Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng

Nội dung text: Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng

1. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng Trương Quốc Cường - Phan Anh - Phạm Mạnh Hùng Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng Ngày nhận: 16/04/2021 Ngày nhận bản sửa: 07/06/2021 Ngày duyệt đăng: 25/06/2021 Tóm tắt: Nghiên cứu khoa học là một trong hai nhiệm vụ học thuật quan trọng của giảng viên và sinh viên tại Học viện Ngân hàng. Nghiên cứu khoa học không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, khẳng định vị thế của Học viện Ngân hàng trong nhiều năm qua. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động này, các cán bộ, giảng viên và sinh viên của Học viện Ngân hàng đã rất tích cực phát triển hoạt động nghiên cứu khoa học sinh viên trong giai đoạn 2016- 2020. Bài nghiên cứu này sử dụng phương pháp tổng hợp và điều tra bằng bảng hỏi đối với 100 cán bộ quản lý, giảng viên hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng trong khoảng thời gian từ tháng 10/2020 đến tháng 12/2020 nhằm đánh giá thực trạng hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học. Từ đó, bài viết đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng trong thời gian tới. Từ khóa: sinh viên, nghiên cứu khoa học, Học viện Ngân hàng. Developing student’s scientific research activities at Banking Academy of Vietnam Abstract: Scientific research is one of two mandatory duties of lecturers and students at Banking Academy. Scientific research not only contributes to improving the quality of education but is also one of the important political tasks, which has affirmed the position of the Banking Academy for many years. Recognizing the significance of scientific research activities among students, all staffs, lecturers and learners at Banking Academy have a good sense of researching. This study used a questionnaire survey method for 100 managers, instructors and students of Banking Academy to investigate on the current status of students’ scientific research at Banking Academy. After that, this paper proposed a number of measures to develop students’ research activities at Banking Academy in the future. Keywords: students, scientific research, Banking Academy Truong, Quoc Cuong Email: cuongtq@hvnh.edu.vn Phan, Anh Email: phananh@hvnh.edu.vn Pham, Manh Hung Email: hungpm@hvnh.edu.vn Organizations of all: Research Institute for Banking, Banking Academy of Vietnam © Học viện Ngân hàng Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng ISSN 1859 - 011X 47 Số 233- Tháng 10. 2021
2. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng 1. Giới thiệu việc thực hiện kế hoạch theo đúng tiến độ thời gian quy định. Đồng thời, Viện NCKH Hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học Ngân hàng tổ chức đánh giá và tuyển chọn (NCKH) tại Học viện Ngân hàng (HVNH) các công trình NCKH của sinh viên dự thi nhằm giúp sinh viên tiếp cận và vận dụng cấp Học viện, cấp Bộ và các cuộc thi khác. phương pháp NCKH; các kiến thức đã học NCKH là một trong hai hoạt động chuyên để giải quyết một số vấn đề khoa học và môn quan trọng của giảng viên và sinh viên thực tiễn trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, tại HVNH, góp phần nâng cao chất lượng ngân hàng ; góp phần nâng cao, thúc đẩy đào tạo và NCKH, cũng là một trong những chất lượng hoạt động NCKH của sinh viên. nhiệm vụ chính trị quan trọng, khẳng định Tại HVNH, các hoạt động NCKH của sinh vị thế của HVNH trong nhiều năm qua. viên bao gồm: thực hiện các công trình Nhà trường đã chú ý khai thác tiềm năng NCKH dự thi sinh viên NCKH các cấp của toàn thể đội ngũ cán bộ giảng viên, Khoa, Học viện, Bộ Giáo dục và Đào tạo sinh viên, phát huy thế mạnh của đội ngũ (GD&ĐT) và các giải thưởng khác trong và các nhà khoa học trong các lĩnh vực để đưa ngoài nước; tham gia các buổi sinh hoạt về công tác NCKH gắn bó chặt chẽ hơn, có tác phương pháp NCKH, trao đổi kinh nghiệm động tích cực đối với việc nâng cao chất học tập, nêu ra các ý tưởng hay về nghiên lượng đào tạo. cứu trong mọi lĩnh vực, tham gia các buổi Trước sự phát triển đáng khích lệ của hoạt sinh hoạt chuyên đề khoa học, tham gia đội động NCKH sinh viên tại HVNH thời gian tuyển trong các cuộc thi có nội dung khoa qua, bài nghiên cứu thực hiện đánh giá thực học thường niên của HVNH, thi tìm hiểu trạng hoạt động sinh viên NCKH, đề xuất về các lĩnh vực chuyên môn. một số biện pháp phát triển hoạt động sinh Trong thời gian qua, HVNH đã xây dựng viên NCKH tại HVNH trong thời gian tới. cơ chế khuyến khích tương đối phong Để đưa ra đánh giá về phát triển hoạt động phú và đa dạng đối với sinh viên tham gia sinh viên NCKH tại HVNH, ngoài tổng hoạt động NCKH. Cụ thể, HVNH xét làm quan các báo cáo NCKH, nhóm nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp đối với những sinh tiến hành khảo sát cán bộ quản lý liên quan viên đạt giải NCKH; ưu tiên khi xét chọn trực tiếp đến hoạt động sinh viên NCKH các danh hiệu thi đua khen thưởng; cộng và các giảng viên đã tham gia hướng dẫn điểm học tập cho các môn học, điểm rèn NCKH của HVNH. luyện, khen thưởng, được hỗ trợ, tạo điều kiện thực hiện và ứng dụng các hoạt động 2. Thực trạng hoạt động sinh viên nghiên khoa học và công nghệ (KH&CN) trong và cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng ngoài HVNH theo quy định hiện hành của Nhà nước và sinh viên được hỗ trợ kinh phí 2.1. Tổng quan hoạt động sinh viên nghiên theo quy định tại quy chế chi tiêu nội bộ cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng của HVNH. Tại HVNH, Viện NCKH Ngân hàng là đơn vị chịu trách nhiệm trước Giám (i) Các văn bản quản lý hoạt động sinh đốc HVNH về tổ chức và quản lý công tác viên nghiên cứu khoa học tại Học viện NCKH của sinh viên. Viện NCKH Ngân Ngân hàng hàng tổ chức giao nhiệm vụ, triển khai thực Trong giai đoạn 2016- 2020, HVNH đã hiện Kế hoạch hoạt động sinh viên NCKH chủ động xây dựng nhiều chính sách nhằm tại HVNH theo năm học; theo dõi, đôn đốc nâng cao hoạt động NCKH nói chung, 48 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 233- Tháng 10. 2021
3. TRƯƠNG QUỐC CƯỜNG - PHAN ANH - PHẠM MẠNH HÙNG hoạt động sinh viên NCKH nói riêng. Cụ (ii) Số lượng và chất lượng đề tài sinh thể, HVNH đã ban hành 05 văn bản nhằm viên nghiên cứu khoa học khuyến khích sinh viên tham gia NCKH và Số lượng đề tài tham gia dự thi cấp HVNH hoàn thiện hoạt động quản lý NCKH sinh cùng với số lượng đề tài đạt giải cao cấp viên, bao gồm: Bộ tăng theo từng năm học. Chất lượng đề - Quyết định số 68/QĐ-HV-VNC ngày tài NCKH của sinh viên HVNH cũng ngày 27/2/2017 của Giám đốc Học viện Ngân càng được cải thiện, thể hiện ở trong giai hàng về “Quy chế quản lý hoạt động khoa đoạn 2016- 2020, HVNH đều có đề tài dự học và công nghệ của Học viện Ngân hàng”; thi cấp Bộ GD&ĐT đạt giải cao (Bảng 1). - Quyết định số 720/QĐ-HVNH ngày Với những thành tích nổi bật trong hoạt 04/12/2018 của Giám đốc Học viện Ngân động sinh viên NCKH, HVNH đã được hàng về “Quy định hoạt động của nhóm Bộ GD&ĐT xếp vào nhóm các trường có nghiên cứu mạnh tại Học viện Ngân hàng”; thành tích xuất sắc nhất trong hoạt động - Quyết định số 119/QĐ-HVNH ngày sinh viên NCKH các năm 2017, 2018, 20/02/2019 của Giám đốc Học viện Ngân 2019. Bên cạnh đó, chủ đề NCKH của hàng về “Quy định liêm chính học thuật sinh viên HVNH ngày càng đa dạng, số của Học viện Ngân hàng”; liệu cập nhật, các phương pháp nghiên cứu - Quyết định số 447/QĐ-HVNH ngày luôn được đổi mới và nâng cao, theo kịp 29/9/2017 của Giám đốc Học viện Ngân xu thế nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế, hàng về “Quy chế Chi tiêu nội bộ của Học tài chính- ngân hàng. Sinh viên HVNH tích viện Ngân hàng”; Công văn số 23/HVNH- cực tham gia và đạt giải cao trong các cuộc TCKT ngày 16/10/2018 về việc chỉnh sửa thi NCKH do các trường đại học thuộc khối và bổ sung “Quy chế Chi tiêu nội bộ của ngành kinh tế tổ chức, như tham gia cuộc thi Học viện Ngân hàng”; Quyết định số 1268/ Olympic Kinh tế lượng và Ứng dụng, CFA, QĐ-HVNH ngày 31/12/2019 về việc sửa Khởi nghiệp Quốc gia, I-INVEST!2019, đổi, bổ sung Quy chế Chi tiêu nội bộ của I-INVEST!2020. Học viện Ngân hàng; - Quyết định số 422/QĐ-HVNH ngày (iii) Tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học 11/3/2021 của Giám đốc Học viện Ngân hàng sinh viên “Quy định về việc cộng điểm khuyến khích Ngoài những kết quả đạt được về số lượng cho sinh viên đạt giải thưởng NCKH các cấp”. cũng như chất lượng đề tài NCKH, hoạt Bảng 1. Số lượng đề tài sinh viên NCKH cấp Khoa, cấp Học viện giai đoạn 2016- 2020 STT Năm học Số đề tài Số Sinh Số đề tài Số SV đạt Số đề tài Số SV đạt đạt giải cấp viên đạt giải đạt giải giải cấp HV đạt giải giải cấp Bộ Khoa cấp Khoa cấp HV cấp Bộ 1 2015- 2016 28 84 20 57 1 3 2 2016- 2017 42 120 37 108 7 18 3 2017- 2018 56 146 23 61 7 28 4 2018- 2019 61 248 33 170 6 20 5 2019- 2020 69 233 41 157 7 26 Tổng số 256 831 154 553 28 95 Nguồn: Phòng Quản lý khoa học, Viện NCKH Ngân hàng Số 233- Tháng 10. 2021- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng 49
4. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng động hội thảo, tọa đàm khoa học trong sinh tác dưới 5 năm chiếm 30,4%; 5 đến 10 năm viên cũng được quan tâm. Các hoạt động chiếm 24,1%; trên 10 năm đến 20 năm này được tổ chức dưới nhiều hình thức đa chiếm 25%; trên 20 năm chiếm 20,5%. Về dạng, có nội dung gắn với các môn học tuổi đời: Dưới 30 tuổi chiếm 25,9%; 30- chuyên ngành của các khoa nên đã thu hút 40 tuổi chiếm 39,2%; 40- 60 tuổi chiếm được nhiều sinh viên tham gia (Bảng 2). 27,6%; trên 60 tuổi chiếm 7,1%. Như vậy, Bên cạnh đó, HVNH đã tổ chức thành công xét về tuổi đời và thâm niên công tác của 04 cuộc thi “Khởi nghiệp Học viện Ngân giảng viên, chuyên viên tham gia hướng hàng“ trong giai đoạn 2017- 2020, đã thu dẫn sinh viên NCKH tại HVNH hình thành hút sự tham gia của đông đảo sinh viên đến hai thế hệ rõ rệt, đó là thế hệ trưởng thành từ các trường Đại học, Học viện trên địa có thâm niên công tác trên 10 năm và tuổi bàn Hà Nội. đời trên 40, chiếm tỷ lệ 45,5%; thế hệ thứ hai có thâm niên công tác dưới 10 năm và (iv) Nguồn lực hỗ trợ hoạt động nghiên tuổi đời dưới 40 năm. cứu khoa học của sinh viên Học viện - Cơ cấu trình độ của các cán bộ, giảng Ngân hàng viên tham gia hướng dẫn NCKH: Theo báo Nguồn lực hỗ trợ hoạt động NCKH sinh cáo kiểm định chất lượng Học viện Ngân viên HVNH bao gồm hai yếu tố chính là hàng năm 2018 của Bộ GD&ĐT, tỉ lệ bằng nguồn lực con người và nguồn lực cơ sở vật cấp chuyên môn của giảng viên Học viện chất. Trong đó, nguồn lực vật chất bao gồm đã đáp ứng được yêu cầu về giáo dục đào các cơ sở dữ liệu, tài liệu mà sinh viên có tạo. Về cơ bản số lượng các cán bộ, giảng thể sử dụng phục vụ cho NCKH. viên có thể tham gia vào quá trình hướng - Đối với nguồn lực con người: Đó là lực dẫn NCKH sinh viên có trình độ như sau: lượng giảng viên tham gia hướng dẫn sinh Số lượng Giáo sư, Phó giáo sư: 15 người viên NCKH. Theo thống kê của Phòng (chiếm tỉ lệ 3,4%); Tiến sĩ: 145 người Quản lý khoa học về thâm niên công tác (32,88%); Thạc sĩ: 287 người (65,08%); của các cán bộ, giảng viên tham gia hướng Cử nhân: 9 người (2,04%). dẫn NCKH sinh viên trong giai đoạn 2016- - Trình độ ngoại ngữ và mức độ sử dụng các 2020, các giảng viên có kinh nghiệm công phương pháp nghiên cứu hiện đại: Đối với giảng viên Đại học, trình độ ngoại ngữ là một trong những nhân tố quan trọng giúp Bảng 2. Số lượng hội thảo, tọa đàm giảng viên thuận lợi trong quá trình tiếp cận khoa học sinh viên Học viện Ngân hàng giai đoạn 2016 - 2020 kiến thức hội nhập. Theo kết quả khảo sát Số lượng hội của nhóm nghiên cứu đối với các cán bộ, STT Năm học thảo, tọa đàm giảng viên làm công tác hướng dẫn sinh viên 1 2015- 2016 8 NCKH, tỉ lệ trình độ ngoại ngữ của giảng 2 2016- 2017 19 viên hướng dẫn sinh viên NCKH tương đương 6.0 IELTS trở lên chiếm 72%. Mức 3 2017- 2018 41 độ thành thạo trong sử dụng các phương 4 2018- 2019 55 pháp nghiên cứu hiện đại (như các mô hình 5 2019- 2020 68 kinh tế lượng) phục vụ công tác giảng dạy Tổng số 191 và hướng dẫn sinh viên NCKH chiếm tỉ lệ Nguồn: Phòng Quản lý khoa học, Viện NCKH 76%. Đây là điều kiện tốt cho giảng viên có Ngân hàng thể vận dụng phương pháp giảng dạy vào 50 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 233- Tháng 10. 2021
5. TRƯƠNG QUỐC CƯỜNG - PHAN ANH - PHẠM MẠNH HÙNG Bảng 3. Nhân lực khoa học và công nghệ của Học viện Ngân hàng tính đến tháng 2/2021 Đơn vị: người Phân loại Chế độ làm việc Giới tính Độ tuổi TT nhân lực Chính thức Kiêm nhiệm Nam Nữ ≤45 > 45 và ≤ 60 Trên 60 1 Tiến sĩ 131 14 43 102 116 27 2 2 Thạc sĩ 273 14 87 200 262 25 0 3 Cử nhân 9 0 6 3 7 2 0 Tổng số 413 28 136 305 385 54 2 Nguồn: Phòng Quản lý khoa học, Viện NCKH Ngân hàng NCKH một cách hiệu quả nhất. hướng dẫn sinh viên NCKH của HVNH - Cơ sở vật chất và hạ tầng thông tin: Nhằm trong khoảng thời gian từ tháng 10/2020 tạo điều kiện phát triển hoạt động NCKH, đến tháng 12/2020, dừng khảo sát khi thu HVNH đã tập trung các nguồn lực xây dựng về 100 phiếu trả lời hợp lệ. Chi tiết nội và hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất và hạ dung và cách thức đánh giá thể hiện ở các tầng thông tin phục vụ NCKH. Cụ thể: nhà bảng kết quả tổng hợp khảo sát dưới đây. trường đã mua các cơ sở dữ liệu phục vụ Bảng 4 cho thấy, đại bộ phận cán bộ quản cho NCKH như Bankscope, S&P Global, lý, giảng viên của HVNH nhìn nhận và ebook của SpringerLink, Elsevier, Ebrary, đánh giá đúng về vai trò, ý nghĩa của hoạt ProQuest Central; mua phần mềm Turnitin động sinh viên NCKH, tỷ lệ đồng ý và rất kiểm tra đạo văn, tìm kiếm và khai thác các đồng ý đều chiếm trên 70% số người được cơ sở dữ liệu dùng chung giữa các trường đại hỏi (Bảng 4). học để đa dạng hóa các nguồn tài liệu, thông Đánh giá về quy trình tổ chức hoạt động tin phục vụ NCKH. Khối lượng tài liệu đến sinh viên NCKH tại HVNH cho thấy, năm 2020 là 8.896 đầu sách, 52.833 bản trong quy trình tổ chức hoạt động sinh viên sách; 106 báo chí tiếng Việt và tiếng Anh; NCKH tại HVNH, các bước được đánh giá 03 CSDL với 1.091 ebook, 02 CSDL mua từ tốt đến rất tốt là: Kế hoạch hoạt động quyền truy cập theo năm; 5.982 tài liệu nội sinh viên NCKH theo năm học (tỷ lệ 72%); sinh bản cứng; trên 3.000 bản mềm. Ngoài Hỗ trợ từ phía đơn vị quản lý khoa học (tỷ ra, HVNH cũng đầu tư hệ thống thiết bị máy lệ 82%); Lựa chọn đề tài NCKH dự thi các móc hiện đại để lưu trữ, truy cập, tra cứu cấp (tỷ lệ 76%); Tổ chức Hội nghị Tổng kết tài liệu như 11 máy chủ, 05 đường truyền hoạt động sinh viên NCKH và Phát động internet, hơn 500 máy tính, phòng lap phong trào sinh viên NCKH (tỷ lệ 80%). Tuy nhiên, việc tổ chức xét duyệt đề cương 2.2. Đánh giá hoạt động sinh viên nghiên nghiên cứu, triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng cứu sau khi được phê duyệt và thường qua kết quả khảo sát xuyên đôn đốc kiểm tra tiến độ của đề tài chưa nhận được ý kiến đánh giá cao từ phía Để đánh giá hoạt động sinh viên NCKH, người trả lời, đặc biệt là khâu thường xuyên nhóm nghiên cứu thiết kế bảng hỏi online, đôn đốc kiểm tra tiến độ của đề tài NCKH khảo sát đối tượng là cán bộ quản lý liên của sinh viên chưa được tiến hành một cách quan trực tiếp đến hoạt động sinh viên triệt để thường xuyên nên chỉ có 37% ý NCKH và các giảng viên đã tham gia kiến cho là tốt và rất tốt (Bảng 5). Số 233- Tháng 10. 2021- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng 51
6. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng Bảng 4. Nhận thức về ý nghĩa của hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học Điểm* TT Ý nghĩa 1 2 3 4 5 1 Giúp SV nắm vững tri thức 28/100 45/100 27/100 2 Giúp SV mở rộng kiến thức 27/100 44/100 29/100 3 Giúp SV vận dụng kiến thức 26/100 46/100 28/100 4 Giúp SV phát huy khả năng sáng tạo 29/100 44/100 27/100 *: 1 là rất không đồng ý, 5 là rất đồng ý Nguồn: Khảo sát của nhóm nghiên cứu Bảng 5. Đánh giá về quy trình tổ chức hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học Điểm* TT Nội dung đánh giá 1 2 3 4 5 1 Kế hoạch hoạt động sinh viên NCKH theo năm học 5/100 23/100 41/100 31/100 2 Hỗ trợ từ phía đơn vị quản lý khoa học 18/100 47/100 35/100 3 SV đăng ký đề tài theo định hướng của giáo viên 49/100 35/100 16/100 4 Khoa tổ chức duyệt đề cương nghiên cứu 13/100 44/100 27/100 16/100 Triển khai các hoạt động nghiên cứu sau khi được 5 14/100 43/100 29/100 14/100 phê duyệt 6 Thường xuyên đôn đốc kiểm tra tiến độ của đề tài 12/100 45/100 23/100 14/100 7 Tổ chức nghiệm thu, đánh giá kết quả nghiên cứu 5/100 51/100 33/100 11/100 Lựa chọn báo cáo tại các hội thảo, tọa đàm khoa 8 3/100 49/100 33/100 15/100 học 9 Lựa chọn đề tài NCKH dự thi các cấp 3/100 21/100 41/100 35/100 10 Tổ chức sự kiện khoa học dành cho sinh viên 7/100 47/100 28/100 18/100 Hoạt động của các câu lạc bộ học thuật trong hỗ 11 15/100 45/100 26/100 14/100 trợ sinh viên NCKH Tổ chức Hội nghị Tổng kết hoạt động sinh viên 12 20/100 42/100 38/100 NCKH và Phát động phong trào sinh viên NCKH. *: 1 là rất không tốt, 5 là rất tốt Nguồn: Khảo sát của nhóm nghiên cứu Bảng 6, đánh giá về chất lượng công trình đề tài NCKH đó đem lại cho nhà trường và NCKH của sinh viên HVNH cho thấy, có xã hội. Nguyên nhân dẫn tới mặt hạn chế một số ý kiến cho rằng công trình NCKH của chất lượng công trình NCKH của sinh của sinh viên HVNH chưa thực sự chất viên HVNH đó là do kỹ năng nghiên cứu lượng, nhất là chất lượng bài viết của sinh của sinh viên, trong đó hạn chế lớn ở khâu viên khi tham gia các hội thảo, tọa đàm lựa chọn đề tài nghiên cứu (32%); thiếu kỹ khoa học dành cho sinh viên (tỷ lệ tốt và rất năng viết tổng quan nghiên cứu (28%). Phần tốt chỉ chiếm 30%). thực hành của sinh viên HVNH tồn tại hai Việc đánh giá chất lượng công trình NCKH yếu tố, đó là: Việc xây dựng bộ công cụ điều có mối liên hệ chặt chẽ với tính ứng dụng tra (28%) và Tiến hành thực nghiệm (26%). thực tiễn hay nói cách khác là hiệu quả của Tuy nhiên, đa số sinh viên đã phát huy thế 52 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 233- Tháng 10. 2021
7. TRƯƠNG QUỐC CƯỜNG - PHAN ANH - PHẠM MẠNH HÙNG Bảng 6. Đánh giá của cán bộ quản lý, giảng viên về chất lượng công trình NCKH của sinh viên Điểm* TT Nội dung đánh giá 1 2 3 4 5 1 Chất lượng đề tài NCKH 19/100 35/100 34/100 12/100 2 Chất lượng bài viết kỷ yếu khoa học 31/100 39/100 22/100 8/100 *: 1 là rất không chất lượng, 5 là rất chất lượng Nguồn: Khảo sát của nhóm nghiên cứu Bảng 7. Đánh giá về kỹ năng NCKH của sinh viên Điểm* TT Nội dung đánh giá 1 2 3 4 5 1 Phát hiện, lựa chọn đề tài nghiên cứu 3/100 26/100 34/100 22/100 15/100 Xác định nhiệm vụ và các công việc phải làm 2 2/100 19/100 24/100 31/100 24/100 khi thực hiện nghiên cứu 3 Xác định khách thể nghiên cứu 2/100 21/100 24/100 29/100 24/100 4 Xây dựng đề cương nghiên cứu 14/100 24/100 37/100 25/100 5 Xây dựng kế hoạch nghiên cứu 10/100 24/100 38/100 28/100 6 Thực hiện kế hoạch nghiên cứu 10/100 27/100 37/100 26/100 7 Vận dụng lý luận vào thực tiễn nghiên cứu 14/100 25/100 37/100 24/100 8 Sử dụng thư viện 10/100 23/100 39/100 28/100 9 Thu thập thông tin qua tài liệu 10/100 25/100 37/100 28/100 10 Thu thập thông tin qua trao đổi, phỏng vấn 12/100 26/100 37/100 25/100 11 Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài 14/100 30/100 35/100 21/100 12 Viết tổng quan nghiên cứu đề tài 3/100 25/100 29/100 28/100 15/100 13 Lựa chọn phương pháp 19/100 28/100 33/100 20/100 14 Xây dựng bộ công cụ điều tra 3/100 25/100 33/100 25/100 14/100 15 Tiến hành thực nghiệm sư phạm 2/100 24/100 31/100 27/100 14/100 16 Xử lý số liệu thu được 10/100 28/100 37/100 25/100 17 Viết công trình nghiên cứu 14/100 26/100 38/100 22/100 18 Báo cáo tóm tắt công trình nghiên cứu 14/100 34/100 31/100 21/100 19 Trình bày công trình nghiên cứu 11/100 34/100 33/100 22/100 20 Phân tích kết quả nghiên cứu 12/100 35/100 33/100 20/100 *: 1 là rất không tốt, 5 là rất tốt Nguồn: Khảo sát của nhóm nghiên cứu mạnh vốn có ở kỹ năng khai thác thông tin ra, sinh viên HVNH có tiềm năng về việc từ sử dụng thư viện (67%), thu thập thông vận dụng lý luận vào thực tiễn nghiên cứu tin qua sách báo tài liệu (65%), từ đó tiến (61%), nắm chắc kỹ năng thu thập thông tin hành xây dựng kế hoạch nghiên cứu (66%), qua tiếp xúc trực tiếp, phỏng vấn (62%) và thực hiện kế hoạch nghiên cứu (63%). Ngoài xử lý số liệu thu được (62%) (Bảng 7). Số 233- Tháng 10. 2021- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng 53
8. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng 3. Một số biện pháp nhằm phát triển khối lượng giờ giảng quá lớn. hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học Trên cơ sở các kết quả khảo sát, nhóm tại Học viện Ngân hàng nghiên cứu đề xuất một số biện pháp để phát triển hoạt động sinh viên NCKH tại Bên cạnh những thành tích, kết quả khảo sát HVNH trong thời gian tới như sau: của nhóm nghiên cứu cho thấy, hoạt động sinh viên NCKH tại HVNH vẫn còn một Thứ nhất, hoàn thiện các văn bản pháp lý số hạn chế nhất định. Nhằm có cơ sở trong cho hoạt động sinh viên NCKH việc đưa ra các biện pháp, nhóm nghiên Các văn bản pháp lý tham chiếu hoạt động cứu khảo sát nội dung về các biện pháp sinh viên NCKH đóng một vai trò quan phát triển hoạt động sinh viên NCKH tại trọng, nhằm định hướng phát triển hoạt HVNH (Bảng 8). Kết quả cho thấy, đổi mới động sinh viên NCKH tại HVNH một cách công tác khen thưởng trong hoạt động sinh có hiệu quả, mang tính đồng bộ, thông suốt viên NCKH là biện pháp cần ưu tiên trong và nhất quán từ Đảng uỷ, Ban Giám đốc thời gian tới (84%). Tiếp theo, là Hướng HVNH xuống các đơn vị. Các văn bản cần dẫn, đào tạo, bồi dưỡng sinh viên phương thể hiện được các tiêu chí để đánh giá, thể pháp NCKH (83%) và Hoàn thiện các văn chế hóa nhiệm vụ của cán bộ quản lý, giảng bản pháp lý cho hoạt động sinh viên NCKH viên, sinh viên trong hoạt động sinh viên là biện pháp rất cần thiết trong thời gian tới NCKH và phù hợp với tình hình thực tế của (82%). Bên cạnh đó, các biện pháp hữu ích HVNH, của NHNN Việt Nam và của Bộ như tổ chức Hội thảo, tọa đàm khoa học GD&ĐT. Trong thời gian tới, các văn bản sinh viên lại chưa nhận được sự quan tâm cần hoàn thiện liên quan bao gồm: cao (56%). Điều này đến từ việc tổ chức (i) Hoàn thiện và ban hành Định hướng hoạt Hội thảo, tọa đàm khoa học cho sinh viên động KH&CN của HVNH giai đoạn 2021- liên quan đến các hồ sơ, thủ tục hành chính, 2025. Định hướng hoạt động KH&CN của kinh phí tổ chức và thời gian chuẩn bị trong HVNH giai đoạn 2021-2025 là kim chỉ khi giảng viên HVNH đang bị quá tải do nam cho hoạt động KH&CN nói chung và Bảng 8. Các biện pháp phát triển hoạt động sinh viên NCKH tại Học viện Ngân hàng Điểm* TT Biện pháp 1 2 3 4 5 Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý về hoạt động 1 18/100 47/100 35/100 sinh viên NCKH 2 Bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cán bộ, giáo viên 35/100 49/100 16/100 Xây dựng các tiêu chí thi đua của đơn vị gắn liền với 3 36/100 47/100 17/100 hoạt động sinh viên NCKH Nâng cao hiệu quả công tác truyền thông hoạt động 4 41/100 38/100 21/100 sinh viên NCKH đến sinh viên Hướng dẫn, đào tạo, bồi dưỡng cho sinh viên 5 17/100 48/100 35/100 phương pháp, kỹ năng NCKH Đổi mới công tác khen thưởng trong hoạt động sinh 6 16/100 49/100 35/100 viên NCKH Tổ chức các hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học cho 7 44/100 35/100 21/100 sinh viên *: 1 là rất không cần thiết, 5 là rất cần thiết. Nguồn: Khảo sát của nhóm nghiên cứu 54 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 233- Tháng 10. 2021
9. TRƯƠNG QUỐC CƯỜNG - PHAN ANH - PHẠM MẠNH HÙNG cho phát triển hoạt động sinh viên NCKH đó kiến thức được khắc sâu và kỹ năng nói riêng tại HVNH. Định hướng hoạt động nghiên cứu được hình thành và hoàn thiện. cần căn cứ vào: Bối cảnh, nhiệm vụ của Nâng cao năng lực NCKH của sinh viên HVNH; Tình hình hoạt động KH&CN giai thông qua nâng cao năng lực nhận thức đoạn 2015-2020; Đề xuất phương hướng của sinh viên về NCKH, sinh viên đánh giá giai đoạn 2021-2025 và giải pháp thực hiện đúng tầm quan trọng của NCKH, trên cơ cụ thể cho từng năm học; sở đó giúp sinh viên hiểu rõ ý nghĩa của (ii) Rà soát bổ sung, chỉnh sửa Quy định NCKH đối với hoạt động học tập của mình. Quản lý hoạt động sinh viên NCKH của HVNH tạo điều kiện để sinh viên được vận HVNH (nằm trong Quyết định số 68/QĐ- dụng kiến thức đã học vào hoạt động thực HV-VNC) theo hướng tiệm cận Quy chế tế thông qua đổi mới phương pháp giảng Xét tặng Giải thưởng KH&CN dành sinh dạy, hình thức tổ chức dạy học phù hợp viên trong cơ sở giáo dục đại học của Bộ với đặc điểm tâm lý sinh viên và đặc trưng GD&ĐT (Thông tư số 45/2020/TT-BGDĐT dạy học. Để đạt được điều này, HVNH cần có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/12/2020) không ngừng tăng cường hoạt động hướng về điều kiện xét giải, các mẫu biểu, thời gian dẫn, đào tạo, bồi dưỡng sinh viên phương nộp hồ sơ, tiêu chí đánh giá và xét giải, trách pháp NCKH, tiếp tục triển khai hiệu quả nhiệm, quyền lợi của người hướng dẫn sinh chuỗi tọa đàm “Phương pháp NCKH” đối viên có đề tài tham gia xét Giải thưởng. Các với sinh viên toàn HVNH. nội dung chỉnh sửa trong Quy định Quản lý hoạt động sinh viên NCKH của HVNH Thứ ba, đổi mới công tác khen thưởng về cần dễ hiểu, bao quát được những vấn đề hoạt động sinh viên NCKH liên quan đến hoạt động sinh viên NCKH Bên cạnh việc hoàn thiện các văn bản tại HVNH, từ việc làm rõ hơn các chủ thể pháp lý cho hoạt động sinh viên NCKH, liên quan đến hoạt động NCKH của sinh cần có chính sách khen thưởng động viên viên HVNH, mục tiêu hoạt động NCKH kịp thời sinh viên, giảng viên hướng dẫn của sinh viên, phân cấp tổ chức, nội dung và sinh viên có công trình sinh viên NCKH hình thức hoạt động sinh viên NCKH, khen đạt giải thưởng cao trong các cuộc thi sinh thưởng. Tách bạch giữa việc xây dựng, tổ viên NCKH của Bộ GD&ĐT, giải thưởng chức thực hiện kế hoạch hoạt động NCKH Euréka. Giai đoạn 2016- 2020, HVNH của sinh viên và quản lý hoạt động NCKH cũng đã chú ý tới công tác khen thưởng của sinh viên. Quy định chi tiết trách nhiệm, các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc quyền của sinh viên tham gia NCKH và giáo trong hoạt động sinh viên NCKH, nhưng viên hướng dẫn. chưa xây dựng các tiêu chí thi đua của đơn vị gắn liền với hoạt động sinh viên NCKH, Thứ hai, nâng cao năng lực NCKH của điều này dẫn đến việc cần phải đổi mới sinh viên công tác khen thưởng để phù hợp với tình Nâng cao năng lực NCKH là cơ sở quan hình thực tế là HVNH đang áp dụng tính trọng cho quá trình hình thành những kỹ điểm KPI cho các đơn vị. Xây dựng quy năng NCKH. Quá trình hình thành kỹ năng chế khen thưởng và đãi ngộ đối với tập thể NCKH phải dựa vào lượng kiến thức mà và cá nhân sinh viên có thành tích xuất sắc sinh viên được tích luỹ xuất phát từ sự say trong hoạt động sinh viên NCKH không chỉ mê môn học, ngành học, có nhu cầu đi sâu bằng biện pháp thưởng tiền, bằng khen mà tìm hiểu thông qua đề tài nghiên cứu, qua còn có thể là việc ưu tiên thực hiện các đề Số 233- Tháng 10. 2021- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng 55
10. Phát triển hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học tại Học viện Ngân hàng tài NCKH bên ngoài HVNH, cử tham gia dài hạn, HVNH cần nghiên cứu gắn việc các khóa học nâng cao chuyên môn, cộng hoàn thành các chỉ tiêu hoạt động sinh viên điểm thưởng NCKH của khoa với chấm điểm KPI đơn (i) Đối với sinh viên: Bổ sung cộng điểm vị, tùy theo kết quả giải thưởng và điểm số rèn luyện và thứ tự ưu tiên xét học bổng sẽ ưu tiên khi xét thi đua cấp HVNH. cho các sinh viên đạt giải thưởng NCKH tại các cuộc thi. 4. Kết luận (ii) Đối với cán bộ, giáo viên hướng dẫn sinh viên NCKH: Tăng điểm thưởng cho Hoạt động NCKH sinh viên là yếu tố quan cán bộ, giáo viên hướng dẫn sinh viên có trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo đề tài NCKH đạt giải cao cấp Bộ GD&ĐT dục của trường Đại học, tạo nguồn lực chất và Giải thưởng Euréka và trong đánh giá lượng cao đáp ứng nhu cầu phát triển của xã KPI cá nhân. Bổ sung quy đổi hướng dẫn hội. Các hoạt động NCKH không chỉ giúp sinh viên NCKH đạt giải thưởng Euréka sinh viên có cơ hội tiếp cận với lĩnh vực sang giờ làm việc hành chính trong Quyết chuyên môn mà còn giúp các em sớm định định số 1389/QĐ-HVNH. hình tác phong làm việc khoa học, nâng (iii) Đối với các khoa: Trong ngắn hạn, các cao kỹ năng phân tích, kỹ năng làm việc Khoa/Viện tổ chức thực hiện tốt kế hoạch nhóm, rèn luyện phương pháp tư duy, giải hoạt động sinh viên NCKH của HVNH quyết vấn đề, phương pháp thuyết trình theo năm học, hướng dẫn sinh viên chấp từ đó tạo sự hứng thú say mê, sáng tạo hơn hành đầy đủ các quy định đối với hoạt động trong quá trình học tập. Tuy nhiên, từ thực sinh viên NCKH, sẽ được HVNH xét khen tiễn gắn bó với hoạt động NCKH sinh viên thưởng tập thể cho các đơn vị có điểm > 90 nhiều năm qua tại HVNH, nhóm tác giả điểm. HVNH sẽ đánh giá các đơn vị Khoa/ nhận thấy sự phát triển phong trào NCKH Viện trong việc tổ chức triển khai hoạt sinh viên vẫn đối mặt với nhiều rào cản. Để động NCKH sinh viên trên các tiêu chí sau: tháo gỡ những rào cản này, nhóm tác giả đề Tỷ lệ sinh viên tham gia cuộc thi Sinh viên xuất cách tiếp cận giải pháp trên ba phương NCKH cấp Khoa/Số lượng sinh viên chính diện: hoàn thiện văn bản quản lý, nâng cao qui của Khoa; Tổ chức Hội nghị NCKH năng lực NCKH của sinh viên và đổi mới sinh viên; Tổ chức sinh hoạt khoa học góp cơ chế khuyến khích khen thưởng đối với ý cho sinh viên; Điểm cộng/trừ đối với đề hoạt động sinh viên NCKH tại HVNH ■ tài sinh viên đạt giải cấp HVNH. Trong Tài liệu tham khảo Đặng Thị Tổ Tâm, (2020), Nghiên cứu và chuyển giao KHCN từ trường đại học đến doanh nghiệp, tap chí Tài Chính online ngày 23/01/2020 nghe-tu-truong-dai-hoc-den-doanh-nghiep-318250.html. Học viện Ngân hàng, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, Báo cáo tổng kết hoạt động Khoa học và công nghệ của Học viện Ngân hàng. Lê Thị Tuấn Nghĩa, 2013, Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động NCKH tại Học viện Ngân hàng, Đề tài cấp cơ sở Học viện Ngân hàng Lê Văn, 2017. Những con số “biết nói” về giáo dục đại học Việt Nam. Ngày truy cập 20/10/2017. Địa chỉ: http:// vietnamnet.vn/vn/giao-duc/tuyensinh/nhung-con-so-biet-noi-ve-giao-duc-dai-hocviet-nam-389870.html. Nguyễn Đình Đức, 2019, “Thực trạng xây dựng và phát triển các nhóm nghiên cứu trong các trưởng đại học ở Việt Nam hiện nay”, Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Xây dựng cơ chế, chính sách phát triển KH&CN trong các CSGDĐH, Bộ GD&ĐT, 2019. 56 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 233- Tháng 10. 2021