Đề cương môn học Quan hệ kinh tế quốc tế

Nội dung text: Đề cương môn học Quan hệ kinh tế quốc tế

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI KHOA PHÁP LUẬT THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ BỘ MÔN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Đề cương môn học HÀ NỘI 2018/2019
2. BẢNG TỪ VIẾT TẮT BT Bài tập CAND Công an nhân dân CTQG Chính trị quốc gia GV Giảng viên KTĐG Kiểm tra đánh giá LVN Làm việc nhóm NC Nghiên cứu TG Thời gian 2
3. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI KHOA PHÁP LUẬT THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ BỘ MÔN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Hệ đào tạo: Cử nhân ngành Luật thương mại quốc tế (chính quy) Tên môn học: Quan hệ kinh tế quốc tế Số tín chỉ: 03 Loại môn học: Tự chọn 1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN STT Họ và tên Chức danh, đơn vị 1 ThS. Nguyễn Quỳnh Phó Trưởng Bộ môn, Phụ trách Trang Bộ môn Pháp luật về giải quyết tranh chấp TMQT Email: trang183@yahoo.com 2 ThS. Nguyễn Thị Phó Trưởng Bộ môn Pháp luật về Anh Thơ giải quyết tranh chấp TMQT Email: nguyenanhtho0102@yahoo.com 3 ThS. Ngô Trọng GV thuộc Bộ môn Quân Email: ngotrongquancbg@gmail.com 4 GV. Ngô Thị Ngọc GV thuộc Bộ môn Ánh Email: Ngocanh.hlu15@gmail.com Trưởng khoa Pháp luật thương 5 TS. Nguyễn Thanh mại quốc tế - Trưởng bộ môn 3
4. Tâm Pháp luật thương mại đa phương và đầu tư quốc tế Email: tam837@yahoo.com.vn 6 TS. Trương Thị Thúy Phó Trưởng Bộ môn Pháp luật Bình Thương mại đa phương và đầu tư quốc tế Email: binh.dhluat@yahoo.com GV Khoa Lý luận Chính trị 7 TS. Nguyễn Thị Hiền Email: nguyenhiendhl@yahoo.com.vn Thông tin liên hệ của tất cả giảng viên: Bộ môn Pháp luật về giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế - Khoa Pháp luật thương mại quốc tế - Trường Đại học Luật Hà Nội Địa điểm: Tầng 3, phòng A307, nhà A - Trường Đại học Luật Hà Nội Số 87 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội. Điện thoại: 04.37731787 Email: gqtctmqt2013@yahoo.com.vn Giờ làm việc: 8h00-17h00 hàng ngày (trừ thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ). 2. CÁC MÔN HỌC TIÊN QUYẾT: Không 3. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC Quan hệ kinh tế quốc tế là môn khoa học nghiên cứu quan hệ kinh tế giữa các thực thể công (quốc gia, các tổ chức kinh tế quốc tế) và các thực thể tư (cá nhân, pháp nhân) và một số chủ thể khác, thể hiện ở sự trao đổi quốc tế về hàng hoá, dịch vụ, vốn, khoa học - công nghệ, sức lao động, sự chuyển đổi tiền tệ giữa các quốc gia, các thiết chế và chính sách điều chỉnh các quá trình trao đổi quốc tế nói trên. Đây là môn học thuộc khối kiến thức giáo dục đại cương ngành Luật thương mại quốc tế, được tiếp cận dưới góc độ là môn 4
5. học “liên ngành” (bao gồm kinh tế học, kinh tế quốc tế, quan hệ quốc tế, khoa học chính trị, pháp luật thương mại quốc tế ), cùng với môn học Tổng quan về kinh doanh quốc tế, cung cấp những kiến thức đại cương và nền tảng để giúp sinh viên có thể tiếp cận tốt những môn học thuộc khối kiến thức chuyên nghiệp của ngành Luật thương mại quốc tế (như Luật WTO, Pháp luật điều chỉnh thương mại hàng hóa quốc tế, Pháp luật điều chỉnh thương mại dịch vụ quốc tế, Luật đầu tư quốc tế ). Tương tự, môn học này cũng nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về quan hệ kinh tế quốc tế, làm nền tảng và bổ trợ cho việc nghiên cứu những môn học luật và lĩnh vực pháp luật có liên quan đến kinh tế quốc tế như Công pháp quốc tế, Tư pháp quốc tế, Pháp luật cộng đồng ASEAN trong chương trình đào tạo ngành Luật Thương mại quốc tế. Môn học còn giúp cho sinh viên nâng cao kỹ năng phân tích, đánh giá để tìm hiểu những diễn biến kinh tế trên thế giới cũng như công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng của Việt Nam. Môn học được tiến hành bằng cách sử dụng kết hợp các phương pháp như thuyết trình, thảo luận theo nhóm, hỏi đáp trực tiếp giữa giảng viên và sinh viên, sinh viên đóng vai trong các tình huống giả tưởng, case study, Môn học gồm những vấn đề cơ bản sau: 1) Những vấn đề chung về quan hệ kinh tế quốc tế; 2) Các học thuyết cơ bản về quan hệ kinh tế quốc tế; 3) Chính sách thương mại quốc tế; 4) Quan hệ đầu tư quốc tế; 5) Quan hệ tài chính - tiền tệ quốc tế; 6) Quan hệ kinh tế song phương giữa Việt Nam và một số đối tác quan trọng; 7) Việt Nam hội nhập kinh tế khu vực; 8) Việt Nam hội nhập kinh tế toàn cầu. 4. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC Vấn đề 1. Những vấn đề chung về quan hệ kinh tế quốc tế 5
6. 1.1. Quan hệ kinh tế quốc tế và nền kinh tế thế giới 1.2. Những xu hướng vận động chủ yếu của quan hệ kinh tế quốc tế 1.3. Các kiểu chiến lược kinh tế đối ngoại của các quốc gia 1.4. Quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay về kinh tế đối ngoại Vấn đề 2. Các học thuyết cơ bản về thương mại quốc tế 2.1. Học thuyết trọng thương (Mercantilism) 2.2. Học thuyết về lợi thế tuyệt đối của Adam Smith (Absolute Advantage Theory) 2.3. Học thuyết về lợi thế so sánh (lợi thế tương đối) của David Ricardo (Comparative Advantage Theory) 2.4. Một số học thuyết khác Vấn đề 3. Chính sách thương mại quốc tế 3.1. Khái quát về chính sách thương mại quốc tế 3.2. Các công cụ chủ yếu của chính sách thương mại quốc tế (thuế quan, hạn ngạch, hạn ngạch thuế quan, cấm xuất nhập khẩu, giấy phép xuất nhập khẩu, hạn chế xuất khẩu tự nguyện, bán phá giá, trợ cấp xuất khẩu, tiêu chuẩn sản phẩm, các biện pháp “khắc phục thương mại”) Vấn đề 4. Quan hệ đầu tư quốc tế 4.1. Tổng quan về đầu tư quốc tế 4.2. Quan hệ quốc tế trong lĩnh vực viện trợ phát triển chính thức (ODA) 4.3. Quan hệ quốc tế trong lĩnh vực đầu tư tư nhân nước ngoài (FDI và FPI) Vấn đề 5. Quan hệ tài chính-tiền tệ quốc tế 5.1. Khái quát về quan hệ tài chính-tiền tệ quốc tế 5.2. Tỉ giá hối đoái 5.3. Cán cân thanh toán quốc tế 5.4. Các hệ thống tiền tệ quốc tế 5.5. Nợ nước ngoài và khủng hoảng nợ nước ngoài Vấn đề 6. Quan hệ kinh tế song phương giữa Việt Nam và một số 6
7. đối tác quan trọng 6.1. Quan hệ kinh tế song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ 6.2. Quan hệ kinh tế song phương giữa Việt Nam và EU 6.3. Quan hệ kinh tế song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc Vấn đề 7. Việt Nam hội nhập kinh tế khu vực 7.1. Một số loại hình hội nhập kinh tế khu vực (khu vực thương mại tự do, liên minh hải quan, thị trường chung, liên minh kinh tế và tiền tệ) và FTA thế hệ mới. 7.2. Cộng đồng kinh tế ASEAN 7.3. Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) 7.4. Việt Nam tham gia các FTA Vấn đề 8. Việt Nam hội nhập kinh tế toàn cầu 8.1. Bối cảnh gia nhập WTO của Việt Nam 8.2. Quá trình gia nhập WTO của Việt Nam 8.3. Cam kết gia nhập WTO của Việt Nam 8.4. Vòng đàm phán Doha và sự tham gia của Việt Nam 5. MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC 5.1. Về kiến thức - Nắm được khái niệm, đối tượng nghiên cứu và chủ thể của các quan hệ kinh tế quốc tế; - Nắm được những xu hướng vận động chủ yếu của các quan hệ kinh tế quốc tế, cũng như các kiểu chiến lược kinh tế đối ngoại của các quốc gia; - Nắm được quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay về kinh tế đối ngoại; - Nắm được những học thuyết cơ bản về quan hệ kinh tế quốc tế; - Nắm được khái niệm và những công cụ cơ bản của chính sách thương mại quốc tế; - Trình bày được về quan hệ đầu tư quốc tế và quan hệ tài chính- tiền tệ quốc tế; - Trình bày được những cấp độ hội nhập kinh tế của quốc gia; 7
8. - Nắm được tiến trình hội nhập kinh tế của Việt Nam. 5.2. Về kĩ năng - Hình thành và phát triển năng lực thu thập thông tin, kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá vấn đề về quan hệ kinh tế quốc tế; - Bước đầu tìm hiểu, phân tích những diễn biến kinh tế đang xảy ra ở phạm vi trong nước và quốc tế; - Phát triển khả năng truy cập nguồn thông tin tư liệu điện tử trên mạng Internet; - Thực hành được kỹ năng nghiên cứu các vấn đề liên quan đến quan hệ kinh tế quốc tế. 5.3. Về thái độ - Hình thành tính chủ động, tự tin, bản lĩnh cho người học; - Có tinh thần trách nhiệm đối với việc học tập. 5.4. Các mục tiêu khác - Phát triển kĩ năng cộng tác, LVN, lãnh đạo nhóm; - Phát triển kĩ năng sắp xếp thời gian làm việc, tư duy sáng tạo, khám phá tìm tòi; - Trau dồi, phát triển năng lực phân tích, tổng hợp vấn đề. - Rèn luyện kỹ năng thuyết trình, kỹ năng viết để giải quyết vấn đề về quan hệ kinh tế quốc tế; - Phổ biến được kiến thức về hội nhập kinh tế tới công chúng. 6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT Mục tiêu Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Vấn đề 1. 1A1. Nêu được 1B1. Phân biệt 1C1. Bình luận Những khái niệm quan hệ được các thuật được về đối vấn đề kinh tế quốc tế và ngữ "quan hệ kinh tượng nghiên chung cho ví dụ cụ thể về tế quốc tế", "quan cứu của môn học về quan hệ kinh tế hệ thương mại quan hệ kinh tế 8
9. quan quốc tế. quốc tế", "kinh tế quốc tế. hệ kinh 1A2. Nêu được các đối ngoại". 1C2. Bình luận tế quốc nhóm chủ thể của 1B2. Phân tích được về đặc tế quan hệ kinh tế được mối quan hệ điểm của nền quốc tế. giữa hai khái niệm kinh tế thế giới 1A3. Nêu được đối "quan hệ kinh tế hiện nay. tượng nghiên cứu quốc tế" và "nền 1C3. Bình luận của môn học quan kinh tế thế giới". được về xu hệ kinh tế quốc tế. 1B3. Phân tích hướng toàn cầu 1A4. Nêu được được nội dung các hoá và khu vực khái niệm nền kinh xu hướng vận hoá. tế thế giới. động chủ yếu của 1C4. Bình luận 1A5. Trình bày quan hệ kinh tế được về chiến được các xu hướng quốc tế. lược kinh tế đối vận động chủ yếu 1B4. So sánh ngoại hiện nay của quan hệ kinh tế được chiến lược của Việt Nam. quốc tế trong giai "đóng cửa" kinh tế đoạn hiện nay. và chiến lược "mở 1A6. Nêu được khái cửa" kinh tế. niệm chiến lược 1B5. Phân tích "đóng cửa" kinh tế được quan điểm và "mở cửa" kinh cơ bản của Đảng tế. và Nhà nước ta 1A7. Nêu được trong giai đoạn quan điểm cơ bản hiện nay về kinh của Đảng và Nhà tế đối ngoại. nước ta trong giai đoạn hiện nay về kinh tế đối ngoại. 2. 2A1. Trình bày 2B1. Phân tích 2C1. Đánh giá Các được tư tưởng được tư tưởng được về học học chính của học chính của học thuyết trọng 9
10. thuyết thuyết trọng thương. thuyết trọng thương. thương. cơ bản 2A2. Trình bày 2B2. Phân tích 2C2. Đánh giá về được tư tưởng được tư tưởng được về học thương chính của học chính của học thuyết lợi thế mại thuyết lợi thế tuyệt thuyết lợi thế tuyệt đối của A. quốc tế đối của A. Smith. tuyệt đối của A. Smith. 2A3. Trình bày Smith. 2C3. Đánh giá được tư tưởng chính 2B3. Phân tích được về học của học thuyết lợi được tư tưởng thuyết lợi thế so thế so sánh (lợi thế chính của học thuyết sánh của David tương đối) của lợi thế so sánh của Ricardo. David Ricardo. David Ricardo. 2A4. Trình bày 2B4. Phân tích được tư tưởng chính được tư tưởng chính của học thuyết về của học thuyết về sự cân đối các yếu sự cân đối các yếu tố sản xuất của tố sản xuất của Hecksher-Ohlin. Hecksher-Ohlin. 2A5. Trình bày 2B5. Phân tích được tư tưởng được tư tưởng chính của học chính của học thuyết chu kì sống thuyết chu kì sống của sản phẩm. của sản phẩm. 2A6. Trình bày 2B6. Phân tích được tư tưởng được tư tưởng chính của học chính của học thuyết bảo hộ có thuyết bảo hộ có điều kiện. điều kiện. 3. 3A1. Trình bày 3B1. Phân tích 3C1. Bình luận Chính được khái niệm về được các yếu tố được về chính sách chính sách thương quyết định đến sách thương mại thương mại quốc tế của chính sách thương quốc tế hiện nay 10
11. mại quốc gia. mại quốc tế. của Việt Nam. quốc tế 3A2. Trình bày 3B2. Phân tích 3C2. Bình luận được khái niệm được khái niệm, được việc sử dụng công cụ thuế quan. tác động của công công cụ thuế quan 3A3. Trình bày cụ thuế quan. và hạn ngạch được khái niệm 3B3. Phân tích trong thương mại công cụ hạn ngạch. được khái niệm, quốc tế. 3A4. Trình bày tác động của công 3C3. Bình luận được khái niệm cụ hạn ngạch; được việc sử công cụ hạn ngạch So sánh được dụng công cụ tiêu thuế quan. công cụ thuế quan chuẩn sản phẩm 3A5. Trình bày và công cụ hạn trong thương được khái niệm ngạch. mại quốc tế. công cụ tiêu chuẩn 3B4. Phân tích 3C4. Bình luận sản phẩm. được khái niệm, được việc sử dụng 3A6. Trình bày tác động của công công cụ bán phá được khái niệm cụ tiêu chuẩn sản giá trong thương công cụ trợ cấp phẩm. mại quốc tế. xuất khẩu. 3B5. Phân tích 3A7. Trình bày được khái niệm, được khái niệm tác động của công công cụ bán phá cụ trợ cấp xuất giá. khẩu. 3A8. Trình bày 3B6. Phân tích được khái niệm 3 được khái niệm, biện pháp “khắc tác động của công phục thương mại”. cụ bán phá giá. 3B7. Phân tích được khái niệm, tác động của 3 biện pháp “khắc phục thương mại”. 11
12. 4. 4A1. Trình bày 4B1. Phân tích 4C1. Bình luận được khái niệm quan được nguyên nhân được về vấn đề Dịch hệ dịch chuyển vốn của dịch chuyển ODA ở Việt chuyển quốc tế. vốn quốc tế. Nam. vốn 4A2. Nêu được 4B2. Phân tích 4C2. Bình luận quốc tế khái niệm của viện được đặc điểm cơ được về vấn đề trợ phát triển chính bản của ODA. FDI ở Việt Nam. thức (ODA). 4B3. Phân tích 4C3. Bình luận 4A3. Nêu được được đặc điểm cơ được về vấn đề khái niệm quan hệ bản của FDI. FPI ở Việt Nam. đầu tư trực tiếp 4B4. Phân tích nước ngoài (FDI). được đặc điểm cơ 4A4. Nêu được bản của FPI. khái niệm quan hệ đầu tư gián tiếp nước ngoài (FPI). 5. 5A1. Nêu được 5B1. Phân tích 5C1. Bình luận Quan khái niệm tỉ giá hối được tác động của được về tình hệ tài đoái. tỉ giá hối đoái đến hình nợ nước chính - 5A2. Nêu được các hoạt động ngoài và giải tiền tệ biện pháp điều kinh tế đối ngoại. pháp lành mạnh quốc tế chỉnh tỉ giá hối 5B2. Phân tích hoá tình hình nợ đoái. được biện pháp nước ngoài của 5A3. Trình bày điều chỉnh tỉ giá các nước đang được khái niệm hối đoái. phát triển. cán cân thanh toán 5B3. Phân tích quốc tế của quốc được nội dung của gia. cán cân thanh toán 5A4. Nêu được quốc tế. khái niệm hệ thống 5B4. Phân tích tiền tệ quốc tế. được về hệ thống 5A5. Liệt kê được tiền tệ quốc tế qua 12
13. giải pháp lành các thời kì. mạnh hoá tình hình 5B5. Phân tích nợ nước ngoài của được giải pháp và các nước. sắp xếp thứ tự ưu tiên các giải pháp lành mạnh hoá tình hình nợ nước ngoài của các nước đang phát triển. 6. 6A1. Nêu được cơ 6B1. Phân tích 6C1. Bình luận Quan sở chính trị, pháp lí được quan hệ kinh được về quan hệ hệ kinh của quan hệ kinh tế tế song phương kinh tế song tế song song phương Việt Việt Nam-Hoa phương Việt phương Nam-Hoa Kỳ. Kỳ. Nam-Hoa Kỳ. của 6A2. Nêu được cơ 6B2. Phân tích 6C2. Đánh giá Việt sở chính trị, pháp lí được quan hệ kinh được triển vọng Nam của quan hệ kinh tế tế song phương hợp tác kinh tế và một song phương Việt Việt Nam-EU. song phương số đối Nam-EU. 6B3. Phân tích Việt Nam-EU. tác 6A3. Nêu được cơ được quan hệ kinh 6C3. Bình luận quan sở chính trị, pháp lí tế song phương được về quan hệ trọng của quan hệ kinh tế Việt Nam-Trung kinh tế song song phương Việt Quốc. phương Việt Nam-Trung Quốc. Nam-Trung Quốc. 7. 7A1. Trình bày 7B1. So sánh 7C1. Bình luận Việt được khái niệm được các cấp độ việc Việt Nam Nam khu vực thương liên kết kinh tế tham gia vào các hội mại tự do (theo khu vực. FTA thế hệ mới. nhập khái niệm truyền 7B2. Phân tích 7C2. Bình luận kinh tế thống), liên minh được 3 chương được về quan hệ 13
14. khu hải quan, thị trình hành động kinh tế Việt vực trường chung, liên của APEC. Nam-APEC. minh kinh tế và 7B3. Phân tích 7C3. Bình luận tiền tệ. được mục tiêu cơ được các tác Trình bày đặc điểm bản và yếu tố mới động và yêu cầu của các FTA ”thế của AEC. đặt ra đối với hệ mới”. Việt Nam khi 7A2. Nêu được đặc tham gia AEC. điểm của APEC. 7A3. Nêu được hợp tác giữa ASEAN và các đối tác. 7A4. Nêu được khái niệm và đặc trưng cơ bản của AEC. 7A5. Nêu được sự tham gia của Việt Nam vào các FTA thế hệ mới. 8. 8A1. Nêu được 8B1. Phân tích 8C1. Bình luận Việt bối cảnh gia nhập được bối cảnh gia được tác động Nam WTO của Việt nhập WTO của của việc gia hội Nam. Việt Nam. nhập WTO đối nhập 8A2. Nêu được 8B2. Phân tích với quan hệ kinh kinh tế các giai đoạn của được các nội tế đối ngoại của toàn quá trình gia nhập dung cần thực Việt Nam. WTO của Việt hiện trong mỗi cầu Nam. giai đoạn của quá 8C2. Bình luận 8A3. Nêu được trình đàm phán được về quá các cam kết cơ gia nhập WTO trình thực hiện bản khi gia nhập của Việt Nam. 8B3. Phân tích cam kết gia nhập 14
15. WTO của Việt được các cam kết WTO của Việt Nam. gia nhập WTO Nam. của Việt Nam. 7. TỔNG HỢP MỤC TIÊU NHẬN THỨC Mục tiêu Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Tổng Vấn đề Vấn đề 1 7 5 4 16 Vấn đề 2 6 6 3 15 Vấn đề 3 8 7 4 19 Vấn đề 4 4 4 3 11 Vấn đề 5 5 5 1 11 Vấn đề 6 3 3 3 9 Vấn đề 7 5 3 3 11 Vấn đề 8 3 3 2 8 Tổng 41 36 23 100 8. HỌC LIỆU A. GIÁO TRÌNH 1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Quan hệ kinh tế quốc tế, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. B. TÀI LIỆU THAM KHẢO BẮT BUỘC 1. Walter Goode, Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, 2005. (Download miễn phí từ đường link : khao/finish/56/561). 15
16. 2. Uỷ ban Quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế, Các văn kiện gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) của Việt Nam, 2006. 3. Giáo trình song ngữ Anh-Việt: Hanoi Law University, International Trade and Business Law, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. (Giáo trình song ngữ Anh - Việt do EU tài trợ trong khuôn khổ dự án EU - Việt Nam MUTRAP III, (bản mềm tại: %20LTMQT%20SONG%20NGU-2017.pdf)). C. TÀI LIỆU THAM KHẢO TỰ CHỌN 1. Raj Bhala, Luật thương mại quốc tế: Những vấn đề lí luận và thực tiễn (sách dịch), Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006. 2. Uỷ ban quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế, Các văn kiện gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) của Việt Nam, 2006. 3. Dự án hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu, Sổ tay tổng quan chính sách thương mại của Liên minh châu Âu, 2015 (download miễn phí theo đường link : _tay_tong_quan_cs_tm_cua_lien_minh_chau_au.pdf). 4. Dự án hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu, Quy chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) của Liên minh châu Âu giai đoạn 2014 – 2023, 2013 (download miễn phí theo đường link: y_che_uu_dai_thue_quan_pho_cap_-_gsp.pdf). 5. Dự án hỗ trợ thương mại đa biên, Cẩm nang cam kết thương mại dịch vụ của Việt Nam trong WTO, 2006 (download miễn phí theo đường link : m_nang_cam_ket_tm_dich_vu_vietnam_trong_wto.pdf). 16
17. 6. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Báo cáo về việc sử dụng các công cụ Phòng vệ Thương mại trong bối cảnh Việt Nam thực thi các FTAs và Cộng đồng Kinh tế ASEAN, 2015 (download miễn phí theo đường link: wto_-_bao_cao_pvtm.pdf). 7. Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, Đánh giá tổng hợp tình hình kinh tế Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO, 2013 (download miễn phí theo đường link: VN/Hoi-nhap-kinh-te-quoc-te/Danh-gia-tong-the-tinh-hinh-kinh- te-xa-hoi-Viet-Nam-sau-5-nam-gia-nhap-to-chuc-Thuong-mai- The-gioi_44_40.html ). 8. Bộ Công Thương, Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam 2017, 2018 (download miễn phí theo đường link : o_cao_xnk_vn_2016.pdf). 9. Nguyễn Đình Cung, Trần Toàn Thắng (Chủ biên), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU : Tác động thể chế và điều chỉnh chính sách ở Việt Nam, NXB Thế giới, Hà Nội, 2017 (download miễn phí tại đường link : _thuong_mai_tu_do_vn-eu.pdf). 10. Nguyễn Thanh Tâm, Tổng quan về các FTA “thế hệ mới”, Tạp chí Giáo dục và Xã hội, Số 4/2016, th-h-m-i.html * Các website 1. 2. 3. 17
18. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC 9.1. Lịch trình chung Hình thức tổ chức dạy học Tổng Vấn Tuần giờ đề Lí Seminar LVN Tự Kiểm tra đánh giá thuyết NC TC - Nhận BT lớn 1 1+2 4 (6) (2) (3) 9 - Nhận BT nhóm 2 3+4 4 (6) (2) (3) 9 5+6 3 4 (6) (2) (3) 9 +7 4 7 2 (6) (4) (6) - Nộp BT nhóm 9 - Thuyết trình BT 5 8 2 (6) (4) (6) nhóm 9 - Nộp BT lớn Tổng số 16 30 14 21 tiết Tổng số 16 15 7 7 45 giờ TC 9.2. Đề cương chi tiết: 18
19. Tuần 1: Vấn đề 1 + 2 Hình thức TG Nội dung chính Yêu cầu sinh viên tổ chức chuẩn bị dạy học Lý 2 - Giới thiệu đề cương * Nghiên cứu đề cương thuyết 1 giờ môn học quan hệ môn học. TC kinh tế quốc tế: * Những đề xuất, nguyện + Giới thiệu chính vọng. sách đối với người * Đọc: học; - Chương I Giáo trình + Giới thiệu tài liệu Quan hệ kinh tế quốc tế, cần thiết cho môn học; Trường Đại học Luật Hà + Giới thiệu các Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, hình thức kiểm tra 2011. đánh giá. - Chương 2, Chương 3, - Giới thiệu khái Chương 4 Giáo trình song niệm quan hệ kinh ngữ Anh-Việt, tế quốc tế và nền International Trade and kinh tế thế giới. Business Law, Hanoi Law - Giới thiệu 4 chủ University, Youth thể của quan hệ Publishing House, Hanoi, kinh tế quốc tế. 2017. - Giới thiệu đối tượng - Từ điển chính sách thương nghiên cứu của môn mại quốc tế, Walter học quan hệ kinh tế Goode, MUTRAP II, quốc tế. 2005. - Giới thiệu 5 xu hướng của quan hệ kinh tế quốc tế trong giai đoạn hiện nay. 19
20. - Giới thiệu 2 kiểu chiến lược kinh tế đối ngoại cơ bản. Seminar 1 - Thảo luận về các * Đọc: 1 giờ chủ thể của quan hệ - - Chương I Giáo trình TC kinh tế quốc tế. Quan hệ kinh tế quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Chương 2, Chương 3, Chương 4 Giáo trình song ngữ Anh-Việt, International Trade and Business Law, Hanoi Law University, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, Walter Goode, MUTRAP II, 2005. Lý 2 - Giới thiệu học * Đọc: thuyết 2 giờ thuyết trọng thương. - Chương II Giáo trình TC - Giới thiệu học Quan hệ kinh tế quốc tế, thuyết về lợi thế tuyệt Trường Đại học Luật Hà đối của A. Smith. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, - Giới thiệu học 2011. thuyết về lợi thế so - Từ điển chính sách thương sánh (lợi thế tương mại quốc tế, MUTRAP II, đối) của D. Ricardo. Walter Goode, 2005. 20
21. Seminar 2 1 - Thảo luận về 5 xu * Đọc: giờ hướng vận động của - Chương II Giáo trình TC quan hệ kinh tế Quan hệ kinh tế quốc tế, quốc tế trong giai Trường Đại học Luật Hà đoạn hiện nay và 2 Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, kiểu chiến lược kinh 2011. tế đối ngoại cơ bản. - Từ điển chính sách thương Seminar 3 1 - Thảo luận về học mại quốc tế, MUTRAP II, giờ thuyết trọng thương; Walter Goode, 2005. TC học thuyết về lợi thế tuyệt đối của A. Smith; học thuyết về lợi thế so sánh (lợi thế tương đối) của D. Ricardo. LVN 1 Các nhóm làm quen - Đọc tài liệu. giờ với cách làm việc - Lập dàn ý vấn đề cần TC của từng thành viên, thảo luận. thảo luận, tìm cách - Chuẩn bị nội dung thảo luận. giải quyết BT - Đưa ra quan điểm cá nhân. nhóm. Tự NC 1 giờ - Quan điểm của * Đọc: TC Đảng và Nhà nước - Chương II Giáo trình ta trong giai đoạn Quan hệ kinh tế quốc tế, hiện nay về kinh tế Trường Đại học Luật Hà đối ngoại. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Học thuyết về sự cân đối các yếu tố - Chương 2, Chương 3, sản xuất của Chương 4 Giáo trình song ngữ Anh-Việt, Hecksher - Ohlin; International Trade and 21
22. học thuyết chu kì Business Law, Hanoi Law sống của sản phẩm; University, Youth học thuyết bảo hộ Publishing House, Hanoi, có điều kiện. 2017. - Các văn kiện Đại hội Đảng từ lần thứ VI đến XII. Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu - Thời gian: 9h00-11h00 sáng Thứ ba hàng tuần. - Địa điểm: Văn phòng Khoa pháp luật TMQT KTĐG Nhận BT nhóm và BT lớn vào giờ lí thuyết 1 Tuần 2: Vấn đề 3+4 Hình thức TG Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn tổ chức bị dạy học Lý 2 - Giới thiệu khái * Đọc: thuyết 3 giờ niệm chính sách - Chương III Giáo trình TC thương mại quốc tế Quan hệ kinh tế quốc tế, và ý nghĩa của việc Trường Đại học Luật Hà nghiên cứu chính Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, sách thương mại 2011. quốc tế. - Từ điển chính sách thương - Giới thiệu đặc mại quốc tế, MUTRAP II, điểm của chính sách Walter Goode, 2005. thương mại quốc tế. - Giới thiệu các bộ phận của chính sách thương mại quốc tế. - Giới thiệu công cụ chủ yếu của chính 22
23. sách thương mại quốc tế: + Công cụ thuế quan. - Giới thiệu công cụ phi thuế quan: + Hạn ngạch; + Hạn ngạch thuế quan; + Các công cụ tiêu chuẩn sản phẩm; + Giấy phép xuất nhập khẩu; + Cấm xuất nhập khẩu; + Hạn chế xuất khẩu tự nguyện; + Bán phá giá; + Trợ cấp xuất khẩu; + 3 biện pháp “khắc phục thương mại”. Seminar 4 1 - Thảo luận về công * Đọc: giờ cụ thuế quan. - Chương III Giáo trình TC - Phân tích cases, giải Quan hệ kinh tế quốc tế, quyết tình huống và Trường Đại học Luật Hà bài tập. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter Goode, 2005. Seminar 1 - Thảo luận về các * Đọc: 5 Giờ công cụ phi thuế - Chương III Giáo trình 23
24. TC quan. Quan hệ kinh tế quốc tế, - Thảo luận về cam Trường Đại học Luật Hà kết gia nhập WTO Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, của Việt Nam liên 2011. quan đến các công - Các văn kiện gia nhập Tổ cụ của chính sách chức thương mại thế giới thương mại quốc tế. (WTO) của Việt Nam, Uỷ - Phân tích cases, ban quốc gia về hợp tác giải quyết tình kinh tế quốc tế, 2006. huống và bài tập. Lý 2 - Giới thiệu tổng * Đọc: thuyết 4 giờ quan về quan hệ đầu - Chương IV Giáo trình TC tư quốc tế. quan hệ kinh tế quốc tế, - Giới thiệu quan hệ Trường Đại học Luật Hà quốc tế trong lĩnh Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, vực viện trợ phát 2011. triển chính thức - Từ điển chính sách thương (ODA). mại quốc tế, MUTRAP II, - Giới thiệu quan hệ Walter Goode, 2005. quốc tế trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). - Giới thiệu quan hệ quốc tế trong lĩnh vực đầu tư gián tiếp nước ngoài (FPI). 24
25. Seminar 1 Thảo luận về: * Đọc: 6 giờ - Chương IV Giáo trình TC - Quan hệ quốc tế trong lĩnh vực viện Quan hệ kinh tế quốc tế, trợ phát triển chính Trường Đại học Luật Hà thức (ODA). Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, - Quan hệ quốc tế 2011. trong lĩnh vực đầu - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, tư trực tiếp nước Walter Goode, 2005. ngoài (FDI). - Quan hệ quốc tế trong lĩnh vực đầu tư gián tiếp nước ngoài (FPI). LVN 1 Thảo luận, giải quyết - Đọc tài liệu. giờ BT nhóm. - Chuẩn bị nội dung thảo luận. TC - Đưa ra quan điểm cá nhân. Tự NC 1 Cam kết gia nhập * Đọc: giờ WTO của Việt Nam - Các văn kiện gia nhập Tổ TC liên quan tới công chức thương mại thế giới cụ của chính sách (WTO) của Việt Nam, Uỷ thương mại quốc tế. ban quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế, 2006. Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu - Thời gian: 9h00-11h00 sáng Thứ ba hàng tuần. - Địa điểm: Văn phòng Khoa pháp luật TMQT KTĐG Tuần 3: Vấn đề 5+6+7 25
26. Hình thức TG Nội dung chính Yêu cầu sinh viên tổ chức chuẩn bị dạy học Lý 2 - Giới thiệu về tỉ giá * Đọc: thuyết 5 giờ hối đoái. - Chương V Giáo trình TC - Giới thiệu về cán Quan hệ kinh tế quốc tế, cân thanh toán quốc Trường Đại học Luật Hà tế. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, - Giới thiệu về các 2011. hệ thống tiền tệ quốc tế. Seminar 7 1 - Thảo luận về tỉ giá * Đọc: giờ hối đoái. - Chương V Giáo trình TC - Vận dụng kiến Quan hệ kinh tế quốc tế, thức về tỉ giá hối Trường Đại học Luật Hà đoái để giải quyết Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, BT. 2011. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter Goode, 2005. Seminar 1 Thảo luận về: * Đọc: 8 Giờ - Cán cân thanh toán - Chương V Giáo trình TC quốc tế. Quan hệ kinh tế quốc tế, - Các hệ thống tiền Trường Đại học Luật Hà tệ quốc tế. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter 26
27. Goode, 2005. Lý 2 - Giới thiệu 4 loại * Đọc: thuyết 6 giờ hình hội nhập kinh - Chương VI Giáo trình TC tế khu vực – theo Quan hệ kinh tế quốc tế, quan niệm truyền Trường Đại học Luật Hà thống. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, - Giới thiệu về các 2011. FTA thế hệ mới. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter Goode, 2005. Seminar 1 Thảo luận về: * Đọc: 9 giờ - 4 loại hình hội - Chương VI Giáo trình TC nhập kinh tế khu vực Quan hệ kinh tế quốc tế, theo khái niệm Trường Đại học Luật Hà truyền thống. Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, - Các FTA thế hệ mới. 2011. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter Goode, 2005. LVN 1 Thảo luận, giải quyết - Đọc tài liệu. giờ BT nhóm. - Chuẩn bị nội dung thảo luận. TC - Đưa ra quan điểm cá nhân. Tự NC 1 - Vấn đề nợ nước * Đọc: giờ ngoài và khủng - Chương V, VI Giáo trình TC hoảng nợ nước Quan hệ kinh tế quốc tế, ngoài. Trường Đại học Luật Hà - Vấn đề 6: Quan hệ Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, kinh tế song phương 2011. giữa Việt Nam với - Từ điển chính sách một số đối tác quan 27
28. trọng. thương mại quốc tế, MUTRAP II, Walter Goode, 2005. Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu - Thời gian: 9h00-11h00 sáng Thứ ba hàng tuần. - Địa điểm: Văn phòng Khoa pháp luật TMQT KTĐG Tuần 4: Vấn đề 7 Hình thức TG Nội dung chính Yêu cầu sinh viên tổ chức chuẩn bị dạy học Lý 2 - Giới thiệu về cộng * Đọc: thuyết 7 giờ đồng kinh tế ASEAN - Chương VI Giáo trình TC (AEC). Quan hệ kinh tế quốc tế, - Giới thiệu hợp tác Trường Đại học Luật Hà kinh tế Việt Nam – Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, APEC. 2011. - Chương 3, Mục 4-5, Giáo trình song ngữ Anh-Việt, International Trade and Business Law, Hanoi Law University, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, Walter Goode, MUTRAP II, 2005. Seminar 1 Thảo luận về AEC * Đọc: 10 giờ và APEC - Chương VI Giáo trình 28
29. TC Quan hệ kinh tế quốc tế, * Nộp BT nhóm Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. Seminar 1 Thảo luận về quá * Đọc: 11 giờ trình tham gia các - Chương I, II, III Giáo TC FTA của Việt Nam trình Quan hệ kinh tế quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, Seminar 1 Thảo luận về đàm 12 giờ phán hiệp định 2011. TC thương mại tự do song phương Việt Nam-EU LVN 2 Thảo luận, giải - Đọc tài liệu. giờ quyết BT nhóm. - Chuẩn bị nội dung thuyết trình. TC - Đưa ra quan điểm cá nhân. Tự NC 2 giờ - Tác động của hội * Đọc: TC nhập kinh tế khu - Chương VI Giáo trình vực đến Việt Nam Quan hệ kinh tế quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Chương 4 Giáo trình song ngữ Anh-Việt, International Trade and Business Law, Hanoi Law University, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. - Từ điển chính sách thương mại quốc tế, Walter Goode, MUTRAP II, 2005. Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương 29
30. pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu - Thời gian: 9h00-11h00 sáng Thứ ba hàng tuần. - Địa điểm: Văn phòng Khoa pháp luật TMQT KTĐG - Nộp BT nhóm vào giờ Seminar 10 Tuần 5: Vấn đề 8 Hình thức TG Nội dung chính Yêu cầu sinh viên tổ chức chuẩn bị dạy học Lý 2 - Giới thiệu về * Đọc: thuyết 8 giờ bối cảnh và quá - Chương VI Giáo trình TC trình gia nhập Quan hệ kinh tế quốc tế, WTO của Việt Trường Đại học Luật Hà Nội, Nam. Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. - Giới thiệu về - Chương 2, Mục 8, Giáo các cam kết gia trình song ngữ Anh-Việt, nhập WTO của International Trade and Việt Nam. Business Law, Hanoi Law University, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. Seminar 1 - Thảo luận về tác * Đọc: 13 giờ động của việc gia - Chương VI Giáo trình TC nhập WTO đối Quan hệ kinh tế quốc tế, với Việt Nam. Trường Đại học Luật Hà Nội, - Thảo luận về Nxb. CAND, Hà Nội, 2011. Vòng đàm phán - Chương 3 Giáo trình song Doha và sự tham ngữ Anh-Việt, International gia của Việt Nam. Trade and Business Law, Hanoi Law University, Youth Publishing House, Hanoi, 2017. 30
31. Seminar 1 Thuyết trình BT 14 giờ nhóm TC Seminar 1 Thuyết trình BT 15 giờ nhóm TC * Nộp BT lớn LVN 2 Thảo luận, giải - Đọc tài liệu. giờ quyết BT nhóm. - Chuẩn bị nội dung thảo luận. TC - Đưa ra quan điểm cá nhân. Tự NC 2 Vấn đề nền kinh * Đọc: Giờ tế phi thị trường - Các văn kiện gia nhập Tổ TC (NME) trong chức thương mại thế giới quan hệ thương (WTO) của Việt Nam, Uỷ mại quốc tế của ban quốc gia về hợp tác kinh Việt Nam. tế quốc tế, 2006. - Các trang web của WTO và Hội đồng thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ. Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu - Thời gian: 9h00-11h00 sáng Thứ ba hàng tuần. - Địa điểm: Văn phòng Khoa pháp luật TMQT KTĐG - Thuyết trình BT nhóm vào giờ seminar 14 và 15 - Nộp BT lớn vào giờ seminar 15. 10. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI MÔN HỌC - Theo Quy chế đào tạo hiện hành. 31
32. - Sinh viên nào làm bài tập vượt quá số trang quy định bị trừ điểm theo quy chế hiện hành. - Bài tập phải được đánh máy trên khổ giấy A4. Số thứ tự của trang ở giữa trang, phía trên. Cỡ chữ 14, kiểu chữ Times New Roman, dãn dòng 1,5 lines; lề trên 3,5 cm, lề dưới 3 cm, lề trái 3,5 cm, lề phải 2 cm. - Khuyến khích sinh viên đặt câu hỏi, trao đổi thông tin về chuyên môn và các vấn đề liên quan đến chuyên môn trong giờ tư vấn theo lịch của bộ môn. 11. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ 11.1. Đánh giá thường xuyên - Kiểm diện, sinh viên đến muộn hoặc về sớm 15 phút bị coi như không tham gia buổi học. - Minh chứng tham gia LVN. 11.2. Đánh giá định kì: 100% điểm môn học Hình thức Tỉ lệ BT nhóm 15% BT lớn 15% Thi kết thúc học phần 70% * BT nhóm - Hình thức: Bài luận từ 2 đến 4 trang A4 (kể cả phụ lục, nếu có) - Nội dung: Bộ BT của Bộ môn - Tiêu chí đánh giá: 1. Xác định đúng vấn đề cần nghiên cứu và phân tích 2 điểm 2. Phân tích khoa học và xác định đúng căn cứ 4 điểm 3. Thể hiện ý tưởng rõ ràng, cú pháp rõ ràng; có 2 điểm khả năng trích dẫn nguồn tài liệu; danh mục tài liệu tham khảo đầy đủ. 32
33. 4. Kỹ năng làm việc nhóm và lãnh đạo nhóm 2 điểm Tổng 10 điểm * BT lớn - Hình thức: Viết tiểu luận từ 2 đến 5 trang A4 (kể cả phụ lục, nếu có) - Nội dung: Bộ BT của Bộ môn liên quan đến toàn bộ kiến thức trong chương trình - Tiêu chí đánh giá: 1. Xác định đúng vấn đề cần nghiên cứu và phân tích 3 điểm 2. Phân tích khoa học và xác định đúng căn cứ 5 điểm 3. Thể hiện ý tưởng rõ ràng, cú pháp rõ ràng; có 2 điểm khả năng trích dẫn nguồn tài liệu; danh mục tài liệu tham khảo đầy đủ. Tổng 10 điểm * Thi kết thúc học phần - Hình thức: Thi viết; - Tổng điểm: 10 điểm. = HẾT = CHỊU TRÁCH NHIỆM VỀ ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC NÀY : PHỤ TRÁCH BỘ MÔN THS. NGUYỄN QUỲNH TRANG 33
34. MỤC LỤC 1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN 3 2. CÁC MÔN HỌC TIÊN QUYẾT 4 3. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC 4 4. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC 5 5. MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC 7 6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT 8 7. TỔNG HỢP MỤC TIÊU NHẬN THỨC 15 8. HỌC LIỆU 15 9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC 18 10. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI MÔN HỌC 31 11. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ 32 34