Bài giảng Design Thinking - Phần 3: Lên ý tưởng

pdf 40 trang haiha333 08/01/2022 3572
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Design Thinking - Phần 3: Lên ý tưởng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_design_thinking_phan_3_len_y_tuong.pdf

Nội dung text: Bài giảng Design Thinking - Phần 3: Lên ý tưởng

  1. Lên ý tưởng (Ideate) 1
  2. Em Idea pat te hize Pro Defi toty ne pe Tes Lên ý tưởng t ▪ Mục đích: Để tập trung vào việc tạo ý tưởng. Bạn chuyển đổi vấn đề thành giải pháp. Khai phá nhiều ý tưởng đa dạng và rộng lớn để vượt ra ngoài các giải pháp hiển nhiên cho một vấn đề. - Sáng tạo: Kết hợp sự không/có ý thức với những suy nghĩ và trí tưởng tượng hợp lý - Sức mạnh tổng hợp của nhóm Thúc đẩy nhóm tiếp cận các ý tưởng mới và xây dựng các ý tưởng khác - Suy nghĩ phân kỳ và hội tụ: Phân loại việc hình thành và đánh giá những ý tưởng để thúc đẩy trí tưởng tượng lên tiếng 2
  3. “Cách duy nhất để có một ý tưởng hay là có nhiều ý tưởng.” Winston Churchill 3
  4. Em Idea pat te hize Pro Defi toty ne pe Tes Lên ý tưởng t Hoạt động Công cụ sử dụng Yêu cầu cần nộp ▪ Các hoạt động lên ý ▪ Công cụ vẽ và viết ▪ Ý tưởng / khái niệm tưởng (Drawing and writing (Ideas / concepts) tools) ▪ Động não ▪ Phác thảo (Sketches) (Brainstorming) ▪ Post-its (Giấy sticker dán lên tường/bảng) ▪ Bản đồ ưu tiên ▪ Hội thảo (Workshops) (Prioritization map) ▪ Bảng lật / Bảng trắng ▪ Sở đồ tư duy (Flipchart / Whiteboard) ▪ Bảng đồ mối quan hệ (Mindmaps) (Affinity map) ▪ Personas (from Empathize) ▪ Phác thảo/ vẽ ▪ Đánh giá ý tưởng (Sketching/drawing) ▪ Tóm tắt thiết kế (Design (Idea evaluation) brief (from Define)) ▪ Công cụ động não (Brainstorming tools) 4
  5. Để lên ý tưởng tốt, cần có Tư duy 3: Tin rằng bạn có thể vẽ/phác thảo 5
  6. Tư duy 3: Tin rằng bạn có thể vẽ/phác thảo Yêu cầu: Tin vào lợi ích của bản vẽ. Trong mọi dự án, một nhà tư duy thiết kế sẽ cần phải tin rằng anh ấy/cô ấy có thể vẽ, để anh ấy / cô ấy có thể truyền cảm hứng cho những người khác làm điều tương tự. Bạn không cần phải vẽ tốt để trở thành một nhà tư duy thiết kế! Bạn chỉ cần hình dung chính xác để có thể truyền tải thông điệp và câu chuyện tốt. Vẽ là ngôn ngữ của một nhà tư duy thiết kế. Những đặc điểm cần tuân theo: Những đặc điểm cần tránh: • Vẽ hoặc phác thảo thay vì gõ email • Không cầm bút lên vẽ • Có thể nhìn vào bức tranh lớn và • Sợ rằng mọi người sẽ chỉ trích bản suy nghĩ một cách toàn diện vẽ của bạn • Hình dung các cuộc thảo luận trên diễn đàn trong các cuộc họp - Tạo điều kiện và khuyến khích người khác vẽ 6
  7. Tại sao chúng ta nên giao tiếp bằng cách vẽ? ▪ Bản vẽ và hình ảnh cho phép mọi người đồng ý về những gì họ nhìn thấy, mà không phải những gì họ tưởng tượng ▪ Vẽ tiết kiệm thời gian bằng cách thay thế các từ ngữ để giải thích một tình huống cụ thể 7
  8. Giá trị của bản vẽ là gì? 1. Tưởng tượng ra những ý tưởng tốt hơn 2. Tìm hiểu vấn đề 3. Giải thích và đưa ra hướng dẫn 4. Giúp ghi nhớ 8
  9. Tạo thư viện thị giác của riêng bạn 9
  10. Tạo thư viện thị giác của riêng bạn 10
  11. Tìm hiểu làm thế nào để vẽ một hành trình hoặc một quá trình 11
  12. Học cách vẽ ra vấn đề của bạn Chúng ta có thể hình dung vấn đề bằng cách vẽ nó ra: 12
  13. Tìm hiểu làm thế nào để vẽ giao tiếp của bạn 13
  14. Tư duy 4: Cam kết khám phá 14
  15. Tư duy 4: Cam kết khám phá Yêu cầu: Phát triển khả năng khám phá. Trong mỗi dự án, một nhà tư duy thiết kế sẽ cần phải cam kết khám phá và suy nghĩ ra ngoài cách thông thường, tìm kiếm các giải pháp thường không được nghĩ đến trước đây. Khám phá tất cả các khả năng là nền tảng cốt lõi của một nhà tư duy thiết kế, và không có nó thì không có sự phân kỳ và không có cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo. Những đặc điểm cần tuân theo: Những đặc điểm cần tránh: • Luôn nhận ra rằng có nhiều hơn một giải • Tuân theo các quyết định của lãnh đạo pháp cho một vấn đề một cách mù quáng mà không đặt câu • Tạo ra nhiều ý tưởng và khái niệm – hỏi. không quan trọng chúng có khả thi hay • Tuân thủ các ràng buộc, các quen thuộc, không và các khoảng cách an toàn mà không • Liên tục lên ý tưởng với đồng đội cần thảo luận • Tham gia vào các hoạt động hợp tác và • Đồng ý với mọi điều người khác nói sáng tạo • Bỏ qua phản hồi từ người dùng / khách • Không ngừng học hỏi từ những sai lầm hàng và kinh nghiệm của người khác • Nhận cảm hứng như một miếng bọt biển hút nước • Chia sẻ ý tưởng với mọi người 15
  16. Bài tập con bò ngớ ngẩn
  17. Bài tập con bò ngớ ngẩn Time: 3 mins 1. Trong các nhóm sinh viên tương ứng, phác thảo ra ba cách khác nhau mà con bò có thể được sử dụng để tạo ra giá trị cho khách hàng. 2. Phải sử dụng các đặc tính của một con bò (ví dụ: sản xuất sữa, ăn cả ngày, kêu rống, v.v.) để phát triển các đề xuất giá trị sáng tạo. 3. Trình bày bản vẽ phác thảo của bạn cho lớp và giải thích các đề xuất giá trị. 17
  18. Tại sao chúng ta cần Lên ý tưởng ▪ Khám phá nhiều lựa chọn hơn ▪ Sẵn sàng để đưa ra các quyết định tốt ▪ Xây dựng ý tưởng từ kinh nghiệm đa dạng 18
  19. Các qui định khi Lên ý tưởng Credit: designkit.org 19
  20. Làm thế nào để tạo điều kiện cho một phiên thảo luận? 1. Quản lý không gian sáng tạo 2. Đặt kỳ vọng 3. Xác định vấn đề 4. Dẫn dắt việc lên ý tưởng 5. Sắp xếp các ý tưởng 6. Đánh giá và tạo các bước hành động 20
  21. 3 cách để giải phóng sự sáng tạo ở nơi làm việc 1. Có phần thưởng cho ý tưởng sáng tạo 2. Không gian làm việc sáng tạo 3. Khuyến khích hợp tác và đồng sáng tạo 21
  22. Các phương pháp lên ý tưởng Phân kỳ Hội tụ Tạo ra sự Lựa chọn lựa chọn Phương pháp phân kỳ Phương pháp hội tụ 1. Khám phá ban đầu 1. Dùng Bản đồ ưu tiên a. Viết ra b. Động não vấn đề (Nyaka) 2. Dùng Bản đồ mối quan hệ c. Chia sẻ động não (Phương 3. Dùng Đánh giá ý tưởng pháp NHK) 2. Đẩy lùi các giới hạn a. Dùng câu hỏi S-C-A-M-P-E-R b. Cái gì xảy ra nếu ? 22
  23. BRAINSTORM – CÔNG NÃO
  24. Khám phá khởi đầu – Công não Divergent Method Brainwriting ▪ Nó là gì? - Công não là một phương pháp mạnh trong việc thúc đẩy việc xây dựng các ý tưởng một cách có hệ thống ▪ Phương pháp 1. Xác định các vấn đề. 2. Mỗi người nên công não (brainstorm) ba ý tưởng trong hai phút viết lên một tờ giấy. 3. Sau đó bảo họ đưa tờ giấy cho người bên trái. 4. Người tiếp theo xây dựng hoặc thêm vào các ý tưởng hiện có bằng cách viết / vẽ ý tưởng của riêng họ bên dưới các ý tưởng hiện có. Cho phép 3 phút. 5. Lặp lại quy trình xung quanh bàn với người tiếp theo để xây dựng các ý tưởng hiện có hoặc thêm vào các ý tưởng mới, cho đến khi tờ giấy trên trở lại với người ban đầu. 6. Chia sẻ tất cả các ý tưởng đang có trên bàn và chọn ra một vài ý tưởng nổi bật. 24
  25. Phương pháp phân kỳ Khám phá khởi đầu- Công não vấn đề Nyaka ▪ Định nghĩa - Công não (brainstorming) Nyaka là một phương pháp nhấn mạnh vào việc khám phá các vấn đề và giải pháp cho các vấn đề. Nó thường được thực hiện với một hành trình hoặc quy trình được bóc tách thành nhiều vấn đề khác nhau cùng với trải nghiệm. - Sau đó, nó cho phép hiểu đâu là vấn đề xấu và sau đó ưu tiên một hệ thống phân cấp các ý tưởng. Phương pháp 1. Nhóm xây dựng một hành trình khách hàng hoặc một quy trình làm việc mà họ muốn xác định các vấn đề. 2. Trưởng nhóm yêu cầu nhóm xác định có bao nhiêu điều sai với quy trình / dịch vụ / trải nghiệm thiết kế và viết chúng vào không gian bên trái của một dòng kẻ. 3. Trưởng nhóm yêu cầu nhóm xác định các giải pháp cho càng nhiều vấn đề được xác định càng tốt và viết chúng vào đúng không gian bên phải của dòng kẻ. 4. Tạo một hệ thống phân cấp các vấn đề và phân cấp các giải pháp cho từng vấn đề. 5. Dựa trên cuộc thảo luận, nhóm có thể quyết định giải pháp nào sẽ phát triển hơn nữa dựa trên các tiêu chí nhất định và tạo ra các nguyên mẫu. 25
  26. Divergent Method Khám phá khởi đầu – Công não chia sẻ NHK ▪ Nó là gì? - Phương pháp công não NHK cho phép các thành viên xây dựng ý tưởng thông qua việc chia sẻ ý tưởng từ một thành viên khác. ▪ Phương pháp 1. Xác định các vấn đề 2. Mỗi người tham gia viết ra năm ý tưởng trên năm thẻ riêng biệt. 3. Trong nhóm 5 người, trong khi mỗi người chia sẻ một ý tưởng từ thẻ của mình, những người khác sẽ tạo ra một ý tưởng khác. 4. Trình tự tiếp tục vòng quanh cho đến khi có nhiều ý tưởng tạo ra. 5. Thu thập và nhóm các ý tưởng ra các loại có ý nghĩa hơn. 6. Chọn một vài ý tưởng nổi bật để tạo mẫu và thử nghiệm. 26
  27. Divergent Method Đẩy lùi các ranh giới – câu hỏi SCAMPER ▪ Nó là gì? ▪ Thủ tục - SCAMPER là một kỹ thuật 1. Chọn một ý tưởng / khái niệm công não và phương pháp đổi / sản phẩm hiện có để áp mới, sử dụng bảy từ như lời dụng phương pháp nhắc: SCAMPER. 1. Thay thế (Substitute) 2. Người hướng dẫn sẽ dẫn dắt nhóm giải quyết vấn đề bằng 2. Kết hợp (Combine) cách đặt câu hỏi dựa trên 3. Thích nghi (Adapt) SCAMPER 4. Sửa đổi (Modify) 3. Tạo nhiều ý tưởng dựa trên 5. Đưa cho sử dụng khác (Put các câu hỏi. to another use) 4. Phân tích và ưu tiên. 6. Loại bỏ (Eliminate) 5. Chọn một vài ý tưởng để tiếp 7. Đảo ngược (Reverse) tục phát triển và tạo mẫu. 27
  28. Divergent Method Đẩy lùi các ranh giới - SCAMPER 1. Thay thế 4. Sửa đổi - Những vật liệu hoặc yếu tố nào bạn có thể - Làm thế nào bạn có thể thay đổi hình dạng, giao thay thế hoặc trao đổi để cải thiện sản diện hoặc cảm nhận về sản phẩm của bạn? phẩm? - Những gì bạn có thể nhấn mạnh hoặc làm nổi bật để tạo ra nhiều giá trị hơn? - Những sản phẩm hoặc quá trình khác bạn có thể sử dụng? 5. Đưa vào sử dụng khác - Bạn có thể sử dụng sản phẩm này một số nơi 2. Kết hợp khác, có lẽ trong một ngành công nghiệp khác? - Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn kết hợp sản phẩm - Ai khác có thể sử dụng sản phẩm này? này với sản phẩm khác, để tạo ra thứ gì đó 6. Loại bỏ mới? - Làm thế nào bạn có thể hợp lý hóa hoặc đơn - Cách kết hợp các mục đích hoặc mục tiêu? giản hóa sản phẩm này? 3. Thích nghi - Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn lấy đi một phần của sản phẩm này? - Những bối cảnh nào khác bạn có thể đặt sản 7. Nghịch đảo phẩm của bạn vào - Làm thế nào bạn có thể tổ chức lại sản phẩm - Những sản phẩm hoặc ý tưởng khác bạn có này? thể sử dụng cho niềm cảm hứng? - Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn cố gắng làm điều ngược lại hoàn toàn với những gì bạn đang cố gắng làm bây giờ? 28
  29. Divergent Method Đẩy lùi Ranh giới - Điều gì xảy ra nếu? ▪ Nó là gì? - Chuyện gì xảy ra nếu? một kỹ thuật công não giúp đẩy ranh giới của những ràng buộc hoặc hạn chế đối với một khái niệm / sản phẩm hiện. Nó tuân theo nguyên tắc đặt câu hỏi mới nếu bạn muốn câu trả lời mới. ▪ Phương pháp 1. Chọn một ý tưởng / khái niệm / sản phẩm hiện có để áp dụng phương pháp “điều gì xảy ra nếu” 2. Trưởng nhóm dẫn dắt nhóm giải quyết vấn đề bằng cách đặt câu hỏi dựa trên “điều gì xảy ra nếu”? Còn lại sẽ đóng góp ý vào các câu hỏi "chuyện gì xảy ra nếu“? 3. Tạo nhiều ý tưởng dựa trên các câu hỏi. 4. Phân tích và ưu tiên 5. Chọn một vài ý tưởng để tiếp tục phát triển và tạo mẫu. 29
  30. Divergent Method Đẩy lùi ranh giới - Điều gì xảy ra nếu? Các câu hỏi Chuyện gì xảy ra nếu: 1. Sự khan hiếm / dồi dào: - Chuyện gì xảy ra nếu một chiếc xe có thể chạy mà không cần xăng? - Điều gì nếu bạn có ngân sách không giới hạn để thay đổi trang web này? 2. Tính cực kỳ đơn giản: - Nếu quân đội chiến đấu không có binh lính thì sao? - Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể đăng ký vay ngân hàng trong chỉ 1 bước? 3. Đối nghịch: - Điều gì sẽ xảy ra nếu điện thoại di động của bạn chạy đến bạn thay vì bạn chạy với điện thoại di động của bạn? - Điều gì sẽ xảy ra nếu một nhân viên trả tiền cho công ty để làm việc thay vì công ty trả cho nhân viên? 30
  31. Tư duy hội tụ Bản đồ ưu tiên ▪ Nó là gì? - Bản đồ ưu tiên cho phép bạn lập bản đồ ý tưởng của mình dựa trên mức độ dễ thực hiện theo mức độ lợi ích cho người dùng - Điều này cho phép bạn đưa ra quyết định sáng suốt về ý tưởng nào sẽ bắt đầu thực hiện và ý tưởng nào sẽ được sử dụng để thực hiện trong tương lai. ▪ Phương pháp 1. Ánh xạ tất cả các ý tưởng của bạn lên bản đồ ưu tiên 2. Quyết định những ý tưởng nào sẽ tốt để tiến hành - thường là những ý tưởng dễ thực hiện và có giá trị lợi ích cao nên được thực hiện trước tiên 3. Quyết định những ý tưởng khác mà bạn dự định thực hiện. Các ý tưởng có giá trị lợi ích cao nhưng khó thực hiện nên được xem xét cho lộ trình trong tương lai trong khi bạn có thể muốn loại bỏ một số ý tưởng có giá trị lợi ích thấp. 31
  32. Ví dụ về BẢN ĐỒ ƯU TIÊN Cải thiện trải nghiệm nhà hàng từ khách hàng Lợi ích cao Bãi đậu xe Ghế thoải mái hơn hệ thống đặt hàng qua iPad Đào tạo dịch vụ cho tất cả nhân viên Hệ thống thanh toán mới Dễ thực Làm ngay bây Khó thực hiện giờ! hiện Drone không người lái phục vụ đồ ăn Hệ thống loa dàn âm thanh mới Hệ thống CRM (Hệ thống quản lý mối quan hệ khách hàng) Loại bỏ Lợi ích thấp 32
  33. MẪU BẢN ĐỒ ƯU TIÊN Sản phẩm cần nộp tại pha Sắp xếp ý tưởng của bạn bằng cách ưu tiên dựa trên lợi ích và dễ thực hiện Tạo ý tưởng Lợi nhuận cao Ý tưởng D Ý tưởng A Ý tưởng C Dễ thực Ý tưởng B Khó thực hiện hiện Ý tưởng E Ý tưởng H Ý tưởng G Ý tưởng I Ý tưởng F Lợi nhuận thấp 33
  34. Phương pháp hội tụ Bản đồ mối quan hệ ▪ Nó là gì? - Bản đồ mối quan hệ là một phương pháp cho phép bạn phân tích và sắp xếp các ý tưởng của mình bằng cách khám phá các mối quan hệ để phát triển hướng thiết kế dựa trên mối quan hệ giữa các ý tưởng của bạn. Điều này có thể được thực hiện trong nhóm để thống nhất các ý tưởng trong các danh mục hợp lý. ▪ Phương pháp 1. Ánh xạ tất cả các ý tưởng của bạn lên bản đồ mối quan hệ 2. Quyết định những ý tưởng nào có mối quan hệ với nhau và nhóm chúng lại với nhau và tạo tên cho nhóm ý tưởng này 3. Làm tương tự cho tất cả các ý tưởng cho đến khi bạn thấy rằng có 3 hoặc 4 nhóm ý tưởng rất mạnh mẽ. Loại bỏ phần còn lại của những ý tưởng mà bạn nghĩ không liên quan tới. 4. Bạn có thể quyết định với nhóm của mình hướng thiết kế nào có thể là cách để tiến hành 34
  35. Ví dụ về BẢN ĐỒ MỐI QUAN HỆ ILLUSTRATIVE Ý tưởng để tạo điều kiện học tập trong lớp học Cách đánh Công cụ hỗ Động lực Cách học Có phần Thưởng Thời gian Dùng iPads giá trợ học linh Học theo hoạt dự án T p trung Thời gian Học theo ậ Dùng học linh dự án vào làm Wikipedia vi c nhóm hoạt ệ Đánh giá Học thông Dùng năng lực Dùng bạn qua trò chơi bè hướng Wikipedia thay vì kiểm Đánh giá dẫn nhau tra năng lực Học thông Học thông Dùng iPads qua trò chơi qua xử lý thay vì kiểm việc tra Lời tri ân từ Tập trung Lời tri ân từ những nhà Học thông vào làm những nhà lãnh đào qua xử lý Dùng bạn Có phần thưởng việc nhóm lãnh đạo thành công việc bè hướng thành công dẫn nhau Các sticker dán ý tưởng ngẫu Phân loại và nhóm các ý tưởng nhiên 35
  36. MẪU BẢN ĐỒ MỐI QUAN HỆ Ideate Phase Deliverable Sắp xếp ý tưởng của bạn bằng cách nhóm chúng trong các danh mục bảng Các sticker dán ý tưởng Phân loại và nhóm các ý tưởng ngẫu nhiên Mục A Mục B Mục C Mục D 36
  37. Phương pháp hội tụ Đánh giá ý tưởng ▪ Nó là gì? - Đánh giá ý tưởng là một bảng các tiêu chí để so sánh và hiểu được sự khác biệt giữa các ý tưởng của bạn dựa trên các tiêu chí - Điều này có thể được thực hiện nếu bạn muốn đánh giá và chọn ý tưởng cùng với các bên liên quan ▪ Thủ tục 1. Ánh xạ tất cả các ý tưởng của bạn lên bảng đánh giá ý tưởng 2. Viết ra những điểm chính của từng ý tưởng dựa trên từng tiêu chí 3. Đánh giá và quyết định những ý tưởng đi trước bằng cách loại bỏ những ý tưởng không đáp ứng các tiêu chí quan trọng. 37
  38. Ví dụ Cách đánh giá 4 ý tưởng dựa trên tác động của khách hàng Tiêu chí đánh giá Ý tưởng A Ý tưởng B Ý tưởng C Ý tưởng D + Nói chung có lợi cho Có giá trị cho Sẽ có lợi trong Tác động của khách hàng - Có th không + + + khách hàng ể giới trẻ tương lai Ảnh hưởng kinh doanh Cải thiện tiềm năng Tính khả thi Sáng tạo Khác 38
  39. Mẫu Sản phẩm cần nộp ở Pha Sắp xếp ý tưởng của bạn bằng cách đánh giá chúng dựa trên một bộ tiêu chí Lên ý tưởng Tiêu chí đánh giá Ý tưởng A Ý tưởng B Ý tưởng C Ý tưởng D Tác động của khách hàng Ảnh hưởng kinh doanh Cải thiện tiềm năng Tính khả thi Sáng tạo Khác 39
  40. Hoạt động: Lên ý tưởng 1 Phác thảo 5 ý tưởng cấp tiến của VÍ TIỀN dựa trên bản tóm tắt thiết Time: 7 mins kế của bạn! Viết mô tả vấn đề (problem statement) của bạn ở trên 2 Ưu tiên, phân loại hoặc đánh giá ý tưởng của bạn bằng cách sử dụng bản đồ ưu tiên / bản đồ mối quan hệ/ đánh giá các mẫu ý tưởng. 40