài, có tâm huyết với sự phát triển của Ngành. Phát triển nguồn nhân lực cần có sự phân công, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo nhân lực, các tổ chức sử dụng nhân lực, các hiệp hội nghề nghiệp và cơ quan quản lý. Đây là điều kiện cơ bản để đào tạo, bồi dưỡng gắn với sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực xã hội. Thông qua việc phân tích thực trạng nguồn nhân lực ngành Ngân hàng Việt Nam, có thể thấy một số hạn chế, tồn tại về chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là thiếu hụt đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao và các chuyên gia đầu ngành; vấn đề về đào tạo, bồi dưỡng nhân lực; hạn chế trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ngành Ngân hàng Việt Nam. Các giải pháp nếu được thực hiện đồng bộ sẽ góp phần tăng cường năng lực cạnh tranh, khẳng định vị thế và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành Ngân hàng trong bối cảnh thời đại công nghệ thay đổi và phát triển nhanh chóng. Tài liệu tham khảo Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Số liệu thống kê giáo dục đại học năm học 2018- 2019. Đặng Hoàng Linh, (2018). Nguồn nhân lực trong hoạt động ngân hàng và một số kiến nghị, Tạp chí ngân hàng số 23/2018. Dương Hải Chi, (2020). Phát triển nguồn nhân lực ngành Ngân hàng tại Việt Nam, Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 214- Tháng 3. 2020. Nguyễn Ngọc Quân và Nguyễn Vân Điềm, (2010). Giáo trình Quản trị nhân lực, Nxb ĐHKTQD. Nguyễn Văn Dân, (2001). Những vấn đề cơ bản của toàn cầu hóa kinh tế, Nxb KHXH. Viện Khoa học xã hội Việt Nam - Viện Kinh tế và Chính trị thế giới (2005), Toàn cầu hóa, chuyển đổi và phát triển tiếp cận đa chiều, Nxb Thế giới. Vũ Văn Thực, (2015). Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành ngân hàng, Phát triển và hội nhập Số 26 - Tháng 01 - 02/2016. 112