Nâng cao cảnh giác các hoạt động đầu tư thị trường ngoại hối tại Việt Nam

Nội dung text: Nâng cao cảnh giác các hoạt động đầu tư thị trường ngoại hối tại Việt Nam

1. NÂNG CAO CẢNH GIÁC CÁC HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI TẠI VIỆT NAM Đỗ Mai Ninh Khoa Tài chính - Thương mại, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: TS. Nguyễn Thị Cúc Hồng TÓM TẮT Foreign exchange market (Forex/Fx) là thị trường ngoại hối, thị trường giao dịch các loại ngại tệ. Việc lưu thông các đồng tiền trên thị trường ngoại hối thúc đẩy các giao dịch quốc tế và các hoạt động kinh doanh quốc tế. Forex là thị trường tài chính có quy mô lớn nhất thế giới, song chỉ giành cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Ngay bản thân các ngân hàng có kiến thức chuyên sâu về tài chính, tỷ giá, nhưng đầu tư ngoại hối vẫn thua lỗ như thường. Forex thực sự rất quan trọng trong môi trường tài chính quốc tế, nhưng gần đây không ít người mặc định đó là lừa đảo. Bởi vì một số tổ chức, cá nhân lợi dụng, biến tướng Forex ở Việt Nam. Bởi vậy, cần phải trang bị nhiều kiến thức, hiểu biết để đầu tư hiệu quả và tránh được những rủi ro và những đối tượng lừa đảo tinh vi bằng nhiều hình thức khác nhau. Từ khóa: đầu tư, forex, lừa đảo, ngoại tệ, thị trường ngoại hối. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều tổ chức cá nhân lợi dụng vào sự thiếu hiểu biết và ham lãi suất cao của những người đầu tư để lừa đảo, chuộc lợi dựa trên forex. Khi có quá nhiều đối tượng lừa đảo trên thì những người không có kiến thức chuyên sâu về tài chính quốc tế đều lầm tưởng forex là công cụ lừa đảo. Khi góc nhìn từ những người có kiến thức về tài chính quốc tế thì việc giúp những người không có chuyên môn về tài chính quốc tế nhận biết được các phương thức lừa đảo và hiểu rõ hơn về thị trường ngoại hối thật sự rất cần thiết. Trang bị những kiến thức cần thiết về thị trường tỷ giá, các loại giấy phép uy tín, các tổ chức tài chính tin cậy, các sàn giao dịch uy tín. Bên cạnh đó cũng nên cung cấp thông tin hiện nay có những hình thức lừa đảo nào. Để những nhà đầu tư có cái nhìn đúng đắn về forex cũng như bảo vệ được bản thân và những người xung quanh trước những thủ đoạn tinh vi từ các đối tượng lừa đảo. Cũng góp phần bảo vệ an ninh xã hội và giúp đất nước phát triển bền vững. Đồng thời các nhà đầu tư cũng nên quan tâm các kênh đầu tư hiệu quả trong nước có pháp luật bảo hộ ra quy định bảo vệ nhà đầu tư như cổ phiếu, phái sinh, trái phiếu, 2 FOREX LÀ GÌ? Forex/FX là thị trường ngoại hối. Thị trường giao dịch các loại ngoại tệ, việc lưu thông các đồng tiền trên thị trường ngoại hối thúc đẩy các giao dịch quốc tế và các hoạt động kinh doanh quốc tế. Trung tâm của thị trường ngoại hối là thị trường liên ngân hàng và hoạt động suốt 24 giờ. 1409
2. Thị trường ngoại hối là duy nhất vì những đặc điểm sau: - Khối lượng giao dịch khổng lồ của nó, đại diện cho loại tài sản lớn nhất trên thế giới dẫn đến tính thanh khoản cao; - Sự phân tán địa lý của nó; - Hoạt động liên tục; - Sự đa dạng của các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái; - Tỷ suất lợi nhuận tương đối thấp so với các thị trường có thu nhập cố định khác; và - Việc sử dụng đòn bẩy để nâng cao tỷ suất lợi nhuận, lỗ và liên quan đến quy mô tài khoản. Do đó, nó được coi là thị trường gần nhất với lý tưởng cạnh tranh hoàn hảo, bất chấp sự can thiệp tiền tệ của các Ngân hàng Trung ương. Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, kết quả toàn cầu sơ bộ từ Cuộc khảo sát ba năm 2019 của Ngân hàng Trung ương về Hoạt động của Thị trường Ngoại hối và Phái sinh OTC cho thấy giao dịch trên thị trường ngoại hối đạt trung bình 6,6 nghìn tỷ đ la mỗi ngày trong tháng 04/2019. Con số này tăng từ 5,1 nghìn tỷ đ la trong tháng 04/2016. Được đo lường theo giá trị, giao dịch hoán đổi ngoại hối được giao dịch nhiều hơn bất kỳ công cụ nào khác vào tháng 04/2019, ở mức 3,2 nghìn tỷ đ la mỗi ngày, tiếp theo là giao dịch giao ngay ở mức 2 nghìn tỷ đ la. Sự phân chia 6,6 nghìn tỷ đ la như sau: - 2 nghìn tỷ đ la trong giao dịch giao ngay; - 1 nghìn tỷ đ la chuyển tiếp hoàn toàn; - 3,2 nghìn tỷ đ la trong giao dịch hoán đổi ngoại hối; - 108 tỷ đ la hoán đổi tiền tệ; - 294 tỷ USD quyền chọn và các sản phẩm khác. Thị trường ngoại hối hỗ trợ thương mại và đầu tư quốc tế bằng cách cho phép chuyển đổi tiền tệ. Ví dụ: nó cho phép một doanh nghiệp ở Hoa Kỳ nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu, đặc biệt là các thành viên Eurozone và thanh toán bằng đồng Euro, mặc dù thu nhập của doanh nghiệp đó bằng đô la Mỹ . Nó cũng hỗ trợ đầu cơ và đánh giá trực tiếp liên quan đến giá trị của tiền tệ và đầu cơ thương mại thực tế, dựa trên lãi suất chênh lệch giữa hai loại tiền tệ. Trong một giao dịch ngoại hối điển hình, một bên mua một số lượng của một loại tiền tệ bằng cách thanh toán bằng một số lượng của một loại tiền tệ khác. Thị trường ngoại hối là thị trường tài chính có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới. Các nhà giao dịch bao gồm các Chính phủ và ngân hàng trung ương, ngân hàng thương mại, các nhà đầu tư tổ chức khác và các tổ chức tài chính, các nhà đầu cơ tiền tệ, các tập đoàn thương mại khác và các cá nhân. Theo khảo sát của Ngân hàng Trung ương Triennial năm 2019, do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế điều phối, doanh thu trung bình hàng ngày là 6,6 nghìn tỷ đ la vào tháng 04/2019 (so với 1,9 nghìn tỷ đ la năm 2004). Trong số 6,6 nghìn tỷ 1410
3. đ la này, 2 nghìn tỷ đ la là giao dịch giao ngay và 4,6 nghìn tỷ đ la được giao dịch trực tiếp, hoán đổi và các công cụ phái sinh khác. 3 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI TỶ GIÁ HỐI Đ Trong chế độ tỷ giá hối đoái cố định, tỷ giá hối đoái do Chính phủ quyết định, trong khi một số lý thuyết đã được đưa ra để giải thích (và dự đoán) những biến động của tỷ giá hối đoái trong chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi, bao gồm: - Điều kiện ngang giá quốc tế: sức mua tương đối, ngang giá lãi suất, hiệu ứng Fisher nội địa, hiệu ứng Fisher quốc tế. Ở một mức độ nào đó, các lý thuyết trên cung cấp lời giải thích hợp lý cho sự biến động của tỷ giá hối đoái, tuy nhiên, các lý thuyết này bị sai lệch vì chúng dựa trên các giả định có thể thách thức được (ví dụ: dòng chảy tự do của hàng hóa, dịch vụ và vốn) hiếm khi đúng trong thế giới thực. - Mô hình cán cân thanh toán: tuy nhiên, mô hình này tập trung chủ yếu vào hàng hóa và dịch vụ có thể giao dịch, bỏ qua vai trò ngày càng tăng của dòng vốn toàn cầu. - Mô hình thị trường tài sản: xem tiền tệ như một loại tài sản quan trọng để xây dựng danh mục đầu tư. Giá tài sản bị ảnh hưởng chủ yếu bởi sự sẵn sàng nắm giữ số lượng tài sản hiện có của mọi người, điều này phụ thuộc vào kỳ vọng của họ vào giá trị tương lai của những tài sản này. Mô hình thị trường tài sản xác định tỷ giá hối đoái nói rằng “tỷ giá hối đoái giữa hai loại tiền tệ thể hiện mức giá vừa cân bằng giữa nguồn cung tương đối và nhu cầu đối với tài sản có giá trị bằng các loại tiền tệ đó”. Không có mô hình nào được phát triển cho đến nay thành công để giải thích tỷ giá hối đoái và sự biến động trong các khung thời gian dài hơn. Đối với các khung thời gian ngắn hơn (ít hơn một vài ngày), các thuật toán có thể được đưa ra để dự đoán giá. Từ các mô hình trên có thể hiểu rằng nhiều yếu tố kinh tế vĩ mô ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và cuối cùng giá tiền tệ là kết quả của lực lượng kép cung và cầu. Thị trường tiền tệ trên thế giới có thể được xem như một nồi nóng chảy khổng lồ: trong một hỗn hợp rộng lớn và luôn thay đổi của các sự kiện hiện tại, các yếu tố cung và cầu liên tục dịch chuyển, và giá của một loại tiền tệ này so với một loại tiền tệ khác cũng thay đổi theo. Không có thị trường nào khác bao gồm (và chắt lọc) nhiều thứ đang diễn ra trên thế giới vào bất kỳ thời điểm nào như ngoại hối. Cung và cầu đối với bất kỳ loại tiền tệ nhất định nào, và do đó giá trị của nó, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố đơn lẻ nào, mà là bởi một số yếu tố. Các yếu tố này nói chung thuộc ba loại: yếu tố kinh tế, điều kiện chính trị và tâm lý thị trường. 4 CẢNH GIÁC CÁC HÌNH THỨC LỪA ĐẢO LỢI D NG THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI FOREX 4.1 Các khóa học giao dịch forex lừa đảo Có những người giao dịch forex không hề thành công nhưng dựa vào khả năng ăn nói, họ lại dụ dỗ được rất nhiều người tham gia các khóa học tự mở, các kiến thức này đều không mang tính thực tế, đ i khi kết quả bạn nhìn thấy từ họ chỉ là tài khoản demo. Để đầu tư forex thì việc học hỏi và trang bị kiến thức là rất cần thiết vì đây là thị trường tài chính lớn và rủi ro, nguy cơ thất bại rất cao. Nhưng phải tìm hiểu thật kỹ càng người mà bạn học có thực sự có kiến thức chuyên môn tài chính, uy tín trong ngành. Những người thật sự có chuyên môn sẽ chia sẻ cho bạn những kiến thức hữu ích từ những thất bại, góc nhìn 1411
4. chuyên môn hay cảnh báo về sự rủi ro, những tác động xấu, chứ không phải chắc chắn với bạn chỉ có lời không có lỗ như những người chỉ dẫn lừa đảo. 4.2 Robot tự động giao dịch forex Những người chào bán phần mềm tự động giao dịch forex dựa trên các thuật toán đã được mã hóa sẵn đảm bảo lợi nhuận cho bạn hàng ngày. Nhưng thị trường forex thì không chỉ đơn giản là một bài toán mà các yếu tố ảnh hưởng tới thị trường có rất nhiều như: chính trị, tâm lý thị trường và các yếu tố kinh tế khác. Bởi vậy chỉ lệ thuộc vào các phần mềm thì không hề giảm rủi ro đầu tư mà có khi còn làm mất hết tiền trong tài khoản. 4.3 Các trader ảo ưởng và trader lừa đảo Sẽ có những trader ảo tưởng đi tìm kiếm những người để ủy thác tiền cho họ đầu tư chia lợi nhuận cao, họ sẽ cho bạn xem những giao dịch lời của họ trong một giai đoạn nhất định để chứng minh năng lực nhưng sẽ giấu những giao dịch thua lỗ lớn của họ. Hoặc có những trader lừa đảo chỉ khoe những giao dịch demo không thực tế để lừa bạn đầu tư vốn. 4.4 Sàn giao dịch lừa dảo và sàn giao dịch không uy tín Sàn giao dịch uy tín thì sẽ có giấy phép hoạt động và hoạt động theo luật. Còn sàn giao dịch lừa đảo là sàn giao dịch không có giấy phép và hoạt động do chính chủ sàn quyết định nếu đăng ký phải những sàn giao dịch lừa đảo thì tài khoản của bạn sẽ rất nhanh hao hụt vì những thủ thuật can thiệp vào lệnh đặt của bạn hay các mức phí vô lý. Bên cạnh đó thì sàn giao dịch không uy tín thì không được xếp vào sàn giao dịch lừa đảo nhưng những sàn này đăng ký giấy phép ở các nước nhỏ để chi phí thấp và luật không nghiêm ngặt như giấy phép ở các nước lớn như: Mỹ, Úc, nên họ cũng sẽ lách luật để hao hụt tài khoản của bạn. 4.5 Các nhóm kết hợp giữa nhân viên môi giới Forex và người nhận đầu ư ủy thác và các sàn giao dịch lừa đảo Các tổ chức tinh vi lập ra quảng cáo với các nhà đầu tư cá nhân rằng cứ giao tiền cho họ,họ có các trader chuyên nghiệp hướng dẫn chỉ cần copy lệnh của các trader này thì bạn sẽ có giao dịch lời, những người chào mời bạn chính là những người môi giới chào mời trên các group chia sẻ kinh nghiệp đầu tư forex đảm bảo lợi nhuận hàng ngày từ 20-30%, các sàn giao dịch mà bạn tham gia theo lời của người mua giới là sàn quốc tế nhưng thực chất chỉ là người Việt lập ra với ID nước ngoài như: Úc, Canada, Mỹ Có những nhóm thì người môi giới kiêm người trader hướng dẫn bạn nhưng thực tế là họ sử dụng tài khoản demo chứ không có thật, thực tế thì họ được chiết khấu hoa hồng trên giao dịch của bạn, những người đó không hề quan tâm bạn thua lỗ hay không chỉ quan tâm khối lượng bạn giao dịch trong ngày. Bởi vậy, họ liên tục xúi giục bạn giao dịch hàng ngày dù cho thị trường có tốt hay xấu, tỷ lệ rủi ro cao hay thấp. 5 NHỮNG Đ ỀU CƠ BẢN CẦN QUAN TÂM KHI ĐẦU TƯ FOREX 5.1 Chọn sàn giao dịch uy tín Sàn giao dịch uy tín là yếu tố tiên quyết để bắt đầu đầu tư ngoại khối, vì các sàn giao dịch uy tín đã được cấp phép hoạt động từ những tổ chức tài chính uy tín. Các tổ chức tài chính uy tín có những quy định nghiêm ngặt để bảo vệ nhà đầu tư, nền kinh tế từ sự nhận định của các chuyên gia đầu ngành. 1412
5. 5.2 Trang bị kiến thức cơ bản về tài chính quốc tế Trang bị kiến thức cơ bản về tài chính quốc tế là điều tất nhiên phải làm khi tham gia thị trường ngoại hối. Các khái niệm này hoàn toàn khác và mới lạ so với các kiến thức tài chính để đầu tư trong nước như cổ phiếu, trái phiếu, phái sinh, vàng, Để tham gia vào thị trường ngoại hối, cần phải tìm hiểu các khái niệm chuyên môn. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] My Trading Skills. (Chapter 20). The Risks of Forex Trading. BEWARE: 4 Hidden Dangers of Forex Trading. trading [2] Tạp chí tài chính (2021). Cần một cuộc truy quét các sàn forex lừa đảo. dao-330292.html [3] Học viện NFX1 (2018). Các hình thức lừa đảo forex tinh vi trên thị trường bạn cần lưu ý. ban-can-luu-y/ [4] Finder (2021). Stocks vs. forex: Risks of investing | finder.com. [5] The balance (2021). The Risks of Forex Trading. [6] Online Trading Academy. FOREX RISKS - COMMON RISK FACTORS IN CURRENCY MARKETS. center/forex-risks.aspx [7] Wikipedia. Foreign exchange market. [8] Forex Rating – Best Forex Brokers 2021, (2021). Top Forex Trading Tips For Beginners. 1413