Xu hướng tiêu dùng xanh trên thế giới và hàm ý đối với Việt Nam

Nội dung text: Xu hướng tiêu dùng xanh trên thế giới và hàm ý đối với Việt Nam

1. Tp chí Khoa h c HQGHN: Kinh t và Kinh doanh, T p 32, S 1 (2016) 66-72 THÔNG TIN Xu h ng tiêu dùng xanh trên th gi i và hàm ý i v i Vi t Nam Hoàng Th Bo Thoa * Tr ường Đạ i h ọc Kinh t ế, Đạ i h ọc Qu ốc gia Hà N ội, 144 Xuân Th ủy, C ầu Gi ấy, Hà N ội, Vi ệt Nam Tóm t t Bài vi t phân tích tình hình tiêu dùng xanh trên th gi i, t p trung các qu c gia in hình g m Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c, Hoa K và các n c Liên minh Châu Âu. K t qu nghiên c u cho th y các chính sách c nhi u qu c gia áp d ng thành công bao g m: Lu t mua s m xanh ( c bi t khu v c công), ch ơ ng trình g n nhãn xanh và chính sách tái ch s n ph m. T ó, bài vi t a ra m t s xu t mà Chính ph có th nghiên c u áp d ng t i Vi t Nam. Nh n ngày 26 tháng 9 n m 2015, Ch nh s a ngày 07 tháng 11 n m 2015, Ch p nh n ng ngày 28 tháng 3 n m 2016 Từ khóa: Tiêu dùng xanh, chính sách, Vi t Nam. 1. t v n * quan khác có th mang l i các gi i pháp b n vng h ơn trong h th ng s n xu t - tiêu th [3]. Tiêu dùng xanh hi n c xem là xu h ng Trong bi cnh ó, tích h p n l c c a các bên tiêu dùng c a th k khi môi tr ng tr thành liên quan là v n then ch t thúc y tiêu mi quan tâm l n c a nhi u qu c gia trên th dùng xanh trên th gi i nói chung và Vi t gi i [1]. Trong th p k qua, các chính sách và Nam nói riêng. ch ơ ng trình ã c n l c th c hi n nh m Hi n nay, tiêu dùng xanh khá ph bi n chuy n i thành công c ơ c u công nghi p, làm các n c phát tri n và ã có nh ng b c ti n quy trình s n xu t s ch và hi u qu h ơn. Tuy ban u các n c ang phát tri n, khi thu nhiên, các doanh nghi p ch có th làm gi m nh p cá nhân và ý th c tiêu dùng ngày càng các tác ng n môi tr ng liên quan n vi c tng. Vì v y, Vi t Nam c n nghiên c u chính sn xu t ch không gi i quy t c các tác sách c ng nh kinh nghi m qu c t có th ng n môi tr ng liên quan n vi c l a thúc y m nh m h ơn n a xu h ng tiêu dùng ch n, s d ng và th i lo i s n ph m c a ng i xanh, v n là m t khái ni m khá m i m t i ây. tiêu dùng [2]. Chính vì th , tiêu dùng ngày càng óng vai trò quan tr ng trong vi c gi i quy t các v n v môi tr ng; s h p tác gi a các 2. Tiêu dùng xanh m t s qu c gia trên nhà s n xu t, ng i tiêu dùng và các bên liên th gi i ___ * T.: 84-982088911 Tiêu dùng xanh có th c nh ngh a là Email: thoahtb@vnu.edu.vn vi c mua, s d ng và tuyên truy n các s n 66
2. H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 67 ph m thân thi n v i môi tr ng mà không gây Trung Qu c ã ban hành m t lo t bi n pháp nguy c ơ cho s c kh e con ng i và không e môi tr ng, bao g m c quy nh pháp lu t v da các ch c n ng hay s a d ng c a các h nng l ng tái t o và ô nhi m ngu n n c, v sinh thái t nhiên. Tiêu dùng xanh xu t phát t hóa ch t và các ch t th i in t , khí th i và tiêu mong mu n b o v các ngu n tài nguyên cho chu n ô nhi m. các th h t ơ ng lai và nâng cao ch t l ng Chính ph Trung Qu c ã thúc y các sng c a con ng i. Hi n nay, ng i tiêu dùng công ngh ti t ki m n ng l ng trong các trên th gi i ang d n d n h ng t i các s n ngành công nghi p khai thác m và xây d ng, ph m xanh, thân thi n v i môi tr ng và coi ó tr giá cho các s n ph m chi u sáng ti t ki m nh m t tiêu chu n cho các s n ph m và d ch nng l ng và các lo i xe. Chính ph cung c p v ch t l ng cao. Ng i tiêu dùng s n lòng tr mc thu su t u ãi 7,5% cho vi c mua bán giá cao h ơn cho nh ng hàng hóa c g n nhãn các lo i xe có ng c ơ d i 1,6L. Tháng mác t tiêu chu n s n xu t b n v ng [4]. Xu t 6/2009, Trung Qu c b t u th c hi n d án phát t s gia t ng m i quan tâm i v i các “S n ph m n ng l ng hi u qu có l i cho c ng sn ph m xanh trên toàn c u, nhi u công ty ã ng” qu ng bá s n ph m n ng l ng hi u bt u s n xu t các s n ph m xanh thân thi n qu , bao g m iu hòa không khí, t l nh, tivi vi môi tr ng và th hi n n l c b o v môi màn hình ph ng, máy gi t, èn in và các lo i tr ng. Chính ph các n c c ng ang n l c xe ti t ki m n ng l ng. Tính n cu i n m a ra nhi u chính sách thúc y tiêu dùng 2010, Chính ph ã chi h ơn 16 t nhân dân t xanh. H u h t các qu c gia ang phát tri n thúc y h ơn 340 tri u máy iu hòa không châu Á ã xây d ng các b lu t b o v môi khí ti t ki m n ng l ng, 1 tri u xe ti t ki m tr ng. S l ng ng i s n sàng tr nhi u ti n nng l ng và 360 tri u bóng èn ti t ki m hơn cho các s n ph m sinh thái thân thi n g n nng l ng. K t qu là hàng n m, Trung Qu c ây cho th y th tr ng c a các s n ph m thân ti t ki m c 22,5 t kwh in, 300.000 t n thi n môi tr ng ang m r ng [5]. du và gi m thi u 14 tri u t n khí th i CO 2. Trung Qu ốc Trung Qu c c ng ã c g ng gi m lãng Trung Qu c có kh i u t ơ ng i mu n v phí v m t óng gói s n ph m. Các yêu c u tiêu dùng xanh song ã có nh ng b c ti n xu t nh m gi m thi u l ng ch t th i phát sinh áng k . Trong nh ng n m g n ây, s quan bng cách bu c các nhà s n xu t c t gi m v t tâm ca ng i dân i v i môi tr ng ã c li u óng gói, tr ng ph t không tuân th lên n ci thi n. Chính ph ã u t không ít trong 50.000 nhân dân t (7,323 ô la M ). Thêm vi c b o v , c i thi n môi tr ng và b o t n tài na, Trung Qu c ã c m s d ng túi nh a nguyên thiên nhiên. N m 1993, Trung Qu c l n mng trong t t c các c a hàng bán l trong u tiên thành l p ch ơ ng trình g n nhãn sinh tháng 6/2008, khuy n khích ng i tiêu dùng thái cho các s n ph m. n nay, trong h th ng chuy n sang mua s m túi tái s d ng. Theo c ch ng nh n s n ph m xanh Trung Qu c ã có tính c a y ban C i cách và Phát tri n Qu c gia hàng ch c ch ng lo i, nh th c ph m, u ng, Trung Qu c (NDRC), tháng 6/2009, l nh c m hàng d t may, vt li u xây d ng, gia d ng, ã gi m 2/3 l ng s d ng túi nh a và có th èn chi u sáng, ô tô và nhi u m t hàng khác. n ti t ki m 2,4 tri u t n d u m i n m [7]. nm 2005, Chính ph ã ti n hành c i cách các Nh ật B ản ch ơ ng trình ghi nhãn sinh thái, c i thi n ph n Ti châu Á, Nh t B n là m t trong nh ng nào tình hình tiêu dùng xanh qu c gia này, nh qu c gia i u trong phong trào b o v môi ch ơ ng trình “China Energy Label” [6]. tr ng nói chung và tiêu dùng xanh nói riêng. Ti i h i ng C ng s n Trung Qu c Các quy nh liên quan t i ch ơ ng trình phát nm 2007, Ch t ch n c H C m ào kêu g i tri n xanh l n u tiên c Chính ph Nh t tt c các công dân thay i hành vi c a h theo ban hành n m 1990; n nm 2001, Chính ph hng có l i cho môi tr ng. Tính n nay, thông qua lu t thúc y mua s m xanh, Nh t
3. 68 H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 Bn tr thành qu c gia u tiên ban hành chính im kh i u chính th c c a chính sách v sách v mua s m xanh. Chính sách này yêu c u sn ph m xanh t i Hàn Quc là ch ơ ng nh tt c các B và c ơ quan Chính ph ph i th c dán nhãn môi tr ng c tri n khai t n m hi n chính sách mua s m xanh. V lu t mua 1992. Ngoài ra, Chính ph ã có các nghiên sm xanh công c ng, m c ích là thúc y cu nh m liên k t h th ng dán nhãn môi vi c mua các s n ph m và d ch v xanh trong tr ng v i h th ng mua s m công c ng và t khu v c công c c p trung ơ ng và a c nh ng k t qu rõ r t. Không ch vy, ph ơ ng. Nh ng thông tin v s n ph m và d ch Chính ph luôn coi các nhà s n xu t là nh ng v xanh cung c p cho khách hàng c ng c tiêu dùng l n. Chính ph ã thông qua các tng c ng thông qua b lu t này. V i vi c mua hp ng t nguy n v mua s m xanh, gn k t sm xanh, chính quy n trung ơ ng xác nh và vi c mua các nguyên li u xanh, góp ph n c công b m t chính sách mua s m v i các ch y quá trình s n xu t và bán ra các s n ph m tiêu trên nh ng lo i s n ph m và d ch v m i thân thi n môi tr ng. Tng kh i l ng mua nm. Nh t B n c ng ã có các chính sách v tái sm xanh c a t t c các t ch c công c ng ch bao bì và v t li u óng gói. N m 1995, b Hàn Qu c t kho ng 2 t ô la M vào n m lu t Tái s d ng bao bì “Containers/Packaging 2013, tng 2,6 l n so v i nm 2005. Recycling Act” c thông qua nh m thúc y Ngay t nm 2005, b lu t khuy n khích tái ch các lo i thùng ch a và bao bì óng gói mua các s n ph m và d ch v xanh ã c B sn ph m, bao g m kho ng 60% kh i l ng Môi tr ng thông qua, mc ích nh m nuôi ch t th i trong các h gia ình Nh t B n. dng th tr ng s n ph m xanh b ng cách kích Theo b lu t này, ng i tiêu dùng c n phân lo i thích nhu c u tiêu dùng i v i s n ph m xanh các v t li u, sau ó c ơ quan ch c n ng thành cng nh t o thu n l i trong vi c ti p c n s n ph s thu th p và giao li cho các công ty c ph m xanh c a ng i tiêu dùng. B lu t c ch nh th c hi n tái ch . xem là c ơ s th c hi n thu mua xanh, tình Tháng 2/1996, Mng l i tiêu dùng xanh nguy n trong vi c th c hi n kinh doanh xanh. (Green Purchasing Network) c thành l p b i Ngoài ra, c 5 n m, B Môi tr ng c y B Môi tr ng, m c ích nh m thúc y mua thác thi t l p các k ho ch hành ng nh m sm xanh Nh t B n thông qua vi c cung c p thúc y mua s m xanh. K ho ch hành ng thông tin và h ng d n trong vi c th c hành c xây d ng v i s tham v n c a các t ch c mua s m xanh. Tính n nay, m ng l i ã a công c ng có liên quan a ra m c tiêu và ra r t nhi u ho t ng nh : h i th o, tri n lãm chi n l c trung h n cho vi c qung bá các s n xanh, gi i th ng “Mua s m xanh”, d li u ph m xanh. thông tin s n ph m và t c nh ng thành Chính ph Hàn Qu c c ng ã h p tác v i công nh t nh. K t qu là, t t c các c ơ quan các công ty th tín d ng a ra m t h th ng chính ph trung ơ ng u th c hi n mua s m khuy n khích nh ng ng i có ý th c tiêu dùng xanh, 100% các c ơ quan chính quyn 47 t nh xanh: Th tín d ng xanh (The Green Credit và 12 thành ph c ch nh mua s m xanh. Card). Th tín d ng xanh là m t ph ơ ng ti n Theo mt cu c kh o sát n m 2003, 52% trong tích l y và s d ng im sinh thái khi khách s 722 nhà cung c p xác nh n doanh s bán hàng chi tiêu trong cu c s ng hàng ngày, hi n hàng s n ph m xanh ã gia tng trong nh ng ã thu hút h ơn 9 tri u ng i s d ng. Ngoài ra, Chính ph cho r ng nhãn sinh thái là m t cách nm qua, quy mô th tr ng trong n c c a các hi u qu giúp ng i tiêu dùng nh n bi t s n sn ph m xanh c tính lên t i 50 nghìn t yên, ph m xanh, vì v y các chính sách ghi nhãn sinh s quan tâm c a khách hàng t i s n ph m xanh thái c ban hành khá s m (1990), m c ích cng t ng lên áng k [8]. nh m cung c p thông tin áng tin c y cho ng i Hàn Qu ốc tiêu dùng. Hi n nay, nh m t ng c ng thông tin Hàn Qu c là qu c gia th c hi n và áp d ng v thân thi n v i môi tr ng c a s n ph m các chính sách v mua s m xanh t r t s m. cho khách hàng, nhi u chính sách khác ã c
4. H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 69 thi hành nh : Dán nhãn sinh thái, G n nhãn Rainforest Alliance - m t t ch c phi l i “d u chân Carbon” (Carbon Footprint), Ch ng nhu n t i Hoa K ang gây nh h ng t i s nh n công trình xanh, Ch ng nh n c a hàng la ch n c a ng i tiêu dùng b ng cách ghi xanh [9]. nhãn s n ph m (và ho t ng) b n v ng v ho t Cùng v i các chính sách trên, Chính ph ng lâm nghi p và khai thác g , b o t n a ang n l c giúp ng i tiêu dùng nói chung dng sinh h c và m b o sinh k b n v ng. T hi u rõ h ơn các khái ni m v cu c s ng xanh và ch c này c ng làm vi c v i các doanh nghi p du qu ng bá s n ph m xanh b ng cách nâng cao lch gi m thi u nh ng tác ng b t l i c a h nh n th c c ng ng. Hi n nay, 4 “Trung tâm n sinh thái và xã h i. Rainforest Alliance ch ng cng tác tiêu dùng xanh” ã c thi t l p, nh n s n ph m nông nghi p bao g m cà phê, sô cung c p các d ch v giáo d c v tiêu dùng cô la, chu i, n c cam, các lo i h t và hàng tr m xanh cho ng i tiêu dùng. mt hàng khác n t các trang tr i thu c các Hoa K ỳ rng nhi t i c b o t n. Mua s m xanh Hoa K c thi t l p và Các n ước Liên minh châu Âu (EU) tri n khai th c hi n trong m t s ch ơ ng trình Ti EU, y ban Châu Âu ã có nhi u n mua s m xanh c a Liên bang, trong ó các c ơ lc và ho t ng nh m thúc y vi c th c hi n quan iu hành c yêu c u cân nh c các tác mua s m công xanh (Green Public Procurement ng môi tr ng, giá thành và các y u t khác - GPP) trong các n c thành viên, bao g m vi c ca m t s n ph m tr c khi a ra quy t nh tri n khai các nghiên c u/d án, ban hành các mua s m. Theo quy nh mua s m Liên bang và chính sách và xây d ng các tiêu chu n. M c dù Sc l nh 13101 v xanh hóa chính ph , t t c GPP v n là h th ng t nguy n, tuy nhiên hi n các c ơ quan chính ph ph i th c hi n mua s m nay nhi u n c thành viên ã và ang xây d ng các s n ph m có thành ph n tái ch nh m k ho ch hành ng qu c gia và các h ng d n khuy n khích vi c s d ng các v t li u tái sinh. v mua s m xanh. Theo th ng kê c a cơ quan Cone Tháng 7/2008, k ho ch hành ng c a EU Communications n m 2013, Hoa K có 71% v tiêu th b n v ng (trong ó bao g m n i ng i tiêu dùng quan tâm t i môi tr ng khi h dung tiêu dùng xanh) và s n xu t (SCP), chính mua s m, trong ó 7% quan tâm n môi sách công nghi p b n v ng (SIP) c tri n tr ng trong m i l n mua s m, 20% th ng khai nh là m t n l c phát tri n m t xuyên quan tâm n môi tr ng và 44% quan ch ơ ng trình, chính sách b o tr c bi t t p tâm n môi tr ng. trung vào tiêu th b n v ng. Trong k ho ch Ti Hoa K , lu t chính sách n ng l ng SCP, y ban EU kh i x ng các công c nh nm 2005 t o ra các u ãi khuy n khích gn nhãn sinh thái, hi u qu n ng l ng EU v i vi c mua xe phát th i th p. Theo ó, các u ãi mc ích thông báo cho ng i tiêu dùng v các v thu ã thu hút khách hàng quan tâm t i các tác ng môi tr ng c a s n ph m nh m nâng lo i ph ơ ng ti n có giá cao h ơn nh ng thân cao nh n th c c a ng i tiêu dùng. Các sáng thi n h ơn v i môi tr ng. Các kho n thu tín ki n khác c a EU g m có Di n àn bán l và dng ã c a ra gi m giá lên n 3.400 Bàn tròn th c ph m châu Âu c thi t l p ô la M cho xe hybrid (xe lai) và 4.000 ô la nh m trao i cách th c th c hi n t c M cho xe ô tô n ng l ng thay th . u ãi v s b n v ng trong l nh v c bán l th c ph m thu có th thay i d a vào m c v n hành châu Âu. Các chính sách khác nh EMAS, GPP “xanh” c a các lo i xe. Ví d , Tesla Roadster, và ETAP nh m h tr doanh nghi p nh và c ơ mt lo i xe ch y hoàn toàn b ng in s nh n quan công tham gia vào mua s m xanh [11]. c m t kho n thu tín d ng l n h ơn nhiu so Sau khi g p ph i m t s rào c n trong vi c vi vi c mua m t chi c xe hybrid tiêu chu n, vì qu ng bá s n ph m xanh các n c thành viên xe hybrid s gây ô nhi m nhi u h ơn trong th i v ph ơ ng di n ph ơ ng pháp và cách th c áp gian v n hành. Ngoài ra, Chính ph c ng a ra dng ch ng minh v các tiêu chí xanh c a các chính sách khuy n khích ng i tiêu dùng s sn ph m, các n c Liên minh châu Âu ã a dng nh ng lo i xe ti t ki m n ng l ng [10]. ra d án “Th tr ng c nh t cho s n ph m xanh” (Single Market for Green Products). D
5. 70 H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 án này bao g m m t chu i các ho t ng: D Các ho t ng s n xu t và tiêu dùng b n v ng án thi t l p 2 ph ơ ng pháp o l ng hi u cng c tri n khai t i Vi t Nam trong hơn l0 su t môi tr ng trong su t vòng i s n ph m nm qua. Các ch ơ ng trình liên quan n s n PEF (Product Environmental Footprint) và OEF ph m xanh nh chơ ng trình c p Nhãn sinh thái (Organisation Environmental Footprint). Bên (B Tài nguyên và Môi tr ng), Nhãn ti t ki m cnh ó, d án a ra các ch tiêu khi báo cáo hi u qu ho t ng i v i môi tr ng, ch ng nng l ng (B Công Thơ ng) , Nhãn sinh thái hn nh s minh b ch, rõ ràng, có th tin c y và cho ngành du l ch c ng c tri n khai. so sánh Thêm n a, s h p tác trong ph ơ ng khách hàng có th hi u rõ h ơn và th c pháp phát tri n gi a các n c trong khu v c hi n hành vi tiêu dùng xanh, vi c y m nh cng c h tr [12]. ho t ng kích c u tiêu dùng xanh là h t s c Nm 1980 , cu n sách u tiên The Green quan tr ng. N m 2010, Saigon Co.op (Liên Consumer Guide ( Hng d n tiêu dùng xanh) hi p H p tác xã Thơ ng m i Thành ph H Chí ã c xu t b n Anh v i ý t ng ch o là Minh) tr thành ơ n v bán l tiên phong tham trong xã h i hi n i, “mua s m b n thân nó gia th c hi n chi n d ch “Tiêu dùng xanh”, v i cng là m t thú vui”. mong mu n óng góp nhi u h ơn cho l i ích cng ng thông qua vai trò là m t doanh nghi p ho t ng trong l nh v c phân ph i. 3. Th c tr ng tiêu dùng xanh Vit Nam Nhìn chung, dù b t nh p khá ch m nh ng cho n nay, xu h ng tiêu dùng xanh ang lan t a Vi t Nam ang ng tr c th c tr ng là và nh n c s h ng ng khá tích c c t tng tr ng kinh t g n li n v i s s t gi m phía ng i dân và các nhà s n xu t v i d án mnh v tài nguyên thiên nhiên và gia t ng ô “Tôi yêu s n ph m xanh và khu ph xanh” [13]. nhi m môi tr ng. Tiêu dùng xanh c Chính ph c p l n u tiên trong Chi n l c v tng tr ng xanh vào tháng 9/2012. Chi n l c 4. T ng k t kinh nghi m tiêu dùng xanh các này xác nh ba m c tiêu c th , trong ó m c nưc và hàm ý cho Vi t Nam tiêu th ba là nâng cao i s ng c a nhân dân, xây d ng l i s ng thân thi n v i môi tr ng Da vào k t qu nghiên c u trên, các thông qua t o nhi u vi c làm t các ngành công chính sách và ch ơ ng trình thúc y tiêu dùng nghi p, nông nghi p và d ch v xanh, u t xanh các qu c gia khác trên th gi i c tóm vào v n t nhiên, phát tri n h t ng xanh. lc trong Bng 1. t c các m c tiêu c a chi n l c, m t trong Vi t Nam có th h c t p mt s kinh ba nhi m v quan tr ng c n ph i th c hi n g m nghi m thành công c a các n c nh sau: có xanh hóa l i s ng và thúc y tiêu dùng b n - Ch ơ ng trình g n nhãn xanh: Do s n vng. Ngoài ra, Vi t Nam c ng ang xây d ng ph m xanh có nh ng tiêu chu n và c im ch ơ ng trình phát tri n s n ph m xanh tm nhìn khác v i các s n phm thông th ng nên vi c n n m 2020. dán nhãn xanh ng i tiêu dùng d dàng phân Vi t Nam ang tri n khai m t s ho t c ng bi t, nh n di n s n ph m xanh là m t ch ơ ng ng liên quan n s n xu t và tiêu dùng b n trình c n thi t, vng , trong ó tiêu dùng xanh ã b t u c - Mua s m xanh trong l nh v c công: ây là nh c n nhi u h ơn. Nhi u v n b n liên quan ã mt chính sách ã c áp d ng thành công c ký k t nh : Tuyên ngôn qu c t và K hu h t các qu c gia. Có th d dàng nh n th y ho ch hành ng qu c gia v s n xu t và tiêu chính sách này d áp d ng và kh n ng thành dùng b n v ng (1999), các v n b n pháp lu t công cao vì ơ n v th c thi chính sách là chính liên quan n b o v quy n l i ng i tiêu dùng; ph và các c ơ quan hành chính công. Lu t s d ng n ng l ng ti t ki m, hi u qu
6. H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 71 Bng 1: Tóm l c các chính sách và ch ơ ng trình thúc y tiêu dùng xanh m t s qu c gia trên th gi i STT Chính sách/ch ơ ng trình thúc y tiêu dùng xanh Qu c gia áp d ng các qu c gia 1 Gn nhãn sinh thái/g n nhãn xanh Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c, các nc Liên minh châu Âu 2 Mua s m xanh khu v c công Nh t B n, Hàn Qu c, Hoa K và các nc Liên minh châu Âu 3 Khuy n khích s d ng các công ngh ti t ki m Trung Qu c, Hoa K nng l ng 4 óng gói s n ph m Trung Qu c 5 Cm s d ng túi nilon Trung Qu c 6 Tái ch bao bì Nh t B n 7 Xây d ng m ng l i tiêu dùng xanh Nh t B n 8 Lu t khuy n khích tiêu dùng xanh (th tín d ng Hàn Qu c xanh) 9 Nâng cao nh n th c c ng ng Hàn Qu c 10 Xây d ng m ng l i tiêu dùng xanh Các n c Liên minh châu Âu Ngu ồn: Tác gi t ng h p. - Ch ơ ng trình h n ch các ch ph m có h i có th không mua s n ph m xanh ngay c khi cho môi tr ng và tái ch : Hi n t i có hai cách có ý nh tiêu dùng. Gn nhãn xanh vì v y có th hng n tiêu dùng xanh và nh không ch cung c p thông tin t nhà s n xu t hng s n xu t xanh cho n n kinh t toàn c u n ng i tiêu dùng mà còn mang l i m t ho t nói chung và Vi t Nam nói riêng, ó là i m i ng kinh doanh có o c và b n v ng. Giá công ngh và tái s d ng, tái ch ch t th i. Vi t tr môi tr ng c a ng i tiêu dùng là c n thi t Nam ang m c thu nh p trung bình th p, vi c thúc y tiêu dùng xanh. Ng i tiêu dùng u t cho i m i công ngh s g p nhi u khó ngày càng quan tâm nhi u n môi tr ng, kh n. Trong khi ó, vi c tái s d ng và tái ch nh ng cn thúc y giáo d c nhi u h ơn n a, ch t th i t ng ngu n tài nguyên cho n n kinh tng c ng s nh n th c v môi tr ng hay giá t và gi m thi u ô nhi m môi tr ng hoàn toàn tr v môi tr ng. V i s gia tng v nhu c u và có th th c hi n c n u có chính sách úng. s t ng c ng nh n th c v b o v môi tr ng, V v n này, chúng ta có th h c t p kinh ng i tiêu dùng s có xu h ng gia tng ý nh nghi m ca Hàn Qu c và Trung Qu c. Th c t và hành vi tiêu dùng xanh. Tuy nhiên, v n c n Vi t Nam, tái s d ng và tái ch ch t th i ã ci thi n nh n th c v tiêu dùng xanh thông qua có truy n th ng t lâu, ví d các làng ngh các ho t ng xây d ng, nâng cao n ng l c, s truy n th ng và vi c buôn bán thu gom ch t hi u bi t và t o ra các kênh ti p th thu n ti n th i còn giá tr (nh s t, nh a, gi y, bìa ). hơn gia t ng s l ng ng i tiêu dùng có th mua s n ph m xanh. 5. K t lu n Vi c t ng c ng tiêu dùng và mua s m xanh i kèm v i các gi i pháp nâng cao nh n Tiêu dùng v n óng m t vai trò quan tr ng th c v môi tr ng có th giúp ng n ch n tình i v i ch t l ng cu c sng c a m i cá nhân tr ng c n ki t tài nguyên và ô nhi m môi cng nh s phát tri n c a toàn xã h i và hi n tr ng. Tuy nhiên, vi c t o ra m t xu h ng nay tiêu dùng xanh c ng c xem nh m t tiêu dùng xanh t i Vi t Nam c n có s h tr t gi i pháp quan tr ng trong vi c gi i quy t các các c ơ quan qu n lý c a nhà n c và s quy t vn v môi tr ng. S qu n lý, giám sát c a tâm i m i c a các doanh nghi p. B n thân chính ph là chìa khóa thúc y ch t l ng ng i tiêu dùng không ch c n có nh n th c t t th c ph m và b o v môi tr ng. N u không có v môi tr ng mà còn ph i có nh ng hành vi mt h th ng ánh giá tin c y, ng i tiêu dùng th c t mua các sn ph m xanh.
7. 72 H.B. Thoa / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Kinh t ế và Kinh doanh, T ập 32, S ố 1 (2016) 66-72 Chính ph Vi t Nam có th tham kh o kinh Products”, Journal of Consumer Marketing 18 nghi m c a các qu c gia khác trên th gi i (2001), 503. [5] Tsakiridou, E., Boutsouki, C., Zotos, Y., ti n hành tr c m t s chính sách c n thi t và Mattas, “Attitudes and Behaviour towards kh thi nh : Chơ ng trình g n nhãn xanh, chính Organic Products: An Exploratory Study”, sách mua s m xanh trong l nh v c công, quy International Journal of Retail & Distribution ho ch l i ho t ng tái ch s n ph m. Bên c nh Management 36 (2008) 2, 158. [6] China's Policies and Actions on Climate ó, có th thúc y h ơn n a ho t ng tiêu Change, The National Development and dùng xanh, Chính ph c n xây d ng các chính Reform Commission, 2015, sách khuy n khích các doanh nghi p to l p các [7] National Bureau of Statistics, China Statistical kênh phân ph i và ti p th càng ngày càng có Yearbook, 2003, Beijing: Statistical Press. [8] Hideki Nakahara, Green Purchasing Network nhi u ng i tiêu dùng có th mua c s n (GPN) Japan and its Activities, Chika ph m xanh, ng th i thúc y ni m tin c a Motomura, Marketing Specialist, ATO Osaka, ng i tiêu dùng i v i s n ph m xanh thông Japanese Organic Market, 2013. [9] Policy Handbook for Sustainable qua vi c xây d ng và giám sát ch t ch ho t st ng g n nhãn xanh cho s n ph m. Consumption and Production of Korea, 1 Edition, Korea Environmental Industry and Technology Institute, 2014. [10] Energy Policy Act of 2005, Public Law 109- Tài li u tham kh o 58, AUG. 8, 2005, USA. [11] Chinnici, G., D’Amico, M., Pecorino, B., “A [1] Sylvia Lorek, Doris Funchs, “Strong Multivariate Statistical Analysis of the Sustainable Consumption Governance Consumers of Organic Products”, British Food Journal, 104 (2002) 3/4/5, 187. Precondition for a Degrowth Path?”, Journal of Cleaner Production 38 (2013) 36. [12] Oksana Mont, [2] Maria Rosario Partidario, Rita C. Comes, The EU and UN work on sustainable consump “Ecosytem Services Inclusive Strategic tion and green lifestyles, Workshop on Environmental Assessement”, Environmental sustainable consumption and green lifestyles of the Nordic Council of Ministers, 2013. Impact Assessment 40 (2013) 36. [3] Tania Briceno, “The Role of Social Processes [13] TS. Tr nh Th Thanh Th y, Vi n nghiên c u for Sustainable Consumption”, Journal of Th ơ ng m i, Nghiên c u xu t gi i pháp Cleaner Production 14 (2006) 17, 1541. phát tri n th ơ ng m i hàng th c ph m s ch [4] Laroche, M., Bergeron, J., Barbaro-Forleo, trong iu ki n Vi t Nam là thành viên c a t “Targeting Consumers Who are Willing to ch c th ơ ng m i th gi i, tài nghiên c u Pay More for Environmentally Friendly khoa h c c p B , B Công Th ơ ng, 2008. Green Consumption in the World and Implications for Vietnam Hoàng Th Bo Thoa VNU University of Economics and Business, 144 Xuân Thủ y Str., Cầu Gi ấy Dist., Hanoi, Vietnam Abstract: This research analyses the green consumption policy of China, Korea, Japan, the USA and European countries. As a result, successful policies include: Green consumption law (especially in the public consumption area), green labeling and recycling policy. This research proposes policies that the government of Vietnam should apply to promote green consumption behaviors. Keywords: Green consumption, policy, Vietnam.