Quy định về quản trị công ty đối với công ty đại chúng tại luật chứng khoán năm 2019

Nội dung text: Quy định về quản trị công ty đối với công ty đại chúng tại luật chứng khoán năm 2019

1. TÀI CHÍNH - Tháng 03/2020 QUY ĐỊNH VỀ QUẢN TRỊ CÔNG TY ĐỐI VỚI CÔNG TY ĐẠI CHÚNG TẠI LUẬT CHỨNG KHOÁN NĂM 2019 LÊ TRUNG HẢI Ngày 26/11/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật Chứng khoán số 54/2019/QH14 (Luật Chứng khoán năm 2019). Luật Chứng khoán năm 2019 được ban hành bao gồm 10 Chương, 135 Điều với nhiều điểm mới nổi bật. Đặc biệt, Luật Chứng khoán năm 2019 đã có quy định riêng tại Mục 2, Chương 3 về quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại chúng. Theo đó đã luật hóa các quy định về quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại chúng tạo cơ sở pháp lý cao hơn cho việc thực thi các quy định này, nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp trong quản trị công ty của các công ty đại chúng. Từ khóa: Thị trường chứng khoán, Luật Chứng khoán, quản trị công ty đã ban hành Điều lệ mẫu áp dụng cho các công ty REGULATIONS IN LAW ON SECURITIES 2019 ON CORPORATE GOVERNANCE APPLICABLE TO PUBLIC COMPANIES niêm yết theo Quyết định số 07/2002/QĐ-VPCP ngày 19/11/2002 do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính Le Trung Hai phủ ký ban hành. Đây là cơ sở pháp lý đầu tiên khẳng On November 26, 2019, the XIV National Assembly định cam kết và nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong passed the Law on securities No. 54/2019/QH14 (Law on securities 2019). The Law on securities 2019 việc thúc đẩy áp dụng QTCT tại Việt Nam nhằm tạo was enacted including 10 Chapters, 135 Articles ra một môi trường kinh tế Việt Nam công khai, minh with many new highlights. In particular, the Law bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế. on securities 2019 has separate provisions in Section Tiếp theo đó, Luật Chứng khoán năm 2006 và 2, Chapter 3 on corporate governance applicable to Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán năm 2010 public companies. Accordingly, the laws on corporate đã quy định các nguyên tắc về QTCT đối với công ty governance applicable to public companies have been legislated, creating a higher legal basis for the đại chúng; Bộ Tài chính được giao quy định cụ thể về implementation of these regulations, improving vấn đề này. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban transparency and professionalism in corporate hành Quyết định số 12/2007/QĐ-BTC ngày 13/3/2007 governance of public companies về việc ban hành Quy chế QTCT áp dụng đối với công Keywords: Securities market, Law on securities, corporate ty niêm yết và Quyết định số 15/2007/QĐ-BTC ngày governance 19/3/2007 về việc ban hành Điều lệ mẫu áp dụng cho các công ty niêm yết. Sau 5 năm, để phù hợp hơn với thực tiễn thị trường Việt Nam, Bộ Tài chính đã ban Ngày nhận bài: 3/2/2020 hành Thông tư số 121/2012/TT-BTC ngày 26/7/2012 Ngày hoàn thiện biên tập: 19/2/2020 hướng dẫn về QTCT áp dụng đối với công ty đại Ngày duyệt đăng: 25/2/2020 chúng. Năm 2017, để bảo đảm tính phù hợp với quy định tại Luật Chứng khoán và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ ban hành Nghị Các văn bản quy phạm pháp luật về quản trị công định số 71/2017/NĐ-CP ngày 06/6/2017 hướng dẫn ty áp dụng đối với công ty đại chúng tại Việt Nam về QTCT áp dụng đối với công ty đại chúng, đồng thời Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư số 95/2017/ Kể từ khi thành lập thị trường chứng khoán (TTCK) TT-BTC hướng dẫn một số điều của Nghị định số Việt Nam (năm 2000), nhận thức rõ vai trò của quản 71/2017/NĐ-CP ngày 06/6/2017. trị công ty (QTCT) trong việc nâng cao tính minh bạch Như vậy, từ năm 2007 đến nay, Chính phủ đã đối với môi trường đầu tư Việt Nam cũng như đối với ban hành 02 văn bản và Bộ Tài chính đã ban hành các doanh nghiệp Việt Nam, thực hiện sự trợ giúp của 04 văn bản hướng dẫn về QTCT tạo điều kiện cho Ngân hàng Phát triển châu Á, Chính phủ Việt Nam cơ quan quản lý nhà nước, các thành viên thị trường 19
2. LUẬT CHỨNG KHOÁN (SỬA ĐỔI) VÀ NHỮNG NỘI DUNG MỚI CẦN QUAN TÂM cũng như các công ty đại chúng có cơ sở pháp lý của pháp luật; (đ) Quyền và nghĩa vụ khác theo quy trong việc triển khai công tác QTCT, góp phần nâng định của pháp luật và Điều lệ công ty. cao tính công khai minh bạch đối với các công ty đại - Việc triệu tập tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông: (a) chúng và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao nỗ Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, người triệu tập họp lực của Việt Nam trong việc tạo ra môi trường kinh Đại hội đồng cổ đông phải tuân thủ đầy đủ trình tự, tế công khai minh bạch. thủ tục về triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông theo Ngày 26/11/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua quy định của Luật Doanh nghiệp, Điều lệ công ty và Luật Chứng khoán năm 2019, trong đó có mục riêng Quy chế nội bộ về QTCT; bố trí địa điểm, thời gian các quy định về QTCT áp dụng đối với công ty đại hợp lý để các cổ đông tham dự họp Đại hội đồng cổ chúng. đông; (b) Công ty đại chúng quy định tại Quy chế nội Những quy định quản trị công ty áp dụng đối với bộ về QTCT việc áp dụng công nghệ thông tin hiện công ty đại chúng tại Luật Chứng khoán năm 2019 đại để cổ đông có thể tham dự và phát biểu ý kiến tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thông qua họp trực Luật Chứng khoán 2006 quy định nguyên tắc tuyến, bỏ phiếu điện tử hoặc hình thức điện tử khác công ty đại chúng phải tuân thủ các quy định của theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Điều lệ công Luật Doanh nghiệp về QTCT và giao Bộ Tài chính ty; (c) Công ty đại chúng phải mời đại diện tổ chức ban hành quy định cụ thể về QTCT của công ty đại kiểm toán được chấp thuận thực hiện kiểm toán Báo chúng có cổ phiếu niêm yết tại Sở giao dịch chứng cáo tài chính năm của công ty dự họp Đại hội đồng khoán hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán. Sau cổ đông thường niên trong trường hợp Báo cáo kiểm đó, Luật Chứng khoán năm 2010 đã quy định 04 toán báo cáo tài chính năm của công ty có các khoản nguyên tắc về QTCT đối với công ty đại chúng. Luật ngoại trừ trọng yếu; (d) Tuân thủ các quy định khác Chứng khoán năm 2019 quy định cụ thể 6 nguyên của pháp luật và Điều lệ công ty. tắc QTCT áp dụng cho công ty đại chúng (Điều 40) bao gồm: (1) Cơ cấu quản trị hợp lý, hiệu quả; (2) Từ năm 2007 đến nay, Chính phủ đã ban hành Bảo đảm hiệu quả hoạt động của Hội đồng quản trị, 02 văn bản, Bộ Tài chính đã ban hành 04 văn bản hướng dẫn về quản trị công ty tạo điều kiện Ban kiểm soát; nâng cao trách nhiệm của Hội đồng cho cơ quan quản lý nhà nước, các thành viên quản trị đối với công ty và cổ đông; (3) Bảo đảm thị trường cũng như các công ty đại chúng có cơ quyền của cổ đông, đối xử bình đẳng giữa các cổ sở pháp lý triển khai công tác quản trị công ty, đông; (4) Bảo đảm vai trò của nhà đầu tư, thị trường góp phần nâng cao tính công khai minh bạch chứng khoán và các tổ chức trung gian trong việc đối với các công ty đại chúng, được cộng đồng hỗ trợ hoạt động QTCT; (5) Tôn trọng và bảo đảm quốc tế đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc tạo ra môi trường kinh tế công quyền, lợi ích hợp pháp của các bên có quyền lợi khai, minh bạch. liên quan trong quản trị của công ty; (6) Công bố thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác và minh bạch hoạt động của công ty; bảo đảm cổ đông được tiếp - Thành phần, cơ cấu, trách nhiệm và nghĩa vụ của Hội cận thông tin công bằng. đồng quản trị: (a) Cơ cấu Hội đồng quản trị của công Nội dung về QTCT áp dụng đối với công ty đại ty đại chúng bảo đảm sự cân đối giữa các thành viên chúng (Luật Chứng khoán năm 2019, Điều 41): Hội đồng quản trị điều hành và không điều hành, số - Quyền và nghĩa vụ của cổ đông: Luật Chứng khoán lượng thành viên Hội đồng quản trị độc lập để bảo năm 2019 nêu rõ, cổ đông: (a) Được đối xử bình đẳng; đảm tính độc lập của Hội đồng quản trị; (b) Hội đồng (b) Được tiếp cận đầy đủ thông tin định kỳ và thông quản trị phải chịu trách nhiệm trước cổ đông về hoạt tin bất thường do công ty công bố theo quy định của động của công ty; bảo đảm hoạt động của công ty pháp luật; (c) Được bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp tuân thủ quy định của pháp luật, Điều lệ công ty và của mình; đề nghị đình chỉ, hủy bỏ nghị quyết, quyết quy định nội bộ của công ty; xây dựng Quy chế nội định của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị bộ về QTCT trình Đại hội đồng cổ đông thông qua; bổ theo quy định của Luật Doanh nghiệp; (d) Cổ đông nhiệm người phụ trách QTCT và có các trách nhiệm, lớn không được lợi dụng ưu thế của mình gây ảnh nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật, Điều lệ hưởng đến các quyền, lợi ích của công ty, của các cổ công ty; (c) Hội đồng quản trị phải tổ chức họp ít nhất đông khác theo quy định của pháp luật và Điều lệ mỗi quý 01 lần theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều công ty; có nghĩa vụ công bố thông tin theo quy định lệ công ty và Quy chế nội bộ về QTCT. Việc tổ chức 20
3. TÀI CHÍNH - Tháng 03/2020 họp Hội đồng quản trị, chương trình họp và các tài lợi liên quan đến công ty; (c) Công ty đại chúng có liệu liên quan được thông báo trước cho các thành nghĩa vụ báo cáo, công bố đầy đủ, chính xác và kịp viên Hội đồng quản trị theo thời hạn quy định của thời thông tin định kỳ, thông tin bất thường về tình pháp luật và Điều lệ công ty. hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, tài chính, tình - Đề cử, ứng cử thành viên Hội đồng quản trị: (a) hình QTCT cho cổ đông, công chúng và các thông tin Trường hợp đã xác định được ứng cử viên Hội khác nếu thông tin đó có khả năng ảnh hưởng đến đồng quản trị, công ty đại chúng phải công bố giá chứng khoán, quyết định của cổ đông và nhà đầu thông tin liên quan đến các ứng cử viên tối thiểu tư; (d) Các thông tin phải công bố và phương thức 10 ngày trước ngày khai mạc họp Đại hội đồng cổ công bố thông tin được thực hiện theo quy định của đông trên trang thông tin điện tử của công ty để Luật này, Điều lệ công ty và Quy chế về công bố cổ đông có thể tìm hiểu về các ứng cử viên này thông tin của công ty. Trong đó, có nội dung thay đổi trước khi bỏ phiếu; (b) Trường hợp số lượng ứng là trường hợp Báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính cử viên Hội đồng quản trị thông qua đề cử và ứng năm của công ty có các khoản ngoại trừ trọng yếu, cử vẫn không đủ số lượng cần thiết theo quy định công ty đại chúng phải mời đại diện tổ chức kiểm của Luật Doanh nghiệp, Hội đồng quản trị đương toán được chấp thuận thực hiện kiểm toán BCTC của nhiệm có thể giới thiệu thêm ứng cử viên hoặc tổ công ty dự họp thay vì nội dung có thể mời đại diện chức đề cử theo quy định tại Điều lệ công ty và công ty kiểm toán độc lập dự họp (điểm c khoản 2 Quy chế nội bộ về QTCT. Điều 41 Luật Chứng khoán). - Quyền và trách nhiệm của thành viên Hội đồng quản Định hướng ban hành các văn bản hướng dẫn trị: (a) Được cung cấp thông tin, tài liệu về tình hình Luật Chứng khoán năm 2019 tài chính, hoạt động kinh doanh của công ty và của các đơn vị trong công ty; (b) Thực hiện các nhiệm vụ TTCK đóng vai trò là một kênh dẫn vốn hiệu quả của mình một cách trung thực, cẩn trọng vì lợi ích cao giúp kết nối các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Việc xây nhất của cổ đông và của công ty; (c) Tham dự đầy dựng và phát triển một TTCK minh bạch hiệu quả có đủ các cuộc họp của Hội đồng quản trị và có ý kiến ý nghĩa quan trọng đặc biệt đối với các quốc gia đang về các vấn đề được đưa ra thảo luận; (d) Báo cáo kịp phát triển. thời, đầy đủ với Hội đồng quản trị các khoản thù lao Đối với Việt Nam, yêu cầu hình thành nền tảng nhận được từ các công ty con, công ty liên kết và các QTCT là yêu cầu cấp thiết và phải được thúc đẩy ở tổ chức khác; (đ) Báo cáo, công bố thông tin khi thực tất cả các lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là tại các công ty hiện giao dịch cổ phiếu của công ty theo quy định của đại chúng đang huy động vốn trên thị trường chứng pháp luật; (e) Quyền, trách nhiệm khác theo quy định khoán. Vấn đề này càng trở nên cấp thiết khi Việt của pháp luật và Điều lệ công ty. Nam đang chủ động tham gia hội nhập sâu và rộng - Việc tuân thủ các quy định về ngăn ngừa xung đột vào nền kinh tế khu vực và quốc tế. lợi ích và công bố thông tin minh bạch: (a) Thành viên Luật Chứng khoán năm 2019 với nhiều quy định Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát (Kiểm mới nhằm ổn định môi trường pháp lý cho sự phát soát viên), Tổng giám đốc (Giám đốc) và người triển của thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả quản lý khác của công ty đại chúng có trách nhiệm công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng công khai các lợi ích liên quan, không được sử dụng khoán, bảo đảm thị trường chứng khoán là kênh huy những thông tin có được nhờ chức vụ của mình để động vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tư lợi cá nhân hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá tế, bảo đảm hiệu quả đầu tư và niềm tin của các tổ nhân khác; (b) Công ty đại chúng có trách nhiệm áp chức, cá nhân tham gia đầu tư và hoạt động trên thị dụng các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa thành trường chứng khoán, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát tế quốc tế. Luật Chứng khoán năm 2019 có một mục (Kiểm soát viên), Tổng giám đốc (Giám đốc), người riêng quy định về QTCT áp dụng đối với công ty đại quản lý khác của công ty, cổ đông và những người chúng, trong đó tại Khoản 7 Điều 41 giao Chính phủ có liên quan can thiệp vào hoạt động của công ty, quy định chi tiết các nội dung về QTCT áp dụng cho gây tổn hại cho lợi ích của công ty; tuân thủ các quy công ty đại chúng. định về giao dịch với cổ đông, người quản lý doanh Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật nghiệp và người có liên quan của các đối tượng này; Doanh nghiệp dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người có quyền năm 2020 nhằm phù hợp với thực tiễn, cắt giảm thủ 21
4. LUẬT CHỨNG KHOÁN (SỬA ĐỔI) VÀ NHỮNG NỘI DUNG MỚI CẦN QUAN TÂM tục không cần thiết, nhằm rút ngắn thời gian, giảm công ty đại chúng áp dụng bộ nguyên tắc này. Ngoài chi phí cho doanh nghiệp. Trong đó, Dự thảo Luật ra, Việt Nam đang tích cực thực hiện các biện pháp doanh nghiệp sửa đổi có nhiều điểm mới về các nội cần thiết để nâng hạng TTCK Việt Nam từ hạng thị dung liên quan đến QTCT của công ty đại chúng trường cận biên lên thị trường mới nổi trong bảng như cổ đông, Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản xếp hạng của MSCI và FTSE nhằm thu hút vốn đầu trị, Ban kiểm soát. tư nước ngoài nên việc tạo ra một hệ thống quản trị Bên cạnh đó, năm 2019, Ủy ban Chứng khoán minh bạch tại các doanh nghiệp là điều cần được Nhà nước Việt Nam phối hợp với Tổ chức Tài thúc đẩy. chính Quốc tế (IFC) ban hành Bộ nguyên tắc QTCT Căn cứ vào các nội dung nêu trên, Uỷ ban Chứng theo thông lệ tốt nhất đầu tiên của Việt Nam. Bộ khoán Nhà nước dự kiến xây dựng Dự thảo Nghị Nguyên tắc QTCT theo Thông lệ tốt nhất đầu tiên định quy định về QTCT áp dụng cho công ty đại của Việt Nam được ra mắt với mục tiêu thúc đẩy chúng hướng dẫn chi tiết các nguyên tắc và nội dung thị trường vốn và sự phát triển bền vững của nền quy định tại Luật Chứng khoán và Dự thảo Thông kinh tế, đưa ra một loạt khuyến nghị về thông lệ tư hướng dẫn Nghị định về QTCT áp dụng cho công QTCT tốt nhất theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển ty đại chúng nêu trên. Trong đó, nội dung Dự thảo kinh tế (OECD), trọng tâm dành cho các công ty Nghị định quy định về QTCT áp dụng đối với công đại chúng tại Việt Nam. ty đại chúng được phát triển trên cơ sở nội dung Nghị định số 71/2017/NĐ-CP ngày 06/6/2017 hướng dẫn về Năm 2019, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt QTCT áp dụng đối với công ty đại chúng do Chính Nam phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế ban phủ ban hành, cập nhật, hướng dẫn các quy định hành Bộ nguyên tắc quản trị công ty theo thông mới tại Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật Doanh lệ tốt nhất đầu tiên của Việt Nam. Bộ Nguyên tắc quản trị công ty theo Thông lệ tốt nhất đầu nghiệp sửa đổi năm 2020, đồng thời bổ sung thêm tiên của Việt Nam được ra mắt với mục tiêu thúc một số nội dung mới theo Bộ nguyên tắc QTCT theo đẩy thị trường vốn và sự phát triển bền vững thông lệ tốt nhất để đảm bảo cơ sở pháp lý thống nhất của nền kinh tế, đưa ra một loạt khuyến nghị về cho các tổ chức và cá nhân thực hiện. thông lệ quản trị công ty tốt nhất theo Tổ chức Về Dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều về Hợp tác và Phát triển kinh tế, trọng tâm dành QTCT áp dụng đối với công ty đại chúng, nội dung cho các công ty đại chúng tại Việt Nam. dự kiến hướng dẫn gồm: Điều lệ mẫu áp dụng đối với công ty đại chúng; Quy chế nội bộ về QTCT; Ủy ban Bộ nguyên tắc bao gồm các tiêu chuẩn cao hơn kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị yêu cầu tối thiểu theo quy định pháp luật, khuyến Tài liệu tham khảo: khích các doanh nghiệp hướng tới các thông lệ quốc tế tốt nhất. Bộ Nguyên tắc tập trung giải quyết các 1. Quốc hội, Luật Chứng khoán 2006; Luật Chứng khoán sửa đổi năm 2010; Luật vấn đề ưu tiên trong thực thi QTCT của các doanh Chứng khoán năm 2019; nghiệp Việt Nam. Sáu trong số mười nguyên tắc tập 2. Chính phủ, Nghị định số 71/2017/NĐ-CP ngày 06/6/2017 hướng dẫn về QTCT trung vào chức năng hoạt động của Hội đồng quản áp dụng đối với công ty đại chúng; trị, đây là lĩnh vực đòi hỏi phải cải thiện hơn nữa 3. Bộ Tài chính, Quyết định số 12/2007/QĐ-BTC ngày 13/3/2007 về việc ban tại nhiều doanh nghiệp trong nước. Bốn nguyên tắc hành Quy chế quản trị công ty áp dụng đối với công ty niêm yết; còn lại gồm các lĩnh vực như: Môi trường kiểm soát, 4. Bộ Tài chính, Quyết định số 15/2007/QĐ-BTC ngày 19/3/2007 về việc ban công bố thông tin và minh bạch, quyền của cổ đông hành Điều lệ mẫu áp dụng cho các công ty niêm yết; và quan hệ với các bên có quyền lợi liên quan. Bộ 5. Bộ Tài chính, Thông tư số 121/2012/TT-BTC ngày 26/7/2012 hướng dẫn về nguyên tắc cũng gồm các điều khoản liên quan tới QTCT áp dụng đối với công ty đại chúng; kinh doanh có trách nhiệm như thúc đẩy đa dạng 6. Bộ Tài chính, Thông tư số 95/2017/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Nghị giới và khuyến khích sự tập trung mạnh mẽ hơn định số 71/2017/NĐ-CP ngày 06/6/2017. vào các vấn đề môi trường và xã hội trong Hội đồng Thông tin tác giả: quản trị. Lê Trung Hải Bộ nguyên tắc được thực hiện thông qua Sở Giao Phó Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng, dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh và Sở Giao dịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Chứng khoán Hà Nội sẽ thúc đẩy việc áp dụng các Email: letrunghai@ssc.gov.vn thông lệ QTCT tốt nhất và theo dõi, giám sát việc các 22