Xác định ô nhiễm fomanđehit trong môi trường không khí tại một số khu vực làm việc thuộc thành phố Hà Nội - Đỗ Thị Việt Hương

Nội dung text: Xác định ô nhiễm fomanđehit trong môi trường không khí tại một số khu vực làm việc thuộc thành phố Hà Nội - Đỗ Thị Việt Hương

1. Tp chí Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 Xác nh ô nhi m foman ehit trong môi tr ng không khí ti m t s khu v c làm vi c thu c thành ph Hà N i Th Vi t H ơ ng 1*, Mai V n H p1, Quang Huy 1, Bùi V n N ng 2 1Tr ng i h c Khoa h c T nhiên, HQGHN, 334 Nguy n Trãi, Hà N i, Vi t Nam 2 Khoa Qu n lý Tài nguyên và Môi tr ng, Tr ng i h c Lâm nghi p, Xuân Mai, Ch ơ ng M , Hà N i Nh n ngày 26 tháng 5 n m 2016 nh s a ngày 28 tháng 7 n m 2016; chp nh n ng y 06 ng 9 nm 2016 Tóm t ắt: Nghiên c u t p trung l y m u và phân tích xác nh foman ehit trong không khí t i m t s c ơ s kinh doanh g và d t may th tr n Xuân Mai và n i thành Hà N i. N ng foman ehit trong các c a hàng g trên tuy n ph ê La Thành dao ng t 73,33- 229,99 µg/m 3; th tr n Xuân Mai dao ng t 73,36 – 193,33 µg/m 3. N ng foman ehit trong các c a hàng bán v i, qu n áo trên tuy n ph Nguy n Quý c, Phùng Kh c Hoan dao ng t 20,84 – 41,84 µg/m 3; khu ch ng Xuân dao ng t 30,95 – 60,18 µg/m 3, khu ch th tr n Xuân Mai dao ng t 17,68 – 19,81 µg/m 3. Tr khu v c bán v i và qu n áo t i khu ch th tr n Xuân Mai, nng foman ehit trong không khí, các im nghiên c u còn l i cao h ơn m c quy nh theo QCVN06:2009/BTNMT t 1,04 – 11,50 l n. Trong nghiên c u này ã ánh giá r i ro s c khe do foman ehit gây ra i v i ng i dân ti p xúc làm vi c trong các a im l y m u nghiên c u theo cách ti p c n c a US EPA . Theo ó, m c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc là trong kho ng t 0,1 n 1,2 x 10 -6. T khóa: Foman ehit, g , v i, r i ro s c kh e. 1. M ở đầu∗∗∗ tr c ti p n con ng i qua ng hô h p, tùy thu c vào th i gian và n ng ph ơi nhi m, Foman ehit c s d ng khá ph bi n; foman ehit có th gây ra ung th khí qu n, ph i lng tiêu th foman ehit hàng n m r t l n, và m t s lo i ung th khác [3,4]. c bi t là trong ngành công nghi p s n xu t g Chính vì v y, ngày 10/6/2011 chính ph M ván ép và d t may. V i ph m vi ng d ng r ng ã a foman ehit vào danh sách nh ng ch t có rãi c a foman ehit, hàng n m foman ehit c kh n ng gây ung th i v i con ng i. Vi t s d ng v i l ng l n. N m 1997 M , Nam, m c dù s d ng m t l ng l n foman ehit c nh p kh u kho ng 140 tri u foman ehit c h i, nh ng cho n nay s li u tn [1]; Vi t Nam, n m 2011 l ng nh p là công b v n ng foman ehit trong môi 6082 t n ph c v cho s n xu t công nghi p tr ng làm vi c r t ít; ch a có các công trình [2]. Foman ehit t n t i d ng h ơi s tác ng nghiên c u ánh giá m c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc. ___ ∗ Tác gi liên h . T.: 84-916920097 Email: minkieng_m7@yahoo.com 198 198
2. .T.V. Hơ ng và nnk / Tp Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 199 2. Th ực nghi ệm 2.2. Xác nh m c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i con ng i 2.1. L y m u và xác nh foman ehit Da vào n ng foman ehit trong không i t ng nghiên c u là Foman ehit trong khí xác nh m c r i ro s c kh e do không khí môi tr ng làm vi c. M u c l y foman ehit gây ra. M c r i ro s c kh e theo ph ơ ng pháp ch ng, l y m u theo gi c tính d a vào công th c 1 [6]. và theo ngày. Thi t b l y m u khí MP – 300 Minipump c a hãng SiBaTa (Nh t B n). Dung Risk = I*SF (1) dch Natri bisunfit 1% c s d ng h p th Foman ehit trong không khí. T c dòng l y Trong ó, Risk: M c r i ro s c kh e, I: mu là 1 L/phút. cao l y m u cách m t t Lng ch t h p th (hít vào) i vào c ơ th m i 1,5 m. T ng s 84 m u khí l y nghiên c u có ngày c a m t ng i b nhi m c mãn tính 48 m u l y khu v c bán v i, qu n áo; 36 m u sng kho ng 70 n m (mg/kg.ngày), SF: H s ly khu v c bán g và n i th t. Th tích ri ro s c kh e (mg/kg.ngày) -1. I c xác nh mu khí c quy i v iu ki n tiêu chu n. theo công th c 2. Mu không khí c l y bên trong nhà ca các c a hàng bán g , bán v i và bán I = (CA*IR*ET*EF*ED)/(BW*AT) (2) qu n áo thu c thành ph Hà N i. M u c l y bên trong các c a hàng bán g d c theo công th c 2, CA: N ng ch t ô nhi m tuy n ph ê La Thành; m u l y bên trong trong không khí (mg/m 3), IR: T l hít vào các c a hàng bán các lo i qu n áo d c theo (m 3/gi ), ET: Th i gian ph ơi nhi m (gi /ngày), tuy n ph Nguy n Quý c và ph Phùng EF: Tn su t ph ơi nhi m (ngày/n m), ED: Kh c Hoan; m u l y c nh các s p bán v i, Kho ng th i gian ph ơi nhi m (n m), BW: bán qu n áo t ng 2, t ng 3 ch ng Xuân; Tr ng l ng c ơ th (kg), AT: Th i gian s ng mu l y các c a hàng g , n i th t và bán trung bình (ngày). vi, qu n áo khu v c ch thu c th tr n Xuân Mai. Kho ng cách l y các m u các c a hàng bán g và qu n áo là 20-50m; các khu v c ch , m u l y cách các s p bán v i và qu n áo là 3. K ết qu ả và th ảo lu ận t 10-15m. M u l y vào tháng Ba và tháng T nm 2016 v i hai phông n n nhi t t 18 - 3.1. N ng forman ehit trong không khí các 22 oC tr i mát và 24 - 34 oC tr i n ng nóng. a im nghiên c u xác nh foman ehit trong m u khí c n Nng foman ehit trong không khí o ph i t o ra dung d ch có màu gi a foman ehit c các c a hàng g trên tuy n ph ê vi axit chromotropic trong môi tr ng axit La Thành và th tr n Xuân Mai c ch ra sunfuric c. S d ng dung d ch m u này trong b ng 1. Ng ng phát hi n c a ph ơ ng nh tính, nh l ng foman ehit b ng ph h p pháp xác nh foman ehit là 4µg/m 3. N ng th UV-Vis [5]. Khi cho 4 mL dung d ch m u, foman ehit trong không khí xác nh c 0,1 mL dung d ch axit chromotropic 1% và 6 các c a hàng g trên tuy n ph ê La Thành mL axit H SO 98% vào ng ph n ng s nh n 2 4 và th tr n Xuân Mai trong hai l n l y m u c dung d ch có m u tím. Xác nh các iu ki n th i ti t khác nhau c so sánh foman ehit trên máy quang ph UV-Vis vi QCVN06. khong b c sóng 400-760nm, nh píc b c sóng 565nm.
3. 200 .T.V. Hơ ng và nnk / Tp Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 Bng 1. N ng foman ehit bên trong các c a hàng g , n i th t trên ph ê La Thành và th tr n Xuân Mai Th i gian l y m u Nng foman ehit (µg/m 3) Nơi l y m u (gi ) Tr i mát Tr i n ng 9 – 11 - - 122,16 159,28 9 – 11 - - 80,24 82,63 Trên ph ê La 9 – 11 - - 74,80 107,34 Thành 13 – 15 - - 229,99 185,00 15 – 17 - - 181,25 73,33 9 – 11 - - 82,63 161,92 Th tr n Xuân 9 – 11 - - 87,35 193,33 Mai 13 – 15 - - 162,01 106,20 15 – 17 - - 73,36 138,40 Ghi chú: “-“ : D i ng ng phát hi n 4 µg/m3 Các m u l y trong iu ki n th i ti t không so sánh v i quy chu n hi n có [7] thì cao h ơn t có n ng, có m cao, nhi t th p (tr i mát) 3,67 - 9,67 l n. V i k t qu ã nêu, khi tr i thì k t qu phân tích fomanehit t i các c a nng nóng n ng foman ehit trong không khí hàng u d i ng ng phát hi n c a ph ơ ng các c a hàng g , n i th t trên tuy n ph pháp. Các m u l y trong iu ki n th i ti t n ng ê La Thành cao h ơn so v i các c a hàng này nóng, nhi t cao (tr i n ng) thì n ng th tr n Xuân Mai. Trong t ng s 36 m u không foman ehit trong các c a hàng g trên tuy n khí l y phân tích, ã phát hi n 18 m u có ch a ph ê La Thành dao ng trong kho ng 73,33 foman ehit cao h ơn tiêu chu n cho phép. – 229,99 µg/m3; trong ó các c a hàng kinh Trong nghiên c u này c ng ã ti n hành l y doanh các lo i g t m ép, g công nghi p có mu và phân tích xác nh n ng foman ehit nng foman ehit cao nh t là 185 µg/m3 và trong không khí các khu v c bán v i và qu n 229,99 µg/m 3, so sánh v i quy chu n hi n có áo. N ng foman ehit trong không khí bên [7] thì n ng foman ehit ây cao h ơn g p trong các c a hàng bán qu n áo trên tuy n ph 3,67 – 11,50 l n. C ng trong iu ki n này, Nguy n Quý c, Phùng Kh c Hoan, và các nng foman ehit trong các c a hàng g , sp bán v i, qu n áo khu ch ng xuân và ni th t th tr n Xuân Mai dao ng trong khu ch thu c th tr n Xuân Mai c xác nh kho ng 73,36 – 193,33 µg/m 3; v i n ng này nêu trong b ng 2. Bng 2. N ng foman ehit bên trong các c a hàng bán v i, qu n áo trên ph Nguy n Quý c và khu ch ng Xuân Nng foman ehit (µg/m 3) Nơi l y m u Th i gian l y m u (gi ) Tr i mát Tr i n ng Trên ph 9 – 11 - - 21,36 29,89 Nguy n Quý 13 – 15 - - 35,35 41,84 c 15 – 17 - - 29,21 33,59 9 – 11 - - 20,96 20,84 Trên ph Phùng 13 – 15 - - 24,72 27,31 Kh c Hoan 15 – 17 - - 30,24 32,54 9 – 11 - - 53,09 40,85 Khu ch ng 13 – 15 - - 36,05 60,18 Xuân 15 – 17 - - 30,95 34,10 Khu ch 9 – 11 - - 17,68 18,85 th tr n 13 – 15 - - 18,32 19,54 Xuân Mai 15 – 17 - - 19,58 19,81 Ghi chú: “-“ : D i ng ng phát hi n 4 µg/m3
4. .T.V. Hơ ng và nnk / Tp Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 201 Các m u l y khi tr i mát, n ng (m 3/h) là 0,6 [8], th i gian ph ơi nhi m là 12 foman ehit trong m u không khí l y các im gi /ngày, t n su t ph ơi nhi m ET là 183 nghiên c u u d i ng ng phát hi n c a ngày/n m (nh ng ngày n ng nóng), kho ng th i ph ơ ng pháp 4 µg/m 3. Các m u l y trong iu gian ti p xúc ED là 60 n m, tr ng l ng c ơ th ki n tr i n ng nóng, thì n ng foman ehit BW là 60 kg, th i gian s ng trung bình AT là trong các m u khí l y trong các c a hàng bán 27229 ngày (th 74,6 n m), H s r i ro s c qu n áo trên tuy n ph Nguy n Quý c và kh e SF là 9,08 x 10 -5 (mg/kg.ngày) -1 [9]. Trên Phùng Kh c Hoan dao ng trong kho ng t cơ s các thông s ã nêu, ã xác nh c 20,84 – 41,84 µg/m 3, cao h ơn so sánh v i lng ch t ô nhi m h p th I (hít vào) i vào c ơ QCVN06 t 1,04 – 2,09 l n. Trong khi ó n ng th m i ngày c a m t ng i và m c r i ro foman ehit trong không khí thu c t i các sc kh e do foman ehit gây ra i v i ng i sp bán các lo i v i và bán qu n áo Khu ch ti p xúc, b ng 3. ng Xuân dao ng trong kho ng 30,95 - T k t xác nh m c r i ro s c kh e do 60,18 µg/m 3, so v i QCVN06 cao h ơn t 1,55 - foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc nêu 3,01 l n; khu ch th tr n Xuân Mai dao ng bng 3 cho th y, các c a hàng bán g trên trong kho ng 17,68 – 19,81 µg/m 3, n m trong tuy n ph ê La Thành có m c r i ro cao ng ng cho phép theo QCVN06. Trong s 48 nh t là 1,2 x 10 -6; các c a bán hàng g , n i mu không khí l y nghiên c u, thì phát hi n th t t i khu v c th tr n Xuân Mai m c r i th y foman ehit trong 24 m u, 18 m u có n ng ro cao nh t là 1,1 x 10 -6 . foman ehit v t ng ng gía tr cho phép i v i các c a hàng bán v i, qu n áo trên không l n. tuy n ph Nguy n Quý c, Phùng Kh c T k t qu nghiên c u b ng 1 và 2 cho Hoan, khu ch ng Xuân và Khu ch th tr n th y, n ng foman ehit trong không khí các Xuân Mai có m c r i ro s c kh e do ca hàng bán g và n i th t luôn cao h ơn so foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc là vi các c a hàng bán v i và qu n áo. iu này th p và giao ng t 0,1 n 0,3 x 10 -6 và cao phù h p v i c tính c a các công ngh s n nh t khu v c ch ng Xuân là 0,3 x 10 -6. Do xu t các s n ph m c b y bán, trong ó nng foman ehit trong không khí n ơi bán g luôn s d ng l ng l n keo dán có ch a vi và qu n áo khu v c ch th tr n Xuân Mai foman ehit, trong khi ó v i và qu n áo ch s th p h ơn ng ng cho phép theo QCVN06 nên dng m t l ng nh foman ehit ch ng nh n. nh h ng c a foman ehit i v i ng i ti p xúc là r t th p. 3.2. ánh giá m c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i con ng i Vi m c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc 4 khu v c Foman ehit là ch t có kh n ng gây ung nghiên c u ã nêu b ng 3, có th th y m c th , do v y ánh giá m c r i ro s c kh e do ri ro s c kh e i v i ng i làm vi c các foman ehit gây ra d a trên k t qu xác nh ca hàng bán g và n i th t là cao nh t; và mc r i ro ung th ti m n c a ch t này i c m t tri u ng i làm vi c t i các c a hàng vi con ng i. Trong nghiên c u này s d ng bán g , n i th t thì có ít nh t m t ng i có nng foman ehit trong không khí cao nh t nguy c ơ m c b nh hi m nghèo do foman ehit và th p nh t (v t m c cho phép theo gây ra. i v i nh ng ng i làm trong các c a QCVN06) m i khu v c l y m u ánh giá hàng bán v i, bán qu n áo ít b tác ng có h i mc r i ro s c kh e. Các thông s gi thi t bi foman ehit. c s d ng xác nh m c r i ro s c kh e i v i foman ehit g m, t l hít vào IR
5. 202 .T.V. Hơ ng và nnk / Tp Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 Bng 3. M c r i ro s c kh e do foman ehit gây ra i v i ng i ti p xúc Các khu v c l y m u Nng I x 10 -3 Mc r i ro HCHO (mg/kg.ngày) (Risk x 10 -6) (µg/m 3) ê La Thành 229,99 13,36 1,2 (bán g ) 73,33 4,26 0,4 Khu th tr n Xuân Mai 193,33 11,23 1,1 (bán g ) 73,36 4,27 0,4 Nguy n Quý c, Phùng 41,84 2,43 0,2 Kh c Hoan 20,84 1,21 0,1 Khu ch 60,18 3,50 0,3 ng Xuân 30,95 1,80 0,2 4. K ết lu ận Reinhold Publishing Corporation, New York, Third Ed, Chapter 18, p. 486. Foman ehit ã c tìm th y trong các m u [2] không khí l y khi tr i nóng n ng các c a Formaldehyt-cong-nghe-san-xuat-va-ung- hàng bán v i, qu n áo và g n m dc theo dung-t5684.htmL ph ê La Thành, Nguy n Quý c, Nguy n [3] Tr nh Th Thanh (2003), c h c môi tr ng Kh c Hoan, khu ch ng Xuân và Xuân Mai. và s c kh e con ng i, NXB i h c Qu c Gia Hà N i Nng foman ehit trong không khí các c a hàng bán g cao nh t, dao ng t 73,33 – [4] ATSDR (1999), Toxicological profile for formaldehyde. 229,99 µg/m 3; th p nh t các c a hàng bán v i 3 [5] Nguy n c Hu , i Xuân V ng (2007), và qu n áo, dao ng t 17,68 – 60,18 µg/m . “ o t iu ki n t i u c nh Các c a hàng bán v i và qu n áo khu ch th focmandehit trong n c mt s i th c tr n Xuân Mai có n ng foman ehit trong ph m b ng ph ơ ng p UV – Vis v i thu c không khí th p h ơn tiêu chu n QCVN06. V i th Axit Chromotropic”, p khoa c nng foman ehit trong không khí ã xác công ngh , i c Nng. nh, m c r i ro s c kh e cao nh t i v i [6] NJDEP (2009), Guidanc on Risk Assessment ng i làm trong các c a hàng bán g là 1,2 for Air Contaminant Emission, New Jersey Department of Environmental Protection. x 10 -6; còn nh ng ng i vi c làm trong các c a [7] B Tài nguyên và Môi tr ng (2009), Quy hàng bán v i, bán qu n áo ít b tác ng có h i chu n k thu t qu c gia v m t s ch t c bi foman ehit. hi trong môi tr ng không khí xung quanh QCVN 06:2009/BTNMT [8] USEPA (1989), Risk Assessment Guidance Tài li ệu tham kh ảo for Superfund, Human Health Evaluation Manual Part A, Washington, DC: US Environment Protection Agency. [1] Walker JF (1964), “Formaldehyde, American [9] USEPA (2012), Integrated Risk Information Chemical Society Monograph Series”, System, Formaldehyde – CASRN 50 – 00 – 0, from
6. .T.V. Hơ ng và nnk / Tp Khoa h c HQGHN: Các Khoa h c Trái t và Môi tr ng, T p 32, S 1S (2016) 198-203 203 Determination of Formaldehyde Pollution in the Air at some Working Place in Hanoi City Do Thi Viet Huong 1, Mai Van Hop 1, Do Quang Huy 1, Bui Van Nang 2 1VNU University of Science, 334 Nguyen Trai, Hanoi, Vietnam 2Faculty of Forest Resources and Environmental management, Forestry University, Xuan Mai, Hanoi Abstract: In this study, sampling and determining formaldehyde pollution in the air at some working place as furniture and textiles stores in Hanoi city were carried out. The concentration of formaldehyde in the air of the furniture stores in De La Thanh street ranged from 73.33 to 229.99 µg/m 3; in Xuan Mai town ranged from 73.36 to 193.33 µg/m3. Concentrations of formaldehyde in clothing and fabric stores in Nguyen Quy Duc and Phung Khac Hoan streets ranged from 20.84 to 41.84 µg/m 3; in Dong Xuan market ranged from 30.95 to 60.18 µg/m 3; in the market at Xuan Mai town ranged from 17.68 to 19.81 µg/m 3. The concentration of formaldehyde in the air in clothing and fabric stores was the higher the level prescribed by QCVN06:2009/BTNMT from 1.04 to 11.50 times, except the clothing and fabric stores in the market at Xuan Mai town. In addition, health risk caused by formaldehyde exposure for people working in the studied sampling sites was assessed by US EPA method. Accordingly, the level of health risks caused by formaldehyde exposure for people was in the range from 0.1 to 1.2 x 10 -6. Keywords: Formaldehyde, furniture, fabric, health risks.