Module tiểu học 42: Thực hành giáo dục kĩ năng sống trong một số hoạt động ngoại khoá ở tiểu học - Trần Thị Tố Oanh

Nội dung text: Module tiểu học 42: Thực hành giáo dục kĩ năng sống trong một số hoạt động ngoại khoá ở tiểu học - Trần Thị Tố Oanh

1. TRN TH T OANH Module TH 42 THùC HµNH GI¸O DôC KÜ N¡NG SèNG TRONG MéT Sè HO¹T §éNG NGO¹I Kho¸ ë TIÓU HäC TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 143
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN HGD tng cng giáo dc KNS là nhng c hi HS c tri nghim, c thc hin nhng hiu bit v KNS ca mình trong cuc sng, c tip nhn các cm xúc liên quan n KNS. Tuy nhiên, HGD tng cng KNS ch t hiu qu khi GV bit cách thit k, t chc và qun lí các hot ng này theo úng yêu cu. HGD tng cng giáo dc KNS da vào cách tip cn tng tác, tích cc và tham gia vi các i tng khác nhau (bn hc, cùng tui, khác tui ) trong nhng tình hung có vn . Module này s làm rõ cách thit k các HGD tng cng giáo dc KNS (xác nh mc tiêu, cách chun b, các hot ng, các phng pháp và k thut, cách la chn ni dung và cách ánh giá) và minh ho bng nhng thit k theo tng la tui và loi hình HGD. B. MỤC TIÊU — Bit son k hoch bài dy th hin rõ vic tng cng giáo dc KNS cho HS tiu hc qua các hot ng ngoi khoá. — Phân tích, ánh giá c mt s k hoch bài dy ã thit k và xut cách iu chnh. C. NỘI DUNG 1. Tìm hiu ni dung và hình thc HGD cp Tiu hc. 2. Thit k HGD. 3. Phân tích thit k hot ng. 4. Giám sát, kim tra, ánh giá hot ng. 5. Kim tra, ánh giá. 144 | MODULE TH 42
3. Nội dung 1 TÌM HIỂU NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CẤP TIỂU HỌC Anh/ Ch hãy c nhng thông tin c cung cp di ây: 1. Nội dung hoạt động giáo dục HGD ngoài gi lên lp c quy nh 4 tit/tháng và bt buc có trong Chng trình cp Tiu hc. Tuy nhiên, hin nay tiu hc cha có cun tài liu hay sách giáo khoa nào chính thc có ni dung v HGD ngoài gi lên lp. Hng nm vi cp Tiu hc, B Giáo dc và ào to mi ch có hng dn, ch o t chc HGD ngoài gi lên lp trong công vn v vic trin khai nhim v nm hc. Trên c s ó, các s và phòng giáo dc và ào to s c th hoá bng công vn hng dn t chc HGD ngoài gi lên lp cp Tiu hc cho tng nm hc. * Các HGD trong trng tiu hc có nhng ni dung sau: — Ch môi trng (bin i khí hu, s dng tit kim nng lng, xây dng trng xanh, sch, p, xây dng li sng tit kim, chia s, tng thân, tng ái, tìm hiu v môi trng thiên nhiên và mi quan h gia các sinh vt trong h sinh thái ); — Ch n n áp ngha (chm sóc các gia ình có công vi cách mng, các bà m Vit Nam anh hùng ); — Ch nhân o (ng h các bn vùng cao, các bn vùng b thiên tai l lt, các bn có hoàn cnh khó khn); — Ch liên quan n l hi (Tt Trung thu, Tt Nguyên án, Gi t Hùng Vng ); — Giáo dc v quyn tr em; — Giáo dc phòng chng HIV/AIDS, ma tuý và các t nn xã hi; — Giáo dc trt t an toàn giao thông; — Hot ng nâng cao cht lng giáo dc toàn din, rèn luyn KNS cho HS; — Nhng hot ng hng ng phong trào “Xây dng trng hc thân thin, hc sinh tích cc”, “Vì cng trng bình yên”; — Nhng hot ng phc v nhim v chính tr — xã hi ca a phng và t nc; nhng HGD th cht, giáo dc quc phòng và an ninh, vn hoá, vn ngh, bin o T quc em * Có th phân loi HGD nh sau: TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 145
4. — Hot ng chính tr — xã hi; — Hot ng vn hoá ngh thut; — Hot ng vui chi, gii trí; — Hot ng th dc, th thao; — Hot ng tip cn khoa hc, k thut; — Hot ng lao ng công ích. — Tháng Ch Các hot ng gi ý 9 Mái trng thân — Thi gii thiu v trng ca em. yêu ca em — Chúng em v v mái trng thân yêu. — Vui Trung thu. 10 Vòng tay bn bè — Trò chi “Kt thân”. — K chuyn v tm gng bn tt. — Cùng hát vi bn bè. 11 Bit n thy giáo, — Giao lu vi các thy cô các th h. cô giáo — Tôn s — V tranh v ch thy cô giáo ca em. trng o — Hi vui hc tp. — Làm thip chúc mng thy cô. — Chúng em hát v thy cô giáo. 12 Ung nc nh — Tìm hiu v các v anh hùng dân tc. ngun — Vit th cho các chin s biên gii, hi o. — Chúng em hc tp theo tác phong anh b i. — Thm các gia ình thng binh, lit s, các bà m Vit Nam anh hùng a phng. — K nim ngày toàn quc kháng chin, ngày thành lp quân i nhân dân Vit Nam. 1 Ngày Tt quê em — Làm bu thip chúc Tt. — K chuyn món n ngày Tt quê em. — Phiên ch quê. — Nhng phong tc ngày Tt. — Nhng bc tranh dân gian ngày Tt. — Hi mng xuân. — Trò chi dân gian. 146 | MODULE TH 42
5. 2 Em yêu T quc — Thi hùng bin “Mi bn v thm quê tôi”. Vit Nam — Tham quan mt di tích lch s, di tích vn hoá a phng. — Trò chi “Du lch vòng quanh t nc”. 3 Yêu quý m và cô — Trò chi “Giúp m vic gì?”. giáo — T chc ngày hi chúc mng cô giáo và các bn gái. — T chc n sinh thanh lch. 4 Hoà bình và hu — Thi tìm hiu v ngày 30/4. ngh — Chúng em hát v hoà bình, hu ngh. — Ngày Hi hoá trang. — Tìm hiu v ngày gi T. 5 Bác H kính yêu — Nghe k chuyn v tm gng o c Bác H. — Múa hát mng sinh nht Bác. — Chúng em vit v Bác H kính yêu. — Chia tay ngh hè. * Da trên ni dung ca mt s HGD ngoài gi lên lp hin nay, có th xây dng mt s ni dung phù hp vi HS nh sau: — Bác H kính yêu: Tóm tt ni dung: Chào mng ngày sinh nht Bác H, nhà trng làm tp san vi ch v Bác, t chc các hot ng chào mng ngày sinh ca Bác, tham quan nhà Bác. — Mùa hè vui kho: Tóm tt ni dung: Mùa hè nm nay rt nóng, nhit tng cao rt d gây ra nhng nh hng xu n sc kho. T chc các hot ng nhm tìm hiu cách t chc cuc sng trong mùa hè có hiu qu, c th luôn kho mnh. T chc dã ngoi khu sinh thái “Em là nông dân”. — Bo v hành tinh xanh: Tóm tt ni dung: Môi trng xung quanh em ngày càng tr nên ô nhim và gây nh hng xu n sc kho con ngi. T chc các hot ng tìm hiu nguyên nhân gây ô nhim môi trng, t chc tuyên truyn và thc hin nhng hành ng c th bo v môi trng. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 147
6. — Thành ph mn yêu: Tóm tt ni dung: T chc hot ng tìm hiu v thành ph trong quá kh, hin ti và tng lai. — n ung lành mnh: Tóm tt ni dung: Tìm hiu cách la chn thc phm lành mnh và nhng nh hng ca la chn loi thc phm này n sc kho ca chúng ta. T xây dng các thc n cho các ba n hng ngày ca gia ình. — An toàn giao thông: Tóm tt ni dung: Hin nay vn an toàn giao thông ca thành ph ang là vn quan tâm ca toàn xã hi. Tìm hiu v tác hi ca vic không tham gia giao thông an toàn, nêu các nguyên nhân gây ra tai nn giao thông và ra bin pháp phòng tránh tai nn giao thông. * Các HGD t chn là các hot ng khác nhau tu theo iu kin ca mi trng thc hin. ây là hot ng có t chc, có ch o, không phi là hot ng t do, t phát ca HS. Hot ng này có s nh hng t chc ca nhà trng. Hot ng t chn không bt buc HS thc hin mà do s t nguyn, t giác ca các em. Hot ng t chn i vi HS tiu hc thng gn lin vi s thích và nng khiu. HS có nng khiu v mt lnh vc nào ó nhng không có iu kin hot ng c bc l ra. Cho nên có th nói hot ng t chn s giúp cho các em có iu kin th hin mình và phát trin nng khiu. Hot ng t chn giúp cho HS tiu hc bc u nh hng c mt s nng khiu và mt s k nng (cha phi là nh hng ngh nghip). Ni dung hot ng t chn nhm hng HS tìm hiu mt ni dung hc tp, mt lnh vc kin thc góp phn giúp các em rèn luyn k nng và to hng thú trong hc tp. Nhng k nng, kin thc c rèn luyn thông qua hot ng t chn s giúp HS cng c, phát trin thêm trong gi hc tp trên lp, gi sinh hot tp th 2. Hình thức hoạt động giáo dục và các bước tổ chức 2.1. Hình thức hoạt động giáo dục — Tham quan: + Di tích vn hoá — lch s (n chùa, bo tàng ). + Các khu thiên nhiên (rng, công viên ). Tham quan tìm hiu các a im liên quan n ch im: thm doanh tri quân i, thm bo tàng dân tc, thm lng Bác, thm khu du lch sinh thái, thm các tri dành cho tr có hoàn cnh c bit. 148 | MODULE TH 42
7. — Cm tri (k nim ngày thành lp i Thiu niên Tin phong H Chí Minh ). — Làm báo tng, tp san chuyên — Trin lãm (các sn phm t làm ). — Tuyên truyn v sách, v môi trng — Hi din vn ngh: Các hot ng vn ngh trong trng tiu hc có các hình thc sau: + Sinh hot vn ngh trong các bui sinh hot lp, chi i. + Biu din vn ngh trong các bui sinh hot u tun. + Sinh hot vn ngh theo các ch lch s — xã hi. + Trong các bui sinh hot vn ngh HS biu din các bài hát, c th, óng kch, c các câu , trình din các iu múa hay iu nhy, biu din nhc c di hình thc cá nhân hoc nhóm. — Các hot ng th dc th thao trong trng tiu hc có các hình thc sau: thi Hi kho Phù ng, ng din th dc. — Câu lc b: c vua, võ thut, bóng á, bóng r, v, khiêu v, th dc nhp iu — Hi thi. — iu tra. — Chin dch. — Trò chi. 2.2. Các bước tổ chức một số hình thức hoạt động giáo dục a) Trò chi * Bc 1. Chun b: — Chun b ca GV: + La chn trò chi phù hp. + Chun b phng tin (nu có). + La chn không gian phù hp. + Huy ng s tham gia ca ngi chi. — Chun b ca HS: Tu tng trò chi c th, GV có th yêu cu HS chun b v phng tin (qun áo, hp, bút màu ) hoc v t liu (thông tin bng kênh ch và kênh hình). * Bc 2. T chc thc hin: — Gii thiu tên trò chi, ph bin lut chi (nu có). TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 149
8. — Hng dn trò chi. — Chi th (nu cn thit). — T chc cho HS chi. — X lí theo lut chi (khi cn). * Bc 3. ánh giá sau trò chi: — Nhn xét các i/ nhóm thc hin trò chi. — Tho lun v ý ngha giáo dc ca trò chi. * u im: — Kích thích s hng phn, to không khí vui v, thú v, thân thin, hoà ng gia các HS. Thu hú t c nhi u HS tham gia. — Qua trò chi, HS có c hi c th nghim nhng kin thc, thái , hành vi. Chính nh s th nghim này, s hình thành c các em nim tin, nhng KNS úng n. — HS c rèn luyn k nng nhn xét, ánh giá. ng thi trò chi giúp tng cng kh nng giao tip gia HS vi HS và gia GV vi HS. — Giá o viên có th thu thp c nhiu thông tin v HS trong mt khong thi gian. b) Hi thi * Mc tiêu: Hi thi là mt trong nhng hình thc t chc các HGD ngoài gi lên lp hp dn nh m lôi cun HS tham gia và t hiu qu cao trong vic giáo dc, rèn luyn và nh hng giá tr cho tui tr. Hi thi mang tính cht thi ua gia các cá nhân, nhóm hoc tp th luôn hot ng tích cc vn lên t c mc tiêu mong mun. Chính vì vy, t chc hi thi cho HS là mt yêu cu quan trng, cn thit ca nhà trng, ca GV trong quá trình t chc HGD ngoài gi lên lp cho HS. * Cách thc hin: Bc 1. Xác nh ch , mc tiêu, ni dung hi thi và t tên cho hi thi. Bc 2. Xác nh thi gian và thi im t chc hi thi. Sau khi la chn ch hi thi, cn xác nh thi im t chc hi thi. Thi im t chc hi thi thng c chn vào nhng ngày có ý ngha lch s hoc nhng ngày cao im ca mt t thi ua, mt t hot ng theo ch , ch im hoc nhng ngày k nim; hay hot ng thi có th c tích hp trong mt HGD ngoài gi lên lp c th nào ó; 150 | MODULE TH 42
9. Bc 3. T chc công tác thông tin, tuyên truyn, vn ng cho hi thi. t chc hi thi t c mc tiêu giáo dc, cn phi làm tt công tác thông tin, tuyên truyn. Cn phi thông báo c th ch , ni dung, mc ích và yêu cu ca hi thi ti toàn th GV, HS trong lp, toàn trng trc khi t chc hi thi mt thi gian thích hp các em có thi gian chun b và luyn tp, ng thi tuyên truyn, ng viên, thu hút ông o HS tham gia vào hi thi. Bc 4. Thành lp ban t chc hi thi. S lng thành viên ban t chc tu thuc vào quy mô t chc hi thi. Thông thng ban t chc hi thi gm có: — Trng ban: Chu trách nhim iu hành chung toàn b các hot ng ca hi thi. — Các phó ban: Ph trách, chun b c s vt cht, k thut (thit k ni dung thi, các môn thi, màn trình din, h thng câu hi và áp án ). Nu quy mô hi thi ln (khi lp hoc toàn trng), có th thành lp các tiu ban ph trách tng vn , tng ni dung. Bc 5. Thit k ni dung chng trình hi thi. Ban t chc có trách nhim xây dng kch bn, ni dung, chng trình hi thi và các phng án (t chc hi thi) d phòng. Bc 6. D trù các iu kin, c s vt cht cho hi thi. Bc 7. T chc hi thi: Hi thi c tin hành theo chng trình thit k ã c xác nh. Thông thng, chng trình hi thi gm nhng ni dung sau: — Khai mc hi thi: Tuyên b lí do, gii thiu i biu, gii thiu các i thi; gii thiu ban giám kho, ban c vn; gii thiu chng trình hi thi. — Phn t gii thiu hoc ra mt ca các i thi. — Tin hành hi thi theo chng trình. — Trong quá trình din ra hi thi, nu có nhng tình hung phát sinh thì ban t chc cn nhanh chóng hi ý gii quyt kp thi và trin khai phng án d phòng mt cách linh hot, sáng to, tránh mt thi gian, nh hng n kt qu hi thi. Bc 8: Kt thúc hi thi. Thông thng, hi thi có th kt thúc bng các ni dung sau ây: — Công b kt qu, tng kt, ánh giá hi thi. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 151
10. — Trao gii thng hi thi. — Rút kinh nghim, thông báo v nhng công vic sp ti, dn dò HS * u im: — T chc hi thi là mt hình thc t chc HGD ngoài gi lên lp thc s hp dn, lôi cun HS tham gia mt cách ch ng, sáng to, phát trin kh nng hot ng tích cc và tng tác ca các em; — Góp phn áp ng nhu cu vn hoá mi cho HS, bi dng cho các em ng c hc tp tích cc, kích thích hng thú trong quá trình nhn thc. Hi thi là im thu hút tài nng và sc sáng to ca HS. * Hn ch: — Hot ng òi hi có s chun b trc và công phu v chng trình, ni dung, ngun lc ngi và kinh phí nht nh cho trang trí, phn thng Do ó cng gây nhng tn kém nht nh cho lp, cho trng. Nu hi thi c t chc theo quy mô toàn trng thì s không to c iu kin cho nhiu HS tham gia, vì mi lp ch có th c mt i thi vi s lng HS hn ch — Là mt phng pháp tích cc nhng nu lm dng nó cng d gây nhàm chán cho HS, do vy cn phi hp vi các phng pháp khác hot ng a dng, sinh ng hn và hiu qu hn. * Mt s lu ý: — hi thi t kt qu giáo dc mong mun, ngi GV cn nm chc các ni dung c bn ca hot ng, trên c s ó vn dng linh hot, sáng to vào thc tin HGD ngoài gi lên lp ca nhà trng. — Hi thi nên vn dng theo quy mô lp và có kt hp vi các phng pháp khác hot ng phong phú hn, thu hút c nhiu HS tham gia hn, nh ó hiu qu giáo dc s cao hn. c) Câu lc b * Mc tiêu: Câu lc b là hình thc t chc HGD ngoài gi lên lp nh m rè n luy n cho HS các k nng hot ng nh: k nng bit lng nghe và biu t ý kin tranh lun, k nng giao tip, k nng trình bày Nhng k nng hot ng ca HS trong quá trình sinh hot câu lc b s là minh chng cho tính hp lí và tính hiu qu ca phng pháp này. * Cách tin hành: — Bc 1. Chun b ca ban ch nhim câu lc b: 152 | MODULE TH 42
11. Trong công vic chun b thì iu quan trng là phi chun b ni dung sinh hot y , có cht lng, bng nhng hình thc t chc khác nhau. Bên cnh ó cng cn xây dng chng trình sinh hot c th. — Bc 2. Tin hành hot ng ca câu lc b: Câu lc b hot ng có nh kì, vì vy mi hot ng din ra u phi theo mt chng trình ã c chun b sn. — Bc 3. Kt thúc hot ng: Mi mt câu lc b khi kt thúc mt chng trình hot ng ca mình có th cho HS phát biu cm tng, a ra nhng khuyn ngh mi cho hot ng ca câu lc b. * u im: — To c hi mi HS th hin kh nng ca mình thông qua các hình thc hot ng a dng, phong phú. — Khuyn khích HS phát trin nng lc cá nhân, to iu kin giúp các em có thái , hành vi úng n. * Hn ch: — Thi gian dành cho sinh hot câu lc b thng ít vì HS phi tham gia các hot ng khác theo yêu cu giáo dc ca nhà trng. — òi hi phi có c s vt cht, trang thit b nht nh. * Mt s lu ý: — Nên chn nhng ch sinh hot câu lc b gn vi nhu cu, hng thú hc tp, hot ng xã hi ca HS và cn xut phát t nhng vn ca thc t a phng. — Thi gian cho sinh hot câu lc b nên cân i vi các hot ng giáo dc khác. d) Tham quan * Mc tiêu: Tham quan là hình thc t chc dy hc c tin hành ngoài nhà trng, trong thiên nhiên, hoc trong nhà bo tàng, khu trin lãm nhm giúp HS thy c các s vt, hin tng trong môi trng “thc” (môi trng t nhiên và thc tin xã hi), t ó m rng tm nhìn, vn hiu bit và hoàn thin tri thc cho HS, gây hng thú hc tp cho các em. * Cách tin hành: Bc 1. Chun b: TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 153
12. — Chun b ca GV: + Xác nh mc ích tham quan. + Xác nh a im tham quan. + Xác nh thi gian tham quan. + L trình và phng tin a HS tham quan. + Nhng thông tin cn thit a ra trc khi tham quan nh im ca hin trng tham quan (Rng ngp mn Hi Phòng, Vn quc gia Cúc Phng, n v nghiên cu v nng lng sch ). + Các câu hi nh hng tham quan. + Các hình thc t chc dy hc: cá nhân, nhóm, lp. + Các hình thc thu thp thông tin: quan sát, phng vn, thu thp hin vt và t liu, tranh nh + GV cn n trc a im tham quan d liu k hoch và d kin ngi hng dn tham quan. Ngi hng dn tham quan thng là GV, vì GV hiu c trình nhn thc và tâm lí ca HS, c bit i vi vic tham quan các c s sn xut và nhà bo tàng. + i vi cuc tham quan xa, GV cn d liu c vic n ung, túi thuc cp cu, qun áo và nhc nh nghiêm ngt v ni quy ng i. — Chun b ca HS: + HS phi chun b giy bút ghi chép nhng thông tin cn thit và nu cn c nhng túi ng các vt thu nhp (nh hin vt, tài liu, tranh nh ). + HS có th mang theo máy nh, máy ghi âm (nu có iu kin). Bc 2. Tin hành tham quan: — GV dn HS n a im tham quan. — Yêu cu HS tôn trng các quy nh v giao tip xã hi, tip xúc vi máy móc, hin vt m bo an toàn. — T chc cho HS tham quan theo l trình và k hoch ã chun b. — Trong quá trình tham quan, HS c quyn và khuyn khích t ra câu hi tìm hiu sâu hn theo nh hng ca nhng câu hi GV ã nêu ra trc lúc tham quan. Bc 3. Tng kt tham quan: — GV gii áp nhng thc mc tn ti ca HS (nu cn). 154 | MODULE TH 42
13. — Tng kt tham quan có th din ra di hình thc àm thoi gia GV và HS. i vi HS lp 4, lp 5 có th cho HS vit thu hoch di dng tr li câu hi, khuyn khích trong bài vit có thêm s , tranh nh minh ho. — D kin k hoch trng bày các sn phm thu hoch sau tham quan (bài vit, tranh nh, mu vt ). — ánh giá v mt nhn thc và t chc tham quan. * u im: — Tham quan giúp HS phát trin t duy: s chú ý, óc quan sát và tng tng sáng to, bit vn dng kin thc ã hc vào thc tin cuc sng — To c hi cho các em tip cn vi thc tin nhn ra các s vt, hin tng trong môi trng t nhiên và nhng quy tc giao tip trong xã hi, ý thc, tuân th quy nh ti im tham quan ng thi còn nâng cao ý thc tp th, tinh thn tng tr vi các bn hc và vi nhân dân. — To ra hình thc vn ng c th phù hp vi tính hiu ng ca tr em, góp phn giáo dc th cht cho HS. * Hn ch: — Nu không chun b cn thn và t chc cuc tham quan tt thì không nhng không t hiu qu v mt ni dung mà có th xy ra tai nn trong quá trình tham quan. — òi hi mt s iu kin nht nh (v thi gian, công sc, kinh phí nht nh ). * Mt s lu ý: — Tìm hiu trc a im, chn thi gian và thi tit thích hp vic i li ca HS c thun li. — D kin trc các tình hung không thun li có th xy ra có k hoch khc phc. — Quy nh v k lut, an toàn trên ng i và ni n tham quan. — Ph bin trc nhim v hc tp cho c lp. — Cui t, GV nhn xét kt qu tham quan v nhn thc, k lut hc tp, an toàn e) iu tra * Mc tiêu: iu tra là mt phng pháp t chc HGD ngoài gi lên lp nhm giúp HS tìm hiu mt vn và sau ó da trên các thông tin thu thp c tin hành phân tích, so sánh, khái quát rút ra kt lun, nêu ra các gii pháp hoc kin ngh. Chính vì vy phng pháp này to c hi HS TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 155
14. hiu rõ thc t a phng, t y giúp các em có nhng óng góp cho quê hng phù hp vi la tui. * Cách tin hành: Bc 1. Xác nh mc ích, ni dung và i tng iu tra: — GV phi nh hng cho HS v mc ích ca vic iu tra hay nói cách khác phi tr li câu hi: vic kho sát iu tra nhm mc ích gì? — Ni dung iu tra phi m bo gn vi ch hot ng, phù hp vi trình HS, không làm mt quá nhiu thi gian ca HS. — i tng iu tra: các yu t khí hu, s dng in ti lp hc, trng hc. Bc 2. T chc cho HS iu tra: — Tu theo mc ích, ni dung, tính cht ca vic iu tra mà có th t chc cho HS tìm hiu, iu tra theo nhóm hoc cá nhân; có th thc hin trong thi gian ngn hoc dài. — Phân công c th, rõ ràng nhim v iu tra, tìm hiu cho tng cá nhân, nhóm và xác nh thi gian phi báo cáo kt qu. — Hng dn cho HS cách thc tìm hiu iu tra thu thp thông tin (quan sát ti hin trng hoc quan sát trc tip i tng; phng vn: phng vn ming, phng vn bng phiu; thu thp: hin vt, t liu, tranh nh, sách báo ). — Hng dn HS ghi chép cn thn và x lí thông tin. Bc 3. T chc cho HS báo cáo kt qu iu tra: HS báo cáo kt qu iu tra trc lp và c lp cùng tho lun, ánh giá, nhn xét, b sung kt qu công vic ca nhau. * u im: — Phát trin và làm phong phú ni dung hc tp. Giúp ci thin quan h gia GV và HS. — HS c vn dng các kin thc lí thuyt vào gii quyt các bài tp thc tin. Vì vy, phng pháp này còn rèn luyn cho HS các k nng nh quan sát, o c ngoài thc a. — To iu kin HS hiu rõ thc t a phng, t y giúp các em thêm yêu quê hng, t nc. * Hn ch: — Khó khn trong vic qun lí và t chc hot ng ca HS hin trng. — B ng bi thi tit. 156 | MODULE TH 42
15. — òi hi phi có nhiu thi gian hn tin hành so sánh vi các phng pháp khác. * Mt s lu ý: — GV phi tìm hiu trc a im t chc cho HS n iu tra. — GV giao nhim v hc tp cho HS mt cách rõ ràng, c th. i vi HS tiu hc nên có phiu gi ý cho HS ghi chép. f) Chin dch * Mc tiêu: Hình thc chin dch không ch tác ng n HS mà ti c cng ng. Chính trong các hot ng này, HS có c hi khng nh mình trong cng ng, qua ó hình thành và phát trin ý thc “mình vì mi ngi, mi ngi vì mình”. Mi chin dch nên mang mt ch nh hng cho các hot ng nh: Chin dch vì thành ph xanh, Bo v làng c, Chin dch gi Trái t, Chin dch vì nhng em bé có hoàn cnh khó khn. Vic hng dn HS tham gia các hot ng chin dch nhm: tng cng s hiu bit và s quan tâm ca HS i vi các vn xã hi có tính thi s c th, có ý thc hành ng; tp dt cho HS tham gia gii quyt nhng vn xã hi; phát trin HS mt s k nng cn thit nh k nng hp tác, thu thp thông tin, ánh giá và k nng ra quyt nh. * Cách tin hành: Các bc trin khai mt chin dch có th c tin hành nh sau: Bc 1. Trang b cho HS nhn thc và nhng thông tin v vic tham gia mt chin dch c th nào ó, s cn thit phi tham gia chin dch này. Bc 2. La chn chin dch cn phát ng và thc hin; xây dng k hoch thc hin (chng trình, kch bn, thông tin, t liu, huy ng ngun lc ). Bc 3. Bi dng cho HS mt s kin thc, k nng cn thit tham gia chin dch. Bc 4. Trin khai và giám sát các hot ng ca chin dch. Bc 5. Tng kt, ánh giá và rút kinh nghim. Các chin dch nên c t chc vào dp k nim các ngày l k nim trong nm nh ngày thành lp i, ngày Hin chng các nhà giáo TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 157
16. * u im: — Tng cng s hiu bit và s quan tâm ca HS i vi các vn xã hi c th, có ý thc hành ng. — To c hi cho HS c tp dt tham gia gii quyt các vn xã hi. — Phát trin HS mt s k nng cn thit nh k nng hp tác, thu thp thông tin, và k nng ra quyt nh. * Hn ch: — òi hi mt s iu kin nht nh (v nhân lc, thi gian, công sc kinh phí). — Khó khn trong vic qun lí chin dch nht là i vi HS nh. * Mt s lu ý: — GV phi la chn ch chin dch cho phù hp vi i tng và c im a phng. — Xây dng k hoch trin khai chin dch c th, kh thi vi các ngun lc huy ng c. — HS phi c trang b trc mt s kin thc, k nng cn thit tham gia vào chin dch. Câu hi 1: Anh/ Ch hãy lit kê các ni dung hot ng giáo dc cn thit giáo dc k nng sng cho hc sinh tiu hc. Anh/ Ch s b sung thêm nhng ni dung hot ng nào? Câu hi 2: Hot ng giáo dc có nhng hình thc nào phù hp giáo dc k nng sng cho hc sinh tiu hc? Theo anh/ ch có th a thêm nhng hình thc hot ng giáo dc nào phù hp cho HS tiu hc? BÀI TẬP Anh/ Ch hãy xây dng ni dung HGD ca lp mình ch nhim trong nm hc và hình thc phù hp theo nguyên tc dy hc hp tác. Tr li ca bn: 158 | MODULE TH 42
17. TT Ni dung Hình thc TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 159
18. Nội dung 2 THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Anh/ Ch hãy c nhng thông tin c cung cp di ây: 1. Nguyên tắc thiết kế hoạt động giáo dục cho học sinh Các thit k HGD cho HS c coi là hiu qu khi nó t c s cân bng gia kh nng thc hin ca HS vi ý thit k ca GV và cn m bo các nguyên tc sau: — HS là trung tâm ca quá trình dy hc: Hot ng cn c thit k cn thn, lôi cun HS vào nhng nhim v m và có tính thc tin cao. Các nhim v phi kích thích c kh nng ra quyt nh, nim cm hng, say mê ca HS trong quá trình thc hin và to ra sn phm cui cùng. — Xác nh c nhng mc tiêu hc tp quan trng gn vi các chun: GV khi thit k hot ng phi có các mc tiêu rõ ràng gn vi các chun ca HGD (v kin thc, k nng và thái ) và tp trung vào nhng hiu bit ca HS. — Phi có các hình thc ánh giá a dng và thng xuyên: GV cn phi xác nh ngay t khi trin khai, các kt qu d kin cn phi c làm rõ và phi luôn c rà soát nhiu ln kim chng mc lnh hi bng các phng pháp ánh giá khác nhau. — Phi có liên h vi thc t: HGD phi gn vi i sng thc t ca HS. T ó, HS có th th hin vic hc ca mình trc nhng i tng thc t, liên h vi các ngun lc cng ng, tham kho các chuyên gia trong lnh vc cn tìm hiu, hoc trao i thông qua công ngh hin i. 2. Quy trình thiết kế hoạt động giáo dục cho học sinh * HGD thành công, GV phi có s chun b và lên k hoch chu áo, GV phi phác ho c các bc c th trong u. V c bn, thit k HGD bao gm các bc sau: Bc 1. Xác nh mc tiêu giáo dc c th. Bc 2. Thit lp các ý tng. 160 | MODULE TH 42
19. Bc 3. Lp k hoch ánh giá. Bc 4. Thit k các hot ng. MẪU THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG Tên HGD 1. Tiêu hot ng — Tóm tt. — Ý tng. — Cách chia nhóm. — Cách thc thc hin. — Thi gian d kin. — Mc tiêu. 2. Tin hành hot ng — Hot ng 1: Giao nhim v — tho lun toàn lp — xác nh k hoch chung — phân chia nhóm (Nhóm 1, 2, 3 ): thi gian tho lun — phân công công vic — thc hin — iu chnh nu cn thit — ánh giá kt qu. — Hot ng 2: Giám sát, iu chnh, phi hp hot ng các nhóm hot ng. Trong sut quá trình hot ng, các nhóm thng xuyên báo cáo tình hình cho GVCN. Các nhóm có th hot ng c lp cùng thi gian hoc ôi khi có s phi hp theo nh k hoch ã d nh ban u, hoc sn phm ca nhóm này s là khi u hot ng ca nhóm kia tu theo trình ca HS mà GV quyt nh. — Hot ng 3: Làm vic chung toàn lp: ánh giá kt qu hot ng tng nhóm và toàn lp. * Các bc này c c th hoá trong thit k HGD nh sau: — Tên HGD. — Tiêu hot ng. Xut phát t ý tng, hãy t mt cái tên tht hay và n tng. — Tóm tt: Cn xác nh c th ni dung có liên quan n ý tng, sau ó tóm tt ngn gn hot ng, trong ó nêu vai trò ca HS, sn phm mà GV mong mun HS thc hin, các kin thc, k nng mà GV mong mun HS t c. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 161
20. — Ý tng hot ng: GV cn hình dung và có ý tng rõ ràng, rành mch v nhng vn sau nh th nào: — V vic chia nhóm HS: Trc khi chia nhóm HS, GV cn suy ngh chia ni dung th hin thành các gói nh ni dung khác nhau. Cách phân chia này c tin hành tu theo trình ca HS (kh nng làm vic nhóm, kh nng t chc, trình kin thc hin có ). Ví d: T chc Tt Trung thu. Lp 1: Các em tham gia hot ng trung thu do Hi PHHS và các anh ch khi lp ln t chc: tham gia các trò chi, tham gia rc èn, tham gia phá c Trung thu. Lp 3: HS tham gia trang trí lp theo ch trung thu, biu din múa s t và t chc các trò chi dân gian. Trên c s ý tng ó, GV s chia HS trong lp thành 4 nhóm ln: nhóm trang trí (8 — 10 HS), nhóm múa s t (7 — 9HS) và nhóm trò chi dân gian (12 HS), nhóm h tr t chc liên hoan (các HS còn li). HS c chia theo các nguyên tc chia nhóm ã trình bày Module TH41. Lp 5: Ngoài vic t chc trung thu cho lp còn tham gia h tr t chc tt trung thu cho các em lp 1, lp 2 (múa s t, t chc trò chi dân gian). Vì th s nhóm lp 5 s tng lên. Mc phi hp t chc hp tác din ra không ch trong mt nhóm mà còn gia các nhóm. Tuy GV ã có k hoch chia các nhóm khác nhau nhng vic thu hút, lôi cun HS tham gia xây dng ni dung trc khi GV ra quyt nh là cn thit: Chúng ta s làm nhng vic nào chun b ón Tt trung thu? Mi vic cn bao nhiêu ngi? Thi gian chun b là bao nhiêu? Em mun mi nhng bn nào làm cùng vi em? ây là c hi giáo dc nhng KNS quan trng ca HS nh bit chia s ý tng, t duy sáng to, k nng phân tích phê phán, k nng lng nghe và phn hi tích cc, trình bày, thuyt phc — V vic HS bng cách nào s thc hin c nhim v ca mình: GV cn hình dung trc nhng cách thc HS có th thc hin nhim v ca nhóm. GV có th h tr HS bng nhng câu hi nh hng sau: làm vic này, em cn nhng vt liu gì? Nhng vt liu ó có th ly t âu? S lng tng loi vt liu là bao nhiêu? Khi nào ly? Thc hin vic ó theo trình t nào? Em thy còn khó khn nào? Ai giám sát công vic ca 162 | MODULE TH 42
21. nhóm? Báo cáo nh kì kt qu hot ng ca nhóm cho ai (bn nào? Cô ?) và vào thi gian nào? Di hình thc nào? Ví d nhóm múa s t: HS cn quan tâm n nhng vt liu: u s t, vi làm uôi s t, mt n phng, qun áo múa s t, trng. Trong nhóm ã có ai bit múa s t, ai bit ánh trng? Nhóm có th tp múa s t ti a im nào? Tp vào thi gian nào? — V vic HS có nhng hình thc nào th hin sn phm ca nhóm. Mc tiêu: + Ni dung hot ng (chia thành các phn ni dung theo tng thi gian). + Cách t chc hot ng. + S ngi/ nhóm thc hin. + Cách phân chia công vic trong nhóm, quan h gia các thành viên trong nhóm; ai là ngi lãnh o; báo cáo cho ai? + Ai là ngi iu chnh hot ng ca các nhóm? Thi gian d kin GV cn xác nh rõ thi gian cn thit trin khai hot ng, trong ó cn chú ý n: — Tng thi gian dành cho hot ng; — Thi gian dành cho hot ng trin khai hot ng n HS; — Thi gian dành cho HS hot ng nhóm; — Thi gian tng hp và ánh giá kt qu. Khi GV sp xp lch trình thi gian hp lí và cht ch, kh nng thành công ca hot ng s cao hn. Tu theo s lng thi gian dành cho tng gói ni dung, GV cng nh HS phi bit t iu chnh khi lng công vic ca mình. Nu thi gian trang trí lp kéo dài mt tun thì nhóm trang trí s có nhiu sn phm trang trí hn khi ch có 3 ngày. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 163
22. Tt Trung thu TT Tên nhóm Công vic Thi gian Hn cui Gp, làm èn lng 4 ngày ngày 12 1 Nhóm trang trí V mt n 1 ngày Làm dây hoa 3 ngày 2 Nhóm múa s t Tp múa u s t 6 ngày ngày 14 Trò chi 1 2 ngày ngày 14 3 Trò chi dân gian Trò chi 2 2 ngày Trò chi 3 2 ngày Nhóm h tr t Xp bàn gh 2 ting ngày 14 4 chc liên hoan Bày mâm c Tìm hiu lch s Trung 5 ngày ngày 13 thu Gii thiu v Tt 5 Trung thu Nhng cách thc t chc Tt Trung thu các min t khác nhau Mc tiêu: GV cn xác nh rõ mc tiêu v kin thc, k nng, thái và mc tiêu v sn phm. — Mc tiêu v kin thc: Sau khi kt thúc hot ng, HS cn t c các kin thc, k nng và thái nào? K nng nào? — Nhng KNS: — Mc tiêu v sn phm: Sn phm mà HS thc hin cn t c các tiêu chí gì? Ví d: hot ng Tt Trung thu: — Mc tiêu: Kin thc: HS bit c lch s Tt Trung thu, các phong cách a dng trong Tt Trung thu, có nhng cm xúc vui v, hài lòng khi cùng nhau chun b ón Trung thu. 164 | MODULE TH 42
23. KNS: Lp k hoch và thc hin theo nhóm, bit tho lun, thng lng, thuyt phc lng nghe nhng ý kin ca ngi khác, rèn thêm nhng k nng ca bn thân nh vn ng, thu thp và x lí thông tin, k nng hi ho, cm nhn c nim vui, bit hp tác khi làm vic gia các cá nhân và các nhóm. Thái : Bit th hin lòng bit n trc s quan tâm ca ngi ln (b m, thy cô), tôn trng và chia s, cm thông vi bn, bit th hin s quan tâm ti b m, thy cô và bè bn. Tin hành hot ng: Tp trung vào các vic làm ca HS, các vic làm càng c th thì GV s d theo dõi và ánh giá. GV có th thit k mu phiu phân công công vic và thc hin công vic cho tng nhóm và phiu nht kí làm vic ca tng nhóm nh sau: Phiu phân công công vic và thc hin hot ng ca nhóm: Công vic nhóm phân Thi gian Vai trò H và tên Ghi chú công, quá trình thc hin thc hin trong nhóm 1 Nhóm trng 2 Nhóm phó 3 Th kí Thành viên Nht kí làm vic ca nhóm Tin thc hin Thi gian Kt qu Ghi chú nhim v c giao Ngày Ngày Tng hp Trong quá trình hot ng, GV cn chú ý nu HS tip thu chm hoc bt u làm quen vi hot ng thì: TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 165
24. — Cho thêm thi gian. — H tr thêm t GV và ph huynh HS. — iu chnh phân công nhim v nu cn. i vi nhng HS gii trong mt lnh vc nào ó, GV nên: — S dng HS nh mt chuyên gia. — Khuyn khích HS truyn t li kinh nghim cho các HS khác. Thit b và tài liu: — Máy nh; — Máy quay phim; — Máy tính; — Kt ni internet; — Máy chiu; — Tài liu t internet; — nh HS t chp; — Các tài liu HS thu thp t các ngun khác; — GV lit kê ra nhng thit b và tài liu cn thit trong quá trình thc hin. BÀI TP Hãy phân chia ni dung các HGD thành các gói nh cho HS lp 3 và lp 5 theo mu sau: Tt Trung thu Nhóm Tên HS TT Tên nhóm Công vic trng trong nhóm Gp, làm èn lng 1 Nhóm trang trí V mt n Làm dây hoa Múa u s t, gõ 2 Nhóm múa s t trng, làm phng, múa uôi Trò chi 1 3 Trò chi dân gian Trò chi 2 Trò chi 3 166 | MODULE TH 42
25. Nhóm h tr t Xp bàn gh 4 chc liên hoan Bày mâm c Tìm hiu lch s Trung thu Gii thiu v Tt 5 Nhng cách thc t Trung thu chc Tt Trung thu các min t khác nhau Hot ng tham quan H Gm Tên HS TT Tên nhóm Công vic Nhóm trng trong nhóm Hot ng Tt Nguyên án Tên HS TT Tên nhóm Công vic Nhóm trng trong nhóm TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 167
26. Cm tri mng xuân Tên HS TT Tên nhóm Công vic Nhóm trng trong nhóm Làm báo tng ch 20 tháng 11 Tên HS TT Tên nhóm Công vic Nhóm trng trong nhóm 168 | MODULE TH 42
27. BÀI TẬP V bn t duy ch rõ mi quan h gia các công on và gia các nhóm. Nội dung 3 PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG 1. Thành phố mến yêu 1.1. Tiêu đề: Thành phố mến yêu. 1.2. Tóm tắt: Hà Ni là mt thành ph c kính ngàn nm tui. Hng ng Nm Du lch các em s óng vai mt công ti du lch thit k mt chuyn du lch nhm gii thiu cho du khách mt s a danh ni ting ca thành ph. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 169
28. 1.3. Ý tưởng — GV s chia lp thành 4 nhóm (mi nhóm t 6 n 8 thành viên). Mi nhóm c giao nhim v nh mt công ti du lch, thit k mt chuyn du lch nhm gii thiu cho khách tham quan. — HS s nghiên cu các kin thc có liên quan n các a danh. — HS s i thc t, chp nh hoc su tm tranh, nh và tài liu (t sách, báo, internet ) có liên quan n các a danh. — HS s da trên các kin thc và sn phm thu c xây dng sn phm ca nhóm. 1.4. Thời gian dự kiến: 1 tháng. 1.5. Mục tiêu HS có th: — Bit c mt s a danh ni ting, nm c các kin thc lch s có liên quan n a danh ó. — Thit k mi liên h gia các yu t liên quan n a danh (lch s, vn hoá, li sng, giá tr ); bit cách nhìn vn v mt a danh lch s t nhiu góc khác nhau nh vn hoá, xã hi, lch s, kinh t — Rèn luyn k nng làm vic theo nhóm, hp tác cùng gii quyt các mc tiêu ca hot ng. — Hình thành và tuyên truyn lòng t hào v thành ph, quê hng. Các KNS c giáo dc: TT Ni dung giáo dc k nng sng Mc thc hin 1 T nhn thc x 2 Xác nh giá tr x 3 Th hin s t tin x 4 Giao tip x 5 Lng nghe/phn hi tích cc x 6 ng x vn hoá x 7 Trình bày x 8 T duy sáng to x 9 Tìm kim s h tr x 10 t mc tiêu x 170 | MODULE TH 42
29. TT Ni dung giáo dc k nng sng Mc thc hin 11 ng phó vi cng thng 12 Qun lí thi gian x 13 Kim soát cm xúc 14 T duy phê phán x 15 Gii quyt vn x 16 m nhn trách nhim x 17 Gii quyt mâu thun 18 Thng lng x Tin hành hot ng Hot ng 1: Tho lun toàn lp. Phng pháp: ng não, tho lun nhóm. 1. Nhng a im du lch vàng — Có 2 cách t chc: + GV nêu tên các a danh, phân công cho nhóm HS theo cách bt thm (H Gm, Chùa Mt Ct, Nhà Th ln, Nhà Hát ln, Vn Miu — Quc T Giám, các ph c Hà Ni ) + HS t xut a danh — có s thng lng tho thun gia các nhóm không có s trùng lp. — GV yêu cu tho lun tr li các câu hi sau: + Em hãy nêu các a danh lch s hoc vn hoá ni ting ca Hà Ni mà em có n tng sâu sc? + Các a danh này nm v trí nào ca Hà Ni? — HS tho lun nhóm và quyt nh chn mt s a danh cho tour du lch ti Hà Ni. 2. GV tin hành cho HS tho lun lp tr li câu hi: Làm th nào xây dng c mt tour du lch Hà Ni thú v và cht lng nht? GV thng nht các yêu cu mà tour du lch cn t. 3. HS c chia nhóm theo các a danh: nhóm Nhà Th Ln; nhóm Vn Miu — Quc T Giám, nhóm Nhà Hát Ln; nhóm ph c Hà Ni, nhóm H Tây. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 171
30. GV giao cho các nhóm phiu giao vic, phiu phân công công vic và thc hin, nht kí ca nhóm và mt s t liu liên quan n a danh Trong phiu giao vic ã ghi các vic làm có mt tour du lch t yêu cu. Hot ng 2: Làm vic nhóm. Các nhóm tìm hiu phiu giao vic, phiu phân công công vic và nht kí thc hin hot ng nhóm tho lun và phân công công vic cho nhau. GV quy nh các nhóm cn báo cáo li cho GV vào nhng thi im sau: sau khi phân công công vic, sau khi thu thp các t liu phc v du lch, sau khi la chn cách thc và ni dung trình bày. a im và thi gian làm vic rt linh hot, tu theo s tho thun gia các bn trong nhóm. HS làm vic không có s giám sát và áp t cht ch ca GV, vì th ây là c hi các bn th hin và kim nghim nhng KNS ca bn thân. Phiu giao vic : — Tên nhóm. — Thi gian làm vic nhóm. — a danh. — Gii thiu v a danh: lch s hình thành, v trí a danh, mô t, giá tr thi nay; su tm các nh, bài hát, nhc, th liên quan n a danh. — Cách di chuyn n a danh: các phng tin giao thông. — Nhng iu cn chú ý khi tham quan a danh. — Nhng vic có th mun làm (Mua lu nim gì? âu? ). Phiu phân công công vic và thc hin hot ng ca nhóm H Công vic nhóm phân công, Thi gian Vai trò và Ghi chú quá trình thc hin thc hin trong nhóm tên 1 Su tm các thông tin liên Nhóm quan n a danh: lch s trng hình thành, v trí a danh, mô t, giá tr thi nay bng cách hi ngi quen, qua sách báo, qua mng internet, n thc a. 172 | MODULE TH 42
31. Lp k hoch trình bày sau khi tho lun nhóm: ni dung cn trình bày, hình thc trình bày. — Ghép kt qu làm vic ca các nhóm nh vào ni dung trình bày ca nhóm. — Tho lun và iu chnh sau khi tho lun nhóm. Phân công ngi trình bày và h tr trình bày. 2 — Su tm các thông tin liên Nhóm phó quan n a danh: lch s hình thành, v trí a danh, mô t, giá tr thi nay. — Thông báo kt qu làm vic vi nhóm trng và th kí. 3 Su tm các nh, bài hát, Th kí nhc, th liên quan n a danh bng cách hi ngi quen, qua sách báo, qua mng internet, n thc a. Chn lc các t liu có th s dng và cách thc s dng sau khi tho lun vi thành viên s 4. — Ghi nht kí làm vic nhóm u n. — Thông báo kt qu làm vic nhóm vi GVCN. 4 Su tm các nh, bài hát, Thành viên nhc, th liên quan n a danh. 5 — Tìm các cách thc di chuyn Thành viên n a danh: xe buýt tuyn; TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 173
32. xe xích lô, xe p, xe máy. — Tìm hiu các dch v phc v khách du lch: bán lu nim, chp nh; nhà v sinh, dch v y t, dch v n ung, hng dn du lch, các th tc ra vào a danh. — Chn lc các t liu có th s dng và cách thc s dng sau khi tho lun vi thành viên s 6. — Thông báo kt qu làm vic vi nhóm trng và th kí. 6 — Tìm các cách thc di chuyn Thành viên n a danh: xe buýt tuyn; xe xích lô, xe p, xe máy. — Tìm hiu các dch v phc v khách du lch: bán lu nim, chp nh; nhà v sinh, dch v y t, dch v n ung, hng dn du lch, các th tc ra vào a danh. Nht kí làm vic ca nhóm Tin thc hin Thi gian Kt qu Ghi chú nhim v c giao Ngày Ngày Tng hp Hot ng 3: Trình bày nhóm. — Thành lp ban giám kho, tiêu chí ánh giá. — Trình bày ca các nhóm: 174 | MODULE TH 42
33. + Mi nhóm trình bày v ý tng tour du lch các nhóm khác cùng tho lun và cho ý kin phn hi. GV nhn mnh vào câu hi “Làm th nào xây dng c mt tour du lch Hà Ni thú v và cht lng nht?” HS xem xét li ý tng v tour du lch ca nhóm mình. + Các nhóm s trình bày các sn phm ca nhóm mình. Ban giám kho, GV và các nhóm khác nhn xét theo các bng tiêu chí ánh giá và có phn hi ngay sau phn trình bày ca mi nhóm. — Thông báo kt qu ánh giá ca ban giám kho; chn nhóm có sn phm du lch hay nht. Lp s t chc du lch theo tour ca nhóm ot gii nht và nhóm ó s tr thành hng dn viên du lch ca lp. Hot ng tng kt. — HS suy ngm — chia s v nhng n tng hoc iu mi m, nhng k nng mi thu nhn c qua hot ng này. — GV ghi li các ý kin ca HS vào giy A 0 và treo lên HS tham kho hoc HS ghi và ính lên giy ca lp. Thit k hot ng chào mng Ngày Nhà giáo Vit Nam. — Tiêu : Tôn s trng o. — Tóm tt: Ngày 20 tháng 11 là ngày hi ca các thy các cô. HS t chc các hot ng chào mng, tri ân các thy các cô ã dy em nên ngi. Các em thit k và t chc các hot ng chào mng ngày Nhà giáo Vit Nam. — Ý tng: + GV s chia lp thành các nhóm: nhóm vn ngh, nhóm làm báo tng, nhóm trang trí lp, nhóm chun b quà chúc mng các thy cô, nhóm tìm hiu v lch s ngày 20 tháng 11, nhóm tìm hiu v các thy cô trong trng, nhóm su tm các ca dao tc ng th ca liên quan n ch GV. + Mi nhóm chun b và trin khai nhim v ca mình: nhóm vn ngh chn tit mc vn ngh, luyn tp biu din chào mng; nhóm làm báo tng chun b ý tng cho báo, yêu cu các bn vit bài, làm thip chúc mng các thy cô, biên tp và trang trí báo tng, ra báo trc ngày l; nhóm trang trí lp lên ý tng trang trí, chun b các trang trí, thc hin trang trí úng ngày d nh — Thi gian d kin: 1 tháng. — Mc tiêu: HS có th: TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 175
34. + Bit c ý ngha ca ngày l 20 tháng 11, lch s ngày 20 tháng 11, vai trò và công lao ca các GV trong vic dy d, chm sóc các HS, tình cm ca các thy cô dành cho HS. + Bit c s kính trng mà xã hi dành cho GV qua các bài th, ca dao, tc ng, các hot ng xã hi nhm tôn vinh ngh nhà giáo. + Bit biu hin các hành vi th hin s quan tâm, tình cm và lòng kính trng vi các thy cô. + Th hin s kính trng, lòng bit n ca HS i vi các thy cô, k c các thy cô ã dy trc ây. + Rèn luyn k nng làm vic theo nhóm, hp tác cùng gii quyt các mc tiêu ca hot ng. + Các KNS c giáo dc: giao tip, ra quyt nh, t duy phê phán, qun lí bn thân, t nhn thc. Tin hành hot ng Hot ng 1: Tho lun toàn lp. Phng pháp: ng não, tho lun nhóm: 1. GV yêu cu HS tho lun nêu ý tng t chc hot ng chào mng ngày Nhà giáo Vit Nam. 2. GV thng nht các ý tng hot ng chào mng ngày Nhà giáo Vit Nam. 3. HS c chia nhóm: nhóm vn ngh; nhóm làm báo tng; nhóm trang trí lp; nhóm chun b quà chúc mng; nhóm tìm hiu v lch s ngày 20 tháng 11; nhóm tìm hiu v các thy cô trong trng; nhóm su tm các câu ca dao, tc ng, th ca liên quan n ch GV. Mt HS có th tham gia nhiu nhóm, nhng ch có th là nhóm trng, nhóm phó hay th kí ca mt nhóm. GV giao cho các nhóm phiu giao vic, phiu phân công công vic và thc hin, nht kí ca nhóm. Hot ng 2: Làm vic nhóm. Các nhóm tìm hiu phiu giao vic, phiu phân công công vic và nht kí thc hin hot ng nhóm tho lun và phân công công vic cho nhau. GV quy nh các nhóm cn báo cáo li cho GV vào nhng thi im sau: sau khi phân công công vic, trong quá trình làm vic, sau khi hoàn thành công vic. a im và thi gian làm vic rt linh hot, tu theo s tho thun gia các bn trong nhóm. 176 | MODULE TH 42
35. Phiu giao vic : — Tên nhóm biu din vn ngh. — Thi gian làm vic nhóm. — Chn các tit mc vn ngh, ngi biu din. — Chun b li bài hát, àn, cát-xét, u a. — Luyn tp tit mc. — Chun b trang phc biu din. Phiu phân công công vic và thc hin hot ng ca nhóm H Công vic nhóm phân công, Thi gian Vai trò trong và Ghi chú quá trình thc hin thc hin nhóm tên 1 — Chn các tit mc vn ngh — Nhóm trng ngi biu din bng cách hi ngi quen, qua sách báo, qua mng internet, n thc a. — Chun b li bài hát, àn, cát-xét, u a. — Xp lch trình tp luyn, thông báo lch lp, a im tp. 2 Thông báo kt qu làm vic Nhóm phó vi nhóm trng và th kí. 3 Chun b qun áo biu din. Th kí — Ghi nht kí làm vic nhóm u n. — Thông báo kt qu làm vic nhóm vi GVCN. 4 Luyn tp theo k hoch. Thành viên 5 Luyn tp theo k hoch. Thành viên TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 177
36. Nht kí làm vic ca nhóm Tin thc hin Thi gian Kt qu Ghi chú nhim v c giao Ngày Ngày Tng hp Hot ng 3: Trình bày nhóm. Mi nhóm trình bày kt qu khi n thi hn. Nghim thu sn phm ca tng nhóm s là GV và nhóm trng các nhóm. Công vic và thi gian nghim thu sn phm ca các nhóm s là khác nhau. Hot ng tng kt. — HS suy ngm — chia s v nhng n tng hoc iu mi m, nhng k nng mi thu nhn c qua hot ng này. — GV ghi li các ý kin ca HS vào giy A 0 và treo lên HS tham kho hoc HS ghi và ính lên giy ca lp. BÀI TẬP 1. Hãy s dng bn t duy th hin quan h và công vic gia các nhóm trong hot ng chào mng Ngày Nhà giáo Vit Nam. 178 | MODULE TH 42
37. 2. Hãy v trc thi gian hot ng các nhóm trong hot ng chào mng Ngày Nhà giáo Vit Nam. Nội dung 4 GIÁM SÁT, KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG Anh/ Ch hãy c nhng thông tin sau ây: 1. Cách đánh giá hiện nay Lp hc ngày nay c ánh giá theo nhiu cách khác nhau. Bài kim tra, các câu hi vn c dùng nhng không còn là phng pháp duy nht ánh giá HS na. Thay vào ó là nhng k thut ánh giá a dng ti nhng thi im khác nhau ca bài hc, bao gm: • GV và HS a và nhn nhng phn hi di hình thc tho lun vi bn hc và vi GV. • Bng kim mc và t ánh giá giúp HS hiu c kt qu mc tiêu, qun lí c quá trình hc tp. • Vic t ánh giá s giúp phát trin siêu nhn thc cng nh t duy sâu hn trong hc tp. • Vic ánh giá cht lng sn phm và hot ng s do bn cùng hc và GV tin hành. 2. Mục đích của việc đánh giá Mc ích u tiên ca vic ánh giá trong lp hc hin nay là thúc y vic hc và ci tin vic dy. ánh giá không phi là hot ng n l, TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 179
38. trái li, nó là mt quá trình din ra liên tc trong sut hot ng. ánh giá liên tc và nh kì là khâu ct yu ca dy hc, có ý ngha quan trng trong vic giúp HS th hin c nhng gì ã hc bng nhiu cách khác nhau. Nh ánh giá nh kì thông qua các hng dn trong bài hc, GV bit nhiu hn v nhu cu ca HS cng nh có th iu chnh vic ging dy nhm giúp HS t kt qu tt hn. Vic ánh giá nên tp trung vào mc ích c th nh: • HS hng n các mc tiêu hot ng nh th nào? • HS s dng nhng KNS nào? • Liu HS có nâng cao c kh nng t qun lí, làm vic nhóm tt hn hay không? • HS tích hp và s dng thông tin mi hiu qu n mc nào? Trong ánh giá da trên vic ly HS làm trung tâm, HS s c tham gia nhiu hn vào các quá trình ánh giá, cn thêm nhiu c hi hc tp và thc hành hn: • Lp k hoch hot ng, bng kim mc và phiu ánh giá hot ng. • S dng gi ý giúp HS suy ngh và t ánh giá hot ng ca chính mình. • Xác lp mc ích, nhim v, d oán v kt qu t c trong hot ng. • Ch ra nhng khó khn có th có trong quá trình hot ng, a ra nhng gi ý chin lc khc phc. • Trao i phn hi t HS. Khi tham gia vào quá trình ánh giá mc này, HS s c khích l, kim soát c vic hc, t khng nh thành công ca bn thân. giúp HS thành công, GV cn cung cp: • Các chun rõ ràng. • Nhng c hi theo dõi s tin b ca chính mình. • Các phng pháp thu thp phn hi chính tc chia s vi bn hc, kt hp nhng phn hi t bn hc tng hiu qu công vic. • Thi gian hoàn thành công vic và các sn phm. • H tr xác lp mc ích hc tp mi trong tng lai. 3. Mục tiêu đánh giá S dng công c ánh giá : • ánh giá kin thc sn có ca HS. 180 | MODULE TH 42
39. • nh ngha và truyn t mc tiêu hc tp cho HS mt cách rõ ràng. • Cung cp nhng phn hi mang tính d báo n GV và HS. • ánh giá và tng cng hiu qu giáo dc. • Phân tích im mnh và im yu ca HS. • Tng cng hiu bit ca HS v quá trình hot ng. • Khuyn khích HS t ánh giá và giao tip trong hot ng. Mt hot ng tt là phi nh ra c kt qu cui cùng ngay trong ý tng. iu ó có ngha là phi c xác nh mc ích, xác nh c HS mun bit gì, bit làm gì, ch ra c cách ánh giá các KNS ca HS. Tt c nhng iu trên cn phi c tính toán trc khi trin khai hot ng. Phi có k hoch cho vic ánh giá hot ng, : • S dng nhiu phng pháp ánh giá khác nhau. • ánh giá nh kì trong các giai on hot ng. • ánh giá nhng mc tiêu quan trng ca hot ng. • Khuyn khích HS tham gia trong quá trình ánh giá. 4. Đánh giá liên tục trong hoạt động Trc khi bt u hot ng, cn s dng d liu ánh giá xác nh im bt u bng cách chú trng vào nhng câu hi sau: • HS cn chú trng vào nhng k nng nào? • Nhng loi hot ng chính nào cn phi thc hin? • HS hot ng nhóm nh th nào hc tp hp tác? Trong sut hot ng, có th thc hin cùng ánh giá vi HS : • Chia s mc tiêu và tiêu chun hot ng. • To c hi cho HS t nh hng, xác lp mc tiêu, lên k hoch và thc hành trong quá trình hot ng. • Giám sát quá trình hng n mc ích. • Giám sát hot ng và mc thu hiu. • Thúc y phn hi t bn hc. • Phân tích quan nim sai lm. • Xác nh xem KNS có c vn dng trong các tình hung mi hay không. 5. Kế hoạch đánh giá — Lch trình ánh giá: Lch trình ánh giá hot ng rt quan trng nhm m bo s thành công chc chn cho hot ng. ánh giá quá trình TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 181
40. giúp GV kp thi nm bt tình hình hot ng ca cá nhân cng nh nhóm HS, iu phi công vic gia các nhóm m bo s gn kt nhp nhàng, hng dn hoc tháo b nhng vng mc, khó khn hay xung t trong quá trình làm vic nhng HS lúng túng cha sc t tháo g. TT Giai on ánh giá i tng ánh giá 1 Trc khi thc hin hot ng Nhu cu HS T chc nhóm Tho lun nhóm Trao i vi GV 2 Trong khi thc hin hot ng Cách thc thc hin hot ng Nht kí nhóm Cách gii quyt các vn ny sinh 3 Sau khi kt thúc hot ng Sn phm ca HS ánh giá ca các nhóm còn li Cùng vi ánh giá ca GV, HS cng thc hin ánh giá. Phn ánh giá ca HS c th hin rõ rt nht thông qua các phn hi sau tng giai on thc hin công vic. Các tiêu chí ánh giá hot ng ca HS trùng lp vi các tiêu chí ánh giá ca GV. — Tng hp ánh giá: + Trc khi bt u hot ng, GV dùng k thut “suy ngm — làm vic theo cp — chia s” ánh giá nhu cu cng nh mc hng thú ca HS, mc hiu bit và nhng k nng HS ã có. + Trong quá trình HS thc hin hot ng, GV quan sát, hng dn, giám sát HS trong tho lun nhóm, trong khi trin khai công vic, thông qua nht kí nhóm, phn hi vi GV, các hành vi k nng xã hi ánh giá tinh thn và kt qu làm vic nhóm ca các em. + Sau khi hoàn tt hot ng, dùng bng ánh giá sn phm HS, kt hp vi bng ánh giá ca các nhóm còn li cho im. 182 | MODULE TH 42
41. Mt s bng tiêu chí ánh giá (Trong quá trình s dng thc t có th thay i): Bng tiêu chí ánh giá quá trình cng tác ca HS H và tên Lp T 1 2 3 4 ánh giá Tích cc Tham gia Không tham gia tho lun. thích tham tho lun. gia. ng ý và Hoàn Cn s Không làm các thành khuyn mun làm công vic nhng khích các công c phân công vic hoàn thành vic do công. c phân các công nhóm công. vic c phân công. phân công Em có óng góp ý Giúp nhóm Cn tr Không óng góp kin giúp a ra và giúp trong mun gì trong nhóm t t c vic a ra hoàn hot ng mc tiêu. mc tiêu. và t c thành mc nhóm? các mc tiêu. tiêu ca nhóm. Em ã hp — Em chia Em chia s Thnh Em không tác nh s nhiu ý ý kin ca thong em thích chia th nào? kin và mình khi chia s ý s ý kin óng góp c kin khi ca mình. thông tin khuyn c thích hp khích. khuyn cho nhóm. khích. — Em Em cho Em cho Em không khuyn phép tt c phép hu óng góp khích và tôn các thành ht các vào các trng nhng viên chia s. thành viên cuc tho TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 183
42. thành viên khác trong lun nhóm. khác chia s nhóm chia ý kin ca s. các bn. Em ã lng Em gi cân Em có th Thnh Em thng nghe tích bng gia lng nghe thong em ngt li các cc trong nghe và các bn lng nghe bn khác các bui nói. khác. các bn khi h tho lun khác. ang chia nh th s. Em nào? không lng nghe các bn khác. Em luôn Em biu l Thnh Thnh quan tâm s thông thong em thong em n. cm vi có ngh không quan cm giác và n cm tâm n ý kin ca giác và ý cm giác và các bn kin ca ý kin ca khác. các bn các bn khác. khác. Nhn thc Em t yêu Em suy Thnh Em ngn v làm vic cu nhóm ngh n thong em cn các theo nhóm suy ngh vic chúng giúp nhóm thành viên xem chúng em ang làm vic trong em ang làm vic vi nhau. nhóm ngh làm vic vi nhau n vic vi nhau tt mc chúng em tt mc nào. ang làm nào. vic vi nhau tt mc nào. Em giúp Em tham Em c Thnh nhóm làm gia vào không làm thong em vic vi nhng thay cn tr ngn cn nhau tt i cn nhng n các bn hn. thit lc ca c bàn v 184 | MODULE TH 42
43. giúp nhóm nhóm. công vic. làm vic vi nhau tt hn. a ra Em làm Em xut Thnh Em quyt cách gii vic tích các gii thong em nh không quyt vn cc vi pháp xut các tham gia . nhóm gii quyt gii pháp gii quyt gii quyt vn . gii vn các vn . quyt vn hoc a . ra quyt nh. Em giúp Em giúp Thnh Thnh nhóm a nhóm a thong em thong em ra các ra quyt giúp nhóm gây khó quyt nh nh. a ra khn cho úng. quyt nh. nhóm. BÀI TẬP Hãy son các tiêu chí ánh giá hot ng chào mng Ngày Nhà giáo Vit Nam. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 185
44. D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Anh/ ch hãy cho bit ý kin v các vn sau: 1. Nhng hot ng nào anh/ ch d hiu ni dung vn ? 1 2 3 4 5 2. Nhng hot ng nào anh/ ch d thc hin? 1 2 3 4 5 3. Anh/ ch ngh b sung nhng vn nào? 186 | MODULE TH 42
45. E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B Giáo dc và ào to, Thông t s 41/2010/TT—BGDT ngày 30/12/2010 ban hành iu l trng tiu hc, 2010. 2. B Giáo dc và ào to, Vn bn s 4919/BGDT—GDTH ngày 17 tháng 8 nm 2010 v hng dn thc hin nhim v nm hc 2010 — 2011 i vi giáo dc tiu hc, 2010. 3. B Giáo dc và ào to, Chng trình giáo dc ph thông — Cp Tiu hc, Hà Ni, NXB Giáo dc, 2006. 4. B Giáo dc và ào to, Chng trình giáo dc ph thông — Hot ng giáo dc ngoài gi lên lp, Hà Ni, NXB Giáo dc, 2006. 5. B Giáo dc và ào to — UNESCO, K yu hi tho quc gia v cht lng giáo dc và giáo dc k nng sng, Hà Ni, 23—25/9/2003, tr 170—180. 6. Vin Chin lc và chng trình giáo dc, Giáo dc k nng sng Vit Nam, Hà Ni, 2006. 7. B Giáo dc và ào to, Giáo dc k nng sng trong các môn hc tiu hc, Tài liu dành cho GV, lp 1, 2, 3, 4, 5, NXB Giáo dc Vit Nam, 2010. 8. Giáo dc li sng lp 1 — Tài liu dùng cho GV trng Thc nghim, Vin Khoa hc Giáo dc Vit Nam, 2009. 9. Lu Thu Thu (Ch biên), Hng dn t chc các hot ng giáo dc ngoài gi lên lp cho hc sinh lp 1, 2, 3, 4, 5, NXB Giáo dc, 2010. 10. Lu Thu Thu, C s khoa hc ca vic xây dng chng trình hot ng giáo dc ngoài gi lên lp tiu hc (V2005—20), Hà Ni, Vin Khoa hc Giáo dc Vit Nam, 2007. 11. Life skills education for children in school, Geneva, WHO, 1997. 12. Stocktaking of UNICEF supported life skills based education programmes, UNICEF, 2007. 13. Hanoi International School, Elementary After School Activities , Quarter 1, 2, 3, 4, School year 2010 — 2011. TH ỰC HÀNH GIÁO D ỤC KĨ NĂNG S ỐNG TRONG M ỘT S Ố HO ẠT Đ ỘNG NGO ẠI KHOÁ Ở TI ỂU H ỌC | 187